中华人民共和国工会法

جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى قانۇنى

(1992年4月3日第七届全国人民代表大会第五次会议通过 根据2001年10月27日第九届全国人民代表大会常务委员会第二十四次会议《关于修改〈中华人民共和国工会法〉的决定》第一次修正 根据2009年8月27日第十一届全国人民代表大会常务委员会第十次会议《关于修改部分法律的决定》第二次修正 根据2021年12月24日第十三届全国人民代表大会常务委员会第三十二次会议《关于修改〈中华人民共和国工会法〉的决定》第三次修正)

( 1992-يىل 4-ئاينىڭ 3-كۈنى 7-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى 5-يىغىنىدا ماقۇللانغان، 2001-يىل 10-ئاينىڭ 27-كۈنى 9-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلقنىڭ قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى 24-يىغىنىنىڭ «< جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى قانۇنى > غا تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى قارارى»غا ئاساسەن 1-قېتىم تۈزىتىلگەن، 2009-يىل 8-ئاينىڭ 27 – كۈنى 11-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك پارتىيە قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى 10-يىغىنىنىڭ «بىر قىسىم قانۇنلارغا تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى»ىگە ئاساسەن 1-قېتىملىق تۈزىتىلگەن نىڭ قارارى»غا 2 ـ قېتىم تۈزىتىش كىرگۈزۈلدى، 2021 ـ يىلى 12 ـ ئاينىڭ 24 ـ كۈنى 13 ـ نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى 32 ـ يىغىنىنىڭ «< جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى قانۇنى > غا تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى قارارى»غا ئاساسەن 3 ـ قېتىم تۈزىتىلدى )

目  录

مۇندەرىجە

第一章 总  则

1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ

第二章 工会组织

2-باب ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى تەشكىلاتلىرى

第三章 工会的权利和义务

3-باب ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىنىڭ ھوقۇقى ۋە مەجبۇرىيىتى

第四章 基层工会组织

4-باب ئاساسىي قاتلام ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى تەشكىلاتلىرى

第五章 工会的经费和财产

5-باب ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىنىڭ خىراجىتى ۋە مال-مۈلكى

第六章 法律责任

6-باب قانۇن جاۋابكارلىقى

第七章 附 则

7-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ

第一章 总  则

1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ

第一条 为保障工会在国家政治、经济和社会生活中的地位,确定工会的权利与义务,发挥工会在社会主义现代化建设事业中的作用,根据宪法,制定本法。

1-ماددا بۇ قانۇن ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىنىڭ دۆلەتنىڭ سىياسىي، ئىقتىسادىي ۋە ئىجتىمائىي تۇرمۇشىدىكى ئورنىنى كاپالەتلەندۈرۈش، ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىنىڭ ھوقۇقى-مەجبۇرىيىتىنى بېكىتىش، ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىنىڭ سوتسىيالىستىك زامانىۋىلاشتۇرۇش قۇرۇلۇشى ئىشلىرىدىكى رولىنى جارى قىلدۇرۇش مەقسىتىدە، ئاساسىي قانۇنغا بىنائەن چىقىرىلدى.

第二条 工会是中国共产党领导的职工自愿结合的工人阶级群众组织,是中国共产党联系职工群众的桥梁和纽带。

2-ماددا ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى − جۇڭگو كوممۇنىستىك پارتىيەسى رەھبەرلىكىدىكى ئىشچى-خىزمەتچىلەر ئۆز ئىختىيارلىقى بىلەن بىرلەشكەن ئىشچىلار سىنىپىنىڭ ئاممىۋى تەشكىلاتى، جۇڭگو كوممۇنىستىك پارتىيەسىنىڭ ئىشچى-خىزمەتچىلەر ئاممىسى بىلەن ئالاقە باغلىشىدىكى كۆۋرۈك ۋە ۋاسىتە.

中华全国总工会及其各工会组织代表职工的利益,依法维护职工的合法权益。

جۇڭخۇا مەملىكەتلىك باش ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى ۋە ئۇنىڭ ھەرقايسى ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى تەشكىلاتلىرى ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ مەنپەئىتىگە ۋەكىللىك قىلىپ، ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىنى قانۇن بويىچە قوغدايدۇ.

第三条 在中国境内的企业、事业单位、机关、社会组织(以下统称用人单位)中以工资收入为主要生活来源的劳动者,不分民族、种族、性别、职业、宗教信仰、教育程度,都有依法参加和组织工会的权利。任何组织和个人不得阻挠和限制。

3-ماددا جۇڭگو چېگراسى ئىچىدىكى كارخانا، كەسپىي ئورۇن، ئورگان، ئىجتىمائىي تەشكىلات ( تۆۋەندە قىسقارتىپ ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن دېيىلىدۇ ) تا مائاش كىرىمىنى ئاساسلىق تىرىكچىلىك مەنبەسى قىلغان ئەمگەكچىلەر مىللىتى، ئىرقى، جىنسى، كەسپى، دىنىي ئېتىقادى، بىلىم دەرىجىسىگە قارىماي، ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىغا قانۇن بويىچە قاتنىشىش ۋە ئۇنى تەشكىللەش ھوقۇقىغا ئىگە. ھەرقانداق تەشكىلات ۋە شەخسنىڭ توسقۇنلۇق قىلىشىغا ۋە چەكلىشىگە يول قويۇلمايدۇ.

工会适应企业组织形式、职工队伍结构、劳动关系、就业形态等方面的发展变化,依法维护劳动者参加和组织工会的权利。

ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى كارخانىنىڭ تەشكىلىي شەكلى، ئىشچى-خىزمەتچىلەر قوشۇنى قۇرۇلمىسى، ئەمگەك مۇناسىۋىتى، ئىشقا ئورۇنلىشىش ھالىتى قاتارلىق جەھەتلەردىكى تەرەققىيات ئۆزگىرىشىگە لايىقلىشىپ، ئەمگەكچىلەرنىڭ ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىغا قاتنىشىش ۋە ئۇنى تەشكىللەش ھوقۇقىنى قانۇن بويىچە قوغدايدۇ.

第四条 工会必须遵守和维护宪法,以宪法为根本的活动准则,以经济建设为中心,坚持社会主义道路,坚持人民民主专政,坚持中国共产党的领导,坚持马克思列宁主义、毛泽东思想、邓小平理论、“三个代表”重要思想、科学发展观、习近平新时代中国特色社会主义思想,坚持改革开放,保持和增强政治性、先进性、群众性,依照工会章程独立自主地开展工作。

4-ماددا ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى ئاساسىي قانۇنغا ئەمەل قىلىشى ۋە ئۇنى قوغدىشى، ئاساسىي قانۇننى ئۆز ھەرىكىتىنىڭ تۈپ مىزانى، ئىقتىسادىي قۇرۇلۇشنى مەركەز قىلىشى، سوتسىيالىزم يولىدا چىڭ تۇرۇشى، خەلق دېموكراتىيەسى دىكتاتۇرىسىدا چىڭ تۇرۇشى، جۇڭگو كوممۇنىستىك پارتىيەسىنىڭ رەھبەرلىكىدە چىڭ تۇرۇشى شەرت، ماركسىزم-لېنىنىزم، ماۋ زېدۇڭ ئىدىيەسى، دېڭ شياۋپىڭ نەزەرىيەسى، «ئۈچكە ۋەكىللىك قىلىش»مۇھىم ئىدىيەسى، ئىلمىي تەرەققىيات قارىشى، شى جىنپىڭ يېڭى دەۋر جۇڭگوچە سوتسىيالىزم ئىدىيەسىدە چىڭ تۇرۇپ، ئىسلاھات، ئېچىۋېتىشتە چىڭ تۇرۇپ، سىياسىيۋىلىكى، ئىلغارلىقى، ئاممىۋىلىقىنى ساقلاپ ۋە كۈچەيتىپ، خىزمەتلەرنى ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى نىزامنامىسى بويىچە مۇستەقىل، ئۆزىگە ئۆزى ئىگە بولغان ھالدا قانات يايدۇرۇش.

工会会员全国代表大会制定或者修改《中国工会章程》,章程不得与宪法和法律相抵触。

ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى ئەزالىرىنىڭ مەملىكەتلىك قۇرۇلتىيى «جۇڭگو ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىنىڭ نىزامنامىسى»نى تۈزىدۇ ياكى ئۇنىڭغا تۈزىتىش كىرگۈزىدۇ، نىزامنامە ئاساسىي قانۇن ۋە قانۇنلارغا زىت كەلسە بولمايدۇ.

国家保护工会的合法权益不受侵犯。

دۆلەت ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئەتىنى قوغدايدۇ.

第五条 工会组织和教育职工依照宪法和法律的规定行使民主权利,发挥国家主人翁的作用,通过各种途径和形式,参与管理国家事务、管理经济和文化事业、管理社会事务;协助人民政府开展工作,维护工人阶级领导的、以工农联盟为基础的人民民主专政的社会主义国家政权。

5-ماددا ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى تەشكىلاتلىرى ۋە ئىشچى-خىزمەتچىلەرگە ئاساسىي قانۇن ۋە قانۇنلاردىكى بەلگىلىمىلەر بويىچە دېموكراتىيە ھوقۇقىنى يۈرگۈزۈش، دۆلەتنىڭ ئىگىسىگە خاس رولىنى جارى قىلدۇرۇش، دۆلەت ئىشلىرىنى، ئىقتىساد ۋە مەدەنىيەت ئىشلىرىنى، ئىجتىمائىي ئىشلارنى باشقۇرۇشقا قاتنىشىش ۋە تەربىيە بېرىدۇ؛ خەلق ھۆكۈمىتىگە ياردەملىشىپ خىزمەتلەرنى قانات يايدۇرىدۇ، ئىشچىلار سىنىپى رەھبەرلىك قىلىدىغان، ئىشچى-دېھقانلار ئىتتىپاقىنى ئاساس قىلغان خەلق دېموكراتىيەسى دىكتاتۇرىلىقىدىكى سوتسىيالىستىك دۆلەت ھاكىمىيىتىنى قوغدايدۇ.

