（1996年10月29日第八届全国人民代表大会常务委员会第二十二次会议通过）

( 1996-يىل 10-ئاينىڭ 29-كۈنى 8-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ 22-يىغىنىدا ماقۇللاندى )

第一条　为了扶持和引导乡镇企业持续健康发展，保护乡镇企业的合法权益，规范乡镇企业的行为，繁荣农村经济，促进社会主义现代化建设，制定本法。

1-ماددا بۇ قانۇن يېزا-بازار كارخانىلىرىنىڭ سىجىل ساغلام تەرەققىياتىغا يار-يۆلەك بولۇش ۋە ئۇنى يېتەكلەش، يېزا-بازار بازىرىنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىنى قوغداش، يېزا-كارخانا كارخانىلىرىنىڭ ھەرىكىتىنى قېلىپلاشتۇرۇش، يېزا ئىقتىسادىنى گۈللەندۈرۈش، سوتسىيالىستىك زامانىۋىلاشتۇرۇش قۇرۇلۇشىنى ئىلگىرى سۈرۈش مەقسىتىدە چىقىرىلدى.

第二条　本法所称乡镇企业，是指农村集体经济组织或者农民投资为主，在乡镇（包括所辖村）举办的承担支援农业义务的各类企业。

2-ماددا بۇ قانۇندا ئېيتىلغان يېزا-بازار كارخانىلىرى يېزا كوللېكتىپ ئىقتىسادىي تەشكىلاتى ياكى دېھقانلار مەبلەغ سېلىشنى ئاساس قىلغان، يېزا-بازار ( ئۇنىڭغا قاراشلىق كەنتلەرنىمۇ ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ ) دا قۇرغان يېزا ئىگىلىكىگە ياردەم بېرىش مەجبۇرىيىتىنى ئۈستىگە ئالغان تۈرلۈك كارخانىلارنى كۆرسىتىدۇ.

前款所称投资为主，是指农村集体经济组织或者农民投资超过百分之五十，或者虽不足百分之五十，但能起到控股或者实际支配作用。

ئالدىنقى تارماقتا ئېيتىلغان مەبلەغ سېلىش ئاساس قىلىنىدۇ، بۇ، يېزا كوللېكتىپ ئىقتىسادىي تەشكىلاتلىرى ياكى دېھقانلارنىڭ سالغان مەبلىغىنىڭ% 50 تىن ئاشقانلىقىنى ياكى% 50 كە يەتمىسىمۇ، لېكىن پاي كونترول قىلىش ياكى ئەمەلىي ئىدارە قىلىش رولىنى ئوينايدىغانلىقىنى كۆرسىتىدۇ.

乡镇企业符合企业法人条件的，依法取得企业法人资格。

يېزا-بازار كارخانىلىرىدىن كارخانا تىپىدىكى قانۇنىي ئىگە شەرتىگە توشىدىغانلىرى قانۇن بويىچە كارخانا تىپىدىكى قانۇنىي ئىگىلىك سالاھىيىتىگە ئېرىشىدۇ.

第三条　乡镇企业是农村经济的重要支柱和国民经济的重要组成部分。

3-ماددا يېزا-بازار كارخانىلىرى يېزا ئىقتىسادىنىڭ مۇھىم تۈۋرۈكى ۋە خەلق ئىگىلىكىنىڭ مۇھىم تەركىبىي قىسمىدۇر.

乡镇企业主主要任务是，根据市场需要发展商品生产，提供社会服务，增加社会有效供给，吸收农村剩余劳动力，提高农民收入，支援农业，推进农业和农村现代化，促进国民经济和社会事业发展。

يېزا-بازاردىكى كارخانا ئىگىلىرىنىڭ ئاساسلىق ۋەزىپىسى بازار ئېھتىياجىغا ئاساسەن تاۋار ئىشلەپچىقىرىشنى راۋاجلاندۇرۇش، ئىجتىمائىي مۇلازىمەت قىلىش، ئىجتىمائىي ئۈنۈملۈك تەمىناتنى ئاشۇرۇش، يېزىلاردىكى ئېشىنچا ئەمگەك كۈچلىرىنى قوبۇل قىلىش، دېھقانلارنىڭ كىرىمىنى ئاشۇرۇش، يېزا ئىگىلىكىگە ياردەم بېرىش، يېزا ئىگىلىكى ۋە يېزىلارنىڭ زامانىۋىلىشىشىنى ئالغا سىلجىتىش، خەلق ئىگىلىكى ۋە ئىجتىمائىي ئىشلارنىڭ تەرەققىياتىنى ئىلگىرى سۈرۈشتىن ئىبارەت.

第四条　发展乡镇企业，坚持以农村集体经济为主导，多种经济成分共同发展的原则。

4-ماددا يېزا-بازار كارخانىلىرىنى تەرەققىي قىلدۇرۇشتا، يېزا كوللېكتىپ ئىگىلىكىنى يېتەكچى قىلىش، كۆپ خىل ئىقتىسادىي تەركىبلەرنى ئورتاق تەرەققىي قىلدۇرۇش پىرىنسىپىدا چىڭ تۇرۇلىدۇ.

第五条　国家对乡镇企业积极扶持、合理规划、分类指导、依法管理。

5-ماددا دۆلەت يېزا-بازار كارخانىلىرىنى پائال يۆلەيدۇ، مۇۋاپىق پىلانلايدۇ، تۈرگە ئايرىپ يېتەكچىلىك قىلىدۇ، قانۇن بويىچە باشقۇرىدۇ.

第六条　国家鼓励和重点扶持经济欠发达地区、少数民族地区发展乡镇企业，鼓励经济发达地区的乡镇企业或者其他经济组织采取多种形式支持经济欠发达地区和少数民族地区举办乡镇企业。

6-ماددا دۆلەت ئىقتىسادى ئانچە تەرەققىي تاپمىغان رايونلار، ئاز سانلىق مىللەت رايونلىرىنىڭ يېزا-بازار كارخانىلىرىنى تەرەققىي قىلدۇرۇشىغا ئىلھام ۋە نۇقتىلىق يار-يۆلەك بولىدۇ، ئىقتىسادى تەرەققىي تاپقان رايونلاردىكى يېزا-بازار كارخانىلىرى ياكى باشقا ئىقتىسادىي تەشكىلاتلارنىڭ ئىقتىسادى ئانچە تەرەققىي قىلمىغان رايونلار ۋە ئاز سانلىق مىللەت رايونىنىڭ يېزا-بازار مەھسۇلاتلىرىنى قۇرۇشىغا كۆپ خىل شەكىللەرنى قوللىنىپ مەدەت بېرىشىگە ئىلھام بېرىدۇ.

