（1987年9月5日第六届全国人民代表大会常务委员会第二十二次会议通过　根据1996年7月5日第八届全国人民代表大会常务委员会第二十次会议《关于修改〈中华人民共和国档案法〉的决定》第一次修正　根据2016年11月7日第十二届全国人民代表大会常务委员会第二十四次会议《关于修改〈中华人民共和国对外贸易法〉等十二部法律的决定》第二次修正　2020年6月20日第十三届全国人民代表大会常务委员会第十九次会议修订）

( 1987-يىلى 9-ئاينىڭ 5-كۈنى 6-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ 22-يىغىنىدا ماقۇللاندى ( 2 ) «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ تاشقى سودا قانۇنى»قاتارلىق 12 قانۇنغا تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى قارار»غا 2020-يىلى 6-ئاينىڭ 20-كۈنى 13-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ 19-يىغىنىدا تۈزىتىش كىرگۈزۈلدى )

目　　录

مۇندەرىجە

第一章　总　　则

1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ

第二章　档案机构及其职责

2-باب ئارخىپ ئاپپاراتى ۋە ئۇنىڭ مەسئۇلىيىتى

第三章　档案的管理

3-باب ئارخىپ باشقۇرۇش

第四章　档案的利用和公布

4-باب ئارخىپتىن پايدىلىنىش ۋە ئۇنى ئېلان قىلىش

第五章　档案信息化建设

5-باب ئارخىپلارنى ئۇچۇرلاشتۇرۇش قۇرۇلۇشى

第六章　监督检查

6-باب نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش

第七章　法律责任

7-باب قانۇن جاۋابكارلىقى

第八章　附　　则

8-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ

第一章　总　　则

1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ

第一条　为了加强档案管理，规范档案收集、整理工作，有效保护和利用档案，提高档案信息化建设水平，推进国家治理体系和治理能力现代化，为中国特色社会主义事业服务，制定本法。

1-ماددا بۇ قانۇن ئارخىپ باشقۇرۇشنى كۈچەيتىش، ئارخىپ توپلاش، رەتلەش خىزمىتىنى قېلىپلاشتۇرۇش، ئارخىپنى ئۈنۈملۈك قوغداش ۋە ئۇنىڭدىن پايدىلىنىش، ئارخىپنى ئۇچۇرلاشتۇرۇش قۇرۇلۇشى سەۋىيەسىنى ئۆستۈرۈش، دۆلەتنى ئىدارە قىلىش سىستېمىسى ۋە ئىدارە قىلىش ئىقتىدارىنىڭ زامانىۋىلىشىشىنى ئالغا سۈرۈش، جۇڭگوچە سوتسىيالىزم ئىشلىرى ئۈچۈن خىزمەت قىلىش مەقسىتىدە چىقىرىلدى.

第二条　从事档案收集、整理、保护、利用及其监督管理活动，适用本法。

2-ماددا ئارخىپ توپلاش، رەتلەش، قوغداش، پايدىلىنىش ۋە ئۇنىڭ نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش پائالىيىتىدە مۇشۇ قانۇن تەتبىقلىنىدۇ.

本法所称档案，是指过去和现在的机关、团体、企业事业单位和其他组织以及个人从事经济、政治、文化、社会、生态文明、军事、外事、科技等方面活动直接形成的对国家和社会具有保存价值的各种文字、图表、声像等不同形式的历史记录。

بۇ قانۇندا ئېيتىلغان ئارخىپ ئىلگىرىكى ۋە ھازىرقى ئورگان، تەشكىلات، كارخانا، كەسپىي ئورۇن ۋە باشقا تەشكىلاتلار، شۇنداقلا شەخسلەرنىڭ ئىقتىساد، سىياسىي، مەدەنىيەت، جەمئىيەت، ئېكولوگىيە مەدەنىيلىكى، ھەربىي ئىشلار، تاشقى ئىشلار، پەن-تېخنىكا قاتارلىق جەھەتلەردىكى پائالىيەتلەر بىلەن بىۋاسىتە شەكىللەنگەن، دۆلەت ۋە جەمئىيەتكە قارىتا ساقلاش قىممىتىگە ئىگە ھەر خىل يېزىق، جەدۋەل، ئۈن-سىن قاتارلىق ئوخشاش بولمىغان شەكىللەردىكى تارىخنى كۆرسىتىدۇ. خاتىرىلىمەك.

第三条　坚持中国共产党对档案工作的领导。各级人民政府应当加强档案工作，把档案事业纳入国民经济和社会发展规划，将档案事业发展经费列入政府预算，确保档案事业发展与国民经济和社会发展水平相适应。

3-ماددا جۇڭگو كوممۇنىستىك پارتىيەسىنىڭ ئارخىپ خىزمىتىگە بولغان رەھبەرلىكىدە چىڭ تۇرۇش. ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى ئارخىپ خىزمىتىنى كۈچەيتىپ، ئارخىپ ئىشلىرىنى خەلق ئىگىلىكى ۋە ئىجتىمائىي تەرەققىيات يىرىك پىلانىغا كىرگۈزۈپ، ئارخىپ ئىشلىرىنىڭ تەرەققىيات خىراجىتىنى ھۆكۈمەت خامچوتىغا كىرگۈزۈپ، ئارخىپ ئىشلىرى تەرەققىياتىنىڭ خەلق ئىگىلىكى ۋە جەمئىيەت تەرەققىياتى سەۋىيەسىگە ئۇيغۇنلىشىشىغا ھەقىقىي كاپالەتلىك قىلىشى كېرەك.

第四条　档案工作实行统一领导、分级管理的原则，维护档案完整与安全，便于社会各方面的利用。

4-ماددا ئارخىپ خىزمىتىدە بىرتۇتاش رەھبەرلىك قىلىش، دەرىجە بويىچە باشقۇرۇش پىرىنسىپى يولغا قويۇلىدۇ، ئارخىپنىڭ پۈتۈنلۈكى ۋە بىخەتەرلىكى قوغدىلىدۇ، جەمئىيەتتىكى ھەرقايسى تەرەپلەرنىڭ پايدىلىنىشىغا قولايلىق يارىتىلىدۇ.

第五条　一切国家机关、武装力量、政党、团体、企业事业单位和公民都有保护档案的义务，享有依法利用档案的权利。

5-ماددا بارلىق دۆلەت ئورگانلىرى، قوراللىق كۈچلەر، پارتىيە، تەشكىلاتلار، كارخانا-كەسپىي ئورۇنلار ۋە پۇقرالارنىڭ ئارخىپنى قوغداش مەجبۇرىيىتى بار، ئارخىپتىن قانۇن بويىچە پايدىلىنىش ھوقۇقىغا ئىگە.

第六条　国家鼓励和支持档案科学研究和技术创新，促进科技成果在档案收集、整理、保护、利用等方面的转化和应用，推动档案科技进步。

6-ماددا دۆلەت ئارخىپ پەن تەتقىقاتى ۋە تېخنىكىسىدا يېڭىلىق يارىتىشقا ئىلھام ۋە مەدەت بېرىپ، پەن-تېخنىكا نەتىجىلىرىنى ئارخىپ توپلاش، رەتلەش، قوغداش، پايدىلىنىش قاتارلىق جەھەتلەردە ئايلاندۇرۇش ۋە قوللىنىشنى ئىلگىرى سۈرۈپ، ئارخىپ پەن-تېخنىكىسىنىڭ تەرەققىياتىغا تۈرتكە بولىدۇ.

国家采取措施，加强档案宣传教育，增强全社会档案意识。

دۆلەت تەدبىر قوللىنىپ، ئارخىپ تەشۋىق-تەربىيەسىنى كۈچەيتىپ، پۈتكۈل جەمئىيەتنىڭ ئارخىپ ئېڭىنى كۈچەيتىدۇ.

国家鼓励和支持在档案领域开展国际交流与合作。

دۆلەت ئارخىپ ساھەسىدە خەلقئارالىق ئالماشتۇرۇش ۋە ھەمكارلىقنى قانات يايدۇرۇشقا ئىلھام ۋە مەدەت بېرىدۇ.

第七条　国家鼓励社会力量参与和支持档案事业的发展。

7-ماددا دۆلەت ئىجتىمائىي كۈچلەرنىڭ ئارخىپ ئىشلىرىنىڭ تەرەققىياتىغا قاتنىشىشى ۋە مەدەت بېرىشىگە ئىلھام بېرىدۇ.

对在档案收集、整理、保护、利用等方面做出突出贡献的单位和个人，按照国家有关规定给予表彰、奖励。

ئارخىپ توپلاش، رەتلەش، قوغداش، پايدىلىنىش قاتارلىق جەھەتلەردە گەۋدىلىك تۆھپە قوشقان ئورۇن ۋە شەخسلەر دۆلەتنىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىسى بويىچە تەقدىرلىنىدۇ، مۇكاپاتلىنىدۇ.