第六条 维护职工合法权益、竭诚服务职工群众是工会的基本职责。工会在维护全国人民总体利益的同时,代表和维护职工的合法权益。

6-ماددا ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىنى قوغداش، ئىشچى-خىزمەتچىلەر ئاممىسىغا پۈتۈن ۋۇجۇدى بىلەن مۇلازىمەت قىلىش ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىنىڭ ئاساسىي مەسئۇلىيىتى. ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى پۈتۈن مەملىكەت خەلقىنىڭ ئومۇمىي مەنپەئەتىنى قوغداش بىلەن بىرگە، ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئەتىگە ۋەكىللىك قىلىدۇ ۋە ئۇنى قوغدايدۇ.

工会通过平等协商和集体合同制度等,推动健全劳动关系协调机制,维护职工劳动权益,构建和谐劳动关系。

ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى باراۋەر كېڭىشىش ۋە كوللېكتىپ توختام تۈزۈمى قاتارلىقلار ئارقىلىق ئەمگەك مۇناسىۋىتىنى ماسلاشتۇرۇش مېخانىزمىنى تاكامۇللاشتۇرۇشقا تۈرتكە بولۇپ، ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ ئەمگەك ھوقۇق-مەنپەئىتىنى قوغداپ، ئىناق ئەمگەك مۇناسىۋىتى ئورنىتىدۇ.

工会依照法律规定通过职工代表大会或者其他形式,组织职工参与本单位的民主选举、民主协商、民主决策、民主管理和民主监督。

ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە ئىشچى-خىزمەتچىلەر قۇرۇلتىيى ياكى باشقا شەكىللەر ئارقىلىق، ئىشچى-خىزمەتچىلەرنى شۇ ئورۇننىڭ دېموكراتىك سايلىمى، دېموكراتىك كېڭىشىشى، دېموكراتىك تەدبىر بەلگىلىشى، دېموكراتىك باشقۇرۇشى ۋە دېموكراتىك نازارەت قىلىشىغا قاتنىشىشقا تەشكىللەيدۇ.

工会建立联系广泛、服务职工的工会工作体系,密切联系职工,听取和反映职工的意见和要求,关心职工的生活,帮助职工解决困难,全心全意为职工服务。

ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى ئالاقىلىشىش دائىرىسى كەڭ، ئىشچى-خىزمەتچىلەرگە مۇلازىمەت قىلىدىغان ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى خىزمەت سىستېمىسى بەرپا قىلىپ، ئىشچى-خىزمەتچىلەر بىلەن قويۇق ئالاقىلىشىپ، ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ پىكىر ۋە تەلەپلىرىنى ئاڭلايدۇ ۋە ئىنكاس قىلىدۇ، ئىشچى-خادىملارنىڭ تۇرمۇشىغا كۆڭۈل بۆلىدۇ، ئىشچى-خىزمەتچىلىرىنىڭ قىيىنچىلىقىنى ھەل قىلىشىغا ياردەم بېرىدۇ، ئىشچى-خىزمەتچىلەرنى جان-دىل بىلەن خىزمەت قىلدۇرىدۇ.

第七条 工会动员和组织职工积极参加经济建设,努力完成生产任务和工作任务。教育职工不断提高思想道德、技术业务和科学文化素质,建设有理想、有道德、有文化、有纪律的职工队伍。

7-ماددا ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى ئىشچى-خىزمەتچىلەرنى ئىقتىسادىي قۇرۇلۇشقا ئاكتىپ قاتنىشىشقا سەپەرۋەر قىلىدۇ ۋە تەشكىللەيدۇ، ئىشلەپچىقىرىش ۋەزىپىسى ۋە خىزمەت ۋەزىپىسىنى تىرىشىپ ئورۇندايدۇ. ئىشچى-خىزمەتچىلەرگە ئىدىيە-ئەخلاق، تېخنىكا-كەسىپ ۋە پەن-مەدەنىيەت ساپاسىنى ئۈزلۈكسىز ئۆستۈرۈش، غايىلىك، ئەخلاقلىق، مەدەنىيەتلىك، ئىنتىزامچان ئىشچى-خىزمەتچىلەر قوشۇنى قۇرۇش توغرىسىدا تەربىيە بېرىلىدۇ.

第八条 工会推动产业工人队伍建设改革,提高产业工人队伍整体素质,发挥产业工人骨干作用,维护产业工人合法权益,保障产业工人主人翁地位,造就一支有理想守信念、懂技术会创新、敢担当讲奉献的宏大产业工人队伍。

8-ماددا ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى سانائەت ئىشچىلىرىنىڭ قوشۇن قۇرۇلۇشى ئىسلاھاتىغا تۈرتكە بولۇپ، سانائەت ئىشچىلىرى قوشۇنىنىڭ ئومۇمىي ساپاسىنى ئۆستۈرۈپ، سانائەت ئىشچىلىرىنىڭ تايانچلىق رولىنى جارى قىلدۇرۇپ، كەسىپ ئىشچىلىرىنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىنى قوغداپ، سانائەت ئىشچىلىرىغا خاس باش قەھرىمانلىق ئورنىنى كاپالەتلەندۈرۈپ، غايىلىك ۋە ئېتىقادلىق، تېخنىكا بىلىدىغان ۋە يېڭىلىق يارىتالايدىغان، مەسئۇلىيەتچان ۋە ئۆزىنى بېغىشلىيالايدىغان زور سانائەت ئىشچىلىرى قوشۇنىنى بەرپا قىلىدۇ.

第九条 中华全国总工会根据独立、平等、互相尊重、互不干涉内部事务的原则,加强同各国工会组织的友好合作关系。

9-ماددا جۇڭخۇا مەملىكەتلىك باش ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى مۇستەقىل بولۇش، باراۋەر بولۇش، بىر-بىرىنى ھۆرمەتلەش، بىر-بىرىنىڭ ئىچكى ئىشلىرىغا ئارىلاشماسلىق پىرىنسىپىغا ئاساسەن، ھەرقايسى دۆلەتلەرنىڭ ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى تەشكىلاتلىرى بىلەن بولغان دوستانە ھەمكارلىق مۇناسىۋىتىنى كۈچەيتىدۇ.

第二章 工会组织

2-باب ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى تەشكىلاتلىرى

第十条 工会各级组织按照民主集中制原则建立。

10-ماددا ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىنىڭ ھەر دەرىجىلىك تەشكىلاتلىرى دېموكراتىك مەركەزلەشتۈرۈش تۈزۈمى پىرىنسىپى بويىچە قۇرۇلىدۇ.

各级工会委员会由会员大会或者会员代表大会民主选举产生。企业主要负责人的近亲属不得作为本企业基层工会委员会成员的人选。

ھەر دەرىجىلىك ئىشچىلار ئۇيۇشمىلىرى كومىتېتلىرىنى ئەزالار يىغىنى ياكى ئەزالار قۇرۇلتىيى دېموكراتىك سايلام ئارقىلىق ۋۇجۇدقا كەلتۈرىدۇ. كارخانىنىڭ ئاساسلىق مەسئۇلىنىڭ يېقىن تۇغقانلىرى شۇ كارخانىنىڭ ئاساسىي قاتلام ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى كومىتېتى ئەزالىرىنىڭ نامزاتى بولسا بولمايدۇ.

各级工会委员会向同级会员大会或者会员代表大会负责并报告工作,接受其监督。

ھەر دەرىجىلىك ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى كومىتېتلىرى ئۆزى بىلەن تەڭ دەرىجىلىك ئەزالار يىغىنى ياكى ئەزالار قۇرۇلتىيى ئالدىدا جاۋابكار بولىدۇ ھەمدە خىزمىتىدىن دوكلات بېرىدۇ، ئۇنىڭ نازارىتىنى قوبۇل قىلىدۇ.

工会会员大会或者会员代表大会有权撤换或者罢免其所选举的代表或者工会委员会组成人员。

ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىنىڭ ئەزالار يىغىنى ياكى ئەزالار قۇرۇلتىيى ئۆزى سايلىغان ۋەكىلنى ياكى ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى كومىتېتى تەركىبىدىكى خادىملارنى ئالماشتۇرۇشقا ياكى قالدۇرۇۋېتىشكە ھوقۇقلۇق.

上级工会组织领导下级工会组织。

يۇقىرى دەرىجىلىك ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى تۆۋەن دەرىجىلىك ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى تەشكىلاتىغا رەھبەرلىك قىلىدۇ.