第七条　国务院乡镇企业行政管理部门和有关部门按照各自的职责对全国的乡镇企业进行规划、协调、监督、服务；县级以上地方各级人民政府乡镇企业行政管理部门和有关部门按照各自的职责对本行政区域内的乡镇企业进行规划、协调、监督、服务。

7-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ يېزا-بازار كارخانىلىرىنىڭ مەمۇرىي باشقۇرۇش تارمىقى ۋە مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى ئۆز مەسئۇلىيىتى بويىچە پۈتۈن مەملىكەتتىكى يېزا-بازار كارخانىلىرىنى پىلانلايدۇ، ماسلاشتۇرىدۇ، نازارەت قىلىدۇ، مۇلازىمەت قىلىدۇ؛ ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرىنىڭ يېزا-بازار كارخانىلىرىنىڭ مەمۇرىي باشقۇرۇش تارماقلىرى ۋە مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى ئۆز مەسئۇلىيىتى بويىچە شۇ مەمۇرىي رايوندىكى يېزا-بازار كارخانىلىرىنى پىلانلايدۇ، ماسلاشتۇرىدۇ، نازارەت قىلىدۇ، ئۇلارغا مۇلازىمەت قىلىدۇ.

第八条　经依法登记设立的乡镇企业，应当向当地乡镇企业行政管理部门办理登记备案手续。

8-ماددا قانۇن بويىچە تىزىملىتىپ قۇرۇلغان يېزا-بازار كارخانىلىرى شۇ جايدىكى يېزا-بازار كارخانىلىرىنىڭ مەمۇرىي باشقۇرۇش تارمىقىغا تىزىملاپ ئەنگە ئالدۇرۇش رەسمىيىتىنى بېجىرىشى كېرەك.

乡镇企业改变名称、住所或者分立、合并、停业、终止等，依法办理变更登记、设立登记或者注销登记后，应当报乡镇企业行政管理部门备案。

يېزا-بازار كارخانىلىرى نامى، ئورنى ياكى ئايرىۋېتىلگەن، قوشۇۋېتىلگەن، ئىش توختىتىلغان، تاقىۋېتىلگەن قاتارلىقلارنى ئۆزگەرتسە، قانۇن بويىچە تىزىم ئۆزگەرتىش، تىزىمغا ئېلىش ياكى تىزىمدىن ئۆچۈرۈش رەسمىيىتىنى بېجىرگەندىن كېيىن، يېزا-بازار كارخانىلىرىنىڭ مەمۇرىي باشقۇرۇش تارمىقىغا ئەنگە ئالدۇرۇشى كېرەك.

第九条　乡镇企业在城市设立的分支机构，或者农村集体经济组织在城市开办的并承担支援农业义务的企业，按照乡镇企业对待。

9-ماددا يېزا-بازار كارخانىلىرىنىڭ شەھەردە قۇرغان تارماق ئاپپاراتلىرى ياكى يېزا كوللېكتىپ ئىقتىسادىي تەشكىلاتلىرى شەھەردە قۇرغان ھەمدە يېزا ئىگىلىكىگە ياردەم بېرىش مەجبۇرىيىتىنى ئۈستىگە ئالغان كارخانىلار يېزا-بازار كارخانىلىرى قاتارىدا مۇئامىلە قىلىنىدۇ.

第十条　农村集体经济组织投资设立的乡镇企业，其企业财产权属于设立该企业的全体农民集体所有。

10-ماددا يېزا كوللېكتىپ ئىقتىسادىي تەشكىلاتلىرى مەبلەغ سېلىپ قۇرغان يېزا-بازار كارخانىلىرىنىڭ كارخانىنىڭ مال-مۈلۈك ھوقۇقى شۇ كارخانىنى قۇرغان بارلىق دېھقانلار كوللېكتىپ ئىگىدارلىقىدا بولىدۇ.

农村集体经济组织与其他企业、组织或者个人共同投资设立的乡镇企业，其企业财产权按照出资份额属于投资者所有。

يېزا كوللېكتىپ ئىقتىسادىي تەشكىلاتلىرى باشقا كارخانا، تەشكىلات ياكى شەخسلەر بىلەن ئورتاق مەبلەغ سېلىپ قۇرغان يېزا-بازار كارخانىلىرىنىڭ كارخانا مال-مۈلۈك ھوقۇقى مەبلەغ چىقارغان ئۈلۈشى بويىچە مەبلەغ سالغۇچىغا تەۋە بولىدۇ.

农民合伙或者单独投资设立的乡镇企业，其企业财产权属于投资者所有。

دېھقانلار شېرىكلىشىپ ياكى ئۆز ئالدىغا مەبلەغ سېلىپ قۇرغان يېزا-بازار كارخانىلىرىنىڭ كارخانىلارنىڭ مال-مۈلۈك ھوقۇقى مەبلەغ سالغۇچىغا تەۋە بولىدۇ.

第十一条　乡镇企业依法实行独立核算，自主经营，自负盈亏。

11-ماددا يېزا-بازار كارخانىلىرى قانۇن بويىچە مۇستەقىل ھېسابات قىلىپ، ئۆز ئالدىغا تىجارەت قىلىپ، پايدا-زىيانغا ئۆزى ئىگە بولىدۇ.

具有企业法人资格的乡镇企业，依法享有法人财产权。

كارخانا تىپىدىكى قانۇنىي ئىگە سالاھىيىتىگە ئىگە يېزا-بازار كارخانىلىرى قانۇن بويىچە قانۇنىي ئىگىنىڭ مال-مۈلۈك ھوقۇقىدىن بەھرىمەن بولىدۇ.

第十二条　国家保护乡镇企业的合法权益；乡镇企业的合法财产不受侵犯。

12-ماددا دۆلەت يېزا-بازار كارخانىلىرىنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىنى قوغدايدۇ؛ يېزا-بازار كارخانىلىرىنىڭ قانۇنلۇق مال-مۈلكىگە چېقىلىشقا بولمايدۇ.

任何组织或者个人不得违反法律、行政法规干预乡镇企业的生产经营，撤换企业负责人；不得非法占有或者无偿使用乡镇企业的财产。

ھەرقانداق تەشكىلات ياكى شەخسنىڭ قانۇن، مەمۇرىي نىزاملارغا خىلاپلىق قىلىپ يېزا-بازار كارخانىلىرىنىڭ ئىشلەپچىقىرىش-تىجارىتىگە ئارىلىشىۋېلىشىغا، كارخانا مەسئۇلىنى ئالماشتۇرۇۋېتىشىگە يول قويۇلمايدۇ؛ يېزا-بازار كارخانىلىرىنىڭ مال-مۈلكىنى قانۇنسىز ئىگىلىۋېلىشقا ياكى ھەقسىز ئىشلىتىشكە يول قويۇلمايدۇ.

