（2018年8月31日第十三届全国人民代表大会常务委员会第五次会议通过）

( 2018-يىل 8-ئاينىڭ 31-كۈنى 13-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ 5-يىغىنىدا ماقۇللاندى )

目　　录

مۇندەرىجە

第一章　总则

1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ

第二章　规划、标准、普查和监测

2-باب پىلانلاش، ئۆلچەم، ئومۇميۈزلۈك تەكشۈرۈش ۋە كۆزىتىش

第三章　预防和保护

3-باب ئالدىنى ئېلىش ۋە قوغداش

第四章　风险管控和修复

4-باب خەۋپ-خەتەرنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش ۋە ئەسلىگە كەلتۈرۈش

第一节　一般规定

1-پاراگراف ئادەتتىكى بەلگىلىمە

第二节　农用地

2-پاراگراف يېزا ئىگىلىك يېرى

第三节　建设用地

3-پاراگراف قۇرۇلۇش يېرى

第五章　保障和监督

5-باب كاپالەتلەندۈرۈش ۋە نازارەت قىلىش

第六章　法律责任

6-باب قانۇن جاۋابكارلىقى

第七章　附则

7-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ

第一章　总则

1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ

第一条　为了保护和改善生态环境，防治土壤污染，保障公众健康，推动土壤资源永续利用，推进生态文明建设，促进经济社会可持续发展，制定本法。

1-ماددا بۇ قانۇن ئېكولوگىيەلىك مۇھىتنى ئاسراش ۋە ياخشىلاش، تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەش، ئاممىنىڭ ساغلاملىقىنى كاپالەتلەندۈرۈش، تۇپراق بايلىقىدىن مەڭگۈ پايدىلىنىشقا تۈرتكە بولۇش، ئېكولوگىيە مەدەنىيلىكى قۇرۇلۇشىنى ئالغا سۈرۈش، ئىقتىساد، جەمئىيەتنىڭ ئىمكانىيەتلىك سىجىل تەرەققىياتىنى ئىلگىرى سۈرۈش مەقسىتىدە چىقىرىلدى.

第二条　在中华人民共和国领域及管辖的其他海域从事土壤污染防治及相关活动，适用本法。

2-ماددا جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى ساھەسى ۋە باشقۇرۇش تەۋەلىكىدىكى باشقا دېڭىز تەۋەسىدە تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش-تۈزەش ۋە ئۇنىڭغا مۇناسىۋەتلىك پائالىيەتلەر بىلەن شۇغۇللىنىشقا مۇشۇ قانۇن تەتبىقلىنىدۇ.

本法所称土壤污染，是指因人为因素导致某种物质进入陆地表层土壤，引起土壤化学、物理、生物等方面特性的改变，影响土壤功能和有效利用，危害公众健康或者破坏生态环境的现象。

بۇ قانۇندا ئېيتىلغان تۇپراق بۇلغىنىشى سۈنئىي ئامىل سەۋەبىدىن مەلۇم ماددا قۇرۇقلۇق سىرتقى قاتلىمىدىكى تۇپراققا كىرىپ، تۇپراقنىڭ خىمىيەسى، فىزىكىسى، بىيولوگىيەسى قاتارلىق جەھەتلەردىكى ئالاھىدىلىكىنىڭ ئۆزگىرىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىپ، تۇپراقنىڭ ئىقتىدارى ۋە ئۇنىڭدىن ئۈنۈملۈك پايدىلىنىشقا تەسىر يەتكۈزۈپ، ئاممىنىڭ ساغلاملىقىغا خەۋپ يەتكۈزىدىغان ياكى ئېكولوگىيەلىك مۇھىتقا بۇزغۇنچىلىق قىلىدىغان ھادىسىنى كۆرسىتىدۇ.

第三条　土壤污染防治应当坚持预防为主、保护优先、分类管理、风险管控、污染担责、公众参与的原则。

3-ماددا تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەشتە ئالدىنى ئېلىشنى ئاساس قىلىش، قوغداشنى ئالدىنقى ئورۇنغا قويۇش، تۈرگە ئايرىپ باشقۇرۇش، خەۋپ-خەتەرنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش، بۇلغىنىشقا مەسئۇل بولۇش، ئامما قاتنىشىش پىرىنسىپىدا چىڭ تۇرۇش كېرەك.

第四条　任何组织和个人都有保护土壤、防止土壤污染的义务。

4-ماددا ھەرقانداق تەشكىلات ۋە شەخسنىڭ تۇپراقنى قوغداش، تۇپراقنىڭ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش مەجبۇرىيىتى بار.

土地使用权人从事土地开发利用活动，企业事业单位和其他生产经营者从事生产经营活动，应当采取有效措施，防止、减少土壤污染，对所造成的土壤污染依法承担责任。

يەر ئىشلەتكۈچىلەر يەردىن ئېچىپ پايدىلىنىش پائالىيىتى بىلەن شۇغۇللانغاندا، كارخانا، كەسپىي ئورۇنلار ۋە باشقا ئىشلەپچىقىرىش-تىجارەت بىلەن شۇغۇللانغۇچىلار ئۈنۈملۈك تەدبىر قوللىنىپ، تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىشى ۋە ئۇنى ئازايتىشى، كەلتۈرۈپ چىقارغان تۇپراقنىڭ بۇلغىنىشىغا قانۇن بويىچە جاۋابكار بولۇشى كېرەك.

第五条　地方各级人民政府应当对本行政区域土壤污染防治和安全利用负责。

5-ماددا يەرلىك ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى شۇ مەمۇرىي رايوننىڭ تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش-تۈزەش ۋە ئۇنىڭدىن بىخەتەر پايدىلىنىشقا مەسئۇل بولۇشى كېرەك.

国家实行土壤污染防治目标责任制和考核评价制度，将土壤污染防治目标完成情况作为考核评价地方各级人民政府及其负责人、县级以上人民政府负有土壤污染防治监督管理职责的部门及其负责人的内容。

دۆلەت تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش نىشان مەسئۇلىيەت تۈزۈمى ۋە سىناش-باھالاش تۈزۈمىنى يولغا قويۇپ، تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى بېرىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش نىشانىنى ئورۇنداش ئەھۋالىنى يەرلىك ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى ۋە ئۇنىڭ مەسئۇللىرى، ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمەتلىرىنىڭ تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى قىلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەشنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش مەسئۇلىيىتى بار تارماقلىرى ۋە ئۇنىڭ مەسئۇللىرىنى باھالاش مەزمۇنى قىلىدۇ.

第六条　各级人民政府应当加强对土壤污染防治工作的领导，组织、协调、督促有关部门依法履行土壤污染防治监督管理职责。

6-ماددا ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەش خىزمىتىگە بولغان رەھبەرلىكنى كۈچەيتىپ، مۇناسىۋەتلىك تارماقلارنى تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى قىلىش ۋە ئۇنى تۈزەشنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش مەسئۇلىيىتىنى قانۇن بويىچە ئادا قىلىشقا تەشكىللىشى، ماسلاشتۇرۇشى، ھەيدەكچىلىك قىلىشى كېرەك.

第七条　国务院生态环境主管部门对全国土壤污染防治工作实施统一监督管理；国务院农业农村、自然资源、住房城乡建设、林业草原等主管部门在各自职责范围内对土壤污染防治工作实施监督管理。

7-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارمىقى پۈتۈن مەملىكەتنىڭ تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەش خىزمىتىنى بىرتۇتاش نازارەت قىلىدۇ ۋە باشقۇرىدۇ؛ گوۋۇيۈەننىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، تەبىئىي بايلىق، تۇرالغۇ ۋە شەھەر-يېزا قۇرۇلۇشى، ئورمانچىلىق ۋە ئوتلاق قاتارلىق مەسئۇل تارماقلىرى مەسئۇلىيىتى دائىرىسىدە تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش خىزمىتىنى نازارەت قىلىدۇ ۋە باشقۇرىدۇ.

地方人民政府生态环境主管部门对本行政区域土壤污染防治工作实施统一监督管理；地方人民政府农业农村、自然资源、住房城乡建设、林业草原等主管部门在各自职责范围内对土壤污染防治工作实施监督管理。

يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارمىقى شۇ مەمۇرىي رايوننىڭ تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەش خىزمىتىنى بىرتۇتاش نازارەت قىلىدۇ-باشقۇرىدۇ؛ يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، تەبىئىي بايلىق، تۇرالغۇ ۋە شەھەر-يېزا قۇرۇلۇشى، ئورمانچىلىق ۋە ئوتلاق قاتارلىق مەسئۇل تارماقلىرى مەسئۇلىيىتى دائىرىسىدە تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش خىزمىتىنى نازارەت قىلىدۇ ۋە باشقۇرىدۇ.

第八条　国家建立土壤环境信息共享机制。

8-ماددا دۆلەت تۇپراق مۇھىتى ئۇچۇرىدىن ھەمبەھرىلىنىش مېخانىزمى بەرپا قىلىدۇ.

国务院生态环境主管部门应当会同国务院农业农村、自然资源、住房城乡建设、水利、卫生健康、林业草原等主管部门建立土壤环境基础数据库，构建全国土壤环境信息平台，实行数据动态更新和信息共享。

گوۋۇيۈەننىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارمىقى گوۋۇيۈەننىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، تەبىئىي بايلىق، تۇرالغۇ ۋە شەھەر-يېزا قۇرۇلۇشى، سۇچىلىق، سەھىيە-ساغلاملىق، ئورمانچىلىق-ئوتلاق قاتارلىق مەسئۇل تارماقلىرى بىلەن بىرلىكتە تۇپراق مۇھىتى ئۇل سانلىق مەلۇمات ئامبىرى قۇرۇشى، مەملىكەتلىك تۇپراق مۇھىتى ئۇچۇر سۇپىسى قۇرۇشى، سانلىق مەلۇماتلارنى ھەرىكەت ھالىتىدە يېڭىلاش ۋە ئۇچۇردىن تەڭ پايدىلىنىشنى يولغا قويۇشى كېرەك.

第九条　国家支持土壤污染风险管控和修复、监测等污染防治科学技术研究开发、成果转化和推广应用，鼓励土壤污染防治产业发展，加强土壤污染防治专业技术人才培养，促进土壤污染防治科学技术进步。

9-ماددا دۆلەت تۇپراق بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش ۋە ئەسلىگە كەلتۈرۈش، كۆزىتىش-ئۆلچەش قاتارلىق بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەش بويىچە پەن-تېخنىكا تەتقىقاتىنى، نەتىجىسىنى ئايلاندۇرۇش ۋە كېڭەيتىپ قوللىنىشقا مەدەت بېرىدۇ، تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنىڭ ئالدىنى ئېلىش-تۈزەش كەسپى تەرەققىياتىغا ئىلھام بېرىدۇ، تۇپراق بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئالىدىغان ۋە ئۇنى تۈزەيدىغان كەسپىي تېخنىكا ئىختىساسلىقلىرىنى يېتىشتۈرۈشنى كۈچەيتىپ، تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش پەن-تېخنىكىسىنىڭ تەرەققىياتىنى ئىلگىرى سۈرىدۇ.

国家支持土壤污染防治国际交流与合作。

دۆلەت تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەش جەھەتتىكى خەلقئارا ئالماشتۇرۇش ۋە ھەمكارلىقنى قوللايدۇ.

第十条　各级人民政府及其有关部门、基层群众性自治组织和新闻媒体应当加强土壤污染防治宣传教育和科学普及，增强公众土壤污染防治意识，引导公众依法参与土壤污染防治工作。

10-ماددا ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى ۋە ئۇنىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى، ئاساسىي قاتلامدىكى ئاممىۋى ئاپتونومىيە تەشكىلاتلىرى ۋە ئاخبارات تاراتقۇلىرى تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەش تەشۋىق-تەربىيەسى ۋە پەننى ئومۇملاشتۇرۇشنى كۈچەيتىشى، ئاممىنىڭ تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ۋە ئۇنى تۈزەش ئېڭىنى كۈچەيتىشى، ئاممىنى تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى قىلىش ۋە ئۇنى تۈزەش خىزمىتىگە قانۇن بويىچە قاتنىشىشقا يېتەكلىشى كېرەك.

第二章　规划、标准、普查和监测

2-باب پىلانلاش، ئۆلچەم، ئومۇميۈزلۈك تەكشۈرۈش ۋە كۆزىتىش

第十一条　县级以上人民政府应当将土壤污染防治工作纳入国民经济和社会发展规划、环境保护规划。

11-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتى تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەش خىزمىتىنى خەلق ئىگىلىكى ۋە ئىجتىمائىي تەرەققىيات يىرىك پىلانى، مۇھىت ئاسراش يىرىك پىلانىغا كىرگۈزۈشى كېرەك.

设区的市级以上地方人民政府生态环境主管部门应当会同发展改革、农业农村、自然资源、住房城乡建设、林业草原等主管部门，根据环境保护规划要求、土地用途、土壤污染状况普查和监测结果等，编制土壤污染防治规划，报本级人民政府批准后公布实施。

رايون تەسىس قىلىنغان شەھەر دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارمىقى تەرەققىيات ۋە ئىسلاھات، يېزا ئىگىلىكى-يېزا، تەبىئىي بايلىق، تۇرالغۇ شەھەر-يېزا قۇرۇلۇشى، ئورمانچىلىق-ئوتلاق قاتارلىق مەسئۇل تارماقلار بىلەن بىرلىكتە مۇھىت قوغداش يىرىك پىلانىدىكى تەلەپ، يەرنىڭ ئىشلىتىلىش ئورنى، تۇپراق بۇلغىنىش ئەھۋالىنى ئومۇميۈزلۈك تەكشۈرۈش ۋە كۆزىتىش-ئۆلچەش نەتىجىسى قاتارلىقلارغا ئاساسەن، تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش يىرىك پىلانىنى تۈزۈشى كېرەك، شۇ دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىگە تەستىقلاتقاندىن كېيىن ئېلان قىلىپ يولغا قويىدۇ.

第十二条　国务院生态环境主管部门根据土壤污染状况、公众健康风险、生态风险和科学技术水平，并按照土地用途，制定国家土壤污染风险管控标准，加强土壤污染防治标准体系建设。

12-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارمىقى تۇپراق بۇلغىنىش ئەھۋالى، ئاممىنىڭ ساغلاملىق خەۋپ-خەتىرى، ئېكولوگىيە خەۋپ-خەتىرى ۋە پەن-تېخنىكا سەۋىيەسىگە ئاساسەن ھەمدە يەرنىڭ ئىشلىتىلىش ئورنىغا ئاساسەن، دۆلەتنىڭ تۇپراق بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش ئۆلچىمىنى تۈزۈپ، تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش ئۆلچەم سىستېمىسى قۇرۇلۇشىنى كۈچەيتىدۇ.

省级人民政府对国家土壤污染风险管控标准中未作规定的项目，可以制定地方土壤污染风险管控标准；对国家土壤污染风险管控标准中已作规定的项目，可以制定严于国家土壤污染风险管控标准的地方土壤污染风险管控标准。地方土壤污染风险管控标准应当报国务院生态环境主管部门备案。

ئۆلكە دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتى دۆلەتنىڭ تۇپراق بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش ئۆلچىمىدە بەلگىلەنمىگەن تۈرلەرگە يەرلىك تۇپراق بۇلغىنىش خەۋپ، كونترول قىلىش ئۆلچىمىنى بېكىتسە بولىدۇ؛ دۆلەتنىڭ تۇپراق بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش ئۆلچىمىدە بەلگىلەنگەن تۈرلەرگە قارىتا، دۆلەتنىڭ تۇپراق يۇقۇملىنىش خەۋپ-خەتىرىنى تىزگىنلەش ئۆلچىمىدىن قاتتىق بولغان يەرلىكنىڭ تۇپراق بۇلغىنىش خەۋپ – خەتىرىنى باشقۇرۇش – تىزگىنلەش ئۆلچىمىنى بېكىتىشكە بولىدۇ. يەرلىكنىڭ تۇپراق بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش ئۆلچىمىنى گوۋۇيۈەننىڭ ئېكولوگىيە-مۇھىت مەسئۇل تارمىقىغا ئەنگە ئالدۇرۇش كېرەك.

土壤污染风险管控标准是强制性标准。

تۇپراق بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش ئۆلچىمى مەجبۇرلاش خاراكتېرلىك ئۆلچەم.

国家支持对土壤环境背景值和环境基准的研究。

دۆلەت تۇپراق مۇھىتىنىڭ ئارقا كۆرۈنۈش قىممىتى ۋە مۇھىت ئۆلچىمى تەتقىقاتىنى قوللايدۇ.

第十三条　制定土壤污染风险管控标准，应当组织专家进行审查和论证，并征求有关部门、行业协会、企业事业单位和公众等方面的意见。

13-ماددا تۇپراق بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش ئۆلچىمىنى تۈزۈشتە، مۇتەخەسسىسلەرنى تەشكىللەپ تەكشۈرۈش ۋە دەلىللەش ھەمدە مۇناسىۋەتلىك تارماقلار، ساھە جەمئىيەتلىرى، كارخانا، كەسپىي ئورۇنلار ۋە ئامما قاتارلىق جەھەتلەردىن پىكىر ئېلىش كېرەك.

土壤污染风险管控标准的执行情况应当定期评估，并根据评估结果对标准适时修订。

تۇپراق بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش ئۆلچىمىنىڭ ئىجرا قىلىنىش ئەھۋالىنى قەرەللىك باھالاش ھەمدە باھالاش نەتىجىسىگە ئاساسەن ئۆلچەمگە مۇۋاپىق پەيتتە تۈزىتىش كىرگۈزۈش كېرەك.

省级以上人民政府生态环境主管部门应当在其网站上公布土壤污染风险管控标准，供公众免费查阅、下载。

ئۆلكە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارمىقى ئاممىنىڭ ھەقسىز كۆرۈشى، چۈشۈرۈشى ئۈچۈن، ئۆزىنىڭ تور بېكىتىدە تۇپراق بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش ئۆلچىمىنى ئېلان قىلىشى كېرەك.

第十四条　国务院统一领导全国土壤污染状况普查。国务院生态环境主管部门会同国务院农业农村、自然资源、住房城乡建设、林业草原等主管部门，每十年至少组织开展一次全国土壤污染状况普查。

14-ماددا گوۋۇيۈەن مەملىكەت بويىچە تۇپراق بۇلغىنىش ئەھۋالىنى ئومۇميۈزلۈك تەكشۈرۈشكە بىرتۇتاش رەھبەرلىك قىلىدۇ. گوۋۇيۈەننىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارمىقى گوۋۇيۈەننىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، تەبىئىي بايلىق، تۇرالغۇ ۋە شەھەر-يېزا قۇرۇلۇشى، ئورمانچىلىق ۋە ئوتلاق قاتارلىق مەسئۇل تارماقلىرى بىلەن بىرلىكتە، ھەر 10 يىلدا ئاز دېگەندە بىر قېتىم مەملىكەت بويىچە تۇپراق بۇلغىنىش ئەھۋالىنى ئومۇميۈزلۈك تەكشۈرۈشنى تەشكىللەپ قانات يايدۇرىدۇ.