第十一条 用人单位有会员二十五人以上的,应当建立基层工会委员会;不足二十五人的,可以单独建立基层工会委员会,也可以由两个以上单位的会员联合建立基层工会委员会,也可以选举组织员一人,组织会员开展活动。女职工人数较多的,可以建立工会女职工委员会,在同级工会领导下开展工作;女职工人数较少的,可以在工会委员会中设女职工委员。

11-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇندا 25 تىن ئارتۇق ئەزا بولسا، ئاساسىي قاتلام ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى كومىتېتى قۇرۇش كېرەك؛ 25 كە يەتمىسە، ئاساسىي قاتلام ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى كومىتېتىنى ئايرىم قۇرسىمۇ، ئىككىدىن ئارتۇق ئورۇننىڭ ئەزالىرى بىرلىكتە ئاساسىي قاتلام ئىشچىلار كېڭىشى قۇرسىمۇ، تەشكىللىگۈچىدىن بىرنى سايلاپ، ئەزالارنى پائالىيەت ئېلىپ بېرىشقا تەشكىللىسىمۇ بولىدۇ. ئايال ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ سانى كۆپرەك بولسا، ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىنىڭ ئايال ئىشچى-خىزمەتچىلەر كومىتېتى قۇرۇلۇپ، خىزمەتلەرنى تەڭ دەرىجىلىك ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىنىڭ رەھبەرلىكىدە قانات يايدۇرسا بولىدۇ؛ ئايال ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ سانى كۆپرەك بولسا، ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى كومىتېتىدا ئايال ئىشچى-خىزمەتچىلەر ھەيئىتى تەسىس قىلىنسا بولىدۇ.

企业职工较多的乡镇、城市街道,可以建立基层工会的联合会。

كارخانا ئىشچى-خىزمەتچىلىرى كۆپرەك بولغان يېزا-بازار، شەھەر كوچىلىرىدا ئاساسىي قاتلام ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى بىرلەشمىسى قۇرۇلسا بولىدۇ.

县级以上地方建立地方各级总工会。

ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى جايلاردا يەرلىك ھەر دەرىجىلىك باش ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى قۇرۇلىدۇ.

同一行业或者性质相近的几个行业,可以根据需要建立全国的或者地方的产业工会。

بىر ساھە ياكى خاراكتېرى ئوخشىشىپ كېتىدىغان بىرقانچە ساھەدە ئېھتىياجغا قاراپ پۈتۈن مەملىكەتتىكى ياكى يەرلىكتىكى سانائەت ئىشچىلار ئۇيۇشمىلىرىنى قۇرۇشقا بولىدۇ.

全国建立统一的中华全国总工会。

مەملىكەت بويىچە بىرلىككە كەلگەن جۇڭخۇا مەملىكەتلىك باش ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى قۇرۇلىدۇ.

第十二条 基层工会、地方各级总工会、全国或者地方产业工会组织的建立,必须报上一级工会批准。

12-ماددا ئاساسىي قاتلام ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى، يەرلىك ھەر دەرىجىلىك باش ئىشچىلار ئۇيۇشمىلىرى، مەملىكەتلىك ياكى يەرلىك كەسىپ ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى تەشكىلاتلىرىنى قۇرۇشتا، بىر دەرىجە يۇقىرى ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىغا تەستىقلىتىش شەرت.

上级工会可以派员帮助和指导企业职工组建工会,任何单位和个人不得阻挠。

يۇقىرى دەرىجىلىك ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى كارخانا ئىشچى-خىزمەتچىلىرىنىڭ ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى قۇرۇشىغا خادىم ئەۋەتىپ ياردەم بەرسە ۋە يېتەكچىلىك قىلسا بولىدۇ، ھەرقانداق ئورۇن ۋە شەخسنىڭ توسقۇنلۇق قىلىشىغا يول قويۇلمايدۇ.

第十三条 任何组织和个人不得随意撤销、合并工会组织。

13-ماددا ھەرقانداق تەشكىلات ۋە شەخسنىڭ ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى تەشكىلاتىنى خالىغانچە ئەمەلدىن قالدۇرۇشىغا، قوشۇۋېتىشىگە يول قويۇلمايدۇ.

基层工会所在的用人单位终止或者被撤销,该工会组织相应撤销,并报告上一级工会。

ئاساسىي قاتلام ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى تۇرۇشلۇق ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئاخىرلاشسا ياكى ئەمەلدىن قالدۇرۇلسا، شۇ ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى تەشكىلاتى مۇناسىپ ئەمەلدىن قالدۇرۇلىدۇ ھەمدە بىر دەرىجە يۇقىرى ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىغا دوكلات قىلىنىدۇ.

依前款规定被撤销的工会,其会员的会籍可以继续保留,具体管理办法由中华全国总工会制定。

ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە ئەمەلدىن قالدۇرۇلغان ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىنىڭ ئەزالىق سالاھىيىتى داۋاملىق ساقلاپ قېلىنسا بولىدۇ، كونكرېت باشقۇرۇش چارىسىنى جۇڭخۇا مەملىكەتلىك باش ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى چىقىرىدۇ.

第十四条 职工二百人以上的企业、事业单位、社会组织的工会,可以设专职工会主席。工会专职工作人员的人数由工会与企业、事业单位、社会组织协商确定。

14-ماددا ئىشچى-خىزمەتچىسى 200 دىن ئاشىدىغان كارخانا، كەسپىي ئورۇن، ئىجتىمائىي تەشكىلاتلارنىڭ ئىشچىلار ئۇيۇشمىلىرىدا مەخسۇس ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىنىڭ رەئىسى تەسىس قىلىنسا بولىدۇ. ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىنىڭ مەخسۇس ۋەزىپىدىكى خادىملىرىنىڭ سانىنى ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى بىلەن كارخانا، كەسپىي ئورۇن ۋە ئىجتىمائىي تەشكىلات كېڭىشىپ بېكىتىدۇ.

第十五条 中华全国总工会、地方总工会、产业工会具有社会团体法人资格。

15-ماددا جۇڭخۇا مەملىكەتلىك باش ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى، يەرلىك باش ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى ۋە سانائەت ئىشچىلار ئۇيۇشمىلىرى ئىجتىمائىي تەشكىلات تىپىدىكى قانۇنىي ئىگە سالاھىيىتىگە ئىگە بولىدۇ.

基层工会组织具备民法典规定的法人条件的,依法取得社会团体法人资格。

ئاساسىي قاتلام ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى تەشكىلاتلىرىدىن ھەق تەلەپ قانۇن دەستۇرىدا بەلگىلەنگەن قانۇنىي ئىگە شەرتىنى ھازىرلىغانلىرى قانۇن بويىچە ئىجتىمائىي تەشكىلات تىپىدىكى قانۇنىي ئىگە سالاھىيىتىگە ئېرىشىدۇ.

第十六条 基层工会委员会每届任期三年或者五年。各级地方总工会委员会和产业工会委员会每届任期五年。

16-ماددا ئاساسىي قاتلام ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى كومىتېتىنىڭ ھەر نۆۋەتلىك ۋەزىپە ئۆتەش مۇددىتى ئۈچ يىل ياكى بەش يىل بولىدۇ. ھەر دەرىجىلىك يەرلىك باش ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى كومىتېتلىرى ۋە سانائەت ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى كومىتېتلىرىنىڭ ھەر نۆۋەتلىك ۋەزىپە ئۆتەش مۇددىتى بەش يىل بولىدۇ.

第十七条 基层工会委员会定期召开会员大会或者会员代表大会,讨论决定工会工作的重大问题。经基层工会委员会或者三分之一以上的工会会员提议,可以临时召开会员大会或者会员代表大会。

17-ماددا ئاساسىي قاتلام ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى كومىتېتى قەرەللىك ھالدا ئەزالار يىغىنى ياكى ئەزالار قۇرۇلتىيى ئېچىپ، ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى خىزمىتىگە دائىر مۇھىم، زور مەسىلىلەرنى مۇزاكىرە قىلىپ قارار قىلىدۇ. ئاساسىي قاتلام ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى كومىتېتى ياكى ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى ئەزالىرىنىڭ ئۈچتىن بىرىدىن كۆپرەكىنىڭ تەكلىپى بويىچە، ۋاقىتلىق ئەزالار يىغىنى ياكى ئەزالار قۇرۇلتىيى ئېچىلسا بولىدۇ.

第十八条 工会主席、副主席任期未满时,不得随意调动其工作。因工作需要调动时,应当征得本级工会委员会和上一级工会的同意。

18-ماددا ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى رەئىسى، مۇئاۋىن رەئىسىنىڭ ۋەزىپە ئۆتەش مۇددىتى توشمىغاندا، ئۇنىڭ خىزمىتىنى خالىغانچە يۆتكەشكە بولمايدۇ. خىزمەت ئېھتىياجى بىلەن يۆتكەشكە توغرا كەلگەندە، شۇ دەرىجىلىك ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى كومىتېتى ۋە بىر دەرىجە يۇقىرى ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىنىڭ ماقۇللۇقىنى ئېلىش كېرەك.

罢免工会主席、副主席必须召开会员大会或者会员代表大会讨论,非经会员大会全体会员或者会员代表大会全体代表过半数通过,不得罢免。

ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىنىڭ رەئىسى ۋە مۇئاۋىن رەئىسىنى ۋەكىللىكتىن قالدۇرۇۋېتىشتە، ئەزالار يىغىنى ياكى ئەزالار قۇرۇلتىيىنىڭ مۇزاكىرىسى بولۇشى شەرت، ئەزالار يىغىنىنىڭ بارلىق ئەزالىرىنىڭ ياكى ئەزالار قۇرۇلتىيىنىڭ بارلىق ۋەكىللىرىنىڭ تەڭدىن تولىسىنىڭ ماقۇللۇقىدىن ئۆتكۈزمىگەنلىرىنى قالدۇرۇۋېتىشكە بولمايدۇ.

