（1995年5月10日第八届全国人民代表大会常务委员会第十三次会议通过　根据2003年12月27日第十届全国人民代表大会常务委员会第六次会议《关于修改<中华人民共和国商业银行法>的决定》第一次修正　根据2015年8月29日第十二届全国人民代表大会常务委员会第十六次会议《关于修改<中华人民共和国商业银行法>的决定》第二次修正）

( 1995-يىل 5-ئاينىڭ 10-كۈنى 8-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ 13-يىغىنىدا ماقۇللانغان، 2003-يىل 12-ئاينىڭ 27-كۈنى 10-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك دۆلەت قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى 6-يىغىنىنىڭ «< جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ سودا بانكىسى قانۇنى > غا تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى قارارى»غا ئاساسەن 1-قېتىم تۈزىتىلگەن، 2015-يىل 8-ئاينىڭ 29-كۈنى 12-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك پارتىيە قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ 16-يىغىنىنىڭ «تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى قارار»ىغا ئاساسەن 1 < جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ سودا بانكىسى قانۇنى > نىڭ قارارى > 2-قېتىم تۈزىتىلدى )

目　　录

مۇندەرىجە

第一章　总则

1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ

第二章　商业银行的设立和组织机构

2-باب سودا بانكىسىنىڭ تەسىس قىلىنىشى ۋە تەشكىلىي ئاپپاراتى

第三章　对存款人的保护

3-باب پۇل ئامانەت قويغۇچىنى قوغداش

第四章　贷款和其他业务的基本规则

4-باب قەرز بېرىش ۋە باشقا كەسىپلەرنىڭ ئاساسىي قائىدىسى

第五章　财务会计

5-باب مالىيە-بوغالتىرلىق

第六章　监督管理

6-باب نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش

第七章　接管和终止

7-باب ئۆتكۈزۈۋېلىش ۋە ئاخىرلاشتۇرۇش

第八章　法律责任

8-باب قانۇن جاۋابكارلىقى

第九章　附则

9-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ

第一章　总则

1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ

第一条　为了保护商业银行、存款人和其他客户的合法权益，规范商业银行的行为，提高信贷资产质量，加强监督管理，保障商业银行的稳健运行，维护金融秩序，促进社会主义市场经济的发展，制定本法。

1-ماددا بۇ قانۇن سودا بانكىسى، پۇل ئامانەت قويغۇچىلار ۋە باشقا مۇئامىلىدارلارنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىنى قوغداش، سودا بانكىسىنىڭ ھەرىكىتىنى قېلىپلاشتۇرۇش، كىرېدىت مۈلكىنىڭ سۈپىتىنى ئۆستۈرۈش، نازارەت قىلىش-باشقۇرۇشنى كۈچەيتىش، سودا بانكىسىنىڭ مۇقىم يۈرۈشۈشىگە كاپالەتلىك قىلىش، پۇل مۇئامىلە تەرتىپىنى قوغداش، سوتسىيالىستىك بازار ئىگىلىكىنىڭ تەرەققىياتىنى ئىلگىرى سۈرۈش مەقسىتىدە چىقىرىلدى.

第二条　本法所称的商业银行是指依照本法和《中华人民共和国公司法》设立的吸收公众存款、发放贷款、办理结算等业务的企业法人。

2-ماددا بۇ قانۇندا ئېيتىلغان سودا بانكىسى مۇشۇ قانۇن ۋە «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ شىركەت قانۇنى»بويىچە تەسىس قىلىنغان، ئاممىۋى ئامانەت پۇلنى قوبۇل قىلىش، قەرز پۇل تارقىتىش، راسچوت قىلىش قاتارلىق كەسىپلەرگە ئىگە كارخانا قانۇنىي ئىگىلىرىنى كۆرسىتىدۇ.

第三条　商业银行可以经营下列部分或者全部业务:

3-ماددا سودا بانكىسى تۆۋەندىكى بىر قىسىم ياكى بارلىق كەسىپلەر بىلەن تىجارەت قىلسا بولىدۇ :

（一）吸收公众存款；

( 1 ) ئاممىنىڭ ئامانەت پۇلىنى قوبۇل قىلىش؛

（二）发放短期、中期和长期贷款；

( 2 ) قىسقا مۇددەتلىك، ئوتتۇرا مۇددەتلىك ۋە ئۇزاق مۇددەتلىك قەرز پۇل تارقىتىش؛

（三）办理国内外结算；

( 3 ) دۆلەت ئىچى-سىرتى راسچوتى بېجىرىش؛

（四）办理票据承兑与贴现；

( 4 ) چەك ئېتىراپلىق ۋە دىسكونت بېجىرىش؛

（五）发行金融债券；

( 5 ) پۇل مۇئامىلە زايومى تارقىتىش؛

（六）代理发行、代理兑付、承销政府债券；

( 6 ) ھۆكۈمەت زايومىنى ۋاكالىتەن تارقىتىش، ۋاكالىتەن نەقلەشتۈرۈش، سېتىپ بېرىش؛

（七）买卖政府债券、金融债券；

( 7 ) ھۆكۈمەت زايومى، پۇل مۇئامىلە زايومىنى ئېلىپ-سېتىش؛

（八）从事同业拆借；

( 8 ) ئوخشاش كەسىپتىكىلەردىن قەرز ئېلىش؛

（九）买卖、代理买卖外汇；

( 9 ) تاشقى پېرېۋوتنى ئېلىپ-سېتىش، ۋاكالىتەن ئېلىپ-سېتىش؛

（十）从事银行卡业务；

( 10 ) بانكا كارتىسى كەسپى بىلەن شۇغۇللىنىش؛

（十一）提供信用证服务及担保；

( 11 ) كرېدىت گۇۋاھنامىسى مۇلازىمىتى ۋە كېپىللىكى بىلەن تەمىنلەش؛

（十二）代理收付款项及代理保险业务；

( 12 ) پۇل كىرىم-چىقىم قىلىش ۋە سۇغۇرتا كەسپىنى ۋاكالىتەن بېجىرىش؛

（十三）提供保管箱服务；

( 13 ) ساقلاش ساندۇقى مۇلازىمىتى بىلەن تەمىنلەش؛

（十四）经国务院银行业监督管理机构批准的其他业务。

( 14 ) گوۋۇيۈەننىڭ بانكىچىلىق نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى تەستىقلىغان باشقا كەسىپلەر.

经营范围由商业银行章程规定，报国务院银行业监督管理机构批准。

تىجارەت دائىرىسىنى سودا بانكىسى نىزامنامىسىدە بەلگىلەپ، گوۋۇيۈەننىڭ بانكا كەسپىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىغا تەستىقلىتىدۇ.

商业银行经中国人民银行批准，可以经营结汇、售汇业务。

سودا بانكىسى جۇڭگو خەلق بانكىسىنىڭ تەستىقى بىلەن، پېرېۋوت راسچوت قىلىش، پېرېۋوت سېتىش كەسپى بىلەن شۇغۇللانسا بولىدۇ.

第四条　商业银行以安全性、流动性、效益性为经营原则，实行自主经营，自担风险，自负盈亏，自我约束。

4-ماددا سودا بانكىسى بىخەتەرلىك، ئوبوروت، ئۈنۈمنى تىجارەت پىرىنسىپى قىلىپ، ئۆز ئالدىغا تىجارەت قىلىشنى يولغا قويىدۇ، خەۋپ-خەتەرنى ئۆزى ئۈستىگە ئالىدۇ، پايدا-زىيانغا ئۆزى ئىگە بولىدۇ، ئۆزىنى ئۆزى چەكلەيدۇ.

商业银行依法开展业务，不受任何单位和个人的干涉。

سودا بانكىسى قانۇن بويىچە كەسىپ قىلىدۇ، ھەرقانداق ئورۇن ۋە شەخسنىڭ ئارىلىشىشىغا ئۇچرىمايدۇ.

商业银行以其全部法人财产独立承担民事责任。

سودا بانكىسى ھەق تەلەپ جاۋابكارلىقىنى ئۆزىنىڭ بارلىق قانۇنىي ئىگە مال-مۈلكى بىلەن مۇستەقىل ئۈستىگە ئالىدۇ.

第五条　商业银行与客户的业务往来，应当遵循平等、自愿、公平和诚实信用的原则。

5-ماددا سودا بانكىسى بىلەن مۇئامىلىدارنىڭ كەسپىي ئالاقىسىدە باراۋەر، ئىختىيارىي، ئادىل ۋە سەمىمىي بولۇش، لەۋزىدە تۇرۇش پىرىنسىپىغا ئەمەل قىلىشى كېرەك.

第六条　商业银行应当保障存款人的合法权益不受任何单位和个人的侵犯。

6-ماددا سودا بانكىسى پۇل ئامانەت قويغۇچىنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىنى ھەرقانداق ئورۇن ۋە شەخسنىڭ دەخلى-تەرۇزىگە ئۇچراتماسلىققا كاپالەتلىك قىلىشى كېرەك.

第七条　商业银行开展信贷业务，应当严格审查借款人的资信，实行担保，保障按期收回贷款。

7-ماددا سودا بانكىسى كىرېدىت كەسپىنى قانات يايدۇرغاندا، قەرز ئالغۇچىنىڭ مەبلەغ-ئىناۋىتىنى قاتتىق تەكشۈرۈپ، كېپىللىك بېرىپ، قەرز پۇلنى قەرەلىدە قايتۇرۇۋېلىشقا كاپالەتلىك قىلىشى كېرەك.

商业银行依法向借款人收回到期贷款的本金和利息，受法律保护。

سودا بانكىسى قەرز ئالغۇچىدىن قەرەلى توشقان قەرز پۇلنىڭ دىرى ۋە ئۆسۈمىنى قانۇن بويىچە قايتۇرۇۋالىدۇ، بۇنى قانۇن قوغدايدۇ.

第八条　商业银行开展业务，应当遵守法律、行政法规的有关规定，不得损害国家利益、社会公共利益。

8-ماددا سودا بانكىسى كەسىپنى قانات يايدۇرۇشتا، قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردىكى ئالاقىدار بەلگىلىمىلەرگە رىئايە قىلىشى كېرەك، دۆلەت مەنپەئىتى، ئاممىۋى مەنپەئەتكە زىيان يەتكۈزسە بولمايدۇ.

第九条　商业银行开展业务，应当遵守公平竞争的原则，不得从事不正当竞争。

9-ماددا سودا بانكىسى كەسىپنى قانات يايدۇرۇشتا، ئادىل رىقابەت پىرىنسىپىغا رىئايە قىلىشى كېرەك، ناتوغرا رىقابەت بىلەن شۇغۇللانسا بولمايدۇ.

第十条　商业银行依法接受国务院银行业监督管理机构的监督管理，但法律规定其有关业务接受其他监督管理部门或者机构监督管理的，依照其规定。

10-ماددا سودا بانكىسى گوۋۇيۈەن بانكىچىلىق نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ نازارەت قىلىپ باشقۇرۇشىنى قانۇن بويىچە قوبۇل قىلىدۇ، لېكىن قانۇندا ئۇنىڭ مۇناسىۋەتلىك كەسىپلىرىدە باشقا نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش تارمىقى ياكى ئاپپاراتىنىڭ نازارەت قىلىپ باشقۇرۇشىدا بولىدىغانلىقى بەلگىلەنگەن بولسا، شۇ بەلگىلىمە بويىچە بولىدۇ.

第二章　商业银行的设立和组织机构

2-باب سودا بانكىسىنىڭ تەسىس قىلىنىشى ۋە تەشكىلىي ئاپپاراتى

第十一条　设立商业银行，应当经国务院银行业监督管理机构审查批准。

11-ماددا سودا بانكىسى قۇرۇشتا، گوۋۇيۈەننىڭ بانكا كەسپىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ تەكشۈرۈپ تەستىقلىشىدىن ئۆتكۈزۈش كېرەك.

未经国务院银行业监督管理机构批准，任何单位和个人不得从事吸收公众存款等商业银行业务，任何单位不得在名称中使用“银行”字样。

گوۋۇيۈەن بانكىچىلىق نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ تەستىقىنى ئالماي تۇرۇپ، ھەرقانداق ئورۇن ۋە شەخسنىڭ ئاممىۋى ئامانەت پۇلنى قوبۇل قىلىش قاتارلىق سودا بانكا كەسپى بىلەن شۇغۇللىنىشىغا يول قويۇلمايدۇ، ھەرقانداق ئورۇن نامىدا «بانكا»دېگەن خەتنى ئىشلەتسە بولمايدۇ.

