（1994年8月31日第八届全国人民代表大会常务委员会第九次会议通过 根据2006年2月28日第十届全国人民代表大会常务委员会第二十次会议《关于修改<中华人民共和国审计法>的决定》修正）
( 1994-يىل 8-ئاينىڭ 31-كۈنى 8-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ 9-يىغىنىدا ماقۇللاندى، 2006-يىل 2-ئاينىڭ 28-كۈنى 10-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلقنىڭ قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى 20-يىغىنىنىڭ «< جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ئىقتىسادىي تەپتىش قانۇنى > غا تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى قارارى»غا ئاساسەن تۈزىتىلدى )
目 录
مۇندەرىجە
第一章 总则
1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ
第二章 审计机关和审计人员
2-باب ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگانلىرى ۋە ئىقتىسادىي تەپتىش خادىملىرى
第三章 审计机关职责
3-باب ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگانلىرىنىڭ مەسئۇلىيىتى
第四章 审计机关权限
4-باب ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىنىڭ ھوقۇق دائىرىسى
第五章 审计程序
5-باب مۇپەتتىشلىك تەرتىپى
第六章 法律责任
6-باب قانۇن جاۋابكارلىقى
第七章 附则
7-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ
第一章 总则
1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ
第一条 为了加强国家的审计监督，维护国家财政经济秩序，提高财政资金使用效益，促进廉政建设，保障国民经济和社会健康发展，根据宪法，制定本法。
1-ماددا بۇ قانۇن دۆلەتنىڭ ئىقتىسادىي تەپتىش نازارەتچىلىكىنى كۈچەيتىش، دۆلەتنىڭ مالىيە-ئىقتىساد تەرتىپىنى قوغداش، مالىيە مەبلىغىنىڭ ئىشلىتىلىش ئۈنۈمىنى ئۆستۈرۈش، پاكلىق قۇرۇلۇشىنى ئىلگىرى سۈرۈش، خەلق ئىگىلىكى ۋە جەمئىيەتنىڭ ساغلام تەرەققىياتىنى كاپالەتلەندۈرۈش مەقسىتىدە، ئاساسىي قانۇنغا بىنائەن چىقىرىلدى.
第二条 国家实行审计监督制度。国务院和县级以上地方人民政府设立审计机关。
2-ماددا دۆلەت ئىقتىسادىي تەپتىشلىك نازارەتچىلىك تۈزۈمىنى يولغا قويىدۇ. گوۋۇيۈەن ۋە ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى تەسىس قىلىدۇ.
国务院各部门和地方各级人民政府及其各部门的财政收支，国有的金融机构和企业事业组织的财务收支，以及其他依照本法规定应当接受审计的财政收支、财务收支，依照本法规定接受审计监督。
گوۋۇيۈەندىكى تارماقلار ۋە يەرلىك ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى ھەمدە ئۇنىڭ تارماقلىرىنىڭ مالىيە كىرىم-چىقىمى، دۆلەت ئىلكىدىكى پۇل مۇئامىلە ئاپپاراتلىرىنىڭ ۋە كارخانا، كەسپىي تەشكىلاتلارنىڭ مالىيە كىرىم-خىراجىتى، شۇنىڭدەك مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىشقا تېگىشلىك باشقا مالىيە كىرىم-چىقىم، مالىيە كىرىم-ئېكسپورتى مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمە بىلەن ئىقتىسادىي تەپتىش نازارەتچىلىكىنى قوبۇل قىلىدۇ.
审计机关对前款所列财政收支或者财务收支的真实、合法和效益，依法进行审计监督。
ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى ئالدىنقى تارماقتا كۆرسىتىلگەن مالىيە كىرىم-چىقىمى ياكى مالىيە كىرىم-چىقىمىنىڭ چىنلىقى، قانۇنلۇقلۇقى ۋە ئۈنۈمىنى قانۇن بويىچە ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىپ نازارەت قىلىدۇ.
第三条 审计机关依照法律规定的职权和程序，进行审计监督。
3-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى قانۇندا بەلگىلەنگەن خىزمەت ھوقۇقى ۋە تەرتىپ بويىچە ئىقتىسادىي تەپتىش نازارەتچىلىكى قىلىدۇ.
审计机关依据有关财政收支、财务收支的法律、法规和国家其他有关规定进行审计评价，在法定职权范围内作出审计决定。
ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى مالىيە كىرىم-چىقىمى، مالىيە كىرىم-چىقىمىغا مۇناسىۋەتلىك قانۇن-نىزاملارغا ۋە دۆلەتنىڭ باشقا مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىلىرىگە ئاساسەن ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىپ باھالايدۇ، قانۇندا بەلگىلەنگەن خىزمەت ھوقۇقى دائىرىسىدە ئىقتىسادىي تەپتىش قارارى چىقىرىدۇ.
第四条 国务院和县级以上地方人民政府应当每年向本级人民代表大会常务委员会提出审计机关对预算执行和其他财政收支的审计工作报告。审计工作报告应当重点报告对预算执行的审计情况。必要时，人民代表大会常务委员会可以对审计工作报告作出决议。
4-ماددا گوۋۇيۈەن ۋە ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى شۇ دەرىجىلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىغا ھەر يىلى ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىنىڭ خامچوت ئىجراسى ۋە باشقا مالىيە كىرىم-چىقىمىنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىش خىزمىتىدىن دوكلات بېرىشى كېرەك. ئىقتىسادىي تەپتىش خىزمىتى دوكلاتىدا خامچوت ئىجراسى ھەققىدىكى ئىقتىسادىي تەپتىش ئەھۋالىنى نۇقتىلىق دوكلات قىلىش كېرەك. زۆرۈر تېپىلغاندا، خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى ئىقتىسادىي تەپتىشلىك خىزمىتىدىن دوكلات توغرىسىدا قارار چىقارسا بولىدۇ.
国务院和县级以上地方人民政府应当将审计工作报告中指出的问题的纠正情况和处理结果向本级人民代表大会常务委员会报告。
گوۋۇيۈەن ۋە ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى ئىقتىسادىي تەپتىش خىزمىتىدىن دوكلاتتا كۆرسىتىلگەن مەسىلىلەرنى تۈزىتىش ئەھۋالى ۋە بىر تەرەپ قىلىش نەتىجىسىنى شۇ دەرىجىلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىغا دوكلات قىلىشى كېرەك.
第五条 审计机关依照法律规定独立行使审计监督权，不受其他行政机关、社会团体和个人的干涉。
5-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى ئىقتىسادىي تەپتىش نازارەتچىلىكى ھوقۇقىنى قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە مۇستەقىل يۈرگۈزىدۇ، باشقا مەمۇرىي ئورگانلار، ئىجتىمائىي تەشكىلاتلار ۋە شەخسلەرنى ئارىلاشتۇرمايدۇ.