第二章　档案机构及其职责

2-باب ئارخىپ ئاپپاراتى ۋە ئۇنىڭ مەسئۇلىيىتى

第八条　国家档案主管部门主管全国的档案工作，负责全国档案事业的统筹规划和组织协调，建立统一制度，实行监督和指导。

8-ماددا دۆلەتنىڭ ئارخىپ مەسئۇل تارمىقى پۈتۈن مەملىكەتنىڭ ئارخىپ خىزمىتىگە مەسئۇل بولىدۇ، پۈتۈن مەملىكەتنىڭ ئارخىپ ئىشلىرىنى بىرتۇتاش پىلانلاش ۋە تەشكىللەپ ماسلاشتۇرۇشقا مەسئۇل بولىدۇ، بىرلىككە كەلگەن تۈزۈم ئورنىتىدۇ، نازارەت قىلىدۇ ۋە يېتەكچىلىك قىلىدۇ.

县级以上地方档案主管部门主管本行政区域内的档案工作，对本行政区域内机关、团体、企业事业单位和其他组织的档案工作实行监督和指导。

ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى جايلارنىڭ ئارخىپ مەسئۇل تارمىقى شۇ مەمۇرىي رايوننىڭ ئارخىپ خىزمىتىگە مەسئۇل بولىدۇ، شۇ مەمۇرىي رايوندىكى ئورگانلار، تەشكىلاتلار، كارخانىلار، كەسپىي ئورۇنلار ۋە باشقا تەشكىلاتلارنىڭ ئارخىپ خىزمىتىنى نازارەت قىلىدۇ ۋە ئۇنىڭغا يېتەكچىلىك قىلىدۇ.

乡镇人民政府应当指定人员负责管理本机关的档案，并对所属单位、基层群众性自治组织等的档案工作实行监督和指导。

يېزىلىق، بازارلىق خەلق ھۆكۈمىتى خادىملارنى شۇ ئورگاننىڭ ئارخىپىنى باشقۇرۇشقا مەسئۇل قىلىشقا بەلگىلىشى ھەمدە قارىمىقىدىكى ئورۇن، ئاساسىي قاتلام ئامما ئاپتونومىيە تەشكىلاتى قاتارلىقلارنىڭ ئارخىپ خىزمىتىنى نازارەت قىلىشى ۋە ئۇنىڭغا يېتەكچىلىك قىلىشى كېرەك.

第九条　机关、团体、企业事业单位和其他组织应当确定档案机构或者档案工作人员负责管理本单位的档案，并对所属单位的档案工作实行监督和指导。

9-ماددا ئورگان، تەشكىلات، كارخانا، كەسپىي ئورۇن ۋە باشقا تەشكىلاتلار ئارخىپ ئاپپاراتى ياكى ئارخىپ خادىملىرىنى بېكىتىپ، شۇ ئورۇننىڭ ئارخىپىنى باشقۇرۇشقا مەسئۇل قىلىشى ھەمدە قاراشلىق ئورۇننىڭ ئارخىپ خىزمىتىنى نازارەت قىلىشى ۋە ئۇنىڭغا يېتەكچىلىك قىلىشى كېرەك.

中央国家机关根据档案管理需要，在职责范围内指导本系统的档案业务工作。

مەركەزدىكى دۆلەت ئورگانلىرى ئارخىپ باشقۇرۇش ئېھتىياجىغا ئاساسەن، مەسئۇلىيىتى دائىرىسىدە شۇ سىستېمىنىڭ ئارخىپ كەسپى خىزمىتىگە يېتەكچىلىك قىلىدۇ.

第十条　中央和县级以上地方各级各类档案馆，是集中管理档案的文化事业机构，负责收集、整理、保管和提供利用各自分管范围内的档案。

10-ماددا مەركەز ئارخىپخانىسى ۋە ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك ھەر دەرىجىلىك ھەر خىل ئارخىپخانىلار ئارخىپنى مەركەزلىك باشقۇرىدىغان مەدەنىيەت ئىشلىرى ئاپپاراتى بولۇپ، ئۇلار ئۆزى مەسئۇل بولغان دائىرىدىكى ئارخىپلارنى توپلاش، رەتلەش، ساقلاش ۋە پايدىلىنىشقا مەسئۇل.

第十一条　国家加强档案工作人才培养和队伍建设，提高档案工作人员业务素质。

11-ماددا دۆلەت ئارخىپ خىزمىتى ئىختىساسلىقلىرىنى يېتىشتۈرۈش ۋە قوشۇن قۇرۇلۇشىنى كۈچەيتىپ، ئارخىپ خادىملىرىنىڭ كەسپىي ساپاسىنى ئۆستۈرىدۇ.

档案工作人员应当忠于职守，遵纪守法，具备相应的专业知识与技能，其中档案专业人员可以按照国家有关规定评定专业技术职称。

ئارخىپ خادىملىرى خىزمىتىگە سادىق بولۇشى، قانۇن-ئىنتىزامغا رىئايە قىلىشى، مۇناسىپ كەسپىي بىلىم ۋە ماھارەتنى ھازىرلىشى كېرەك، ئۇلارنىڭ ئىچىدىكى ئارخىپ كەسپىي خادىملىرى دۆلەتنىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىسى بويىچە كەسپىي تېخنىكا ئۇنۋانىنى باھالاتسا بولىدۇ.

第三章　档案的管理

3-باب ئارخىپ باشقۇرۇش

第十二条　按照国家规定应当形成档案的机关、团体、企业事业单位和其他组织，应当建立档案工作责任制，依法健全档案管理制度。

12-ماددا دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە ئارخىپ ئىشلەپچىقىرىدىغان ئورگان، تەشكىلات، كارخانا-كەسپىي ئورۇن ۋە باشقا تەشكىلاتلار ئارخىپ خىزمىتى مەسئۇلىيەت تۈزۈمىنى ئورنىتىشى، ئارخىپ باشقۇرۇش تۈزۈمىنى قانۇن بويىچە مۇكەممەللەشتۈرۈشى كېرەك.

第十三条　直接形成的对国家和社会具有保存价值的下列材料，应当纳入归档范围：

13-ماددا دۆلەت ۋە جەمئىيەتتە ساقلاش قىممىتىگە ئىگە بىۋاسىتە شەكىللەنگەن تۆۋەندىكى ماتېرىياللارنى ئارخىپلاشتۇرۇش دائىرىسىگە كىرگۈزۈش كېرەك :

（一）反映机关、团体组织沿革和主要职能活动的；

( 1 ) ئورگان، كوللېكتىپ تەشكىلاتلىرىنىڭ تەرەققىيات جەريانى ۋە ئاساسلىق فۇنكسىيەلىك پائالىيەتلىرىنى ئىنكاس قىلغانلار؛

（二）反映国有企业事业单位主要研发、建设、生产、经营和服务活动，以及维护国有企业事业单位权益和职工权益的；

( 2 ) دۆلەت كارخانىسى، كەسپىي ئورۇنلارنىڭ ئاساسلىق تەتقىق قىلىپ يارىتىش، قۇرۇلۇش، ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت قىلىش ۋە مۇلازىمەت قىلىش پائالىيىتى، شۇنىڭدەك دۆلەت كارخانىسى، كەسپى ئورۇنلارنىڭ ھوقۇق-مەنپەئىتى ۋە ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ ھوقۇق-مەنپەئىتىنى قوغدىغانلىقىنى ئىنكاس قىلغانلار؛

（三）反映基层群众性自治组织城乡社区治理、服务活动的；

( 3 ) ئاساسىي قاتلام ئامما ئاپتونومىيە تەشكىلاتلىرىنىڭ شەھەر-يېزا مەھەللىلىرىنى ئىدارە قىلىش، مۇلازىمەت قىلىش پائالىيىتىنى ئىنكاس قىلغانلار؛

（四）反映历史上各时期国家治理活动、经济科技发展、社会历史面貌、文化习俗、生态环境的；

( 4 ) دۆلەتنىڭ تارىختىكى ھەرقايسى مەزگىلدىكى ئىدارە قىلىش پائالىيىتى، ئىقتىساد، پەن-تېخنىكا تەرەققىياتى، جەمئىيەتنىڭ تارىخىي قىياپىتى، مەدەنىيەت ئۆرپ-ئادىتى، ئېكولوگىيەلىك مۇھىتىنى ئەكس ئەتتۈرگەنلەر؛

（五）法律、行政法规规定应当归档的。

( 5 ) قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردا ئارخىپلاشتۇرۇشقا تېگىشلىك دەپ بەلگىلەنگەن بولسا.