第十二条　设立商业银行，应当具备下列条件:

12-ماددا سودا بانكىسى قۇرۇشتا، تۆۋەندىكى شەرتلەرنى ھازىرلاش كېرەك :

（一）有符合本法和《中华人民共和国公司法》规定的章程；

( 1 ) مۇشۇ قانۇن ۋە «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ شىركەت قانۇنى»دىكى بەلگىلىمىگە ئۇيغۇن نىزامنامىسى بولۇش؛

（二）有符合本法规定的注册资本最低限额；

( 2 ) مۇشۇ قانۇندا بەلگىلەنگەن رويخەتكە ئېلىنغان كاپىتالنىڭ ئەڭ تۆۋەن چېكى بولۇش؛

（三）有具备任职专业知识和业务工作经验的董事、高级管理人员；

( 3 ) ۋەزىپە ئۆتىگەن كەسپىي بىلىم ۋە كەسپىي خىزمەت تەجرىبىسىنى ھازىرلىغان مۇدىر، يۇقىرى دەرىجىلىك باشقۇرغۇچى خادىم بولۇش؛

（四）有健全的组织机构和管理制度；

( 4 ) مۇكەممەل تەشكىلىي ئاپپاراتى ۋە باشقۇرۇش تۈزۈمى بولۇش؛

（五）有符合要求的营业场所、安全防范措施和与业务有关的其他设施。

( 5 ) تەلەپكە ئۇيغۇن تىجارەت سورۇنى، بىخەتەرلىك ئالدىنى ئېلىش تەدبىرى ۋە كەسىپكە مۇناسىۋەتلىك باشقا ئەسلىھەلەر بولۇش.

设立商业银行，还应当符合其他审慎性条件。

سودا بانكىسى قۇرۇشتا، يەنە باشقا ئېھتىياتچان شەرتلەرگە ئۇيغۇن كېلىشى كېرەك.

第十三条　设立全国性商业银行的注册资本最低限额为十亿元人民币。设立城市商业银行的注册资本最低限额为一亿元人民币，设立农村商业银行的注册资本最低限额为五千万元人民币。注册资本应当是实缴资本。

13-ماددا مەملىكەت خاراكتېرلىك سودا بانكىسى تەسىس قىلىنغان رويخەتكە ئېلىنغان كاپىتالنىڭ ئەڭ تۆۋەن چېكى 1 مىليارد يۈەن خەلق پۇلى بولىدۇ. شەھەر سودا بانكىسى تەسىس قىلىنغان رويخەتكە ئالدۇرۇلغان كاپىتالنىڭ ئەڭ تۆۋەن چېكى 100 مىليون يۈەن خەلق پۇلى، يېزا سودا بانكىسى تەسىس قىلغان رويخەتكە ئالدۇرۇلغان مەبلەغنىڭ ئەڭ تۆۋەن چېكى 50 مىليون يۈەن خەلق پۇل بولىدۇ. تىزىملانغان كاپىتال ئەمەلىي تاپشۇرۇلغان كاپىتال بولۇشى كېرەك.

国务院银行业监督管理机构根据审慎监管的要求可以调整注册资本最低限额，但不得少于前款规定的限额。

گوۋۇيۈەننىڭ بانكىچىلىقنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى ئېھتىياتچانلىق بىلەن نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش تەلىپىگە ئاساسەن، ئەنگە ئېلىنغان كاپىتالنىڭ ئەڭ تۆۋەن چېكىنى تەڭشىسە بولىدۇ، لېكىن ئالدىنقى تارماقتا بەلگىلەنگەن چەكتىن كەم بولسا بولمايدۇ.

第十四条　设立商业银行，申请人应当向国务院银行业监督管理机构提交下列文件、资料:

14-ماددا سودا بانكىسى قۇرۇشتا، ئىلتىماس قىلغۇچى گوۋۇيۈەننىڭ بانكا كەسپىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىغا تۆۋەندىكى ھۆججەت، ماتېرىياللارنى تاپشۇرۇشى كېرەك :

（一）申请书，申请书应当载明拟设立的商业银行的名称、所在地、注册资本、业务范围等；

( 1 ) ئىلتىماستا، ئىلتىماسقا تەسىس قىلىنىدىغان سودا بانكىسىنىڭ نامى، تۇرۇشلۇق ئورنى، رويخەتكە ئېلىنغان كاپىتال، كەسىپ دائىرىسى قاتارلىقلار ئېنىق يېزىلىشى كېرەك؛

（二）可行性研究报告；

( 2 ) مۇمكىنچىلىك تەتقىقات دوكلاتى؛

（三）国务院银行业监督管理机构规定提交的其他文件、资料。

( 3 ) گوۋۇيۈەننىڭ بانكىچىلىقنى نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتى تاپشۇرۇشنى بەلگىلىگەن باشقا ھۆججەت-ماتېرىياللار.

第十五条　设立商业银行的申请经审查符合本法第十四条规定的，申请人应当填写正式申请表，并提交下列文件、资料:

15-ماددا سودا بانكىسى قۇرۇش ئىلتىماسى تەكشۈرۈش ئارقىلىق مۇشۇ قانۇننىڭ 14-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە ئۇيغۇن كەلسە، ئىلتىماس قىلغۇچى رەسمىي ئىلتىماس جەدۋىلىنى تولدۇرۇشى ھەمدە تۆۋەندىكى ھۆججەت-ماتېرىياللارنى تاپشۇرۇشى كېرەك :

（一）章程草案；

( 1 ) نىزامنامە لايىھەسى؛

（二）拟任职的董事、高级管理人员的资格证明；

( 2 ) ۋەزىپىگە تەيىنلىنىدىغان مۇدىر، يۇقىرى دەرىجىلىك باشقۇرغۇچى خادىملارنىڭ سالاھىيەت ئىسپاتى؛

（三）法定验资机构出具的验资证明；

( 3 ) قانۇندا بەلگىلەنگەن مەبلەغ تەكشۈرۈش ئاپپاراتى چىقىرىپ بەرگەن مەبلەغ تەكشۈرۈش ئىسپاتى؛

（四）股东名册及其出资额、股份；

( 4 ) پايچىكلار ئىسىملىكى ۋە ئۇ چىقارغان مەبلەغ سوممىسى، پاي؛

（五）持有注册资本百分之五以上的股东的资信证明和有关资料；

( 5 ) رويخەتكە ئېلىنغان كاپىتالنىڭ% 5 تىن ئارتۇق پايچىكىنىڭ مەبلەغ-ئىناۋەت ئىسپاتى ۋە مۇناسىۋەتلىك ماتېرىياللىرىنى ئىلكىدە تۇتۇش؛

（六）经营方针和计划；

( 6 ) ئىگىلىك باشقۇرۇش فاڭجېنى ۋە پىلانى؛

（七）营业场所、安全防范措施和与业务有关的其他设施的资料；

( 7 ) تىجارەت سورۇنى، بىخەتەرلىك ئالدىنى ئېلىش تەدبىرلىرى ۋە كەسىپكە مۇناسىۋەتلىك باشقا ئەسلىھەلەرگە دائىر ماتېرىياللار؛

（八）国务院银行业监督管理机构规定的其他文件、资料。

( 8 ) گوۋۇيۈەن بانكىچىلىقنى نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتى بەلگىلىگەن باشقا ھۆججەت-ماتېرىياللار.

第十六条　经批准设立的商业银行，由国务院银行业监督管理机构颁发经营许可证，并凭该许可证向工商行政管理部门办理登记，领取营业执照。

16-ماددا تەستىقلىنىپ قۇرۇلغان سودا بانكىلىرىغا گوۋۇيۈەننىڭ بانكا كەسپىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى تىجارەت ئىجازەتنامىسى بېرىدۇ ھەمدە مۇشۇ ئىجازەتنامىگە ئاساسەن سودا-سانائەت مەمۇرىي باشقۇرۇش تارمىقىغا تىزىملىتىپ، تىجارەت كىنىشكىسى ئالىدۇ.

第十七条　商业银行的组织形式、组织机构适用《中华人民共和国公司法》的规定。

17-ماددا سودا بانكىسىنىڭ تەشكىلىي شەكلى، تەشكىلىي ئاپپاراتى «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ شىركەت قانۇنى»دىكى بەلگىلىمە بويىچە بولىدۇ.

本法施行前设立的商业银行，其组织形式、组织机构不完全符合《中华人民共和国公司法》规定的，可以继续沿用原有的规定，适用前款规定的日期由国务院规定。

بۇ قانۇن يولغا قويۇلۇشتىن بۇرۇن قۇرۇلغان سودا بانكىلىرىنىڭ تەشكىلىي شەكلى، تەشكىلىي ئاپپاراتى «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ شىركەت قانۇنى»دىكى بەلگىلىمىگە تولۇق ئۇيغۇن كەلمىسە، ئەسلىدىكى بەلگىلىمىنى داۋاملىق قوللانسا بولىدۇ، ئالدىنقى تارماقتا بەلگىلەنگەن مۇددەتنى گوۋۇيۈەن بەلگىلەيدۇ.

第十八条　国有独资商业银行设立监事会。监事会的产生办法由国务院规定。

18-ماددا دۆلەت شېرىكسىز سودا بانكىسى نازارەتچىلىك كومىتېتى تەسىس قىلىدۇ. نازارەتچىلىك كومىتېتىنى ۋۇجۇدقا كەلتۈرۈش چارىسىنى گوۋۇيۈەن بەلگىلەيدۇ.

监事会对国有独资商业银行的信贷资产质量、资产负债比例、国有资产保值增值等情况以及高级管理人员违反法律、行政法规或者章程的行为和损害银行利益的行为进行监督。

نازارەتچىلىك كومىتېتى دۆلەت شېرىكسىز سودا بانكىسىنىڭ كىرېدىت مۈلكىنىڭ سۈپىتى، مۈلۈك-قەرزدارلىق نىسبىتى، دۆلەت مۈلكىنىڭ قىممىتىنى ساقلاش، قىممىتىنى ئاشۇرۇش قاتارلىق ئەھۋاللار ۋە يۇقىرى دەرىجىلىك باشقۇرغۇچى خادىملارنىڭ قانۇن، مەمۇرىي نىزام ياكى نىزامنامىلەرگە خىلاپ قىلمىشلىرىنى ۋە بانكىنىڭ مەنپەئىتىگە زىيان يەتكۈزۈش قىلمىشلىرىنى نازارەت قىلىدۇ.

第十九条　商业银行根据业务需要可以在中华人民共和国境内外设立分支机构。设立分支机构必须经国务院银行业监督管理机构审查批准。在中华人民共和国境内的分支机构，不按行政区划设立。

19-ماددا سودا بانكىسى كەسىپ ئېھتىياجىغا قاراپ جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ چېگرا ئىچى-سىرتىدا تارماق ئاپپارات تەسىس قىلسا بولىدۇ. تارماق ئاپپارات تەسىس قىلىشتا، گوۋۇيۈەننىڭ بانكىچىلىق نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ تەكشۈرۈپ تەستىقلىشىدىن ئۆتكۈزۈش شەرت. جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى چېگراسى ئىچىدىكى تارماق ئاپپاراتلار مەمۇرىي رايون بويىچە قۇرۇلمايدۇ.

商业银行在中华人民共和国境内设立分支机构，应当按照规定拨付与其经营规模相适应的营运资金额。拨付各分支机构营运资金额的总和，不得超过总行资本金总额的百分之六十。

سودا بانكىسى جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى چېگراسى ئىچىدە تارماق ئاپپارات قۇرغاندا، تىجارەت كۆلىمىگە مۇناسىپ تىجارەت مەبلىغى سوممىسىنى بەلگىلىمە بويىچە ئاجرىتىپ بېرىشى كېرەك. ھەرقايسى تارماق ئاپپاراتلارغا ئاجرىتىپ بېرىلگەن تىجارەت مەبلىغى سوممىسىنىڭ ئومۇمىي يىغىندىسى باش بانكا مەبلىغى ئومۇمىي سوممىسىنىڭ ％ 60 ىدىن ئېشىپ كەتمەسلىكى كېرەك.

第二十条　设立商业银行分支机构，申请人应当向国务院银行业监督管理机构提交下列文件、资料:

20-ماددا سودا بانكىسىنىڭ تارماق ئاپپاراتى قۇرۇشتا، ئىلتىماس قىلغۇچى گوۋۇيۈەننىڭ بانكا كەسپىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىغا تۆۋەندىكى ھۆججەت، ماتېرىياللارنى تاپشۇرۇشى كېرەك :

（一）申请书，申请书应当载明拟设立的分支机构的名称、营运资金额、业务范围、总行及分支机构所在地等；

( 1 ) ئىلتىماستا، ئىلتىماسقا تەسىس قىلىنىدىغان تارماق ئاپپاراتنىڭ نامى، تىجارەت مەبلىغى سوممىسى، كەسىپ دائىرىسى، باش بانكا ۋە تارماق ئاپپارات تۇرۇشلۇق جاي قاتارلىقلار ئېنىق يېزىلىشى كېرەك؛

（二）申请人最近二年的财务会计报告；

( 2 ) ئىلتىماس قىلغۇچىنىڭ يېقىنقى ئىككى يىللىق مالىيە-بوغالتىرلىق دوكلاتى؛

（三）拟任职的高级管理人员的资格证明；

( 3 ) ۋەزىپىگە تەيىنلىنىدىغان يۇقىرى دەرىجىلىك باشقۇرغۇچى خادىملارنىڭ سالاھىيەت ئىسپاتى؛

（四）经营方针和计划；

( 4 ) ئىگىلىك باشقۇرۇش فاڭجېنى ۋە پىلانى؛

（五）营业场所、安全防范措施和与业务有关的其他设施的资料；

( 5 ) تىجارەت سورۇنى، بىخەتەرلىك ئالدىنى ئېلىش تەدبىرلىرى ۋە كەسىپكە مۇناسىۋەتلىك باشقا ئەسلىھەلەرگە دائىر ماتېرىياللار؛

（六）国务院银行业监督管理机构规定的其他文件、资料。

( 6 ) گوۋۇيۈەن بانكىچىلىق نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتى بەلگىلىگەن باشقا ھۆججەت-ماتېرىياللار.