第六条 审计机关和审计人员办理审计事项，应当客观公正，实事求是，廉洁奉公，保守秘密。
6-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگانلىرى ۋە ئىقتىسادىي تەپتىش خادىملىرى ئىقتىسادىي تەپتىش ئىشلىرىنى بېجىرىشتە، ئوبيېكتىپ، ئادىل بولۇشى، ھەقىقەتنى ئەمەلىيەتتىن ئىزدىشى، پاك-دۇرۇس بولۇشى، سىر ساقلىشى كېرەك.
第二章 审计机关和审计人员
2-باب ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگانلىرى ۋە ئىقتىسادىي تەپتىش خادىملىرى
第七条 国务院设立审计署，在国务院总理领导下，主管全国的审计工作。审计长是审计署的行政首长。
7-ماددا گوۋۇيۈەن ئىقتىسادىي تەپتىش مەھكىمىسى تەسىس قىلىدۇ، ئۇ گوۋۇيۈەن زۇڭلىسىنىڭ رەھبەرلىكىدە پۈتۈن مەملىكەتنىڭ ئىقتىسادىي تەپتىش خىزمىتىگە مەسئۇل بولىدۇ. باش مۇپەتتىش — ئىقتىسادىي تەپتىش مەھكىمىسىنىڭ مەمۇرىي باشلىقىدۇر.
第八条 省、自治区、直辖市、设区的市、自治州、县、自治县、不设区的市、市辖区的人民政府的审计机关，分别在省长、自治区主席、市长、州长、县长、区长和上一级审计机关的领导下，负责本行政区域内的审计工作。
8-ماددا ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك، رايون بار شەھەر، ئاپتونوم ئوبلاستلىق، ناھىيەلىك، ئاپتونوم ناھىيەلىك، رايونى يوق شەھەرلىك، شەھەرگە قاراشلىق رايونلۇق خەلق ھۆكۈمەتلىرىنىڭ ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى ئايرىم-ئايرىم ھالدا ئۆلكە باشلىقى، ئاپتونوم رايوننىڭ رەئىسى، شەھەر باشلىقى، ئوبلاست باشلىقى، ھاكىم، رايون باشلىقى ۋە بىر دەرىجە يۇقىرى ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىنىڭ رەھبەرلىكىدە بولىدۇ، شۇ مەمۇرىي رايوننىڭ ئىقتىسادىي تەپتىشلىك خىزمىتىگە مەسئۇل بولىدۇ.
第九条 地方各级审计机关对本级人民政府和上一级审计机关负责并报告工作，审计业务以上级审计机关领导为主。
9-ماددا يەرلىك ھەر دەرىجىلىك ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگانلىرى شۇ دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتى ۋە بىر دەرىجە يۇقىرى ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى ئالدىدا جاۋابكار بولىدۇ ھەمدە خىزمىتىدىن دوكلات بېرىدۇ، ئىقتىسادىي تەپتىش كەسپىدە يۇقىرى دەرىجىلىك ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىنىڭ رەھبەرلىكى ئاساس قىلىنىدۇ.
第十条 审计机关根据工作需要，经本级人民政府批准，可以在其审计管辖范围内设立派出机构。
10-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى خىزمەت ئېھتىياجىغا قاراپ، شۇ دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ تەستىقى بىلەن، ئۆزىنىڭ ئىقتىسادىي تەپتىش باشقۇرۇش تەۋەلىكى دائىرىسىدە ۋاكالەت ئاپپاراتى تەسىس قىلسا بولىدۇ.
派出机构根据审计机关的授权，依法进行审计工作。
ۋاكالەت ئاپپاراتى ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى بەرگەن ھوقۇققا بىنائەن، قانۇن بويىچە ئىقتىسادىي تەپتىش خىزمىتىنى ئىشلەيدۇ.
第十一条 审计机关履行职责所必需的经费，应当列入财政预算，由本级人民政府予以保证。
11-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىنىڭ مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلىشىغا كېرەكلىك خىراجەتنى مالىيە خامچوتىغا كىرگۈزۈشى، شۇ دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتى كاپالەتلەندۈرۈشى كېرەك.
第十二条 审计人员应当具备与其从事的审计工作相适应的专业知识和业务能力。
12-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش خادىملىرى ئۆزى شۇغۇللىنىۋاتقان ئىقتىسادىي تەپتىش خىزمىتىگە ماس كېلىدىغان كەسپىي بىلىم ۋە كەسپىي ئىقتىدارنى ھازىرلىشى كېرەك.
第十三条 审计人员办理审计事项，与被审计单位或者审计事项有利害关系的，应当回避。
13-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش خادىملىرى ئىقتىسادىي تەپتىش ئىشلىرىنى بېجىرىشتە، ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇن ياكى ئىقتىسادىي تەپتىش ئىشى بىلەن پايدا-زىيان مۇناسىۋىتى بولسا، ئۆزىنى چەتكە ئېلىشى كېرەك.
第十四条 审计人员对其在执行职务中知悉的国家秘密和被审计单位的商业秘密，负有保密的义务。
14-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش خادىملىرىنىڭ ۋەزىپە ئىجرا قىلىش جەريانىدا بىلىپ قالغان دۆلەت مەخپىيىتى ۋە ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇننىڭ سودا مەخپىيىتىنى ساقلاش مەجبۇرىيىتى بار.
第十五条 审计人员依法执行职务，受法律保护。
15-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش خادىملىرىنىڭ قانۇن بويىچە ۋەزىپە ئىجرا قىلىشىنى قانۇن قوغدايدۇ.
任何组织和个人不得拒绝、阻碍审计人员依法执行职务，不得打击报复审计人员。
ھەرقانداق تەشكىلات ۋە شەخسنىڭ ئىقتىسادىي تەپتىش خادىملىرىنىڭ قانۇن بويىچە ۋەزىپە ئىجرا قىلىشىنى رەت قىلىشىغا ۋە ئۇنىڭغا توسقۇنلۇق قىلىشىغا، ئىقتىسادىي تەپتىش خادىملىرىدىن زەربە بېرىپ ئۆچ ئېلىشىغا يول قويۇلمايدۇ.
审计机关负责人依照法定程序任免。审计机关负责人没有违法失职或者其他不符合任职条件的情况的，不得随意撤换。
ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىنىڭ مەسئۇلى قانۇندا بەلگىلەنگەن تەرتىپ بويىچە ۋەزىپىگە تەيىنلىنىدۇ ۋە قالدۇرۇلىدۇ. ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىنىڭ مەسئۇلىدىن قانۇنغا خىلاپلىق قىلىپ ۋەزىپىسىنى ئادا قىلماسلىق ياكى ۋەزىپە ئۆتەش شەرتىگە ئۇيغۇن كەلمەيدىغان باشقا ئەھۋاللار بولمىسا، خالىغانچە ئالماشتۇرۇشقا بولمايدۇ.
地方各级审计机关负责人的任免，应当事先征求上一级审计机关的意见。
يەرلىك ھەر دەرىجىلىك ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگانلىرىنىڭ مەسئۇللىرىنى تەيىنلەش-قالدۇرۇشتا، بىر دەرىجە يۇقىرى ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىدىن ئالدىن پىكىر ئېلىش كېرەك.