非国有企业、社会服务机构等单位依照前款第二项所列范围保存本单位相关材料。

دۆلەت كارخانىسى بولمىغان كارخانىلار، ئىجتىمائىي مۇلازىمەت ئاپپاراتى قاتارلىق ئورۇنلار ئالدىنقى تارماقنىڭ ( 2 ) تارماقچىسىدا كۆرسىتىلگەن دائىرە بويىچە شۇ ئورۇننىڭ مۇناسىۋەتلىك ماتېرىياللىرىنى ساقلايدۇ.

第十四条　应当归档的材料，按照国家有关规定定期向本单位档案机构或者档案工作人员移交，集中管理，任何个人不得拒绝归档或者据为己有。

14-ماددا ئارخىپلاشتۇرۇشقا تېگىشلىك ماتېرىياللارنى دۆلەتنىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىسى بويىچە شۇ ئورۇننىڭ ئارخىپ ئاپپاراتى ياكى ئارخىپ خادىملىرىغا قەرەللىك ئۆتكۈزۈپ بېرىدۇ، مەركەزلىك باشقۇرىدۇ، ھەرقانداق شەخسنىڭ ئارخىپلاشتۇرۇشنى رەت قىلىشىغا ياكى ئۆزىنىڭ قىلىۋېلىشىغا يول قويۇلمايدۇ.

国家规定不得归档的材料，禁止擅自归档。

دۆلەت ئارخىپلاشتۇرۇشقا بولمايدىغانلىقىنى بەلگىلىگەن ماتېرىياللارنى ئۆز مەيلىچە ئارخىپلاشتۇرۇشقا بولمايدۇ.

第十五条　机关、团体、企业事业单位和其他组织应当按照国家有关规定，定期向档案馆移交档案，档案馆不得拒绝接收。

15-ماددا ئورگان، تەشكىلات، كارخانا، كەسپىي ئورۇنلار ۋە باشقا تەشكىلاتلار دۆلەتنىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىسى بويىچە ئارخىپنى ئارخىپخانىغا قەرەللىك ئۆتكۈزۈپ بېرىشى كېرەك، ئارخىپخانا قوبۇل قىلىشنى رەت قىلسا بولمايدۇ.

经档案馆同意，提前将档案交档案馆保管的，在国家规定的移交期限届满前，该档案所涉及政府信息公开事项仍由原制作或者保存政府信息的单位办理。移交期限届满的，涉及政府信息公开事项的档案按照档案利用规定办理。

ئارخىپخانىنىڭ ماقۇللۇقىنى ئېلىپ، ئارخىپنى ئارخىپخانىنىڭ ساقلىشىغا مۇددەتتىن بۇرۇن تاپشۇرۇپ بەرگەن بولسا، دۆلەت بەلگىلىگەن ئۆتكۈزۈپ بېرىش مۇددىتى توشۇشتىن ئىلگىرى، بۇ ئارخىپنىڭ ھۆكۈمەت ئۇچۇرىنى ئاشكارىلاشقا چېتىلىدىغان ئىشلىرىنى ھۆكۈمەت ئۇچۇرىنى ئىشلىگەن ياكى ساقلىغان ئورۇن بېجىرىدۇ. ئۆتكۈزۈپ بېرىش مۇددىتى توشقاندا، ھۆكۈمەت ئۇچۇرىنى ئاشكارىلاشقا چېتىلىدىغان ئارخىپ ئارخىپتىن پايدىلىنىش توغرىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە بېجىرىلىدۇ.

第十六条　机关、团体、企业事业单位和其他组织发生机构变动或者撤销、合并等情形时，应当按照规定向有关单位或者档案馆移交档案。

16-ماددا ئورگان، تەشكىلات، كارخانا، كەسپىي ئورۇن ۋە باشقا تەشكىلاتلاردا ئاپپارات ئۆزگىرىش ياكى ئەمەلدىن قالدۇرۇش، قوشۇۋېتىش قاتارلىق ئەھۋاللار كۆرۈلسە، بەلگىلىمە بويىچە مۇناسىۋەتلىك ئورۇن ياكى ئارخىپخانىلارغا ئارخىپنى ئۆتكۈزۈپ بېرىشى كېرەك.

第十七条　档案馆除按照国家有关规定接收移交的档案外，还可以通过接受捐献、购买、代存等方式收集档案。

17-ماددا ئارخىپخانا ئۆتكۈزۈپ بېرىلگەن ئارخىپلارنى دۆلەتنىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىسى بويىچە قوبۇل قىلغاندىن باشقا، يەنە تەقدىم قىلىش، سېتىۋېلىش، ۋاكالىتەن ساقلاش قاتارلىق ئۇسۇللار ئارقىلىق ئارخىپ توپلىسىمۇ بولىدۇ.

第十八条　博物馆、图书馆、纪念馆等单位保存的文物、文献信息同时是档案的，依照有关法律、行政法规的规定，可以由上述单位自行管理。

18-ماددا مۇزېي، كۇتۇپخانا، خاتىرە سارىيى قاتارلىق ئورۇنلاردا ساقلىنىۋاتقان مەدەنىيەت يادىكارلىقى، ھۆججەت-ماتېرىيال ئۇچۇرلىرى بىرلا ۋاقىتتا ئارخىپ بولسا، مۇناسىۋەتلىك قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردىكى بەلگىلىمە بويىچە، يۇقىرىقى ئورۇنلار ئۆز ئالدىغا باشقۇرسا بولىدۇ.

档案馆与前款所列单位应当在档案的利用方面互相协作，可以相互交换重复件、复制件或者目录，联合举办展览，共同研究、编辑出版有关史料。

ئارخىپخانا بىلەن ئالدىنقى تارماقتا كۆرسىتىلگەن ئورۇنلار ئارخىپتىن پايدىلىنىش جەھەتتە ئۆزئارا ھەمكارلىشىشى كېرەك، ئوخشاش نۇسخىسى، كۆپەيتىلمىسى ياكى مۇندەرىجىسىنى ئۆزئارا ئالماشتۇرسا، بىرلىكتە كۆرگەزمە ئۆتكۈزۈپ، مۇناسىۋەتلىك تارىخىي ماتېرىياللارنى ئورتاق تەتقىق قىلىپ، تەھرىرلەپ نەشر قىلسا بولىدۇ.

第十九条　档案馆以及机关、团体、企业事业单位和其他组织的档案机构应当建立科学的管理制度，便于对档案的利用；按照国家有关规定配置适宜档案保存的库房和必要的设施、设备，确保档案的安全；采用先进技术，实现档案管理的现代化。

19-ماددا ئارخىپخانا، شۇنىڭدەك ئورگان، تەشكىلات، كارخانا، كەسپىي ئورۇن ۋە باشقا تەشكىلاتلارنىڭ ئارخىپ ئاپپاراتى ئىلمىي باشقۇرۇش تۈزۈمىنى ئورنىتىشى، ئارخىپتىن پايدىلىنىشقا قولايلىق يارىتىشى كېرەك؛ دۆلەتنىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىسى بويىچە ئارخىپ ساقلاشقا باب كېلىدىغان ئامبار ۋە زۆرۈر ئەسلىھە، ئۈسكۈنىلەرنى سەپلەپ، ئارخىپنىڭ بىخەتەرلىكىگە ھەقىقىي كاپالەتلىك قىلىش؛ ئىلغار تېخنىكا قوللىنىپ، ئارخىپ باشقۇرۇشنىڭ زامانىۋىلىشىشىنى ئەمەلگە ئاشۇرماق.

档案馆和机关、团体、企业事业单位以及其他组织应当建立健全档案安全工作机制，加强档案安全风险管理，提高档案安全应急处置能力。

ئارخىپخانا ۋە ئورگان، تەشكىلات، كارخانا، كەسپىي ئورۇنلار، شۇنىڭدەك باشقا تەشكىلاتلار ئارخىپ بىخەتەرلىكى خىزمىتى مېخانىزمىنى ئورنىتىپ ۋە مۇكەممەللەشتۈرۈپ، ئارخىپ بىخەتەرلىكى خەۋپ-خەتىرىنى باشقۇرۇشنى كۈچەيتىپ، ئارخىپ بىخەتەرلىكى بويىچە جىددىي بىر تەرەپ قىلىش ئىقتىدارىنى ئۆستۈرۈشى كېرەك.

第二十条　涉及国家秘密的档案的管理和利用，密级的变更和解密，应当依照有关保守国家秘密的法律、行政法规规定办理。

20-ماددا دۆلەت مەخپىيىتىگە چېتىلىدىغان ئارخىپلارنى باشقۇرۇش ۋە ئۇنىڭدىن پايدىلىنىشتا، مەخپىيەت دەرىجىسىنى ئۆزگەرتىش ۋە مەخپىيەتلىكنى يېشىشتە، دۆلەت مەخپىيىتىنى ساقلاشقا ئالاقىدار قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردىكى بەلگىلىمە بويىچە بېجىرىش كېرەك.