第十三条　乡镇企业按照法律、行政法规规定的企业形式设立，投资者依照有关法律、行政法规决定企业的重大事项，建立经营管理制度，依法享有权利和承担义务。

13-ماددا يېزا-بازار كارخانىلىرى قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردا بەلگىلەنگەن كارخانا شەكلىدە قۇرۇلىدۇ، مەبلەغ سالغۇچىلار مۇناسىۋەتلىك قانۇن، مەمۇرىي نىزاملار بويىچە كارخانىنىڭ مۇھىم، زور ئىشلىرىنى قارار قىلىدۇ، ئىگىلىك باشقۇرۇش تۈزۈمىنى ئورنىتىدۇ، قانۇن بويىچە ھوقۇقتىن بەھرىمەن بولىدۇ ۋە مەجبۇرىيەتنى ئۈستىگە ئالىدۇ.

第十四条　乡镇企业依法实行民主管理，投资者在确定企业经营管理制度和企业负责人，作出重大经营决策和决定职工工资、生活福利、劳动保护、劳动安全等重大问题时，应当听取本企业工会或者职工的意见，实施情况要定期向职工公布，接受职工监督。

14-ماددا يېزا-بازار كارخانىلىرى قانۇن بويىچە دېموكراتىك باشقۇرۇشنى يولغا قويىدۇ، مەبلەغ سالغۇچىلار كارخانىنىڭ ئىگىلىك باشقۇرۇش تۈزۈمى ۋە كارخانا مەسئۇلىنى بېكىتىپ، مۇھىم، زور تىجارەت تەدبىرلىرىنى چىقارغاندا ۋە ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ مائاشى، تۇرمۇش-پاراۋانلىق، ئەمگەك مۇھاپىزىتى، ئەمگەك بىخەتەرلىكى قاتارلىق مۇھىم، زور مەسىلىلەرنى بېكىتكەندە، شۇ كارخانىدىكى ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى ياكى ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ پىكرىنى ئاڭلىشى، يولغا قويۇلۇش ئەھۋالىنى ئىشچى-خىزمەتچىلەرگە قەرەللىك ئېلان قىلىشى كېرەك، ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ نازارىتىنى قوبۇل قىلىش.

第十五条　国家鼓励有条件的地区建立、健全乡镇企业职工社会保险制度。

15-ماددا دۆلەت شارائىتى بار رايونلارنىڭ يېزا-بازار كارخانىلىرى ئىشچى-خىزمەتچىلىرىنىڭ ئىجتىمائىي سۇغۇرتا تۈزۈمىنى ئورنىتىشى، تاكامۇللاشتۇرۇشىغا ئىلھام بېرىدۇ.

第十六条　乡镇企业停业、终止，已经建立社会保险制度的，按照有关规定安排职工；依法订立劳动合同的，按照合同的约定办理。原属于农村集体经济组织的职工有权返回农村集体经济组织从事生产，或者由职工自谋职业。

16-ماددا يېزا-بازار كارخانىلىرىدىن ئىش توختىغان، تاقىۋەتكەنلىرىنىڭ ئىجتىمائىي سۇغۇرتا تۈزۈمى ئورنىتىلغانلىرىنىڭ ئىشچى-خىزمەتچىلىرى مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمە بويىچە ئورۇنلاشتۇرۇلىدۇ؛ قانۇن بويىچە ئەمگەك توختامى تۈزۈش توختامدىكى پۈتۈم بويىچە بولىدۇ. ئەسلىدە يېزا كوللېكتىپ ئىقتىسادىي تەشكىلاتىغا تەۋە بولغان ئىشچى-خىزمەتچىلەر يېزا كوللېكتىپ ئىقتىسادىي تەشكىلاتىغا قايتىپ ئىشلەپچىقىرىش بىلەن شۇغۇللىنىشقا ياكى ئىشچى-خىزمەتچىلەر ئۆزى ئىش قىلىشقا ھوقۇقلۇق.

第十七条　乡镇企业从税后利润中提取一定比例的资金用于支援农业和农村社会性支出，其比例和管理使用办法由省、自治区、直辖市人民政府规定。

17-ماددا يېزا-بازار كارخانىلىرى باجدىن كېيىنكى پايدىدىن بەلگىلىك نىسبەتتە مەبلەغ ئاجرىتىپ يېزا ئىگىلىكىگە ۋە يېزىلارنىڭ ئىجتىمائىي چىقىمىغا ياردەم بېرىشكە ئىشلىتىدۇ، ئۇنىڭ نىسبىتى ۋە باشقۇرۇش-ئىشلىتىش چارىسىنى ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى بەلگىلەيدۇ.

除法律、行政法规另有规定外，任何机关、组织或者个人不得以任何方式向乡镇企业收取费用，进行摊派。

قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردا ئايرىم بەلگىلەنگەنلىرىنى ھېسابقا ئالمىغاندا، ھەرقانداق ئورگان، تەشكىلات ياكى شەخسنىڭ يېزا-بازار كارخانىلىرىدىن ھەرقانداق ئۇسۇلدا ھەق ئېلىشىغا، سېلىق سېلىشىغا يول قويۇلمايدۇ.

第十八条　国家根据乡镇企业发展的情况，在一定时期内对乡镇企业减征一定比例的税收。减征税收的税种、期限和比例由国务院规定。

18-ماددا دۆلەت يېزا-بازار كارخانىلىرىنىڭ تەرەققىيات ئەھۋالىغا ئاساسەن، يېزا-بازار كارخانىلىرىدىن مەلۇم مەزگىل بەلگىلىك نىسبەتتە باج كېمەيتىپ ئالىدۇ. كېمەيتىپ ئېلىنىدىغان باجنىڭ تۈرى، مۇددىتى ۋە نىسبىتىنى گوۋۇيۈەن بەلگىلەيدۇ.

第十九条　国家对符合下列条件之一的中小型乡镇企业，根据不同情况实行一定期限的税收优惠：

19-ماددا دۆلەت تۆۋەندىكى شەرتلەرنىڭ بىرىگە ئۇيغۇن كېلىدىغان ئوتتۇرا، كىچىك تىپتىكى يېزا-بازار كارخانىلىرىغا ئوخشاش بولمىغان ئەھۋالغا قاراپ بەلگىلىك مۇددەت باجدا ئېتىبار بېرىدۇ :

（一）　集体所有制乡镇企业开办初期经营确有困难的；

( 1 ) كوللېكتىپ مۈلۈكچىلىكتىكى يېزا-بازار كارخانىلىرى قۇرۇلغان دەسلەپكى مەزگىلدە ئىگىلىك باشقۇرۇشتا ھەقىقەتەن قىيىنچىلىق بولسا؛

（二）　设立在少数民族地区、边远地区和贫困地区的；

( 2 ) ئاز سانلىق مىللەت رايونى، چەت-ياقا رايون ۋە نامرات رايونلاردا تەسىس قىلىنغانلار؛

（三）　从事粮食、饲料、肉类的加工、贮存、运销经营的；

( 3 ) ئاشلىق، يەم-خەشەك، گۆش تۈرلىرىنى پىششىقلاش، ساقلاش، توشۇش-سېتىش تىجارىتى بىلەن شۇغۇللىنىدىغانلار؛

（四）　国家产业政策规定需要特殊扶持的。

( 4 ) دۆلەتنىڭ كەسىپ سىياسىتىدە ئالاھىدە يۆلەشكە توغرا كېلىدىغانلىقى بەلگىلەنگەن بولسا.