第三章 审计机关职责
3-باب ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگانلىرىنىڭ مەسئۇلىيىتى
第十六条 审计机关对本级各部门（含直属单位）和下级政府预算的执行情况和决算以及其他财政收支情况，进行审计监督。
16-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى شۇ دەرىجىلىك تارماقلار ( بىۋاسىتە قاراشلىق ئورۇنلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ ) ۋە تۆۋەن دەرىجىلىك ھۆكۈمەت خامچوتىنىڭ ئىجرا قىلىنىش ئەھۋالى ۋە نەق چوتى، شۇنىڭدەك باشقا مالىيە كىرىم-چىقىم ئەھۋالىنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىپ نازارەت قىلىدۇ.
第十七条 审计署在国务院总理领导下，对中央预算执行情况和其他财政收支情况进行审计监督，向国务院总理提出审计结果报告。
17-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش مەھكىمىسى مەركەز خامچوتىنىڭ ئىجرا قىلىنىش ئەھۋالى ۋە باشقا مالىيە كىرىم-چىقىم ئەھۋالىنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىپ نازارەت قىلىدۇ، گوۋۇيۈەن زۇڭلىسىغا ئىقتىسادىي تەپتىش نەتىجىسى دوكلاتىنى بېرىدۇ.
地方各级审计机关分别在省长、自治区主席、市长、州长、县长、区长和上一级审计机关的领导下，对本级预算执行情况和其他财政收支情况进行审计监督，向本级人民政府和上一级审计机关提出审计结果报告。
يەرلىك ھەر دەرىجىلىك ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگانلىرى ئايرىم-ئايرىم ھالدا ئۆلكە باشلىقى، ئاپتونوم رايوننىڭ رەئىسى، شەھەر باشلىقى، ئوبلاست باشلىقى، ھاكىم، رايون باشلىقى ۋە بىر دەرىجە يۇقىرى ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىنىڭ رەھبەرلىكىدە، شۇ دەرىجىلىك خامچوتنىڭ ئىجرا قىلىنىش ئەھۋالى ۋە باشقا مالىيە كىرىم-چىقىم ئەھۋالىنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىپ نازارەت قىلىپ، شۇ دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتى ۋە بىر دەرىجە تۆۋەن ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىغا ئىقتىسادىي تەپتىش نەتىجىسىنى دوكلات قىلىدۇ.
第十八条 审计署对中央银行的财务收支，进行审计监督。
18-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش مەھكىمىسى مەركىزىي بانكىنىڭ مالىيە كىرىم-چىقىمىنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىپ نازارەت قىلىدۇ.
审计机关对国有金融机构的资产、负债、损益，进行审计监督。
ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى دۆلەت ئىلكىدىكى پۇل مۇئامىلە ئاپپاراتلىرىنىڭ مۈلكى، قەرزى، پايدا-زىيىنىنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىدۇ.
第十九条 审计机关对国家的事业组织和使用财政资金的其他事业组织的财务收支，进行审计监督。
19-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى دۆلەتنىڭ كەسپىي تەشكىلاتلىرى ۋە مالىيە مەبلىغىنى ئىشلىتىدىغان باشقا كەسپىي تەشكىلاتلارنىڭ مالىيە كىرىم-چىقىمىنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىپ نازارەت قىلىدۇ.
第二十条 审计机关对国有企业的资产、负债、损益，进行审计监督。
20-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى دۆلەت كارخانىلىرىنىڭ مۈلكى، قەرزى، پايدا-زىيىنىنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىدۇ.
第二十一条 对国有资本占控股地位或者主导地位的企业、金融机构的审计监督，由国务院规定。
21-ماددا دۆلەت كاپىتالى پاي كونترول ئورنىدا ياكى يېتەكچى ئورۇندا تۇرىدىغان كارخانىلار، پۇل مۇئامىلە ئاپپاراتلىرىنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىش-نازارەت قىلىشنى گوۋۇيۈەن بەلگىلەيدۇ.
第二十二条 审计机关对政府投资和以政府投资为主的建设项目的预算执行情况和决算，进行审计监督。
22-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى ھۆكۈمەت مەبلەغ سالغان ۋە ھۆكۈمەت مەبلەغ سېلىشنى ئاساس قىلغان قۇرۇلۇش تۈرلىرىنىڭ خامچوت ئىجراسى ۋە نەق چوتىنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىدۇ.
第二十三条 审计机关对政府部门管理的和其他单位受政府委托管理的社会保障基金、社会捐赠资金以及其他有关基金、资金的财务收支，进行审计监督。
23-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگانلىرى ھۆكۈمەت تارمىقى باشقۇرىدىغان ۋە باشقا ئورۇنلارنىڭ ھۆكۈمەتنىڭ ھاۋالىسى بىلەن باشقۇرىدىغان ئىجتىمائىي كاپالەت فوندى، ئىجتىمائىي ئىئانە مەبلىغى، شۇنىڭدەك باشقا مۇناسىۋەتلىك فوند، مەبلەغنىڭ مالىيە كىرىم-چىقىمىنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىدۇ.
第二十四条 审计机关对国际组织和外国政府援助、贷款项目的财务收支，进行审计监督。
24-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگانلىرى خەلقئارا تەشكىلاتلار ۋە چەت ئەل ھۆكۈمەتلىرىنىڭ ياردىمى، قەرز پۇل تۈرلىرىنىڭ مالىيە كىرىم-چىقىمىنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىپ نازارەت قىلىدۇ.
第二十五条 审计机关按照国家有关规定，对国家机关和依法属于审计机关审计监督对象的其他单位的主要负责人，在任职期间对本地区、本部门或者本单位的财政收支、财务收支以及有关经济活动应负经济责任的履行情况，进行审计监督。
25-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى دۆلەتنىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىسى بويىچە، دۆلەت ئورگىنى ۋە قانۇن بويىچە ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىنىڭ ئىقتىسادىي تەپتىش نازارەتچىلىك ئوبيېكتىغا تەۋە بولغان باشقا ئورۇنلارنىڭ ئاساسلىق مەسئۇللىرىنى ۋەزىپە ئۆتىگەن مەزگىلدە شۇ رايون، شۇ تارماق ياكى شۇ ئورۇننىڭ مالىيە كىرىم-چىقىمى، مالىيە كىرىم-خىراجىتى شۇنىڭدەك مۇناسىۋەتلىك ئىقتىسادىي پائالىيەتلەردە ئۈستىگە ئېلىشقا تېگىشلىك ئىقتىسادىي جاۋابكارلىقنى ئادا قىلىش ئەھۋالىنى ئىقتىسادىي تەپتىش نازارەتچىلىكى قىلىدۇ.
第二十六条 除本法规定的审计事项外，审计机关对其他法律、行政法规规定应当由审计机关进行审计的事项，依照本法和有关法律、行政法规的规定进行审计监督。
26-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى مۇشۇ قانۇندا بەلگىلەنگەن ئىقتىسادىي تەپتىش ئىشلىرىدىن باشقا، باشقا قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردا ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىنىڭ ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىدىغانلىقى بەلگىلەنگەن ئىشلارنى مۇشۇ قانۇن ۋە مۇناسىۋەتلىك قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردىكى بەلگىلىمە بويىچە ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىدۇ.