第十九条 基层工会专职主席、副主席或者委员自任职之日起,其劳动合同期限自动延长,延长期限相当于其任职期间;非专职主席、副主席或者委员自任职之日起,其尚未履行的劳动合同期限短于任期的,劳动合同期限自动延长至任期期满。但是,任职期间个人严重过失或者达到法定退休年龄的除外。

19-ماددا ئاساسىي قاتلام ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىنىڭ مەخسۇس ۋەزىپىدىكى رەئىسى، مۇئاۋىن رەئىسلىرى ياكى ئەزالىرى ۋەزىپىگە تەيىنلەنگەن كۈندىن باشلاپ ئەمگەك توختامىنىڭ مۇددىتى ئۆزلۈكىدىن ئۇزارتىلىدۇ، ئۇزارتىش مۇددىتى ئۇ ۋەزىپە ئۆتىگەن مەزگىلگە باراۋەر بولىدۇ؛ مەخسۇس ۋەزىپىدە بولمىغان رەئىس، مۇئاۋىن رەئىسلەر ياكى ئەزالار ۋەزىپە ئۆتىگەن كۈندىن باشلاپ، ئۇلارنىڭ تېخى ئادا قىلمىغان ئەمگەك توختامىنىڭ مۇددىتى ۋەزىپە ئۆتەش مۇددىتىدىن قىسقا بولسا، ئەمگەك توختامىنىڭ مۇددىتى ئۆزلۈكىدىن ۋەزىپە ئۆتەش مۇددىتى توشقانغا قەدەر ئۇزارتىلىدۇ. لېكىن، ۋەزىپە ئۆتىگەن مەزگىلدە، شەخس ئېغىر سەۋەنلىك ئۆتكۈزگەنلىرى ياكى قانۇندا بەلگىلەنگەن پېنسىيە يېشىغا يەتكەنلىرى بۇنىڭ سىرتىدا.

第三章 工会的权利和义务

3-باب ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىنىڭ ھوقۇقى ۋە مەجبۇرىيىتى

第二十条 企业、事业单位、社会组织违反职工代表大会制度和其他民主管理制度,工会有权要求纠正,保障职工依法行使民主管理的权利。

20-ماددا كارخانا، كەسپىي ئورۇن، ئىجتىمائىي تەشكىلاتلار ئىشچى-خىزمەتچىلەر قۇرۇلتىيى تۈزۈمى ۋە باشقا دېموكراتىك باشقۇرۇش تۈزۈملىرىگە خىلاپلىق قىلسا، ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى تۈزىتىشنى تەلەپ قىلىشقا، ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ دېموكراتىك باشقۇرۇش ھوقۇقىنى قانۇن بويىچە يۈرگۈزۈشىنى كاپالەتلەندۈرۈشكە ھوقۇقلۇق.

法律、法规规定应当提交职工大会或者职工代表大会审议、通过、决定的事项,企业、事业单位、社会组织应当依法办理。

قانۇن-نىزاملاردا ئىشچى-خىزمەتچىلەر يىغىنى ياكى ئىشچى-خىزمەتچىلەر قۇرۇلتىيىنىڭ قاراپ چىقىشى، ماقۇللىشى، قارار قىلىشىغا سۇنۇش بەلگىلەنگەن ئىشلارنى كارخانا، كەسپىي ئورۇن، ئىجتىمائىي تەشكىلاتلار قانۇن بويىچە بېجىرىشى كېرەك.

第二十一条 工会帮助、指导职工与企业、实行企业化管理的事业单位、社会组织签订劳动合同。

21-ماددا ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ كارخانا، كارخانىلاشتۇرۇپ باشقۇرۇلىدىغان كەسپىي ئورۇن، ئىجتىمائىي تەشكىلاتلار بىلەن ئەمگەك توختامى ئىمزالىشىغا ياردەم بېرىدۇ، يېتەكچىلىك قىلىدۇ.

工会代表职工与企业、实行企业化管理的事业单位、社会组织进行平等协商,依法签订集体合同。集体合同草案应当提交职工代表大会或者全体职工讨论通过。

ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى ئىشچى-خىزمەتچىلەرگە ۋاكالىتەن كارخانا، كارخانىلاشتۇرۇپ باشقۇرىدىغان كەسپىي ئورۇن، ئىجتىمائىي تەشكىلاتلار بىلەن باراۋەر كېڭىشىپ، قانۇن بويىچە كوللېكتىپ توختام ئىمزالايدۇ. كوللېكتىپ توختام لايىھەسىنى ئىشچى-خىزمەتچىلەر قۇرۇلتىيى ياكى بارلىق ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ مۇزاكىرە قىلىپ ماقۇللىشىغا سۇنۇش كېرەك.

工会签订集体合同,上级工会应当给予支持和帮助。

ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى كوللېكتىپ توختام تۈزگەندە، يۇقىرى دەرىجىلىك ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى قوللىشى ۋە ياردەم بېرىشى كېرەك.

企业、事业单位、社会组织违反集体合同,侵犯职工劳动权益的,工会可以依法要求企业、事业单位、社会组织予以改正并承担责任;因履行集体合同发生争议,经协商解决不成的,工会可以向劳动争议仲裁机构提请仲裁,仲裁机构不予受理或者对仲裁裁决不服的,可以向人民法院提起诉讼。

كارخانىلار، كەسپىي ئورۇنلار، ئىجتىمائىي تەشكىلاتلاردىن كوللېكتىپ توختامغا خىلاپلىق قىلىپ، ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ ئەمگەك ھوقۇق-مەنپەئىتىگە چېقىلغانلىرىنى ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى كارخانا، كەسپىي ئورۇن، ئىجتىمائىي تەشكىلاتلاردىن تۈزىتىشنى ھەمدە جاۋابكارلىقنى ئۈستىگە ئېلىشنى قانۇن بويىچە تەلەپ قىلسا بولىدۇ؛ كوللېكتىپ توختامنى ئىجرا قىلىش سەۋەبىدىن تالاش-تارتىش كېلىپ چىقىپ، كېڭىشىپ ھەل قىلالمىسا، ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى ئەمگەك ماجىراسىغا كېسىم قىلغۇچى ئاپپاراتقا كېسىم قىلىشنى سۇنسا بولىدۇ، كېسىم ئاپپاراتى قوبۇل قىلمىسا ياكى كېسىم قارارىغا قايىل بولمىسا، خەلق سوت مەھكىمىسىگە دەۋا قىلسا بولىدۇ.

第二十二条 企业、事业单位、社会组织处分职工,工会认为不适当的,有权提出意见。

22-ماددا كارخانا، كەسپىي ئورۇن، ئىجتىمائىي تەشكىلاتلار ئىشچى-خىزمەتچىلەرگە جازا بەرگەندە، ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى مۇۋاپىق ئەمەس دەپ قارىسا، پىكىر بېرىشكە ھوقۇقلۇق.

用人单位单方面解除职工劳动合同时,应当事先将理由通知工会,工会认为用人单位违反法律、法规和有关合同,要求重新研究处理时,用人单位应当研究工会的意见,并将处理结果书面通知工会。

ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئىشچى-خىزمەتچىلەر ئەمگەك توختامىنى ئۆز ئالدىغا بىكار قىلغاندا، سەۋەبىنى ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىغا ئالدىن ئۇقتۇرۇشى كېرەك، ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇننى قانۇن-نىزاملارغا ۋە مۇناسىۋەتلىك توختاملارغا خىلاپلىق قىلدى دەپ قاراپ، قايتا مۇھاكىمە قىلىپ بىر تەرەپ قىلىشنى تەلەپ قىلغاندا، ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىنىڭ پىكرىنى مۇھاكىمە قىلىشى ھەمدە بىر تەرەپ قىلىش نەتىجىسىنى ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىغا يازما ئۇقتۇرۇشى كېرەك.

职工认为用人单位侵犯其劳动权益而申请劳动争议仲裁或者向人民法院提起诉讼的,工会应当给予支持和帮助。

ئىشچى-خىزمەتچىلەر ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئۆزىنىڭ ئەمگەك ھوقۇق-مەنپەئىتىگە دەخلى-تەرۇز قىلدى دەپ قاراپ، ئەمگەك ماجىراسىغا كېسىم قىلىشنى ئىلتىماس قىلسا ياكى خەلق سوت مەھكىمىسىگە دەۋا قىلسا، ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى مەدەت ۋە ياردەم بېرىشى كېرەك.

