（1995年10月30日第八届全国人民代表大会常务委员会第十六次会议通过　根据2009年8月27日第十一届全国人民代表大会常务委员会第十次会议《关于修改部分法律的决定》第一次修正　根据2015年4月24日第十二届全国人民代表大会常务委员会第十四次会议《关于修改<中华人民共和国计量法>等五部法律的决定》第二次修正　根据2016年11月7日第十二届全国人民代表大会常务委员会第二十四次会议《关于修改<中华人民共和国对外贸易法>等十二部法律的决定》第三次修正　根据2017年11月4日第十二届全国人民代表大会常务委员会第三十次会议《关于修改<中华人民共和国会计法>等十一部法律的决定》第四次修正）

( 1995-يىل 10-ئاينىڭ 30-كۈنى 8-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ 16-يىغىنىدا ماقۇللانغان، 2009-يىل 8-ئاينىڭ 27-كۈنى 11-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك دۆلەت قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى 10-يىغىنىنىڭ «بىر قىسىم قانۇنلارغا تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى قارارى»غا ئاساسەن 1-قېتىم تۈزىتىلگەن، 2015-يىل 4-ئاينىڭ 24-كۈنى 12-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك پارتىيە قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى 14-يىغىنىنىڭ «< جۇڭخۇا خەلقى > غا تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى»ىگە ئاساسەن جۇمھۇرىيەتنىڭ ئۆلچەم قانۇنى قاتارلىق بەش قانۇننىڭ قارارى»غا 2-قېتىم تۈزىتىش كىرگۈزۈلدى 2016-يىلى 11-ئاينىڭ 7-كۈنى 12-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى 24-قېتىملىق يىغىنىنىڭ «< جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ تاشقى سودا قانۇنى > قاتارلىق 12 قانۇنغا تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى قارارى»غا ئاساسەن 3-قېتىم تۈزىتىلدى 2017-يىل 11-ئاينىڭ 4-كۈنى 12 ( «< جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ بوغالتىرلىق قانۇنى > قاتارلىق 11 قانۇنغا تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى قارار»غا 4-قېتىم تۈزىتىش كىرگۈزۈلدى )

目　　录

مۇندەرىجە

第一章　总则

1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ

第二章　民用航空器国籍

2-باب خەلق ئاۋىياتسىيەسىنىڭ دۆلەت تەۋەلىكى

第三章　民用航空器权利

3-باب خەلق ئاۋىياتسىيەسى ئۇچقۇ ھوقۇقى

第一节　一般规定

1-پاراگراف ئادەتتىكى بەلگىلىمە

第二节　民用航空器所有权和抵押权

2-پاراگراف پۇقراۋى ئاۋىئاتسىيە ۋاسىتىلىرىنىڭ ئىگىدارلىق ھوقۇقى ۋە رەنە ھوقۇقى

第三节　民用航空器优先权

3-پاراگراف خەلق ئاۋىياتسىيەسىنىڭ ئىمتىياز ھوقۇقى

第四节　民用航空器租赁

4-پاراگراف پۇقراۋى ئاۋىئاتسىيە ۋاسىتىلىرىنى ئىجارىگە بېرىش

第四章　民用航空器适航管理

4-باب خەلق ئاۋىياتسىيەسىنى ئۇچۇشقا باب باشقۇرۇشنى باشقۇرۇش

第五章　航空人员

بەشىنچى باب ئاۋىئاتسىيە خادىملىرى

第一节　一般规定

1-پاراگراف ئادەتتىكى بەلگىلىمە

第二节　机组

2 §.ماشىنا گۇرۇپپىسى

第六章　民用机场

6-باب پۇقراۋى ئايرودۇرۇم

第七章　空中航行

7-باب بوشلۇقتا ئۇچۇش

第一节　空域管理

1-پاراگراف ھاۋا تەۋەلىكىنى باشقۇرۇش

第二节　飞行管理

2-پاراگراف ئۇچۇشنى باشقۇرۇش

第三节　飞行保障

3-پاراگراف ئۇچۇشقا كاپالەتلىك قىلىش

第四节　飞行必备文件

4-پاراگراف ئۇچۇشتا زۆرۈر ھۆججەتلەر

第八章　公共航空运输企业

8-باب ئاممىۋى ئاۋىياتسىيە تىرانسپورت كارخانىلىرى

第九章　公共航空运输

9-باب ئاممىۋى ئاۋىياتسىيە تىرانسپورتى

第一节　一般规定

1-پاراگراف ئادەتتىكى بەلگىلىمە

第二节　运输凭证

2-پاراگراف توشۇش دوكۇمېنتى

第三节　承运人的责任

3-پاراگراف توشۇغۇچىنىڭ جاۋابكارلىقى

第四节　实际承运人履行航空运输的特别规定

4-پاراگراف ئەمەلىي توشۇغۇچىلارنىڭ ئاۋىياتسىيە تىرانسپورتى توغرىسىدىكى ئالاھىدە بەلگىلىمىلەرنى ئىجرا قىلىشى

第十章　通用航空

10-باب ھەممىباب ئاۋىياتسىيە

第十一章　搜寻援救和事故调查

11-باب ئىزدەش، قۇتقۇزۇش ۋە ھادىسىنى تەكشۈرۈش

第十二章　对地面第三人损害的赔偿责任

12-باب يەر يۈزىدىكى 3-كىشىنىڭ زىيىنىنى تۆلەش جاۋابكارلىقى

第十三章　对外国民用航空器的特别规定

13-باب چەت ئەل خەلق ئاۋىياتسىيەسى ۋاسىتىلىرىگە دائىر ئالاھىدە بەلگىلىمە

第十四章　涉外关系的法律适用

14-باب چەت ئەلگە چېتىشلىق مۇناسىۋەتكە دائىر قانۇنلارنى تەتبىقلاش

第十五章　法律责任

15-باب قانۇن جاۋابكارلىقى

第十六章　附则

16-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ

第一章　总则

1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ

第一条　为了维护国家的领空主权和民用航空权利，保障民用航空活动安全和有秩序地进行，保护民用航空活动当事人各方的合法权益，促进民用航空事业的发展，制定本法。

1-ماددا بۇ قانۇن دۆلەتنىڭ ھاۋا تەۋەلىكى ئىگىلىك ھوقۇقى ۋە پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ھوقۇقىنى قوغداش، پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە پائالىيىتىنىڭ بىخەتەرلىكى ۋە تەرتىپلىك ئېلىپ بېرىلىشىغا كاپالەتلىك قىلىش، پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە پائالىيىتىگە قاتناشقۇچى ھەرقايسى تەرەپلەرنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىنى قوغداش، خەلق ئاۋىياتسىيە ئىشلىرىنىڭ تەرەققىياتىنى ئىلگىرى سۈرۈش مەقسىتىدە چىقىرىلدى.

第二条　中华人民共和国的领陆和领水之上的空域为中华人民共和国领空。中华人民共和国对领空享有完全的、排他的主权。

2-ماددا جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ قۇرۇقلۇق ۋە سۇ تەۋەلىكىدىن ئىبارەت ھاۋا تەۋەلىكى جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ھاۋا تەۋەلىكىدۇر. جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى ھاۋا تەۋەلىكىگە قارىتا تامامەن باشقىلارنى چەتكە قېقىش ئىگىلىك ھوقۇقىغا ئىگە.

第三条　国务院民用航空主管部门对全国民用航空活动实施统一监督管理；根据法律和国务院的决定，在本部门的权限内，发布有关民用航空活动的规定、决定。

3-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقى پۈتۈن مەملىكەت بويىچە خەلق ئاۋىياتسىيە پائالىيىتىنى بىرتۇتاش نازارەت قىلىدۇ، باشقۇرىدۇ؛ قانۇنلار ۋە گوۋۇيۈەننىڭ قارارىغا ئاساسەن، خەلق ئاۋىياتسىيەسى پائالىيىتىگە دائىر بەلگىلىمە ۋە قارارلارنى شۇ تارماقنىڭ ھوقۇق دائىرىسىدە ئېلان قىلىدۇ.

国务院民用航空主管部门设立的地区民用航空管理机构依照国务院民用航空主管部门的授权，监督管理各该地区的民用航空活动。

گوۋۇيۈەننىڭ پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە مەسئۇل تارمىقى قۇرغان رايونلاردىكى خەلق ئاۋىياتسىيەسىنى باشقۇرۇش ئاپپاراتى گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقى بەرگەن ھوقۇق بويىچە شۇ رايونلارنىڭ خەلق ئاۋىياتسىيە پائالىيىتىنى نازارەت قىلىدۇ ۋە باشقۇرىدۇ.

第四条　国家扶持民用航空事业的发展，鼓励和支持发展民用航空的科学研究和教育事业，提高民用航空科学技术水平。

4-ماددا دۆلەت خەلق ئاۋىياتسىيەسى ئىشلىرىنىڭ تەرەققىياتىغا مەدەت بېرىدۇ، خەلق ئاۋىياتسىيەسىنىڭ پەن تەتقىقاتى ۋە مائارىپ ئىشلىرىنى راۋاجلاندۇرۇشىغا ئىلھام ۋە مەدەت بېرىدۇ، پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە پەن-تېخنىكا سەۋىيەسىنى ئۆستۈرىدۇ.

国家扶持民用航空器制造业的发展，为民用航空活动提供安全、先进、经济、适用的民用航空器。

دۆلەت پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنى ياساش كەسپىنىڭ تەرەققىياتىغا مەدەت بېرىدۇ، پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە پائالىيىتىنى بىخەتەر، ئىلغار، تېجەشلىك، قوللىنىشچان پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىگە ئىگە قىلىدۇ.

第二章　民用航空器国籍

2-باب خەلق ئاۋىياتسىيەسىنىڭ دۆلەت تەۋەلىكى

第五条　本法所称民用航空器，是指除用于执行军事、海关、警察飞行任务外的航空器。

5-ماددا بۇ قانۇندا ئېيتىلغان پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرى ھەربىي ئىشلار، تاموژنا، ساقچىلارنىڭ ئۇچۇش ۋەزىپىسىنى ئىجرا قىلىشقا ئىشلىتىلگەندىن باشقا ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنى كۆرسىتىدۇ.

第六条　经中华人民共和国国务院民用航空主管部门依法进行国籍登记的民用航空器，具有中华人民共和国国籍，由国务院民用航空主管部门发给国籍登记证书。

6-ماددا جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقىنىڭ قانۇن بويىچە دۆلەت تەۋەلىكىنى تىزىملىتىشى ئارقىلىق تىزىملىتىلغان پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرى جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ دۆلەت تەۋەلىكىگە ئىگە بولىدۇ، گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيە مەسئۇل تارمىقى دۆلەت تەۋەلىكىنى تىزىملاش گۇۋاھنامىسى بېرىدۇ.

国务院民用航空主管部门设立中华人民共和国民用航空器国籍登记簿，统一记载民用航空器的国籍登记事项。

گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقى جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى خەلق ئاۋىياتسىيەسىنىڭ دۆلەت تەۋەلىكىنى تىزىملاش دەپتىرى تەسىس قىلىپ، خەلق ئاۋىياتسىيەسىنى تىزىملاش دۆلەت تەۋەلىكىنى بىرتۇتاش خاتىرىلەيدۇ.

第七条　下列民用航空器应当进行中华人民共和国国籍登记:

7-ماددا تۆۋەندىكى پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرى جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ دۆلەت تەۋەلىكىنى تىزىملىتىشى كېرەك :

（一）中华人民共和国国家机构的民用航空器；

( 1 ) جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ دۆلەت ئاپپاراتلىرىنىڭ پۇقراۋى ئاۋىئاتسىيە ۋاسىتىلىرى؛

（二）依照中华人民共和国法律设立的企业法人的民用航空器；企业法人的注册资本中有外商出资的，其机构设置、人员组成和中方投资人的出资比例，应当符合行政法规的规定；

( 2 ) جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ قانۇنى بويىچە قۇرۇلغان كارخانا تىپىدىكى قانۇنىي ئىگىلەرنىڭ پۇقراۋى ئاۋىئاتسىيە ۋاسىتىلىرى؛ كارخانا تىپىدىكى قانۇنىي ئىگىنىڭ رويخەتكە ئېلىنغان كاپىتالى ئىچىدە چەت ئەل سودىگەرلىرى مەبلەغ چىقارغان بولسا، ئۇنىڭ ئاپپارات تەسىس قىلىنىشى، خادىملارنىڭ تەشكىللىنىشى ۋە جۇڭگو تەرەپ مەبلەغ سالغۇچىسىنىڭ مەبلەغ چىقىرىش نىسبىتى مەمۇرىي نىزاملاردىكى بەلگىلىمىگە ئۇيغۇن بولۇشى كېرەك؛

（三）国务院民用航空主管部门准予登记的其他民用航空器。

( 3 ) گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقى تىزىملىتىشقا رۇخسەت قىلغان باشقا پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرى.

自境外租赁的民用航空器，承租人符合前款规定，该民用航空器的机组人员由承租人配备的，可以申请登记中华人民共和国国籍，但是必须先予注销该民用航空器原国籍登记。

چېگرا سىرتىدىن ئىجارە ئېلىنغان پۇقراۋى ئاۋىياتسىيەنى ئىجارە ئالغۇچى ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمىگە ئۇيغۇن كەلسە، شۇ پۇقراۋى ئاۋىياتسىيەنىڭ ئايروپىلان خادىملىرىنى ئىجارە ئالغۇچى سەپلەپ بەرگەن بولسا، جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ دۆلەت تەۋەلىكىنى تىزىملىتىشنى ئىلتىماس قىلسا بولىدۇ، لېكىن ئاۋۋال شۇ پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىسىنىڭ ئەسلىي دۆلەت تەۋەلىكىنى تىزىملىتىش شەرت.