国务院有关部门、设区的市级以上地方人民政府可以根据本行业、本行政区域实际情况组织开展土壤污染状况详查。

گوۋۇيۈەننىڭ مۇناسىۋەتلىك تارمىقى، رايون بار شەھەر دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى شۇ ساھە، شۇ مەمۇرىي رايوننىڭ ئەمەلىي ئەھۋالىغا ئاساسەن تۇپراق بۇلغىنىش ئەھۋالىنى تەپسىلىي تەكشۈرۈشنى تەشكىللەپ قانات يايدۇرسا بولىدۇ.

第十五条　国家实行土壤环境监测制度。

15-ماددا دۆلەت تۇپراق مۇھىتىنى كۆزىتىپ ئۆلچەش تۈزۈمىنى يولغا قويىدۇ.

国务院生态环境主管部门制定土壤环境监测规范，会同国务院农业农村、自然资源、住房城乡建设、水利、卫生健康、林业草原等主管部门组织监测网络，统一规划国家土壤环境监测站（点）的设置。

گوۋۇيۈەننىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارمىقى تۇپراق مۇھىتىنى كۆزىتىش-ئۆلچەش قائىدىسىنى تۈزۈپ، گوۋۇيۈەننىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، تەبىئىي بايلىق، تۇرالغۇ، شەھەر-يېزا قۇرۇلۇشى، سۇچىلىق، سەھىيە-ساغلاملىق، ئورمانچىلىق-ئوتلاق قاتارلىق مەسئۇل تارماقلىرى بىلەن بىرلىكتە كۆزىتىش-ئۆلچەش تورىنى تەشكىللەپ، دۆلەت تۇپراق مۇھىتىنى ئۆلچەش-ئۆلچەش پونكىتى ( نۇقتىسى ) نى قۇرۇشنى بىرتۇتاش پىلانلايدۇ.

第十六条　地方人民政府农业农村、林业草原主管部门应当会同生态环境、自然资源主管部门对下列农用地地块进行重点监测：

16-ماددا يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى ئېكولوگىيەلىك مۇھىت، تەبىئىي بايلىق مەسئۇل تارمىقى بىلەن بىرلىكتە تۆۋەندىكى يېزا ئىگىلىكىگە ئىشلىتىلىدىغان يەرلەرنى نۇقتىلىق كۆزىتىپ ئۆلچىشى كېرەك :

（一）产出的农产品污染物含量超标的；

( 1 ) ئىشلەپچىقارغان يېزا ئىگىلىك مەھسۇلاتىنىڭ بۇلغىما مىقدارى ئۆلچەمدىن ئېشىپ كەتكەن بولسا؛

（二）作为或者曾作为污水灌溉区的；

( 2 ) پاسكىنا سۇ بىلەن سۇغىرىش رايونى بولغان ياكى ئىلگىرى بولغانلار؛

（三）用于或者曾用于规模化养殖，固体废物堆放、填埋的；

( 3 ) كۆلەملەشكەن باقمىچىلىققا ئىشلىتىلگەن ياكى ئىلگىرى قاتتىق تاشلاندۇقلارنى دۆۋىلەپ قويغان، كۆمۈۋەتكەنلەر؛

（四）曾作为工矿用地或者发生过重大、特大污染事故的；

( 4 ) زاۋۇت-كان يېرى قىلىپ ئىشلىتىلگەن ياكى ئېغىر، پەۋقۇلئاددە زور بۇلغىنىش ھادىسىسى يۈز بەرگەنلەر؛

（五）有毒有害物质生产、贮存、利用、处置设施周边的；

( 5 ) زەھەرلىك، زىيانلىق ماددىلارنى ئىشلەپچىقىرىش، ساقلاش، پايدىلىنىش، بىر تەرەپ قىلىش ئەسلىھەلىرى ئەتراپى؛

（六）国务院农业农村、林业草原、生态环境、自然资源主管部门规定的其他情形。

( 6 ) گوۋۇيۈەن يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق، ئېكولوگىيەلىك مۇھىت، تەبىئىي بايلىق مەسئۇل تارمىقى بەلگىلىگەن باشقا ئەھۋاللار.

第十七条　地方人民政府生态环境主管部门应当会同自然资源主管部门对下列建设用地地块进行重点监测：

17-ماددا يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارمىقى تەبىئىي بايلىق مەسئۇل تارمىقى بىلەن بىرلىكتە تۆۋەندىكى قۇرۇلۇش يېرىنى نۇقتىلىق كۆزىتىشى كېرەك :

（一）曾用于生产、使用、贮存、回收、处置有毒有害物质的；

( 1 ) زەھەرلىك، زىيانلىق ماددىلارنى ئىشلەپچىقىرىش، ئىشلىتىش، ساقلاش، يىغىۋېلىش، بىر تەرەپ قىلىشقا ئىشلىتىلگەنلەر؛

（二）曾用于固体废物堆放、填埋的；

( 2 ) قاتتىق تاشلاندۇقلارنى دۆۋىلەش، كۆمۈشكە ئىشلەتكەنلەر؛

（三）曾发生过重大、特大污染事故的；

( 3 ) ئېغىر، زور بۇلغىنىش ھادىسىسى يۈز بەرگەنلەر؛

（四）国务院生态环境、自然资源主管部门规定的其他情形。

( 4 ) گوۋۇيۈەننىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىت، تەبىئىي بايلىق مەسئۇل تارمىقى بەلگىلىگەن باشقا ئەھۋاللار.

第三章　预防和保护

3-باب ئالدىنى ئېلىش ۋە قوغداش

第十八条　各类涉及土地利用的规划和可能造成土壤污染的建设项目，应当依法进行环境影响评价。环境影响评价文件应当包括对土壤可能造成的不良影响及应当采取的相应预防措施等内容。

18-ماددا يەردىن پايدىلىنىشقا چېتىلىدىغان تۈرلۈك يىرىك پىلانلار ۋە تۇپراقنىڭ بۇلغىنىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىش ئېھتىمالى بولغان قۇرۇلۇش تۈرلىرىدە، قانۇن بويىچە مۇھىت تەسىرىنى باھالاش كېرەك. مۇھىت تەسىرىنى باھالاش ھۆججىتى تۇپراققا بولغان ناچار تەسىر ۋە قوللىنىشقا تېگىشلىك مۇناسىپ ئالدىنى ئېلىش تەدبىرى قاتارلىق مەزمۇنلارنى ئۆز ئىچىگە ئېلىشى كېرەك.

第十九条　生产、使用、贮存、运输、回收、处置、排放有毒有害物质的单位和个人，应当采取有效措施，防止有毒有害物质渗漏、流失、扬散，避免土壤受到污染。

19-ماددا زەھەرلىك، زىيانلىق ماددىلارنى ئىشلەپچىقارغان، ئىشلەتكەن، ساقلىغان، توشۇغان، يىغىۋالغان، بىر تەرەپ قىلغان، قويۇپ بەرگەن ئورۇن ۋە شەخسلەر ئۈنۈملۈك تەدبىر قوللىنىپ، زەھەرلىك، زىيانلىق ماددىلارنىڭ سىڭىپ كېتىشى، ئېقىپ كېتىشى، تارقىلىپ كېتىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىپ، تۇپراقنىڭ بۇلغىنىشىدىن ساقلىنىشى كېرەك.

第二十条　国务院生态环境主管部门应当会同国务院卫生健康等主管部门，根据对公众健康、生态环境的危害和影响程度，对土壤中有毒有害物质进行筛查评估，公布重点控制的土壤有毒有害物质名录，并适时更新。

20-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارمىقى گوۋۇيۈەننىڭ سەھىيە-ساغلاملىق قاتارلىق مەسئۇل تارماقلىرى بىلەن بىرلىكتە، ئاممىنىڭ ساغلاملىقى، ئېكولوگىيەلىك مۇھىتقا بولغان خەۋپى ۋە تەسىر دەرىجىسىگە ئاساسەن، تۇپراقتىكى زەھەرلىك، زىيانلىق ماددىلارنى تاللاپ باھالىشى، نۇقتىلىق تىزگىنلىنىدىغان تۇپراقتىكى زەھەر، زىيانلىق ماددىلار تىزىملىكىنى ئېلان قىلىشى ھەمدە ۋاقتىدا يېڭىلاپ تۇرۇشى كېرەك.

第二十一条　设区的市级以上地方人民政府生态环境主管部门应当按照国务院生态环境主管部门的规定，根据有毒有害物质排放等情况，制定本行政区域土壤污染重点监管单位名录，向社会公开并适时更新。

21-ماددا رايون تەسىس قىلىنغان شەھەر دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارمىقى گوۋۇيۈەننىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارمىقىنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە، زەھەرلىك، زىيانلىق ماددىلارنى چىقىرىش قاتارلىق ئەھۋاللارغا ئاساسەن، شۇ مەمۇرىي رايوندىكى تۇپراق بۇلغىنىشىنى نۇقتىلىق نازارەت قىلىدىغان-باشقۇرىدىغان ئورۇنلار تىزىملىكىنى تۈزۈپ، جەمئىيەتكە ئاشكارىلىشى ھەمدە ۋاقتىدا يېڭىلاپ تۇرۇشى كېرەك.

土壤污染重点监管单位应当履行下列义务：

تۇپراق بۇلغىنىشىنى نۇقتىلىق نازارەت قىلىپ باشقۇرىدىغان ئورۇنلار تۆۋەندىكى مەجبۇرىيەتلەرنى ئادا قىلىشى كېرەك :

（一）严格控制有毒有害物质排放，并按年度向生态环境主管部门报告排放情况；

( 1 ) زەھەرلىك، زىيانلىق ماددىلارنى قويۇپ بېرىشنى قاتتىق تىزگىنلەش ھەمدە ئېكولوگىيە-مۇھىت مەسئۇل تارمىقىغا قويۇپ بېرىش ئەھۋالىنى يىل بويىچە دوكلات قىلىش؛

（二）建立土壤污染隐患排查制度，保证持续有效防止有毒有害物质渗漏、流失、扬散；

( 2 ) تۇپراق بۇلغىنىش يوشۇرۇن خەۋپىنى رەتكە تۇرغۇزۇپ تەكشۈرۈش تۈزۈمىنى ئورنىتىپ، زەھەرلىك، زىيانلىق ماددىلارنىڭ سىڭىپ كېتىشى، ئېقىپ كېتىشى، تارقىلىپ كېتىشىنىڭ سىجىل، ئۈنۈملۈك ئالدىنى ئېلىشقا كاپالەتلىك قىلىش؛

（三）制定、实施自行监测方案，并将监测数据报生态环境主管部门。

( 3 ) ئۆز ئالدىغا كۆزىتىش-ئۆلچەش لايىھەسىنى تۈزۈش، يولغا قويۇش ھەمدە كۆزىتىش سانلىق مەلۇماتلىرىنى ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارمىقىغا مەلۇم قىلىش.

前款规定的义务应当在排污许可证中载明。

ئالدىنقى تارماقتا بەلگىلەنگەن مەجبۇرىيەت بۇلغىما چىقىرىش ئىجازەتنامىسىگە ئېنىق يېزىلىشى كېرەك.

土壤污染重点监管单位应当对监测数据的真实性和准确性负责。生态环境主管部门发现土壤污染重点监管单位监测数据异常，应当及时进行调查。

تۇپراق بۇلغىنىشىنى نۇقتىلىق نازارەت قىلىدىغان-باشقۇرىدىغان ئورۇنلار كۆزىتىپ ئۆلچەش سانلىق مەلۇماتلىرىنىڭ چىنلىقى ۋە توغرىلىقىغا مەسئۇل بولۇشى كېرەك. ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارمىقى تۇپراق بۇلغىنىشنى نۇقتىلىق نازارەت قىلىدىغان-باشقۇرىدىغان ئورۇنلارنىڭ كۆزىتىپ ئۆلچەش سانلىق مەلۇماتىدا نورمالسىزلىق بايقالسا، ۋاقتىدا تەكشۈرۈشى كېرەك.

设区的市级以上地方人民政府生态环境主管部门应当定期对土壤污染重点监管单位周边土壤进行监测。

رايون تەسىس قىلىنغان شەھەر دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارمىقى تۇپراق بۇلغىنىشىنى نۇقتىلىق نازارەت قىلىپ باشقۇرىدىغان ئورۇنلارنىڭ ئەتراپىدىكى تۇپراقنى قەرەللىك كۆزىتىپ ئۆلچىشى كېرەك.

第二十二条　企业事业单位拆除设施、设备或者建筑物、构筑物的，应当采取相应的土壤污染防治措施。

22-ماددا كارخانا، كەسپىي ئورۇنلار ئەسلىھە، ئۈسكۈنە ياكى ئىمارەت، قۇرۇلمىلارنى چاقماقچى بولسا، تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەشكە مۇناسىپ تەدبىر قوللىنىشى كېرەك.

土壤污染重点监管单位拆除设施、设备或者建筑物、构筑物的，应当制定包括应急措施在内的土壤污染防治工作方案，报地方人民政府生态环境、工业和信息化主管部门备案并实施。

تۇپراق بۇلغىنىشىنى نۇقتىلىق نازارەت قىلىپ باشقۇرىدىغان ئورۇنلار ئەسلىھە، ئۈسكۈنە ياكى ئىمارەت، قۇرۇلمىلارنى چاقماقچى بولسا، جىددىي ئىشلارغا تاقابىل تۇرۇش تەدبىرىنى ئۆز ئىچىگە ئالغان تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش خىزمەت لايىھەسىنى تۈزۈپ، يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئېكولوگىيە-مۇھىت، سانائەت ۋە ئۇچۇرلاشتۇرۇش مەسئۇل تارمىقىغا ئەنگە ئالدۇرۇشى ھەمدە يولغا قويۇشى كېرەك.

第二十三条　各级人民政府生态环境、自然资源主管部门应当依法加强对矿产资源开发区域土壤污染防治的监督管理，按照相关标准和总量控制的要求，严格控制可能造成土壤污染的重点污染物排放。

23-ماددا ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرىنىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىت، تەبىئىي بايلىق مەسئۇل تارماقلىرى قېزىلما بايلىق ئېچىش رايونىدا تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەشنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇشنى قانۇن بويىچە كۈچەيتىپ، مۇناسىۋەتلىك ئۆلچەم ۋە ئومۇمىي مىقدارنى تىزگىنلەش تەلىپى بويىچە، تۇپراق بۇلغىنىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىش ئېھتىمالى بولغان نۇقتىلىق بۇلغىما چىقىرىشنى قاتتىق تىزگىنلىشى كېرەك.

尾矿库运营、管理单位应当按照规定，加强尾矿库的安全管理，采取措施防止土壤污染。危库、险库、病库以及其他需要重点监管的尾矿库的运营、管理单位应当按照规定，进行土壤污染状况监测和定期评估。

قالدۇق قېزىلما بايلىق ئامبىرىنى باشقۇرغۇچى، باشقۇرغۇچى ئورۇنلار بەلگىلىمە بويىچە، قالدۇق قېزىلما بايلىق ئامبىرىنىڭ بىخەتەرلىكىنى باشقۇرۇشنى كۈچەيتىپ، تەدبىر قوللىنىپ تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىشى كېرەك. خەتەرلىك ئامبار، خەتەرلىك ئامبار، كېسەل ئامبىرى، شۇنىڭدەك نۇقتىلىق نازارەت قىلىپ باشقۇرۇشقا تېگىشلىك باشقا قالدۇق قېزىلما ئامبارنى باشقۇرغۇچى، باشقۇرغۇچى ئورۇن بەلگىلىمە بويىچە تۇپراق بۇلغىنىش ئەھۋالىنى كۆزىتىپ ئۆلچىشى ۋە قەرەللىك باھالىشى كېرەك.

第二十四条　国家鼓励在建筑、通信、电力、交通、水利等领域的信息、网络、防雷、接地等建设工程中采用新技术、新材料，防止土壤污染。

24-ماددا دۆلەت بىناكارلىق، خەۋەرلىشىش، ئېلېكتىر ئېنېرگىيەسى، قاتناش، سۇچىلىق قاتارلىق ساھەلەردىكى ئۇچۇر، تور، چاقماقتىن مۇداپىئەلىنىش، يەرگە ئۇلاش قاتارلىق قۇرۇلۇشلاردا يېڭى تېخنىكا، يېڭى ماتېرىيال قوللىنىشقا ئىلھام بېرىدۇ، تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئالىدۇ.

禁止在土壤中使用重金属含量超标的降阻产品。

تۇپراقتا ئېغىر مېتال مىقدارى ئۆلچەمدىن ئېشىپ كەتكەن توسالغۇ مەھسۇلاتلىرىنى ئىشلىتىش مەنئى قىلىنىدۇ.

第二十五条　建设和运行污水集中处理设施、固体废物处置设施，应当依照法律法规和相关标准的要求，采取措施防止土壤污染。

25-ماددا يۇندىنى مەركەزلىك بىر تەرەپ قىلىش ئەسلىھەسى، قاتتىق تاشلاندۇق بىر تەرەپ قىلىش ئەسلىھەلىرىنى قۇرۇش ۋە يۈرۈشتۈرۈشتە، قانۇن-نىزاملار ۋە مۇناسىۋەتلىك ئۆلچەمدىكى تەلەپ بويىچە تەدبىر قوللىنىپ، تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش كېرەك.

地方人民政府生态环境主管部门应当定期对污水集中处理设施、固体废物处置设施周边土壤进行监测；对不符合法律法规和相关标准要求的，应当根据监测结果，要求污水集中处理设施、固体废物处置设施运营单位采取相应改进措施。

يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارمىقى يۇندىنى مەركەزلىك بىر تەرەپ قىلىش ئەسلىھەسى، قاتتىق تاشلاندۇقلارنى بىر تەرەپ قىلىش ئەسلىھەلىرى ئەتراپىدىكى تۇپراقنى قەرەللىك كۆزىتىپ ئۆلچىشى كېرەك؛ قانۇن-نىزام ۋە مۇناسىۋەتلىك ئۆلچەمدىكى تەلەپكە ئۇيغۇن كەلمەيدىغانلىرىغا كۆزىتىش-ئۆلچەش نەتىجىسىگە ئاساسەن، يۇندىنى مەركەزلىك بىر تەرەپ قىلىش ئەسلىھەسى، قاتتىق تاشلاندۇقنى بىر تەرەپ قىلىش ئەسلىھەلىرىنى يۈرۈشتۈرۈش ئورنىدىن مۇناسىپ ياخشىلاش تەدبىرى قوللىنىشنى تەلەپ قىلىش كېرەك.