第二十三条 企业、事业单位、社会组织违反劳动法律法规规定,有下列侵犯职工劳动权益情形,工会应当代表职工与企业、事业单位、社会组织交涉,要求企业、事业单位、社会组织采取措施予以改正;企业、事业单位、社会组织应当予以研究处理,并向工会作出答复;企业、事业单位、社会组织拒不改正的,工会可以提请当地人民政府依法作出处理:

23-ماددا كارخانا، كەسپىي ئورۇن، ئىجتىمائىي تەشكىلاتلار ئەمگەك قانۇن-نىزاملىرىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ ئەمگەك ھوقۇق-مەنپەئىتىگە دەخلى-تەرۇز قىلىدىغان تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنى سادىر قىلسا، ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى ئىشچى-خىزمەتچىلەرگە ۋاكالىتەن كارخانا، كەسپىي ئورۇنلار، ئىجتىمائىي تەشكىلاتلار بىلەن سۆزلىشىشى، كارخانا، كەسپىي ئورۇنلىرى، ئىجتىمائىي تەشكىلاتلاردىن تەدبىر قوللىنىپ تۈزىتىشنى تەلەپ قىلىشى كېرەك؛ كارخانا، كەسپىي ئورۇن، ئىجتىمائىي تەشكىلاتلار مۇھاكىمە قىلىپ بىر تەرەپ قىلىشى ھەمدە ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىغا جاۋاب بېرىشى كېرەك؛ كارخانا، كەسپىي ئورۇن، ئىجتىمائىي تەشكىلاتلاردىن تۈزىتىشنى رەت قىلغانلىرىنى ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى شۇ جايدىكى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ قانۇن بويىچە بىر تەرەپ قىلىشىغا سۇنسا بولىدۇ :

(一)克扣、拖欠职工工资的;

( 1 ) ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ مائاشىنى تۇتۇپ قالغان، نېسى قالدۇرغانلار؛

(二)不提供劳动安全卫生条件的;

( 2 ) ئەمگەك بىخەتەرلىكى ۋە ساقلىق ساقلاش شارائىتى يارىتىپ بەرمىگەنلەر؛

(三)随意延长劳动时间的;

( 3 ) ئەمگەك ۋاقتىنى خالىغانچە ئۇزارتقانلار؛

(四)侵犯女职工和未成年工特殊权益的;

( 4 ) ئايال ئىشچى-خىزمەتچىلەر ۋە قۇرامىغا يەتمىگەن ئىشچىلارنىڭ ئالاھىدە ھوقۇق-مەنپەئىتىگە دەخلى-تەرۇز قىلغانلار؛

(五)其他严重侵犯职工劳动权益的。

( 5 ) ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ ئەمگەك ھوقۇق-مەنپەئىتىگە ئېغىر دەخلى-تەرۇز قىلىدىغان باشقا كىشىلەر.

第二十四条 工会依照国家规定对新建、扩建企业和技术改造工程中的劳动条件和安全卫生设施与主体工程同时设计、同时施工、同时投产使用进行监督。对工会提出的意见,企业或者主管部门应当认真处理,并将处理结果书面通知工会。

24-ماددا ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە يېڭىدىن قۇرۇلىدىغان، كېڭەيتىلىدىغان كارخانا ۋە تېخنىكا ئۆزگەرتىش قۇرۇلۇشىدىكى ئەمگەك شارائىتى، بىخەتەرلىك، ساقلىق ساقلاش ئەسلىھەلىرى بىلەن ئاساسىي گەۋدە قۇرۇلۇشىنى تەڭ لايىھەلەش، تەڭ قۇرۇلۇش قىلىش، تەڭ ئىشقا كىرىشتۈرۈپ ئىشلىتىشنى نازارەت قىلىدۇ. كارخانا ياكى مەسئۇل تارماق ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى ئوتتۇرىغا قويغان پىكىرنى ئەستايىدىل بىر تەرەپ قىلىشى ھەمدە بىر تەرەپ قىلىش نەتىجىسىنى ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىغا يازما ئۇقتۇرۇشى كېرەك.

第二十五条 工会发现企业违章指挥、强令工人冒险作业,或者生产过程中发现明显重大事故隐患和职业危害,有权提出解决的建议,企业应当及时研究答复;发现危及职工生命安全的情况时,工会有权向企业建议组织职工撤离危险现场,企业必须及时作出处理决定。

25-ماددا ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى كارخانىنىڭ قائىدىگە خىلاپ قوماندانلىق قىلغانلىقى، ئىشچىلارنى قاراملىق بىلەن مەشغۇلات قىلىشقا زورلىغانلىقى ياكى ئىشلەپچىقىرىش جەريانىدا روشەن زور ھادىسە يوشۇرۇن خەۋپى ۋە كەسىپ خەۋپىنى بايقىغانلىقىنى سەزگەندە، ھەل قىلىش تەكلىپى بېرىشكە ھوقۇقلۇق، كارخانا ۋاقتىدا مۇھاكىمە قىلىپ جاۋاب بېرىشى كېرەك؛ ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ ھاياتىي بىخەتەرلىكىگە خەۋپ يەتكۈزىدىغان ئەھۋال بايقالغاندا، ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى كارخانىغا ئىشچى-خىزمەتچىلەرنى خەتەرلىك نەق مەيداندىن چېكىنىشكە تەشكىللەش تەكلىپىنى بېرىشكە ھوقۇقلۇق، كارخانا ۋاقتىدا بىر تەرەپ قىلىش قارارى چىقىرىشى شەرت.

第二十六条 工会有权对企业、事业单位、社会组织侵犯职工合法权益的问题进行调查,有关单位应当予以协助。

26-ماددا ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى كارخانا، كەسپىي ئورۇن، ئىجتىمائىي تەشكىلاتلارنىڭ ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىگە چېقىلىش مەسىلىسىنى تەكشۈرۈشكە ھوقۇقلۇق، مۇناسىۋەتلىك ئورۇنلار ياردەم بېرىشى كېرەك.

第二十七条 职工因工伤亡事故和其他严重危害职工健康问题的调查处理,必须有工会参加。工会应当向有关部门提出处理意见,并有权要求追究直接负责的主管人员和有关责任人员的责任。对工会提出的意见,应当及时研究,给予答复。

27-ماددا ئىشچى-خىزمەتچىلەر ئىش ئۈستىدىكى يارىلىنىش-يارىلىنىش ھادىسىسى ۋە ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ ساغلاملىقىغا ئېغىر خەۋپ يەتكۈزىدىغان باشقا مەسىلىلەرنى تەكشۈرۈپ بىر تەرەپ قىلىشتا، ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى قاتنىشىشى شەرت. ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى مۇناسىۋەتلىك تارماققا بىر تەرەپ قىلىش پىكرىنى ئوتتۇرىغا قويۇشى ھەمدە بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىم ۋە مۇناسىۋەتلىك جاۋابكارنىڭ جاۋابكارلىقىنى سۈرۈشتۈرۈشنى تەلەپ قىلىشقا ھوقۇقلۇق. ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى ئوتتۇرىغا قويغان پىكىرلەرگە ۋاقتىدا مۇھاكىمە قىلىپ جاۋاب بېرىش كېرەك.

第二十八条 企业、事业单位、社会组织发生停工、怠工事件,工会应当代表职工同企业、事业单位、社会组织或者有关方面协商,反映职工的意见和要求并提出解决意见。对于职工的合理要求,企业、事业单位、社会组织应当予以解决。工会协助企业、事业单位、社会组织做好工作,尽快恢复生产、工作秩序。

28-ماددا كارخانا، كەسپىي ئورۇن، ئىجتىمائىي تەشكىلاتلاردا ئىش توختىتىپ قويۇش، ئىشنى ئاقسىتىپ قويۇش ۋەقەسى كۆرۈلسە، ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى ئىشچى-خىزمەتچىلەرگە ۋاكالىتەن كارخانا، كەسپىي ئورۇنلار، ئىجتىمائىي تەشكىلاتلار ياكى مۇناسىۋەتلىك تەرەپلەر بىلەن كېڭىشىپ، ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ پىكىر ۋە تەلەپلىرىنى ئىنكاس قىلىشى ھەمدە ھەل قىلىش پىكرىنى ئوتتۇرىغا قويۇشى كېرەك. ئىشچى-خىزمەتچىلەرگە قويۇلغان مۇۋاپىق تەلەپنى كارخانا، كەسپىي ئورۇن، ئىجتىمائىي تەشكىلاتلار ھەل قىلىشى كېرەك. ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى كارخانا، كەسپىي ئورۇن، ئىجتىمائىي تەشكىلاتلارغا ياردەملىشىپ خىزمەتلەرنى ياخشى ئىشلەيدۇ، ئىشلەپچىقىرىش ۋە خىزمەت تەرتىپىنى تېز ئەسلىگە كەلتۈرىدۇ.

第二十九条 工会参加企业的劳动争议调解工作。

29-ماددا ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى كارخانىنىڭ ئەمگەك تالاش-تارتىشىنى مۇرەسسە قىلىش خىزمىتىگە قاتنىشىدۇ.

地方劳动争议仲裁组织应当有同级工会代表参加。

يەرلىك ئەمگەك ماجىراسىغا كېسىم قىلىش تەشكىلاتىغا تەڭ دەرىجىلىك ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى ۋەكىلى قاتنىشىشى كېرەك.

第三十条 县级以上各级总工会依法为所属工会和职工提供法律援助等法律服务。

30-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى ھەر دەرىجىلىك باش ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى قارىمىقىدىكى ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى ۋە ئىشچى-خىزمەتچىلەرگە قانۇن ياردىمى بېرىش قاتارلىق قانۇن مۇلازىمىتى قىلىدۇ.

第三十一条 工会协助用人单位办好职工集体福利事业,做好工资、劳动安全卫生和社会保险工作。

31-ماددا ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇنغا ياردەملىشىپ ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ كوللېكتىپ پاراۋانلىق ئىشلىرىنى ياخشى ئىشلەپ، مائاش، ئەمگەك بىخەتەرلىكى-ساقلىق ساقلاش ۋە ئىجتىمائىي سۇغۇرتا خىزمىتىنى ياخشى ئىشلەيدۇ.