第二十七条 审计机关有权对与国家财政收支有关的特定事项，向有关地方、部门、单位进行专项审计调查，并向本级人民政府和上一级审计机关报告审计调查结果。
27-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى دۆلەتنىڭ مالىيە كىرىم-چىقىمىغا مۇناسىۋەتلىك مۇئەييەن ئىشلارنى مۇناسىۋەتلىك جايلار، تارماقلار ۋە ئورۇنلارغا مەخسۇس ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىپ تەكشۈرۈشكە ھەمدە شۇ دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتى ۋە بىر دەرىجە يۇقىرى ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىغا ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىپ تەكشۈرۈش نەتىجىسىنى دوكلات قىلىشقا ھوقۇقلۇق.
第二十八条 审计机关根据被审计单位的财政、财务隶属关系或者国有资产监督管理关系，确定审计管辖范围。
28-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇننىڭ مالىيە، مالىيە تەۋەلىك مۇناسىۋىتى ياكى دۆلەت مۈلكىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش مۇناسىۋىتىگە ئاساسەن، ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىش تەۋەلىك دائىرىسىنى بېكىتىدۇ.
审计机关之间对审计管辖范围有争议的，由其共同的上级审计机关确定。
ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگانلىرى ئوتتۇرىسىدا ئىقتىسادىي تەپتىش باشقۇرۇش تەۋەلىكىنىڭ دائىرىسى ئۈستىدە تالاش-تارتىش بولسا، ئۇلارغا ئورتاق بولغان يۇقىرى دەرىجىلىك ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى بېكىتىدۇ.
上级审计机关可以将其审计管辖范围内的本法第十八条第二款至第二十五条规定的审计事项，授权下级审计机关进行审计；上级审计机关对下级审计机关审计管辖范围内的重大审计事项，可以直接进行审计，但是应当防止不必要的重复审计。
يۇقىرى دەرىجىلىك ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى ئۆزىنىڭ ئىقتىسادىي تەپتىش باشقۇرۇش تەۋەلىكى دائىرىسىدىكى مۇشۇ قانۇننىڭ 18-ماددىسىنىڭ 2-تارمىقىدىن 25-ماددىسىغىچە بولغان تارماقلىرىدا بەلگىلەنگەن ئىقتىسادىي تەپتىش ئىشلىرىنى تۆۋەن دەرىجىلىك ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىغا ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىش ھوقۇقى بەرسە بولىدۇ؛ يۇقىرى دەرىجىلىك ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى تۆۋەن دەرىجىلىك ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىنىڭ ئىقتىسادىي تەپتىش باشقۇرۇش تەۋەلىكى دائىرىسىدىكى مۇھىم، زور ئىقتىسادىي تەپتىش ئىشلىرىنى بىۋاسىتە ئىقتىسادىي تەپتىش قىلسا بولىدۇ، لېكىن زۆرۈر بولمىغان تەكرار ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىشنىڭ ئالدىنى ئېلىشى كېرەك.
第二十九条 依法属于审计机关审计监督对象的单位，应当按照国家有关规定建立健全内部审计制度；其内部审计工作应当接受审计机关的业务指导和监督。
29-ماددا قانۇن بويىچە ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىنىڭ ئىقتىسادىي تەپتىش نازارەتچىلىك ئوبيېكتىغا تەۋە ئورۇنلار دۆلەتنىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىسى بويىچە ئىچكى ئىقتىسادىي تەپتىش تۈزۈمىنى ئورنىتىشى ۋە مۇكەممەللەشتۈرۈشى كېرەك؛ ئىچكى قىسىمدىكى ئىقتىسادىي تەپتىش خىزمىتىدە ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىنىڭ كەسپىي يېتەكچىلىكى ۋە نازارىتىنى قوبۇل قىلىش كېرەك.
第三十条 社会审计机构审计的单位依法属于审计机关审计监督对象的，审计机关按照国务院的规定，有权对该社会审计机构出具的相关审计报告进行核查。
30-ماددا ئىجتىمائىي ئىقتىسادىي تەپتىش ئاپپاراتىنىڭ ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىدىغان ئورۇنلىرى قانۇن بويىچە ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىنىڭ ئىقتىسادىي تەپتىش نازارەتچىلىك ئوبيېكتىغا تەۋە بولسا، ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى گوۋۇيۈەننىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە، شۇ ئىجتىمائىي ئىقتىسادىي تەپتىش ئاپپاراتى بەرگەن ئالاقىدار ئىقتىسادىي تەپتىش دوكلاتىنى تەكشۈرۈشكە ھوقۇقلۇق.
第四章 审计机关权限
4-باب ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىنىڭ ھوقۇق دائىرىسى
第三十一条 审计机关有权要求被审计单位按照审计机关的规定提供预算或者财务收支计划、预算执行情况、决算、财务会计报告，运用电子计算机储存、处理的财政收支、财务收支电子数据和必要的电子计算机技术文档，在金融机构开立账户的情况，社会审计机构出具的审计报告，以及其他与财政收支或者财务收支有关的资料，被审计单位不得拒绝、拖延、谎报。
31-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇندىن ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە خامچوت ياكى مالىيە كىرىم-چىقىم پىلانى، خامچوتنىڭ ئىجرا قىلىنىش ئەھۋالى، نەق چوت، مالىيە-بوغالتىرلىق دوكلاتى تەمىنلەشنى، ئېلېكتىرونلۇق كومپيۇتېردا ساقلانغان، بىر تەرەپ قىلىنغان مالىيە كىرىم-چىقىمى، مالىيە كىرىم-خىراجىتى ئېلېكتىرونلۇق سانلىق مەلۇماتى ۋە زۆرۈر ئېلېكتىرونلۇق كومپيۇتېر تېخنىكىسى ئارخىپى ئىشلىتىشنى تەلەپ قىلىشقا ھوقۇقلۇق، پۇل مۇئامىلە ئاپپاراتلىرىدا ھېسابات ئېچىش ئەھۋالى، ئىجتىمائىي ئىقتىسادىي تەپتىش ئاپپاراتى بەرگەن ئىقتىسادىي تەپتىش دوكلاتى، شۇنىڭدەك مالىيە كىرىم-چىقىمى ياكى مالىيە كىرىم-چىقىمىغا مۇناسىۋەتلىك باشقا ماتېرىياللارنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇن رەت قىلسا، ئارقىغا سوزسا، يالغان مەلۇم قىلسا بولمايدۇ.
被审计单位负责人对本单位提供的财务会计资料的真实性和完整性负责。
ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇننىڭ مەسئۇلى شۇ ئورۇن تەمىنلىگەن مالىيە-بوغالتىرلىق ماتېرىياللىرىنىڭ چىنلىقى ۋە مۇكەممەللىكىگە مەسئۇل بولىدۇ.