第八条　依法取得中华人民共和国国籍的民用航空器，应当标明规定的国籍标志和登记标志。

8-ماددا جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ دۆلەت تەۋەلىكىگە قانۇن بويىچە ئېرىشكەن پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىگە بەلگىلەنگەن دۆلەت تەۋەلىكى بەلگىسى ۋە تىزىملاش بەلگىسىنى ئېنىق يېزىش كېرەك.

第九条　民用航空器不得具有双重国籍。未注销外国国籍的民用航空器不得在中华人民共和国申请国籍登记。

9-ماددا خەلق ئاۋىياتسىيەسى قوش دۆلەت تەۋەلىكىگە ئىگە بولسا بولمايدۇ. چەت ئەل تەۋەلىكىدىن چىقىرىۋېتىلمىگەن پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنىڭ جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىدە دۆلەت تەۋەلىكىنى تىزىملىتىشنى ئىلتىماس قىلىشىغا يول قويۇلمايدۇ.

第三章　民用航空器权利

3-باب خەلق ئاۋىياتسىيەسى ئۇچقۇ ھوقۇقى

第一节　一般规定

1-پاراگراف ئادەتتىكى بەلگىلىمە

第十条　本章规定的对民用航空器的权利，包括对民用航空器构架、发动机、螺旋桨、无线电设备和其他一切为了在民用航空器上使用的，无论安装于其上或者暂时拆离的物品的权利。

10-ماددا بۇ بابتا بەلگىلەنگەن خەلق ئاۋىياتسىيەسى ۋاسىتىلىرىنى ياساش ھوقۇقى، جۈملىدىن خەلق ئاۋىياتسىيەسىنىڭ قۇرۇلما، موتور، پىرقىرىغۇچ، رادىيو ئۈسكۈنىسى ۋە باشقا بارلىق خەلق ئاۋىياتسىيەسىگە ئىشلىتىش ئۈچۈن ئىشلىتىلىدىغان، مەيلى ئۇنىڭغا ئورنىتىلغان ياكى ۋاقىتلىق چۇۋۇلىدىغان بۇيۇملارغا ئورنىتىلغان بولسۇن.

第十一条　民用航空器权利人应当就下列权利分别向国务院民用航空主管部门办理权利登记:

11-ماددا خەلق ئاۋىياتسىيەسىنىڭ ئىگىسى تۆۋەندىكى ھوقۇقلار توغرىسىدا گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقىغا ھوقۇقىنى تىزىملىتىش رەسمىيىتىنى ئايرىم-ئايرىم بېجىرىشى كېرەك :

（一）民用航空器所有权；

( 1 ) پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنىڭ ئىگىدارلىق ھوقۇقى؛

（二）通过购买行为取得并占有民用航空器的权利；

( 2 ) سېتىۋېلىش ھەرىكىتى ئارقىلىق پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىگە ئېرىشىش ھەمدە ئۇلارنى ئىگىلەش ھوقۇقىغا ئىگە بولۇش؛

（三）根据租赁期限为六个月以上的租赁合同占有民用航空器的权利；

( 3 ) ئىجارە مۇددىتى ئالتە ئايدىن ئاشىدىغان ئىجارە توختامىغا ئاساسەن پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنى ئىگىلەش ھوقۇقى؛

（四）民用航空器抵押权。

( 4 ) پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنى رەنە ئېلىش ھوقۇقى.

第十二条　国务院民用航空主管部门设立民用航空器权利登记簿。同一民用航空器的权利登记事项应当记载于同一权利登记簿中。

12-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقى خەلق ئاۋىياتسىيەسى ئۇچقۇ ھوقۇقىنى تىزىملاش دەپتىرى تەسىس قىلىدۇ. بىر پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىسىنىڭ ھوقۇقىنى تىزىملاش ئىشلىرىنى بىر ھوقۇقنى تىزىملاش دەپتىرىگە خاتىرىلەش كېرەك.

民用航空器权利登记事项，可以供公众查询、复制或者摘录。

پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنىڭ ھوقۇقىنى تىزىملىتىدىغان ئىشلارنى ئامما سۈرۈشتۈرسە، كۆپەيتسە ياكى ئۈزۈۋالسا بولىدۇ.

第十三条　除民用航空器经依法强制拍卖外，在已经登记的民用航空器权利得到补偿或者民用航空器权利人同意之前，民用航空器的国籍登记或者权利登记不得转移至国外。

13-ماددا پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرى قانۇن بويىچە مەجبۇرىي كىمئارتۇق قىلىپ سېتىلغاندىن باشقا، تىزىمغا ئالدۇرۇلغان پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنىڭ ھوقۇقى تولۇقلىمىغا ئېرىشىش ياكى پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنىڭ ئىگىسى قوشۇلۇشتىن ئىلگىرى، پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنىڭ دۆلەت تەۋەلىكىنى تىزىملاش ياكى ھوقۇقىنى چەت ئەلگە يۆتكەشكە بولمايدۇ.

第二节　民用航空器所有权和抵押权

2-پاراگراف پۇقراۋى ئاۋىئاتسىيە ۋاسىتىلىرىنىڭ ئىگىدارلىق ھوقۇقى ۋە رەنە ھوقۇقى

第十四条　民用航空器所有权的取得、转让和消灭，应当向国务院民用航空主管部门登记；未经登记的，不得对抗第三人。

14-ماددا پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنىڭ ئىگىدارلىق ھوقۇقىغا ئېرىشىش، ئۇنى ئۆتۈنۈپ بېرىش ۋە يوقىتىشتا، گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقىغا تىزىملىتىش كېرەك؛ تىزىملاتمىغانلار 3-كىشى بىلەن قارشىلاشسا بولمايدۇ.

民用航空器所有权的转让，应当签订书面合同。

پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنىڭ ئىگىدارلىق ھوقۇقىنى ئۆتۈنۈپ بېرىشتە، يازما توختام ئىمزالاش كېرەك.

第十五条　国家所有的民用航空器，由国家授予法人经营管理或者使用的，本法有关民用航空器所有人的规定适用于该法人。

15-ماددا دۆلەت ئىگىدارلىقىدىكى پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنى دۆلەت قانۇنىي ئىگىگە باشقۇرۇش ياكى ئىشلىتىشنى بەرگەن بولسا، مۇشۇ قانۇندىكى پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنىڭ ئىگىسىگە دائىر بەلگىلىمىلەر شۇ قانۇنىي ئىگىگە تەتبىقلىنىدۇ.

第十六条　设定民用航空器抵押权，由抵押权人和抵押人共同向国务院民用航空主管部门办理抵押权登记；未经登记的，不得对抗第三人。

16-ماددا پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىسىنىڭ رەنە ھوقۇقىنى بېكىتىشتە، رەنە ئالغۇچى بىلەن رەنە قويغۇچى بىرلىكتە گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقىغا رەنە ھوقۇقىنى تىزىملىتىدۇ؛ تىزىملاتمىغانلار 3-كىشى بىلەن قارشىلاشسا بولمايدۇ.

第十七条　民用航空器抵押权设定后，未经抵押权人同意，抵押人不得将被抵押民用航空器转让他人。

17-ماددا پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنىڭ رەنە ھوقۇقى بېكىتىلگەندىن كېيىن، رەنە قويغۇچى رەنە ئېلىنغان پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنى رەنە ئالغۇچىنىڭ ماقۇللۇقىنى ئالماي تۇرۇپ باشقىلارغا ئۆتۈنۈپ بەرسە بولمايدۇ.

第三节　民用航空器优先权

3-پاراگراف خەلق ئاۋىياتسىيەسىنىڭ ئىمتىياز ھوقۇقى

第十八条　民用航空器优先权，是指债权人依照本法第十九条规定，向民用航空器所有人、承租人提出赔偿请求，对产生该赔偿请求的民用航空器具有优先受偿的权利。

18-ماددا پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنىڭ ئىمتىياز ھوقۇقى ھەقدار مۇشۇ قانۇننىڭ 19-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە، پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنىڭ ئىگىدارى، ئىجارە ئالغۇچىسىغا تۆلەم تەلىپى قويىدىغان، شۇ تۆلەم تەلىپى شەكىللەنگەن پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىدىن ئالدىن تۆلىتىۋېلىش ھوقۇقىنى كۆرسىتىدۇ.

第十九条　下列各项债权具有民用航空器优先权:

19-ماددا تۆۋەندىكى تۈرلۈك ھەقدارلىقتا خەلق ئاۋىياتسىيەسى ۋاسىتىسىدىن پايدىلىنىش ھوقۇقى بار :

（一）援救该民用航空器的报酬；

( 1 ) شۇ پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىسىنى قۇتقۇزۇش ھەققى؛

（二）保管维护该民用航空器的必需费用。

( 2 ) شۇ پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىسىنى ساقلاش، ئاسراشقا كېتىدىغان زۆرۈر خىراجەت.

前款规定的各项债权，后发生的先受偿。

ئالدىنقى تارماقتا بەلگىلەنگەن تۈرلۈك ھەقدارلىقلاردىن كېيىن ئاۋۋال تۆلىتىۋېلىش.

第二十条　本法第十九条规定的民用航空器优先权，其债权人应当自援救或者保管维护工作终了之日起三个月内，就其债权向国务院民用航空主管部门登记。

20-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 19-ماددىسىدا بەلگىلەنگەن خەلق ئاۋىياتسىيەسىنىڭ ئىمتىياز ھوقۇقىدا، ئۇنىڭ ھەقدارى قۇتقۇزۇش ياردەم بېرىش ياكى ساقلاش، ئاسراش خىزمىتى ئاخىرلاشقان كۈندىن باشلاپ ئۈچ ئاي ئىچىدە ھەقدارلىقى توغرىسىدا گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقىغا تىزىملىتىشى كېرەك.

第二十一条　为了债权人的共同利益，在执行人民法院判决以及拍卖过程中产生的费用，应当从民用航空器拍卖所得价款中先行拨付。

21-ماددا ھەقدارلارنىڭ ئورتاق مەنپەئىتى ئۈچۈن، خەلق سوت مەھكىمىسىنىڭ ھۆكۈمى ۋە كىمئارتۇق قىلىپ سېتىش جەريانىنى ئىجرا قىلىش داۋامىدا كەتكەن خىراجەتنى پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنى كىمئارتۇق قىلىپ سېتىشتىن كىرگەن پۇلدىن ئالدىن ئاجرىتىپ بېرىش كېرەك.

第二十二条　民用航空器优先权先于民用航空器抵押权受偿。

22-ماددا پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنىڭ ئىمتىياز ھوقۇقى پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنى رەنە ئېلىش ھوقۇقىدىن ئاۋۋال تۆلىتىۋېلىنىدۇ.

第二十三条　本法第十九条规定的债权转移的，其民用航空器优先权随之转移。

23-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 19-ماددىسىدا بەلگىلەنگەن ھەقدارلىقنى يۆتكەشتە، ئۇنىڭ پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىسىدىن مەنپەئەتلىنىش ھوقۇقىمۇ شۇنىڭغا ئەگىشىپ يۆتكىلىدۇ.

第二十四条　民用航空器优先权应当通过人民法院扣押产生优先权的民用航空器行使。

24-ماددا پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىسىنىڭ ئىمتىيازلىق ھوقۇقىنى خەلق سوت مەھكىمىسى تۇتۇپ قېلىش ئارقىلىق ئىمتىيازلىق پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىسىنى يۈرگۈزۈشى كېرەك.

第二十五条　民用航空器优先权自援救或者保管维护工作终了之日起满三个月时终止；但是，债权人就其债权已经依照本法第二十条规定登记，并具有下列情形之一的除外:

25-ماددا پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنىڭ ئىمتىياز ھوقۇقى ياردەم بېرىش ياكى ساقلاش، ئاسراش خىزمىتى ئاخىرلاشقان كۈندىن باشلاپ ئۈچ ئاي توشقاندا ئاخىرلىشىدۇ؛ لېكىن، ھەقدار ئۆز ھەقدارلىقىنى مۇشۇ قانۇننىڭ 20-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە تىزىمغا ئالدۇرغان ھەمدە تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلگەنلىرى بۇنىڭ سىرتىدا :

（一）债权人、债务人已经就此项债权的金额达成协议；

( 1 ) ھەقدار بىلەن قەرزدار مۇشۇ تۈردىكى ھەقدارلىقنىڭ سوممىسى توغرىسىدا كېلىشىم ھاسىل قىلغان بولسا؛

（二）有关此项债权的诉讼已经开始。

( 2 ) شۇ ھەقدارلىققا دائىر دەۋا باشلاندى.

民用航空器优先权不因民用航空器所有权的转让而消灭；但是，民用航空器经依法强制拍卖的除外。

پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنىڭ ئىمتىياز ھوقۇقى پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنىڭ ئىگىدارلىق ھوقۇقىنى ئۆتۈنۈپ بېرىش سەۋەبىدىن يوقالمايدۇ؛ لېكىن، خەلق ئاۋىياتسىيەسى ۋاسىتىلىرىدىن قانۇن بويىچە مەجبۇرىي كىمئارتۇق قىلىپ سېتىلغانلىرى بۇنىڭ سىرتىدا.

第四节　民用航空器租赁

4-پاراگراف پۇقراۋى ئاۋىئاتسىيە ۋاسىتىلىرىنى ئىجارىگە بېرىش

第二十六条　民用航空器租赁合同，包括融资租赁合同和其他租赁合同，应当以书面形式订立。

26-ماددا پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرى ئىجارە توختامى، جۈملىدىن مەبلەغ يۈرۈشتۈرۈش ئىجارە توختامى ۋە باشقا ئىجارە توختاملىرىنى يازما شەكىلدە تۈزۈش كېرەك.