前款税收优惠的具体办法由国务院规定。

ئالدىنقى تارماقتىكى باجدا ئېتىبار بېرىشنىڭ كونكرېت چارىسىنى گوۋۇيۈەن بەلگىلەيدۇ.

第二十条　国家运用信贷手段，鼓励和扶持乡镇企业发展。对于符合前条规定条件之一并且符合贷款条件的乡镇企业，国家有关金融机构可以给予优先贷款，对其中生产资金困难且有发展前途的可以给予优惠贷款。

20-ماددا دۆلەت كىرېدىت ۋاسىتىسىدىن پايدىلىنىپ، يېزا-بازار كارخانىلىرىنىڭ تەرەققىياتىغا ئىلھام ۋە يار-يۆلەك بولىدۇ. ئالدىنقى ماددىدا بەلگىلەنگەن شەرتلەرنىڭ بىرىگە ئۇيغۇن كېلىدىغان ھەمدە قەرز پۇل بېرىش شەرتىگە ئۇيغۇن كېلىدىغان يېزا-بازار كارخانىلىرىدىن دۆلەتنىڭ ئالاقىدار پۇل مۇئامىلە ئاپپاراتلىرى ئالدىن قەرز پۇل بەرسە بولىدۇ، ئۇلارنىڭ ئىچىدىكى ئىشلەپچىقىرىش مەبلىغى قىيىنچىلىقى بار ھەمدە تەرەققىيات ئىستىقبالى بارلىرىغا ئېتىبارلىق قەرز پۇل بەرسە بولمايدۇ.

前款优先贷款、优惠贷款的具体办法由国务院规定。

ئالدىنقى تارماقتا ئاۋۋال قەرز بېرىش، ئېتىبار قەرز پۇل بېرىشنىڭ كونكرېت چارىسىنى گوۋۇيۈەن بەلگىلەيدۇ.

第二十一条　县级以上人民政府依照国家有关规定，可以设立乡镇企业发展基金。基金由下列资金组成：

21-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتى دۆلەتنىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىسى بويىچە يېزا-بازار كارخانىلىرى تەرەققىيات فوندى تەسىس قىلسا بولىدۇ. فوند تۆۋەندىكى مەبلەغلەردىن تەركىب تاپىدۇ :

（一）　政府拨付的用于乡镇企业发展的周转金；

( 1 ) ھۆكۈمەت ئاجراتقان يېزا-بازار كارخانىلىرىنىڭ تەرەققىياتىغا ئىشلىتىلگەن ئوبوروت مەبلەغ؛

（二）　乡镇企业每年上缴地方税金增长部分中一定比例的资金；

( 2 ) يېزا-بازار كارخانىلىرى ھەر يىلى تاپشۇرغان يەرلىك باجنىڭ كۆپەيگەن قىسمى ئىچىدە بەلگىلىك نىسبەتتە مەبلەغ؛

（三）　基金运用产生的收益；

( 3 ) فوندنى ئىشلىتىشتىن كەلگەن پايدا؛

（四）　农村集体经济组织、乡镇企业、农民等自愿提供的资金。

( 4 ) يېزا كوللېكتىپ ئىقتىسادىي تەشكىلاتلىرى، يېزا-بازار كارخانىلىرى، دېھقانلار قاتارلىقلار ئىختىيار قىلىپ سالغان مەبلەغ.

第二十二条　乡镇企业发展基金专门用于扶持乡镇企业发展，其使用范围如下：

22-ماددا يېزا-بازار كارخانىلىرى تەرەققىيات فوندى يېزا-بازار كارخانىلىرىنىڭ تەرەققىياتىنى يۆلەشكە مەخسۇس ئىشلىتىلىدۇ، ئۇنىڭ ئىشلىتىلىش دائىرىسى تۆۋەندىكىچە :

（一）　支持少数民族地区、边远地区和贫困地区发展乡镇企业；

( 1 ) ئاز سانلىق مىللەت رايونلىرى، چەت-ياقا رايونلار ۋە نامرات رايونلارنىڭ يېزا-بازار كارخانىلىرىنى تەرەققىي قىلدۇرۇشىغا مەدەت بېرىش؛

（二）　支持经济欠发达地区、少数民族地区与经济发达地区的乡镇企业之间进行经济技术合作和举办合资项目；

( 2 ) ئىقتىسادى ئانچە تەرەققىي قىلمىغان رايونلار، ئاز سانلىق مىللەت رايونلىرى بىلەن ئىقتىسادى تەرەققىي قىلغان رايونلاردىكى يېزا-بازار كارخانىلىرى ئوتتۇرىسىدا ئىقتىساد-تېخنىكا ھەمكارلىقى ئېلىپ بېرىش ۋە شېرىكچىلىك تۈرلىرىنى ئۇيۇشتۇرۇشقا مەدەت بېرىش؛

（三）　支持乡镇企业按照国家产业政策调整产业结构和产品结构；

( 3 ) يېزا-بازار كارخانىلىرىنىڭ دۆلەتنىڭ كەسىپ سىياسىتىگە ئاساسەن كەسىپ قۇرۇلمىسى ۋە مەھسۇلات قۇرۇلمىسىنى تەڭشىشىگە مەدەت بېرىش؛

（四）　支持乡镇企业进行技术改造，开发名特优新产品和生产传统手工艺产品；

( 4 ) يېزا-بازار كارخانىلىرىنىڭ تېخنىكا ئۆزگەرتىشىگە مەدەت بېرىش، داڭلىق، خاس، ئەلا، يېڭى مەھسۇلاتلارنى يارىتىش ۋە ئەنئەنىۋى قول ھۈنەرۋەنچىلىك مەھسۇلاتلىرىنى ئىشلەپچىقىرىش؛

（五）　发展生产农用生产资料或者直接为农业生产服务的乡镇企业；

( 5 ) يېزا ئىگىلىك ئىشلەپچىقىرىش ماتېرىياللىرىنى ئىشلەپچىقىرىدىغان ياكى يېزا ئىگىلىك ئىشلەپچىقىرىشىغا بىۋاسىتە مۇلازىمەت قىلىدىغان يېزا-بازار كارخانىلىرى؛

（六）　发展从事粮食、饲料、肉类的加工、贮存、运销经营的乡镇企业；

( 6 ) ئاشلىق، يەم-خەشەك، گۆش تۈرلىرىنى پىششىقلاش، ساقلاش، توشۇش-سېتىش تىجارىتى بىلەن شۇغۇللىنىدىغان يېزا-بازار كارخانىلىرىنى تەرەققىي قىلدۇرۇش؛

（七）　支持乡镇企业职工的职业教育和技术培训；

( 7 ) يېزا-بازار كارخانىلىرى ئىشچى-خىزمەتچىلىرىنىڭ كەسپىي مائارىپى ۋە تېخنىكا تەربىيەسىنى قوللاش؛

（八）　其他需要扶持的项目。

( 8 ) يۆلەشكە تېگىشلىك باشقا تۈرلەر.