第二十一条　鉴定档案保存价值的原则、保管期限的标准以及销毁档案的程序和办法，由国家档案主管部门制定。

21-ماددا ئارخىپنىڭ ساقلىنىش قىممىتىنى باھالاش پىرىنسىپى، ساقلاش مۇددىتىنىڭ ئۆلچىمى، شۇنىڭدەك ئارخىپنى كۆيدۈرۈۋېتىش تەرتىپى ۋە چارىسىنى دۆلەتنىڭ ئارخىپ مەسئۇل تارمىقى چىقىرىدۇ.

禁止篡改、损毁、伪造档案。禁止擅自销毁档案。

ئارخىپنى ئۆزگەرتىۋېتىش، بۇزۇۋېتىش، ياسىۋېلىش مەنئى قىلىنىدۇ. ئارخىپنى ئۆز مەيلىچە كۆيدۈرۈۋېتىش مەنئى قىلىنىدۇ.

第二十二条　非国有企业、社会服务机构等单位和个人形成的档案，对国家和社会具有重要保存价值或者应当保密的，档案所有者应当妥善保管。对保管条件不符合要求或者存在其他原因可能导致档案严重损毁和不安全的，省级以上档案主管部门可以给予帮助，或者经协商采取指定档案馆代为保管等确保档案完整和安全的措施；必要时，可以依法收购或者征购。

22-ماددا دۆلەت ئىلكىدە بولمىغان كارخانا، ئىجتىمائىي مۇلازىمەت ئاپپاراتى قاتارلىق ئورۇن ۋە شەخسلەردىن شەكىللەنگەن ئارخىپ دۆلەت ۋە جەمئىيەتكە نىسبەتەن مۇھىم ساقلاش قىممىتىگە ئىگە بولسا ياكى مەخپىي تۇتۇشقا تېگىشلىك بولسا، ئارخىپ ئىگىدارى ئوبدان ساقلىشى كېرەك. ساقلاش شارائىتى تەلەپكە ئۇيغۇن بولمىسا ياكى باشقا سەۋەبلەر تۈپەيلىدىن ئارخىپ ئېغىر دەرىجىدە بۇزۇلۇپ كېتىش ۋە بىخەتەر بولماسلىق ئېھتىمالى بولسا، ئۆلكە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى ئارخىپ مەسئۇل تارمىقى ياردەم بەرسە ياكى كېڭىشىش ئارقىلىق ئارخىپخانىنى ۋاكالىتەن ساقلاشقا بېكىتىپ بېرىش قاتارلىق ئارخىپنىڭ پۈتۈنلۈكى ۋە بىخەتەرلىكىگە ھەقىقىي كاپالەتلىك قىلىش تەدبىرلىرىنى قوللانسا بولىدۇ؛ زۆرۈر تېپىلغاندا قانۇن بويىچە سېتىۋالسا ياكى سېتىۋالسا بولىدۇ.

前款所列档案，档案所有者可以向国家档案馆寄存或者转让。严禁出卖、赠送给外国人或者外国组织。

ئالدىنقى تارماقتا كۆرسىتىلگەن ئارخىپلارنى ئارخىپ ئىگىدارى دۆلەت ئارخىپخانىسىغا ساقلاشقا بەرسە ياكى ئۆتۈنۈپ بەرسە بولىدۇ. چەت ئەللىكلەر ياكى چەت ئەل تەشكىلاتلىرىغا سېتىش، سوۋغا قىلىش قاتتىق مەنئى قىلىنىدۇ.

向国家捐献重要、珍贵档案的，国家档案馆应当按照国家有关规定给予奖励。

دۆلەتكە مۇھىم، قىممەتلىك ئارخىپلارنى تەقدىم قىلغانلارغا دۆلەت ئارخىپخانىسى دۆلەتنىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىسى بويىچە مۇكاپات بېرىشى كېرەك.

第二十三条　禁止买卖属于国家所有的档案。

23-ماددا دۆلەت ئىگىدارلىقىدىكى ئارخىپنى ئېلىپ-سېتىش مەنئى قىلىنىدۇ.

国有企业事业单位资产转让时，转让有关档案的具体办法，由国家档案主管部门制定。

دۆلەت كارخانىلىرى، كەسپىي ئورۇنلارنىڭ مۈلكىنى ئۆتۈنۈپ بېرىشتە، مۇناسىۋەتلىك ئارخىپلارنى ئۆتۈنۈپ بېرىشنىڭ كونكرېت چارىسىنى دۆلەتنىڭ ئارخىپ مەسئۇل تارمىقى بېكىتىدۇ.

档案复制件的交换、转让，按照国家有关规定办理。

ئارخىپنىڭ كۆپەيتىلگەن نۇسخىسىنى ئالماشتۇرۇش، ئۆتۈنۈپ بېرىش دۆلەتنىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىسى بويىچە بولىدۇ.

第二十四条　档案馆和机关、团体、企业事业单位以及其他组织委托档案整理、寄存、开发利用和数字化等服务的，应当与符合条件的档案服务企业签订委托协议，约定服务的范围、质量和技术标准等内容，并对受托方进行监督。

24-ماددا ئارخىپخانا ۋە ئورگان، تەشكىلات، كارخانا، كەسپىي ئورۇن، شۇنىڭدەك باشقا تەشكىلاتلار ئارخىپنى رەتلەش، ساقلاش، ئېچىپ پايدىلىنىش ۋە رەقەملەشتۈرۈش قاتارلىق مۇلازىمەتلەرنى ھاۋالە قىلىشتا، شەرتكە ئۇيغۇن كېلىدىغان ئارخىپ مۇلازىمىتى كارخانىسى بىلەن ھاۋالە كېلىشىمى ئىمزالاپ، مۇلازىمەت دائىرىسى، سۈپىتى ۋە تېخنىكا ئۆلچىمى قاتارلىق مەزمۇنلارنى پۈتۈشۈشى ھەمدە ھاۋالە قىلىنغۇچى تەرەپنى نازارەت قىلىشى كېرەك.

受托方应当建立档案服务管理制度，遵守有关安全保密规定，确保档案的安全。

ھاۋالە قىلىنغۇچى تەرەپ ئارخىپ مۇلازىمىتىنى باشقۇرۇش تۈزۈمىنى ئورنىتىپ، بىخەتەرلىك، مەخپىيەتلىكنى ساقلاشقا ئالاقىدار بەلگىلىمىلەرگە رىئايە قىلىپ، ئارخىپنىڭ بىخەتەرلىكىگە ھەقىقىي كاپالەتلىك قىلىشى كېرەك.

第二十五条　属于国家所有的档案和本法第二十二条规定的档案及其复制件，禁止擅自运送、邮寄、携带出境或者通过互联网传输出境。确需出境的，按照国家有关规定办理审批手续。

25-ماددا دۆلەت ئىگىدارلىقىدا بولىدىغان ئارخىپ ۋە مۇشۇ قانۇننىڭ 22-ماددىسىدا بەلگىلەنگەن ئارخىپ ۋە ئۇنىڭ كۆپەيتىلگەن نۇسخىسىنى ئۆز مەيلىچە توشۇش، پوچتىدىن ئەۋەتىش، چېگرادىن ئېلىپ چىقىش ياكى ئالاقە تورى ئارقىلىق چېگرادىن چىقىرىش مەنئى قىلىنىدۇ. چېگرادىن چىقىش ھەقىقەتەن زۆرۈر بولسا، دۆلەتنىڭ ئالاقىدار بەلگىلىمىسى بويىچە تەستىقلىتىش رەسمىيىتى بېجىرىلىدۇ.

第二十六条　国家档案主管部门应当建立健全突发事件应对活动相关档案收集、整理、保护、利用工作机制。

26-ماددا دۆلەتنىڭ ئارخىپ مەسئۇل تارمىقى تاسادىپىي ۋەقەگە تاقابىل تۇرۇش پائالىيىتىگە مۇناسىۋەتلىك ئارخىپ توپلاش، رەتلەش، قوغداش، پايدىلىنىش خىزمىتى مېخانىزمىنى ئورنىتىشى ۋە مۇكەممەللەشتۈرۈشى كېرەك.