第三十二条 工会会同用人单位加强对职工的思想政治引领,教育职工以国家主人翁态度对待劳动,爱护国家和单位的财产;组织职工开展群众性的合理化建议、技术革新、劳动和技能竞赛活动,进行业余文化技术学习和职工培训,参加职业教育和文化体育活动,推进职业安全健康教育和劳动保护工作。

32-ماددا ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن بىلەن بىرلىكتە ئىشچى-خىزمەتچىلەرگە بولغان ئىدىيەۋى-سىياسىي يېتەكچىلىكنى كۈچەيتىپ، ئىشچى-خىزمەتچىلەرگە ئەمگەككە دۆلەتنىڭ ئىگىسى پوزىتسىيەسى بىلەن مۇئامىلە قىلىش، دۆلەت ۋە ئورۇننىڭ مال-مۈلكىنى ئاسراش توغرىسىدا تەربىيە بېرىدۇ؛ ئىشچى-خىزمەتچىلەرنى ئاممىۋى مۇۋاپىق تەكلىپ، تېخنىكا يېڭىلاش، ئەمگەك ۋە ماھارەت مۇسابىقىسى پائالىيەتلىرىنى قانات يايدۇرۇشقا، ئىشتىن سىرتقى مەدەنىيەت تېخنىكىسىنى ئۆگىنىشكە ۋە ئىشچى-خىزمەتچىلەرنى تەربىيەلەشكە، كەسپىي مائارىپ ۋە مەدەنىيەت-تەنتەربىيە پائالىيەتلىرىگە قاتنىشىشقا تەشكىللەپ، كەسپىي بىخەتەرلىك-ساغلاملىق تەربىيەسى ۋە ئەمگەك مۇھاپىزىتى خىزمىتىنى ئالغا سىلجىتىش.

第三十三条 根据政府委托,工会与有关部门共同做好劳动模范和先进生产(工作)者的评选、表彰、培养和管理工作。

33-ماددا ھۆكۈمەتنىڭ ھاۋالىسى بىلەن، ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى مۇناسىۋەتلىك تارماقلار بىلەن بىرلىكتە ئەمگەك نەمۇنىچىلىرى ۋە ئىلغار ئىشلەپچىقىرىش ( خىزمەت ) خادىملىرىنى باھالاش، تەقدىرلەش، يېتىشتۈرۈش ۋە باشقۇرۇش خىزمىتىنى ياخشى ئىشلەيدۇ.

第三十四条 国家机关在组织起草或者修改直接涉及职工切身利益的法律、法规、规章时,应当听取工会意见。

34-ماددا دۆلەت ئورگىنى ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ جانىجان مەنپەئىتىگە بىۋاسىتە چېتىلىدىغان قانۇن-نىزام، قائىدىلەرنى تۈزۈشكە تەشكىللىگەندە ياكى ئۇنىڭغا تۈزىتىش كىرگۈزگەندە، ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىنىڭ پىكرىنى ئاڭلىشى كېرەك.

县级以上各级人民政府制定国民经济和社会发展计划,对涉及职工利益的重大问题,应当听取同级工会的意见。

ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى خەلق ئىگىلىكى ۋە ئىجتىمائىي تەرەققىيات پىلانى تۈزۈشتە، ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ مەنپەئىتىگە چېتىلىدىغان زور مەسىلىلەردە، تەڭ دەرىجىلىك ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىنىڭ پىكرىنى ئاڭلىشى كېرەك.

县级以上各级人民政府及其有关部门研究制定劳动就业、工资、劳动安全卫生、社会保险等涉及职工切身利益的政策、措施时,应当吸收同级工会参加研究,听取工会意见。

ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى ۋە ئۇنىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى ئىشقا ئورۇنلاشتۇرۇش، مائاش، ئەمگەك بىخەتەرلىكى-ساقلىق ساقلاش، ئىجتىمائىي سۇغۇرتا قاتارلىق ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ جانىجان مەنپەئىتىگە چېتىلىدىغان سىياسەت-تەدبىرلەرنى مۇھاكىمە قىلىپ تۈزگەندە، تەڭ دەرىجىلىك ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىنى مۇھاكىمە قىلىشقا قوبۇل قىلىشى، ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىنىڭ پىكرىنى ئاڭلىشى كېرەك.

第三十五条 县级以上地方各级人民政府可以召开会议或者采取适当方式,向同级工会通报政府的重要的工作部署和与工会工作有关的行政措施,研究解决工会反映的职工群众的意见和要求。

35-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى يىغىن ئېچىپ ياكى مۇۋاپىق ئۇسۇل قوللىنىپ، تەڭ دەرىجىلىك ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىغا ھۆكۈمەتنىڭ مۇھىم خىزمەت ئورۇنلاشتۇرمىسى ۋە ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى خىزمىتىگە مۇناسىۋەتلىك مەمۇرىي تەدبىرنى ئومۇمىي ئۇقتۇرۇش قىلىپ، ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى ئىنكاس قىلغان ئىشچى-خىزمەتچىلەر ئاممىسىنىڭ پىكىر ۋە تەلىپىنى مۇھاكىمە قىلىپ ھەل قىلسا بولىدۇ.

各级人民政府劳动行政部门应当会同同级工会和企业方面代表,建立劳动关系三方协商机制,共同研究解决劳动关系方面的重大问题。

ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرىنىڭ ئەمگەك مەمۇرىي تارمىقى تەڭ دەرىجىلىك ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى ۋە كارخانا تەرەپنىڭ ۋەكىللىرى بىلەن بىرلىكتە، ئەمگەك مۇناسىۋىتىگە دائىر ئۈچ تەرەپ كېڭىشىش مېخانىزمى ئورنىتىپ، ئەمگەك مۇناسىۋىتى جەھەتتىكى مۇھىم، زور مەسىلىلەرنى بىرلىكتە تەتقىق قىلىپ ھەل قىلىشى كېرەك.

第四章 基层工会组织

4-باب ئاساسىي قاتلام ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى تەشكىلاتلىرى

第三十六条 国有企业职工代表大会是企业实行民主管理的基本形式,是职工行使民主管理权力的机构,依照法律规定行使职权。

36-ماددا دۆلەت كارخانىلىرىنىڭ ئىشچى-خىزمەتچىلەر قۇرۇلتىيى − كارخانىلارنىڭ دېموكراتىك باشقۇرۇشنى يولغا قويۇشىنىڭ ئاساسىي شەكلى، ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ دېموكراتىك باشقۇرۇش ھوقۇقىنى يۈرگۈزىدىغان ئاپپاراتى، ئۇلار قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە خىزمەت ھوقۇقىنى يۈرگۈزىدۇ.

国有企业的工会委员会是职工代表大会的工作机构,负责职工代表大会的日常工作,检查、督促职工代表大会决议的执行。

دۆلەت كارخانىلىرىنىڭ ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى كومىتېتى − ئىشچى-خىزمەتچىلەر قۇرۇلتىيىنىڭ خىزمەت ئاپپاراتى، ئۇ ئىشچى-خىزمەتچىلەر يىغىنىنىڭ كۈندىلىك خىزمەتلىرىگە مەسئۇل بولىدۇ، ئىشچى-خىزمەتچىلەر قۇرۇلتىيى قارارىنىڭ ئىجرا قىلىنىشىنى تەكشۈرىدۇ ۋە ئۇنىڭغا ھەيدەكچىلىك قىلىدۇ.

第三十七条 集体企业的工会委员会,应当支持和组织职工参加民主管理和民主监督,维护职工选举和罢免管理人员、决定经营管理的重大问题的权力。

37-ماددا كوللېكتىپ كارخانىلارنىڭ ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى كومىتېتى ئىشچى-خىزمەتچىلەرنى دېموكراتىك باشقۇرۇش ۋە دېموكراتىك نازارەت قىلىشقا قاتنىشىشقا قوللىشى ۋە تەشكىللىشى، ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ باشقۇرغۇچى خادىملارنى سايلاش ۋە قالدۇرۇۋېتىش، ئىگىلىك باشقۇرۇشقا دائىر مۇھىم، زور مەسىلىلەرنى قارار قىلىش ھوقۇقىنى قوغدىشى كېرەك.

第三十八条 本法第三十六条、第三十七条规定以外的其他企业、事业单位的工会委员会,依照法律规定组织职工采取与企业、事业单位相适应的形式,参与企业、事业单位民主管理。

38-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 36-، 37-ماددىسىدا بەلگىلەنگەن باشقا كارخانا، كەسپىي ئورۇنلاردىكى ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى كومىتېتلىرى قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە ئىشچى-خىزمەتچىلەرنى كارخانا، كەسپىي ئورۇنغا مۇناسىپ شەكىلدە كارخانا، كەسپىي ئورۇننىڭ دېموكراتىك باشقۇرۇشىغا قاتنىشىشقا تەشكىللەيدۇ.

第三十九条 企业、事业单位、社会组织研究经营管理和发展的重大问题应当听取工会的意见;召开会议讨论有关工资、福利、劳动安全卫生、工作时间、休息休假、女职工保护和社会保险等涉及职工切身利益的问题,必须有工会代表参加。

39-ماددا كارخانا، كەسپىي ئورۇن، ئىجتىمائىي تەشكىلاتلار ئىگىلىك باشقۇرۇش ۋە تەرەققىياتقا دائىر چوڭ-چوڭ مەسىلىلەر ئۈستىدە مۇھاكىمە ئېلىپ بارغاندا، ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىنىڭ پىكرىنى ئاڭلىشى كېرەك؛ يىغىن ئېچىپ، مائاش، پاراۋانلىق، ئەمگەك بىخەتەرلىكى-ساقلىق ساقلاش، خىزمەت ۋاقتى، دەم ئېلىش-دەم ئېلىش، ئايال ئىشچى-خىزمەتچىلەرنى قوغداش ۋە ئىجتىمائىي سۇغۇرتا قاتارلىق ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ جانىجان مەنپەئىتىگە چېتىلىدىغان مەسىلىلەرنى مۇزاكىرە قىلىشقا ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى ۋەكىللىرى قاتنىشىشى شەرت.