乡镇企业发展基金的设立和使用管理办法由国务院规定。

يېزا-بازار كارخانىلىرى تەرەققىيات فوندىنى تەسىس قىلىش ۋە ئىشلىتىشنى باشقۇرۇش چارىسىنى گوۋۇيۈەن بەلگىلەيدۇ.

第二十三条　国家积极培养乡镇企业人才，鼓励科技人员、经营管理人员及大中专毕业生到乡镇企业工作，通过多种方式为乡镇企业服务。

23-ماددا دۆلەت يېزا-بازار كارخانىلىرىدىكى ئىختىساسلىقلارنى پائال تەربىيەلەيدۇ، پەن-تېخنىكا خادىملىرى، ئىگىلىك باشقۇرۇش خادىملىرى ۋە ئالىي، ئوتتۇرا تېخنىكومنى پۈتكۈزگەن ئوقۇغۇچىلارنى يېزا-بازار كارخانىلىرىغا بېرىپ خىزمەت قىلىشقا ئىلھاملاندۇرىدۇ، كۆپ خىل شەكىللەر ئارقىلىق يېزا-بازار كارخانىلىرى ئۈچۈن مۇلازىمەت قىلىدۇ.

乡镇企业通过多渠道、多形式培训技术人员、经营管理人员和生产人员，并采取优惠措施吸引人才。

يېزا-بازار كارخانىلىرى كۆپ خىل يول، كۆپ خىل شەكىل ئارقىلىق تېخنىك خادىملار، ئىگىلىك باشقۇرۇش خادىملىرى ۋە ئىشلەپچىقىرىش خادىملىرىنى تەربىيەلىدى ھەم ئېتىبار بېرىش تەدبىرلىرىنى قوللىنىپ ئىختىساسلىقلارنى جەلپ قىلدى.

第二十四条　国家采取优惠措施，鼓励乡镇企业同科研机构、高等院校、国有企业及其他企业、组织之间开展各种形式的经济技术合作。

24-ماددا دۆلەت ئېتىبار بېرىش تەدبىرى قوللىنىپ، يېزا-بازار كارخانىلىرىنىڭ پەن تەتقىقات ئاپپاراتى، ئالىي مەكتەپ، دۆلەت كارخانىلىرى ۋە باشقا كارخانىلار، تەشكىلاتلار بىلەن ھەر خىل شەكىلدىكى ئىقتىساد-تېخنىكا ھەمكارلىقىنى قانات يايدۇرۇشىغا ئىلھام بېرىدۇ.

第二十五条　国家鼓励乡镇企业开展对外经济技术合作与交流，建设出口商品生产基地，增加出口创汇。

25-ماددا دۆلەت يېزا-بازار كارخانىلىرىنىڭ تاشقى ئىقتىساد-تېخنىكا ھەمكارلىقى ۋە ئالاقىسىنى قانات يايدۇرۇشىغا ئىلھام بېرىپ، ئېكسپورت تاۋارلىرى ئىشلەپچىقىرىش بازىلىرىنى قۇرۇپ، ئېكسپورت ئارقىلىق تاشقى پېرېۋوت كىرىمىنى ئاشۇرىدۇ.

具备条件的乡镇企业依法经批准可以取得对外贸易经营权。

شارائىتى ھازىرلانغان يېزا-بازار كارخانىلىرى قانۇن بويىچە تەستىقلىتىش ئارقىلىق تاشقى سودا باشقۇرۇش ھوقۇقىغا ئېرىشەلەيدۇ.

第二十六条　地方各级人民政府按照统一规划、合理布局的原则，将发展乡镇企业同小城镇建设相结合，引导和促进乡镇企业适当集中发展，逐步加强基础设施和服务设施建设，以加快小城镇建设。

26-ماددا يەرلىك ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى بىرتۇتاش پىلانلاش، مۇۋاپىق ئورۇنلاشتۇرۇش پىرىنسىپى بويىچە، يېزا-بازار كارخانىلىرىنى تەرەققىي قىلدۇرۇشنى كىچىك شەھەر-بازار قۇرۇلۇشى بىلەن بىرلەشتۈرۈپ، يېزا-كارخانا كارخانىلىرىنىڭ مۇۋاپىق مەركەزلىك تەرەققىياتىغا يېتەكچىلىك قىلىپ ۋە تۈرتكە بولۇپ، ئۇل ئەسلىھە ۋە مۇلازىمەت ئەسلىھەلىرى قۇرۇلۇشىنى تەدرىجىي كۈچەيتىپ، كىچىك شەھەر-بازىرى قۇرۇلۇشىنى تېزلىتىدۇ.

第二十七条　乡镇企业应当按照市场需要和国家产业政策，合理调整产业结构和产品结构，加强技术改造，不断采用先进的技术、生产工艺和设备，提高企业经营管理水平。

27-ماددا يېزا-بازار كارخانىلىرى بازار ئېھتىياجىغا ۋە دۆلەتنىڭ كەسىپ سىياسىتىگە ئاساسەن، كەسىپ قۇرۇلمىسى ۋە مەھسۇلات قۇرۇلمىسىنى مۇۋاپىق تەڭشەپ، تېخنىكا ئۆزگەرتىشنى كۈچەيتىپ، ئىلغار تېخنىكا، ئىشلەپچىقىرىش ھۈنەر-سەنئىتى ۋە ئۈسكۈنىلەرنى ئۈزلۈكسىز قوللىنىپ، كارخانىنىڭ ئىگىلىك باشقۇرۇش سەۋىيەسىنى ئۆستۈرۈشى كېرەك.

第二十八条　举办乡镇企业，其建设用地应当符合土地利用总体规划，严格控制、合理利用和节约使用土地，凡有荒地、劣地可以利用的，不得占用耕地、好地。

28-ماددا يېزا-بازار كارخانىلىرى قۇرۇشتا، قۇرۇلۇش يېرى يەردىن پايدىلىنىش ئومۇمىي يىرىك پىلانىغا ئۇيغۇن كېلىشى، يەرنى قاتتىق تىزگىنلىشى، مۇۋاپىق پايدىلىنىشى ۋە تېجەپ ئىشلىتىشى، ئومۇمەن بوز يەر، ناچار يەردىن پايدىلىنىشقا بولىدىغانلىرىنىڭ تېرىلغۇ يەر، ياخشى يەرنى ئىگىلىۋېلىشىغا يول قويۇلمايدۇ.