档案馆应当加强对突发事件应对活动相关档案的研究整理和开发利用，为突发事件应对活动提供文献参考和决策支持。

ئارخىپخانا تاسادىپىي ۋەقەگە تاقابىل تۇرۇش پائالىيىتىگە مۇناسىۋەتلىك ئارخىپلارنى تەتقىق قىلىپ رەتلەش ۋە ئېچىپ پايدىلىنىشنى كۈچەيتىپ، تاسادىپىي ۋەقەگە جاۋاب بېرىش پائالىيىتىنى ھۆججەت-ماتېرىيال پايدىلانمىسى ۋە تەدبىر بەلگىلەش مەدىتىگە ئىگە قىلىشى كېرەك.

第四章　档案的利用和公布

4-باب ئارخىپتىن پايدىلىنىش ۋە ئۇنى ئېلان قىلىش

第二十七条　县级以上各级档案馆的档案，应当自形成之日起满二十五年向社会开放。经济、教育、科技、文化等类档案，可以少于二十五年向社会开放；涉及国家安全或者重大利益以及其他到期不宜开放的档案，可以多于二十五年向社会开放。国家鼓励和支持其他档案馆向社会开放档案。档案开放的具体办法由国家档案主管部门制定，报国务院批准。

27-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى ھەر دەرىجىلىك ئارخىپخانىلارنىڭ ئارخىپى شەكىللەنگەن كۈندىن باشلاپ 25 يىل توشقاندا جەمئىيەتكە ئېچىۋېتىلىشى كېرەك. ئىقتىساد، مائارىپ، پەن-تېخنىكا، مەدەنىيەت قاتارلىق ئارخىپ 25 يىلدىن ئاز دېگەندە جەمئىيەتكە ئېچىۋېتىلسە بولىدۇ؛ دۆلەت خەۋپسىزلىكىگە ياكى مۇھىم، زور مەنپەئەتكە چېتىلىدىغان، شۇنىڭدەك مۇددىتى توشۇپ ئېچىۋېتىشكە بولمايدىغان باشقا ئارخىپلار جەمئىيەتكە 25 يىلدىن كۆپ ئېچىۋېتىلسە بولىدۇ. دۆلەت باشقا ئارخىپخانىلارنىڭ ئارخىپنى جەمئىيەتكە ئېچىۋېتىشىگە ئىلھام ۋە مەدەت بېرىدۇ. ئارخىپنى ئېچىۋېتىشنىڭ كونكرېت چارىسىنى دۆلەتنىڭ ئارخىپ مەسئۇل تارمىقى تۈزۈپ، گوۋۇيۈەنگە تەستىقلىتىدۇ.

第二十八条　档案馆应当通过其网站或者其他方式定期公布开放档案的目录，不断完善利用规则，创新服务形式，强化服务功能，提高服务水平，积极为档案的利用创造条件，简化手续，提供便利。

28-ماددا ئارخىپخانا ئېچىۋېتىلگەن ئارخىپ مۇندەرىجىسىنى ئۆزىنىڭ تور بېكىتىدە ياكى باشقا ئۇسۇلدا قەرەللىك ئېلان قىلىپ، پايدىلىنىش قائىدىسىنى ئۈزلۈكسىز مۇكەممەللەشتۈرۈپ، مۇلازىمەت شەكلىدە يېڭىلىق يارىتىپ، مۇلازىمەت ئىقتىدارىنى كۈچەيتىپ، مۇلازىمەت سەۋىيەسىنى ئۆستۈرۈپ، ئارخىپتىن پايدىلىنىشقا پائال شارائىت يارىتىپ، رەسمىيەتلەرنى ئاددىيلاشتۇرۇپ، قولايلىق يارىتىشى كېرەك.

单位和个人持有合法证明，可以利用已经开放的档案。档案馆不按规定开放利用的，单位和个人可以向档案主管部门投诉，接到投诉的档案主管部门应当及时调查处理并将处理结果告知投诉人。

ئورۇن ۋە شەخسلەرنىڭ قانۇنلۇق ئىسپاتى بولسا، ئېچىۋېتىلگەن ئارخىپتىن پايدىلانسا بولىدۇ. ئارخىپخانا بەلگىلىمە بويىچە ئوچۇق پايدىلانمىسا، ئورۇن ۋە شەخسلەر ئارخىپ مەسئۇل تارمىقىغا ئەرز قىلسا بولىدۇ، ئەرزنى تاپشۇرۇۋالغان ئارخىپ مەسئۇل تارمىقى ۋاقتىدا تەكشۈرۈپ بىر تەرەپ قىلىشى ھەمدە بىر تەرەپ قىلىش نەتىجىسىنى ئەرز قىلغۇچىغا ئۇقتۇرۇشى كېرەك.

利用档案涉及知识产权、个人信息的，应当遵守有关法律、行政法规的规定。

ئارخىپ بىلىم مۈلۈك ھوقۇقى، شەخسىي ئۇچۇرغا چېتىلىدىغان بولسا، مۇناسىۋەتلىك قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردىكى بەلگىلىمىگە رىئايە قىلىش كېرەك.

第二十九条　机关、团体、企业事业单位和其他组织以及公民根据经济建设、国防建设、教学科研和其他工作的需要，可以按照国家有关规定，利用档案馆未开放的档案以及有关机关、团体、企业事业单位和其他组织保存的档案。

29-ماددا ئورگان، تەشكىلات، كارخانا، كەسپىي ئورۇنلار ۋە باشقا تەشكىلاتلار، شۇنىڭدەك پۇقرالار ئىقتىسادىي قۇرۇلۇش، دۆلەت مۇداپىئە قۇرۇلۇشى، ئوقۇتۇش، پەن-تەتقىقات ۋە باشقا خىزمەتلەرنىڭ ئېھتىياجىغا ئاساسەن، دۆلەتنىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىسى بويىچە، ئارخىپخانىدىكى ئېچىۋېتىلمىگەن ئارخىپلار، شۇنىڭدەك مۇناسىۋەتلىك ئورگان، تەشكىلاتلار، كارخانا ۋە كەسپىي ئورۇنلار ھەم باشقا تەشكىلاتلار ساقلاۋاتقان ئارخىپلاردىن پايدىلانسا بولىدۇ.

第三十条　馆藏档案的开放审核，由档案馆会同档案形成单位或者移交单位共同负责。尚未移交进馆档案的开放审核，由档案形成单位或者保管单位负责，并在移交时附具意见。

30-ماددا ساقلانما ئارخىپنى ئېچىۋېتىپ تەكشۈرۈشكە ئارخىپخانا ئارخىپ شەكىللەندۈرگەن ئورۇن ياكى ئۆتكۈزۈپ بەرگەن ئورۇن بىلەن بىرلىكتە مەسئۇل بولىدۇ. ئارخىپنى ئېچىپ تەكشۈرۈشكە تېخى ئۆتكۈزۈپ بەرمىگەن بولسا، ئارخىپنى شەكىللەندۈرگەن ئورۇن ياكى ساقلىغۇچى ئورۇن مەسئۇل بولىدۇ ھەمدە ئۆتكۈزۈپ بەرگەندە قوشۇمچە پىكىر بېرىدۇ.

第三十一条　向档案馆移交、捐献、寄存档案的单位和个人，可以优先利用该档案，并可以对档案中不宜向社会开放的部分提出限制利用的意见，档案馆应当予以支持，提供便利。

31-ماددا ئارخىپنى ئارخىپخانىغا ئۆتكۈزۈپ بەرگەن، ئىئانە قىلغان، ساقلاشقا بەرگەن ئورۇن ۋە شەخسلەر ئاۋۋال شۇ ئارخىپتىن پايدىلانسا بولىدۇ ھەمدە ئارخىپنىڭ جەمئىيەتكە ئېچىۋېتىشكە ئەپسىز بولغان قىسمىغا ئىشلىتىشكە چەك قويۇش پىكرى بەرسە بولىدۇ، ئارخىپخانا بۇنىڭغا مەدەت بېرىپ، قولايلىق يارىتىپ بېرىشى كېرەك.

第三十二条　属于国家所有的档案，由国家授权的档案馆或者有关机关公布；未经档案馆或者有关机关同意，任何单位和个人无权公布。非国有企业、社会服务机构等单位和个人形成的档案，档案所有者有权公布。

32-ماددا دۆلەت ئىگىدارلىقىدا بولىدىغان ئارخىپلارنى دۆلەت ھوقۇق بەرگەن ئارخىپخانا ياكى مۇناسىۋەتلىك ئورگان ئېلان قىلىدۇ؛ ئارخىپخانا ياكى مۇناسىۋەتلىك ئورگاننىڭ ماقۇللۇقىنى ئالماي تۇرۇپ، ھەرقانداق ئورۇن ۋە شەخسنىڭ ئېلان قىلىش ھوقۇقى يوق. دۆلەت ئىلكىدە بولمىغان كارخانا، ئىجتىمائىي مۇلازىمەت ئاپپاراتى قاتارلىق ئورۇن ۋە شەخسلەردىن شەكىللەنگەن ئارخىپنى ئارخىپ ئىگىدارى ئېلان قىلىشقا ھوقۇقلۇق.