企业、事业单位、社会组织应当支持工会依法开展工作,工会应当支持企业、事业单位、社会组织依法行使经营管理权。

كارخانىلار، كەسپىي ئورۇنلار، ئىجتىمائىي تەشكىلاتلار ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىنىڭ خىزمەتلەرنى قانۇن بويىچە قانات يايدۇرۇشىغا مەدەت بېرىشى، ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى كارخانا، كەسپىي ئورۇن، ئىجتىمائىي تەشكىلاتلارنىڭ ئىگىلىك باشقۇرۇش ھوقۇقىنى قانۇن بويىچە يۈرگۈزۈشىگە مەدەت بېرىشى كېرەك.

第四十条 公司的董事会、监事会中职工代表的产生,依照公司法有关规定执行。

40-ماددا شىركەت مۇدىرىيىتى، نازارەتچىلىك كومىتېتىدىكى ئىشچى-خىزمەتچىلەر ۋەكىللىرىنى ۋۇجۇدقا كەلتۈرۈش شىركەت قانۇنىدىكى ئالاقىدار بەلگىلىمە بويىچە بولىدۇ.

第四十一条 基层工会委员会召开会议或者组织职工活动,应当在生产或者工作时间以外进行,需要占用生产或者工作时间的,应当事先征得企业、事业单位、社会组织的同意。

41-ماددا ئاساسىي قاتلام ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى كومىتېتلىرى يىغىن ئېچىش ياكى ئىشچى-خىزمەتچىلەر پائالىيىتىنى تەشكىللەشتە، ئىشلەپچىقىرىش ياكى خىزمەت ۋاقتىدىن سىرت پائالىيەت ئېلىپ بېرىشى، ئىشلەپچىقىرىش ياكى ئىش ۋاقتىنى ئىگىلەشكە توغرا كەلسە، كارخانا، كەسپىي ئورۇن، ئىجتىمائىي تەشكىلاتلارنىڭ ماقۇللۇقىنى ئالدىن ئېلىشى كېرەك.

基层工会的非专职委员占用生产或者工作时间参加会议或者从事工会工作,每月不超过三个工作日,其工资照发,其他待遇不受影响。

ئاساسىي قاتلام ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىنىڭ مەخسۇس ۋەزىپىسىز ئەزالىرى ئىشلەپچىقىرىش ياكى خىزمەت ۋاقتىنى ئىگىلەپ يىغىنغا قاتنىشىدۇ ياكى ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى خىزمىتى بىلەن شۇغۇللىنىدۇ، ھەر ئايدا ئۈچ خىزمەت كۈنىدىن ئېشىپ كەتمەيدۇ، ئۇلارنىڭ مائاشى بۇرۇنقىدەك تارقىتىلىدۇ، باشقا تەمىناتى تەسىرگە ئۇچرىمايدۇ.

第四十二条 用人单位工会委员会的专职工作人员的工资、奖励、补贴,由所在单位支付。社会保险和其他福利待遇等,享受本单位职工同等待遇。

42-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى كومىتېتىنىڭ مەخسۇس ۋەزىپىدىكى خادىملىرىنىڭ مائاش، مۇكاپات، تولۇقلىمىسىنى ئىشلەۋاتقان ئورنى بېرىدۇ. ئىجتىمائىي سۇغۇرتا ۋە باشقا پاراۋانلىق تەمىناتى قاتارلىقلار شۇ ئورۇندىكى ئىشچى-خىزمەتچىلەرگە ئوخشاش تەمىناتتىن بەھرىمەن بولىدۇ.

第五章 工会的经费和财产

5-باب ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىنىڭ خىراجىتى ۋە مال-مۈلكى

第四十三条 工会经费的来源:

43-ماددا ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى خىراجىتىنىڭ كېلىش مەنبەسى :

(一)工会会员缴纳的会费;

( 1 ) ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى ئەزالىرى تاپشۇرىدىغان ئەزالىق بەدەل پۇلى؛

(二)建立工会组织的用人单位按每月全部职工工资总额的百分之二向工会拨缴的经费;

( 2 ) ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى تەشكىلاتى قۇرغان ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ھەر ئايلىق بارلىق ئىشچى-خىزمەتچىلەر ئىش ھەققى ئومۇمىي سوممىسىنىڭ % 2 ى بويىچە ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىغا تاپشۇرىدىغان خىراجەت؛

(三)工会所属的企业、事业单位上缴的收入;

( 3 ) ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىغا قاراشلىق كارخانا، كەسپىي ئورۇن تاپشۇرغان كىرىم؛

(四)人民政府的补助;

( 4 ) خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ياردەم پۇلى؛

(五)其他收入。

( 5 ) باشقا كىرىم.

前款第二项规定的企业、事业单位、社会组织拨缴的经费在税前列支。

ئالدىنقى تارماقنىڭ ( 2 ) تارماقچىسىدا بەلگىلەنگەن كارخانا، كەسپىي ئورۇن، ئىجتىمائىي تەشكىلاتلار ئاجرىتىپ بەرگەن خىراجەت باجدىن بۇرۇن چىقىم قىلىنىدۇ.

工会经费主要用于为职工服务和工会活动。经费使用的具体办法由中华全国总工会制定。

ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى خىراجىتى ئاساسلىقى ئىشچى-خىزمەتچىلەرگە مۇلازىمەت قىلىش ۋە ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى پائالىيىتىگە ئىشلىتىلىدۇ. خىراجەت ئىشلىتىشنىڭ كونكرېت چارىسىنى جۇڭخۇا مەملىكەتلىك باش ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى بېكىتىدۇ.

第四十四条 企业、事业单位、社会组织无正当理由拖延或者拒不拨缴工会经费,基层工会或者上级工会可以向当地人民法院申请支付令;拒不执行支付令的,工会可以依法申请人民法院强制执行。

44-ماددا كارخانا، كەسپىي ئورۇن، ئىجتىمائىي تەشكىلاتلار يولسىز سەۋەبلەر بىلەن ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى خىراجىتىنى ئارقىغا سوزسا ياكى تاپشۇرۇشنى رەت قىلسا، ئاساسىي قاتلام ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى ياكى يۇقىرى دەرىجىلىك ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى شۇ جايدىكى خەلق سوت مەھكىمىسىگە بۇيرۇقنامە چىقىرىشنى ئىلتىماس قىلسا بولىدۇ؛ چىقىمدان بۇيرۇقىنى ئىجرا قىلىشنى رەت قىلسا، ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى خەلق سوت مەھكىمىسىگە مەجبۇرىي ئىجرا قىلدۇرۇشنى قانۇن بويىچە ئىلتىماس قىلسا بولىدۇ.

第四十五条 工会应当根据经费独立原则,建立预算、决算和经费审查监督制度。

45-ماددا ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى خىراجەتنى مۇستەقىل قىلىش پىرىنسىپىغا ئاساسەن، خامچوت، نەق چوت ۋە خىراجەتنى تەكشۈرۈش-نازارەت قىلىش تۈزۈمىنى ئورنىتىشى كېرەك.

各级工会建立经费审查委员会。

ھەر دەرىجىلىك ئىشچىلار ئۇيۇشمىلىرى خىراجەت تەكشۈرۈش كومىتېتى قۇرىدۇ.

各级工会经费收支情况应当由同级工会经费审查委员会审查,并且定期向会员大会或者会员代表大会报告,接受监督。工会会员大会或者会员代表大会有权对经费使用情况提出意见。

ھەر دەرىجىلىك ئىشچىلار ئۇيۇشمىلىرى خىراجىتىنىڭ كىرىم-چىقىم ئەھۋالىنى تەڭ دەرىجىلىك ئىشچىلار ئۇيۇشمىلىرىنىڭ خىراجىتىنى تەكشۈرۈش كومىتېتى تەكشۈرۈشى ھەمدە ئەزالار يىغىنى ياكى ئەزالار قۇرۇلتىيىغا قەرەللىك مەلۇم قىلىشى، ئۇلارنىڭ نازارىتىنى قوبۇل قىلىشى كېرەك. ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىنىڭ ئەزالار يىغىنى ياكى ئەزالار قۇرۇلتىيى خىراجەت ئىشلىتىش ئەھۋالى توغرىسىدا پىكىر بېرىشكە ھوقۇقلۇق.

工会经费的使用应当依法接受国家的监督。

ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى خىراجىتىنى ئىشلىتىشتە، قانۇن بويىچە دۆلەتنىڭ نازارىتىنى قوبۇل قىلىش كېرەك.

第四十六条 各级人民政府和用人单位应当为工会办公和开展活动,提供必要的设施和活动场所等物质条件。

46-ماددا ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى ۋە ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇنلار ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىنىڭ ئىش بېجىرىشى ۋە پائالىيەتنى قانات يايدۇرۇشىغا زۆرۈر ئەسلىھە ۋە پائالىيەت سورۇنى قاتارلىق ماددىي شارائىتلارنى يارىتىپ بېرىشى كېرەك.

第四十七条 工会的财产、经费和国家拨给工会使用的不动产,任何组织和个人不得侵占、挪用和任意调拨。

47-ماددا ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىنىڭ مال-مۈلكى، خىراجىتى ۋە دۆلەت ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىنىڭ ئىشلىتىشىگە بەرگەن كۆچمەس مۈلۈكنى ھەرقانداق تەشكىلات ۋە شەخسنىڭ ئىگىلىۋېلىشىغا، ئىشلىتىۋېلىشىغا ۋە خالىغانچە يۆتكەپ بېرىشىگە يول قويۇلمايدۇ.