地方各级人民政府应当统筹规划、建设城乡生活污水和生活垃圾处理、处置设施，并保障其正常运行，防止土壤污染。

يەرلىك ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى شەھەر-يېزا تۇرمۇش يۇندىسى ۋە تۇرمۇش ئەخلىتىنى بىر تەرەپ قىلىش، بىر تەرەپ قىلىش ئەسلىھەلىرىنى بىرتۇتاش پىلانلىشى، قۇرۇشى ھەمدە ئۇنىڭ نورمال يۈرۈشۈشىنى كاپالەتلەندۈرۈشى، تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىشى كېرەك.

第二十六条　国务院农业农村、林业草原主管部门应当制定规划，完善相关标准和措施，加强农用地农药、化肥使用指导和使用总量控制，加强农用薄膜使用控制。

26-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى يىرىك پىلان تۈزۈپ، مۇناسىۋەتلىك ئۆلچەم ۋە تەدبىرلەرنى مۇكەممەللەشتۈرۈپ، يېزا ئىگىلىك يېرىگە ئىشلىتىلىدىغان دېھقانچىلىق دورىسى، خىمىيەۋى ئوغۇت ئىشلىتىشكە يېتەكچىلىك قىلىش ۋە ئىشلىتىش ئومۇمىي مىقدارىنى تىزگىنلەشنى كۈچەيتىشى، يېزا ئىگىلىك نېپىز يوپۇقى ئىشلىتىشنى تىزگىنلەشنى كۈچەيتىشى كېرەك.

国务院农业农村主管部门应当加强农药、肥料登记，组织开展农药、肥料对土壤环境影响的安全性评价。

گوۋۇيۈەننىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا مەسئۇل تارمىقى دېھقانچىلىق دورىسى، ئوغۇتنى تىزىملاشنى كۈچەيتىپ، دېھقانچىلىق دورىسى، ئوغۇتلارنىڭ تۇپراق مۇھىتىغا كۆرسىتىدىغان تەسىرىنى بىخەتەرلىك بويىچە باھالاشنى تەشكىللەپ قانات يايدۇرۇشى كېرەك.

制定农药、兽药、肥料、饲料、农用薄膜等农业投入品及其包装物标准和农田灌溉用水水质标准，应当适应土壤污染防治的要求。

دېھقانچىلىق دورىسى، مال دوختۇرلۇق دورىسى، ئوغۇت، يەم-خەشەك، دېھقانچىلىقتا ئىشلىتىلىدىغان سولياۋ يوپۇق قاتارلىق يېزا ئىگىلىك سېلىنما بۇيۇملىرى ۋە ئۇنىڭ ئوروسى ئۆلچىمى ۋە ئېتىز-ئېرىق سۇغىرىشقا ئىشلىتىلىدىغان سۇنىڭ سۇ سۈپىتى ئۆلچىمىنى تۈزۈشتە، تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش تەلىپىگە لايىقلىشىش كېرەك.

第二十七条　地方人民政府农业农村、林业草原主管部门应当开展农用地土壤污染防治宣传和技术培训活动，扶持农业生产专业化服务，指导农业生产者合理使用农药、兽药、肥料、饲料、农用薄膜等农业投入品，控制农药、兽药、化肥等的使用量。

27-ماددا يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى يېزا ئىگىلىك يېرىنىڭ تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەش تەشۋىقاتى ۋە تېخنىكا تەربىيەسى پائالىيىتىنى قانات يايدۇرۇپ، يېزا ئىگىلىك ئىشلەپچىقىرىشىنىڭ كەسىپلەشكەن مۇلازىمىتىگە مەدەت بېرىشى، يېزا ئىگىلىك ئىشلەپچىقارغۇچىلىرىنىڭ دېھقانچىلىق دورىسى، مال دوختۇرلۇق دورىسى، ئوغۇت، يەم-خەشەك، يېزا ئىگىلىك سولياۋ يوپۇقى قاتارلىق يېزا ئىگىلىك سېلىنما بۇيۇملىرىنى مۇۋاپىق ئىشلىتىشىگە يېتەكچىلىك قىلىشى، دېھقانچىلىق دورىسى، ھايۋانات دورىسى، خىمىيەۋى ئوغۇت قاتارلىقلارنىڭ ئىشلىتىلىش مىقدارىنى تىزگىنلىشى كېرەك.

地方人民政府农业农村主管部门应当鼓励农业生产者采取有利于防止土壤污染的种养结合、轮作休耕等农业耕作措施；支持采取土壤改良、土壤肥力提升等有利于土壤养护和培育的措施；支持畜禽粪便处理、利用设施的建设。

يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا مەسئۇل تارمىقى يېزا ئىگىلىك ئىشلەپچىقارغۇچىلىرىنى تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىشقا پايدىلىق بولغان تېرىقچىلىق بىلەن باقمىچىلىقنى بىرلەشتۈرۈش، نۆۋەتلەشتۈرۈپ تېرىش، شۈدىگەر قىلىش قاتارلىق يېزا ئىگىلىك تېرىقچىلىق تەدبىرلىرىنى قوللىنىشقا ئىلھاملاندۇرۇشى كېرەك؛ تۇپراقنى ياخشىلاش، تۇپراقنىڭ ئۈنۈمدارلىقىنى ئاشۇرۇش قاتارلىق تۇپراقنى ئاسراش ۋە يېتىشتۈرۈشكە پايدىلىق تەدبىرلەرنى قوللىنىشقا مەدەت بېرىش؛ چارۋا-ئۆي قۇشلىرىنىڭ قىغىنى بىر تەرەپ قىلىش ۋە ئۇنىڭدىن پايدىلىنىش ئەسلىھەلىرى قۇرۇلۇشىغا مەدەت بېرىلىدۇ.

第二十八条　禁止向农用地排放重金属或者其他有毒有害物质含量超标的污水、污泥，以及可能造成土壤污染的清淤底泥、尾矿、矿渣等。

28-ماددا يېزا ئىگىلىك يېرىگە ئېغىر مېتال ياكى باشقا زەھەرلىك، زىيانلىق ماددىلارنىڭ مىقدارى ئۆلچەمدىن ئېشىپ كەتكەن پاسكىنا سۇ، لاي، شۇنىڭدەك تۇپراق بۇلغىنىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىش ئېھتىمالى بولغان لاي، قالدۇق قېزىلما، داشقال قاتارلىقلارنى قويۇپ بېرىش مەنئى قىلىنىدۇ.

县级以上人民政府有关部门应当加强对畜禽粪便、沼渣、沼液等收集、贮存、利用、处置的监督管理，防止土壤污染。

ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى چارۋا-قۇش قىغى، سازلىق، سازلىق سۇيۇقلۇقى قاتارلىقلارنى يىغىش، ساقلاش، پايدىلىنىش، بىر تەرەپ قىلىشنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇشنى كۈچەيتىپ، تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىشى كېرەك.

农田灌溉用水应当符合相应的水质标准，防止土壤、地下水和农产品污染。地方人民政府生态环境主管部门应当会同农业农村、水利主管部门加强对农田灌溉用水水质的管理，对农田灌溉用水水质进行监测和监督检查。

ئېتىزلارنى سۇغىرىشقا ئىشلىتىلىدىغان سۇ مۇناسىپ سۇ سۈپىتى ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن بولۇشى، تۇپراق، يەر ئاستى سۈيى ۋە يېزا ئىگىلىك مەھسۇلاتلىرىنىڭ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىشى كېرەك. يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارمىقى يېزا ئىگىلىكى-يېزا، سۇچىلىق مەسئۇل تارمىقى بىلەن بىرلىكتە ئېتىزلارنى سۇغىرىشقا ئىشلىتىلىدىغان سۇنىڭ سۈپىتىنى باشقۇرۇشنى كۈچەيتىپ، ئېتىزلارنى سۇغىرىپ ئىشلىتىلىدىغان سۇنىڭ سۈپىتىنى كۆزىتىپ ئۆلچىشى ۋە نازارەت قىلىپ تەكشۈرۈشى كېرەك.

第二十九条　国家鼓励和支持农业生产者采取下列措施：

29-ماددا دۆلەت يېزا ئىگىلىك ئىشلەپچىقارغۇچىلىرىنىڭ تۆۋەندىكى تەدبىرلەرنى قوللىنىشىغا ئىلھام ۋە مەدەت بېرىدۇ :

（一）使用低毒、低残留农药以及先进喷施技术；

( 1 ) زەھىرى تۆۋەن، قالدۇقى ئاز دېھقانچىلىق دورىلىرىنى ئىشلىتىش ۋە ئىلغار پۈركۈش تېخنىكىسىنى ئىشلىتىش؛

（二）使用符合标准的有机肥、高效肥；

( 2 ) ئۆلچەمگە ئۇيغۇن ئورگانىك ئوغۇت، يۇقىرى ئۈنۈملۈك ئوغۇت ئىشلىتىش؛

（三）采用测土配方施肥技术、生物防治等病虫害绿色防控技术；

( 3 ) تۇپراقنى ئۆلچەپ رېتسېپلىق ئوغۇتلاش تېخنىكىسى، بىيولوگىيەلىك ئالدىنى ئېلىش ۋە تىزگىنلەش قاتارلىق كېسەللىك-ھاشارات زىيىنىنىڭ يېشىل ئالدىنى ئېلىش-تىزگىنلەش تېخنىكىسىنى قوللىنىش؛

（四）使用生物可降解农用薄膜；

( 4 ) بىيولوگىيەلىك پارچىلىنىدىغان يېزا ئىگىلىكىدە ئىشلىتىلىدىغان نېپىز پەردە ئىشلىتىش؛

（五）综合利用秸秆、移出高富集污染物秸秆；

( 5 ) شاخ-شۇمبىلاردىن ئۇنىۋېرسال پايدىلىنىش، مول بۇلغىما توپلانغان شاخ-شۇمبىنى يۆتكەپ چىقىرىش؛

（六）按照规定对酸性土壤等进行改良。

( 6 ) بەلگىلىمە بويىچە كىسلاتالىق تۇپراق قاتارلىقلارنى ياخشىلاش.

第三十条　禁止生产、销售、使用国家明令禁止的农业投入品。

30-ماددا دۆلەت رەسمىي بۇيرۇق چۈشۈرۈپ مەنئى قىلغان يېزا ئىگىلىك سېلىنما بۇيۇملىرىنى ئىشلەپچىقىرىش، سېتىش، ئىشلىتىش مەنئى قىلىنىدۇ.

农业投入品生产者、销售者和使用者应当及时回收农药、肥料等农业投入品的包装废弃物和农用薄膜，并将农药包装废弃物交由专门的机构或者组织进行无害化处理。具体办法由国务院农业农村主管部门会同国务院生态环境等主管部门制定。

يېزا ئىگىلىك سېلىنما بۇيۇمىنى ئىشلەپچىقارغۇچى، ساتقۇچى ۋە ئىشلەتكۈچىلەر دېھقانچىلىق دورىسى، ئوغۇت قاتارلىق يېزا ئىگىلىك سېلىنما بۇيۇملىرىنىڭ ئورالمىسىدىكى تاشلاندۇق ۋە يېزا ئىگىلىك نېپىز پەردىسىنى ۋاقتىدا يىغىۋېلىشى ھەمدە دېھقانچىلىق دورىسى ئورالمىسىدىكى تاشلاندۇقلارنى مەخسۇس ئاپپارات ياكى تەشكىلاتنىڭ زىيانسىزلاشتۇرۇپ بىر تەرەپ قىلىشىغا تاپشۇرۇپ بېرىشى كېرەك. كونكرېت چارىسىنى گوۋۇيۈەننىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا مەسئۇل تارمىقى گوۋۇيۈەننىڭ ئېكولوگىيە-مۇھىت قاتارلىق مەسئۇل تارماقلىرى بىلەن بىرلىكتە تۈزىدۇ.

国家采取措施，鼓励、支持单位和个人回收农业投入品包装废弃物和农用薄膜。

دۆلەت تەدبىر قوللىنىپ، ئورۇن ۋە شەخسنىڭ يېزا ئىگىلىك سېلىنما بۇيۇملىرىنى ئوراش-قاچىلاشتىكى تاشلاندۇق ۋە يېزا ئىگىلىك نېپىز يوپۇقىنى يىغىۋېلىشىغا ئىلھام ۋە مەدەت بېرىدۇ.

第三十一条　国家加强对未污染土壤的保护。

31-ماددا دۆلەت بۇلغانمىغان تۇپراقنى قوغداشنى كۈچەيتىدۇ.

地方各级人民政府应当重点保护未污染的耕地、林地、草地和饮用水水源地。

يەرلىك ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى بۇلغانمىغان تېرىلغۇ يەر، ئورمان يېرى، ئوتلاق يېرى ۋە ئىچىدىغان سۇ مەنبەسىنى نۇقتىلىق قوغدىشى كېرەك.

各级人民政府应当加强对国家公园等自然保护地的保护，维护其生态功能。

ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى دۆلەت باغچىسى قاتارلىق تەبىئىي مۇھاپىزەت يېرىنى قوغداشنى كۈچەيتىشى، ئۇلارنىڭ ئېكولوگىيەلىك فۇنكسىيەسىنى قوغدىشى كېرەك.

对未利用地应当予以保护，不得污染和破坏。

پايدىلانمىغان يەرنى قوغداش كېرەك، بۇلغاشقا ۋە بۇزۇۋېتىشكە بولمايدۇ.

第三十二条　县级以上地方人民政府及其有关部门应当按照土地利用总体规划和城乡规划，严格执行相关行业企业布局选址要求，禁止在居民区和学校、医院、疗养院、养老院等单位周边新建、改建、扩建可能造成土壤污染的建设项目。

32-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى ۋە ئۇنىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى يەردىن پايدىلىنىش ئومۇمىي يىرىك پىلانى ۋە شەھەر-يېزا يىرىك پىلانى بويىچە، مۇناسىۋەتلىك ساھە كارخانىلىرىنى ئورۇنلاشتۇرۇش، ئورۇن تاللاش تەلىپىنى قاتتىق ئىجرا قىلىشى كېرەك، ئاھالە رايونى ۋە مەكتەپ، دوختۇرخانا، ساناتورىيە، ساناتورىيە قاتارلىق ئورۇنلار ئەتراپىدا يېڭىدىن قۇرۇش، ئۆزگەرتىپ قۇرۇش، كېڭەيتىپ قۇرۇش سەۋەبىدىن تۇپراق بۇلغىنىش ئېھتىمالى بولغان قۇرۇلۇش تۈرلىرىنى مەنئى قىلىدۇ.

第三十三条　国家加强对土壤资源的保护和合理利用。对开发建设过程中剥离的表土，应当单独收集和存放，符合条件的应当优先用于土地复垦、土壤改良、造地和绿化等。

33-ماددا دۆلەت تۇپراق بايلىقىنى قوغداش ۋە ئۇنىڭدىن مۇۋاپىق پايدىلىنىشنى كۈچەيتىدۇ. ئېچىش، قۇرۇش جەريانىدا سويۇلۇپ كەتكەن ئۈنۈمسىز توپىنى ئايرىم يىغىش ۋە ساقلاش كېرەك، شەرتكە ئۇيغۇن كېلىدىغانلىرىنى ئاۋۋال يەرنى قايتا ئۆزلەشتۈرۈش، تۇپراقنى ياخشىلاش، يەر بەرپا قىلىش ۋە كۆكەرتىشكە ئىشلىتىش كېرەك.

禁止将重金属或者其他有毒有害物质含量超标的工业固体废物、生活垃圾或者污染土壤用于土地复垦。

ئېغىر مېتاللار ياكى باشقا زەھەرلىك، زىيانلىق ماددىلارنىڭ مىقدارى ئۆلچەمدىن ئېشىپ كەتكەن سانائەت قاتتىق تاشلاندۇقلىرى، تۇرمۇش ئەخلەتلىرى ياكى بۇلغانغان تۇپراقنى يەرنى قايتا ئۆزلەشتۈرۈشكە ئىشلىتىش مەنئى قىلىنىدۇ.

第三十四条　因科学研究等特殊原因，需要进口土壤的，应当遵守国家出入境检验检疫的有关规定。

34-ماددا ئىلمىي تەتقىقات قاتارلىق ئالاھىدە سەۋەبلەر تۈپەيلىدىن ئىمپورت تۇپراق زۆرۈر بولسا، دۆلەتنىڭ چېگرادىن كىرىش-چىقىشنى تەكشۈرۈش-كارانتىن قىلىشقا ئالاقىدار بەلگىلىمىلىرىگە ئەمەل قىلىش كېرەك.

第四章　风险管控和修复

4-باب خەۋپ-خەتەرنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش ۋە ئەسلىگە كەلتۈرۈش

第一节　一般规定

1-پاراگراف ئادەتتىكى بەلگىلىمە

第三十五条　土壤污染风险管控和修复，包括土壤污染状况调查和土壤污染风险评估、风险管控、修复、风险管控效果评估、修复效果评估、后期管理等活动。

35-ماددا تۇپراق بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش ۋە ئەسلىگە كەلتۈرۈش، بۇ، تۇپراقنىڭ بۇلغىنىش ئەھۋالىنى تەكشۈرۈش ۋە تۇپراقنىڭ بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنىڭ باھالىنىشى، خەۋپ-خەتەرنىڭ تىزگىنلىنىشى، ئەسلىگە كېلىشى، خەۋپ-خەتەرنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش ئۈنۈمىنى باھالاش، ئەسلىگە كەلتۈرۈش ئۈنۈمىنى باھالاش، كېيىنكى مەزگىللىك باشقۇرۇش قاتارلىق پائالىيەتلەرنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.

第三十六条　实施土壤污染状况调查活动，应当编制土壤污染状况调查报告。

36-ماددا تۇپراق بۇلغىنىش ئەھۋالىنى تەكشۈرۈش پائالىيىتىنى يولغا قويۇشتا، تۇپراقنىڭ بۇلغىنىش ئەھۋالىنى تەكشۈرۈش دوكلاتى تۈزۈش كېرەك.