公布档案应当遵守有关法律、行政法规的规定，不得损害国家安全和利益，不得侵犯他人的合法权益。

ئارخىپ ئېلان قىلىشتا مۇناسىۋەتلىك قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردىكى بەلگىلىمىگە رىئايە قىلىش كېرەك، دۆلەت خەۋپسىزلىكى ۋە مەنپەئىتىگە زىيان يەتكۈزۈشكە، باشقىلارنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىگە چېقىلىشقا بولمايدۇ.

第三十三条　档案馆应当根据自身条件，为国家机关制定法律、法规、政策和开展有关问题研究，提供支持和便利。

33-ماددا ئارخىپخانا ئۆز شارائىتىغا قاراپ، دۆلەت ئورگانلىرىنىڭ قانۇن-نىزام، سىياسەت چىقىرىشى ۋە مۇناسىۋەتلىك مەسىلىلەر تەتقىقاتىنى قانات يايدۇرۇشىغا مەدەت ۋە قولايلىق يارىتىپ بېرىشى كېرەك.

档案馆应当配备研究人员，加强对档案的研究整理，有计划地组织编辑出版档案材料，在不同范围内发行。

ئارخىپخانا تەتقىقاتچى خادىملارنى قويۇپ، ئارخىپ تەتقىق قىلىش-رەتلەشنى كۈچەيتىشى، ئارخىپ ماتېرىياللىرىنى تەھرىرلەش، نەشر قىلىشقا پىلانلىق تەشكىللىشى، ئوخشاش بولمىغان دائىرىدە تارقىتىشى كېرەك.

档案研究人员研究整理档案，应当遵守档案管理的规定。

ئارخىپ تەتقىقاتچىلىرى ئارخىپنى تەتقىق قىلىپ رەتلەشتە، ئارخىپ باشقۇرۇش بەلگىلىمىسىگە رىئايە قىلىشى كېرەك.

第三十四条　国家鼓励档案馆开发利用馆藏档案，通过开展专题展览、公益讲座、媒体宣传等活动，进行爱国主义、集体主义、中国特色社会主义教育，传承发展中华优秀传统文化，继承革命文化，发展社会主义先进文化，增强文化自信，弘扬社会主义核心价值观。

34-ماددا دۆلەت ئارخىپخانىنىڭ ساقلانما ئارخىپلارنى ئېچىپ ۋە ئۇنىڭدىن پايدىلىنىپ، مەخسۇس تېمىدا كۆرگەزمە قىلىش، ئاممىۋى پاراۋانلىق لېكسىيەسى سۆزلەش، تاراتقۇلار تەشۋىقاتى قاتارلىق پائالىيەتلەرنى قانات يايدۇرۇش ئارقىلىق ۋەتەنپەرۋەرلىك، كوللېكتىۋىزم، جۇڭگوچە سوتسىيالىزم تەربىيەسى بېرىپ، جۇڭخۇانىڭ ئېسىل ئەنئەنىۋى مەدەنىيىتىنى داۋاملاشتۇرۇشى ۋە راۋاجلاندۇرۇشى، ئىنقىلابىي مەدەنىيەتكە ۋارىسلىق قىلىشى، سوتسىيالىستىك ئىلغار مەدەنىيەتنى راۋاجلاندۇرۇشى، مەدەنىيەت ئىشەنچىنى ئاشۇرۇشى، سوتسىيالىستىك يادرولۇق قىممەت قارىشىنى ئەۋج ئالدۇرۇشىغا ئىلھام بېرىدۇ.

第五章　档案信息化建设

5-باب ئارخىپلارنى ئۇچۇرلاشتۇرۇش قۇرۇلۇشى

第三十五条　各级人民政府应当将档案信息化纳入信息化发展规划，保障电子档案、传统载体档案数字化成果等档案数字资源的安全保存和有效利用。

35-ماددا ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى ئارخىپنى ئۇچۇرلاشتۇرۇشنى ئۇچۇرلاشتۇرۇش تەرەققىيات يىرىك پىلانىغا كىرگۈزۈپ، ئېلېكتىرونلۇق ئارخىپ، ئەنئەنىۋى ۋاسىتە بويىچە ئارخىپنى رەقەملەشتۈرۈش نەتىجىسى قاتارلىق ئارخىپ رەقەم بايلىقىنىڭ بىخەتەر ساقلىنىشى ۋە ئۇنىڭدىن ئۈنۈملۈك پايدىلىنىشىنى كاپالەتلەندۈرۈشى كېرەك.

档案馆和机关、团体、企业事业单位以及其他组织应当加强档案信息化建设，并采取措施保障档案信息安全。

ئارخىپخانا ۋە ئورگان، تەشكىلات، كارخانا، كەسپىي ئورۇنلار، شۇنىڭدەك باشقا تەشكىلاتلار ئارخىپنى ئۇچۇرلاشتۇرۇش قۇرۇلۇشىنى كۈچەيتىشى ھەمدە تەدبىر قوللىنىپ ئارخىپ ئۇچۇرىنىڭ بىخەتەرلىكىگە كاپالەتلىك قىلىشى كېرەك.

第三十六条　机关、团体、企业事业单位和其他组织应当积极推进电子档案管理信息系统建设，与办公自动化系统、业务系统等相互衔接。

36-ماددا ئورگان، تەشكىلات، كارخانا، كەسپىي ئورۇنلار ۋە باشقا تەشكىلاتلار ئېلېكتىرونلۇق ئارخىپ باشقۇرۇش ئۇچۇر سىستېمىسى قۇرۇلۇشىنى پائال ئىلگىرى سۈرۈپ، ئىش بېجىرىشنى ئاپتوماتلاشتۇرۇش سىستېمىسى، كەسىپ سىستېمىسى قاتارلىقلار بىلەن جىپسىلاشتۇرۇشى كېرەك.

第三十七条　电子档案应当来源可靠、程序规范、要素合规。

37-ماددا ئېلېكتىرونلۇق ئارخىپنىڭ كېلىش مەنبەسى ئىشەنچلىك، تەرتىپى قېلىپلاشقان، مۇھىم ئامىللىرى بەلگىلىمىگە ئۇيغۇن بولۇشى كېرەك.

电子档案与传统载体档案具有同等效力，可以以电子形式作为凭证使用。

ئېلېكتىرونلۇق ئارخىپ بىلەن ئەنئەنىۋى ۋاسىتە ئارخىپى ئوخشاش كۈچكە ئىگە بولۇپ، ئېلېكتىرونلۇق شەكىلدە ئىسپات سۈپىتىدە ئىشلىتىشكە بولىدۇ.

电子档案管理办法由国家档案主管部门会同有关部门制定。

ئېلېكتىرونلۇق ئارخىپ باشقۇرۇش چارىسىنى دۆلەتنىڭ ئارخىپ مەسئۇل تارمىقى مۇناسىۋەتلىك تارماقلار بىلەن بىرلىكتە تۈزىدۇ.

第三十八条　国家鼓励和支持档案馆和机关、团体、企业事业单位以及其他组织推进传统载体档案数字化。已经实现数字化的，应当对档案原件妥善保管。

38-ماددا دۆلەت ئارخىپخانا ۋە ئورگان، تەشكىلات، كارخانا، كەسپىي ئورۇن، شۇنىڭدەك باشقا تەشكىلاتلارنىڭ ئەنئەنىۋى ۋاسىتە ئارخىپىنى رەقەملەشتۈرۈشنى ئالغا سىلجىتىشىغا ئىلھام ۋە مەدەت بېرىدۇ. رەقەملەشتۈرۈشنى ئىشقا ئاشۇرغان بولسا، ئارخىپنىڭ ئەسلىي نۇسخىسىنى ئوبدان ساقلاش كېرەك.

第三十九条　电子档案应当通过符合安全管理要求的网络或者存储介质向档案馆移交。

39-ماددا ئېلېكتىرونلۇق ئارخىپلارنى بىخەتەرلىك باشقۇرۇش تەلىپىگە ئۇيغۇن تور ياكى ساقلاش ۋاسىتىسى ئارقىلىق ئارخىپخانىغا ئۆتكۈزۈپ بېرىش كېرەك.

档案馆应当对接收的电子档案进行检测，确保电子档案的真实性、完整性、可用性和安全性。

ئارخىپخانا قوبۇل قىلغان ئېلېكتىرونلۇق ئارخىپنى تەكشۈرۈپ ئۆلچەپ، ئېلېكتىرونلۇق ئارخىپنىڭ چىنلىقى، مۇكەممەللىكى، ئىشلىتىشچانلىقى ۋە بىخەتەرلىكىگە ھەقىقىي كاپالەتلىك قىلىشى كېرەك.