第二十一条　经批准设立的商业银行分支机构，由国务院银行业监督管理机构颁发经营许可证，并凭该许可证向工商行政管理部门办理登记，领取营业执照。

21-ماددا تەستىقلىنىپ تەسىس قىلىنغان سودا بانكىسىنىڭ تارماق ئاپپاراتلىرىغا گوۋۇيۈەننىڭ بانكا كەسپىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى تىجارەت ئىجازەتنامىسى بېرىدۇ ھەمدە مۇشۇ ئىجازەتنامىگە ئاساسەن سودا-سانائەت مەمۇرىي باشقۇرۇش تارمىقىغا تىزىملىتىپ، تىجارەت كىنىشكىسى ئالىدۇ.

第二十二条　商业银行对其分支机构实行全行统一核算，统一调度资金，分级管理的财务制度。

22-ماددا سودا بانكىسى ئۆزىنىڭ تارماق ئاپپاراتىدا پۈتۈن بانكا بويىچە بىرتۇتاش ھېسابات قىلىشنى يولغا قويىدۇ، مەبلەغنى بىرتۇتاش ئورۇنلاشتۇرىدۇ، دەرىجە بويىچە باشقۇرىدىغان مالىيە تۈزۈمىنى يولغا قويىدۇ.

商业银行分支机构不具有法人资格，在总行授权范围内依法开展业务，其民事责任由总行承担。

سودا بانكىسىنىڭ تارماق ئاپپاراتلىرىنىڭ قانۇنىي ئىگە سالاھىيىتى بولمايدۇ، ئۇلار باش بانكا ھوقۇق بەرگەن دائىرىدە قانۇن بويىچە كەسىپ قىلىدۇ، ئۇلارنىڭ ھەق تەلەپ جاۋابكارلىقىنى باش بانكا ئۈستىگە ئالىدۇ.

第二十三条　经批准设立的商业银行及其分支机构，由国务院银行业监督管理机构予以公告。

23-ماددا تەستىقلىنىپ قۇرۇلغان سودا بانكىسى ۋە ئۇنىڭ تارماق ئاپپاراتلىرىنى گوۋۇيۈەننىڭ بانكىچىلىق نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى ئېلان قىلىدۇ.

商业银行及其分支机构自取得营业执照之日起无正当理由超过六个月未开业的，或者开业后自行停业连续六个月以上的，由国务院银行业监督管理机构吊销其经营许可证，并予以公告。

سودا بانكىسى ۋە ئۇنىڭ تارماق ئاپپاراتلىرى تىجارەت كىنىشكىسى ئالغان كۈندىن باشلاپ يولسىز سەۋەبلەر بىلەن ئالتە ئايدىن ئارتۇق تىجارەت قىلمىغان ياكى تىجارەت باشلىغاندىن كېيىن ئۆز ئالدىغا تىجارەتنى ئۇدا ئالتە ئايدىن ئارتۇق توختاتقان بولسا، گوۋۇيۈەننىڭ بانكىچىلىق نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى ئۇنىڭ تىجارەت ئىجازەتنامىسىنى بىكار قىلىدۇ ھەمدە ئېلان چىقىرىدۇ.

第二十四条　商业银行有下列变更事项之一的，应当经国务院银行业监督管理机构批准:

24-ماددا سودا بانكىسىدا تۆۋەندىكى ئۆزگەرتىش ئىشلىرىنىڭ بىرى بولسا، گوۋۇيۈەن بانكىچىلىقنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ تەستىقىنى ئېلىشى كېرەك :

（一）变更名称；

( 1 ) نامىنى ئۆزگەرتىش؛

（二）变更注册资本；

( 2 ) رويخەتكە ئېلىنغان كاپىتالنى ئۆزگەرتىش؛

（三）变更总行或者分支行所在地；

( 3 ) باش بانكا ياكى شۆبە تارماق بانكىنىڭ تۇرۇشلۇق ئورنىنى ئۆزگەرتىش؛

（四）调整业务范围；

( 4 ) كەسىپ دائىرىسىنى تەڭشەش؛

（五）变更持有资本总额或者股份总额百分之五以上的股东；

( 5 ) قولىدىكى كاپىتال ئومۇمىي سوممىسى ياكى پاي ئومۇمىي سوممىسى% 5 تىن يۇقىرى بولغان پايچىكلارنى ئۆزگەرتىش؛

（六）修改章程；

( 6 ) نىزامنامىگە تۈزىتىش كىرگۈزۈش؛

（七）国务院银行业监督管理机构规定的其他变更事项。

( 7 ) گوۋۇيۈەن بانكىچىلىق نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى بەلگىلىگەن باشقا ئۆزگەرتىش ئىشلىرى.

更换董事、高级管理人员时，应当报经国务院银行业监督管理机构审查其任职资格。

مۇدىر، يۇقىرى دەرىجىلىك باشقۇرغۇچى خادىملارنى ئالماشتۇرغاندا، گوۋۇيۈەننىڭ بانكىچىلىق نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ ۋەزىپە ئۆتەش سالاھىيىتىنى تەكشۈرۈشىگە يوللاش كېرەك.

第二十五条　商业银行的分立、合并，适用《中华人民共和国公司法》的规定。

25-ماددا سودا بانكىلىرىنىڭ ئايرىلىشى ۋە بىرلەشتۈرۈلۈشى «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ شىركەت قانۇنى»دىكى بەلگىلىمە بويىچە بولىدۇ.

商业银行的分立、合并，应当经国务院银行业监督管理机构审查批准。

سودا بانكىسىنىڭ ئايرىلىشى ۋە قوشۇلۇشىنى گوۋۇيۈەننىڭ بانكا كەسپىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ تەكشۈرۈپ تەستىقلىشىدىن ئۆتكۈزۈش كېرەك.

第二十六条　商业银行应当依照法律、行政法规的规定使用经营许可证。禁止伪造、变造、转让、出租、出借经营许可证。

26-ماددا سودا بانكىسى قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردىكى بەلگىلىمە بويىچە تىجارەت ئىجازەتنامىسىنى ئىشلىتىشى كېرەك. تىجارەت ئىجازەتنامىسىنى ياسىۋېلىش، ئۆزگەرتىۋېلىش، ئۆتۈنۈپ بېرىش، ئىجارىگە بېرىش، ئارىيەتكە بېرىش مەنئى قىلىنىدۇ.

第二十七条　有下列情形之一的，不得担任商业银行的董事、高级管理人员:

27-ماددا تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلسە، سودا بانكىسىنىڭ مۇدىرى، يۇقىرى دەرىجىلىك باشقۇرغۇچىسى بولسا بولمايدۇ :

（一）因犯有贪污、贿赂、侵占财产、挪用财产罪或者破坏社会经济秩序罪，被判处刑罚，或者因犯罪被剥夺政治权利的；

( 1 ) خىيانەتچىلىك، پارىخورلۇق، مال-مۈلۈكنى ئىگىلىۋېلىش، مال-مۈلكىنى ئىشلىتىۋېلىش جىنايىتى ياكى ئىجتىمائىي، ئىقتىسادىي تەرتىپكە بۇزغۇنچىلىق قىلىش جىنايىتى ئۆتكۈزگەنلىكى ئۈچۈن جىنايى جازا ھۆكۈم قىلىنغان ياكى جىنايەت ئۆتكۈزگەنلىكى ئۈچۈن سىياسىي ھوقۇقىدىن مەھرۇم قىلىنغانلار؛

（二）担任因经营不善破产清算的公司、企业的董事或者厂长、经理，并对该公司、企业的破产负有个人责任的；

( 2 ) تىجارىتى ياخشى بولمىغانلىقتىن ۋەيرانچىلىق ھېساباتى ئېنىقلانمىغان شىركەت، كارخانىنىڭ مۇدىرى ياكى زاۋۇت باشلىقى، دىرېكتورلۇقىنى ئۈستىگە ئالغان ھەمدە شۇ شىركەت، كارخانىنىڭ ۋەيران بولۇشىدا شەخسىي جاۋابكارلىقنى ئۈستىگە ئالغانلار؛

（三）担任因违法被吊销营业执照的公司、企业的法定代表人，并负有个人责任的；

( 3 ) قانۇنغا خىلاپ ھالدا تىجارەت كىنىشكىسى بىكار قىلىنغان شىركەت، كارخانىنىڭ قانۇندا بەلگىلەنگەن ۋەكىلى بولغان ھەمدە شەخسىي جاۋابكارلىقى بارلار؛

（四）个人所负数额较大的债务到期未清偿的。

( 4 ) شەخس ئۈستىگە ئالغان سوممىسى كۆپرەك قەرزنى مۇددىتى توشۇپ ئۈزمىگەنلەر.

第二十八条　任何单位和个人购买商业银行股份总额百分之五以上的，应当事先经国务院银行业监督管理机构批准。

28-ماددا ھەرقانداق ئورۇن ۋە شەخس سودا بانكىسى پاي ئومۇمىي سوممىسىنىڭ ％ 5 تىن كۆپرەكىنى سېتىۋېلىشتا، گوۋۇيۈەننىڭ بانكىچىلىقنى نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ تەستىقىنى ئالدىن ئېلىشى كېرەك.

第三章　对存款人的保护

3-باب پۇل ئامانەت قويغۇچىنى قوغداش

第二十九条　商业银行办理个人储蓄存款业务，应当遵循存款自愿、取款自由、存款有息、为存款人保密的原则。

29-ماددا سودا بانكىسى شەخسلەر ئامانەت پۇل كەسپىنى بېجىرىشتە، ئامانەت قويۇشتا ئىختىيارىي بولۇش، پۇل ئېلىش ئەركىن بولۇش، ئامانەت پۇلنىڭ ئۆسۈمى بولۇش، پۇل قويغۇچىنىڭ مەخپىيەتلىكىنى ساقلاش پىرىنسىپىغا ئەمەل قىلىشى كېرەك.

对个人储蓄存款，商业银行有权拒绝任何单位或者个人查询、冻结、扣划，但法律另有规定的除外。

سودا بانكىسى شەخسلەرنىڭ ئامانەت قويغان پۇلىنى ھەرقانداق ئورۇن ياكى شەخسنىڭ سۈرۈشتۈرۈشى، توڭلىتىشى، تۇتۇپ قېلىشىنى رەت قىلىشقا ھوقۇقلۇق، لېكىن قانۇندا ئايرىم بەلگىلەنگەنلىرى بۇنىڭ سىرتىدا.

第三十条　对单位存款，商业银行有权拒绝任何单位或者个人查询，但法律、行政法规另有规定的除外；有权拒绝任何单位或者个人冻结、扣划，但法律另有规定的除外。

30-ماددا سودا بانكىسى ئورۇن ئامانەت قويغان پۇلنى ھەرقانداق ئورۇن ياكى شەخسنىڭ سۈرۈشتۈرۈشىنى رەت قىلىشقا ھوقۇقلۇق، لېكىن قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردا ئايرىم بەلگىلەنگەنلىرى بۇنىڭ سىرتىدا؛ ھەرقانداق ئورۇن ياكى شەخسنىڭ توڭلىتىشى، تۇتۇپ قېلىشىنى رەت قىلىشقا ھوقۇقلۇق، لېكىن قانۇندا ئايرىم بەلگىلىمە بولغانلىرى بۇنىڭ سىرتىدا.

第三十一条　商业银行应当按照中国人民银行规定的存款利率的上下限，确定存款利率，并予以公告。

31-ماددا سودا بانكىسى جۇڭگو خەلق بانكىسى بەلگىلىگەن ئامانەت پۇل ئۆسۈم نىسبىتىنىڭ يۇقىرى-تۆۋەن چېكى بويىچە، ئامانەت پۇل ئۆسۈم نىسبىتىنى بېكىتىشى ھەمدە ئېلان چىقىرىشى كېرەك.

第三十二条　商业银行应当按照中国人民银行的规定，向中国人民银行交存存款准备金，留足备付金。

32-ماددا سودا بانكىسى جۇڭگو خەلق بانكىسىنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە، جۇڭگو خەلق بانكىسىغا ئامانەت پۇل تەييارلىق فوندىنى تاپشۇرۇپ، زاپاس پۇلنى يېتەرلىك قالدۇرۇشى كېرەك.