土壤污染状况调查报告应当主要包括地块基本信息、污染物含量是否超过土壤污染风险管控标准等内容。污染物含量超过土壤污染风险管控标准的，土壤污染状况调查报告还应当包括污染类型、污染来源以及地下水是否受到污染等内容。

تۇپراق بۇلغىنىش ئەھۋالىنى تەكشۈرۈش دوكلاتى ئاساسلىقى يەرنىڭ ئاساسىي ئۇچۇرى، بۇلغىما مىقدارىنىڭ تۇپراق بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش ئۆلچىمىدىن ئېشىپ كەتكەن-كەتمىگەنلىكى قاتارلىق مەزمۇنلارنى ئۆز ئىچىگە ئېلىشى كېرەك. بۇلغىما مىقدارى تۇپراق بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش ئۆلچىمىدىن ئېشىپ كەتكەن بولسا، تۇپراقنىڭ بۇلغىنىش ئەھۋالىنى تەكشۈرۈش دوكلاتى يەنە بۇلغىنىش تۈرى، بۇلغىنىش مەنبەسى، شۇنىڭدەك يەر ئاستى سۈيىنىڭ بۇلغانغان-بۇلغانمىغانلىقى قاتارلىق مەزمۇنلارنى ئۆز ئىچىگە ئېلىشى كېرەك.

第三十七条　实施土壤污染风险评估活动，应当编制土壤污染风险评估报告。

37-ماددا تۇپراق بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنى باھالاش پائالىيىتىنى يولغا قويۇشتا، تۇپراقنىڭ بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنى باھالاش دوكلاتى تۈزۈش كېرەك.

土壤污染风险评估报告应当主要包括下列内容：

تۇپراق بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنى باھالاش دوكلاتى ئاساسلىقى تۆۋەندىكى مەزمۇنلارنى ئۆز ئىچىگە ئېلىشى كېرەك :

（一）主要污染物状况；

( 1 ) ئاساسلىق بۇلغىما ئەھۋالى؛

（二）土壤及地下水污染范围；

( 2 ) تۇپراق ۋە يەر ئاستى سۈيىنىڭ بۇلغىنىش دائىرىسى؛

（三）农产品质量安全风险、公众健康风险或者生态风险；

( 3 ) يېزا ئىگىلىك مەھسۇلاتلىرىنىڭ سۈپەت بىخەتەرلىكى خەۋپ-خەتىرى، ئاممىنىڭ ساغلاملىق خەۋپ-خەتىرى ياكى ئېكولوگىيە خەۋپ-خەتىرى؛

（四）风险管控、修复的目标和基本要求等。

( 4 ) خەۋپ-خەتەرنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش، ئەسلىگە كەلتۈرۈش نىشانى ۋە ئاساسىي تەلىپى قاتارلىقلار.

第三十八条　实施风险管控、修复活动，应当因地制宜、科学合理，提高针对性和有效性。

38-ماددا خەۋپ-خەتەرنى تىزگىنلەش، ئەسلىگە كەلتۈرۈش پائالىيىتىنى يولغا قويۇشتا، شارائىتقا قاراپ ئىش كۆرۈپ، ئىلمىي، مۇۋاپىق قىلىپ، قاراتمىلىقى ۋە ئۈنۈمىنى ئۆستۈرۈش كېرەك.

实施风险管控、修复活动，不得对土壤和周边环境造成新的污染。

خەۋپ-خەتەرنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش، ئەسلىگە كەلتۈرۈش ھەرىكىتىنى يولغا قويۇشتا، تۇپراق ۋە ئەتراپتىكى مۇھىتنى يېڭى بۇلغاشقا يول قويۇلمايدۇ.

第三十九条　实施风险管控、修复活动前，地方人民政府有关部门有权根据实际情况，要求土壤污染责任人、土地使用权人采取移除污染源、防止污染扩散等措施。

39-ماددا خەۋپ-خەتەرنى تىزگىنلەش، ئەسلىگە كەلتۈرۈش پائالىيىتىنى يولغا قويۇشتىن بۇرۇن، يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى ئەمەلىي ئەھۋالغا قاراپ، تۇپراق بۇلغىنىشقا مەسئۇل كىشى، يەر ئىشلەتكۈچىدىن بۇلغىما مەنبەسىنى چىقىرىۋېتىش، بۇلغىنىشنىڭ كېڭىيىپ كېتىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش قاتارلىق تەدبىرلەرنى قوللىنىشنى تەلەپ قىلىشقا ھوقۇقلۇق.

第四十条　实施风险管控、修复活动中产生的废水、废气和固体废物，应当按照规定进行处理、处置，并达到相关环境保护标准。

40-ماددا خەۋپ-خەتەرنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش، ئەسلىگە كەلتۈرۈش پائالىيىتىدە پەيدا بولغان كېرەكسىز سۇ، كېرەكسىز گاز ۋە قاتتىق تاشلاندۇقلارنى بەلگىلىمە بويىچە بىر تەرەپ قىلىش، بىر تەرەپ قىلىش ھەمدە مۇھىت ئاسراشقا مۇناسىۋەتلىك ئۆلچەمگە يەتكۈزۈش كېرەك.

实施风险管控、修复活动中产生的固体废物以及拆除的设施、设备或者建筑物、构筑物属于危险废物的，应当依照法律法规和相关标准的要求进行处置。

خەۋپ-خەتەرنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش، ئەسلىگە كەلتۈرۈش پائالىيىتىدە پەيدا بولغان قاتتىق تاشلاندۇق، شۇنىڭدەك چۇۋۇۋېتىلگەن ئەسلىھە، ئۈسكۈنە ياكى ئىمارەت، قۇرۇلما خەتەرلىك تاشلاندۇق بولسا، قانۇن-نىزام ۋە مۇناسىۋەتلىك ئۆلچەمدىكى تەلەپ بويىچە بىر تەرەپ قىلىش كېرەك.

修复施工期间，应当设立公告牌，公开相关情况和环境保护措施。

قۇرۇلۇشنى ئەسلىگە كەلتۈرۈش مەزگىلىدە، ئېلان تاختىسى ئورنىتىپ، مۇناسىۋەتلىك ئەھۋال ۋە مۇھىت ئاسراش تەدبىرلىرىنى ئاشكارىلاش كېرەك.

第四十一条　修复施工单位转运污染土壤的，应当制定转运计划，将运输时间、方式、线路和污染土壤数量、去向、最终处置措施等，提前报所在地和接收地生态环境主管部门。

41-ماددا قۇرۇلۇش قىلغۇچى ئورۇندىن بۇلغانغان تۇپراقنى يۆتكەپ توشۇشتا، يۆتكەش پىلانى تۈزۈپ، توشۇش ۋاقتى، ئۇسۇلى، لىنىيەسى ۋە بۇلغانغان تۇپراقنىڭ سانى، يۆنىلىشى، ئاخىرقى بىر تەرەپ قىلىش تەدبىرى قاتارلىقلارنى تۇرۇشلۇق جاي ۋە قوبۇل قىلغان جايدىكى ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارمىقىغا ئالدىن مەلۇم قىلىش كېرەك.

转运的污染土壤属于危险废物的，修复施工单位应当依照法律法规和相关标准的要求进行处置。

يۆتكەپ توشۇلغان بۇلغانغان تۇپراق خەتەرلىك تاشلاندۇققا تەۋە بولسا، ئەسلىگە كەلتۈرگۈچى ئورۇن قانۇن-نىزام ۋە مۇناسىۋەتلىك ئۆلچەمدىكى تەلەپ بويىچە بىر تەرەپ قىلىشى كېرەك.

第四十二条　实施风险管控效果评估、修复效果评估活动，应当编制效果评估报告。

42-ماددا خەۋپ-خەتەرنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش ئۈنۈمىنى باھالاش، ئەسلىگە كەلتۈرۈش ئۈنۈمىنى باھالاش پائالىيىتىنى يولغا قويۇشتا، ئۈنۈمنى باھالاش دوكلاتى تۈزۈش كېرەك.

效果评估报告应当主要包括是否达到土壤污染风险评估报告确定的风险管控、修复目标等内容。

ئۈنۈمنى باھالاش دوكلاتى ئاساسلىقى تۇپراق بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنى باھالاش دوكلاتىدا بېكىتىلگەن خەۋپ-خەتەرنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش، ئەسلىگە كەلتۈرۈش نىشانىغا يەتكەن-يەتمىگەنلىكى قاتارلىق مەزمۇنلارنى ئۆز ئىچىگە ئېلىشى كېرەك.

风险管控、修复活动完成后，需要实施后期管理的，土壤污染责任人应当按照要求实施后期管理。

خەۋپ-خەتەرنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش، ئەسلىگە كەلتۈرۈش پائالىيىتى تاماملانغاندىن كېيىن، كېيىنكى مەزگىللىك پەرۋىش قىلىشقا توغرا كەلسە، تۇپراق بۇلغىنىشىغا مەسئۇل كىشى تەلەپ بويىچە كېيىنكى مەزگىللىك پەرۋىش قىلىشى كېرەك.

第四十三条　从事土壤污染状况调查和土壤污染风险评估、风险管控、修复、风险管控效果评估、修复效果评估、后期管理等活动的单位，应当具备相应的专业能力。

43-ماددا تۇپراق بۇلغىنىش ئەھۋالىنى تەكشۈرۈش ۋە تۇپراق بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنى باھالاش، خەۋپ-خەتەرنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش، ئەسلىگە كەلتۈرۈش، خەۋپ-خەتەرنىڭ ئالدىنى ئېلىش-تىزگىنلەش ئۈنۈمىنى باھالاش، ئەسلىگە كەلتۈرۈش ئۈنۈمىنى باھالاش، كېيىنكى مەزگىللىك باشقۇرۇش قاتارلىق پائالىيەتلەر بىلەن شۇغۇللىنىدىغان ئورۇنلار مۇناسىپ كەسپىي ئىقتىدارنى ھازىرلىشى كېرەك.

受委托从事前款活动的单位对其出具的调查报告、风险评估报告、风险管控效果评估报告、修复效果评估报告的真实性、准确性、完整性负责，并按照约定对风险管控、修复、后期管理等活动结果负责。

ئالدىنقى تارماقتىكى پائالىيەت بىلەن شۇغۇللىنىش ھاۋالىسى بىلەن شۇغۇللانغان ئورۇن ئۆزى چىقارغان تەكشۈرۈش دوكلاتى، خەۋپ-خەتەرنى باھالاش دوكلاتى، خەۋپ خەۋپ-خەتەرنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش ئۈنۈمىنى باھالاش دوكلاتى، ئەسلىگە كەلتۈرۈش ئۈنۈمىنى باھالاش دوكلاتىنىڭ چىنلىقى، توغرىلىقى، مۇكەممەللىكىگە مەسئۇل بولىدۇ ھەمدە پۈتۈم بويىچە خەۋپ-خەتەرنى تىزگىنلەش، ئەسلىگە كەلتۈرۈش، كېيىنكى مەزگىللىك باشقۇرۇش قاتارلىق پائالىيەت نەتىجىسىگە مەسئۇل بولىدۇ.

第四十四条　发生突发事件可能造成土壤污染的，地方人民政府及其有关部门和相关企业事业单位以及其他生产经营者应当立即采取应急措施，防止土壤污染，并依照本法规定做好土壤污染状况监测、调查和土壤污染风险评估、风险管控、修复等工作。

44-ماددا تاسادىپىي ۋەقە يۈزبېرىپ تۇپراق بۇلغىنىش ئېھتىمالى بولسا، يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى ۋە ئۇنىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى ھەم مۇناسىۋەتلىك كارخانا، كەسپىي ئورۇنلار، شۇنىڭدەك باشقا ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت قىلغۇچىلار دەرھال جىددىي تەدبىر قوللىنىپ، تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىشى ھەمدە مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە تۇپراق بۇلغىنىش ئەھۋالىنى كۆزىتىپ ئۆلچەش، تەكشۈرۈش ۋە تۇپراق بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنى باھالاش، خەۋپ-خەتەرنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش، ئەسلىگە كەلتۈرۈش قاتارلىق خىزمەتلەرنى ياخشى ئىشلىشى كېرەك.

第四十五条　土壤污染责任人负有实施土壤污染风险管控和修复的义务。土壤污染责任人无法认定的，土地使用权人应当实施土壤污染风险管控和修复。

45-ماددا تۇپراق بۇلغىنىش جاۋابكارلىرىنىڭ تۇپراق بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش ۋە ئەسلىگە كەلتۈرۈشنى يولغا قويۇش مەجبۇرىيىتى بار. تۇپراق بۇلغىنىش جاۋابكارلىقىنى بېكىتكىلى بولمىسا، يەر ئىشلەتكۈچى تۇپراق بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش ۋە ئەسلىگە كەلتۈرۈشنى يولغا قويۇشى كېرەك.

地方人民政府及其有关部门可以根据实际情况组织实施土壤污染风险管控和修复。

يەرلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى ۋە ئۇنىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى ئەمەلىي ئەھۋالغا قاراپ تۇپراق بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش ۋە ئەسلىگە كەلتۈرۈشنى تەشكىللەپ يولغا قويسا بولىدۇ.

国家鼓励和支持有关当事人自愿实施土壤污染风险管控和修复。

دۆلەت مۇناسىۋەتلىك توختاملاشقۇچىلارنىڭ تۇپراق بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش ۋە ئەسلىگە كەلتۈرۈشنى ئۆز ئىختىيارلىقى بىلەن يولغا قويۇشىغا ئىلھام ۋە مەدەت بېرىدۇ.

第四十六条　因实施或者组织实施土壤污染状况调查和土壤污染风险评估、风险管控、修复、风险管控效果评估、修复效果评估、后期管理等活动所支出的费用，由土壤污染责任人承担。

46-ماددا تۇپراق بۇلغىنىش ئەھۋالىنى تەكشۈرۈش ۋە تۇپراق بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنى باھالاش، خەۋپ-خەتەرنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش، ئەسلىگە كەلتۈرۈش، خەۋپ-خەتىرىنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش ئۈنۈمىنى باھالاش، ئەسلىگە كەلتۈرۈش ئۈنۈمىنى باھالاش، كېيىنكى مەزگىللىك باشقۇرۇش قاتارلىق پائالىيەتلەرنى يولغا قويۇش ياكى تەشكىللەپ يولغا قويۇش سەۋەبىدىن چىقىم قىلىنغان خىراجەتنى تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ مەسئۇلى ئۈستىگە ئالىدۇ.

第四十七条　土壤污染责任人变更的，由变更后承继其债权、债务的单位或者个人履行相关土壤污染风险管控和修复义务并承担相关费用。

47-ماددا تۇپراق بۇلغىنىش جاۋابكارلىقى ئۆزگەرتىلسە، ئۇنىڭ ھەقدارلىقى، قەرزدارلىقىنى ئۆتكۈزۈۋالغان ئورۇن ياكى شەخس تۇپراق بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش ۋە ئەسلىگە كەلتۈرۈش مەجبۇرىيىتىنى ئۆزگەرتىلگەندىن كېيىن ئادا قىلىدۇ ھەمدە ئالاقىدار خىراجەتنى ئۈستىگە ئالىدۇ.

第四十八条　土壤污染责任人不明确或者存在争议的，农用地由地方人民政府农业农村、林业草原主管部门会同生态环境、自然资源主管部门认定，建设用地由地方人民政府生态环境主管部门会同自然资源主管部门认定。认定办法由国务院生态环境主管部门会同有关部门制定。

48-ماددا تۇپراق بۇلغىنىش جاۋابكارلىقى ئېنىق بولمىسا ياكى تالاش-تارتىش كۆرۈلسە، يېزا ئىگىلىك يېرىنى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى ئېكولوگىيەلىك مۇھىت، تەبىئىي بايلىق مەسئۇل تارمىقى بىلەن بىرلىكتە بېكىتىدۇ، قۇرۇلۇش يېرىنى يەرلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرىنىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارمىقى تەبىئىي بايلىق مەسئۇل تارماقلىرى بىلەن بىرلىكتە بېكىتىدۇ. بېكىتىش چارىسىنى گوۋۇيۈەننىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارمىقى مۇناسىۋەتلىك تارماقلار بىلەن بىرلىكتە تۈزىدۇ.

第二节　农用地

2-پاراگراف يېزا ئىگىلىك يېرى

第四十九条　国家建立农用地分类管理制度。按照土壤污染程度和相关标准，将农用地划分为优先保护类、安全利用类和严格管控类。

49-ماددا دۆلەت يېزا ئىگىلىك يېرىنى تۈرگە ئايرىپ باشقۇرۇش تۈزۈمىنى ئورنىتىدۇ. تۇپراقنىڭ بۇلغىنىش دەرىجىسى ۋە ئالاقىدار ئۆلچەم بويىچە، يېزا ئىگىلىك يېرى ئالدىن قوغداش تۈرىگە، بىخەتەر پايدىلىنىش تۈرىگە ۋە قاتتىق باشقۇرۇش-تىزگىنلەش تۈرىگە ئايرىلىدۇ.

第五十条　县级以上地方人民政府应当依法将符合条件的优先保护类耕地划为永久基本农田，实行严格保护。

50-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى شەرتكە ئۇيغۇن كېلىدىغان ئالدىن قوغدىلىدىغان تېرىلغۇ يەرنى قانۇن بويىچە مەڭگۈلۈك ئاساسىي ئېتىز قىلىپ ئايرىپ، قاتتىق قوغدىشى كېرەك.

在永久基本农田集中区域，不得新建可能造成土壤污染的建设项目；已经建成的，应当限期关闭拆除。

مەڭگۈلۈك ئاساسىي ئېتىز مەركەزلەشكەن رايوندا تۇپراقنىڭ بۇلغىنىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىش ئېھتىمالى بولغان قۇرۇلۇش تۈرلىرىنى يېڭىدىن قۇرۇشقا بولمايدۇ؛ پۈتكەنلىرىنى بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە توختىتىپ چېقىۋېتىش كېرەك.

第五十一条　未利用地、复垦土地等拟开垦为耕地的，地方人民政府农业农村主管部门应当会同生态环境、自然资源主管部门进行土壤污染状况调查，依法进行分类管理。

51-ماددا پايدىلانمىغان يەر، قايتا ئۆزلەشتۈرۈلگەن يەر قاتارلىقلاردىن ئېچىلغان يەر تېرىلغۇ يەر قىلماقچى بولسا، يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا مەسئۇل تارمىقى ئېكولوگىيەلىك مۇھىت، تەبىئىي بايلىق مەسئۇل تارمىقى بىلەن بىرلىكتە تۇپراقنىڭ بۇلغىنىش ئەھۋالىنى تەكشۈرۈپ، قانۇن بويىچە تۈرگە ئايرىپ باشقۇرۇشى كېرەك.

第五十二条　对土壤污染状况普查、详查和监测、现场检查表明有土壤污染风险的农用地地块，地方人民政府农业农村、林业草原主管部门应当会同生态环境、自然资源主管部门进行土壤污染状况调查。

52-ماددا تۇپراق بۇلغىنىش ئەھۋالىنى ئومۇميۈزلۈك تەكشۈرۈش، تەپسىلىي تەكشۈرۈش ۋە كۆزىتىپ ئۆلچەش، نەق مەيداندا تەكشۈرۈشتە تۇپراق بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرى بارلىقى ئېنىق كۆرسىتىلگەن يېزا ئىگىلىكىگە ئىشلىتىلىدىغان يەر يەرلىرىدە، يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى ئېكولوگىيە-مۇھىت، تەبىئىي بايلىق مەسئۇل تارمىقى بىلەن بىرلىكتە تۇپراق بۇلغىنىش ئەھۋالىنى تەكشۈرۈشى كېرەك.