第三十二条 审计机关进行审计时，有权检查被审计单位的会计凭证、会计账簿、财务会计报告和运用电子计算机管理财政收支、财务收支电子数据的系统，以及其他与财政收支、财务收支有关的资料和资产，被审计单位不得拒绝。
32-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلغاندا، ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇننىڭ بوغالتىرلىق ئىسپاتى، بوغالتىرلىق-راسچوت دەپتىرى، مالىيە-بوغالتىرلىق دوكلاتى ۋە ئېلېكتىرونلۇق كومپيۇتېرنى ئىشلىتىپ مالىيە كىرىم-چىقىمى، مالىيە كىرىم-چىقىم ئېلېكتىرونلۇق سانلىق مەلۇماتىنى باشقۇرۇش سىستېمىسىنى، شۇنىڭدەك مالىيە كىرىم-خىراجىتى، مالىيە چىقىم-چىقىمىغا مۇناسىۋەتلىك باشقا ماتېرىيال ۋە مۈلۈكنى تەكشۈرۈشكە ھوقۇقلۇق، ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى رەت قىلسا بولمايدۇ.
第三十三条 审计机关进行审计时，有权就审计事项的有关问题向有关单位和个人进行调查，并取得有关证明材料。有关单位和个人应当支持、协助审计机关工作，如实向审计机关反映情况，提供有关证明材料。
33-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلغاندا، ئىقتىسادىي تەپتىش ئىشىغا مۇناسىۋەتلىك مەسىلىلەر ھەققىدە مۇناسىۋەتلىك ئورۇن ۋە شەخسنى تەكشۈرۈشكە ھەمدە مۇناسىۋەتلىك ئىسپات ماتېرىياللىرىنى ئېلىشقا ھوقۇقلۇق. مۇناسىۋەتلىك ئورۇنلار ۋە شەخسلەر ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىنىڭ خىزمىتىنى قوللىشى ۋە ئۇنىڭغا ھەمكارلىشىشى، ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىغا ئەھۋالنى ئەينەن ئىنكاس قىلىشى، مۇناسىۋەتلىك ئىسپات ماتېرىياللىرىنى بېرىشى كېرەك.
审计机关经县级以上人民政府审计机关负责人批准，有权查询被审计单位在金融机构的账户。
ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتى ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى مەسئۇلىنىڭ تەستىقى بىلەن، ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇننىڭ پۇل مۇئامىلە ئاپپاراتىدىكى ھېساباتىنى سۈرۈشتۈرۈشكە ھوقۇقلۇق.
审计机关有证据证明被审计单位以个人名义存储公款的，经县级以上人民政府审计机关主要负责人批准，有权查询被审计单位以个人名义在金融机构的存款。
ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىدا ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇننىڭ ھۆكۈمەت پۇلىنى شەخسىي نامىدا ئامانەت قويغانلىقىنى ئىسپاتلايدىغان دەلىل-ئىسپات بولسا، ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتى ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىنىڭ ئاساسلىق مەسئۇلىنىڭ تەستىقى بىلەن، ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇندىكى پۇل مۇئامىلە ئاپپاراتىدا شەخسىي نامىدا ئامانەت قويغان پۇلىنى سۈرۈشتۈرۈشكە ھوقۇقلۇق.
第三十四条 审计机关进行审计时，被审计单位不得转移、隐匿、篡改、毁弃会计凭证、会计账簿、财务会计报告以及其他与财政收支或者财务收支有关的资料，不得转移、隐匿所持有的违反国家规定取得的资产。
34-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلغاندا، ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇن بوغالتىرلىق دوكۇمېنتى، بوغالتىرلىق ھېساب دەپتىرى، مالىيە-بوغالتىرلىق دوكلاتى ۋە مالىيە كىرىم-چىقىمى ياكى مالىيە كىرىم-چىقىمىغا مۇناسىۋەتلىك باشقا ماتېرىياللارنى يۆتكىۋەتسە، تىقىۋالسا بولمايدۇ، ئىلكىدىكى دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپ ئېرىشكەن مۈلكىنى يۆتكىۋەتسە، يوشۇرسا بولمايدۇ.
审计机关对被审计单位违反前款规定的行为，有权予以制止；必要时，经县级以上人民政府审计机关负责人批准，有权封存有关资料和违反国家规定取得的资产；对其中在金融机构的有关存款需要予以冻结的，应当向人民法院提出申请。
ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇننىڭ ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمىگە خىلاپ قىلمىشىنى توسۇشقا ھوقۇقلۇق؛ زۆرۈر تېپىلغاندا، ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتى ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى مەسئۇلىنىڭ تەستىقى بىلەن مۇناسىۋەتلىك ماتېرىياللارنى ۋە دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلىپ ئېرىشكەن مۈلۈكنى پېچەتلەشكە ھوقۇقلۇق؛ بۇنىڭ ئىچىدىكى پۇل مۇئامىلە ئاپپاراتلىرىدىكى ئالاقىدار ئامانەت پۇلنى توڭلىتىش زۆرۈر بولسا، خەلق سوت مەھكىمىسىگە ئىلتىماس سۇنۇش كېرەك.
审计机关对被审计单位正在进行的违反国家规定的财政收支、财务收支行为，有权予以制止；制止无效的，经县级以上人民政府审计机关负责人批准，通知财政部门和有关主管部门暂停拨付与违反国家规定的财政收支、财务收支行为直接有关的款项，已经拨付的，暂停使用。
ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇننىڭ دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپ مالىيە كىرىم-چىقىمى، مالىيە كىرىم-چىقىم قىلمىشىنى توسۇشقا ھوقۇقلۇق؛ توسۇش ئۈنۈم بەرمىسە، ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتى ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى مەسئۇلىنىڭ تەستىقلىشى بىلەن، مالىيە تارمىقى ۋە مۇناسىۋەتلىك مەسئۇل تارماققا دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپ مالىيە كىرىم-چىقىمى، مالىيە كىرىم-چىقىم قىلمىشى بىلەن بىۋاسىتە مۇناسىۋەتلىك بولغان پۇللارنى ئاجرىتىپ بېرىشنى ۋاقتىنچە توختىتىشنى ئۇقتۇرىمىز، ئاجرىتىپ بېرىلگەن بولسا، ئىشلىتىش ۋاقتىنچە توختىتىلىدۇ.
审计机关采取前两款规定的措施不得影响被审计单位合法的业务活动和生产经营活动。
ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى ئالدىنقى ئىككى تارماقتا بەلگىلەنگەن تەدبىرلەرنى قوللىنىپ، ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇننىڭ قانۇنلۇق كەسپىي پائالىيىتى ۋە ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت پائالىيىتىگە تەسىر يەتكۈزسە بولمايدۇ.
第三十五条 审计机关认为被审计单位所执行的上级主管部门有关财政收支、财务收支的规定与法律、行政法规相抵触的，应当建议有关主管部门纠正；有关主管部门不予纠正的，审计机关应当提请有权处理的机关依法处理。
35-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇن ئىجرا قىلغان يۇقىرى دەرىجىلىك مەسئۇل تارماقنىڭ مالىيە كىرىم-چىقىمى، مالىيە كىرىم-چىقىمىغا مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىسى قانۇن، مەمۇرىي نىزاملارغا زىت كېلىدۇ دەپ قارىسا، ئالاقىدار مەسئۇل تارماقنىڭ تۈزىتىشىگە تەكلىپ بېرىشى كېرەك؛ ئالاقىدار مەسئۇل تارماق تۈزەتمىسە، ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى بىر تەرەپ قىلىش ھوقۇقى بار ئورگاننىڭ قانۇن بويىچە بىر تەرەپ قىلىشىغا سۇنۇشى كېرەك.