第三十三条　商业银行应当保证存款本金和利息的支付，不得拖延、拒绝支付存款本金和利息。

33-ماددا سودا بانكىسى ئامانەت پۇلىنىڭ دىرى ۋە ئۆسۈمىنى تۆلەشكە كاپالەتلىك قىلىشى كېرەك، ئامانەت پۇلنىڭ دىرى ۋە ئۆسۈمىنى كېچىكتۈرۈپ تۆلەشكە، رەت قىلىشقا بولمايدۇ.

第四章　贷款和其他业务的基本规则

4-باب قەرز بېرىش ۋە باشقا كەسىپلەرنىڭ ئاساسىي قائىدىسى

第三十四条　商业银行根据国民经济和社会发展的需要，在国家产业政策指导下开展贷款业务。

34-ماددا سودا بانكىسى خەلق ئىگىلىكى ۋە ئىجتىمائىي تەرەققىياتنىڭ ئېھتىياجىغا ئاساسەن، دۆلەتنىڭ كەسىپ سىياسىتىنىڭ يېتەكچىلىكىدە قەرز پۇل كەسپىنى قانات يايدۇرىدۇ.

第三十五条　商业银行贷款，应当对借款人的借款用途、偿还能力、还款方式等情况进行严格审查。

35-ماددا سودا بانكىسى قەرز پۇلىدا، قەرز ئالغۇچىنىڭ قەرز پۇلنى ئىشلىتىش ئورنى، قايتۇرۇش ئىقتىدارى، قەرز قايتۇرۇش ئۇسۇلى قاتارلىق ئەھۋاللىرىنى قاتتىق تەكشۈرۈش كېرەك.

商业银行贷款，应当实行审贷分离、分级审批的制度。

سودا بانكىسى قەرز پۇلى بېرىشتە، تەكشۈرۈش بىلەن قەرز بېرىشنى ئايرىش، دەرىجە بويىچە تەكشۈرۈپ تەستىقلاش تۈزۈمىنى يولغا قويۇش كېرەك.

第三十六条　商业银行贷款，借款人应当提供担保。商业银行应当对保证人的偿还能力，抵押物、质物的权属和价值以及实现抵押权、质权的可行性进行严格审查。

36-ماددا سودا بانكىسى قەرز پۇلىدا، قەرز ئالغۇچى كېپىللىك بېرىشى كېرەك. سودا بانكىسى كاپالەتلىگۈچىنىڭ قايتۇرۇش ئىقتىدارى، رەنە بۇيۇم، گۆرۈ نەرسىنىڭ ھوقۇق تەۋەلىكى ۋە قىممىتىنى، شۇنىڭدەك رەنە ھوقۇقى، گۆرۈ ھوقۇقىنى ئېلىش مۇمكىنچىلىكىنى قاتتىق تەكشۈرۈشى كېرەك.

经商业银行审查、评估，确认借款人资信良好，确能偿还贷款的，可以不提供担保。

سودا بانكىسى تەكشۈرۈش، باھالاش ئارقىلىق، قەرز ئالغۇچىنىڭ مەبلەغ-ئىناۋىتىنىڭ ياخشى ئىكەنلىكىنى مۇئەييەنلەشتۈرۈپ، قەرزنى ھەقىقەتەن قايتۇرالىسا، كېپىللىك بەرمىسىمۇ بولىدۇ.

第三十七条　商业银行贷款，应当与借款人订立书面合同。合同应当约定贷款种类、借款用途、金额、利率、还款期限、还款方式、违约责任和双方认为需要约定的其他事项。

37-ماددا سودا بانكىسى قەرز پۇلى بېرىشتە، قەرز ئالغۇچى بىلەن يازما توختام تۈزۈشى كېرەك. توختامدا قەرز پۇل تۈرى، قەرز پۇلنىڭ ئىشلىتىلىش ئورنى، سوممىسى، ئۆسۈم نىسبىتى، قەرز قايتۇرۇش مۇددىتى، قەرز قايتۇرۇش ئۇسۇلى، خىلاپلىق جاۋابكارلىقى ۋە ئىككى تەرەپ پۈتۈشۈشكە تېگىشلىك دەپ قارىغان باشقا ئىشلارنى پۈتۈشۈش كېرەك.

第三十八条　商业银行应当按照中国人民银行规定的贷款利率的上下限，确定贷款利率。

38-ماددا سودا بانكىسى قەرز پۇل ئۆسۈم نىسبىتىنىڭ يۇقىرى-تۆۋەن چېكى بويىچە، جۇڭگو خەلق بانكىسى بەلگىلىگەن ئۆسۈم نىسبىتىنى بېكىتىشى كېرەك.

第三十九条　商业银行贷款，应当遵守下列资产负债比例管理的规定:

39-ماددا سودا بانكىسى قەرز پۇلى تۆۋەندىكى مۈلۈك-قەرزدارلىق نىسبىتىنى باشقۇرۇش توغرىسىدىكى بەلگىلىمىگە ئەمەل قىلىشى كېرەك :

（一）资本充足率不得低于百分之八；

( 1 ) كاپىتالنىڭ تولۇش نىسبىتى ％ 8 تىن تۆۋەن بولماسلىق؛

（二）流动性资产余额与流动性负债余额的比例不得低于百分之二十五；

( 2 ) كۆچمە مۈلۈك قالدۇقى بىلەن كۆچمە قەرز قالدۇقىنىڭ نىسبىتى ％ 25 تىن تۆۋەن بولماسلىق؛

（三）对同一借款人的贷款余额与商业银行资本余额的比例不得超过百分之十；

( 3 ) بىر قەرز ئالغۇچىنىڭ قەرز پۇل قالدۇقى بىلەن سودا بانكىسى كاپىتال قالدۇقىنىڭ نىسبىتى ％ 10 تىن ئېشىپ كەتمەسلىكى كېرەك؛

（四）国务院银行业监督管理机构对资产负债比例管理的其他规定。

( 4 ) گوۋۇيۈەننىڭ بانكا كەسپىنى نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ مۈلۈك-قەرز نىسبىتىنى باشقۇرۇشقا دائىر باشقا بەلگىلىمىلىرى.

本法施行前设立的商业银行，在本法施行后，其资产负债比例不符合前款规定的，应当在一定的期限内符合前款规定。具体办法由国务院规定。

بۇ قانۇن يولغا قويۇلۇشتىن بۇرۇن قۇرۇلغان سودا بانكىسىنىڭ بۇ قانۇن يولغا قويۇلغاندىن كېيىن مۈلۈك-قەرزدارلىق نىسبىتى ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمىگە ئۇيغۇن كەلمىسە، بەلگىلىك مۇددەت ئىچىدە ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمىگە ماس كېلىشى كېرەك. كونكرېت چارىسىنى گوۋۇيۈەن بەلگىلەيدۇ.

第四十条　商业银行不得向关系人发放信用贷款；向关系人发放担保贷款的条件不得优于其他借款人同类贷款的条件。

40-ماددا سودا بانكىسى مۇناسىۋەتداشلارغا ئىناۋەتلىك قەرز پۇل تارقاتسا بولمايدۇ؛ مۇناسىۋەتلىك كىشىلەرگە كېپىللىك قەرز پۇلى بېرىشنىڭ شەرتى باشقا قەرز ئالغۇچىلارنىڭ ئوخشاش تۈردىكى قەرز پۇل ئېلىش شەرتىدىن ياخشى بولسا بولمايدۇ.

前款所称关系人是指:

ئالدىنقى تارماقتا ئېيتىلغان مۇناسىۋەتلىك كىشىلەر مۇنۇلارنى كۆرسىتىدۇ :

（一）商业银行的董事、监事、管理人员、信贷业务人员及其近亲属；

( 1 ) سودا بانكىسىنىڭ مۇدىرى، نازارەتچىسى، باشقۇرغۇچىلىرى، كىرېدىت كەسپى خادىملىرى ۋە ئۇلارنىڭ يېقىن تۇغقانلىرى؛

（二）前项所列人员投资或者担任高级管理职务的公司、企业和其他经济组织。

( 2 ) ئالدىنقى تۈردە كۆرسىتىلگەن خادىملار مەبلەغ سالغان ياكى يۇقىرى دەرىجىلىك باشقۇرۇش ۋەزىپىسىنى ئۆتىگەن شىركەت، كارخانا ۋە باشقا ئىقتىسادىي تەشكىلاتلار.

第四十一条　任何单位和个人不得强令商业银行发放贷款或者提供担保。商业银行有权拒绝任何单位和个人强令要求其发放贷款或者提供担保。

41-ماددا ھەرقانداق ئورۇن ۋە شەخسنىڭ سودا بانكىسىنى قەرز پۇل بېرىش ياكى كېپىللىك بېرىشكە زورلىشىغا يول قويۇلمايدۇ. سودا بانكىسى ھەرقانداق ئورۇن ۋە شەخسنىڭ مەجبۇرىي بۇيرۇق چۈشۈرۈپ قەرز پۇل بېرىش ياكى كېپىللىك بېرىشنى تەلەپ قىلىشىنى رەت قىلىشقا ھوقۇقلۇق.

第四十二条　借款人应当按期归还贷款的本金和利息。

42-ماددا قەرز ئالغۇچى قەرز پۇلنىڭ دىرى ۋە ئۆسۈمىنى ۋاقتىدا قايتۇرۇشى كېرەك.

借款人到期不归还担保贷款的，商业银行依法享有要求保证人归还贷款本金和利息或者就该担保物优先受偿的权利。商业银行因行使抵押权、质权而取得的不动产或者股权，应当自取得之日起二年内予以处分。

قەرز ئالغۇچى مۇددىتى توشقاندىن كېيىن كېپىللىك قەرز پۇلىنى قايتۇرمىسا، سودا بانكىسى قانۇن بويىچە كاپالەتلىگۈچىدىن قەرز پۇلنىڭ دىرى ۋە ئۆسۈمىنى قايتۇرۇشنى ياكى شۇ كېپىللىك بۇيۇمىدىن ئاۋۋال تۆلىتىۋېلىشقا ھوقۇقلۇق. سودا بانكىسى رەنە ھوقۇقى، گۆرۈ ھوقۇقىنى يۈرگۈزۈش ئارقىلىق ئېرىشكەن كۆچمەس مۈلۈك ياكى پاي ھوقۇقىغا ئېرىشكەن كۈندىن باشلاپ 2 يىل ئىچىدە بىر تەرەپ قىلىشى كېرەك.

借款人到期不归还信用贷款的，应当按照合同约定承担责任。

قەرز ئالغۇچى مۇددىتى توشقاندىن كېيىن ئىناۋەتلىك قەرز پۇلنى قايتۇرمىسا، توختامدا پۈتۈشكىنى بويىچە جاۋابكارلىقنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك.

第四十三条　商业银行在中华人民共和国境内不得从事信托投资和证券经营业务，不得向非自用不动产投资或者向非银行金融机构和企业投资，但国家另有规定的除外。

43-ماددا سودا بانكىسىنىڭ جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى چېگراسى ئىچىدە ھاۋالىلىك مەبلەغ سېلىشى ۋە ئاكسىيە تىجارىتى كەسپى بىلەن شۇغۇللىنىشىغا، ئۆزى ئىشلەتمەيدىغان كۆچمەس مۈلۈككە مەبلەغ سېلىشىغا ياكى بانكىدىن باشقا پۇل مۇئامىلە ئاپپاراتلىرى ۋە كارخانىلارغا مەبلەغ سېلىشىغا يول قويۇلمايدۇ، لېكىن دۆلەت ئايرىم بەلگىلىگەنلىرى بۇنىڭ سىرتىدا.

第四十四条　商业银行办理票据承兑、汇兑、委托收款等结算业务，应当按照规定的期限兑现，收付入账，不得压单、压票或者违反规定退票。有关兑现、收付入账期限的规定应当公布。

44-ماددا سودا بانكىسى چەك ئېتىراپلىق قىلىش، پۇل پېرېۋوت قىلىش، ھاۋالىلىك پۇل ئېلىش قاتارلىق راسچوت كەسپىنى بېجىرگەندە، بەلگىلەنگەن مۇددەتتە نەقلەشتۈرۈشى، كىرىم-چىقىم قىلىپ ھېسابقا كىرگۈزۈشى كېرەك، تالوننى باستۇرۇپ قويۇشقا، باستۇرۇپ قويۇشقا ياكى بەلگىلىمىگە خىلاپ ھالدا بېلەتنى قايتۇرۇشقا بولمايدۇ. نەقلەشتۈرۈش، كىرىم-چىقىمنى ھېسابقا كىرگۈزۈش مۇددىتىگە دائىر بەلگىلىمىلەرنى ئېلان قىلىش كېرەك.