第二十七条　民用航空器的融资租赁，是指出租人按照承租人对供货方和民用航空器的选择，购得民用航空器，出租给承租人使用，由承租人定期交纳租金。

27-ماددا پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنى مەبلەغ يۈرۈشتۈرۈش ئىجارىچىسى ئىجارە ئالغۇچىنىڭ مال بەرگۈچى تەرەپ ۋە پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنى تاللىشىغا ئاساسەن، پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنى سېتىۋېلىپ، ئىجارە ئالغۇچىنىڭ ئىشلىتىشىگە ئىجارىگە بېرىدۇ، ئىجارە ئالغۇچى قەرەللىك ئىجارە ھەققى تاپشۇرىدۇ.

第二十八条　融资租赁期间，出租人依法享有民用航空器所有权，承租人依法享有民用航空器的占有、使用、收益权。

28-ماددا مەبلەغ يۈرۈشتۈرۈش ئىجارە مەزگىلىدە، ئىجارىچى خەلق ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنىڭ ئىگىدارلىق ھوقۇقىدىن قانۇن بويىچە بەھرىمەن بولىدۇ، ئىجارە ئالغۇچى خەلق ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنى ئىگىلەش، ئىشلىتىش ۋە ئۇنىڭدىن پايدىلىنىش ھوقۇقىغا قانۇن بويىچە ئىگە بولىدۇ.

第二十九条　融资租赁期间，出租人不得干扰承租人依法占有、使用民用航空器；承租人应当适当地保管民用航空器，使之处于原交付时的状态，但是合理损耗和经出租人同意的对民用航空器的改变除外。

29-ماددا مەبلەغ يۈرۈشتۈرۈش ئىجارە مەزگىلىدە، ئىجارىچى ئىجارە ئالغۇچىنىڭ پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنى قانۇن بويىچە ئىگىلىشى، ئىشلىتىشىگە كاشىلا قىلسا بولمايدۇ؛ ئىجارە ئالغۇچى پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنى مۇۋاپىق ساقلاپ، ئەسلىي تاپشۇرۇلغان چاغدىكى ھالەتكە كەلتۈرۈشى كېرەك، لېكىن مۇۋاپىق خورىغان ۋە ئىجارىچىنىڭ ماقۇللۇقىنى ئالغان پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنى ئۆزگەرتكەنلىرى بۇنىڭ سىرتىدا.

第三十条　融资租赁期满，承租人应当将符合本法第二十九条规定状态的民用航空器退还出租人；但是，承租人依照合同行使购买民用航空器的权利或者为继续租赁而占有民用航空器的除外。

30-ماددا مەبلەغ يۈرۈشتۈرۈش ئىجارە مۇددىتى توشقاندا، ئىجارە ئالغۇچى مۇشۇ قانۇننىڭ 29-ماددىسىدا بەلگىلەنگەن ھالەتكە ئۇيغۇن كېلىدىغان پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىسىنى ئىجارىچىگە قايتۇرۇپ بېرىشى كېرەك؛ لېكىن، ئىجارە ئالغۇچى پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنى سېتىۋېلىش ھوقۇقىنى توختام بويىچە يۈرگۈزگەنلىرى ياكى پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنى داۋاملىق ئىجارە ئېلىش ئۈچۈن ئىگىلىۋالغانلىرى بۇنىڭ سىرتىدا.

第三十一条　民用航空器融资租赁中的供货方，不就同一损害同时对出租人和承租人承担责任。

31-ماددا پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنىڭ مەبلەغ يۈرۈشتۈرۈش ئىجارىسىدىكى مال تەمىنلىگۈچى تەرەپ بىر زىيان ئۈچۈن ئىجارىچى بىلەن ئىجارە ئالغۇچى ئالدىدا بىرلا ۋاقىتتا جاۋابكارلىقنى ئۈستىگە ئالمايدۇ.

第三十二条　融资租赁期间，经出租人同意，在不损害第三人利益的情况下，承租人可以转让其对民用航空器的占有权或者租赁合同约定的其他权利。

32-ماددا مەبلەغ يۈرۈشتۈرۈش ئىجارە مەزگىلىدە، ئىجارىچىنىڭ ماقۇللۇقىنى ئالغاندىن كېيىن، 3-كىشىنىڭ مەنپەئىتىگە زىيان يەتكۈزمىگەن ئەھۋالدا، ئىجارە ئالغۇچى ئۆزىنىڭ پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنى ئىگىلەش ھوقۇقى ياكى ئىجارە توختامىدا پۈتۈشكەن باشقا ھوقۇقلىرىنى ئۆتۈنۈپ بەرسە بولىدۇ.

第三十三条　民用航空器的融资租赁和租赁期限为六个月以上的其他租赁，承租人应当就其对民用航空器的占有权向国务院民用航空主管部门办理登记；未经登记的，不得对抗第三人。

33-ماددا پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنىڭ مەبلەغ يۈرۈشتۈرۈش جەھەتتىكى ئىجارە مۇددىتى ۋە ئىجارە مۇددىتى ئالتە ئايدىن ئاشىدىغان باشقا ئىجارە ئالغۇچىلاردا، ئىجارە ئالغۇچى ئۆزىنىڭ پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنى ئىگىلەش ھوقۇقى توغرىسىدا گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقىغا تىزىملىتىشى كېرەك؛ تىزىملاتمىغانلار 3-كىشى بىلەن قارشىلاشسا بولمايدۇ.

第四章　民用航空器适航管理

4-باب خەلق ئاۋىياتسىيەسىنى ئۇچۇشقا باب باشقۇرۇشنى باشقۇرۇش

第三十四条　设计民用航空器及其发动机、螺旋桨和民用航空器上设备，应当向国务院民用航空主管部门申请领取型号合格证书。经审查合格的，发给型号合格证书。

34-ماددا پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ئۈسكۈنىسى ۋە ئۇنىڭ موتورى، پىرقىرىغۇچ ۋە پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ئۈسكۈنىسىدىكى ئۈسكۈنىلەرنى لايىھەلەشتە، گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقىغا تىپ لاياقەتلىك گۇۋاھنامىسى ئېلىشنى ئىلتىماس قىلىش كېرەك. تەكشۈرۈشتە لاياقەتلىك بولغانلىرىغا تىپ لاياقەتلىك گۇۋاھنامىسى بېرىلىدۇ.

第三十五条　生产、维修民用航空器及其发动机、螺旋桨和民用航空器上设备，应当向国务院民用航空主管部门申请领取生产许可证书、维修许可证书。经审查合格的，发给相应的证书。

35-ماددا پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ئۈسكۈنىسى ۋە ئۇنىڭ موتورى، پىرقىرىغۇچ ۋە پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ئۈسكۈنىسىدىكى ئۈسكۈنىلەرنى ئىشلەپچىقىرىش، رېمونت قىلىشتا، گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقىغا ئىشلەپچىقىرىش ئىجازىتى گۇۋاھنامىسى، رېمونت قىلىش ئىجازىتى گۇۋاھنامىسى ئېلىشنى ئىلتىماس قىلىش كېرەك. تەكشۈرۈشتە لاياقەتلىك بولغانلىرىغا مۇناسىپ گۇۋاھنامە بېرىلىدۇ.

第三十六条　外国制造人生产的任何型号的民用航空器及其发动机、螺旋桨和民用航空器上设备，首次进口中国的，该外国制造人应当向国务院民用航空主管部门申请领取型号认可证书。经审查合格的，发给型号认可证书。

36-ماددا چەت ئەللىك ياسىغۇچى ئىشلەپچىقارغان ھەرقانداق تىپتىكى پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ئۈسكۈنىسى ۋە ئۇنىڭ موتورى، پىرقىرىغۇچ ۋە پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ئۈسكۈنىسىدىكى ئۈسكۈنىلەر تۇنجى قېتىم جۇڭگوغا ئىمپورت قىلىنغان بولسا، شۇ چەت ئەللىك ياسىغۇچ گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقىغا تىپ ئېتىراپنامىسى ئېلىشنى ئىلتىماس قىلىشى كېرەك. تەكشۈرۈشتە لاياقەتلىك بولغانلىرىغا تىپ ئېتىراپ قىلىش گۇۋاھنامىسى بېرىلىدۇ.

已取得外国颁发的型号合格证书的民用航空器及其发动机、螺旋桨和民用航空器上设备，首次在中国境内生产的，该型号合格证书的持有人应当向国务院民用航空主管部门申请领取型号认可证书。经审查合格的，发给型号认可证书。

چەت ئەل تارقاتقان تىپ لاياقەتلىك گۇۋاھنامىسىگە ئېرىشكەن پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ئۈسكۈنىسى ۋە ئۇنىڭ موتورى، پىرقىرىغۇچ ۋە پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ئۈسكۈنىسىدىكى ئۈسكۈنىلەر تۇنجى قېتىم جۇڭگو چېگراسى ئىچىدە ئىشلەپچىقىرىلغان بولسا، بۇ تىپ لاياقەتلىك گۇۋاھنامىسىنى ئىلكىدە تۇتقۇچى گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقىغا تىپ ئېتىراپ قىلىش گۇۋاھنامىسىنى ئېلىشنى ئىلتىماس قىلىشى كېرەك. تەكشۈرۈشتە لاياقەتلىك بولغانلىرىغا تىپ ئېتىراپ قىلىش گۇۋاھنامىسى بېرىلىدۇ.

第三十七条　具有中华人民共和国国籍的民用航空器，应当持有国务院民用航空主管部门颁发的适航证书，方可飞行。

37-ماددا جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ دۆلەت تەۋەلىكىگە ئىگە پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرى گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيە مەسئۇل تارمىقى بەرگەن ئۇچۇشقا ماس كېلىش گۇۋاھنامىسىنى ئالغاندىن كېيىن ئۇچسا بولىدۇ.

出口民用航空器及其发动机、螺旋桨和民用航空器上设备，制造人应当向国务院民用航空主管部门申请领取出口适航证书。经审查合格的，发给出口适航证书。

پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرى ۋە ئۇلارنىڭ موتورى، پىرقىرىغۇچ ۋە پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنى ئېكسپورت قىلىشتا، ياسىغۇچى گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقىغا ئېكسپورت قىلىنىدىغان ئۇچۇشقا ماس كېلىش گۇۋاھنامىسىنى ئېلىشنى ئىلتىماس قىلىشى كېرەك. تەكشۈرۈشتە لاياقەتلىك بولغانلىرىغا ئېكسپورت ئۇچۇشقا ماس كېلىش گۇۋاھنامىسى بېرىلىدۇ.

租用的外国民用航空器，应当经国务院民用航空主管部门对其原国籍登记国发给的适航证书审查认可或者另发适航证书，方可飞行。

ئىجارە ئالغان چەت ئەل خەلق ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنى گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقى ئەسلىي دۆلەت تەۋەلىكىنى تىزىملىغۇچى دۆلەت بەرگەن ئۇچۇشقا ماس كېلىش گۇۋاھنامىسىنى تەكشۈرۈپ ئېتىراپ قىلغاندىن كېيىن ياكى ئايرىم ئۇچسا بولىدۇ.

民用航空器适航管理规定，由国务院制定。

خەلق ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنى ئۇچۇشقا ماس كېلىشنى باشقۇرۇش بەلگىلىمىسىنى گوۋۇيۈەن بېكىتىدۇ.

第三十八条　民用航空器的所有人或者承租人应当按照适航证书规定的使用范围使用民用航空器，做好民用航空器的维修保养工作，保证民用航空器处于适航状态。

38-ماددا پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىسىنىڭ ئىگىدارى ياكى ئىجارە ئالغۇچى ئۇچۇشقا ماس كېلىش گۇۋاھنامىسىدە بەلگىلەنگەن ئىشلىتىش دائىرىسى بويىچە پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنى ئىشلىتىشى، پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنى رېمونت قىلىش، ئاسراش خىزمىتىنى ياخشى ئىشلىشى، پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنىڭ ئۇچۇشقا ماس كېلىدىغان ھالەتتە تۇرۇشىغا كاپالەتلىك قىلىشى كېرەك.

第五章　航空人员

بەشىنچى باب ئاۋىئاتسىيە خادىملىرى

第一节　一般规定

1-پاراگراف ئادەتتىكى بەلگىلىمە

第三十九条　本法所称航空人员，是指下列从事民用航空活动的空勤人员和地面人员:

39-ماددا بۇ قانۇندا ئېيتىلغان ئاۋىياتسىيە خادىملىرى تۆۋەندىكى خەلق ئاۋىياتسىيە پائالىيىتى بىلەن شۇغۇللىنىدىغان ئايروپىلان خادىملىرىنى ۋە يەر يۈزىدىكى خادىملارنى كۆرسىتىدۇ :

（一）空勤人员，包括驾驶员、飞行机械人员、乘务员；

( 1 ) ئايروپىلان خىزمەتچىلىرى، جۈملىدىن شوپۇر، ئايروپىلان خادىملىرى، ئايروپىلان خادىملىرى؛

（二）地面人员，包括民用航空器维修人员、空中交通管制员、飞行签派员、航空电台通信员。

( 2 ) يەر يۈزىدىكى خادىملار، جۈملىدىن پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنى رېمونت قىلغۇچىلار، ھاۋا قاتنىشىنى باشقۇرغۇچى خادىملار، ئۇچۇشنى تەستىقلاش ۋەكىلى، ئاۋىياتسىيە ئىستانسىسىنىڭ ئالاقىچىلىرى.