举办乡镇企业使用农村集体所有的土地的，应当依照法律、法规的规定，办理有关用地批准手续和土地登记手续。

يېزا-بازار كارخانىلىرى قۇرۇلۇپ، يېزا كوللېكتىپ ئىگىدارلىقىدىكى يەرنى ئىشلىتىشتە، قانۇن-نىزاملاردىكى بەلگىلىمە بويىچە، يەر ئىشلىتىشنى تەستىقلاش رەسمىيىتى ۋە يەر تىزىملاش رەسمىيىتىنى بېجىرىشى كېرەك.

乡镇企业使用农村集体所有的土地，连续闲置两年以上或者因停办闲置一年以上的，应当由原土地所有者收回该土地使用权，重新安排使用。

يېزا-بازار كارخانىلىرى يېزا كوللېكتىپ ئىگىدارلىقىدىكى يەرنى ئىشلىتىپ، ئۇدا ئىككى يىلدىن ئارتۇق بىكار تۇرۇپ قالسا ياكى بىر يىلدىن ئارتۇق توختىتىپ قويۇش سەۋەبىدىن بىكار تۇرۇپ قالسا، ئەسلىدىكى يەر ئىگىدارى شۇ يەرنىڭ ئىشلىتىش ھوقۇقىنى قايتۇرۇۋېلىشى، قايتا ئورۇنلاشتۇرۇپ ئىشلىتىشى كېرەك.

第二十九条　乡镇企业应当依法合理开发和使用自然资源。

29-ماددا يېزا-بازار كارخانىلىرى تەبىئىي بايلىقنى قانۇن بويىچە مۇۋاپىق ئېچىشى ۋە ئىشلىتىشى كېرەك.

乡镇企业从事矿产资源开采，必须依照有关法律规定，经有关部门批准，取得采矿许可证、生产许可证，实行正规作业，防止资源浪费，严禁破坏资源。

يېزا-بازار كارخانىلىرى قېزىلما بايلىق قېزىش بىلەن شۇغۇللىنىشتا، ئالاقىدار قانۇنلاردىكى بەلگىلىمىلەر بويىچە، ئالاقىدار تارماقلارنىڭ تەستىقى بىلەن، كان ئېچىش ئىجازەتنامىسى، ئىشلەپچىقىرىش ئىجازەتنامىسى ئېلىشى، مۇنتىزىم مەشغۇلات قىلىشى، بايلىق ئىسراپچىلىقىنىڭ ئالدىنى ئېلىشى، بايلىقنى بۇزۇۋېتىشنى قاتتىق مەنئى قىلىشى شەرت.

第三十条　乡镇企业应当按照国家有关规定，建立财务会计制度，加强财务管理，依法设置会计帐册，如实记录财务活动。

30-ماددا يېزا-بازار كارخانىلىرى دۆلەتنىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىسى بويىچە مالىيە-بوغالتىرلىق تۈزۈمى ئورنىتىشى، مالىيە باشقۇرۇشنى كۈچەيتىشى، قانۇن بويىچە بوغالتىرلىق ھېسابات دەپتىرى تۇرغۇزۇشى، مالىيە پائالىيىتىنى ئەينەن خاتىرىلىشى كېرەك.

第三十一条　乡镇企业必须按照国家统计制度，如实报送统计资料。对于违反国家规定制发的统计调查报表，乡镇企业有权拒绝填报。

31-ماددا يېزا-بازار كارخانىلىرى دۆلەتنىڭ ئىستاتىستىكا تۈزۈمى بويىچە، ئىستاتىستىكا ماتېرىياللىرىنى ئەينەن يوللىشى شەرت. دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپ ھالدا تۈزۈپ تارقىتىلغان ئىستاتىستىكىلىق تەكشۈرۈش مەلۇمات جەدۋىلىنى يېزا-بازار كارخانىلىرى تولدۇرۇشنى رەت قىلىشقا ھوقۇقلۇق.

第三十二条　乡镇企业应当依法办理税务登记，按期进行纳税申报，足额缴纳税款。

32-ماددا يېزا-بازار كارخانىلىرى قانۇن بويىچە باجنى تىزىملىتىشى، باج تاپشۇرۇشنى ۋاقتىدا مەلۇم قىلىشى، باج پۇلىنى تولۇق تاپشۇرۇشى كېرەك.

各级人民政府应当依法加强乡镇企业的税收管理工作，有关管理部门不得超越管理权限对乡镇企业减免税。

ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى يېزا-بازار كارخانىلىرىنىڭ باج باشقۇرۇش خىزمىتىنى قانۇن بويىچە كۈچەيتىشى كېرەك، ئالاقىدار باشقۇرۇش تارماقلىرى باشقۇرۇش ھوقۇق دائىرىسىدىن ھالقىپ يېزا-بازار كارخانىلىرىدىن باج ئالسا، كەچۈرۈم قىلسا بولمايدۇ.

第三十三条　乡镇企业应当加强产品质量管理，努力提高产品质量；生产和销售的产品必须符合保障人体健康，人身、财产安全的国家标准和行业标准；不得生产、销售失效、变质产品和国家明令淘汰的产品；不得在产品中掺杂、掺假，以假充真，以次充好。

33-ماددا يېزا-بازار كارخانىلىرى مەھسۇلات سۈپىتىنى باشقۇرۇشنى كۈچەيتىپ، مەھسۇلات سۈپىتىنى تىرىشىپ ئۆستۈرۈشى كېرەك؛ ئىشلەپچىقارغان ۋە سېتىلغان مەھسۇلاتلار تەن ساغلاملىقىنى، جىسمانىي ۋە مال-مۈلۈك بىخەتەرلىكىنى كاپالەتلەندۈرىدىغان دۆلەت ئۆلچىمى ۋە ساھە ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن بولۇشى شەرت؛ كۈچتىن قالغان، سۈپىتى ئۆزگەرگەن مەھسۇلاتنى ۋە دۆلەت رەسمىي بۇيرۇق چىقىرىپ شاللىۋەتكەن مەھسۇلاتنى ئىشلەپچىقىرىشقا، سېتىشقا يول قويۇلمايدۇ؛ مەھسۇلاتقا يالغاننى ئارىلاشتۇرۇپ، يالغاننى راست قىلىپ، ناچىرىنى ياخشى قىلىپ كۆرسىتىشكە بولمايدۇ.