第四十五条　商业银行发行金融债券或者到境外借款，应当依照法律、行政法规的规定报经批准。

45-ماددا سودا بانكىسى پۇل مۇئامىلە زايومى تارقىتىشتا ياكى چېگرا سىرتىدىن قەرز پۇل ئېلىشتا، قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردىكى بەلگىلىمە بويىچە تەستىقلىتىشى كېرەك.

第四十六条　同业拆借，应当遵守中国人民银行的规定。禁止利用拆入资金发放固定资产贷款或者用于投资。

46-ماددا ئوخشاش كەسىپتىكىلەر ئارا قەرز ئېلىشتا، جۇڭگو خەلق بانكىسىنىڭ بەلگىلىمىسىگە ئەمەل قىلىش كېرەك. ئۆتنە ئېلىنغان مەبلەغدىن پايدىلىنىپ مۇقىم مۈلۈك قەرز پۇلى تارقىتىش ياكى مەبلەغ سېلىشقا ئىشلىتىش مەنئى قىلىنىدۇ.

拆出资金限于交足存款准备金、留足备付金和归还中国人民银行到期贷款之后的闲置资金。拆入资金用于弥补票据结算、联行汇差头寸的不足和解决临时性周转资金的需要。

بۆلۈپ تارقىتىلغان مەبلەغ ئامانەت پۇل تەييارلىق فوندىنى تولۇق تاپشۇرۇش، زاپاس پۇلنى يېتەرلىك قالدۇرۇش ۋە جۇڭگو خەلق بانكىسىنىڭ قەرەلى توشۇپ قەرز پۇل ئالغاندىن كېيىنكى بىكار تۇرغان مەبلەغنى قايتۇرۇش بىلەنلا چەكلىنىدۇ. ئۆتنە ئېلىنغان مەبلەغ چەك راسچوتى، شۆبە-تارماق بانكىلار ئارا پېرېۋوت پەرقى پۇلىنىڭ يېتەرسىزلىكىنى تولۇقلاش ۋە ۋاقىتلىق ئوبوروت مەبلىغىنىڭ ئېھتىياجىنى ھەل قىلىشقا ئىشلىتىلىدۇ.

第四十七条　商业银行不得违反规定提高或者降低利率以及采用其他不正当手段，吸收存款，发放贷款。

47-ماددا سودا بانكىلىرىنىڭ بەلگىلىمىگە خىلاپ ھالدا ئۆسۈم نىسبىتىنى ئۆستۈرۈشىگە ياكى تۆۋەنلىتىشىگە، شۇنىڭدەك باشقا ناتوغرا ۋاسىتىلەرنى قوللىنىپ، ئامانەت پۇل قوبۇل قىلىشىغا، قەرز پۇل تارقىتىشىغا يول قويۇلمايدۇ.

第四十八条　企业事业单位可以自主选择一家商业银行的营业场所开立一个办理日常转账结算和现金收付的基本账户，不得开立两个以上基本账户。

48-ماددا كارخانا، كەسپىي ئورۇنلار بىر سودا بانكىسىنىڭ تىجارەت ئورنىنى ئۆز ئالدىغا تاللاپ، كۈندىلىك ھېسابات يۆتكەش، راسچوت قىلىش ۋە نەق پۇل كىرىم-چىقىمى بېجىرىش ئاساسىي ھېساباتى ئاچسا بولىدۇ، ئىككىدىن ئارتۇق ئاساسىي ھېسابات ئاچسا بولمايدۇ.

任何单位和个人不得将单位的资金以个人名义开立账户存储。

ھەرقانداق ئورۇن ۋە شەخسنىڭ ئىدارە مەبلىغىنى شەخسىي نامىدا ھېسابات ئېچىپ ساقلىشىغا يول قويۇلمايدۇ.

第四十九条　商业银行的营业时间应当方便客户，并予以公告。商业银行应当在公告的营业时间内营业，不得擅自停止营业或者缩短营业时间。

49-ماددا سودا بانكىسىنىڭ تىجارەت ۋاقتى مۇئامىلىدارلارغا قولايلىق يارىتىشى ھەمدە ئېلان چىقىرىشى كېرەك. سودا بانكىسى ئېلان قىلىنغان تىجارەت ۋاقتىدا تىجارەت قىلىشى كېرەك، ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن تىجارەتنى توختىتىشقا ياكى تىجارەت ۋاقتىنى قىسقارتىشقا بولمايدۇ.

第五十条　商业银行办理业务，提供服务，按照规定收取手续费。收费项目和标准由国务院银行业监督管理机构、中国人民银行根据职责分工，分别会同国务院价格主管部门制定。

50-ماددا سودا بانكىسى كەسىپ بېجىرىدۇ، مۇلازىمەت قىلىدۇ، بەلگىلىمە بويىچە رەسمىيەت ھەققى ئالىدۇ. ھەق ئېلىش تۈرى ۋە ئۆلچىمىنى گوۋۇيۈەننىڭ بانكىچىلىق نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى، جۇڭگو خەلق بانكىسى مەسئۇلىيىتى ۋە ئىش تەقسىماتىغا ئاساسەن، ئايرىم-ئايرىم ھالدا گوۋۇيۈەننىڭ باھا مەسئۇل تارمىقى بىلەن بىرلىكتە بېكىتىدۇ.

第五十一条　商业银行应当按照国家有关规定保存财务会计报表、业务合同以及其他资料。

51-ماددا سودا بانكىسى دۆلەتنىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىسى بويىچە مالىيە-بوغالتىرلىق مەلۇمات جەدۋىلى، كەسپىي توختام، شۇنىڭدەك باشقا ماتېرىياللارنى ساقلىشى كېرەك.

第五十二条　商业银行的工作人员应当遵守法律、行政法规和其他各项业务管理的规定，不得有下列行为:

52-ماددا سودا بانكىسىنىڭ خادىملىرى قانۇن، مەمۇرىي نىزام ۋە باشقا كەسىپ باشقۇرۇش بەلگىلىمىسىگە رىئايە قىلىشى كېرەك، تۆۋەندىكى قىلمىشلارنى سادىر قىلسا بولمايدۇ :

（一）利用职务上的便利，索取、收受贿赂或者违反国家规定收受各种名义的回扣、手续费；

( 1 ) ۋەزىپىسىدىكى قولايلىقتىن پايدىلىنىپ، پارا سورىغان، پارا ئالغان ياكى دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلىپ ھەر خىل ناملاردىكى ئۈستەك، رەسمىيەت ھەققى ئالغانلار؛

（二）利用职务上的便利，贪污、挪用、侵占本行或者客户的资金；

( 2 ) ۋەزىپىسىدىكى قولايلىقتىن پايدىلىنىپ، شۇ بانكا ياكى خېرىدارلارنىڭ مەبلىغىنى خىيانەت قىلغان، ئىشلىتىۋالغان، ئىگىلىۋالغان بولسا؛

（三）违反规定徇私向亲属、朋友发放贷款或者提供担保；

( 3 ) بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، يۈز ـ خاتىر قىلىپ ئۇرۇق ـ تۇغقانلىرى، دوستلىرىغا قەرز پۇل بېرىش ياكى كېپىللىك بېرىش؛

（四）在其他经济组织兼职；

( 4 ) باشقا ئىقتىسادىي تەشكىلاتلاردا قوشۇمچە ۋەزىپە ئۆتەش؛

（五）违反法律、行政法规和业务管理规定的其他行为。

( 5 ) قانۇن، مەمۇرىي نىزام ۋە كەسىپ باشقۇرۇش بەلگىلىمىسىگە خىلاپ باشقا قىلمىشلار.

第五十三条　商业银行的工作人员不得泄露其在任职期间知悉的国家秘密、商业秘密。

53-ماددا سودا بانكىسى خادىملىرى ۋەزىپە ئۆتىگەن مەزگىلدە بىلگەن دۆلەت مەخپىيىتى، سودا مەخپىيىتىنى ئاشكارىلاپ قويسا بولمايدۇ.

第五章　财务会计

5-باب مالىيە-بوغالتىرلىق

第五十四条　商业银行应当依照法律和国家统一的会计制度以及国务院银行业监督管理机构的有关规定，建立、健全本行的财务、会计制度。

54-ماددا سودا بانكىسى قانۇن ۋە دۆلەتنىڭ بىرلىككە كەلگەن بوغالتىرلىق تۈزۈمى، شۇنىڭدەك گوۋۇيۈەن بانكىچىلىق نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ ئالاقىدار بەلگىلىمىسى بويىچە، شۇ بانكىنىڭ مالىيە، بوغالتىرلىق تۈزۈمىنى ئورنىتىشى ۋە مۇكەممەللەشتۈرۈشى كېرەك.

第五十五条　商业银行应当按照国家有关规定，真实记录并全面反映其业务活动和财务状况，编制年度财务会计报告，及时向国务院银行业监督管理机构、中国人民银行和国务院财政部门报送。商业银行不得在法定的会计账册外另立会计账册。

55-ماددا سودا بانكىسى دۆلەتنىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىسى بويىچە، ئۆزىنىڭ كەسپىي پائالىيىتى ۋە مالىيە ئەھۋالىنى ھەقىقىي خاتىرىلىشى ھەمدە ئومۇميۈزلۈك ئىنكاس قىلىشى، يىللىق مالىيە-بوغالتىرلىق دوكلاتى تۈزۈشى، گوۋۇيۈەننىڭ بانكا كەسپىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى، جۇڭگو خەلق بانكىسى ۋە گوۋۇيۈەننىڭ مالىيە تارمىقىغا ۋاقتىدا يوللىشى كېرەك. سودا بانكىسى قانۇندا بەلگىلەنگەن بوغالتىرلىق ھېسابات دەپتىرىدىن سىرت، ئايرىم بوغالتىرلىق ھېسابات دەپتىرى تۇرغۇزسا بولمايدۇ.

第五十六条　商业银行应当于每一会计年度终了三个月内，按照国务院银行业监督管理机构的规定，公布其上一年度的经营业绩和审计报告。

56-ماددا سودا بانكىسى ھەر بىر بوغالتىرلىق يىلى ئاخىرلىشىپ ئۈچ ئاي ئىچىدە، گوۋۇيۈەن بانكىچىلىقنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە، ئالدىنقى يىللىق تىجارەت نەتىجىسى ۋە ئىقتىسادىي تەپتىش دوكلاتىنى ئېلان قىلىشى كېرەك.

第五十七条　商业银行应当按照国家有关规定，提取呆账准备金，冲销呆账。

57-ماددا سودا بانكىسى دۆلەتنىڭ ئالاقىدار بەلگىلىمىسى بويىچە ھېسابتا تۇرۇپ قالغان تەييارلىق فوندىنى ئېلىپ، ھېسابتا تۇرۇپ قالغاننى ھېسابتىن كۆتۈرۈۋېتىشى كېرەك.

第五十八条　商业银行的会计年度自公历l月1日起至12月31日止。

58-ماددا سودا بانكىسىنىڭ بوغالتىرلىق يىلى مىلادىيە كالېندارى بويىچە 1-ئاينىڭ 1-كۈنىدىن 12-ئاينىڭ 31-كۈنىگىچە بولىدۇ.

第六章　监督管理

6-باب نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش

第五十九条　商业银行应当按照有关规定，制定本行的业务规则，建立、健全本行的风险管理和内部控制制度。

59-ماددا سودا بانكىسى مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىلەرگە ئاساسەن، شۇ بانكىنىڭ كەسىپ قائىدىسىنى تۈزۈشى، شۇ بانكىنىڭ خەۋپ-خەتەرنى باشقۇرۇش ۋە ئىچكى كونترول قىلىش تۈزۈمىنى ئورنىتىشى ۋە مۇكەممەللەشتۈرۈشى كېرەك.

第六十条　商业银行应当建立、健全本行对存款、贷款、结算、呆账等各项情况的稽核、检查制度。

60-ماددا سودا بانكىسى مەزكۇر بانكىنىڭ ئامانەت پۇل، قەرز پۇل، راسچوت، ھېسابتا تۇرۇپ قېلىش قاتارلىق تۈرلۈك ئەھۋاللارنى تەپتىش قىلىش، تەكشۈرۈش تۈزۈمىنى ئورنىتىشى، تاكامۇللاشتۇرۇشى كېرەك.

商业银行对分支机构应当进行经常性的稽核和检查监督。

سودا بانكىسى تارماق ئاپپاراتنى دائىملىق تەپتىش قىلىشى ۋە تەكشۈرۈپ نازارەت قىلىشى كېرەك.

第六十一条　商业银行应当按照规定向国务院银行业监督管理机构、中国人民银行报送资产负债表、利润表以及其他财务会计、统计报表和资料。

61-ماددا سودا بانكىسى بەلگىلىمە بويىچە گوۋۇيۈەننىڭ بانكا كەسپىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى، جۇڭگو خەلق بانكىسىغا مۈلۈك قەرز جەدۋىلى، پايدا جەدۋىلى، شۇنىڭدەك باشقا مالىيە-بوغالتىرلىق، ئىستاتىستىكا مەلۇمات جەدۋىلى ۋە ماتېرىياللارنى يوللىشى كېرەك.