第四十八条 工会所属的为职工服务的企业、事业单位,其隶属关系不得随意改变。

48-ماددا ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىغا قاراشلىق ئىشچى-خىزمەتچىلەرگە مۇلازىمەت قىلىدىغان كارخانا، كەسپىي ئورۇنلارنىڭ تەۋەلىك مۇناسىۋىتىنى خالىغانچە ئۆزگەرتىشكە بولمايدۇ.

第四十九条 县级以上各级工会的离休、退休人员的待遇,与国家机关工作人员同等对待。

49-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى ھەر دەرىجىلىك ئىشچىلار ئۇيۇشمىلىرىنىڭ دەم ئېلىشقا چىققان، پېنسىيەگە چىققان خادىملىرىنىڭ تەمىناتىغا دۆلەت ئورگىنى خادىملىرى بىلەن ئوخشاش مۇئامىلە قىلىنىدۇ.

第六章 法律责任

6-باب قانۇن جاۋابكارلىقى

第五十条 工会对违反本法规定侵犯其合法权益的,有权提请人民政府或者有关部门予以处理,或者向人民法院提起诉讼。

50-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئۇلارنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىگە چېقىلغانلارنى خەلق ھۆكۈمىتى ياكى مۇناسىۋەتلىك تارماقلارنىڭ بىر تەرەپ قىلىشىغا سۇنۇشقا ياكى خەلق سوت مەھكىمىسىگە دەۋا قىلىشقا ھوقۇقلۇق.

第五十一条 违反本法第三条、第十二条规定,阻挠职工依法参加和组织工会或者阻挠上级工会帮助、指导职工筹建工会的,由劳动行政部门责令其改正;拒不改正的,由劳动行政部门提请县级以上人民政府处理;以暴力、威胁等手段阻挠造成严重后果,构成犯罪的,依法追究刑事责任。

51-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 3-، 12-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىغا قانۇن بويىچە قاتنىشىشى ۋە تەشكىللىشىگە توسقۇنلۇق قىلغان ياكى يۇقىرى دەرىجىلىك ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىنىڭ ئىشچى-خىزمەتچىلەر ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى قۇرۇشقا ياردەم بېرىشى ۋە يېتەكچىلىك قىلىشىغا توسقۇنلۇق قىلغانلارنى ئەمگەك مەمۇرىي تارمىقى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ؛ تۈزىتىشنى رەت قىلغانلارنى ئەمگەك مەمۇرىي تارمىقى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ بىر تەرەپ قىلىشىغا سۇنىدۇ؛ زوراۋانلىق قىلىش، تەھدىت سېلىش قاتارلىق ۋاسىتىلەر بىلەن توسقۇنلۇق قىلىپ ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلىپ جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلەر قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

第五十二条 违反本法规定,对依法履行职责的工会工作人员无正当理由调动工作岗位,进行打击报复的,由劳动行政部门责令改正、恢复原工作;造成损失的,给予赔偿。

52-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، مەسئۇلىيىتىنى قانۇن بويىچە ئادا قىلىدىغان ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى خادىملىرىدىن يولسىز سەۋەبلەر بىلەن ئىش ئورنىنى يۆتكەپ زەربە بېرىپ ئۆچ ئالغانلىرىنى ئەمگەك مەمۇرىي تارمىقى تۈزىتىشكە، ئەسلىي خىزمىتىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈشكە بۇيرۇيدۇ؛ زىيان سالغانلىرى تۆلەم بېرىدۇ.

对依法履行职责的工会工作人员进行侮辱、诽谤或者进行人身伤害,构成犯罪的,依法追究刑事责任;尚未构成犯罪的,由公安机关依照治安管理处罚法的规定处罚。

ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى خادىملىرىدىن قانۇن بويىچە مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلىپ ھاقارەت كەلتۈرۈپ، تۆھمەت قىلىپ ياكى جىسمانىي جەھەتتىن زەخىملەندۈرۈپ جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ؛ جىنايەت شەكىللەندۈرمىگەنلىرىگە جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنى ئامانلىق باشقۇرۇش جازا قانۇنىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىدۇ.

第五十三条 违反本法规定,有下列情形之一的,由劳动行政部门责令恢复其工作,并补发被解除劳动合同期间应得的报酬,或者责令给予本人年收入二倍的赔偿:

53-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرىنى سادىر قىلغانلارنى ئەمگەك مەمۇرىي تارمىقى خىزمىتىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈشكە بۇيرۇيدۇ ھەمدە ئەمگەك توختامى بىكار قىلىنغان مەزگىلدە تېگىشلىك ھەقنى تولۇقلاپ تارقىتىدۇ ياكى شۇ كىشىنىڭ يىللىق كىرىمىنىڭ ئىككى ھەسسىسى بويىچە تۆلەم بېرىشكە بۇيرۇيدۇ :

(一)职工因参加工会活动而被解除劳动合同的;

( 1 ) ئىشچى-خىزمەتچىلەر ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى پائالىيىتىگە قاتناشقانلىقى ئۈچۈن ئەمگەك توختامى بىكار قىلىنغان بولسا؛

(二)工会工作人员因履行本法规定的职责而被解除劳动合同的。

( 2 ) ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى خادىملىرى مۇشۇ قانۇندا بەلگىلەنگەن مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلغانلىقى ئۈچۈن ئەمگەك توختامى بىكار قىلىنغان بولسا.

第五十四条 违反本法规定,有下列情形之一的,由县级以上人民政府责令改正,依法处理:

54-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرىنى سادىر قىلغانلارنى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، قانۇن بويىچە بىر تەرەپ قىلىدۇ :

(一)妨碍工会组织职工通过职工代表大会和其他形式依法行使民主权利的;

( 1 ) ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىنىڭ ئىشچى-خىزمەتچىلەرنى تەشكىللەپ ئىشچى-خىزمەتچىلەر قۇرۇلتىيى ۋە باشقا شەكىللەر ئارقىلىق دېموكراتىيە ھوقۇقىنى قانۇن بويىچە يۈرگۈزۈشىگە توسقۇنلۇق قىلغانلار؛

(二)非法撤销、合并工会组织的;

( 2 ) ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى تەشكىلاتىنى قانۇنسىز بىكار قىلغان، قوشۇۋەتكەنلەر؛

(三)妨碍工会参加职工因工伤亡事故以及其他侵犯职工合法权益问题的调查处理的;

( 3 ) ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىنىڭ ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ ئىش سەۋەبىدىن تالاپەتكە ئۇچراش ھادىسىسى ۋە ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىگە دەخلى-تەرۇز قىلىدىغان باشقا مەسىلىلەرنى تەكشۈرۈپ بىر تەرەپ قىلىشقا قاتنىشىشىغا دەخلى يەتكۈزگەنلەر؛

(四)无正当理由拒绝进行平等协商的。

( 4 ) باراۋەر كېڭىشىشنى يولسىز سەۋەبلەر بىلەن رەت قىلغانلار.

第五十五条 违反本法第四十七条规定,侵占工会经费和财产拒不返还的,工会可以向人民法院提起诉讼,要求返还,并赔偿损失。

55-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 47-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىنىڭ خىراجىتى ۋە مال-مۈلكىنى ئىگىلىۋېلىپ قايتۇرۇشنى رەت قىلغانلار ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى خەلق سوت مەھكىمىسىگە دەۋا قىلىپ، قايتۇرۇشنى تەلەپ قىلسا ھەمدە زىياننى تۆلەپ بەرسە بولىدۇ.

第五十六条 工会工作人员违反本法规定,损害职工或者工会权益的,由同级工会或者上级工会责令改正,或者予以处分;情节严重的,依照《中国工会章程》予以罢免;造成损失的,应当承担赔偿责任;构成犯罪的,依法追究刑事责任。

56-ماددا ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى خادىملىرىدىن مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئىشچى-خىزمەتچىلەر ياكى ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىنىڭ ھوقۇق-مەنپەئىتىگە زىيان سالغانلىرىنى تەڭ دەرىجىلىك ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى ياكى يۇقىرى دەرىجىلىك ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ ياكى چارە كۆرىدۇ؛ قىلمىشى ئېغىرلىرىنى «جۇڭگو ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىنىڭ نىزامنامىسى»بويىچە ۋەكىللىكتىن قالدۇرۇۋېتىدۇ؛ زىيان سالغانلار تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك؛ جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

第七章 附  则

7-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ

第五十七条 中华全国总工会会同有关国家机关制定机关工会实施本法的具体办法。

57-ماددا جۇڭخۇا مەملىكەتلىك باش ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى مۇناسىۋەتلىك دۆلەت ئورگانلىرى بىلەن بىرلىكتە ئورگان ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىنىڭ بۇ قانۇننى يولغا قويۇش كونكرېت چارىسىنى تۈزىدۇ.

第五十八条 本法自公布之日起施行。1950年6月29日中央人民政府颁布的《中华人民共和国工会法》同时废止。

58-ماددا بۇ قانۇن ئېلان قىلىنغان كۈندىن باشلاپ يولغا قويۇلىدۇ. 1950-يىلى 6-ئاينىڭ 29-كۈنى مەركىزىي خەلق ھۆكۈمىتى ئېلان قىلغان «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى قانۇنى»بىرلا ۋاقىتتا بىكار قىلىنىدۇ.