对土壤污染状况调查表明污染物含量超过土壤污染风险管控标准的农用地地块，地方人民政府农业农村、林业草原主管部门应当会同生态环境、自然资源主管部门组织进行土壤污染风险评估，并按照农用地分类管理制度管理。

تۇپراق بۇلغىنىش ئەھۋالىنى تەكشۈرۈشتە بۇلغىما مىقدارى تۇپراق بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش ئۆلچىمىدىن ئېشىپ كېتىدىغانلىقى ئېنىقلانغان يېزا ئىگىلىكىگە ئىشلىتىلىدىغان يەر يەرلىرىنى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى ئېكولوگىيەلىك مۇھىت، تەبىئىي بايلىق مەسئۇل تارمىقى بىلەن بىرلىكتە تۇپراق بۇلغىنىش خەۋپ، خەتىرىنى باھالاشقا تەشكىللىشى ھەمدە يېزا ئىگىلىكىگە ئىشلىتىلىدىغان يەرلەرنى تۈرگە ئايرىپ باشقۇرۇش تۈزۈمى بويىچە باشقۇرۇشى كېرەك.

第五十三条　对安全利用类农用地地块，地方人民政府农业农村、林业草原主管部门，应当结合主要作物品种和种植习惯等情况，制定并实施安全利用方案。

53-ماددا بىخەتەر پايدىلىنىش تۈرىدىكى يېزا ئىگىلىك يېرىنىڭ يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى ئاساسلىق زىرائەت سورتى ۋە تېرىقچىلىق ئادىتى قاتارلىق ئەھۋاللارغا بىرلەشتۈرۈپ، بىخەتەر پايدىلىنىش لايىھەسىنى تۈزۈشى ھەمدە يولغا قويۇشى كېرەك.

安全利用方案应当包括下列内容：

بىخەتەر پايدىلىنىش لايىھەسى تۆۋەندىكى مەزمۇنلارنى ئۆز ئىچىگە ئېلىشى كېرەك :

（一）农艺调控、替代种植；

( 1 ) دېھقانچىلىق تېخنىكىسىنى تەڭشەش-تىزگىنلەش، ئالماشتۇرۇپ تېرىش؛

（二）定期开展土壤和农产品协同监测与评价；

( 2 ) تۇپراق ۋە يېزا ئىگىلىك مەھسۇلاتلىرىنى ھەمكارلىشىپ كۆزىتىش ۋە باھالاشنى قەرەللىك قانات يايدۇرۇش؛

（三）对农民、农民专业合作社及其他农业生产经营主体进行技术指导和培训；

( 3 ) دېھقانلار، دېھقانلار كەسپىي كوپىراتىپى شۇنىڭدەك باشقا يېزا ئىگىلىك ئىشلەپچىقىرىش-باشقۇرۇش سۇبيېكتلىرىغا تېخنىكا جەھەتتىن يېتەكچىلىك قىلىش ۋە ئۇلارنى تەربىيەلەش؛

（四）其他风险管控措施。

( 4 ) باشقا خەۋپ-خەتەرنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش تەدبىرلىرى.

第五十四条　对严格管控类农用地地块，地方人民政府农业农村、林业草原主管部门应当采取下列风险管控措施：

54-ماددا قاتتىق باشقۇرۇش-تىزگىنلەش تۈرىدىكى يېزا ئىگىلىك يېرىنىڭ يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقى تۆۋەندىكى خەۋپ-خەتەرنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش تەدبىرلىرىنى قوللىنىشى كېرەك :

（一）提出划定特定农产品禁止生产区域的建议，报本级人民政府批准后实施；

( 1 ) مۇئەييەن يېزا ئىگىلىك مەھسۇلاتىنى ئىشلەپچىقىرىش مەنئى قىلىنىدىغان رايوننى ئايرىش تەكلىپىنى بېرىپ، شۇ دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىگە تەستىقلاتقاندىن كېيىن يولغا قويۇش؛

（二）按照规定开展土壤和农产品协同监测与评价；

( 2 ) بەلگىلىمە بويىچە تۇپراق ۋە يېزا ئىگىلىك مەھسۇلاتلىرىنى ھەمكارلىشىپ كۆزىتىش-ئۆلچەش ۋە باھالاشنى قانات يايدۇرۇش؛

（三）对农民、农民专业合作社及其他农业生产经营主体进行技术指导和培训；

( 3 ) دېھقانلار، دېھقانلار كەسپىي كوپىراتىپى شۇنىڭدەك باشقا يېزا ئىگىلىك ئىشلەپچىقىرىش-باشقۇرۇش سۇبيېكتلىرىغا تېخنىكا جەھەتتىن يېتەكچىلىك قىلىش ۋە ئۇلارنى تەربىيەلەش؛

（四）其他风险管控措施。

( 4 ) باشقا خەۋپ-خەتەرنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش تەدبىرلىرى.

各级人民政府及其有关部门应当鼓励对严格管控类农用地采取调整种植结构、退耕还林还草、退耕还湿、轮作休耕、轮牧休牧等风险管控措施，并给予相应的政策支持。

ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى ۋە ئۇنىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى قاتتىق باشقۇرۇش-تىزگىنلەش تۈرىدىكى يېزا ئىگىلىكىگە ئىشلىتىلىدىغان يەرلەرگە قارىتا تېرىقچىلىق قۇرۇلمىسىنى تەڭشەش، تېرىلغۇدىن ئورمانغا، ئوتلاققا قايتۇرۇش، تېرىلغۇسىدىن سۇلۇق يەرگە قايتۇرۇش، نۆۋەتلەشتۈرۈپ تېرىش-شۈدىگەر قىلىش، نۆۋەتلەشتۈرۈپ بېقىش-ئوتلاقنى ئارام ئالدۇرۇش قاتارلىق خەۋپ-خەتەرنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش تەدبىرلىرىنى قوللىنىشقا ئىلھام بېرىشى ھەمدە مۇناسىپ سىياسەت مەدىتى بېرىشى كېرەك.

第五十五条　安全利用类和严格管控类农用地地块的土壤污染影响或者可能影响地下水、饮用水水源安全的，地方人民政府生态环境主管部门应当会同农业农村、林业草原等主管部门制定防治污染的方案，并采取相应的措施。

55-ماددا بىخەتەر پايدىلىنىش تۈرىدىكى ۋە قاتتىق باشقۇرۇش-تىزگىنلەش تۈرىدىكى يېزا ئىگىلىك يېرىنىڭ تۇپراق بۇلغىنىشى يەر ئاستى سۈيى، ئىچىدىغان سۇ مەنبەسىنىڭ بىخەتەرلىكىگە تەسىر يەتكۈزسە ياكى تەسىر يەتكۈزۈش ئېھتىمالى بولسا، يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئېكولوگىيە-مۇھىت مەسئۇل تارمىقى يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق قاتارلىق مەسئۇل تارماقلار بىلەن بىرلىكتە بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش لايىھەسى تۈزۈشى ھەمدە مۇناسىپ تەدبىر قوللىنىشى كېرەك.

第五十六条　对安全利用类和严格管控类农用地地块，土壤污染责任人应当按照国家有关规定以及土壤污染风险评估报告的要求，采取相应的风险管控措施，并定期向地方人民政府农业农村、林业草原主管部门报告。

56-ماددا بىخەتەر پايدىلىنىش تۈرىدىكى ۋە قاتتىق باشقۇرۇش-تىزگىنلەش تۈرىدىكى يېزا ئىگىلىك يېرى يەرلىرىدە تۇپراق بۇلغىنىشقا مەسئۇل كىشى دۆلەتنىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىسى، شۇنىڭدەك تۇپراق بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنى باھالاش دوكلاتىدىكى تەلەپ بويىچە، مۇناسىپ خەۋپ-خەتەرنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش تەدبىرى قوللىنىشى ھەمدە يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقىغا قەرەللىك دوكلات قىلىشى كېرەك.

第五十七条　对产出的农产品污染物含量超标，需要实施修复的农用地地块，土壤污染责任人应当编制修复方案，报地方人民政府农业农村、林业草原主管部门备案并实施。修复方案应当包括地下水污染防治的内容。

57-ماددا ئىشلەپچىقارغان يېزا ئىگىلىك مەھسۇلاتىنىڭ بۇلغىما مىقدارى ئۆلچەمدىن ئېشىپ كېتىپ، ئەسلىگە كەلتۈرۈشكە تېگىشلىك يېزا ئىگىلىك يېرى يېرىنىڭ تۇپراق بۇلغىنىشىغا مەسئۇل كىشى ئەسلىگە كەلتۈرۈش لايىھەسى تۈزۈپ، يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقىغا ئەنگە ئالدۇرۇشى ھەمدە يولغا قويۇشىغا يوللىشى كېرەك. ئەسلىگە كەلتۈرۈش لايىھەسى يەر ئاستى سۈيىنىڭ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەش مەزمۇنىنى ئۆز ئىچىگە ئېلىشى كېرەك.

修复活动应当优先采取不影响农业生产、不降低土壤生产功能的生物修复措施，阻断或者减少污染物进入农作物食用部分，确保农产品质量安全。

ئەسلىگە كەلتۈرۈش پائالىيىتىدە يېزا ئىگىلىك ئىشلەپچىقىرىشىغا تەسىر يەتكۈزمەيدىغان، تۇپراق ئىشلەپچىقىرىش ئىقتىدارىنى تۆۋەنلەتمەيدىغان بىيولوگىيەلىك ئەسلىگە كەلتۈرۈش تەدبىرىنى ئاۋۋال قوللىنىپ، بۇلغىمىنىڭ زىرائەتنىڭ ئىستېمال قىسمىغا كىرىشىنى توسۇپ ياكى ئازايتىپ، يېزا ئىگىلىك مەھسۇلاتلىرىنىڭ سۈپەت بىخەتەرلىكىگە ھەقىقىي كاپالەتلىك قىلىش كېرەك.

风险管控、修复活动完成后，土壤污染责任人应当另行委托有关单位对风险管控效果、修复效果进行评估，并将效果评估报告报地方人民政府农业农村、林业草原主管部门备案。

خەۋپ-خەتەرنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش، ئەسلىگە كەلتۈرۈش پائالىيىتى تاماملانغاندىن كېيىن، تۇپراق بۇلغىنىشى بويىچە جاۋابكار ئالاقىدار ئورۇنلارغا خەۋپ-خەتەرنى تىزگىنلەش ئۈنۈمى، ئەسلىگە كەلتۈرۈش ئۈنۈمىنى باھالاشنى ئايرىم ھاۋالە قىلىشى ھەمدە ئۈنۈمنى باھالاش دوكلاتىنى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقىغا ئەنگە ئالدۇرۇشى كېرەك.

农村集体经济组织及其成员、农民专业合作社及其他农业生产经营主体等负有协助实施土壤污染风险管控和修复的义务。

يېزا كوللېكتىپ ئىقتىسادىي تەشكىلاتى ۋە ئۇنىڭ ئەزالىرى، دېھقانلار كەسپىي كوپىراتىپى شۇنىڭدەك باشقا يېزا ئىگىلىك ئىشلەپچىقىرىش-تىجارەت سۇبيېكتلىرى قاتارلىقلارنىڭ تۇپراق بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش ۋە ئەسلىگە كەلتۈرۈشكە ھەمكارلىشىش مەجبۇرىيىتى بار.

第三节　建设用地

3-پاراگراف قۇرۇلۇش يېرى

第五十八条　国家实行建设用地土壤污染风险管控和修复名录制度。

58-ماددا دۆلەت قۇرۇلۇش يېرى تۇپرىقىنىڭ بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش ۋە ئەسلىگە كەلتۈرۈش تىزىملىكى تۈزۈمىنى يولغا قويىدۇ.

建设用地土壤污染风险管控和修复名录由省级人民政府生态环境主管部门会同自然资源等主管部门制定，按照规定向社会公开，并根据风险管控、修复情况适时更新。

قۇرۇلۇش يېرى تۇپرىقىنىڭ بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش ۋە ئەسلىگە كەلتۈرۈش تىزىملىكىنى ئۆلكە دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئېكولوگىيە-مۇھىت مەسئۇل تارمىقى تەبىئىي بايلىق قاتارلىق مەسئۇل تارماقلار بىلەن بىرلىكتە تۈزۈپ، بەلگىلىمە بويىچە جەمئىيەتكە ئاشكارىلايدۇ ھەمدە خەۋپ-خەتەرنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش، ئەسلىگە كەلتۈرۈش ئەھۋالىغا ئاساسەن مۇۋاپىق پەيتتە يېڭىلايدۇ.

第五十九条　对土壤污染状况普查、详查和监测、现场检查表明有土壤污染风险的建设用地地块，地方人民政府生态环境主管部门应当要求土地使用权人按照规定进行土壤污染状况调查。

59-ماددا تۇپراقنىڭ بۇلغىنىش ئەھۋالىنى ئومۇميۈزلۈك تەكشۈرۈش، تەپسىلىي تەكشۈرۈش ۋە كۆزىتىپ ئۆلچەش، نەق مەيداندا تەكشۈرۈشتە تۇپراق بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرى بارلىقى ئېنىق ئېنىقلانغان قۇرۇلۇش يېرى يېرىدە، يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارمىقى يەر ئىشلەتكۈچىدىن بەلگىلىمە بويىچە تۇپراق بۇلغىنىش ئەھۋالىنى تەكشۈرۈشنى تەلەپ قىلىشى كېرەك.

用途变更为住宅、公共管理与公共服务用地的，变更前应当按照规定进行土壤污染状况调查。

ئىشلىتىلىش ئورنىنى تۇرالغۇ، ئاممىۋى باشقۇرۇش ۋە ئاممىۋى مۇلازىمەت يېرىگە ئۆزگەرتىشتە، ئۆزگەرتىشتىن بۇرۇن بەلگىلىمە بويىچە تۇپراق بۇلغىنىش ئەھۋالىنى تەكشۈرۈش كېرەك.

前两款规定的土壤污染状况调查报告应当报地方人民政府生态环境主管部门，由地方人民政府生态环境主管部门会同自然资源主管部门组织评审。

ئالدىنقى ئىككى تارماقتا بەلگىلەنگەن تۇپراق بۇلغىنىش ئەھۋالىنى تەكشۈرۈش دوكلاتىنى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارمىقىغا يوللاش، يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئېكولوگىيە-مۇھىت مەسئۇل تارمىقى تەبىئىي بايلىق مەسئۇل تارمىقى بىلەن بىرلىكتە باھالاشقا تەشكىللەش كېرەك.

第六十条　对土壤污染状况调查报告评审表明污染物含量超过土壤污染风险管控标准的建设用地地块，土壤污染责任人、土地使用权人应当按照国务院生态环境主管部门的规定进行土壤污染风险评估，并将土壤污染风险评估报告报省级人民政府生态环境主管部门。

60-ماددا تۇپراق بۇلغىنىش ئەھۋالىنى تەكشۈرۈش دوكلاتىنى باھالاشتا بۇلغىما مىقدارى تۇپراق بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش ئۆلچىمىدىن ئېشىپ كېتىدىغانلىقى ئېنىقلانغان قۇرۇلۇش يېرى يېرىدە، تۇپراق بۇلغىنىش جاۋابكارلىقى، يەر ئىشلەتكۈچى گوۋۇيۈەننىڭ ئېكولوگىيە-مۇھىت مەسئۇل تارمىقىنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە تۇپراق بۇلغىنىش خەۋپ

第六十一条　省级人民政府生态环境主管部门应当会同自然资源等主管部门按照国务院生态环境主管部门的规定，对土壤污染风险评估报告组织评审，及时将需要实施风险管控、修复的地块纳入建设用地土壤污染风险管控和修复名录，并定期向国务院生态环境主管部门报告。

61-ماددا ئۆلكە دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارمىقى تەبىئىي بايلىق قاتارلىق مەسئۇل تارماقلار بىلەن بىرلىكتە گوۋۇيۈەننىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارمىقىنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە، تۇپراق بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنى باھالاش دوكلاتىنى باھالاشقا تەشكىللەپ، خەۋپ-خەتەرنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش، ئەسلىگە كەلتۈرۈشكە تېگىشلىك يەرنى قۇرۇلۇش يېرى تۇپرىقىنىڭ بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش ۋە ئەسلىگە كەلتۈرۈش تىزىملىكىگە ۋاقتىدا كىرگۈزۈشى كېرەك، ھەمدە گوۋۇيۈەننىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارمىقىغا قەرەللىك دوكلات قىلىدۇ.

列入建设用地土壤污染风险管控和修复名录的地块，不得作为住宅、公共管理与公共服务用地。

قۇرۇلۇش يېرىنىڭ تۇپراق بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش ۋە ئەسلىگە كەلتۈرۈش تىزىملىكىگە كىرگۈزۈلگەن يەرلەرنى تۇرالغۇ، ئاممىۋى باشقۇرۇش ۋە ئاممىۋى مۇلازىمەت يېرى قىلىشقا بولمايدۇ.

第六十二条　对建设用地土壤污染风险管控和修复名录中的地块，土壤污染责任人应当按照国家有关规定以及土壤污染风险评估报告的要求，采取相应的风险管控措施，并定期向地方人民政府生态环境主管部门报告。风险管控措施应当包括地下水污染防治的内容。

62-ماددا قۇرۇلۇش يېرى تۇپرىقىنىڭ بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش ۋە ئەسلىگە كەلتۈرۈش تىزىملىكىدىكى يەرلەردە تۇپراق بۇلغىنىشقا مەسئۇل كىشى دۆلەتنىڭ ئالاقىدار بەلگىلىمىسى، شۇنىڭدەك تۇپراق بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنى باھالاش دوكلاتىدىكى تەلەپ بويىچە، مۇناسىپ خەۋپ-خەتەرنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش تەدبىرى قوللىنىشى ھەمدە يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئېكولوگىيە-مۇھىت مەسئۇل تارمىقىغا قەرەللىك دوكلات قىلىشى كېرەك. خەۋپ-خەتەرنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش تەدبىرلىرى يەر ئاستى سۈيىنىڭ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش مەزمۇنىنى ئۆز ئىچىگە ئېلىشى كېرەك.