第三十四条　乡镇企业应当依法使用商标，重视企业信誉；按照国家规定，制作所生产经营的商品标识，不得伪造产品的产地或者伪造、冒用他人厂名、厂址和认证标志、名优标志。

34-ماددا يېزا-بازار كارخانىلىرى قانۇن بويىچە تاۋار ماركىسى ئىشلىتىشى، كارخانا ئىناۋىتىگە ئەھمىيەت بېرىشى كېرەك؛ دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە، ياسالغان، تىجارەت قىلىنىدىغان تاۋار بەلگىسىنى ئويدۇرۇپ چىقىرىشقا ياكى باشقىلارنىڭ زاۋۇت نامى، زاۋۇت ئورنى ۋە ئىسپات بەلگىسى، داڭلىق، ئەلا سۈپەتلىك بەلگىسىنى ئويدۇرۇپ چىقىرىشقا، ئويدۇرۇپ چىقىرىشقا بولمايدۇ.

第三十五条　乡镇企业必须遵守有关环境保护的法律、法规，按照国家产业政策，在当地人民政府的统一指导下，采取措施，积极发展无污染、少污染和低资源消耗的企业，切实防治环境污染和生态破坏，保护和改善环境。

35-ماددا يېزا-بازار كارخانىلىرى مۇھىت ئاسراشقا مۇناسىۋەتلىك قانۇن-نىزاملارغا ئەمەل قىلىپ، دۆلەتنىڭ كەسىپ سىياسىتى بويىچە، شۇ جايدىكى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ بىرتۇتاش يېتەكچىلىكىدە، تەدبىر قوللىنىپ، بۇلغىمايدىغان، ئاز بۇلغايدىغان ۋە بايلىق سەرپىياتى تۆۋەن كارخانىلارنى پائال تەرەققىي قىلدۇرۇپ، مۇھىت بۇلغىنىش ۋە ئېكولوگىيە بۇزغۇنچىلىقىنىڭ ھەقىقىي ئالدىنى ئېلىپ ۋە ئۇنى تۈزەپ، مۇھىتنى ئاسرىشى ۋە ياخشىلىشى شەرت.

地方人民政府应当制定和实施乡镇企业环境保护规划，提高乡镇企业防治污染的能力。

يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى يېزا-بازار كارخانىلىرىنىڭ مۇھىت ئاسراش يىرىك پىلانىنى تۈزۈپ ۋە يولغا قويۇپ، يېزا-بازار كارخانىسىنىڭ بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش ئىقتىدارىنى ئۆستۈرۈشى كېرەك.

第三十六条　乡镇企业建设对环境有影响的项目，必须严格执行环境影响评价制度。

36-ماددا يېزا-بازار كارخانىلىرى قۇرۇلۇشىدىكى مۇھىتقا تەسىر كۆرسىتىدىغان تۈرلەردە مۇھىت تەسىرىنى باھالاش تۈزۈمىنى قاتتىق ئىجرا قىلىش شەرت.

乡镇企业建设项目中防治污染的设施，必须与主体工程同时设计、同时施工、同时投产使用。防治污染的设施必须经环境保护行政主管部门验收合格后，该建设项目方可投入生产或者使用。

يېزا-بازار كارخانىلىرى قۇرۇلۇش تۈرلىرىدىكى بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئالىدىغان ۋە ئۇنى تۈزەيدىغان ئەسلىھەلەر جەزمەن ئاساسىي گەۋدە قۇرۇلۇشى بىلەن بىر ۋاقىتتا لايىھەلىنىشى، بىر ۋاقىتتا قۇرۇلۇش قىلىنىشى، بىر ۋاقىتتا ئىشلەپچىقىرىشقا كىرىشتۈرۈلۈپ ئىشلىتىلىشى كېرەك. بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەش ئەسلىھەلىرى مۇھىت ئاسراش مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقىنىڭ تەكشۈرۈپ ئۆتكۈزۈۋېلىشىدا لاياقەتلىك بولغاندىن كېيىن، شۇ قۇرۇلۇش تۈرى ئىشلەپچىقىرىشقا كىرىشتۈرۈلسە ياكى ئىشلىتىلسە بولىدۇ.

乡镇企业不得采用或者使用国家明令禁止的严重污染环境的生产工艺和设备；不得生产和经营国家明令禁止的严重污染环境的产品。排放污染物超过国家或者地方规定标准，严重污染环境的，必须限期治理，逾期未完成治理任务的，依法关闭、停产或者转产。

يېزا-بازار كارخانىلىرى دۆلەت رەسمىي بۇيرۇق چۈشۈرۈپ مەنئى قىلغان مۇھىتنى ئېغىر بۇلغايدىغان ئىشلەپچىقىرىش ھۈنەر-سەنئىتى ۋە ئۈسكۈنىلىرىنى ئىشلەتسە ياكى ئىشلەتسە بولمايدۇ؛ دۆلەت ئېنىق بۇيرۇق چۈشۈرۈپ مەنئى قىلغان مۇھىتنى ئېغىر بۇلغايدىغان مەھسۇلاتلارنى ئىشلەپچىقىرىش ۋە ئۇنىڭ تىجارىتى قىلىشقا يول قويۇلمايدۇ. بۇلغىما چىقىرىش دۆلەت ياكى يەرلىك بەلگىلىگەن ئۆلچەمدىن ئېشىپ كېتىپ، مۇھىتنى ئېغىر بۇلغىغانلارنى بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە تۈزەش شەرت، تۈزەش ۋەزىپىسىنى مۇددەت ئۆتسىمۇ ئورۇندىمىغانلارنى قانۇن بويىچە تاقاش، ئىشلەپچىقىرىشنى توختىتىش ياكى مەھسۇلاتنى ئۆزگەرتىش كېرەك.

第三十七条　乡镇企业必须遵守有关劳动保护、劳动安全的法律、法规，认真贯彻执行安全第一、预防为主的方针，采取有效的劳动卫生技术措施和管理措施，防止生产伤亡事故和职业病的发生；对危害职工安全的事故隐患，应当限期解决或者停产整顿。严禁管理者违章指挥，强令职工冒险作业。发生生产伤亡事故，应当采取积极抢救措施，依法妥善处理，并向有关部门报告。

37-ماددا يېزا-بازار كارخانىلىرى ئەمگەك مۇھاپىزىتى، ئەمگەك بىخەتەرلىكىگە دائىر قانۇن-نىزاملارغا رىئايە قىلىشى، بىخەتەرلىك بىرىنچى، ئالدىنى ئېلىشنى ئاساس قىلىش فاڭجېنىنى ئەستايىدىل ئىزچىللاشتۇرۇشى، ئىجرا قىلىشى، ئۈنۈملۈك ئەمگەك-ساقلىق ساقلاش تېخنىكا تەدبىرلىرى ۋە باشقۇرۇش تەدبىرلىرىنى قوللىنىپ، ئىشلەپچىقىرىش تالاپەت ھادىسىلىرى ۋە كەسپىي كېسەل پەيدا بولۇشنىڭ ئالدىنى ئېلىشى شەرت؛ ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ بىخەتەرلىكىگە خەۋپ يەتكۈزىدىغان ھادىسە يوشۇرۇن خەۋپىنى بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە ھەل قىلىش ياكى ئىشلەپچىقىرىشنى توختىتىپ تەرتىپكە سېلىش كېرەك. باشقۇرغۇچىلارنىڭ قائىدىگە خىلاپ قوماندانلىق قىلىشى، ئىشچى-خىزمەتچىلەرنى قاراملىق بىلەن مەشغۇلات قىلىشقا زورلىشى قاتتىق چەكلىنىدۇ. ئىشلەپچىقىرىش جەھەتتە يارىلىنىش-يارىلىنىش ھادىسىسى يۈز بەرگەندە، ئاكتىپ قۇتقۇزۇش تەدبىرى قوللىنىپ، قانۇن بويىچە ئوبدان بىر تەرەپ قىلىش ھەمدە مۇناسىۋەتلىك تارماقلارغا دوكلات قىلىش كېرەك.