第六十二条　国务院银行业监督管理机构有权依照本法第三章、第四章、第五章的规定，随时对商业银行的存款、贷款、结算、呆账等情况进行检查监督。检查监督时，检查监督人员应当出示合法的证件。商业银行应当按照国务院银行业监督管理机构的要求，提供财务会计资料、业务合同和有关经营管理方面的其他信息。

62-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ بانكىچىلىقنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى مۇشۇ قانۇننىڭ 3-باب، 4-باب، 5-بابىدىكى بەلگىلىمىلەر بويىچە، سودا بانكىسىنىڭ ئامانەت پۇل، قەرز پۇل، راسچوت، ھېسابتا تۇرۇپ قېلىش قاتارلىق ئەھۋاللىرىنى خالىغان چاغدا تەكشۈرۈش-نازارەت قىلىشقا ھوقۇقلۇق. تەكشۈرۈش-نازارەت قىلىشتا، تەكشۈرگۈچى-نازارەت قىلغۇچىلار قانۇنلۇق كىنىشكىلىرىنى كۆرسىتىشى كېرەك. سودا بانكىسى گوۋۇيۈەننىڭ بانكا كەسپىنى نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ تەلىپى بويىچە مالىيە-بوغالتىرلىق ماتېرىيالى، كەسپىي توختام ۋە تىجارەت باشقۇرۇشقا ئالاقىدار باشقا ئۇچۇرلار بىلەن تەمىنلىشى كېرەك.

中国人民银行有权依照《中华人民共和国中国人民银行法》第三十二条、第三十四条的规定对商业银行进行检查监督。

جۇڭگو خەلق بانكىسى «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ جۇڭگو خەلق بانكىسى قانۇنى»نىڭ 32-، 34-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە سودا بانكىسىنى تەكشۈرۈش-نازارەت قىلىشقا ھوقۇقلۇق.

第六十三条　商业银行应当依法接受审计机关的审计监督。

63-ماددا سودا بانكىسى ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىنىڭ ئىقتىسادىي تەپتىش نازارەتچىلىكىنى قانۇن بويىچە قوبۇل قىلىشى كېرەك.

第七章　接管和终止

7-باب ئۆتكۈزۈۋېلىش ۋە ئاخىرلاشتۇرۇش

第六十四条　商业银行已经或者可能发生信用危机，严重影响存款人的利益时，国务院银行业监督管理机构可以对该银行实行接管。

64-ماددا سودا بانكىسىدا ئىناۋەت كىرىزىسى كۆرۈلگەن ياكى يۈزبېرىش ئېھتىمالى بولغان بولۇپ، پۇل ئامانەت قويغۇچىنىڭ مەنپەئىتىگە ئېغىر تەسىر يەتكۈزگەن بولسا، گوۋۇيۈەن بانكا كەسپىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى شۇ بانكىنى ئۆتكۈزۈۋالسا بولىدۇ.

接管的目的是对被接管的商业银行采取必要措施，以保护存款人的利益，恢复商业银行的正常经营能力。被接管的商业银行的债权债务关系不因接管而变化。

ئۆتكۈزۈۋېلىشتىكى مەقسەت ئۆتكۈزۈۋېلىنغان سودا بانكىسىغا زۆرۈر تەدبىر قوللىنىپ، پۇل ئامانەت قويغۇچىنىڭ مەنپەئەتىنى قوغداپ، سودا بانكىسىنىڭ نورمال تىجارەت ئىقتىدارىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈشتىن ئىبارەت. ئۆتكۈزۈۋېلىنغان سودا بانكىسىنىڭ ھەقدارلىق-قەرزدارلىق مۇناسىۋىتى ئۆتكۈزۈۋېلىش سەۋەبلىك ئۆزگىرىپ كەتمەيدۇ.

第六十五条　接管由国务院银行业监督管理机构决定，并组织实施。国务院银行业监督管理机构的接管决定应当载明下列内容:

65-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ بانكىچىلىق نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ قارارىنى ئۆتكۈزۈۋالىدۇ ھەمدە تەشكىللەپ يولغا قويىدۇ. گوۋۇيۈەننىڭ بانكىچىلىقنى نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ ئۆتكۈزۈۋېلىش قارارىغا تۆۋەندىكى مەزمۇنلار ئېنىق يېزىلىشى كېرەك :

（一）被接管的商业银行名称；

( 1 ) ئۆتكۈزۈۋېلىنغان سودا بانكىسىنىڭ نامى؛

（二）接管理由；

( 2 ) ئۆتكۈزۈۋېلىش سەۋەبى؛

（三）接管组织；

( 3 ) تەشكىلاتنى ئۆتكۈزۈۋېلىش؛

（四）接管期限。

( 4 ) ئۆتكۈزۈۋېلىش مۇددىتى.

接管决定由国务院银行业监督管理机构予以公告。

ئۆتكۈزۈۋېلىنغان قارارنى گوۋۇيۈەننىڭ بانكىچىلىق نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى ئېلان قىلىدۇ.

第六十六条　接管自接管决定实施之日起开始。

66-ماددا ئۆتكۈزۈۋېلىش ئۆتكۈزۈۋېلىش قارارى يولغا قويۇلغان كۈندىن باشلاپ باشلىنىدۇ.

自接管开始之日起，由接管组织行使商业银行的经营管理权力。

ئۆتكۈزۈۋېلىش باشلانغان كۈندىن باشلاپ، سودا بانكىسىنىڭ ئىگىلىك باشقۇرۇش ھوقۇقىنى ئۆتكۈزۈۋېلىش تەشكىلاتى يۈرگۈزىدۇ.

第六十七条　接管期限届满，国务院银行业监督管理机构可以决定延期，但接管期限最长不得超过二年。

67-ماددا ئۆتكۈزۈۋېلىش مۇددىتى توشقاندا، گوۋۇيۈەننىڭ بانكىچىلىق نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى مۇددەتنى ئۇزارتىشنى قارار قىلسا بولىدۇ، لېكىن ئۆتكۈزۈۋېلىش مۇددىتى ئەڭ ئۇزاق بولغاندا ئىككى يىلدىن ئېشىپ كەتسە بولمايدۇ.

第六十八条　有下列情形之一的，接管终止:

68-ماددا تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلسە، ئۆتكۈزۈۋېلىش ئاخىرلىشىدۇ :

（一）接管决定规定的期限届满或者国务院银行业监督管理机构决定的接管延期届满；

( 1 ) ئۆتكۈزۈۋېلىش قارارىدا بەلگىلەنگەن مۇددەت توشقان ياكى گوۋۇيۈەننىڭ بانكا كەسپىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى قارار قىلغان ئۆتكۈزۈۋېلىش مۇددىتى توشقان بولسا؛

（二）接管期限届满前，该商业银行已恢复正常经营能力；

( 2 ) ئۆتكۈزۈۋېلىش مۇددىتى توشۇشتىن بۇرۇن، شۇ سودا بانكىسى نورمال تىجارەت ئىقتىدارىنى ئەسلىگە كەلتۈرگەن بولسا؛

（三）接管期限届满前，该商业银行被合并或者被依法宣告破产。

( 3 ) ئۆتكۈزۈۋېلىش مۇددىتى توشۇشتىن ئىلگىرى، سودا بانكىسى بىرلەشكەن ياكى قانۇن بويىچە ۋەيران بولغانلىقىنى جاكارلىغان بولسا.

第六十九条　商业银行因分立、合并或者出现公司章程规定的解散事由需要解散的，应当向国务院银行业监督管理机构提出申请，并附解散的理由和支付存款的本金和利息等债务清偿计划。经国务院银行业监督管理机构批准后解散。

69-ماددا سودا بانكىسى ئايرىلىپ كېتىش، قوشۇلۇپ كېتىش ياكى شىركەت نىزامنامىسىدە بەلگىلەنگەن تارقىتىۋېتىش سەۋەبى پەيدا بولۇش سەۋەبىدىن تارقىتىۋېتىشكە توغرا كەلسە، گوۋۇيۈەننىڭ بانكىچىلىق نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتىغا ئىلتىماس سۇنۇشى ھەمدە تارقىتىۋېتىش سەۋەبى ۋە ئامانەت پۇلنىڭ دىرى ۋە ئۆسۈمى قاتارلىق قەرز ئۈزۈش پىلانىنى قوشۇمچە قىلىشى كېرەك. گوۋۇيۈەن بانكىچىلىق نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى تەستىقلىغاندىن كېيىن تارقىتىۋېتىلىدۇ.

商业银行解散的，应当依法成立清算组，进行清算，按照清偿计划及时偿还存款本金和利息等债务。国务院银行业监督管理机构监督清算过程。

سودا بانكىسى تارقىتىۋېتىلگەن بولسا، قانۇن بويىچە ھېسابات ئېنىقلاش گۇرۇپپىسى قۇرۇپ، ھېسابات ئېنىقلاپ، قەرز قايتۇرۇش پىلانى بويىچە ئامانەت پۇلنىڭ دىرى ۋە ئۆسۈمى قاتارلىق قەرزلەرنى ۋاقتىدا قايتۇرۇشى كېرەك. گوۋۇيۈەن بانكا كەسپىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ نازارەت قىلىش، ھېسابات ئېنىقلاش جەريانى.

第七十条　商业银行因吊销经营许可证被撤销的，国务院银行业监督管理机构应当依法及时组织成立清算组，进行清算，按照清偿计划及时偿还存款本金和利息等债务。

70-ماددا سودا بانكىسى تىجارەت ئىجازەتنامىسىنى بىكار قىلىش سەۋەبىدىن ئەمەلدىن قالدۇرۇلغان بولسا، گوۋۇيۈەن بانكىچىلىق نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى قانۇن بويىچە ۋاقتىدا ھېسابات ئېنىقلاش گۇرۇپپىسى قۇرۇپ، ھېسابات ئېنىقلاپ، قەرز ئۈزۈش پىلانى بويىچە ئامانەت پۇلنىڭ دىرى ۋە ئۆسۈمى قاتارلىق قەرزلىرىنى ۋاقتىدا قايتۇرۇشى كېرەك.

第七十一条　商业银行不能支付到期债务，经国务院银行业监督管理机构同意，由人民法院依法宣告其破产。商业银行被宣告破产的，由人民法院组织国务院银行业监督管理机构等有关部门和有关人员成立清算组，进行清算。

71-ماددا سودا بانكىسى قەرەلى توشقان قەرز پۇلىنى تۆلىيەلمىسە، گوۋۇيۈەننىڭ بانكىچىلىق نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ ماقۇللۇقىنى ئالغاندىن كېيىن، خەلق سوت مەھكىمىسى ئۇنىڭ ۋەيران بولغانلىقىنى قانۇن بويىچە جاكارلايدۇ. سودا بانكىسىنىڭ ۋەيران بولغانلىقى جاكارلانغان بولسا، خەلق سوت مەھكىمىسى گوۋۇيۈەننىڭ بانكا كەسپىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى قاتارلىق ئالاقىدار تارماقلار ۋە ئالاقىدار خادىملارنى تەشكىللەپ ھېسابات ئېنىقلاش گۇرۇپپىسى قۇرۇپ، ھېسابات ئېنىقلايدۇ.

商业银行破产清算时，在支付清算费用、所欠职工工资和劳动保险费用后，应当优先支付个人储蓄存款的本金和利息。

سودا بانكىسى ۋەيران بولۇش ھېساباتىنى ئېنىقلىغاندا، ھېسابات ئېنىقلاش خىراجىتى، قەرز قالغان ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ مائاشى ۋە ئەمگەك سۇغۇرتا خىراجىتىنى بەرگەندىن كېيىن، شەخسلەر ئامانەت پۇلىنىڭ دىرى بىلەن ئۆسۈمىنى ئاۋۋال بېرىشى كېرەك.

第七十二条　商业银行因解散、被撤销和被宣告破产而终止。

72-ماددا سودا بانكىسىنىڭ تارقىتىۋېتىلىشى، ئەمەلدىن قالدۇرۇلۇشى ۋە ۋەيران بولغانلىقى جاكارلىنىشى بىلەن ئاخىرلىشىدۇ.