第六十三条　对建设用地土壤污染风险管控和修复名录中的地块，地方人民政府生态环境主管部门可以根据实际情况采取下列风险管控措施：

63-ماددا قۇرۇلۇش يېرىنىڭ تۇپراق بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش ۋە ئەسلىگە كەلتۈرۈش تىزىملىكىدىكى يەر بۆلەكلىرىدە، يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئېكولوگىيە-مۇھىت مەسئۇل تارمىقى ئەمەلىي ئەھۋالغا ئاساسەن تۆۋەندىكى خەۋپ-خەتەرنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش تەدبىرلىرىنى قوللانسا بولىدۇ :

（一）提出划定隔离区域的建议，报本级人民政府批准后实施；

( 1 ) ئايرىش رايونىنى ئايرىش تەكلىپىنى بېرىپ، شۇ دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىگە تەستىقلاتقاندىن كېيىن يولغا قويۇش؛

（二）进行土壤及地下水污染状况监测；

( 2 ) تۇپراق ۋە يەر ئاستى سۈيىنىڭ بۇلغىنىش ئەھۋالىنى كۆزىتىپ ئۆلچەش؛

（三）其他风险管控措施。

( 3 ) باشقا خەۋپ-خەتەرنى باشقۇرۇش، تىزگىنلەش تەدبىرلىرى.

第六十四条　对建设用地土壤污染风险管控和修复名录中需要实施修复的地块，土壤污染责任人应当结合土地利用总体规划和城乡规划编制修复方案，报地方人民政府生态环境主管部门备案并实施。修复方案应当包括地下水污染防治的内容。

64-ماددا قۇرۇلۇش يېرىنىڭ تۇپراق بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش ۋە ئەسلىگە كەلتۈرۈش تىزىملىكىدىكى ئەسلىگە كەلتۈرۈشكە تېگىشلىك يەرلەرنى تۇپراق بۇلغىنىشقا مەسئۇل كىشى يەردىن پايدىلىنىش ئومۇمىي يىرىك پىلانى ۋە شەھەر-يېزا يىرىك پىلانىغا بىرلەشتۈرۈپ ئەسلىگە كەلتۈرۈش لايىھەسى تۈزۈپ، يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارمىقىغا ئەنگە ئالدۇرۇشى ھەمدە يولغا قويۇشى كېرەك. ئەسلىگە كەلتۈرۈش لايىھەسى يەر ئاستى سۈيىنىڭ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەش مەزمۇنىنى ئۆز ئىچىگە ئېلىشى كېرەك.

第六十五条　风险管控、修复活动完成后，土壤污染责任人应当另行委托有关单位对风险管控效果、修复效果进行评估，并将效果评估报告报地方人民政府生态环境主管部门备案。

65-ماددا خەۋپ-خەتەرنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش، ئەسلىگە كەلتۈرۈش پائالىيىتى تاماملانغاندىن كېيىن، تۇپراق بۇلغىنىشىغا مەسئۇل كىشى ئالاقىدار ئورۇنغا خەۋپ-خەتەرنى تىزگىنلەش ئۈنۈمى، ئەسلىگە كەلتۈرۈش ئۈنۈمىنى باھالاشنى ئايرىم ھاۋالە قىلىشى ھەمدە ئۈنۈمنى باھالاش دوكلاتىنى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئېكولوگىيە-مۇھىت مەسئۇل تارمىقىغا ئەنگە ئالدۇرۇشى كېرەك.

第六十六条　对达到土壤污染风险评估报告确定的风险管控、修复目标的建设用地地块，土壤污染责任人、土地使用权人可以申请省级人民政府生态环境主管部门移出建设用地土壤污染风险管控和修复名录。

66-ماددا تۇپراق بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنى باھالاش دوكلاتىدا بېكىتىلگەن خەۋپ-خەتەرنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش، ئەسلىگە كەلتۈرۈش نىشانىغا يەتكەن قۇرۇلۇش يېرى يېرىدە، تۇپراق بۇلغىنىشقا جاۋابكار، يەر ئىشلەتكۈچى ئۆلكە دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارمىقىنىڭ قۇرۇلۇش يېرى تۇپرىقىنىڭ بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش ۋە ئەسلىگە كەلتۈرۈش تىزىملىكىدىن يۆتكىۋېتىشىنى ئىلتىماس قىلسا بولىدۇ.

省级人民政府生态环境主管部门应当会同自然资源等主管部门对风险管控效果评估报告、修复效果评估报告组织评审，及时将达到土壤污染风险评估报告确定的风险管控、修复目标且可以安全利用的地块移出建设用地土壤污染风险管控和修复名录，按照规定向社会公开，并定期向国务院生态环境主管部门报告。

ئۆلكە دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئېكولوگىيە-مۇھىت مەسئۇل تارمىقى تەبىئىي بايلىق قاتارلىق مەسئۇل تارماقلار بىلەن بىرلىكتە خەۋپ-خەتەرنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش ئۈنۈمىنى باھالاش دوكلاتى، ئەسلىگە كەلتۈرۈش ئۈنۈمىنى باھالاش دوكلاتىنى باھالاشقا تەشكىللەپ، تۇپراق بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنى باھالاش دوكلاتىدا بېكىتىلگەن خەۋپ-خەتەرنى تىزگىنلەش، ئەسلىگە كەلتۈرۈش نىشانىغا يەتكەن ھەمدە بىخەتەر پايدىلانغىلى بولىدىغان يەرلەرنى قۇرۇلۇش يېرى تۇپرىقىنىڭ بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش ۋە ئەسلىگە كەلتۈرۈش تىزىملىكىدىن ۋاقتىدا يۆتكەپ چىقىرىشى كېرەك، بەلگىلىمە بويىچە جەمئىيەتكە ئاشكارىلايدۇ ھەمدە گوۋۇيۈەننىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارمىقىغا قەرەللىك دوكلات قىلىدۇ.

未达到土壤污染风险评估报告确定的风险管控、修复目标的建设用地地块，禁止开工建设任何与风险管控、修复无关的项目。

تۇپراق بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنى باھالاش دوكلاتىدا بېكىتىلگەن خەۋپ-خەتەرنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش، ئەسلىگە كەلتۈرۈش نىشانىغا يەتمىگەن قۇرۇلۇش يېرى يەرلىرىدە خەۋپ-خەتەرنى تىزگىنلەش، ئەسلىگە كەلتۈرۈشكە مۇناسىۋەتسىز ھەرقانداق تۈردە ئىش باشلاش مەنئى قىلىنىدۇ.

第六十七条　土壤污染重点监管单位生产经营用地的用途变更或者在其土地使用权收回、转让前，应当由土地使用权人按照规定进行土壤污染状况调查。土壤污染状况调查报告应当作为不动产登记资料送交地方人民政府不动产登记机构，并报地方人民政府生态环境主管部门备案。

67-ماددا تۇپراق بۇلغىنىشىنى نۇقتىلىق نازارەت قىلىپ باشقۇرىدىغان ئورۇنلارنىڭ ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت يېرىنىڭ ئىشلىتىلىش ئورنىنى ئۆزگەرتىشتە ياكى ئۇنىڭ يەر ئىشلىتىش ھوقۇقىنى يىغىۋېلىش، ئۆتۈنۈپ بېرىشتىن بۇرۇن، يەر ئىشلەتكۈچىلەر بەلگىلىمە بويىچە تۇپراقنىڭ بۇلغىنىش ئەھۋالىنى تەكشۈرۈشى كېرەك. تۇپراق بۇلغىنىش ئەھۋالىنى تەكشۈرۈش دوكلاتىنى كۆچمەس مۈلۈكنى تىزىملاش ماتېرىيالى سۈپىتىدە يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ كۆچمەس مۈلۈكنى تىزىملىتىش ئاپپاراتىغا تاپشۇرۇپ بېرىش ھەمدە يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارمىقىنىڭ ئەنگە ئالدۇرۇشىغا يوللاش كېرەك.

第六十八条　土地使用权已经被地方人民政府收回，土壤污染责任人为原土地使用权人的，由地方人民政府组织实施土壤污染风险管控和修复。

68-ماددا يەر ئىشلىتىش ھوقۇقى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى تەرىپىدىن قايتۇرۇۋېلىنغان، تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ جاۋابكارلىقى ئەسلىدىكى يەر ئىشلەتكۈچى بولسا، يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى تۇپراق بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش ۋە ئەسلىگە كەلتۈرۈشنى تەشكىللەپ يولغا قويىدۇ.

第五章　保障和监督

5-باب كاپالەتلەندۈرۈش ۋە نازارەت قىلىش

第六十九条　国家采取有利于土壤污染防治的财政、税收、价格、金融等经济政策和措施。

69-ماددا دۆلەت تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەشكە پايدىلىق مالىيە، باج، باھا، پۇل مۇئامىلە قاتارلىق ئىقتىسادىي سىياسەت ۋە تەدبىرلەرنى قوللىنىدۇ.

第七十条　各级人民政府应当加强对土壤污染的防治，安排必要的资金用于下列事项：

70-ماددا ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەشنى كۈچەيتىپ، زۆرۈر مەبلەغ ئورۇنلاشتۇرۇپ تۆۋەندىكى ئىشلارغا ئىشلىتىشى كېرەك :

（一）土壤污染防治的科学技术研究开发、示范工程和项目；

( 1 ) تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەشكە دائىر پەن-تېخنىكا تەتقىقاتىنى يارىتىش، ئۈلگە قۇرۇلۇشى ۋە تۈرلىرى؛

（二）各级人民政府及其有关部门组织实施的土壤污染状况普查、监测、调查和土壤污染责任人认定、风险评估、风险管控、修复等活动；

( 2 ) ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى ۋە ئۇنىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى تەشكىللەپ يولغا قويغان تۇپراق بۇلغىنىش ئەھۋالىنى ئومۇميۈزلۈك تەكشۈرۈش، كۆزىتىپ ئۆلچەش، تەكشۈرۈش ۋە تۇپراق بۇلغىنىش جاۋابكارلىقىنى بېكىتىش، خەۋپ-خەتەرنى باھالاش، خەۋپ-خەتەرنىڭ ئالدىنى ئېلىش-تىزگىنلەش، ئەسلىگە كەلتۈرۈش قاتارلىق پائالىيەتلەر؛

（三）各级人民政府及其有关部门对涉及土壤污染的突发事件的应急处置；

( 3 ) ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى ۋە ئۇنىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى تۇپراق بۇلغىنىشىغا چېتىلىدىغان تاسادىپىي ۋەقەلەرنى جىددىي بىر تەرەپ قىلىش؛

（四）各级人民政府规定的涉及土壤污染防治的其他事项。

( 4 ) ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى بەلگىلىگەن تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەشكە چېتىلىدىغان باشقا ئىشلار.

使用资金应当加强绩效管理和审计监督，确保资金使用效益。

مەبلەغ ئىشلىتىشتە نەتىجە-ئۈنۈمنى باشقۇرۇش ۋە ئىقتىسادىي تەپتىش نازارەتچىلىكىنى كۈچەيتىپ، مەبلەغنىڭ ئىشلىتىلىش ئۈنۈمىگە ھەقىقىي كاپالەتلىك قىلىش كېرەك.

第七十一条　国家加大土壤污染防治资金投入力度，建立土壤污染防治基金制度。设立中央土壤污染防治专项资金和省级土壤污染防治基金，主要用于农用地土壤污染防治和土壤污染责任人或者土地使用权人无法认定的土壤污染风险管控和修复以及政府规定的其他事项。

71-ماددا دۆلەت تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش مەبلىغى سېلىنمىسىنىڭ سالمىقىنى ئاشۇرۇپ، تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى قىلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش فوندى تۈزۈمىنى ئورنىتىدۇ. مەركەزنىڭ تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش-تۈزەش مەخسۇس مەبلىغى ۋە ئۆلكە دەرىجىلىك تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى بېرىش-تۈزەش فوندى تەسىس قىلىنىدۇ، بۇ ئاساسلىقى يېزا ئىگىلىك يېرىنىڭ تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىشقا ۋە ئۇنى تۈزەشكە، تۇپراق بۇلغىنىشىغا مەسئۇل كىشى ياكى يەر ئىشلەتكۈچى بېكىتەلمەيدىغان تۇپراق بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش ۋە ئەسلىگە كەلتۈرۈشكە، شۇنىڭدەك ھۆكۈمەت بەلگىلىگەن باشقا ئىشلارغا ئىشلىتىلىدۇ.

对本法实施之前产生的，并且土壤污染责任人无法认定的污染地块，土地使用权人实际承担土壤污染风险管控和修复的，可以申请土壤污染防治基金，集中用于土壤污染风险管控和修复。

بۇ قانۇن يولغا قويۇلۇشتىن ئىلگىرى پەيدا بولغان ھەمدە تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ جاۋابكارلىقى بېكىتەلمەيدىغان بۇلغانغان يەرلەردە، يەر ئىشلەتكۈچى تۇپراق بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش ۋە ئەسلىگە كەلتۈرۈشنى ئەمەلىي ئۈستىگە ئالغان بولسا، تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش فوندى ئىلتىماس قىلىپ، تۇپراق بۇلغىنىش خەۋپ، ئۇنى تىزگىنلەش ۋە ئەسلىگە كەلتۈرۈشكە مەركەزلىك ئىشلەتسە بولىدۇ.

土壤污染防治基金的具体管理办法，由国务院财政主管部门会同国务院生态环境、农业农村、自然资源、住房城乡建设、林业草原等主管部门制定。

تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەش فوندىنى كونكرېت باشقۇرۇش چارىسىنى گوۋۇيۈەننىڭ مالىيە مەسئۇل تارمىقى گوۋۇيۈەننىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىت، يېزا ئىگىلىكى-يېزا، تەبىئىي بايلىق، تۇرالغۇ شەھەر-يېزا قۇرۇلۇشى، ئورمانچىلىق-ئوتلاق قاتارلىق مەسئۇل تارماقلىرى بىلەن بىرلىكتە تۈزىدۇ.

第七十二条　国家鼓励金融机构加大对土壤污染风险管控和修复项目的信贷投放。

72-ماددا دۆلەت پۇل مۇئامىلە ئاپپاراتلىرىنى تۇپراق بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش ۋە ئەسلىگە كەلتۈرۈش تۈرلىرىگە ئىناۋەتلىك قەرز بېرىش سالمىقىنى ئاشۇرۇشقا ئىلھاملاندۇرىدۇ.

国家鼓励金融机构在办理土地权利抵押业务时开展土壤污染状况调查。

دۆلەت پۇل مۇئامىلە ئاپپاراتلىرىنىڭ يەر ھوقۇقىنى رەنە قويۇش كەسپىنى بېجىرگەندە تۇپراقنىڭ بۇلغىنىش ئەھۋالىنى تەكشۈرۈشىگە ئىلھام بېرىدۇ.

第七十三条　从事土壤污染风险管控和修复的单位依照法律、行政法规的规定，享受税收优惠。

73-ماددا تۇپراق بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش ۋە ئەسلىگە كەلتۈرۈش بىلەن شۇغۇللىنىدىغان ئورۇنلار قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردىكى بەلگىلىمە بويىچە باجدا ئېتىبار بېرىشتىن بەھرىمەن بولىدۇ.

第七十四条　国家鼓励并提倡社会各界为防治土壤污染捐赠财产，并依照法律、行政法规的规定，给予税收优惠。

74-ماددا دۆلەت جەمئىيەتتىكى ھەر ساھەنىڭ تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش ئۈچۈن مال-مۈلۈك ئىئانە قىلىشىغا ئىلھام ۋە تەشەببۇس قىلىدۇ ھەمدە قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردىكى بەلگىلىمە بويىچە باجدا ئېتىبار بېرىدۇ.

第七十五条　县级以上人民政府应当将土壤污染防治情况纳入环境状况和环境保护目标完成情况年度报告，向本级人民代表大会或者人民代表大会常务委员会报告。

75-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتى تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەش ئەھۋالىنى مۇھىت ئەھۋالى ۋە مۇھىت ئاسراش نىشانىنى ئورۇنداش ئەھۋالىنى يىللىق دوكلات قىلىشقا كىرگۈزۈپ، شۇ دەرىجىلىك خەلق قۇرۇلتىيى ياكى خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىغا دوكلات قىلىشى كېرەك.

第七十六条　省级以上人民政府生态环境主管部门应当会同有关部门对土壤污染问题突出、防治工作不力、群众反映强烈的地区，约谈设区的市级以上地方人民政府及其有关部门主要负责人，要求其采取措施及时整改。约谈整改情况应当向社会公开。

76-ماددا ئۆلكە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارمىقى مۇناسىۋەتلىك تارماقلار بىلەن بىرلىكتە تۇپراق بۇلغىنىش مەسىلىسى گەۋدىلىك، ئالدىنى ئېلىش-تۈزەش خىزمىتى كۈچلۈك بولمىغان، ئاممىنىڭ ئىنكاسى كۈچلۈك بولغان رايونلارغا قارىتا، رايون بار شەھەر دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى ۋە ئۇنىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرىنىڭ ئاساسلىق مەسئۇللىرىنى چاقىرتىپ سۆزلىشىپ، ئۇلاردىن تەدبىر قوللىنىپ ۋاقتىدا تۈزىتىشنى تەلەپ قىلىشى كېرەك. سۆھبەتكە چاقىرىپ تۈزىتىش ئەھۋالىنى جەمئىيەتكە ئاشكارىلاش كېرەك.

第七十七条　生态环境主管部门及其环境执法机构和其他负有土壤污染防治监督管理职责的部门，有权对从事可能造成土壤污染活动的企业事业单位和其他生产经营者进行现场检查、取样，要求被检查者提供有关资料、就有关问题作出说明。

77-ماددا ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارمىقى ۋە ئۇنىڭ مۇھىت قانۇن ئىجرا قىلىش ئاپپاراتى ھەم تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەشنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش مەسئۇلىيىتى بار باشقا تارماقلار تۇپراق بۇلغىنىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىش ئېھتىمالى بولغان كارخانا، كەسپىي ئورۇنلار ۋە باشقا ئىشلەپچىقىرىش-تىجارەتچىلەرنى نەق مەيداندا تەكشۈرۈپ، ئەۋرىشكە ئېلىپ، تەكشۈرۈلگۈچىدىن مۇناسىۋەتلىك ماتېرىياللارنى بېرىشنى، مۇناسىۋەتلىك مەسىلىلەر توغرىسىدا ئىزاھات بېرىشنى تەلەپ قىلىشقا ھوقۇقلۇق.

被检查者应当配合检查工作，如实反映情况，提供必要的资料。

تەكشۈرۈلگۈچى تەكشۈرۈش خىزمىتىگە ماسلىشىپ، ئەھۋالنى ئەينەن ئىنكاس قىلىشى، زۆرۈر ماتېرىياللارنى بېرىشى كېرەك.