第三十六条 审计机关可以向政府有关部门通报或者向社会公布审计结果。
36-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى ھۆكۈمەتنىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرىغا ئىقتىسادىي تەپتىش نەتىجىسىنى ئومۇمىي ئۇقتۇرۇش قىلسا ياكى جەمئىيەتكە ئېلان قىلسا بولىدۇ.
审计机关通报或者公布审计结果，应当依法保守国家秘密和被审计单位的商业秘密，遵守国务院的有关规定。
ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى ئىقتىسادىي تەپتىش نەتىجىسىنى ئېلان قىلىشتا ياكى ئېلان قىلىشتا، دۆلەت مەخپىيىتىنى ۋە ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇننىڭ سودا مەخپىيىتىنى قانۇن بويىچە ساقلىشى، گوۋۇيۈەننىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىسىگە ئەمەل قىلىشى كېرەك.
第三十七条 审计机关履行审计监督职责，可以提请公安、监察、财政、税务、海关、价格、工商行政管理等机关予以协助。
37-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى ئىقتىسادىي تەپتىش نازارەتچىلىكى مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلىپ، جامائەت خەۋپسىزلىكى، رېۋىزىيە، مالىيە، باج، تاموژنا، باھا، سودا-سانائەت مەمۇرىي باشقۇرۇش ئورگىنى قاتارلىق ئورگانلارنىڭ ياردىمىگە سۇنسا بولىدۇ.
第五章 审计程序
5-باب مۇپەتتىشلىك تەرتىپى
第三十八条 审计机关根据审计项目计划确定的审计事项组成审计组，并应当在实施审计三日前，向被审计单位送达审计通知书；遇有特殊情况，经本级人民政府批准，审计机关可以直接持审计通知书实施审计。
38-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى ئىقتىسادىي تەپتىش تۈر پىلانىغا ئاساسەن بېكىتكەن ئىقتىسادىي تەپتىش ئىشلىرى ئىقتىسادىي تەپتىش گۇرۇپپىسى بولۇپ تەشكىللىنىدۇ ھەمدە ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىشتىن ئۈچ كۈن بۇرۇن، ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچىغا ئىقتىسادىي تەپتىش ئۇقتۇرۇشىنى يەتكۈزۈشى كېرەك؛ ئالاھىدە ئەھۋالغا يولۇققاندا، شۇ دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ تەستىقى بىلەن، ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى ئىقتىسادىي تەپتىش ئۇقتۇرۇشىنى بىۋاسىتە ئېلىپ ئىقتىسادىي تەپتىش قىلسا بولىدۇ.
被审计单位应当配合审计机关的工作，并提供必要的工作条件。
ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇن ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىنىڭ خىزمىتىگە ماسلىشىشى ھەمدە زۆرۈر خىزمەت شارائىتى يارىتىپ بېرىشى كېرەك.
审计机关应当提高审计工作效率。
ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى ئىقتىسادىي تەپتىش خىزمىتىنىڭ ئۈنۈمىنى ئۆستۈرۈشى كېرەك.
第三十九条 审计人员通过审查会计凭证、会计账簿、财务会计报告，查阅与审计事项有关的文件、资料，检查现金、实物、有价证券，向有关单位和个人调查等方式进行审计，并取得证明材料。
39-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش خادىملىرى بوغالتىرلىق دوكۇمېنتى، بوغالتىرلىق ھېسابات دەپتىرى، مالىيە-بوغالتىرلىق دوكلاتىنى تەكشۈرۈش ئارقىلىق، ئىقتىسادىي تەپتىش ئىشلىرىغا مۇناسىۋەتلىك ھۆججەت-ماتېرىياللارنى كۆرۈپ چىقىدۇ، نەق پۇل، ماددىي بۇيۇم، باھالىق ئاكسىيەنى تەكشۈرىدۇ، مۇناسىۋەتلىك ئورۇن ۋە شەخسنى تەكشۈرۈش قاتارلىق ئۇسۇللار ئارقىلىق ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىدۇ ھەمدە ئىسپات ماتېرىيالىنى ئالىدۇ.
审计人员向有关单位和个人进行调查时，应当出示审计人员的工作证件和审计通知书副本。
ئىقتىسادىي تەپتىش خادىملىرى ئالاقىدار ئورۇن ۋە شەخسكە قارىتا تەكشۈرۈش ئېلىپ بارغاندا، ئىقتىسادىي تەپتىش خادىملىرىنىڭ خىزمەت كىنىشكىسى ۋە ئىقتىسادىي تەپتىش ئۇقتۇرۇشىنىڭ قوشۇمچە نۇسخىسىنى كۆرسىتىشى كېرەك.
第四十条 审计组对审计事项实施审计后，应当向审计机关提出审计组的审计报告。审计组的审计报告报送审计机关前，应当征求被审计对象的意见。被审计对象应当自接到审计组的审计报告之日起十日内，将其书面意见送交审计组。审计组应当将被审计对象的书面意见一并报送审计机关。
40-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش گۇرۇپپىسى ئىقتىسادىي تەپتىش ئىشلىرىنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلغاندىن كېيىن، ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىغا ئىقتىسادىي تەپتىش گۇرۇپپىسىنىڭ ئىقتىسادىي تەپتىش دوكلاتىنى بېرىشى كېرەك. ئىقتىسادىي تەپتىش گۇرۇپپىسىنىڭ ئىقتىسادىي تەپتىش دوكلاتىنى ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىغا يوللاشتىن بۇرۇن، ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچىدىن پىكىر ئېلىش كېرەك. ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئىقتىسادىي تەپتىش گۇرۇپپىسىنىڭ ئىقتىسادىي تەپتىش دوكلاتىنى تاپشۇرۇۋالغان كۈندىن باشلاپ 10 كۈن ئىچىدە، يازما پىكرىنى ئىقتىسادىي تەپتىش گۇرۇپپىسىغا تاپشۇرۇپ بېرىشى كېرەك. ئىقتىسادىي تەپتىش گۇرۇپپىسى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنىدىغان ئوبيېكتنىڭ يازما پىكرىنىمۇ ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىغا تەڭ يوللىشى كېرەك.