第八章　法律责任

8-باب قانۇن جاۋابكارلىقى

第七十三条　商业银行有下列情形之一，对存款人或者其他客户造成财产损害的，应当承担支付迟延履行的利息以及其他民事责任:

73-ماددا سودا بانكىسىدا تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلۈپ، پۇل ئامانەت قويغۇچى ياكى باشقا مۇئامىلىدارلارغا مال-مۈلۈك زىيىنى سالغان بولسا، ئادا قىلىشنى كېچىكتۈرگەنلىك ئۆسۈمى ۋە باشقا ھەق تەلەپ جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك :

（一）无故拖延、拒绝支付存款本金和利息的；

( 1 ) ئامانەت پۇلنىڭ دىرى ۋە ئۆسۈمىنى سەۋەبسىز كەينىگە سۈرگەن، تۆلەشنى رەت قىلغانلار؛

（二）违反票据承兑等结算业务规定，不予兑现，不予收付入账，压单、压票或者违反规定退票的；

( 2 ) چەك ئېتىراپلىق بولۇش قاتارلىق راسچوت كەسپى بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلىپ، نەقلەشتۈرمىگەن، كىرىم-چىقىم قىلمىغان، ھېسابقا كىرگۈزمىگەن، تالون بېسىلىپ قالغان، بېلەت بېسىلىپ قالغان ياكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ بېلەت قايتۇرغان بولسا؛

（三）非法查询、冻结、扣划个人储蓄存款或者单位存款的；

( 3 ) شەخسىي ئامانەت پۇلى ياكى ئورۇن ئامانەت پۇلىنى قانۇنسىز سۈرۈشتۈرگەنلەر، توڭلىتىۋەتكەنلەر، تۇتۇۋالغانلار؛

（四）违反本法规定对存款人或者其他客户造成损害的其他行为。

( 4 ) مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپ ھالدا، پۇل ئامانەت قويغۇچى ياكى باشقا خېرىدارلارغا زىيان سالىدىغان باشقا قىلمىشلار.

有前款规定情形的，由国务院银行业监督管理机构责令改正，有违法所得的，没收违法所得，违法所得五万元以上的，并处违法所得一倍以上五倍以下罚款；没有违法所得或者违法所得不足五万元的，处五万元以上五十万元以下罚款。

ئالدىنقى تارماقتا بەلگىلەنگەن ئەھۋال كۆرۈلگەنلىرىنى گوۋۇيۈەننىڭ بانكىچىلىق نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت قىلغانلار قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتى 50 مىڭ يۈەندىن ئاشقانلىرىغا قوشۇمچە قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛ قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت قىلمىغان ياكى قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت 50 مىڭ يۈەنگە يەتمىسە، 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.

第七十四条　商业银行有下列情形之一，由国务院银行业监督管理机构责令改正，有违法所得的，没收违法所得，违法所得五十万元以上的，并处违法所得一倍以上五倍以下罚款；没有违法所得或者违法所得不足五十万元的，处五十万元以上二百万元以下罚款；情节特别严重或者逾期不改正的，可以责令停业整顿或者吊销其经营许可证；构成犯罪的，依法追究刑事责任:

74-ماددا سودا بانكىسىدا تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلسە، گوۋۇيۈەننىڭ بانكا كەسپىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت قىلغانلار قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتى 500 مىڭ يۈەندىن ئاشقانلىرىغا ھەمدە قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛ قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت قىلمىغانلارغا ياكى قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت 500 مىڭ يۈەنگە يەتمىسە، 500 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 2 مىليون يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛ قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولسا ياكى مۆھلەت ئۆتسىمۇ تۈزەتمىگەنلەرنى ئىشنى توختىتىپ تەرتىپكە سېلىشقا ياكى تىجارەت ئىجازەتنامىسىنى بىكار قىلىشقا بۇيرۇسا بولىدۇ؛ جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ :

（一）未经批准设立分支机构的；

( 1 ) تارماق ئاپپارات قۇرۇش تەستىقلانماي تۇرۇپ؛

（二）未经批准分立、合并或者违反规定对变更事项不报批的；

( 2 ) بۆلۈنۈش، بىرلىشىش ياكى بەلگىلىمىگە خىلاپ ھالدا ئۆزگەرتىلگەن ئىشلارنى تەستىقلاتمىغانلار؛

（三）违反规定提高或者降低利率以及采用其他不正当手段，吸收存款，发放贷款的；

( 3 ) بەلگىلىمىگە خىلاپ ھالدا ئۆسۈم نىسبىتىنى ئۆستۈرگەن ياكى تۆۋەنلەتكەن، شۇنىڭدەك باشقا ناتوغرا ۋاسىتىلەرنى قوللىنىپ، ئامانەت پۇل قوبۇل قىلغان، قەرز پۇل تارقاتقانلار؛

（四）出租、出借经营许可证的；

( 4 ) تىجارەت ئىجازەتنامىسىنى ئىجارىگە بەرگەن، ئارىيەتكە بەرگەنلەر؛

（五）未经批准买卖、代理买卖外汇的；

( 5 ) تاشقى پېرېۋوتنى تەستىقلاتماي تۇرۇپ ئېلىپ-ساتقان، ۋاكالىتەن ئېلىپ-ساتقانلار؛

（六）未经批准买卖政府债券或者发行、买卖金融债券的；

( 6 ) تەستىقلاتماي تۇرۇپ ھۆكۈمەت زايومىنى ئېلىپ-ساتقان ياكى پۇل مۇئامىلە زايومى تارقاتقان، ئېلىپ-ساتقانلار؛

（七）违反国家规定从事信托投资和证券经营业务、向非自用不动产投资或者向非银行金融机构和企业投资的；

( 7 ) دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلىپ، ھاۋالىلىك مەبلەغ سېلىش ۋە ئاكسىيە تىجارىتى كەسپى بىلەن شۇغۇللانغان، ئۆزى ئىشلەتمەيدىغان كۆچمەس مۈلۈككە مەبلەغ سالغان ياكى بانكىدىن باشقا پۇل مۇئامىلە ئاپپاراتلىرى ۋە كارخانىلارغا مەبلەغ سالغانلار؛

（八）向关系人发放信用贷款或者发放担保贷款的条件优于其他借款人同类贷款的条件的。

( 8 ) مۇناسىۋەتداشلىرىغا ئىناۋەتلىك قەرز پۇل بېرىش ياكى كېپىللىك قەرز پۇلى بېرىش شەرتى ئوخشاش تۈردىكى باشقا قەرز پۇللارنىڭ شەرتىدىن يۇقىرى بولغان قەرز ئالغۇچى.

第七十五条　商业银行有下列情形之一，由国务院银行业监督管理机构责令改正，并处二十万元以上五十万元以下罚款；情节特别严重或者逾期不改正的，可以责令停业整顿或者吊销其经营许可证；构成犯罪的，依法追究刑事责任:

75-ماددا سودا بانكىسىدا تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلسە، گوۋۇيۈەننىڭ بانكا كەسپىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، قوشۇمچە 200 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛ قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولسا ياكى مۆھلەت ئۆتسىمۇ تۈزەتمىگەنلەرنى ئىشنى توختىتىپ تەرتىپكە سېلىشقا ياكى تىجارەت ئىجازەتنامىسىنى بىكار قىلىشقا بۇيرۇسا بولىدۇ؛ جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ :

（一）拒绝或者阻碍国务院银行业监督管理机构检查监督的；

( 1 ) گوۋۇيۈەننىڭ بانكىچىلىق نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ تەكشۈرۈپ نازارەت قىلىشىنى رەت قىلغان ياكى ئۇنىڭغا توسقۇنلۇق قىلغانلار؛

（二）提供虚假的或者隐瞒重要事实的财务会计报告、报表和统计报表的；

( 2 ) ساختا ياكى مۇھىم پاكىتنى يوشۇرغان مالىيە-بوغالتىرلىق دوكلاتى، مەلۇمات جەدۋىلى ۋە ئىستاتىستىكا مەلۇمات جەدۋىلى بىلەن تەمىنلىگەنلەر؛

（三）未遵守资本充足率、资产流动性比例、同一借款人贷款比例和国务院银行业监督管理机构有关资产负债比例管理的其他规定的。

( 3 ) كاپىتالنىڭ يېتەرلىك بولۇش نىسبىتى، مۈلۈكنىڭ ئوبوروت نىسبىتى، ئوخشاش بىر قەرز ئالغۇچىنىڭ قەرز پۇل نىسبىتى ۋە گوۋۇيۈەننىڭ بانكا كەسپىنى نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ مۈلۈك-قەرز نىسبىتىنى باشقۇرۇشقا ئالاقىدار باشقا بەلگىلىمىلىرىگە رىئايە قىلمىغانلار.

第七十六条　商业银行有下列情形之一，由中国人民银行责令改正，有违法所得的，没收违法所得，违法所得五十万元以上的，并处违法所得一倍以上五倍以下罚款；没有违法所得或者违法所得不足五十万元的，处五十万元以上二百万元以下罚款；情节特别严重或者逾期不改正的，中国人民银行可以建议国务院银行业监督管理机构责令停业整顿或者吊销其经营许可证；构成犯罪的，依法追究刑事责任:

76-ماددا سودا بانكىسىدا تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلسە، جۇڭگو خەلق بانكىسى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ، قانۇنغا خىلاپ ھالدا 500 مىڭ يۈەندىن ئارتۇق تاپاۋەت قىلغانلىرىغا قوشۇمچە قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛ قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت قىلمىغانلارغا ياكى قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت 500 مىڭ يۈەنگە يەتمىسە، 500 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 2 مىليون يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛ قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولسا ياكى مۆھلەت ئۆتسىمۇ تۈزەتمىسە، جۇڭگو خەلق بانكىسى گوۋۇيۈەننىڭ بانكىچىلىق نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىنى ئىشنى توختىتىپ تەرتىپكە سېلىشقا بۇيرۇش ياكى تىجارەت ئىجازەتنامىسىنى بىكار قىلىش تەكلىپىنى بەرسە بولىدۇ؛ جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ :

（一）未经批准办理结汇、售汇的；

( 1 ) پېرېۋوت راسچوت قىلىش، پېرېۋوت سېتىش ئىشلىرىنى تەستىقلاتماي تۇرۇپ بېجىرگەنلەر؛

（二）未经批准在银行间债券市场发行、买卖金融债券或者到境外借款的；

( 2 ) تەستىقلاتماي تۇرۇپ بانكىلار ئارا زايوم بازىرىدا پۇل مۇئامىلە زايومى تارقاتقان، ئېلىپ-ساتقان ياكى چېگرا سىرتىغا بېرىپ قەرز پۇل ئالغانلار؛

（三）违反规定同业拆借的。

( 3 ) بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئوخشاش كەسىپتىكىلەر قەرز ئالغان بولسا.

第七十七条　商业银行有下列情形之一，由中国人民银行责令改正，并处二十万元以上五十万元以下罚款；情节特别严重或者逾期不改正的，中国人民银行可以建议国务院银行业监督管理机构责令停业整顿或者吊销其经营许可证；构成犯罪的，依法追究刑事责任:

77-ماددا سودا بانكىسىدا تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلسە، جۇڭگو خەلق بانكىسى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، قوشۇمچە 200 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛ قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولسا ياكى مۆھلەت ئۆتسىمۇ تۈزەتمىسە، جۇڭگو خەلق بانكىسى گوۋۇيۈەننىڭ بانكىچىلىق نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىنى ئىشنى توختىتىپ تەرتىپكە سېلىشقا بۇيرۇش ياكى تىجارەت ئىجازەتنامىسىنى بىكار قىلىش تەكلىپىنى بەرسە بولىدۇ؛ جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ :

（一）拒绝或者阻碍中国人民银行检查监督的；

( 1 ) جۇڭگو خەلق بانكىسىنىڭ تەكشۈرۈشى، نازارەت قىلىشىنى رەت قىلغان ياكى ئۇنىڭغا توسقۇنلۇق قىلغانلار؛

（二）提供虚假的或者隐瞒重要事实的财务会计报告、报表和统计报表的；

( 2 ) ساختا ياكى مۇھىم پاكىتنى يوشۇرغان مالىيە-بوغالتىرلىق دوكلاتى، مەلۇمات جەدۋىلى ۋە ئىستاتىستىكا مەلۇمات جەدۋىلى بىلەن تەمىنلىگەنلەر؛

（三）未按照中国人民银行规定的比例交存存款准备金的。

( 3 ) ئامانەت پۇل تەييارلىق فوندىنى جۇڭگو خەلق بانكىسى بەلگىلىگەن نىسبەت بويىچە تاپشۇرمىغان بولسا.

第七十八条　商业银行有本法第七十三条至第七十七条规定情形的，对直接负责的董事、高级管理人员和其他直接责任人员，应当给予纪律处分；构成犯罪的，依法追究刑事责任。

78-ماددا سودا بانكىسىدا مۇشۇ قانۇننىڭ 73-ماددىسىدىن 77-ماددىسىغىچە بولغان ماددىلىرىدا بەلگىلەنگەن ئەھۋال كۆرۈلسە، بىۋاسىتە جاۋابكار مۇدىر، يۇقىرى دەرىجىلىك باشقۇرغۇچى خادىم ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا ئىنتىزام جازاسى بېرىشى كېرەك؛ جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

第七十九条　有下列情形之一，由国务院银行业监督管理机构责令改正，有违法所得的，没收违法所得，违法所得五万元以上的，并处违法所得一倍以上五倍以下罚款；没有违法所得或者违法所得不足五万元的，处五万元以上五十万元以下罚款:

79-ماددا تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرىنى سادىر قىلغانلارنى گوۋۇيۈەننىڭ بانكا كەسپىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت قىلغانلار قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتى 50 مىڭ يۈەندىن ئاشىدۇ، قوشۇمچە قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛ قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت قىلمىغان ياكى قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت 50 مىڭ يۈەنگە يەتمىسە، 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ :

（一）未经批准在名称中使用“银行”字样的；

( 1 ) نامىدا تەستىقلاتماي تۇرۇپ «بانكا»دېگەن خەت ئىشلىتىلسە؛

（二）未经批准购买商业银行股份总额百分之五以上的；

( 2 ) سودا بانكىسى پاي ئومۇمىي سوممىسىنىڭ ％ 5 تىن كۆپرەكىنى تەستىقلاتماي تۇرۇپ سېتىۋالغان بولسا؛

（三）将单位的资金以个人名义开立账户存储的。

( 3 ) ئورۇننىڭ مەبلىغىنى شەخسىي نامىدا ھېسابات ئېچىپ ساقلىغانلار.