第四十条　航空人员应当接受专门训练，经考核合格，取得国务院民用航空主管部门颁发的执照，方可担任其执照载明的工作。

40-ماددا ئاۋىياتسىيە خادىملىرى مەخسۇس مەشىقنى قوبۇل قىلىشى، باھالاشتا لاياقەتلىك بولۇپ، گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقى تارقىتىپ بەرگەن تىجارەت كىنىشكىسى ئالغاندىن كېيىن، تىجارەت كىنىشكىسىگە يېزىلغان خىزمەتنى ئۈستىگە ئالسا بولىدۇ.

空勤人员和空中交通管制员在取得执照前，还应当接受国务院民用航空主管部门认可的体格检查单位的检查，并取得国务院民用航空主管部门颁发的体格检查合格证书。

ئايروپىلان خىزمەتچىلىرى ۋە ھاۋا قاتنىشىنى باشقۇرغۇچى خادىملار كىنىشكا ئېلىشتىن بۇرۇن، يەنە گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقى ئېتىراپ قىلغان بەدەن تەكشۈرۈش ئورنىنىڭ تەكشۈرۈشىنى قوبۇل قىلىشى ھەمدە گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقى تارقاتقان بەدەن تەكشۈرۈش لاياقەتلىك گۇۋاھنامىسىنى ئېلىشى كېرەك.

第四十一条　空勤人员在执行飞行任务时，应当随身携带执照和体格检查合格证书，并接受国务院民用航空主管部门的查验。

41-ماددا ئايروپىلان خىزمەتچىلىرى ئۇچۇش ۋەزىپىسىنى ئىجرا قىلغاندا، كىنىشكا ۋە بەدەن تەكشۈرۈش لاياقەتلىك گۇۋاھنامىسىنى يېنىدا ئېلىپ يۈرۈشى ھەمدە گوۋۇيۈەن خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقىنىڭ تەكشۈرۈشىنى قوبۇل قىلىشى كېرەك.

第四十二条　航空人员应当接受国务院民用航空主管部门定期或者不定期的检查和考核；经检查、考核合格的，方可继续担任其执照载明的工作。

42-ماددا ئاۋىياتسىيە خادىملىرى گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقىنىڭ قەرەللىك ياكى قەرەلسىز تەكشۈرۈشى ۋە باھالىشىنى قوبۇل قىلىشى كېرەك؛ تەكشۈرۈش، باھالاشتا لاياقەتلىك بولسا، كىنىشكىسىگە يېزىلغان خىزمەتنى داۋاملىق ئىشلەشكە بولىدۇ.

空勤人员还应当参加定期的紧急程序训练。

ئايروپىلان خىزمەتچىلىرى يەنە قەرەللىك جىددىي تەرتىپ مەشىقىگە قاتنىشىشى كېرەك.

空勤人员间断飞行的时间超过国务院民用航空主管部门规定时限的，应当经过检查和考核；乘务员以外的空勤人员还应当经过带飞。经检查、考核、带飞合格的，方可继续担任其执照载明的工作。

ئايروپىلان خىزمەتچىلىرىنىڭ ئۇچۇشنى ئۈزۈپ قويۇش ۋاقتى گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقى بەلگىلىگەن ۋاقىت چېكىدىن ئېشىپ كەتسە، تەكشۈرۈش ۋە باھالاشتىن ئۆتكۈزۈشى كېرەك؛ ئايروپىلان خادىملىرىدىن باشقا ئايروپىلان خىزمەتچىلىرى يەنە ئۇچۇشقا يېتەكلىشى كېرەك. تەكشۈرۈش، باھالاش، ئۇچۇشتا لاياقەتلىك بولغانلار كىنىشكىسىگە يېزىلغان خىزمەتلەرنى داۋاملىق ئۈستىگە ئېلىشقا بولىدۇ.

第二节　机组

2 §.ماشىنا گۇرۇپپىسى

第四十三条　民用航空器机组由机长和其他空勤人员组成。机长应当由具有独立驾驶该型号民用航空器的技术和经验的驾驶员担任。

43-ماددا خەلق ئاۋىياتسىيەسى ئايروپىلان گۇرۇپپىسى ئايروپىلان باشلىقى ۋە باشقا ئايروپىلان خىزمەتچىلىرىدىن تەركىب تاپىدۇ. ئايروپىلان باشلىقىنى شۇ تىپتىكى پۇقراۋى ئايروپىلاننى مۇستەقىل ھەيدەش تېخنىكىسى ۋە تەجرىبىسىگە ئىگە شوپۇر ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك.

机组的组成和人员数额，应当符合国务院民用航空主管部门的规定。

ئايروپىلان گۇرۇپپىسىنىڭ تەركىبى ۋە خادىم سانى گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقىنىڭ بەلگىلىمىسىگە ئۇيغۇن بولۇشى كېرەك.

第四十四条　民用航空器的操作由机长负责，机长应当严格履行职责，保护民用航空器及其所载人员和财产的安全。

44-ماددا پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنىڭ مەشغۇلاتىغا ئايروپىلان باشلىقى مەسئۇل بولىدۇ، ئايروپىلان باشلىقى مەسئۇلىيىتىنى قاتتىق ئادا قىلىپ، پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرى ۋە ئۇلارغا قاچىلانغان خادىملار ۋە مال-مۈلۈك بىخەتەرلىكىنى قوغدىشى كېرەك.

机长在其职权范围内发布的命令，民用航空器所载人员都应当执行。

ئايروپىلان باشلىقى ئۆز خىزمەت ھوقۇقى دائىرىسىدە چىقارغان بۇيرۇقنى پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىگە قاچىلانغان خادىملار ئىجرا قىلىشى كېرەك.

第四十五条　飞行前，机长应当对民用航空器实施必要的检查；未经检查，不得起飞。

45-ماددا ئۇچۇشتىن ئىلگىرى، ئايروپىلان باشلىقى پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنى زۆرۈر تەكشۈرۈشى كېرەك؛ تەكشۈرۈتمەي تۇرۇپ ئۇچۇشقا بولمايدۇ.

机长发现民用航空器、机场、气象条件等不符合规定，不能保证飞行安全的，有权拒绝起飞。

ئايروپىلان باشلىقى پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ئۈسكۈنىسى، ئايرودۇرۇم، ھاۋارايى شارائىتى قاتارلىقلارنىڭ بەلگىلىمىگە ئۇيغۇن كەلمەيدىغانلىقىنى بايقاپ، ئۇچۇش بىخەتەرلىكىگە كاپالەتلىك قىلالمىسا، ئۇچۇشنى رەت قىلىشقا ھوقۇقلۇق.

第四十六条　飞行中，对于任何破坏民用航空器、扰乱民用航空器内秩序、危害民用航空器所载人员或者财产安全以及其他危及飞行安全的行为，在保证安全的前提下，机长有权采取必要的适当措施。

46-ماددا ئۇچۇش جەريانىدا، پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىسىگە بۇزغۇنچىلىق قىلىدىغان، پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنىڭ ئىچكى تەرتىپىنى قالايمىقانلاشتۇرىدىغان، پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ئۈسكۈنىلىرىگە قاچىلانغان خادىملار ياكى مال-مۈلۈك بىخەتەرلىكىگە خەۋپ يەتكۈزىدىغان، شۇنىڭدەك ئۇچۇش بىخەتەرلىكىگە خەۋپ يەتكۈزىدىغان باشقا قىلمىشلارغا قارىتا، بىخەتەرلىككە كاپالەتلىك قىلىش ئالدىنقى شەرتى ئاستىدا، ئايروپىلان باشلىقى زۆرۈر مۇۋاپىق تەدبىر قوللىنىشقا ھوقۇقلۇق.

飞行中，遇到特殊情况时，为保证民用航空器及其所载人员的安全，机长有权对民用航空器作出处置。

ئۇچۇش جەريانىدا، ئالاھىدە ئەھۋالغا يولۇققاندا، خەلق ئاۋىياتسىيەسى ۋە ئۇنىڭغا قاچىلانغان خادىملارنىڭ بىخەتەرلىكىگە كاپالەتلىك قىلىش ئۈچۈن، ئايروپىلان باشلىقى خەلق ئاۋىياتسىيەسىنى بىر تەرەپ قىلىشقا ھوقۇقلۇق.

第四十七条　机长发现机组人员不适宜执行飞行任务的，为保证飞行安全，有权提出调整。

47-ماددا ئايروپىلان باشلىقى ئايروپىلان خادىملىرىنىڭ ئۇچۇش ۋەزىپىسىنى ئىجرا قىلىشقا ماس كەلمەيدىغانلىقىنى بايقىسا، ئۇچۇش بىخەتەرلىكىگە كاپالەتلىك قىلىش ئۈچۈن، تەڭشەشنى ئوتتۇرىغا قويۇشقا ھوقۇقلۇق.

第四十八条　民用航空器遇险时，机长有权采取一切必要措施，并指挥机组人员和航空器上其他人员采取抢救措施。在必须撤离遇险民用航空器的紧急情况下，机长必须采取措施，首先组织旅客安全离开民用航空器；未经机长允许，机组人员不得擅自离开民用航空器；机长应当最后离开民用航空器。

48-ماددا خەلق ئاۋىياتسىيەسى ئايروپىلانى خەتەرگە يولۇققاندا، ئايروپىلان باشلىقى بارلىق زۆرۈر تەدبىرلەرنى قوللىنىشقا ھوقۇقلۇق ھەمدە ئايروپىلان خادىملىرى ۋە ئايروپىلاندىكى باشقا خادىملارغا قۇتقۇزۇش تەدبىرى قوللىنىشقا قوماندانلىق قىلىدۇ. خەتەرگە ئۇچرىغان پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنى چېكىندۈرۈش زۆرۈر بولغان جىددىي ئەھۋالدا، ئايروپىلان باشلىقى جەزمەن تەدبىر قوللىنىپ، ئالدى بىلەن يولۇچىلارنى پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىدىن بىخەتەر ئايرىلىشقا تەشكىللىشى كېرەك؛ ئايروپىلان باشلىقىنىڭ رۇخسىتىنى ئالماي تۇرۇپ، ئايروپىلان خادىملىرى پۇقراۋى ئايروپىلانلاردىن ئۆز مەيلىچە ئايرىلسا بولمايدۇ؛ ئايروپىلان باشلىقى خەلق ئاۋىياتسىيەسىدىن ئەڭ ئاخىرىدا ئايرىلىشى كېرەك.

第四十九条　民用航空器发生事故，机长应当直接或者通过空中交通管制单位，如实将事故情况及时报告国务院民用航空主管部门。

49-ماددا پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىسىدە ھادىسە يۈزبەرگەندە، ئايروپىلان باشلىقى بىۋاسىتە ياكى ھاۋا قاتنىشىنى باشقۇرۇش ئورنى ئارقىلىق، ھادىسە ئەھۋالىنى گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقىغا ئەينەن دوكلات قىلىشى كېرەك.

第五十条　机长收到船舶或者其他航空器的遇险信号，或者发现遇险的船舶、航空器及其人员，应当将遇险情况及时报告就近的空中交通管制单位并给予可能的合理的援助。

50-ماددا ئايروپىلان باشلىقى كېمە-پاراخوت ياكى باشقا ئايروپىلانلارنىڭ خەتەرگە ئۇچراش سىگنالىنى تاپشۇرۇۋالغان ياكى خەتەرگە ئۇچرىغان كېمە-پاراخوت، ئايروپىلان ۋە ئۇنىڭ خادىملىرىنى بايقىغاندا، خەتەرگە ئۇچراش ئەھۋالىنى يېقىن ئەتراپتىكى ھاۋا قاتنىشىنى باشقۇرۇش ئورنىغا ۋاقتىدا مەلۇم قىلىشى ھەمدە مۇۋاپىق ياردەم بېرىشى كېرەك.

第五十一条　飞行中，机长因故不能履行职务的，由仅次于机长职务的驾驶员代理机长；在下一个经停地起飞前，民用航空器所有人或者承租人应当指派新机长接任。

51-ماددا ئۇچۇشتا ئايروپىلان باشلىقى مەلۇم سەۋەبلەر تۈپەيلىدىن ۋەزىپىسىنى ئادا قىلالمىسا، ئايروپىلان باشلىقىلىق ۋەزىپىسىدىن قالسىلا، شوپۇر ئايروپىلان باشلىقىغا ۋاكالىتەن ۋەزىپە ئۆتەيدۇ؛ كېيىنكى توختاپ ئۇچۇشتىن ئىلگىرى، پۇقراۋى ئاۋىياتسىيەنىڭ ئىگىدارى ياكى ئىجارە ئالغۇچى يېڭى ئايروپىلان باشلىقىنى ۋەزىپىنى ئۆتكۈزۈۋېلىشقا ئەۋەتىشى كېرەك.

第五十二条　只有一名驾驶员，不需配备其他空勤人员的民用航空器，本节对机长的规定，适用于该驾驶员。

52-ماددا پەقەت بىرلا شوپۇر بار، باشقا ئايروپىلان خادىملىرى سەپلەنمىسىمۇ بولىدىغان خەلق ئاۋىياتسىيەسى، بۇ پاراگرافتىكى ئايروپىلان باشلىقىغا دائىر بەلگىلىمىلەر شۇ شوپۇرغا تەتبىقلىنىدۇ.

第六章　民用机场

6-باب پۇقراۋى ئايرودۇرۇم

第五十三条　本法所称民用机场，是指专供民用航空器起飞、降落、滑行、停放以及进行其他活动使用的划定区域，包括附属的建筑物、装置和设施。

53-ماددا بۇ قانۇندا ئېيتىلغان پۇقراۋى ئايرودۇرۇم پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنى ئۇچۇش، قونۇش، سىيرىلىش، توختىتىش ھەمدە باشقا پائالىيەتلەردە ئىشلىتىش ئۈچۈن مەخسۇس ئىشلىتىلىدىغان ئايرىلغان رايوننى كۆرسىتىدۇ، ئۇ قوشۇمچە ئىمارەت، قۇرۇلما ۋە ئەسلىھەلەرنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.