档案馆可以对重要电子档案进行异地备份保管。

ئارخىپخانا مۇھىم ئېلېكتىرونلۇق ئارخىپلارنى باشقا جايدا زاپاس ساقلاپ قويسا بولىدۇ.

第四十条　档案馆负责档案数字资源的收集、保存和提供利用。有条件的档案馆应当建设数字档案馆。

40-ماددا ئارخىپخانا ئارخىپ رەقەم بايلىقىنى توپلاش، ساقلاش ۋە ئۇنىڭدىن پايدىلىنىشقا مەسئۇل بولىدۇ. شارائىتى بار ئارخىپخانىلار رەقەملىك ئارخىپخانا قۇرۇشى كېرەك.

第四十一条　国家推进档案信息资源共享服务平台建设，推动档案数字资源跨区域、跨部门共享利用。

41-ماددا دۆلەت ئارخىپ ئۇچۇرى بايلىقىدىن تەڭ پايدىلىنىش مۇلازىمەت سۇپىسى قۇرۇلۇشىنى ئالغا سىلجىتىپ، ئارخىپ رەقەم بايلىقىدىن رايون ھالقىپ، تارماق ھالقىپ تەڭ پايدىلىنىش ۋە ئۇنىڭدىن پايدىلىنىشقا تۈرتكە بولىدۇ.

第六章　监督检查

6-باب نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش

第四十二条　档案主管部门依照法律、行政法规有关档案管理的规定，可以对档案馆和机关、团体、企业事业单位以及其他组织的下列情况进行检查：

42-ماددا ئارخىپ مەسئۇل تارمىقى قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردىكى ئارخىپ باشقۇرۇشقا مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىگە ئاساسەن، ئارخىپخانا ۋە ئورگان، تەشكىلات، كارخانا، كەسپىي ئورۇنلار، شۇنىڭدەك باشقا تەشكىلاتلارنىڭ تۆۋەندىكى ئەھۋاللىرىنى تەكشۈرسە بولىدۇ :

（一）档案工作责任制和管理制度落实情况；

ئارخىپ خىزمىتى مەسئۇلىيەت تۈزۈمى ۋە باشقۇرۇش تۈزۈمىنىڭ ئەمەلىيلىشىش ئەھۋالى؛

（二）档案库房、设施、设备配置使用情况；

( 2 ) ئارخىپ ئامبىرى، ئەسلىھەلىرى، ئۈسكۈنىلىرىنى سەپلەش، ئىشلىتىش ئەھۋالى؛

（三）档案工作人员管理情况；

3 ) ئارخىپ خادىملىرىنى باشقۇرۇش ئەھۋالى؛

（四）档案收集、整理、保管、提供利用等情况；

( 4 ) ئارخىپ توپلاش، رەتلەش، ساقلاش، پايدىلىنىش قاتارلىق ئەھۋاللار؛

（五）档案信息化建设和信息安全保障情况；

( 5 ) ئارخىپنى ئۇچۇرلاشتۇرۇش قۇرۇلۇشى ۋە ئۇچۇر بىخەتەرلىكىگە كاپالەتلىك قىلىش ئەھۋالى؛

（六）对所属单位等的档案工作监督和指导情况。

( 6 ) قاراشلىق ئورۇن قاتارلىقلارنىڭ ئارخىپ خىزمىتىنى نازارەت قىلىش ۋە ئۇنىڭغا يېتەكچىلىك قىلىش ئەھۋالى.

第四十三条　档案主管部门根据违法线索进行检查时，在符合安全保密要求的前提下，可以检查有关库房、设施、设备，查阅有关材料，询问有关人员，记录有关情况，有关单位和个人应当配合。

43-ماددا ئارخىپ مەسئۇل تارمىقى قانۇنغا خىلاپ يىپ ئۇچىغا ئاساسەن تەكشۈرگەندە، بىخەتەرلىك، مەخپىيەتلىكنى ساقلاش تەلىپىگە ئۇيغۇن كېلىش ئالدىنقى شەرتىدە، مۇناسىۋەتلىك ئامبار، ئەسلىھە، ئۈسكۈنىلەرنى تەكشۈرسە، مۇناسىۋەتلىك ماتېرىياللارنى كۆرۈپ چىقسا، مۇناسىۋەتلىك خادىملاردىن سوئال سورىسا، مۇناسىۋەتلىك ئەھۋاللارنى خاتىرىلىسە بولىدۇ، مۇناسىۋەتلىك ئورۇن ۋە شەخسلەر ماسلىشىشى كېرەك.

第四十四条　档案馆和机关、团体、企业事业单位以及其他组织发现本单位存在档案安全隐患的，应当及时采取补救措施，消除档案安全隐患。发生档案损毁、信息泄露等情形的，应当及时向档案主管部门报告。

44-ماددا ئارخىپخانا ۋە ئورگان، تەشكىلات، كارخانا، كەسپىي ئورۇن، شۇنىڭدەك باشقا تەشكىلاتلار شۇ ئورۇندا ئارخىپ بىخەتەرلىكى يوشۇرۇن خەۋپى بارلىقىنى بايقىسا، ۋاقتىدا قۇتقۇزۇش تەدبىرى قوللىنىپ، ئارخىپ بىخەتەرلىكى يوشۇرۇن خەۋپىنى تۈگىتىشى كېرەك. ئارخىپ بۇزۇلۇش، ئۇچۇر ئاشكارىلىنىپ كېتىش قاتارلىق ئەھۋاللار كۆرۈلگەندە، ئارخىپ مەسئۇل تارمىقىغا ۋاقتىدا دوكلات قىلىش كېرەك.

第四十五条　档案主管部门发现档案馆和机关、团体、企业事业单位以及其他组织存在档案安全隐患的，应当责令限期整改，消除档案安全隐患。

45-ماددا ئارخىپ مەسئۇل تارمىقى ئارخىپخانا ۋە ئورگان، تەشكىلات، كارخانا، كەسپىي ئورۇن، شۇنىڭدەك باشقا تەشكىلاتلاردا ئارخىپ بىخەتەرلىكى يوشۇرۇن خەۋپى بارلىقىنى بايقىسا، بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە تۈزىتىشكە بۇيرۇپ، ئارخىپ بىخەتەرلىكى يوشۇرۇن خەۋپىنى تۈگىتىشى كېرەك.

第四十六条　任何单位和个人对档案违法行为，有权向档案主管部门和有关机关举报。

46-ماددا ھەرقانداق ئورۇن ۋە شەخس ئارخىپتىكى قانۇنغا خىلاپ قىلمىشلارنى ئارخىپ مەسئۇل تارمىقى ۋە مۇناسىۋەتلىك ئورگانغا پاش قىلىشقا ھوقۇقلۇق.

接到举报的档案主管部门或者有关机关应当及时依法处理。

پاش قىلىشنى تاپشۇرۇۋالغان ئارخىپ مەسئۇل تارمىقى ياكى مۇناسىۋەتلىك ئورگان ۋاقتىدا قانۇن بويىچە بىر تەرەپ قىلىشى كېرەك.

第四十七条　档案主管部门及其工作人员应当按照法定的职权和程序开展监督检查工作，做到科学、公正、严格、高效，不得利用职权牟取利益，不得泄露履职过程中知悉的国家秘密、商业秘密或者个人隐私。

47-ماددا ئارخىپ مەسئۇل تارمىقى ۋە ئۇنىڭ خادىملىرى نازارەت قىلىش، تەكشۈرۈش خىزمىتىنى قانۇندا بەلگىلەنگەن خىزمەت ھوقۇقى ۋە تەرتىپ بويىچە قانات يايدۇرۇشى، ئىلمىي، ئادىل، قاتتىق، يۇقىرى ئۈنۈملۈك بولۇشى كېرەك، خىزمەت ھوقۇقىدىن پايدىلىنىپ مەنپەئەتكە ئېرىشىۋېلىشقا، مەسئۇلىيەتنى ئادا قىلىش جەريانىدا بىلىپ قالغان دۆلەت مەخپىيىتى، سودا مەخپىيىتى ياكى شەخسىي سىرنى ئاشكارىلاپ قويۇشقا بولمايدۇ.