第八十条　商业银行不按照规定向国务院银行业监督管理机构报送有关文件、资料的，由国务院银行业监督管理机构责令改正，逾期不改正的，处十万元以上三十万元以下罚款。

80-ماددا سودا بانكىلىرىدىن گوۋۇيۈەننىڭ بانكىچىلىقنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىغا مۇناسىۋەتلىك ھۆججەت-ماتېرىياللارنى بەلگىلىمە بويىچە يوللىمىغانلىرىنى گوۋۇيۈەننىڭ بانكىچىلىقنى نازارەت قىلىش – باشقۇرۇش ئاپپاراتى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، مۆھلەت ئۆتسىمۇ تۈزەتمىگەنلىرىگە 100 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 300 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ.

商业银行不按照规定向中国人民银行报送有关文件、资料的，由中国人民银行责令改正，逾期不改正的，处十万元以上三十万元以下罚款。

سودا بانكىسى ئالاقىدار ھۆججەت-ماتېرىياللارنى جۇڭگو خەلق بانكىسىغا بەلگىلىمە بويىچە يوللىمىسا، جۇڭگو خەلق بانكىسى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، مۆھلەت ئۆتسىمۇ تۈزەتمىگەنلەرگە 100 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 300 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ.

第八十一条　未经国务院银行业监督管理机构批准，擅自设立商业银行，或者非法吸收公众存款、变相吸收公众存款，构成犯罪的，依法追究刑事责任；并由国务院银行业监督管理机构予以取缔。

81-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ بانكىچىلىق نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ تەستىقىنى ئالماي تۇرۇپ، ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن سودا بانكىسى قۇرغان ياكى ئاممىنىڭ ئامانەت پۇلىنى قانۇنسىز قوبۇل قىلىپ، ئاممىنىڭ ئامانەت پۇلىنى شەكلى ئۆزگىرىپ قوبۇل قىلىپ جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلەر قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ؛ ھەمدە گوۋۇيۈەننىڭ بانكىچىلىقنى نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتى ئەمەلدىن قالدۇرىدۇ.

伪造、变造、转让商业银行经营许可证，构成犯罪的，依法追究刑事责任。

سودا بانكىسىنىڭ تىجارەت ئىجازەتنامىسىنى ياسىغان، ئۆزگەرتىۋالغان، ئۆتۈنۈپ بەرگەنلەر جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلەر قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

第八十二条　借款人采取欺诈手段骗取贷款，构成犯罪的，依法追究刑事责任。

82-ماددا قەرز ئالغۇچى ئالدامچىلىق ۋاسىتىسى ئارقىلىق قەرز پۇلنى ئالداپ ئېلىۋېلىپ جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

第八十三条　有本法第八十一条、第八十二条规定的行为，尚不构成犯罪的，由国务院银行业监督管理机构没收违法所得，违法所得五十万元以上的，并处违法所得一倍以上五倍以下罚款；没有违法所得或者违法所得不足五十万元的，处五十万元以上二百万元以下罚款。

83-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 81-، 82-ماددىسىدا بەلگىلەنگەن قىلمىش سادىر قىلىپ، جىنايەت شەكىللەندۈرمىگەنلەرگە گوۋۇيۈەننىڭ بانكىچىلىق نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتى 500 مىڭ يۈەندىن ئاشىدۇ ھەمدە قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛ قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت قىلمىغانلارغا ياكى قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت 500 مىڭ يۈەنگە يەتمىسە، 500 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 2 مىليون يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.

第八十四条　商业银行工作人员利用职务上的便利，索取、收受贿赂或者违反国家规定收受各种名义的回扣、手续费，构成犯罪的，依法追究刑事责任；尚不构成犯罪的，应当给予纪律处分。

84-ماددا سودا بانكىسى خادىملىرىدىن ۋەزىپىسىدىكى قولايلىقتىن پايدىلىنىپ، پارا سورىغان، پارا ئالغان ياكى دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلىپ ھەر خىل ناملاردىكى شېرىنكانە، رەسمىيەت ھەققى ئالغانلىرى جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ؛ جىنايەت شەكىللەندۈرمىگەنلىرىگە ئىنتىزام جازاسى بېرىش كېرەك.

有前款行为，发放贷款或者提供担保造成损失的，应当承担全部或者部分赔偿责任。

ئالدىنقى تارماقتىكى قىلمىش سادىر قىلىپ، قەرز پۇل بېرىش ياكى كېپىللىك بېرىش سەۋەبىدىن زىيان كېلىپ چىققان بولسا، ھەممە ياكى قىسمەن تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك.

第八十五条　商业银行工作人员利用职务上的便利，贪污、挪用、侵占本行或者客户资金，构成犯罪的，依法追究刑事责任；尚不构成犯罪的，应当给予纪律处分。

85-ماددا سودا بانكىسىنىڭ خادىملىرىدىن ۋەزىپىسىدىكى قولايلىقتىن پايدىلىنىپ، مەزكۇر بانكا ياكى مۇئامىلىدارلارنىڭ مەبلىغىنى خىيانەتچىلىك قىلغان، ئىشلىتىۋالغان، ئىگىلىۋالغانلىرى جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ؛ جىنايەت شەكىللەندۈرمىگەنلىرىگە ئىنتىزام جازاسى بېرىش كېرەك.

第八十六条　商业银行工作人员违反本法规定玩忽职守造成损失的，应当给予纪律处分；构成犯罪的，依法追究刑事责任。

86-ماددا سودا بانكىسى خادىملىرىدىن مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، خىزمەتتە بىپەرۋالىق قىلىپ زىيان سالغانلىرىغا ئىنتىزام جازاسى بېرىلىدۇ؛ جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

违反规定徇私向亲属、朋友发放贷款或者提供担保造成损失的，应当承担全部或者部分赔偿责任。

بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، يۈز ـ خاتىر قىلىپ، ئۇرۇق ـ تۇغقانلىرى، دوستلىرىغا قەرز پۇل بېرىش ياكى كېپىللىك بېرىپ زىيان كەلتۈرۈپ چىقارغانلار بارلىق ياكى بىر قىسىم تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك.

第八十七条　商业银行工作人员泄露在任职期间知悉的国家秘密、商业秘密的，应当给予纪律处分；构成犯罪的，依法追究刑事责任。

87-ماددا سودا بانكىسى خادىملىرىدىن ۋەزىپە ئۆتىگەن مەزگىلدە بىلىپ قالغان دۆلەت مەخپىيىتى، سودا مەخپىيىتىنى ئاشكارىلاپ قويغانلىرىغا ئىنتىزام جازاسى بېرىلىدۇ؛ جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

第八十八条　单位或者个人强令商业银行发放贷款或者提供担保的，应当对直接负责的主管人员和其他直接责任人员或者个人给予纪律处分；造成损失的，应当承担全部或者部分赔偿责任。

88-ماددا ئورۇن ياكى شەخسلەر سودا بانكىسىنى قەرز پۇل بېرىش ياكى كېپىللىك بېرىشكە زورلىسا، بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمغا ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا ياكى شەخسكە ئىنتىزام جازاسى بېرىشى كېرەك؛ زىيان سالغانلار تۆلەم جاۋابكارلىقىنىڭ ھەممىسىنى ياكى بىر قىسمىنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك.

商业银行的工作人员对单位或者个人强令其发放贷款或者提供担保未予拒绝的，应当给予纪律处分；造成损失的，应当承担相应的赔偿责任。

سودا بانكىسى خادىملىرى ئورۇن ياكى شەخسكە قەرز پۇل بېرىش ياكى كېپىللىك بېرىشنى رەت قىلىشقا زورلىغان بولسا، ئىنتىزام جازاسى بېرىشى كېرەك؛ زىيان سالغانلار مۇناسىپ تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك.

第八十九条　商业银行违反本法规定的，国务院银行业监督管理机构可以区别不同情形，取消其直接负责的董事、高级管理人员一定期限直至终身的任职资格，禁止直接负责的董事、高级管理人员和其他直接责任人员一定期限直至终身从事银行业工作。

89-ماددا سودا بانكىسى مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلسا، گوۋۇيۈەننىڭ بانكا كەسپىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى ئوخشاش بولمىغان ئەھۋاللارنى پەرقلەندۈرۈپ، ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مۇدىرى، يۇقىرى دەرىجىلىك باشقۇرغۇچى خادىمىنىڭ بەلگىلەنگەن مۆھلەتتىن ئۆمۈرلۈك ۋەزىپە ئۆتەش سالاھىيىتىنى بىكار قىلسا بولىدۇ، بىۋاسىتە جاۋابكار مۇدىر، يۇقىرى دەرىجىلىك باشقۇرۇش خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىنىڭ بەلگىلەنگەن مۆھلەتنى تاكى ئۆمۈر بويى بانكا خىزمىتى بىلەن شۇغۇللىنىشى مەنئى قىلىنىدۇ.

商业银行的行为尚不构成犯罪的，对直接负责的董事、高级管理人员和其他直接责任人员，给予警告，处五万元以上五十万元以下罚款。

سودا بانكىسىنىڭ قىلمىشى جىنايەت شەكىللەندۈرمىگەن بولسا، بىۋاسىتە جاۋابكار مۇدىر، يۇقىرى دەرىجىلىك باشقۇرغۇچى خادىم ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا ئاگاھلاندۇرۇش جازاسى بېرىلىدۇ، 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.

第九十条　商业银行及其工作人员对国务院银行业监督管理机构、中国人民银行的处罚决定不服的，可以依照《中华人民共和国行政诉讼法》的规定向人民法院提起诉讼。

90-ماددا سودا بانكىسى ۋە ئۇنىڭ خادىملىرى گوۋۇيۈەننىڭ بانكا كەسپىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى، جۇڭگو خەلق بانكىسىنىڭ جازا قارارىغا قايىل بولمىسا، «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ مەمۇرىي دەۋا قانۇنى»دىكى بەلگىلىمە بويىچە خەلق سوت مەھكىمىسىگە دەۋا قىلسا بولىدۇ.

第九章　附则

9-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ

第九十一条　本法施行前，按照国务院的规定经批准设立的商业银行不再办理审批手续。

91-ماددا بۇ قانۇن يولغا قويۇلۇشتىن ئىلگىرى، گوۋۇيۈەننىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە تەستىقلىنىپ قۇرۇلغان سودا بانكىسى تەستىقلىتىش رەسمىيىتىنى بېجىرمەيدۇ.

第九十二条　外资商业银行、中外合资商业银行、外国商业银行分行适用本法规定，法律、行政法规另有规定的，依照其规定。

92-ماددا چەت ئەل مەبلىغى سودا بانكىسى، جۇڭگو-چەت ئەل شېرىكچىلىكىدىكى سودا بانكىسى، چەت ئەل سودا بانكىسىنىڭ شۆبە بانكىلىرى مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە بولىدۇ، قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردا ئايرىم بەلگىلىمە بولسا، شۇ بەلگىلىمە بويىچە بولىدۇ.

第九十三条　城市信用合作社、农村信用合作社办理存款、贷款和结算等业务，适用本法有关规定。

93-ماددا شەھەر ئامانەت-قەرز كوپىراتىپى، يېزا ئامانەت-قەرز كوپىراتىپىنىڭ ئامانەت پۇل، قەرز پۇل ۋە راسچوت كەسپىنى بېجىرىشىدە مۇشۇ قانۇندىكى مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىلەر تەتبىقلىنىدۇ.

第九十四条　邮政企业办理商业银行的有关业务，适用本法有关规定。

94-ماددا پوچتا كارخانىلىرىنىڭ سودا بانكىسىغا مۇناسىۋەتلىك كەسىپلەرنى بېجىرىشىدە مۇشۇ قانۇندىكى مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىلەر تەتبىقلىنىدۇ.

第九十五条　本法自2015年10月1日起施行。

95-ماددا بۇ قانۇن 2015-يىل 10-ئاينىڭ 1-كۈنىدىن باشلاپ يولغا قويۇلىدۇ.