本法所称民用机场不包括临时机场。

بۇ قانۇندا ئېيتىلغان پۇقراۋى ئايرودۇرۇم ۋاقىتلىق ئايرودۇرۇمنى ئۆز ئىچىگە ئالمايدۇ.

军民合用机场由国务院、中央军事委员会另行制定管理办法。

ئارمىيە-خەلق ئورتاق ئىشلىتىدىغان ئايرودۇرۇمنى باشقۇرۇش چارىسىنى گوۋۇيۈەن، مەركىزىي ھەربىي كومىتېت ئايرىم تۈزىدۇ.

第五十四条　民用机场的建设和使用应当统筹安排、合理布局，提高机场的使用效率。

54-ماددا پۇقراۋى ئايرودۇرۇمنى قۇرۇش ۋە ئىشلىتىشنى بىرتۇتاش ئورۇنلاشتۇرۇپ، مۇۋاپىق ئورۇنلاشتۇرۇپ، ئايرودۇرۇمنىڭ ئىشلىتىلىش ئۈنۈمىنى ئۆستۈرۈش كېرەك.

全国民用机场的布局和建设规划，由国务院民用航空主管部门会同国务院其他有关部门制定，并按照国家规定的程序，经批准后组织实施。

مەملىكەت بويىچە پۇقراۋى ئايرودۇرۇمنىڭ جايلىشىشى ۋە قۇرۇلۇش يىرىك پىلانىنى گوۋۇيۈەننىڭ پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە مەسئۇل تارمىقى گوۋۇيۈەننىڭ باشقا مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى بىلەن بىرلىكتە تۈزىدۇ ھەمدە دۆلەت بەلگىلىگەن تەرتىپ بويىچە تەستىقلانغاندىن كېيىن تەشكىللەپ يولغا قويىدۇ.

省、自治区、直辖市人民政府应当根据全国民用机场的布局和建设规划，制定本行政区域内的民用机场建设规划，并按照国家规定的程序报经批准后，将其纳入本级国民经济和社会发展规划。

ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى مەملىكەتنىڭ پۇقراۋى ئايرودۇرۇمىنىڭ جايلىشىشى ۋە قۇرۇلۇش يىرىك پىلانىغا ئاساسەن، شۇ مەمۇرىي رايوننىڭ پۇقراۋى ئايرودۇرۇم قۇرۇلۇشى يىرىك پىلانىنى تۈزۈشى ھەمدە دۆلەت بەلگىلىگەن تەرتىپ بويىچە تەستىقلاتقاندىن كېيىن، ئۇنى شۇ دەرىجىلىك خەلق ئىگىلىكى ۋە ئىجتىمائىي تەرەققىيات يىرىك پىلانىغا كىرگۈزۈشى كېرەك.

第五十五条　民用机场建设规划应当与城市建设规划相协调。

55-ماددا پۇقراۋى ئايرودۇرۇم قۇرۇلۇشى يىرىك پىلانىنى شەھەر قۇرۇلۇشى يىرىك پىلانىغا ماسلاشتۇرۇش كېرەك.

第五十六条　新建、改建和扩建民用机场，应当符合依法制定的民用机场布局和建设规划，符合民用机场标准，并按照国家规定报经有关主管机关批准并实施。

56-ماددا پۇقراۋى ئايرودۇرۇمنى يېڭىدىن قۇرۇش، ئۆزگەرتىپ قۇرۇش ۋە كېڭەيتىپ قۇرۇشتا، قانۇن بويىچە تۈزۈلگەن پۇقراۋى ئايرودۇرۇمنىڭ جايلىشىشى ۋە قۇرۇلۇش يىرىك پىلانىغا ئۇيغۇنلىشىش، پۇقراۋى ئايرودۇرۇم ئۆلچىمىگە ئۇيغۇنلىشىش ھەمدە دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە ئالاقىدار مەسئۇل ئورگانغا تەستىقلىتىش ھەمدە يولغا قويۇش كېرەك.

不符合依法制定的民用机场布局和建设规划的民用机场建设项目，不得批准。

قانۇن بويىچە تۈزۈلگەن پۇقراۋى ئايرودۇرۇمنىڭ جايلىشىشى ۋە قۇرۇلۇش يىرىك پىلانىغا ئۇيغۇن كەلمەيدىغان پۇقراۋى ئايرودۇرۇم قۇرۇلۇشى تۈرلىرىنى تەستىقلاشقا بولمايدۇ.

第五十七条　新建、扩建民用机场，应当由民用机场所在地县级以上地方人民政府发布公告。

57-ماددا پۇقراۋى ئايرودۇرۇمنى يېڭىدىن قۇرۇش، كېڭەيتىپ قۇرۇشتا، پۇقراۋى ئايرودۇرۇم تۇرۇشلۇق جايدىكى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى ئېلان چىقىرىشى كېرەك.

前款规定的公告应当在当地主要报纸上刊登，并在拟新建、扩建机场周围地区张贴。

ئالدىنقى تارماقتا بەلگىلەنگەن ئۇقتۇرۇشنى شۇ جايدىكى ئاساسلىق گېزىتلەرگە چىقىرىش ھەمدە يېڭىدىن قۇرۇلىدىغان، كېڭەيتىلىدىغان ئايرودۇرۇم ئەتراپىدىكى رايونلارغا چاپلاش كېرەك.

第五十八条　禁止在依法划定的民用机场范围内和按照国家规定划定的机场净空保护区域内从事下列活动:

58-ماددا قانۇن بويىچە ئايرىلغان پۇقراۋى ئايرودۇرۇم دائىرىسىدە ۋە دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە ئايرىلغان ئايرودۇرۇمنىڭ ساپ ھاۋا بوشلۇقىنى قوغداش رايونىدا تۆۋەندىكى پائالىيەتلەر بىلەن شۇغۇللىنىش مەنئى قىلىنىدۇ :

（一）修建可能在空中排放大量烟雾、粉尘、火焰、废气而影响飞行安全的建筑物或者设施；

( 1 ) ھاۋادا كۆپ مىقداردا ئىس-تۈتەك، چاڭ-توزان، ئوت يالقۇنى، كېرەكسىز گاز قويۇپ بېرىپ ئۇچۇش بىخەتەرلىكىگە تەسىر يەتكۈزۈش ئېھتىمالى بولغان ئىمارەت ياكى ئەسلىھەلەرنى سېلىش؛

（二）修建靶场、强烈爆炸物仓库等影响飞行安全的建筑物或者设施；

( 2 ) نىشان مەيدانى، كۈچلۈك پارتلاتقۇچ بۇيۇم ئىسكىلاتى قاتارلىق ئۇچۇش بىخەتەرلىكىگە تەسىر يەتكۈزىدىغان ئىمارەت ياكى ئەسلىھەلەرنى سېلىش؛

（三）修建不符合机场净空要求的建筑物或者设施；

( 3 ) ئايرودۇرۇمنىڭ پاكىز ھاۋا بولۇش تەلىپىگە ئۇيغۇن كەلمەيدىغان ئىمارەت ياكى ئەسلىھەلەرنى سېلىش؛

（四）设置影响机场目视助航设施使用的灯光、标志或者物体；

( 4 ) ئايرودۇرۇمنىڭ كۆزىتىش، ئۇچۇشقا ياردەم بېرىش ئەسلىھەلىرىگە ئىشلىتىشكە تەسىر يەتكۈزىدىغان چىراغ نۇرى، بەلگە ياكى جىسىملارنى ئورنىتىش؛

（五）种植影响飞行安全或者影响机场助航设施使用的植物；

( 5 ) ئۇچۇش بىخەتەرلىكىگە تەسىر يەتكۈزىدىغان ياكى ئايرودۇرۇمنىڭ ئۇچۇشقا ياردەم بېرىش ئەسلىھەلىرىنى ئىشلىتىشكە تەسىر يەتكۈزىدىغان ئۆسۈملۈكلەرنى ئۆستۈرۈش؛

（六）饲养、放飞影响飞行安全的鸟类动物和其他物体；

( 6 ) ئۇچۇش بىخەتەرلىكىگە تەسىر يەتكۈزىدىغان قۇش، ھايۋانات ۋە باشقا جىسىملارنى بېقىش، قويۇپ بېرىش؛

（七）修建影响机场电磁环境的建筑物或者设施。

( 7 ) ئايرودۇرۇمنىڭ ئېلېكتىر ماگنىت مۇھىتىغا تەسىر يەتكۈزىدىغان ئىمارەت ياكى ئەسلىھەلەرنى سېلىش.

禁止在依法划定的民用机场范围内放养牲畜。

قانۇن بويىچە ئايرىلغان پۇقراۋى ئايرودۇرۇم دائىرىسىدە چارۋىلارنى يايلىتىپ بېقىش مەنئى قىلىنىدۇ.

第五十九条　民用机场新建、扩建的公告发布前，在依法划定的民用机场范围内和按照国家规定划定的机场净空保护区域内存在的可能影响飞行安全的建筑物、构筑物、树木、灯光和其他障碍物体，应当在规定的期限内清除；对由此造成的损失，应当给予补偿或者依法采取其他补救措施。

59-ماددا پۇقراۋى ئايرودۇرۇمنى يېڭىدىن قۇرۇش، كېڭەيتىش ئېلانى چىقىرىلىشتىن بۇرۇن، قانۇن بويىچە ئايرىلغان پۇقراۋى ئايرودۇرۇم دائىرىسىدە ۋە دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە ئايرىلغان ئايرودۇرۇمنىڭ ساپ ھاۋا بوشلۇقىنى قوغداش رايونىدا ساقلانغان ئۇچۇش بىخەتەرلىكىگە تەسىر يەتكۈزۈش ئېھتىمالى بولغان ئىمارەت، قۇرۇلما، دەل-دەرەخ، چىراغ نۇرى ۋە باشقا توسالغۇلارنى بەلگىلەنگەن مۇددەت ئىچىدە چىقىرىۋېتىش كېرەك؛ بۇنىڭدىن كېلىپ چىققان زىيانغا تولۇقلىما بېرىش ياكى قانۇن بويىچە باشقا قۇتقۇزۇش تەدبىرى قوللىنىش كېرەك.

第六十条　民用机场新建、扩建的公告发布后，任何单位和个人违反本法和有关行政法规的规定，在依法划定的民用机场范围内和按照国家规定划定的机场净空保护区域内修建、种植或者设置影响飞行安全的建筑物、构筑物、树木、灯光和其他障碍物体的，由机场所在地县级以上地方人民政府责令清除；由此造成的损失，由修建、种植或者设置该障碍物体的人承担。

60-ماددا پۇقراۋى ئايرودۇرۇمنى يېڭىدىن قۇرۇش، كېڭەيتىپ قۇرۇش ئېلانى چىقىرىلغاندىن كېيىن، ھەرقانداق ئورۇن ۋە شەخس مۇشۇ قانۇن ۋە مۇناسىۋەتلىك مەمۇرىي نىزاملاردىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلسا، قانۇن بويىچە ئايرىلغان پۇقراۋى ئايرودۇرۇم دائىرىسىدە ۋە دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە ئايرىلغان ئايرودۇرۇمنىڭ ھاۋا بوشلۇقىنى قوغداش رايونىدا ئۇچۇش بىخەتەرلىكىگە تەسىر يەتكۈزىدىغان ئىمارەت، قۇرۇلما، دەل-دەرەخ، چىراغ نۇرى ۋە باشقا توسالغۇلارنى پەيدا قىلىدىغان جىسىملارنى سالغان، تىككەن ياكى ئورناتقانلارنى ئايرودۇرۇم تۇرۇشلۇق جايدىكى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى تازىلاشقا بۇيرۇيدۇ؛ بۇنىڭدىن كېلىپ چىققان زىياننى شۇ توسالغۇنى ياسىغان، تېرىغان ياكى ئۇنى ئورناتقان كىشى ئۈستىگە ئالىدۇ.

第六十一条　在民用机场及其按照国家规定划定的净空保护区域以外，对可能影响飞行安全的高大建筑物或者设施，应当按照国家有关规定设置飞行障碍灯和标志，并使其保持正常状态。

61-ماددا پۇقراۋى ئايرودۇرۇم ۋە ئۇنىڭ دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە ئايرىلغان بوشلۇقنى پاكىز قوغداش رايونىدىن باشقا، ئۇچۇش بىخەتەرلىكىگە تەسىر يەتكۈزۈش ئېھتىمالى بولغان ئېگىز ئىمارەت ياكى ئەسلىھەلەردە، دۆلەتنىڭ ئالاقىدار بەلگىلىمىسى بويىچە ئۇچۇشتىن توسالغۇ چىرىغى ۋە بەلگىسى ئورنىتىش ھەمدە ئۇنىڭ نورمال ھالىتىنى ساقلاش كېرەك.

第六十二条　民用机场应当持有机场使用许可证，方可开放使用。

62-ماددا پۇقراۋى ئايرودۇرۇم ئايرودۇرۇم ئىشلىتىش ئىجازەتنامىسى ئالغاندىن كېيىن ئاندىن ئىشلىتىشكە ئېچىۋېتىلىدۇ.