实施现场检查的部门、机构及其工作人员应当为被检查者保守商业秘密。

نەق مەيداننى تەكشۈرۈشنى يولغا قويغان تارماقلار، ئاپپاراتلار ۋە ئۇلارنىڭ خادىملىرى تەكشۈرۈلگۈچىگە سودا مەخپىيىتىنى ساقلىشى كېرەك.

第七十八条　企业事业单位和其他生产经营者违反法律法规规定排放有毒有害物质，造成或者可能造成严重土壤污染的，或者有关证据可能灭失或者被隐匿的，生态环境主管部门和其他负有土壤污染防治监督管理职责的部门，可以查封、扣押有关设施、设备、物品。

78-ماددا كارخانا، كەسپىي ئورۇنلار ۋە باشقا ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت قىلغۇچىلار قانۇن-نىزاملاردىكى بەلگىلىمىگە خىلاپ ھالدا زەھەرلىك، زىيانلىق ماددا قويۇپ بېرىپ، تۇپراق ئېغىر بۇلغىنىشىنى كەلتۈرۈپ چىقارغان ياكى كەلتۈرۈپ چىقىرىش ئېھتىمالى بولغان بولسا، ياكى مۇناسىۋەتلىك دەلىل-ئىسپاتلارنى يوقىتىپ قويۇش ياكى يوشۇرۇپ قويۇش ئېھتىمالى بولسا، ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارمىقى ۋە تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەشنى نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش مەسئۇلىيىتى بار باشقا تارماقلار، مۇناسىۋەتلىك ئەسلىھە، ئۈسكۈنە، بۇيۇملارنى پېچەتلەشكە، تۇتۇپ قېلىشقا بولىدۇ.

第七十九条　地方人民政府安全生产监督管理部门应当监督尾矿库运营、管理单位履行防治土壤污染的法定义务，防止其发生可能污染土壤的事故；地方人民政府生态环境主管部门应当加强对尾矿库土壤污染防治情况的监督检查和定期评估，发现风险隐患的，及时督促尾矿库运营、管理单位采取相应措施。

79-ماددا يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ بىخەتەر ئىشلەپچىقىرىشنى نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش تارمىقى قالدۇق رۇدا ئامبىرىنى يۈرۈشتۈرۈش، باشقۇرغۇچى ئورۇننىڭ تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەشتە قانۇندا بەلگىلەنگەن مەجبۇرىيىتىنى ئادا قىلىشىنى نازارەت قىلىپ، ئۇنىڭ تۇپراقنى بۇلغاش ئېھتىمالى بولغان ھادىسە يۈزبېرىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىشى كېرەك؛ يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارمىقى قالدۇق رۇدا ئامبىرىنىڭ تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەش ئەھۋالىغا بولغان نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش ۋە قەرەللىك باھالاشنى كۈچەيتىپ، خەۋپ-خەتەر يوشۇرۇن خەۋپىنى بايقىسا، قالدۇق رۇدا ئامبىرىنى يۈرۈشتۈرۈش، باشقۇرغۇچى ئورۇننىڭ مۇناسىپ تەدبىر قوللىنىشىغا ۋاقتىدا ھەيدەكچىلىك قىلىشى كېرەك.

地方人民政府及其有关部门应当依法加强对向沙漠、滩涂、盐碱地、沼泽地等未利用地非法排放有毒有害物质等行为的监督检查。

يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى ۋە ئۇنىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى قۇملۇق، ساھىل، شورلۇق يەر، سازلىق قاتارلىق ئىشلىتىلمىگەن يەرگە زەھەرلىك، زىيانلىق ماددىلارنى قانۇنسىز قويۇپ بېرىش قاتارلىق قىلمىشلارنى نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈشنى قانۇن بويىچە كۈچەيتىشى كېرەك.

第八十条　省级以上人民政府生态环境主管部门和其他负有土壤污染防治监督管理职责的部门应当将从事土壤污染状况调查和土壤污染风险评估、风险管控、修复、风险管控效果评估、修复效果评估、后期管理等活动的单位和个人的执业情况，纳入信用系统建立信用记录，将违法信息记入社会诚信档案，并纳入全国信用信息共享平台和国家企业信用信息公示系统向社会公布。

80-ماددا ئۆلكە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارمىقى ۋە تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەشنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش مەسئۇلىيىتى بار باشقا تارماقلار تۇپراق بۇلغىنىش ئەھۋالىنى تەكشۈرۈش ۋە تۇپراق بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنى باھالاش، خەۋپ-خەتىرىنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش، ئەسلىگە كەلتۈرۈش، خەۋپ-خەتەرنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش ئۈنۈمىنى باھالاش، ئەسلىگە كەلتۈرۈش ئۈنۈمىنى باھالاش، كېيىنكى مەزگىللىك باشقۇرۇش قاتارلىق پائالىيەتلەر بىلەن شۇغۇللىنىدىغان ئورۇن ۋە شەخسلەرنىڭ كەسىپ بىلەن شۇغۇللىنىش ئەھۋالىنى بىلىشى كېرەك، ئىناۋەت سىستېمىسىغا كىرگۈزۈلۈپ ئىناۋەت خاتىرىسى تۇرغۇزۇلۇپ، قانۇنغا خىلاپ ئۇچۇرلار جەمئىيەتنىڭ سەمىمىيەت ئارخىپىغا خاتىرىلىنىدۇ ھەمدە مەملىكەتلىك ئىناۋەت ئۇچۇرلىرىدىن ھەمبەھرىلىنىش سۇپىسى ۋە دۆلەتنىڭ كارخانىلارنىڭ ئىناۋەت ئۇچۇرلىرىنى ئېلان قىلىش سىستېمىسىغا كىرگۈزۈلۈپ جەمئىيەتكە ئېلان قىلىنىدۇ.

第八十一条　生态环境主管部门和其他负有土壤污染防治监督管理职责的部门应当依法公开土壤污染状况和防治信息。

81-ماددا ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارماقلىرى ۋە تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەشنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش مەسئۇلىيىتى بار باشقا تارماقلار تۇپراق بۇلغىنىش ئەھۋالى ۋە ئالدىنى ئېلىش-تۈزەش ئۇچۇرىنى قانۇن بويىچە ئاشكارىلىشى كېرەك.

国务院生态环境主管部门负责统一发布全国土壤环境信息；省级人民政府生态环境主管部门负责统一发布本行政区域土壤环境信息。生态环境主管部门应当将涉及主要食用农产品生产区域的重大土壤环境信息，及时通报同级农业农村、卫生健康和食品安全主管部门。

گوۋۇيۈەننىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارمىقى مەملىكەتنىڭ تۇپراق مۇھىتى ئۇچۇرىنى بىرتۇتاش ئېلان قىلىشقا مەسئۇل بولىدۇ؛ ئۆلكە دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارمىقى شۇ مەمۇرىي رايوننىڭ تۇپراق مۇھىتى ئۇچۇرىنى بىرتۇتاش ئېلان قىلىشقا مەسئۇل بولىدۇ. ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارمىقى ئاساسلىق يېمەكلىككە ئىشلىتىدىغان يېزا ئىگىلىك مەھسۇلاتلىرى ئىشلەپچىقىرىلىدىغان رايونغا چېتىلىدىغان زور تۇپراق، مۇھىت ئۇچۇرلىرىنى تەڭ دەرىجىلىك يېزا ئىگىلىكى-يېزا، سەھىيە-ساغلاملىق ۋە يېمەكلىك بىخەتەرلىكى مەسئۇل تارمىقىغا ۋاقتىدا ئۇقتۇرۇشى كېرەك.

公民、法人和其他组织享有依法获取土壤污染状况和防治信息、参与和监督土壤污染防治的权利。

پۇقرالار، قانۇنىي ئىگىلەر ۋە باشقا تەشكىلاتلار قانۇن بويىچە تۇپراق بۇلغىنىش ئەھۋالىغا ئېرىشىش ۋە ئۇنىڭ ئالدىنى ئېلىش-تۈزەش ئۇچۇرىغا ئېرىشىش، تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەشكە قاتنىشىش ۋە ئۇنى نازارەت قىلىش ھوقۇقىغا ئىگە.

第八十二条　土壤污染状况普查报告、监测数据、调查报告和土壤污染风险评估报告、风险管控效果评估报告、修复效果评估报告等，应当及时上传全国土壤环境信息平台。

82-ماددا تۇپراق بۇلغىنىش ئەھۋالىنى ئومۇميۈزلۈك تەكشۈرۈش دوكلاتى، كۆزىتىپ ئۆلچەش سانلىق مەلۇماتى، تەكشۈرۈش دوكلاتى ۋە تۇپراق بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنى باھالاش دوكلاتى، خەۋپ-خەتەرنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش ئۈنۈمىنى باھالاش دوكلاتى، ئەسلىگە كەلتۈرۈش ئۈنۈمىنى باھالاش دوكلاتى قاتارلىقلار مەملىكەتلىك تۇپراق مۇھىت ئۇچۇر سۇپىسىغا ۋاقتىدا يوللىشى كېرەك.

第八十三条　新闻媒体对违反土壤污染防治法律法规的行为享有舆论监督的权利，受监督的单位和个人不得打击报复。

83-ماددا ئاخبارات ۋاسىتىلىرى تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەشكە دائىر قانۇن-نىزاملارغا خىلاپ قىلمىشلارنى ئاممىۋى پىكىر نازارەتچىلىكى ھوقۇقىغا ئىگە، نازارەت قىلىنغۇچى ئورۇن ۋە شەخسلەرنىڭ زەربە بېرىپ ئۆچ ئېلىشىغا يول قويۇلمايدۇ.

第八十四条　任何组织和个人对污染土壤的行为，均有向生态环境主管部门和其他负有土壤污染防治监督管理职责的部门报告或者举报的权利。

84-ماددا ھەرقانداق تەشكىلات ۋە شەخس تۇپراقنى بۇلغاش قىلمىشىنى ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارمىقى ۋە تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەشنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش مەسئۇلىيىتى بار تارماقلارغا دوكلات قىلىش ياكى پاش قىلىش ھوقۇقىغا ئىگە.

生态环境主管部门和其他负有土壤污染防治监督管理职责的部门应当将土壤污染防治举报方式向社会公布，方便公众举报。

ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارمىقى ۋە تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش-تۈزەشنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش مەسئۇلىيىتى بار باشقا تارماقلار تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى قىلىش-تۈزەشنى پاش قىلىش ئۇسۇلىنى جەمئىيەتكە ئېلان قىلىپ، ئاممىنىڭ پاش قىلىشىغا قولايلىق يارىتىشى كېرەك.

接到举报的部门应当及时处理并对举报人的相关信息予以保密；对实名举报并查证属实的，给予奖励。

پاش قىلىشنى تاپشۇرۇۋالغان تارماق ۋاقتىدا بىر تەرەپ قىلىشى ھەمدە پاش قىلغۇچىنىڭ مۇناسىۋەتلىك ئۇچۇرلىرىنى مەخپىي تۇتۇشى كېرەك؛ ھەقىقىي ئىسمى بىلەن پاش قىلغان ھەمدە راست ئىكەنلىكىنى تەكشۈرۈپ ئىسپاتلىغانلار مۇكاپاتلىنىدۇ.

举报人举报所在单位的，该单位不得以解除、变更劳动合同或者其他方式对举报人进行打击报复。

پاش قىلغۇچى تۇرۇشلۇق ئورنىنى پاش قىلغان بولسا، شۇ ئورۇن ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلسا، ئۆزگەرتسە ياكى باشقا ئۇسۇللار بىلەن پاش قىلغۇچىدىن زەربە بېرىپ ئۆچ ئالسا بولمايدۇ.

第六章　法律责任

6-باب قانۇن جاۋابكارلىقى

第八十五条　地方各级人民政府、生态环境主管部门或者其他负有土壤污染防治监督管理职责的部门未依照本法规定履行职责的，对直接负责的主管人员和其他直接责任人员依法给予处分。

85-ماددا يەرلىك ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى، ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارماقلىرى ياكى تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەشنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش مەسئۇلىيىتى بار باشقا تارماقلار مەسئۇلىيىتىنى مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە ئادا قىلمىسا، بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىم ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا قانۇن بويىچە چارە كۆرۈلىدۇ.

依照本法规定应当作出行政处罚决定而未作出的，上级主管部门可以直接作出行政处罚决定。

مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە مەمۇرىي جازا قارارى چىقىرىشقا تېگىشلىك بولسىمۇ چىقىرىلمىغان بولسا، يۇقىرى دەرىجىلىك مەسئۇل تارماق بىۋاسىتە مەمۇرىي جازا قارارى چىقارسا بولىدۇ.

第八十六条　违反本法规定，有下列行为之一的，由地方人民政府生态环境主管部门或者其他负有土壤污染防治监督管理职责的部门责令改正，处以罚款；拒不改正的，责令停产整治：

86-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، تۆۋەندىكى قىلمىشلارنىڭ بىرىنى سادىر قىلغانلارنى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارمىقى ياكى تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەشنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش مەسئۇلىيىتى بار باشقا تارماق تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، جەرىمانە قويىدۇ؛ تۈزىتىشنى رەت قىلغانلار ئىشلەپچىقىرىشنى توختىتىپ تۈزەشكە بۇيرۇلىدۇ :

（一）土壤污染重点监管单位未制定、实施自行监测方案，或者未将监测数据报生态环境主管部门的；

( 1 ) تۇپراق بۇلغىنىشىنى نۇقتىلىق نازارەت قىلىپ باشقۇرىدىغان ئورۇن ئۆز ئالدىغا كۆزىتىش لايىھەسى تۈزمىگەن، يولغا قويمىغان ياكى كۆزىتىش سانلىق مەلۇماتىنى ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارمىقىغا مەلۇم قىلمىغان بولسا؛

（二）土壤污染重点监管单位篡改、伪造监测数据的；

( 2 ) تۇپراق بۇلغىنىشىنى نۇقتىلىق نازارەت قىلىپ باشقۇرىدىغان ئورۇنلاردىن كۆزىتىش-ئۆلچەش سانلىق مەلۇماتلىرىنى ئۆزگەرتىۋەتكەن، ياسىۋالغانلىرى؛

（三）土壤污染重点监管单位未按年度报告有毒有害物质排放情况，或者未建立土壤污染隐患排查制度的；

( 3 ) تۇپراق بۇلغىنىشىنى نۇقتىلىق نازارەت قىلىپ باشقۇرىدىغان ئورۇنلار زەھەرلىك، زىيانلىق ماددىلارنى چىقىرىش ئەھۋالىنى يىللىق دوكلات قىلمىغان ياكى تۇپراق بۇلغىنىش يوشۇرۇن خەۋپىنى رەتكە تۇرغۇزۇپ تەكشۈرۈش تۈزۈمى ئورناتمىغانلار؛

（四）拆除设施、设备或者建筑物、构筑物，企业事业单位未采取相应的土壤污染防治措施或者土壤污染重点监管单位未制定、实施土壤污染防治工作方案的；

( 4 ) ئەسلىھە، ئۈسكۈنە ياكى ئىمارەت، قۇرۇلمىلارنى چۇۋۇۋەتكەن، كارخانا، كەسپىي ئورۇن تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەشكە مۇناسىپ تەدبىر قوللانمىغان ياكى تۇپراق بۇلغىنىشىنى نۇقتىلىق نازارەت قىلىدىغان-باشقۇرىدىغان ئورۇن تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدى ۋە ئۇنى تۈزەش خىزمەت لايىھەسىنى تۈزمىگەن، يولغا قويمىغان بولسا؛

（五）尾矿库运营、管理单位未按照规定采取措施防止土壤污染的；

( 5 ) قالدۇق رۇدا ئامبىرىنى باشقۇرغۇچى، باشقۇرغۇچى ئورۇن تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ئۈچۈن بەلگىلىمە بويىچە تەدبىر قوللانمىسا؛

（六）尾矿库运营、管理单位未按照规定进行土壤污染状况监测的；

( 6 ) قالدۇق قېزىلمىلار ئامبىرىنى باشقۇرغۇچى، باشقۇرغۇچى ئورۇن تۇپراقنىڭ بۇلغىنىش ئەھۋالىنى بەلگىلىمە بويىچە كۆزىتىپ ئۆلچىمىسە؛

（七）建设和运行污水集中处理设施、固体废物处置设施，未依照法律法规和相关标准的要求采取措施防止土壤污染的。

( 7 ) يۇندىنى مەركەزلىك بىر تەرەپ قىلىش ئەسلىھەسى، قاتتىق تاشلاندۇق بىر تەرەپ قىلىش ئەسلىھەلىرىنى قۇرغان ۋە يۈرۈشتۈرگەن، قانۇن-نىزاملار ۋە مۇناسىۋەتلىك ئۆلچەمدىكى تەلەپ بويىچە تەدبىر قوللىنىپ تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئالمىغانلار.

有前款规定行为之一的，处二万元以上二十万元以下的罚款；有前款第二项、第四项、第五项、第七项规定行为之一，造成严重后果的，处二十万元以上二百万元以下的罚款。

ئالدىنقى تارماقتا بەلگىلەنگەن قىلمىشلارنىڭ بىرى كۆرۈلگەنلەرگە 20 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛ ئالدىنقى تارماقنىڭ ( 2 )، ( 4 )، ( 5 )، ( 7 ) تارماقچىسىدا بەلگىلەنگەن قىلمىشلارنىڭ بىرىنى سادىر قىلىپ، ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلارغا 200 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 2 مىليون يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.

第八十七条　违反本法规定，向农用地排放重金属或者其他有毒有害物质含量超标的污水、污泥，以及可能造成土壤污染的清淤底泥、尾矿、矿渣等的，由地方人民政府生态环境主管部门责令改正，处十万元以上五十万元以下的罚款；情节严重的，处五十万元以上二百万元以下的罚款，并可以将案件移送公安机关，对直接负责的主管人员和其他直接责任人员处五日以上十五日以下的拘留；有违法所得的，没收违法所得。

87-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، يېزا ئىگىلىك يېرىگە ئېغىر مېتال ياكى باشقا زەھەرلىك، زىيانلىق ماددىلارنىڭ مىقدارى ئۆلچەمدىن ئېشىپ كەتكەن پاسكىنا سۇ، لاي، شۇنىڭدەك تۇپراق بۇلغىنىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىش ئېھتىمالى بولغان لاي، قالدۇق رۇدا، داشقال قاتارلىقلارنى قويۇپ بەرگەنلەرنى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئېكولوگىيە-مۇھىت مەسئۇل تارمىقى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، 100 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛ قىلمىشى ئېغىرلىرىغا 500 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 2 مىليون يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە دېلونى جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنىغا ئۆتكۈزۈپ بەرسە بولىدۇ، بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىم ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا بەش كۈندىن يۇقىرى، 15 كۈندىن تۆۋەن توختىتىپ قويۇش جازاسى بېرىلىدۇ؛ قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت قىلغانلارغا قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت مۇسادىرە قىلىنىدۇ.