第七章　法律责任

7-باب قانۇن جاۋابكارلىقى

第四十八条　单位或者个人有下列行为之一，由县级以上档案主管部门、有关机关对直接负责的主管人员和其他直接责任人员依法给予处分：

48-ماددا ئورۇن ياكى شەخسلەردە تۆۋەندىكى قىلمىشلارنىڭ بىرى كۆرۈلسە، ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى ئارخىپ مەسئۇل تارمىقى، مۇناسىۋەتلىك ئورگان بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىم ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا قانۇن بويىچە چارە كۆرىدۇ :

（一）丢失属于国家所有的档案的；

( 1 ) دۆلەت ئىگىدارلىقىدىكى ئارخىپنى يوقىتىپ قويغانلار؛

（二）擅自提供、抄录、复制、公布属于国家所有的档案的；

( 2 ) دۆلەت ئىگىدارلىقىدىكى ئارخىپلارنى ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن بەرگەن، كۆچۈرۈۋالغان، كۆپەيتكەن، ئېلان قىلغانلار؛

（三）买卖或者非法转让属于国家所有的档案的；

( 3 ) دۆلەت ئىگىدارلىقىدىكى ئارخىپنى ئېلىپ-ساتقان ياكى قانۇنسىز ئۆتۈنۈپ بەرگەنلەر؛

（四）篡改、损毁、伪造档案或者擅自销毁档案的；

( 4 ) ئارخىپنى ئۆزگەرتىۋەتكەن، بۇزۇۋەتكەن، ياسىۋالغان ياكى ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن كۆيدۈرۈۋەتكەنلەر؛

（五）将档案出卖、赠送给外国人或者外国组织的；

( 5 ) ئارخىپنى چەت ئەللىكلەر ياكى چەت ئەل تەشكىلاتلىرىغا ساتقان، سوۋغا قىلغانلار؛

（六）不按规定归档或者不按期移交档案，被责令改正而拒不改正的；

( 6 ) ئارخىپنى بەلگىلىمە بويىچە ئارخىپلاشتۇرمىغان ياكى ۋاقتىدا ئۆتكۈزۈپ بەرمەي، تۈزىتىشكە بۇيرۇلغان بولسىمۇ تۈزىتىشنى رەت قىلغانلار؛

（七）不按规定向社会开放、提供利用档案的；

( 7 ) جەمئىيەتكە ئېچىۋېتىش، پايدىلىنىش ئارخىپىنى بەلگىلىمىگە ئەمەل قىلمىغانلار؛

（八）明知存在档案安全隐患而不采取补救措施，造成档案损毁、灭失，或者存在档案安全隐患被责令限期整改而逾期未整改的；

( 8 ) ئارخىپ بىخەتەرلىك يوشۇرۇن خەۋپى بارلىقىنى بىلىپ تۇرۇپ قۇتقۇزۇش تەدبىرى قوللانماي، ئارخىپنى بۇزۇۋەتكەن، يوقىتىۋەتكەن ياكى ئارخىپ بىخەتەرلىك يوشۇرۇن ئاپىتى ساقلانغانلىقىنى بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە تۈزىتىشكە بۇيرۇلغان بولسىمۇ، مۆھلەت ئۆتسىمۇ تۈزەتمىگەنلەر؛

（九）发生档案安全事故后，不采取抢救措施或者隐瞒不报、拒绝调查的；

( 9 ) ئارخىپ بىخەتەرلىك ھادىسىسى يۈز بەرگەندىن كېيىن، قۇتقۇزۇش تەدبىرى قوللانمىغان ياكى يوشۇرۇپ مەلۇم قىلمىغان، تەكشۈرۈشنى رەت قىلغانلار؛

（十）档案工作人员玩忽职守，造成档案损毁、灭失的。

10 ) ئارخىپ خادىملىرىدىن خىزمەتتە بىپەرۋالىق قىلىپ، ئارخىپنى بۇزۇۋەتكەن، يوقىتىۋەتكەنلىرى.

第四十九条　利用档案馆的档案，有本法第四十八条第一项、第二项、第四项违法行为之一的，由县级以上档案主管部门给予警告，并对单位处一万元以上十万元以下的罚款，对个人处五百元以上五千元以下的罚款。

49-ماددا ئارخىپخانىنىڭ ئارخىپىدىن پايدىلىنىپ، مۇشۇ قانۇننىڭ 48-ماددىسىنىڭ ( 1 )، ( 2 )، ( 4 ) تارماقچىسىدىكى قانۇنغا خىلاپ قىلمىشلارنىڭ بىرى سادىر قىلغانلارغا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى ئارخىپ مەسئۇل تارمىقى ئاگاھلاندۇرۇش جازاسى بېرىدۇ ھەمدە ئورۇنغا 10 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 100 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ، شەخسكە 500 يۈەندىن يۇقىرى، 5000 يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويدى.

档案服务企业在服务过程中有本法第四十八条第一项、第二项、第四项违法行为之一的，由县级以上档案主管部门给予警告，并处二万元以上二十万元以下的罚款。

ئارخىپ مۇلازىمىتى كارخانىلىرىدىن مۇلازىمەت قىلىش جەريانىدا مۇشۇ قانۇننىڭ 48-ماددىسىنىڭ 1-، 2-، 4-تارماقچىسىدىكى قانۇنغا خىلاپ قىلمىشلارنىڭ بىرىنى سادىر قىلغانلىرىغا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى ئارخىپ مەسئۇل تارمىقى ئاگاھلاندۇرۇش جازاسى بېرىدۇ، قوشۇمچە 20 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ.

单位或者个人有本法第四十八条第三项、第五项违法行为之一的，由县级以上档案主管部门给予警告，没收违法所得，并对单位处一万元以上十万元以下的罚款，对个人处五百元以上五千元以下的罚款；并可以依照本法第二十二条的规定征购所出卖或者赠送的档案。

ئورۇن ياكى شەخسلەردىن مۇشۇ قانۇننىڭ 48-ماددىسىنىڭ 3-، 5-تارماقچىسىدىكى قانۇنغا خىلاپ قىلمىشلارنىڭ بىرىنى سادىر قىلغانلىرىغا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى ئارخىپ مەسئۇل تارمىقى ئاگاھلاندۇرۇش جازاسى بېرىدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ ھەمدە ئورۇنغا 10 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 100 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ، شەخسلەرگە 500 يۈەندىن يۇقىرى، 5000 يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويدى؛ ھەمدە مۇشۇ قانۇننىڭ 22-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە سېتىۋالغان-ساتقانلار ياكى سوۋغا قىلغانلار ئارخىپى.

第五十条　违反本法规定，擅自运送、邮寄、携带或者通过互联网传输禁止出境的档案或者其复制件出境的，由海关或者有关部门予以没收、阻断传输，并对单位处一万元以上十万元以下的罚款，对个人处五百元以上五千元以下的罚款；并将没收、阻断传输的档案或者其复制件移交档案主管部门。

50-ماددا چېگرادىن چىقىش مەنئى قىلىنغان ئارخىپ ياكى ئۇنىڭ كۆپەيتىلگەن نۇسخىسىنى مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن توشۇغان، پوچتىدىن ئەۋەتكەن، ئېلىپ يۈرگەن ياكى ئالاقە تورى ئارقىلىق يەتكۈزگەنلەر ياكى ئۇنىڭ كۆپەيتىلگەن پارچىسىنى چېگرادىن چىقارغانلارنى تاموژنا ياكى مۇناسىۋەتلىك تارماق مۇسادىرە قىلىدۇ، يەتكۈزۈشنى توسىدۇ ھەمدە ئورۇنغا 10 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 100 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ، شەخسلەرگە 500 يۈەندىن يۇقىرى، 5000 يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛ ھەمدە مۇسادىرە قىلىنغان، يوللاشنى توسقان ئارخىپ ياكى ئۇنىڭ كۆپەيتىلگەن نۇسخىسىنى ئارخىپ مەسئۇل تارمىقىغا ئۆتكۈزۈپ بېرىدۇ.

第五十一条　违反本法规定，构成犯罪的，依法追究刑事责任；造成财产损失或者其他损害的，依法承担民事责任。

51-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلەر قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ؛ مال-مۈلۈك زىيىنى ياكى باشقا زىيان كەلتۈرۈپ چىقارغانلار قانۇن بويىچە ھەق تەلەپ جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئالىدۇ.

第八章　附　　则

8-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ

第五十二条　中国人民解放军和中国人民武装警察部队的档案工作，由中央军事委员会依照本法制定管理办法。

52-ماددا جۇڭگو خەلق ئازادلىق ئارمىيەسى ۋە جۇڭگو خەلق قوراللىق ساقچى قىسمىنىڭ ئارخىپ خىزمىتىنى مەركىزىي ھەربىي كومىتېت مۇشۇ قانۇن بويىچە باشقۇرۇش چارىسىنى چىقىرىدۇ.

第五十三条　本法自2021年1月1日起施行。

53-ماددا بۇ قانۇن 2021-يىل 1-ئاينىڭ 1-كۈنىدىن باشلاپ يولغا قويۇلىدۇ.