民用机场具备下列条件，并按照国家规定经验收合格后，方可申请机场使用许可证:

پۇقراۋى ئايرودۇرۇم تۆۋەندىكى شەرتلەرنى ھازىرلىغان ھەمدە دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە تەكشۈرۈپ ئۆتكۈزۈۋېلىشتا لاياقەتلىك بولغاندىن كېيىن، ئايرودۇرۇم ئىشلىتىش ئىجازەتنامىسىنى ئىلتىماس قىلسا بولىدۇ :

（一）具备与其运营业务相适应的飞行区、航站区、工作区以及服务设施和人员；

( 1 ) تىجارەت كەسپىگە ئۇيغۇنلاشقان ئۇچۇش رايونى، ئايروپىلان كۈتۈش رايونى، خىزمەت رايونى، شۇنىڭدەك مۇلازىمەت ئەسلىھەلىرى ۋە خادىملىرىنى ھازىرلاش؛

（二）具备能够保障飞行安全的空中交通管制、通信导航、气象等设施和人员；

( 2 ) ئۇچۇش بىخەتەرلىكىگە كاپالەتلىك قىلالايدىغان ھاۋا قاتنىشىنى باشقۇرۇش، خەۋەرلىشىش، يول باشلاش، مېتېئورولوگىيە قاتارلىق ئەسلىھەلەر ۋە خادىملارنى ھازىرلاش؛

（三）具备符合国家规定的安全保卫条件；

( 3 ) دۆلەت بەلگىلىمىسىگە ئۇيغۇن كېلىدىغان بىخەتەرلىكنى قوغداش شەرتىنى ھازىرلاش؛

（四）具备处理特殊情况的应急计划以及相应的设施和人员；

( 4 ) ئالاھىدە ئەھۋالنى بىر تەرەپ قىلىدىغان جىددىي ئىشلارغا تاقابىل تۇرۇش پىلانىنى، شۇنىڭدەك مۇناسىپ ئەسلىھە ۋە خادىملارنى ھازىرلىغان بولۇش؛

（五）具备国务院民用航空主管部门规定的其他条件。

( 5 ) گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقى بەلگىلىگەن باشقا شەرتلەرنى ھازىرلاش.

国际机场还应当具备国际通航条件，设立海关和其他口岸检查机关。

خەلقئارا ئايرودۇرۇم يەنە خەلقئارا قاتناش شارائىتىنى ھازىرلاپ، تاموژنا ۋە باشقا پورت تەكشۈرۈش ئورگىنى تەسىس قىلىشى كېرەك.

第六十三条　民用机场使用许可证由机场管理机构向国务院民用航空主管部门申请，经国务院民用航空主管部门审查批准后颁发。

63-ماددا پۇقراۋى ئايرودۇرۇم ئىشلىتىش ئىجازەتنامىسىنى ئايرودۇرۇم باشقۇرۇش ئاپپاراتى گوۋۇيۈەننىڭ پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە مەسئۇل تارمىقىغا ئىلتىماس قىلىدۇ، گوۋۇيۈەن خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقىنىڭ تەكشۈرۈپ تەستىقلىشىدىن ئۆتكەندىن كېيىن تارقىتىلىدۇ.

第六十四条　设立国际机场，由国务院民用航空主管部门报请国务院审查批准。

64-ماددا خەلقئارا ئايروپورت قۇرۇشنى گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقى گوۋۇيۈەننىڭ تەكشۈرۈپ تەستىقلىشىغا سۇنىدۇ.

国际机场的开放使用，由国务院民用航空主管部门对外公告；国际机场资料由国务院民用航空主管部门统一对外提供。

خەلقئارا ئايرودۇرۇمنى ئېچىۋېتىش، ئىشلىتىشنى گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقى سىرتقا ئېلان قىلىدۇ؛ خەلقئارا ئايروپورت ماتېرىياللىرىنى گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقى بىرتۇتاش سىرتقا تەمىنلەيدۇ.

第六十五条　民用机场应当按照国务院民用航空主管部门的规定，采取措施，保证机场内人员和财产的安全。

65-ماددا پۇقراۋى ئايرودۇرۇم گوۋۇيۈەننىڭ پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە مەسئۇل تارمىقىنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە، تەدبىر قوللىنىپ، ئايرودۇرۇمدىكى خادىملار ۋە مال-مۈلۈك بىخەتەرلىكىگە كاپالەتلىك قىلىشى كېرەك.

第六十六条　供运输旅客或者货物的民用航空器使用的民用机场，应当按照国务院民用航空主管部门规定的标准，设置必要设施，为旅客和货物托运人、收货人提供良好服务。

66-ماددا يولۇچى ياكى مال توشۇيدىغان پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىسىگە ئىشلىتىلىدىغان پۇقراۋى ئايرودۇرۇم گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيە مەسئۇل تارمىقى بەلگىلىگەن ئۆلچەم بويىچە زۆرۈر ئەسلىھەلەرنى قۇرۇپ، يولۇچىلار ۋە مالنى توشۇتقۇچى، تاپشۇرۇۋالغۇچىغا ياخشى مۇلازىمەت قىلىشى كېرەك.

第六十七条　民用机场管理机构应当依照环境保护法律、行政法规的规定，做好机场环境保护工作。

67-ماددا پۇقراۋى ئايرودۇرۇمنى باشقۇرۇش ئاپپاراتى مۇھىت ئاسراشقا دائىر قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردىكى بەلگىلىمە بويىچە، ئايرودۇرۇمنىڭ مۇھىت ئاسراش خىزمىتىنى ياخشى ئىشلىشى كېرەك.

第六十八条　民用航空器使用民用机场及其助航设施的，应当缴纳使用费、服务费；使用费、服务费的收费标准，由国务院民用航空主管部门制定。

68-ماددا پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىدىن پۇقراۋى ئايرودۇرۇم ۋە ئۇنىڭ ئۇچۇشقا ياردەم بېرىش ئەسلىھەلىرىنى ئىشلەتكەنلىرى ئىشلىتىش ھەققى، مۇلازىمەت ھەققى تاپشۇرۇشى كېرەك؛ ئىشلىتىش ھەققى، مۇلازىمەت ھەققى ئېلىش ئۆلچىمىنى گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقى بېكىتىدۇ.

第六十九条　民用机场废弃或者改作他用，民用机场管理机构应当依照国家规定办理报批手续。

69-ماددا پۇقراۋى ئايرودۇرۇم تاشلىۋېتىلگەندە ياكى باشقا ئىشقا ئۆزگەرتىلگەندە، پۇقراۋى ئايرودۇرۇمنى باشقۇرۇش ئاپپاراتى دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە تەستىقلىتىش رەسمىيىتىنى بېجىرىشى كېرەك.

第七章　空中航行

7-باب بوشلۇقتا ئۇچۇش

第一节　空域管理

1-پاراگراف ھاۋا تەۋەلىكىنى باشقۇرۇش

第七十条　国家对空域实行统一管理。

70-ماددا دۆلەت ھاۋا تەۋەلىكىنى بىرتۇتاش باشقۇرىدۇ.

第七十一条　划分空域，应当兼顾民用航空和国防安全的需要以及公众的利益，使空域得到合理、充分、有效的利用。

71-ماددا ھاۋا تەۋەلىكىنى ئايرىغاندا، خەلق ئاۋىياتسىيەسى ۋە دۆلەت مۇداپىئەسى بىخەتەرلىكىنىڭ ئېھتىياجى، شۇنىڭدەك ئاممىنىڭ مەنپەئىتىگە تەڭ ئېتىبار بېرىپ، ھاۋا تەۋەلىكىدىن مۇۋاپىق، تولۇق، ئۈنۈملۈك پايدىلىنىش كېرەك.

第七十二条　空域管理的具体办法，由国务院、中央军事委员会制定。

72-ماددا ھاۋا تەۋەلىكىنى باشقۇرۇشنىڭ كونكرېت چارىسىنى گوۋۇيۈەن، مەركىزىي ھەربىي كومىتېت چىقىرىدۇ.

第二节　飞行管理

2-پاراگراف ئۇچۇشنى باشقۇرۇش

第七十三条　在一个划定的管制空域内，由一个空中交通管制单位负责该空域内的航空器的空中交通管制。

73-ماددا بىر بېكىتىلگەن باشقۇرۇش ھاۋا تەۋەلىكىدە، بىر ھاۋا قاتنىشىنى باشقۇرۇش ئورنى شۇ ھاۋا تەۋەلىكىدىكى ئايروپىلاننىڭ ھاۋا قاتنىشىنى باشقۇرۇشقا مەسئۇل بولىدۇ.

第七十四条　民用航空器在管制空域内进行飞行活动，应当取得空中交通管制单位的许可。

74-ماددا پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ئايروپىلانلىرىنىڭ ئۇچۇشىنى باشقۇرۇش ھاۋا تەۋەلىكىدە ئېلىپ بېرىشتا، ھاۋا قاتنىشىنى باشقۇرۇش ئورنىنىڭ ئىجازىتىنى ئېلىش كېرەك.

第七十五条　民用航空器应当按照空中交通管制单位指定的航路和飞行高度飞行；因故确需偏离指定的航路或者改变飞行高度飞行的，应当取得空中交通管制单位的许可。

75-ماددا پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرى ھاۋا قاتنىشىنى باشقۇرۇش ئورنى بېكىتكەن ئاۋىياتسىيە يولى ۋە ئۇچۇش ئېگىزلىكىدە ئۇچۇشى كېرەك؛ شۇڭا ھەقىقەتەن بەلگىلەنگەن ئاۋىياتسىيە يولىدىن چەتنەپ كېتىش ياكى ئۇچۇش ئېگىزلىكىنى ئۆزگەرتىپ ئۇچۇشقا توغرا كەلسە، ھاۋا قاتنىشىنى باشقۇرۇش ئورنىنىڭ ئىجازىتىنى ئېلىش كېرەك.

第七十六条　在中华人民共和国境内飞行的航空器，必须遵守统一的飞行规则。

76-ماددا جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى چېگراسى ئىچىدە ئۇچىدىغان ئايروپىلانلار بىرلىككە كەلگەن ئۇچۇش قائىدىسىگە ئەمەل قىلىشى شەرت.

进行目视飞行的民用航空器，应当遵守目视飞行规则，并与其他航空器、地面障碍物体保持安全距离。

كۆز بىلەن ئۇچىدىغان پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرى كۆز بىلەن ئۇچۇش قائىدىسىگە رىئايە قىلىشى ھەمدە باشقا ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرى، يەر يۈزىدىكى توسالغۇ جىسىملار بىلەن بىخەتەر ئارىلىق ساقلىشى كېرەك.

进行仪表飞行的民用航空器，应当遵守仪表飞行规则。

ئەسۋاب ئارقىلىق ئۇچىدىغان پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرى ئەسۋاب ئارقىلىق ئۇچۇش قائىدىسىگە رىئايە قىلىشى كېرەك.

飞行规则由国务院、中央军事委员会制定。

ئۇچۇش قائىدىسىنى گوۋۇيۈەن، مەركىزىي ھەربىي كومىتېت بېكىتىدۇ.

第七十七条　民用航空器机组人员的飞行时间、执勤时间不得超过国务院民用航空主管部门规定的时限。

77-ماددا خەلق ئاۋىياتسىيەسى ئۇچقۇ ئايروپىلان گۇرۇپپىسى خادىملىرىنىڭ ئۇچۇش ۋاقتى، ۋەزىپە ئىجرا قىلىش ۋاقتى گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقى بەلگىلىگەن ۋاقىت چېكىدىن ئېشىپ كەتمەسلىكى كېرەك.

民用航空器机组人员受到酒类饮料、麻醉剂或者其他药物的影响，损及工作能力的，不得执行飞行任务。

پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرى، ئايروپىلان خادىملىرى ھاراق تۈرىدىكى ئىچىملىك، ناركوز دورىسى ياكى باشقا دورىلارنىڭ تەسىرىگە ئۇچراپ، خىزمەت ئىقتىدارىغا زىيان يەتكۈزگەن بولسا، ئۇچۇش ۋەزىپىسىنى ئىجرا قىلسا بولمايدۇ.

第七十八条　民用航空器除按照国家规定经特别批准外，不得飞入禁区；除遵守规定的限制条件外，不得飞入限制区。

78-ماددا پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرى دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە ئالاھىدە تەستىقلانغانلىرىنى ھېسابقا ئالمىغاندا، چەكلەنگەن رايونغا ئۇچۇپ كىرسە بولمايدۇ؛ بەلگىلەنگەن چەكلەش شەرتلىرىگە رىئايە قىلغاندىن باشقا، چەكلەنگەن رايونغا ئۇچۇپ كىرىشكە بولمايدۇ.

前款规定的禁区和限制区，依照国家规定划定。

ئالدىنقى تارماقتا بەلگىلەنگەن چەكلەنگەن رايون ۋە چەكلەنگەن رايون دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە ئايرىلىدۇ.

第七十九条　民用航空器不得飞越城市上空；但是，有下列情形之一的除外:

79-ماددا خەلق ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرى شەھەر ئاسمىنىدىن ئۇچۇپ ئۆتسە بولمايدۇ؛ لېكىن، تۆۋەندىكى ئەھۋاللاردىن بىرى كۆرۈلگەنلىرى بۇنىڭ سىرتىدا :

（一）起飞、降落或者指定的航路所必需的；

( 1 ) ئۇچۇش، قونۇش ياكى بەلگىلەنگەن ئاۋىياتسىيە يولى زۆرۈر بولسا؛

（二）飞行高度足以使该航空器在发生紧急情况时离开城市上空，而不致危及地面上的人员、财产安全的；

( 2 ) ئۇچۇش ئېگىزلىكى جىددىي ئەھۋال يۈز بەرگەندە شۇ ئايروپىلاننى شەھەر ھاۋا بوشلۇقىدىن ئايرىپ، يەر يۈزىدىكى خادىملار، مال-مۈلۈك بىخەتەرلىكىگە خەۋپ يەتكۈزمەسلىككە يەتسە؛

（三）按照国家规定的程序获得批准的。

( 3 ) دۆلەت بەلگىلىگەن تەرتىپ بويىچە تەستىقلانغانلار.