第三十八条　违反本法规定，有下列行为之一的，由县级以上人民政府乡镇企业行政管理部门责令改正：

38-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، تۆۋەندىكى قىلمىشلارنىڭ بىرىنى سادىر قىلغانلارنى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ يېزا-بازار كارخانىلىرى مەمۇرىي باشقۇرۇش تارمىقى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ :

（一）　非法改变乡镇企业所有权的；

( 1 ) يېزا-بازار كارخانىلىرىنىڭ ئىگىدارلىق ھوقۇقىنى قانۇنسىز ئۆزگەرتكەنلەر؛

（二）　非法占有或者无偿使用乡镇企业财产的；

( 2 ) يېزا-بازار كارخانىلىرىنىڭ مال-مۈلكىنى قانۇنسىز ئىگىلىۋالغان ياكى ھەقسىز ئىشلەتكەنلەر؛

（三）　非法撤换乡镇企业负责人的；

( 3 ) يېزا-بازار كارخانىلىرىنىڭ مەسئۇللىرىنى قانۇنسىز ئالماشتۇرۇۋەتكەنلەر؛

（四）　侵犯乡镇企业自主经营权的。

( 4 ) يېزا-بازار كارخانىلىرىنىڭ ئۆز ئالدىغا ئىگىلىك باشقۇرۇش ھوقۇقىغا دەخلى-تەرۇز قىلغانلار.

前款行为给乡镇企业造成经济损失的，应当依法赔偿。

ئالدىنقى تارماقتىكى قىلمىش يېزا-بازار كارخانىلىرىغا ئىقتىسادىي زىيان سالغان بولسا، قانۇن بويىچە تۆلەم بېرىشى كېرەك.

第三十九条　乡镇企业有权向审计、监察、财政、物价和乡镇企业行政管理部门控告、检举向企业非法收费、摊派或者罚款的单位和个人。有关部门和上级机关应当责令责任人停止其行为，并限期归还有关财物。对直接责任人员，有关部门可以根据情节轻重，给予相应的处罚。

39-ماددا يېزا-بازار كارخانىلىرى ئىقتىسادىي تەپتىش، رېۋىزىيە، مالىيە، مال باھاسى ۋە يېزا-بازار كارخانىلىرىنىڭ مەمۇرىي باشقۇرۇش تارمىقىغا كارخانىلاردىن قانۇنسىز ھەق ئالغان، سېلىق سالغان ياكى جەرىمانە قويغان ئورۇن ۋە شەخسلەر توغرىسىدا ئەرز-شىكايەت قىلىشقا، پاش قىلىشقا ھوقۇقلۇق. ئالاقىدار تارماقلار ۋە يۇقىرى دەرىجىلىك ئورگان جاۋابكارنى ئۆز ھەرىكىتىنى توختىتىشقا بۇيرۇشى ھەمدە ئالاقىدار پۇل-مالنى بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە قايتۇرۇشى كېرەك. بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا مۇناسىۋەتلىك تارماقلار ئەھۋالنىڭ ئېغىر-يېنىكلىكىگە قاراپ مۇناسىپ جازا بەرسە بولىدۇ.

第四十条　乡镇企业违反国家产品质量、环境保护、土地管理、自然资源开发、劳动安全、税收及其他有关法律、法规的，除依照有关法律、法规处理外，在其改正之前，应当根据情节轻重停止其享受本法规定的部分或者全部优惠。

40-ماددا يېزا-بازار كارخانىلىرىدىن دۆلەتنىڭ مەھسۇلات سۈپىتى، مۇھىت ئاسراش، يەر باشقۇرۇش، تەبىئىي بايلىق ئېچىش، ئەمگەك بىخەتەرلىكى، باج يىغىش ۋە باشقا مۇناسىۋەتلىك قانۇن-نىزاملىرىغا خىلاپلىق قىلغانلىرى مۇناسىۋەتلىك قانۇن-نىزاملار بويىچە بىر تەرەپ قىلىنغاندىن سىرت، تۈزىتىشتىن بۇرۇن، ئەھۋالنىڭ ئېغىر-يېنىكلىكىگە قاراپ، مۇشۇ قانۇندا بەلگىلەنگەن بىر قىسىم ياكى بارلىق ئېتىباردىن بەھرىمەن بولۇشنى توختىتىشى كېرەك.

第四十一条　乡镇企业违反本法规定，不承担支援农业义务的，由乡镇企业行政管理部门责令改正，在其改正之前，可以停止其享受本法规定的部分或者全部优惠。

41-ماددا يېزا-بازار كارخانىلىرىدىن مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، يېزا ئىگىلىكىگە ياردەم بېرىش مەجبۇرىيىتىنى ئۈستىگە ئالمىغانلىرىنى يېزا-بازار كارخانىلىرىنىڭ مەمۇرىي باشقۇرۇش تارمىقى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، ئۇ تۈزىتىشتىن ئىلگىرى، مۇشۇ قانۇندا بەلگىلەنگەن قىسمەن ياكى بارلىق ئېتىباردىن بەھرىمەن بولۇشنى توختاتسا بولىدۇ.

第四十二条　对依照本法第三十八条至第四十一条规定所作处罚、处理决定不服的，当事人可以依法申请行政复议、提起诉讼。

42-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 38-ماددىسىدىن 41-ماددىسىغىچە بولغان بەلگىلىمىدىكى جازا، بىر تەرەپ قىلىش قارارىغا قايىل بولمىغانلار قانۇن بويىچە مەمۇرىي قايتا قاراپ چىقىشنى ئىلتىماس قىلسا، دەۋا قىلسا بولىدۇ.

第四十三条　本法自1997年1月1日起施行。

43-ماددا بۇ قانۇن 1997-يىل 1-ئاينىڭ 1-كۈنىدىن باشلاپ يولغا قويۇلىدۇ.