第四十一条 审计机关按照审计署规定的程序对审计组的审计报告进行审议，并对被审计对象对审计组的审计报告提出的意见一并研究后，提出审计机关的审计报告；对违反国家规定的财政收支、财务收支行为，依法应当给予处理、处罚的，在法定职权范围内作出审计决定或者向有关主管机关提出处理、处罚的意见。
41-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى ئىقتىسادىي تەپتىش مەھكىمىسى بەلگىلىگەن تەرتىپ بويىچە ئىقتىسادىي تەپتىش گۇرۇپپىسىنىڭ ئىقتىسادىي تەپتىش دوكلاتىنى قاراپ چىقىدۇ ھەمدە ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئوبيېكتنىڭ ئىقتىسادىي تەپتىش دوكلاتىغا بەرگەن پىكرىنىمۇ تەڭ مۇھاكىمە قىلغاندىن كېيىن، ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىنىڭ ئىقتىسادىي تەپتىش دوكلاتىنى ئوتتۇرىغا قويىدۇ؛ دۆلەت بەلگىلىگەن مالىيە كىرىم-چىقىمى، مالىيە كىرىم-چىقىم قىلمىشىنى قانۇن بويىچە بىر تەرەپ قىلىشقا، جازالاشقا تېگىشلىك بولغانلىرىغا قانۇندا بەلگىلەنگەن خىزمەت ھوقۇقى دائىرىسىدە ئىقتىسادىي تەپتىش قارارى چىقىرىش ياكى ئالاقىدار مەسئۇل ئورگانغا بىر تەرەپ قىلىش، جازالاش پىكرى بېرىش كېرەك.
审计机关应当将审计机关的审计报告和审计决定送达被审计单位和有关主管机关、单位。审计决定自送达之日起生效。
ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىنىڭ ئىقتىسادىي تەپتىش دوكلاتى ۋە ئىقتىسادىي تەپتىش قارارىنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇن ۋە ئالاقىدار مەسئۇل ئورگان، ئورۇنغا يەتكۈزۈپ بېرىشى كېرەك. ئىقتىسادىي تەپتىشلىك قارارى يەتكۈزۈلگەن كۈندىن باشلاپ كۈچكە ئىگە بولىدۇ.
第四十二条 上级审计机关认为下级审计机关作出的审计决定违反国家有关规定的，可以责成下级审计机关予以变更或者撤销，必要时也可以直接作出变更或者撤销的决定。
42-ماددا يۇقىرى دەرىجىلىك ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى تۆۋەن دەرىجىلىك ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگانلىرى چىقارغان ئىقتىسادىي تەپتىش قارارى دۆلەتنىڭ ئالاقىدار بەلگىلىمىسىگە خىلاپ دەپ قارىسا، تۆۋەن دەرىجىلىك ئىقتىسادىي تەپتىشلىك ئورگىنىغا ئۆزگەرتىش ياكى بىكار قىلىشنى بۇيرۇسا بولىدۇ، زۆرۈر تېپىلغاندا ئۆزگەرتىش ياكى بىكار قىلىش توغرىسىدا بىۋاسىتە قارار چىقارسىمۇ بولىدۇ.
第六章 法律责任
6-باب قانۇن جاۋابكارلىقى
第四十三条 被审计单位违反本法规定，拒绝或者拖延提供与审计事项有关的资料的，或者提供的资料不真实、不完整的，或者拒绝、阻碍检查的，由审计机关责令改正，可以通报批评，给予警告；拒不改正的，依法追究责任。
43-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇنلاردىن مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئىقتىسادىي تەپتىش ئىشىغا مۇناسىۋەتلىك ماتېرىياللارنى بېرىشنى رەت قىلغانلىرى ياكى كېچىكتۈرۈپ بەرگەنلىرى ياكى بەرگەن ماتېرىيالى چىن، مۇكەممەل بولمىغانلىرى ياكى تەكشۈرۈشنى رەت قىلغان، توسقۇنلۇق قىلغانلىرىنى ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، ئومۇمىي ئۇقتۇرۇش چىقىرىپ تەنقىدلىسە، ئاگاھلاندۇرۇش بەرسە بولىدۇ؛ تۈزىتىشنى رەت قىلغانلارنىڭ جاۋابكارلىقى قانۇن بويىچە سۈرۈشتۈرۈلىدۇ.
第四十四条 被审计单位违反本法规定，转移、隐匿、篡改、毁弃会计凭证、会计账簿、财务会计报告以及其他与财政收支、财务收支有关的资料，或者转移、隐匿所持有的违反国家规定取得的资产，审计机关认为对直接负责的主管人员和其他直接责任人员依法应当给予处分的，应当提出给予处分的建议，被审计单位或者其上级机关、监察机关应当依法及时作出决定，并将结果书面通知审计机关；构成犯罪的，依法追究刑事责任。
44-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇن مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، بوغالتىرلىق دوكۇمېنتى، بوغالتىرلىق-راسچوت دەپتىرى، مالىيە-بوغالتىرلىق دوكلاتى ۋە مالىيە كىرىم-چىقىمى، مالىيە كىرىم-چىقىمىغا مۇناسىۋەتلىك باشقا ماتېرىياللارنى يۆتكىگەن، تىقىۋالغان، ئۆزگەرتىۋەتكەن، بۇزۇۋەتكەن ياكى ئىلكىدە تۇتقان دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپ ئېرىشكەن مۈلكىنى يۆتكىۋەتكەن، تىقىۋەتكەن بولسا، ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىم ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلاردىن قانۇن بويىچە چارە كۆرۈشكە تېگىشلىك دەپ قارىغانلىرىغا چارە كۆرۈش توغرىسىدا تەكلىپ بېرىشى كېرەك، ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇن ياكى ئۇنىڭ يۇقىرى دەرىجىلىك ئورگىنى، رېۋىزىيە ئورگىنى قانۇن بويىچە ۋاقتىدا قارار چىقىرىشى ھەمدە نەتىجىسىنى ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىغا يازما ئۇقتۇرۇشى كېرەك؛ جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.
第四十五条 对本级各部门（含直属单位）和下级政府违反预算的行为或者其他违反国家规定的财政收支行为，审计机关、人民政府或者有关主管部门在法定职权范围内，依照法律、行政法规的规定，区别情况采取下列处理措施：
45-ماددا شۇ دەرىجىلىك تارماقلار ( بىۋاسىتە قاراشلىق ئورۇنلارنىمۇ ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ ) ۋە تۆۋەن دەرىجىلىك ھۆكۈمەتنىڭ خامچوتقا خىلاپ قىلمىشى ياكى دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپ باشقا مالىيە كىرىم-چىقىم قىلمىشىغا قارىتا، ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى، خەلق ھۆكۈمىتى ياكى ئالاقىدار مەسئۇل تارماق قانۇندا بەلگىلەنگەن خىزمەت ھوقۇقى دائىرىسىدە قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردىكى بەلگىلىمە بويىچە، ئەھۋالغا قاراپ تۆۋەندىكى بىر تەرەپ قىلىش تەدبىرلىرىنى قوللىنىدۇ :
（一）责令限期缴纳应当上缴的款项；
( 1 ) تاپشۇرۇشقا تېگىشلىك پۇلنى سۈرۈك ئىچىدە تاپشۇرۇشقا بۇيرۇش؛
（二）责令限期退还被侵占的国有资产；
( 2 ) ئىگىلىۋېلىنغان دۆلەت مۈلكىنى بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە قايتۇرۇشقا بۇيرۇش؛
（三）责令限期退还违法所得；
( 3 ) قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە قايتۇرۇشقا بۇيرۇش؛
（四）责令按照国家统一的会计制度的有关规定进行处理；
( 4 ) دۆلەتنىڭ بىرلىككە كەلگەن بوغالتىرلىق تۈزۈمىدىكى ئالاقىدار بەلگىلىمىلەر بويىچە بىر تەرەپ قىلىشقا بۇيرۇش؛
（五）其他处理措施。
( 5 ) باشقا بىر تەرەپ قىلىش تەدبىرلىرى.