第八十条　飞行中，民用航空器不得投掷物品；但是，有下列情形之一的除外:

80-ماددا ئۇچۇشتا، خەلق ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنى نەرسە تاشلاشقا بولمايدۇ؛ لېكىن، تۆۋەندىكى ئەھۋاللاردىن بىرى كۆرۈلگەنلىرى بۇنىڭ سىرتىدا :

（一）飞行安全所必需的；

( 1 ) ئۇچۇش بىخەتەرلىكى ئۈچۈن زۆرۈر بولغانلار؛

（二）执行救助任务或者符合社会公共利益的其他飞行任务所必需的。

( 2 ) قۇتقۇزۇش-ياردەم بېرىش ۋەزىپىسىنى ئىجرا قىلىش ياكى ئاممىۋى مەنپەئەتكە ئۇيغۇن كېلىدىغان باشقا ئۇچۇش ۋەزىپىلىرىنى ئىجرا قىلىشنىڭ ئېھتىياجى.

第八十一条　民用航空器未经批准不得飞出中华人民共和国领空。

81-ماددا خەلق ئاۋىياتسىيەسى تەستىقلاتماي تۇرۇپ جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ھاۋا تەۋەلىكىدىن ئۇچۇپ چىقسا بولمايدۇ.

对未经批准正在飞离中华人民共和国领空的民用航空器，有关部门有权根据具体情况采取必要措施，予以制止。

ئالاقىدار تارماقلار تەستىقلاتماي تۇرۇپ جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ھاۋا تەۋەلىكىدىن ئۇچۇپ كېتىۋاتقان پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنى كونكرېت ئەھۋالغا ئاساسەن زۆرۈر تەدبىر قوللىنىپ توسۇشقا ھوقۇقلۇق.

第三节　飞行保障

3-پاراگراف ئۇچۇشقا كاپالەتلىك قىلىش

第八十二条　空中交通管制单位应当为飞行中的民用航空器提供空中交通服务，包括空中交通管制服务、飞行情报服务和告警服务。

82-ماددا ھاۋا قاتنىشىنى باشقۇرۇش ئورۇنلىرى ئۇچۇۋاتقان پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنى، جۈملىدىن ھاۋا قاتنىشىنى باشقۇرۇش مۇلازىمىتى، ئۇچۇش ئاخبارات مۇلازىمىتى ۋە ئاگاھلاندۇرۇش مۇلازىمىتى بىلەن تەمىنلىشى كېرەك.

提供空中交通管制服务，旨在防止民用航空器同航空器、民用航空器同障碍物体相撞，维持并加速空中交通的有秩序的活动。

ھاۋا قاتنىشىنى باشقۇرۇش مۇلازىمىتى بىلەن تەمىنلەشتىكى مەقسەت، پۇقراۋى ئايروپىلانلارنىڭ ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرى، پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرى بىلەن توسالغۇلۇق جىسىملارنىڭ سوقۇلۇپ كېتىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش، ھاۋا قاتنىشىدىكى تەرتىپلىك پائالىيەتلەرنى ساقلاش ھەم تېزلىتىشتىن ئىبارەت.

提供飞行情报服务，旨在提供有助于安全和有效地实施飞行的情报和建议。

ئۇچۇش ئاخبارات مۇلازىمىتى بىلەن تەمىنلەشتىكى مەقسەت، بىخەتەر ۋە ئۈنۈملۈك ئۇچۇشقا پايدىلىق ئاخبارات ۋە تەكلىپ بىلەن تەمىنلەشتىن ئىبارەت.

提供告警服务，旨在当民用航空器需要搜寻援救时，通知有关部门，并根据要求协助该有关部门进行搜寻援救。

جىددىي مەلۇمات مۇلازىمىتى بىلەن تەمىنلەشتىكى مەقسەت، خەلق ئىشلىتىدىغان ئاۋىياتسىيە ئايروپىلانى ئىزدەشكە، قۇتقۇزۇشقا توغرا كەلگەندە، ئالاقىدار تارماقلارغا ئۇقتۇرۇش قىلىش ھەم تەلەپكە ئاساسەن بۇ ئالاقىدار تارماقنىڭ ئىزدەشكە، قۇتقۇزۇشقا ياردەم بېرىشىگە ياردەملىشىشتىن ئىبارەت.

第八十三条　空中交通管制单位发现民用航空器偏离指定航路、迷失航向时，应当迅速采取一切必要措施，使其回归航路。

83-ماددا ھاۋا قاتنىشىنى باشقۇرۇش ئورۇنلىرى پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ئايروپىلانلىرىنىڭ بەلگىلەنگەن ئاۋىياتسىيە يولىدىن چەتنەپ كەتكەنلىكى، يۆنىلىشتىن ئېزىپ قالغانلىقىنى بايقىغاندا، تېزدىن بارلىق زۆرۈر تەدبىرلەرنى قوللىنىپ، ئۇنى ئاۋىياتسىيە يولىغا قايتۇرۇشى كېرەك.

第八十四条　航路上应当设置必要的导航、通信、气象和地面监视设备。

84-ماددا ئاۋىياتسىيە يولىغا زۆرۈر يول باشلاش، خەۋەرلىشىش، ھاۋارايى ۋە يەر يۈزى كۆزىتىش ئۈسكۈنىلىرى ئورنىتىش كېرەك.

第八十五条　航路上影响飞行安全的自然障碍物体，应当在航图上标明；航路上影响飞行安全的人工障碍物体，应当设置飞行障碍灯和标志，并使其保持正常状态。

85-ماددا ئاۋىياتسىيە يولىدىكى ئۇچۇش بىخەتەرلىكىگە تەسىر يەتكۈزىدىغان تەبىئىي توسالغۇغا ئۇچرىغان جىسىملار ئاۋىياتسىيە خەرىتىسىگە ئېنىق يېزىلىشى كېرەك؛ ئاۋىياتسىيە يولىدىكى ئۇچۇش بىخەتەرلىكىگە تەسىر يەتكۈزىدىغان سۈنئىي توسالغۇ جىسىملارغا ئۇچۇشتا توسالغۇ چىرىغى ۋە بەلگىسى ئورنىتىش ھەمدە ئۇلارنىڭ نورمال ھالىتىنى ساقلاش كېرەك.

第八十六条　在距离航路边界三十公里以内的地带，禁止修建靶场和其他可能影响飞行安全的设施；但是，平射轻武器靶场除外。

86-ماددا ئاۋىياتسىيە يولى چېگراسىغا 30 كىلومېتىر كېلىدىغان جايدا نىشان مەيدانى ۋە ئۇچۇش بىخەتەرلىكىگە تەسىر يەتكۈزۈش ئېھتىمالى بولغان باشقا ئەسلىھەلەرنى ياساش مەنئى قىلىنىدۇ؛ بىراق، تۈز ئېتىپ، يېنىك قوراللار بىلەن قارىغا ئېتىش مەيدانى بۇنىڭ سىرتىدا.

在前款规定地带以外修建固定的或者临时性对空发射场，应当按照国家规定获得批准；对空发射场的发射方向，不得与航路交叉。

ئالدىنقى تارماقتا بەلگىلەنگەن جاي سىرتىدا مۇقىم ياكى ۋاقىتلىق ھاۋا بوشلۇقىغا قويۇپ بېرىش مەيدانى قۇرۇشتا، دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە تەستىقلىتىش كېرەك؛ ھاۋا بوشلۇقىغا قويۇپ بېرىش مەيدانىنىڭ قويۇپ بېرىش يۆنىلىشى ئاۋىياتسىيە يولى بىلەن كېسىشىپ قالسا بولمايدۇ.

第八十七条　任何可能影响飞行安全的活动，应当依法获得批准，并采取确保飞行安全的必要措施，方可进行。

87-ماددا ئۇچۇش بىخەتەرلىكىگە تەسىر يەتكۈزۈش ئېھتىمالى بولغان ھەرقانداق پائالىيەت قانۇن بويىچە تەستىقلىنىشى ھەمدە ئۇچۇش بىخەتەرلىكىگە كاپالەتلىك قىلىدىغان زۆرۈر تەدبىرلەرنى قوللانغاندىن كېيىن، ئېلىپ بېرىلسا بولىدۇ.

第八十八条　国务院民用航空主管部门应当依法对民用航空无线电台和分配给民用航空系统使用的专用频率实施管理。

88-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقى خەلق ئاۋىياتسىيەسى سىمسىز ئىستانسىسى ۋە خەلق ئاۋىياتسىيە سىستېمىسىنىڭ ئىشلىتىشىگە تەقسىملەپ بېرىدىغان مەخسۇس چاستوتىنى قانۇن بويىچە باشقۇرۇشى كېرەك.

任何单位或者个人使用的无线电台和其他仪器、装置，不得妨碍民用航空无线电专用频率的正常使用。对民用航空无线电专用频率造成有害干扰的，有关单位或者个人应当迅速排除干扰；未排除干扰前，应当停止使用该无线电台或者其他仪器、装置。

ھەرقانداق ئورۇن ياكى شەخس ئىشلىتىۋاتقان سىمسىز رادىيو ئىستانسىسى ۋە باشقا ئەسۋاب-قۇرۇلمىلار خەلق ئاۋىياتسىيەسى رادىيو مەخسۇس چاستوتىسىنىڭ نورمال ئىشلىتىلىشىگە دەخلى يەتكۈزمەسلىكى كېرەك. خەلق ئاۋىياتسىيەسىنىڭ رادىيو مەخسۇس چاستوتىسىغا زىيانلىق كاشىلا پەيدا قىلغاندا، ئالاقىدار ئورۇن ياكى شەخسلەر كاشىلىنى تېزدىن تۈگىتىشى كېرەك؛ كاشىلىنى تۈگىتىشتىن بۇرۇن، شۇ سىمسىز رادىيو ئىستانسىسى ياكى باشقا ئەسۋاب-ئۈسكۈنىلەرنى ئىشلىتىشنى توختىتىش كېرەك.

第八十九条　邮电通信企业应当对民用航空电信传递优先提供服务。

89-ماددا پوچتا-تېلېگراف، خەۋەرلىشىش كارخانىلىرى خەلق ئاۋىياتسىيەسى تېلېگراف ئالاقىسىنى يەتكۈزۈشكە ئالدىن مۇلازىمەت قىلىشى كېرەك.

国家气象机构应当对民用航空气象机构提供必要的气象资料。

دۆلەت مېتېئورولوگىيە ئاپپاراتى خەلق ئاۋىياتسىيەسى مېتېئورولوگىيە ئاپپاراتىنى زۆرۈر مېتېئورولوگىيە ماتېرىياللىرى بىلەن تەمىنلىشى كېرەك.

第四节　飞行必备文件

4-پاراگراف ئۇچۇشتا زۆرۈر ھۆججەتلەر

第九十条　从事飞行的民用航空器，应当携带下列文件:

90-ماددا خەلق ئاۋىياتسىيەسى بىلەن شۇغۇللىنىدىغان ئۇچقۇچىلار تۆۋەندىكى ھۆججەتلەرنى ئېلىپ يۈرۈشى كېرەك :

（一）民用航空器国籍登记证书；

( 1 ) خەلق ئاۋىياتسىيەسىنىڭ دۆلەت تەۋەلىكىنى تىزىملاش گۇۋاھنامىسى؛

（二）民用航空器适航证书；

( 2 ) خەلق ئاۋىياتسىيەسىنىڭ ئۇچۇشقا ماس كېلىش گۇۋاھنامىسى؛

（三）机组人员相应的执照；

( 3 ) ئايروپىلان خادىملىرىنىڭ مۇناسىپ كىنىشكىسى؛

（四）民用航空器航行记录簿；

( 4 ) خەلق ئاۋىياتسىيەسىنىڭ يۈرۈش خاتىرىسى؛

（五）装有无线电设备的民用航空器，其无线电台执照；

( 5 ) رادىيو ئۈسكۈنىسى ئورنىتىلغان خەلق ئاۋىياتسىيەسى، ئۇنىڭ سىمسىز رادىيو ئىستانسىسى كىنىشكىسى؛

（六）载有旅客的民用航空器，其所载旅客姓名及其出发地点和目的地点的清单；

( 6 ) يولۇچى ئولتۇرغان پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىسى، ئۇنىڭغا قاچىلانغان يولۇچىنىڭ ئىسىم-فامىلىسى ۋە يولغا چىقىدىغان جايى ۋە نىشان ئورنىنىڭ تىزىملىكى؛

（七）载有货物的民用航空器，其所载货物的舱单和明细的申报单；

( 7 ) يۈك بېسىلغان پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرى، ئۇنىڭغا قاچىلانغان يۈكنىڭ مال تىزىملىكى ۋە تەپسىلىي ئىلتىماس تالونى؛

（八）根据飞行任务应当携带的其他文件。

( 8 ) ئۇچۇش ۋەزىپىسىگە ئاساسەن ئېلىپ يۈرۈشكە تېگىشلىك باشقا ھۆججەتلەر.

民用航空器未按规定携带前款所列文件的，国务院民用航空主管部门或者其授权的地区民用航空管理机构可以禁止该民用航空器起飞。

پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىدىن ئالدىنقى تارماقتا كۆرسىتىلگەن ھۆججەتلەرنى بەلگىلىمە بويىچە ئېلىپ يۈرمىگەنلىرىنىڭ گوۋۇيۈەننىڭ پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە مەسئۇل تارمىقى ياكى ئۇ ھوقۇق بەرگەن رايوندىكى پۇقراۋى ئاۋىياتسىيەنى باشقۇرۇش ئاپپاراتى شۇ پۇقراۋى ئاۋىياتسىيەنىڭ ئۇچۇشىنى مەنئى قىلسا بولىدۇ.