第八十八条　违反本法规定，农业投入品生产者、销售者、使用者未按照规定及时回收肥料等农业投入品的包装废弃物或者农用薄膜，或者未按照规定及时回收农药包装废弃物交由专门的机构或者组织进行无害化处理的，由地方人民政府农业农村主管部门责令改正，处一万元以上十万元以下的罚款；农业投入品使用者为个人的，可以处二百元以上二千元以下的罚款。

88-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، يېزا ئىگىلىك سېلىنما بۇيۇمىنى ئىشلەپچىقارغۇچى، ساتقۇچى، ئىشلەتكۈچى ئوغۇت قاتارلىق يېزا ئىگىلىك سېلىنما بۇيۇملىرىنىڭ ئورالمىسىدىكى تاشلاندۇق ياكى يېزا ئىگىلىك سولياۋ يوپۇقىنى بەلگىلىمە بويىچە ۋاقتىدا يىغىۋالمىغان ياكى دېھقانچىلىق دورىسى ئورالمىسىدىكى تاشلاندۇقلارنى بەلگىلىمە بويىچە ۋاقتىدا قايتۇرۇۋېلىپ مەخسۇس ئاپپارات ياكى تەشكىلاتنىڭ زىيانسىزلاندۇرۇپ بىر تەرەپ قىلىشىغا تاپشۇرمىغان بولسا، يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ يېزا ئىگىلىكى-يېزا مەسئۇل تارمىقى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، 10 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 100 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛ يېزا ئىگىلىك سېلىنما بۇيۇمىنى ئىشلەتكۈچى شەخسىي بولسا، 200 يۈەندىن يۇقىرى، 2000 يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويسا بولىدۇ.

第八十九条　违反本法规定，将重金属或者其他有毒有害物质含量超标的工业固体废物、生活垃圾或者污染土壤用于土地复垦的，由地方人民政府生态环境主管部门责令改正，处十万元以上一百万元以下的罚款；有违法所得的，没收违法所得。

89-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئېغىر مېتال ياكى باشقا زەھەرلىك، زىيانلىق ماددىلارنىڭ مىقدارى ئۆلچەمدىن ئېشىپ كەتكەن سانائەت قاتتىق تاشلاندۇقلىرى، تۇرمۇش ئەخلەتلىرى ياكى بۇلغانغان تۇپراقنى قايتا ئۆزلەشتۈرۈشكە ئىشلەتكەنلەرنى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارمىقى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، 100 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 1 مىليون يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛ قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت قىلغانلارغا قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت مۇسادىرە قىلىنىدۇ.

第九十条　违反本法规定，受委托从事土壤污染状况调查和土壤污染风险评估、风险管控效果评估、修复效果评估活动的单位，出具虚假调查报告、风险评估报告、风险管控效果评估报告、修复效果评估报告的，由地方人民政府生态环境主管部门处十万元以上五十万元以下的罚款；情节严重的，禁止从事上述业务，并处五十万元以上一百万元以下的罚款；有违法所得的，没收违法所得。

90-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، تۇپراق بۇلغىنىش ئەھۋالىنى تەكشۈرۈش ۋە تۇپراق بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنى باھالاش، خەۋپ-خەتەرنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش ئۈنۈمىنى باھالاش، ئەسلىگە كەلتۈرۈش ئۈنۈمىنى باھالاش پائالىيىتى بىلەن شۇغۇللىنىش ھاۋالە قىلىنغان ئورۇنلار ساختا تەكشۈرۈش دوكلاتى، خەۋپ-خەتەرنىڭ باھالىنىشى دوكلاتى، خەۋپ يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارمىقى 100 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛ قىلمىشى ئېغىرلىرىنىڭ يۇقىرىقى كەسىپ بىلەن شۇغۇللىنىشى مەنئى قىلىنىدۇ ھەمدە 500 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 1 مىليون يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛ قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت قىلغانلارغا قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت مۇسادىرە قىلىنىدۇ.

前款规定的单位出具虚假报告的，由地方人民政府生态环境主管部门对直接负责的主管人员和其他直接责任人员处一万元以上五万元以下的罚款；情节严重的，十年内禁止从事前款规定的业务；构成犯罪的，终身禁止从事前款规定的业务。

ئالدىنقى تارماقتا بەلگىلەنگەن ئورۇن ساختا دوكلات چىقارغان بولسا، يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارمىقى بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمغا ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا 10 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 50 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛ قىلمىشى ئېغىرلىرىنىڭ ئالدىنقى تارماقتا بەلگىلەنگەن كەسىپ بىلەن شۇغۇللىنىشى 10 يىل ئىچىدە مەنئى قىلىنىدۇ؛ جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرىنىڭ ئالدىنقى تارماقتا بەلگىلەنگەن كەسىپ بىلەن شۇغۇللىنىشى ئۆمۈر بويى مەنئى قىلىنىدۇ.

本条第一款规定的单位和委托人恶意串通，出具虚假报告，造成他人人身或者财产损害的，还应当与委托人承担连带责任。

مۇشۇ ماددىنىڭ 1-تارمىقىدا بەلگىلەنگەن ئورۇن بىلەن ھاۋالە قىلغۇچى يامان غەرەزدە تىل بىرىكتۈرۈپ، ساختا دوكلات قىلىپ، باشقىلارنىڭ جىسمانىي ياكى مال-مۈلكىنى زىيانغا ئۇچراتقان بولسا، ھاۋالە قىلغۇچى بىلەن بىرلىكتە چاتما جاۋابكارلىقنىمۇ ئۈستىگە ئېلىشى لازىم.

第九十一条　违反本法规定，有下列行为之一的，由地方人民政府生态环境主管部门责令改正，处十万元以上五十万元以下的罚款；情节严重的，处五十万元以上一百万元以下的罚款；有违法所得的，没收违法所得；对直接负责的主管人员和其他直接责任人员处五千元以上二万元以下的罚款：

91-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، تۆۋەندىكى قىلمىشلارنىڭ بىرىنى سادىر قىلغانلارنى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارمىقى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، 100 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛ قىلمىشى ئېغىرلىرىغا 500 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 1 مىليون يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛ قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت قىلغانلارغا قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت مۇسادىرە قىلىنىدۇ؛ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمغا ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا 5000 يۈەندىن يۇقىرى، 20 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ :

（一）未单独收集、存放开发建设过程中剥离的表土的；

( 1 ) ئېچىش قۇرۇلۇشى جەريانىدا سويۇلغان توپا ئۆز ئالدىغا يىغىۋالمىغان، ساقلىمىغان بولسا؛

（二）实施风险管控、修复活动对土壤、周边环境造成新的污染的；

( 2 ) خەۋپ-خەتەرنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش، ئەسلىگە كەلتۈرۈش پائالىيىتىنى يولغا قويۇپ تۇپراق، ئەتراپ مۇھىتىنى يېڭى بۇلغىغانلار؛

（三）转运污染土壤，未将运输时间、方式、线路和污染土壤数量、去向、最终处置措施等提前报所在地和接收地生态环境主管部门的；

( 3 ) بۇلغانغان تۇپراقنى يۆتكەپ توشۇشتا، توشۇش ۋاقتى، ئۇسۇلى، لىنىيەسى ۋە بۇلغانغان تۇپراقنىڭ سانى، يۆنىلىشى، ئاخىرقى بىر تەرەپ قىلىش تەدبىرى قاتارلىقلارنى تۇرۇشلۇق جاي ۋە قوبۇل قىلغان جايدىكى ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارمىقىغا ئالدىن مەلۇم قىلمىغانلار؛

（四）未达到土壤污染风险评估报告确定的风险管控、修复目标的建设用地地块，开工建设与风险管控、修复无关的项目的。

( 4 ) تۇپراق بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنى باھالاش دوكلاتىدا بېكىتىلگەن خەۋپ-خەتەرنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش، ئەسلىگە كەلتۈرۈش نىشانىغا يەتمىگەن قۇرۇلۇش يېرى يېرى، ئىش باشلاش خەۋپ-خەتەرنى تىزگىنلەش، ئەسلىگە كەلتۈرۈشكە مۇناسىۋەتسىز تۈرلەر.

第九十二条　违反本法规定，土壤污染责任人或者土地使用权人未按照规定实施后期管理的，由地方人民政府生态环境主管部门或者其他负有土壤污染防治监督管理职责的部门责令改正，处一万元以上五万元以下的罚款；情节严重的，处五万元以上五十万元以下的罚款。

92-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، تۇپراق بۇلغىنىشىغا مەسئۇل كىشى ياكى يەر ئىشلەتكۈچى كېيىنكى باسقۇچلۇق باشقۇرۇشنى بەلگىلىمە بويىچە يولغا قويمىغان بولسا، يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارمىقى ياكى تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش-تۈزەشنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش مەسئۇلىيىتى بار باشقا تارماق تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، 10 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 50 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛ قىلمىشى ئېغىرلىرىغا 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.

第九十三条　违反本法规定，被检查者拒不配合检查，或者在接受检查时弄虚作假的，由地方人民政府生态环境主管部门或者其他负有土壤污染防治监督管理职责的部门责令改正，处二万元以上二十万元以下的罚款；对直接负责的主管人员和其他直接责任人员处五千元以上二万元以下的罚款。

93-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، تەكشۈرۈلگۈچىلەر تەكشۈرۈشكە ماسلاشمىغان ياكى تەكشۈرۈشنى قوبۇل قىلغاندا ساختىپەزلىك قىلغانلارنى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارمىقى ياكى تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەشنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش مەسئۇلىيىتى بار باشقا تارماق تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، 20 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمغا ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا 5000 يۈەندىن يۇقىرى، 20 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.

第九十四条　违反本法规定，土壤污染责任人或者土地使用权人有下列行为之一的，由地方人民政府生态环境主管部门或者其他负有土壤污染防治监督管理职责的部门责令改正，处二万元以上二十万元以下的罚款；拒不改正的，处二十万元以上一百万元以下的罚款，并委托他人代为履行，所需费用由土壤污染责任人或者土地使用权人承担；对直接负责的主管人员和其他直接责任人员处五千元以上二万元以下的罚款:

94-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، تۇپراق بۇلغىنىشى جاۋابكارلىقى ياكى يەر ئىشلەتكۈچىلەر تۆۋەندىكى قىلمىشلارنىڭ بىرىنى سادىر قىلسا، يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارمىقى ياكى تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش-تۈزەشنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش مەسئۇلىيىتى بار باشقا تارماق تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، 20 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛ تۈزىتىشنى رەت قىلغانلارغا 200 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 1 مىليون يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە باشقىلارغا ۋاكالىتەن ئادا قىلىشنى ھاۋالە قىلىدۇ، كېرەكلىك خىراجەتنى تۇپراق بۇلغىنىشىغا مەسئۇل كىشى ياكى يەر ئىشلەتكۈچى ئۈستىگە ئالىدۇ؛ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمغا ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا 5000 يۈەندىن يۇقىرى، 20 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ :

（一）未按照规定进行土壤污染状况调查的；

( 1 ) تۇپراقنىڭ بۇلغىنىش ئەھۋالىنى تەكشۈرۈشتە بەلگىلىمىگە ئەمەل قىلمىغانلار؛

（二）未按照规定进行土壤污染风险评估的；

( 2 ) تۇپراق بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنى باھالاشتا بەلگىلىمىگە ئەمەل قىلمىغانلار؛

（三）未按照规定采取风险管控措施的；

( 3 ) خەۋپ-خەتەرنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش تەدبىرى قوللىنىشتا بەلگىلىمىگە ئەمەل قىلمىغانلار؛

（四）未按照规定实施修复的；

( 4 ) ئەسلىگە كەلتۈرۈشتىكى بەلگىلىمىگە ئەمەل قىلمىغانلار؛

（五）风险管控、修复活动完成后，未另行委托有关单位对风险管控效果、修复效果进行评估的。

( 5 ) خەۋپ-خەتەرنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش، ئەسلىگە كەلتۈرۈش پائالىيىتى تاماملانغاندىن كېيىن، ئالاقىدار ئورۇنغا خەۋپ-خەتەرنى تىزگىنلەش ئۈنۈمى، ئەسلىگە كەلتۈرۈش ئۈنۈمىنى باھالاشنى ئايرىم ھاۋالە قىلمىغان بولسا.

土壤污染责任人或者土地使用权人有前款第三项、第四项规定行为之一，情节严重的，地方人民政府生态环境主管部门或者其他负有土壤污染防治监督管理职责的部门可以将案件移送公安机关，对直接负责的主管人员和其他直接责任人员处五日以上十五日以下的拘留。

تۇپراق بۇلغىنىشىغا جاۋابكار ياكى يەر ئىشلەتكۈچىدە ئالدىنقى تارماقنىڭ ( 3 )، ( 4 ) تارماقچىسىدا بەلگىلەنگەن قىلمىشلارنىڭ بىرى كۆرۈلسە، قىلمىشى ئېغىر بولسا، يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارمىقى ياكى تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەشنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش مەسئۇلىيىتى بار باشقا تارماق دېلونى جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنىغا ئۆتكۈزۈپ بەرسە بولىدۇ، بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمغا ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا بەش كۈندىن يۇقىرى، 15 كۈندىن تۆۋەن توختىتىپ قويۇش جازاسى بېرىلىدۇ.

第九十五条　违反本法规定，有下列行为之一的，由地方人民政府有关部门责令改正；拒不改正的，处一万元以上五万元以下的罚款:

95-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، تۆۋەندىكى قىلمىشلارنىڭ بىرىنى سادىر قىلغانلارنى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ مۇناسىۋەتلىك تارمىقى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ؛ تۈزىتىشنى رەت قىلغانلارغا 10 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 50 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ :

（一）土壤污染重点监管单位未按照规定将土壤污染防治工作方案报地方人民政府生态环境、工业和信息化主管部门备案的；

( 1 ) تۇپراق بۇلغىنىشىنى نۇقتىلىق نازارەت قىلىپ باشقۇرىدىغان ئورۇنلار تۇپراق بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش خىزمەت لايىھەسىنى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىت، سانائەت ۋە ئۇچۇرلاشتۇرۇش مەسئۇل تارمىقىغا ئەنگە ئالدۇرۇشتا بەلگىلىمىگە ئەمەل قىلمىغان بولسا؛

（二）土壤污染责任人或者土地使用权人未按照规定将修复方案、效果评估报告报地方人民政府生态环境、农业农村、林业草原主管部门备案的；

( 2 ) تۇپراق بۇلغىنىشى جاۋابكارلىقى ياكى يەر ئىشلەتكۈچى ئەسلىگە كەلتۈرۈش لايىھەسى، ئۈنۈمىنى باھالاش دوكلاتىنى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىتى، يېزا ئىگىلىكى-يېزا، ئورمانچىلىق-ئوتلاق مەسئۇل تارمىقىنىڭ ئەنگە ئالدۇرۇشىغا بەلگىلىمە بويىچە يوللىمىغان بولسا؛

（三）土地使用权人未按照规定将土壤污染状况调查报告报地方人民政府生态环境主管部门备案的。

( 3 ) يەر ئىشلەتكۈچىلەر تۇپراقنىڭ بۇلغىنىش ئەھۋالىنى تەكشۈرۈش دوكلاتىنى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىت مەسئۇل تارمىقىنىڭ ئەنگە ئالدۇرۇشىغا بەلگىلىمە بويىچە يوللىمىسا.

第九十六条　污染土壤造成他人人身或者财产损害的，应当依法承担侵权责任。

96-ماددا تۇپراقنى بۇلغاپ باشقىلارنىڭ جىسمانىي ياكى مال-مۈلكىگە زىيان سالغانلار ھوقۇققا چېقىلىش جاۋابكارلىقىنى قانۇن بويىچە ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك.

土壤污染责任人无法认定，土地使用权人未依照本法规定履行土壤污染风险管控和修复义务，造成他人人身或者财产损害的，应当依法承担侵权责任。

تۇپراق بۇلغىنىش جاۋابكارلىقى بېكىتكىلى بولمايدۇ، يەر ئىشلەتكۈچىلەر مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە تۇپراق بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنى باشقۇرۇش-تىزگىنلەش ۋە ئەسلىگە كەلتۈرۈش مەجبۇرىيىتىنى ئادا قىلماي، باشقىلارغا جىسمانىي ياكى مال-مۈلۈك زىيىنى سالغان بولسا، ھوقۇققا چېقىلىش جاۋابكارلىقىنى قانۇن بويىچە ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك.

土壤污染引起的民事纠纷，当事人可以向地方人民政府生态环境等主管部门申请调解处理，也可以向人民法院提起诉讼。

تۇپراق بۇلغىنىشتىن كېلىپ چىققان ھەق تەلەپ ماجىراسىنى ئالاقىدارلار يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىت قاتارلىق مەسئۇل تارماقلىرىغا مۇرەسسە قىلىپ بىر تەرەپ قىلىشنى ئىلتىماس قىلسا بولىدۇ، خەلق سوت مەھكىمىسىگە دەۋا قىلسىمۇ بولىدۇ.

第九十七条　污染土壤损害国家利益、社会公共利益的，有关机关和组织可以依照《中华人民共和国环境保护法》《中华人民共和国民事诉讼法》《中华人民共和国行政诉讼法》等法律的规定向人民法院提起诉讼。

97-ماددا تۇپراقنى بۇلغاپ دۆلەت مەنپەئىتى، ئاممىۋى مەنپەئەتكە زىيان يەتكۈزگەن ئالاقىدار ئورگان ۋە تەشكىلاتلار «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ مۇھىت ئاسراش قانۇنى»«جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيتىنىڭ ھەق تەلەپ دەۋا قانۇنى»«جۇڭگو خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ مەمۇرىي دەۋا قانۇنى»قاتارلىق قانۇنلاردىكى بەلگىلىمىلەر بويىچە خەلق سوت مەھكىمىسىگە دەۋا قىلسا بولىدۇ.

第九十八条　违反本法规定，构成违反治安管理行为的，由公安机关依法给予治安管理处罚；构成犯罪的，依法追究刑事责任。

98-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئامانلىق باشقۇرۇشقا خىلاپ قىلمىش شەكىللەندۈرگەنلەرگە جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنى قانۇن بويىچە ئامانلىق باشقۇرۇش جازاسى بېرىدۇ؛ جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

第七章　附则

7-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ

第九十九条　本法自2019年1月1日起施行。

99-ماددا بۇ قانۇن 2019-يىل 1-ئاينىڭ 1-كۈنىدىن باشلاپ يولغا قويۇلىدۇ.