第四十六条 对被审计单位违反国家规定的财务收支行为，审计机关、人民政府或者有关主管部门在法定职权范围内，依照法律、行政法规的规定，区别情况采取前条规定的处理措施，并可以依法给予处罚。
46-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇننىڭ دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپ مالىيە كىرىم-چىقىم قىلمىشىغا قارىتا، ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى، خەلق ھۆكۈمىتى ياكى ئالاقىدار مەسئۇل تارماق قانۇندا بەلگىلەنگەن خىزمەت ھوقۇقى دائىرىسىدە، قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردىكى بەلگىلىمە بويىچە، ئەھۋالغا قاراپ ئالدىنقى ماددىدا بەلگىلەنگەن بىر تەرەپ قىلىش تەدبىرىنى قوللىنىدۇ ھەمدە قانۇن بويىچە جازا بەرسە بولىدۇ.
第四十七条 审计机关在法定职权范围内作出的审计决定，被审计单位应当执行。
47-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىنىڭ قانۇندا بەلگىلەنگەن خىزمەت ھوقۇقى دائىرىسىدە چىقارغان ئىقتىسادىي تەپتىش قارارىنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇن ئىجرا قىلىشى كېرەك.
审计机关依法责令被审计单位上缴应当上缴的款项，被审计单位拒不执行的，审计机关应当通报有关主管部门，有关主管部门应当依照有关法律、行政法规的规定予以扣缴或者采取其他处理措施，并将结果书面通知审计机关。
ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچىنى تاپشۇرۇشقا تېگىشلىك پۇلنى تاپشۇرۇشقا قانۇن بويىچە بۇيرۇغان، ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئىجرا قىلىشنى رەت قىلغان بولسا، ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى ئالاقىدار مەسئۇل تارماققا ئومۇمىي ئۇقتۇرۇش قىلىشى، ئالاقىدار مەسئۇل تارماق ئالاقىدار قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردىكى بەلگىلىمە بويىچە تۇتۇپ قېلىشى ياكى باشقا بىر تەرەپ قىلىش تەدبىرى قوللىنىشى ھەمدە نەتىجىسىنى ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىغا يازما ئۇقتۇرۇشى كېرەك.
第四十八条 被审计单位对审计机关作出的有关财务收支的审计决定不服的，可以依法申请行政复议或者提起行政诉讼。
48-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇن ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىنىڭ مالىيە كىرىم-چىقىمىغا مۇناسىۋەتلىك ئىقتىسادىي تەپتىش قارارىغا قايىل بولمىسا، قانۇن بويىچە مەمۇرىي قايتا قاراپ چىقىشنى ئىلتىماس قىلسا ياكى مەمۇرىي دەۋا قىلسا بولىدۇ.
被审计单位对审计机关作出的有关财政收支的审计决定不服的，可以提请审计机关的本级人民政府裁决，本级人民政府的裁决为最终决定。
ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇن ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى چىقارغان مالىيە كىرىم-چىقىمىغا مۇناسىۋەتلىك ئىقتىسادىي تەپتىش قارارىغا قايىل بولمىسا، ئۇنى ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىنىڭ شۇ دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ھۆكۈم چىقىرىشىغا سۇنسا بولىدۇ، شۇ دەرىجىلىك خەلق كومىتېتىنىڭ قارارى ئاخىرقى قارار بولىدۇ.
第四十九条 被审计单位的财政收支、财务收支违反国家规定，审计机关认为对直接负责的主管人员和其他直接责任人员依法应当给予处分的，应当提出给予处分的建议，被审计单位或者其上级机关、监察机关应当依法及时作出决定，并将结果书面通知审计机关。
49-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇننىڭ مالىيە كىرىم-چىقىمى، مالىيە كىرىم-ئېكسپورتى دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپ، ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىم ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا قانۇن بويىچە چارە كۆرۈشكە تېگىشلىك دەپ قارىسا، چارە كۆرۈش تەكلىپى بېرىشى، ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇن ياكى ئۇنىڭ يۇقىرى دەرىجىلىك ئورگىنى، رېۋىزىيە ئورگىنى قانۇن بويىچە ۋاقتىدا قارار چىقىرىشى كېرەك، ھەمدە نەتىجىسىنى ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىغا يازما ئۇقتۇرىدۇ.
第五十条 被审计单位的财政收支、财务收支违反法律、行政法规的规定，构成犯罪的，依法追究刑事责任。
50-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇننىڭ مالىيە كىرىم-چىقىمى، مالىيە كىرىم-ئېكسپورتى قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردىكى بەلگىلىمىگە خىلاپ بولۇپ، جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.
第五十一条 报复陷害审计人员的，依法给予处分；构成犯罪的，依法追究刑事责任。
51-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش خادىملىرىدىن ئۆچ ئالغانلارغا قانۇن بويىچە چارە كۆرۈلىدۇ؛ جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.
第五十二条 审计人员滥用职权、徇私舞弊、玩忽职守或者泄露所知悉的国家秘密、商业秘密的，依法给予处分；构成犯罪的，依法追究刑事责任。
52-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش خادىملىرىدىن خىزمەت ھوقۇقىدىن كەلسە-كەلمەس پايدىلانغان، نەپسانىيەتچىلىك قىلغان، خىزمەتتە بىپەرۋالىق قىلغان ياكى بىلگەن دۆلەت مەخپىيىتى، سودا مەخپىيىتىنى ئاشكارىلاپ قويغانلىرىغا قانۇن بويىچە چارە كۆرۈلىدۇ؛ جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.
第七章 附则
7-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ
第五十三条 中国人民解放军审计工作的规定，由中央军事委员会根据本法制定。
53-ماددا جۇڭگو خەلق ئازادلىق ئارمىيەسىنىڭ ئىقتىسادىي تەپتىش خىزمىتىگە دائىر بەلگىلىمىنى مەركىزىي ھەربىي كومىتېت مۇشۇ قانۇنغا ئاساسەن چىقىرىدۇ.
第五十四条 本法自1995年1月1日起施行。1988年11月30日国务院发布的《中华人民共和国审计条例》同时废止。
54-ماددا بۇ قانۇن 1995-يىل 1-ئاينىڭ 1-كۈنىدىن باشلاپ يولغا قويۇلىدۇ. 1988-يىل 11-ئاينىڭ 30-كۈنى گوۋۇيۈەن ئېلان قىلغان «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ئىقتىسادىي تەپتىش نىزامى»بىرلا ۋاقىتتا بىكار قىلىنىدۇ.