第八章　公共航空运输企业

8-باب ئاممىۋى ئاۋىياتسىيە تىرانسپورت كارخانىلىرى

第九十一条　公共航空运输企业，是指以营利为目的，使用民用航空器运送旅客、行李、邮件或者货物的企业法人。

91-ماددا ئاممىۋى ئاۋىياتسىيە تىرانسپورت كارخانىسى پايدا ئېلىشنى مەقسەت قىلىپ، پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىسى ئارقىلىق يولۇچى، يۈك-تاق، پوچتا يوللانمىسى ياكى مال توشۇيدىغان كارخانا تىپىدىكى قانۇنىي ئىگىنى كۆرسىتىدۇ.

第九十二条　企业从事公共航空运输，应当向国务院民用航空主管部门申请领取经营许可证。

92-ماددا كارخانىلار ئاممىۋى ئاۋىياتسىيە تىرانسپورتى بىلەن شۇغۇللانغاندا، گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقىغا تىجارەت ئىجازەتنامىسى ئېلىشنى ئىلتىماس قىلىشى كېرەك.

第九十三条　取得公共航空运输经营许可，应当具备下列条件:

93-ماددا ئاممىۋى ئاۋىياتسىيە تىرانسپورت تىجارىتى ئىجازىتى ئېلىشتا، تۆۋەندىكى شەرتلەرنى ھازىرلاش كېرەك :

（一）有符合国家规定的适应保证飞行安全要求的民用航空器；

( 1 ) دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە ئۇيغۇن كېلىدىغان، ئۇچۇش بىخەتەرلىكىگە كاپالەتلىك قىلىدىغان پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە قورالى بولۇش؛

（二）有必需的依法取得执照的航空人员；

( 2 ) قانۇن بويىچە گۇۋاھنامە ئېلىش زۆرۈر بولغان ئاۋىياتسىيە خادىملىرى؛

（三）有不少于国务院规定的最低限额的注册资本；

( 3 ) گوۋۇيۈەن بەلگىلىگەن رويخەتكە ئېلىنغان ئەڭ تۆۋەن چەكتىن كەم بولمىغان كاپىتال بولۇش؛

（四）法律、行政法规规定的其他条件。

( 4 ) قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردا بەلگىلەنگەن باشقا شەرتلەر.

第九十四条　公共航空运输企业的组织形式、组织机构适用公司法的规定。

94-ماددا ئاممىۋى ئاۋىياتسىيە تىرانسپورت كارخانىلىرىنىڭ تەشكىلىي شەكلى، تەشكىلىي ئاپپاراتى شىركەت قانۇنىدىكى بەلگىلىمىلەر بويىچە بولىدۇ.

本法施行前设立的公共航空运输企业，其组织形式、组织机构不完全符合公司法规定的，可以继续沿用原有的规定，适用前款规定的日期由国务院规定。

بۇ قانۇن يولغا قويۇلۇشتىن بۇرۇن قۇرۇلغان ئاممىۋى ئاۋىياتسىيە تىرانسپورت كارخانىلىرىدىن تەشكىلىي شەكلى، تەشكىلىي ئاپپاراتى شىركەت قانۇنىدىكى بەلگىلىمىگە تولۇق ئۇيغۇن كەلمىسە، ئەسلىدىكى بەلگىلىمىنى داۋاملىق قوللانسا بولىدۇ، ئالدىنقى تارماقتا بەلگىلەنگەن مۇددەتنى گوۋۇيۈەن بەلگىلەيدۇ.

第九十五条　公共航空运输企业应当以保证飞行安全和航班正常，提供良好服务为准则，采取有效措施，提高运输服务质量。

95-ماددا ئاممىۋى ئاۋىياتسىيە تىرانسپورت كارخانىلىرى ئۇچۇش بىخەتەرلىكىگە ۋە نۆۋەتچى ئايروپىلاننىڭ نورمال ئۇچۇشىغا كاپالەتلىك قىلىشنى مىزان قىلىپ، ئۈنۈملۈك تەدبىر قوللىنىپ، تىرانسپورت مۇلازىمەت سۈپىتىنى ئۆستۈرۈشى كېرەك.

公共航空运输企业应当教育和要求本企业职工严格履行职责，以文明礼貌、热情周到的服务态度，认真做好旅客和货物运输的各项服务工作。

ئاممىۋى ئاۋىياتسىيە تىرانسپورت كارخانىلىرى شۇ كارخانىنىڭ ئىشچى-خىزمەتچىلىرىگە مەسئۇلىيىتىنى قاتتىق ئادا قىلىش، مەدەنىي، ئەدەپلىك بولۇش، قىزغىن، ئەتراپلىق مۇلازىمەت قىلىش پوزىتسىيەسى بىلەن يولۇچىلار ۋە يۈك تىرانسپورتىغا دائىر تۈرلۈك مۇلازىمەت خىزمەتلىرىنى ئەستايىدىل ياخشى ئىشلەش توغرىسىدا تەربىيە بېرىشى ۋە تەلەپ قويۇشى كېرەك.

旅客运输航班延误的，应当在机场内及时通告有关情况。

يولۇچى توشۇيدىغان نۆۋەتچى ئايروپىلان كېچىكتۈرۈلسە، ئايرودۇرۇم ئىچىدە مۇناسىۋەتلىك ئەھۋاللارنى ۋاقتىدا ئۇقتۇرۇش قىلىش كېرەك.

第九十六条　公共航空运输企业申请经营定期航班运输（以下简称航班运输）的航线，暂停、终止经营航线，应当报经国务院民用航空主管部门批准。

96-ماددا ئاممىۋى ئاۋىياتسىيە تىرانسپورت كارخانىلىرى قەرەللىك نۆۋەتچى ئايروپىلان تىرانسپورت ( تۆۋەندە قىسقارتىلىپ نۆۋەتچى ئايروپىلان تىرانسپورتى دېيىلىدۇ ) ئاۋىياتسىيە لىنىيەسى تىجارىتىنى ئىلتىماس قىلىشتا، ئاۋىياتسىيە لىنىيەسى تىجارىتىنى ۋاقتىنچە توختىتىش، توختىتىشنى گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقىغا تەستىقلىتىشى كېرەك.

公共航空运输企业经营航班运输，应当公布班期时刻。

ئاممىۋى ئاۋىياتسىيە تىرانسپورت كارخانىلىرى نۆۋەتچى ئايروپىلان تىرانسپورتى تىجارىتى قىلىشتا، نۆۋەتچى ئايروپىلان توشۇش ۋاقتىنى ئېلان قىلىشى كېرەك.

第九十七条　公共航空运输企业的营业收费项目，由国务院民用航空主管部门确定。

97-ماددا ئاممىۋى ئاۋىياتسىيە تىرانسپورت كارخانىلىرىنىڭ تىجارەت ھەققى تۈرىنى گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيە مەسئۇل تارمىقى بېكىتىدۇ.

国内航空运输的运价管理办法，由国务院民用航空主管部门会同国务院物价主管部门制定，报国务院批准后执行。

دۆلەت ئىچى ئاۋىياتسىيە تىرانسپورتىنىڭ كىرا ھەققىنى باشقۇرۇش چارىسىنى گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقى گوۋۇيۈەننىڭ مال باھاسى مەسئۇل تارمىقى بىلەن بىرلىكتە تۈزۈپ، گوۋۇيۈەنگە تەستىقلاتقاندىن كېيىن ئىجرا قىلىدۇ.

国际航空运输运价的制定按照中华人民共和国政府与外国政府签订的协定、协议的规定执行；没有协定、协议的，参照国际航空运输市场价格确定。

خەلقئارا ئاۋىياتسىيە تىرانسپورت ھەققى تۈزۈش جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى ھۆكۈمىتى بىلەن چەت ئەل ھۆكۈمىتى ئىمزالىغان كېلىشىم، كېلىشىمدىكى بەلگىلىمە بويىچە بولىدۇ؛ كېلىشىم، كېلىشىم بولمىسا، خەلقئارا ئاۋىياتسىيە تىرانسپورت بازىرى باھاسىدىن پايدىلىنىپ بېكىتىلىدۇ.

第九十八条　公共航空运输企业从事不定期运输，应当经国务院民用航空主管部门批准，并不得影响航班运输的正常经营。

98-ماددا ئاممىۋى ئاۋىياتسىيە تىرانسپورت كارخانىلىرى قەرەلسىز تىرانسپورت بىلەن شۇغۇللىنىشتا، گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقىنىڭ تەستىقىنى ئېلىشى ھەمدە نۆۋەتچى ئايروپىلان تىرانسپورتىنىڭ نورمال تىجارىتىگە تەسىر يەتكۈزمەسلىكى كېرەك.

第九十九条　公共航空运输企业应当依照国务院制定的公共航空运输安全保卫规定，制定安全保卫方案，并报国务院民用航空主管部门备案。

99-ماددا ئاممىۋى ئاۋىياتسىيە تىرانسپورت كارخانىلىرى گوۋۇيۈەن تۈزگەن ئاممىۋى ئاۋىياتسىيە تىرانسپورت بىخەتەرلىكىنى قوغداش بەلگىلىمىسىگە ئاساسەن، بىخەتەرلىك قوغداش لايىھەسى تۈزۈشى ھەمدە گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقىغا ئەنگە ئالدۇرۇشى كېرەك.

第一百条　公共航空运输企业不得运输法律、行政法规规定的禁运物品。

100-ماددا ئاممىۋى ئاۋىياتسىيە تىرانسپورت كارخانىلىرى قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردا بەلگىلەنگەن توشۇش مەنئى قىلىنغان بۇيۇملارنى توشۇسا بولمايدۇ.

公共航空运输企业未经国务院民用航空主管部门批准，不得运输作战军火、作战物资。

ئاممىۋى ئاۋىياتسىيە تىرانسپورت كارخانىلىرى گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقىنىڭ تەستىقىنى ئالماي تۇرۇپ، ئۇرۇش قورال-ياراغلىرى، ئۇرۇش ماددىي ئەشيالىرىنى توشۇسا بولمايدۇ.

禁止旅客随身携带法律、行政法规规定的禁运物品乘坐民用航空器。

يولۇچىلارنىڭ قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردا بەلگىلەنگەن توشۇش مەنئى قىلىنغان بۇيۇملارنى يېنىدا ئېلىپ يۈرۈشى مەنئى قىلىنىدۇ.

第一百零一条　公共航空运输企业运输危险品，应当遵守国家有关规定。

101-ماددا ئاممىۋى ئاۋىياتسىيە تىرانسپورت كارخانىلىرى خەتەرلىك بۇيۇملارنى توشۇشتا، دۆلەتنىڭ ئالاقىدار بەلگىلىمىلىرىگە ئەمەل قىلىشى كېرەك.

禁止以非危险品品名托运危险品。

خەتەرلىك بۇيۇملارنى خەتەرلىك ئەمەس بۇيۇم نامى بىلەن ھاۋالىلىك توشۇش مەنئى قىلىنىدۇ.

禁止旅客随身携带危险品乘坐民用航空器。除因执行公务并按照国家规定经过批准外，禁止旅客携带枪支、管制刀具乘坐民用航空器。禁止违反国务院民用航空主管部门的规定将危险品作为行李托运。

يولۇچىلارنىڭ خەتەرلىك بۇيۇملارنى يېنىدا ئېلىپ يۈرۈپ پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىسىگە ئولتۇرۇشى مەنئى قىلىنىدۇ. ھۆكۈمەت ئىشىنى ئىجرا قىلىش ھەمدە دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە تەستىقلانغانلىرىنى ھېسابقا ئالمىغاندا، يولۇچىلارنىڭ قورال-ياراغ، چەكلەنگەن تىغلىق ئەسۋابلارنى ئېلىپ پۇقراۋى ئاۋىياتسىيەگە ئولتۇرۇشى مەنئى قىلىنىدۇ. گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقىنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلىپ، خەتەرلىك بۇيۇملارنى يۈك-تاق سۈپىتىدە توشۇتۇش مەنئى قىلىنىدۇ.

危险品品名由国务院民用航空主管部门规定并公布。

خەتەرلىك بۇيۇملارنىڭ نامىنى گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقى بەلگىلەيدۇ ھەمدە ئېلان قىلىدۇ.

第一百零二条　公共航空运输企业不得运输拒绝接受安全检查的旅客，不得违反国家规定运输未经安全检查的行李。

102-ماددا ئاممىۋى ئاۋىياتسىيە تىرانسپورت كارخانىلىرى بىخەتەرلىك تەكشۈرۈشىنى رەت قىلغان يولۇچىلارنى توشۇسا، بىخەتەرلىك تەكشۈرۈشىدىن ئۆتمىگەن يۈك-تاقلارنى دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپ ھالدا توشۇسا بولمايدۇ.

公共航空运输企业必须按照国务院民用航空主管部门的规定，对承运的货物进行安全检查或者采取其他保证安全的措施。

ئاممىۋى ئاۋىياتسىيە تىرانسپورت كارخانىلىرى گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقىنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە، توشۇلىدىغان مالنىڭ بىخەتەرلىكىنى تەكشۈرۈشى ياكى بىخەتەرلىككە كاپالەتلىك قىلىدىغان باشقا تەدبىرلەرنى قوللىنىشى شەرت.

第一百零三条　公共航空运输企业从事国际航空运输的民用航空器及其所载人员、行李、货物应当接受边防、海关、检疫等主管部门的检查；但是，检查时应当避免不必要的延误。

103-ماددا ئاممىۋى ئاۋىياتسىيە تىرانسپورت كارخانىلىرى خەلقئارا ئاۋىياتسىيە تىرانسپورتى بىلەن شۇغۇللىنىدىغان پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرى ۋە ئۇلارغا قاچىلانغان خادىملار، يۈك-تاق، ماللار چېگرا مۇداپىئەسى، تاموژنا، كارانتىن قاتارلىق مەسئۇل تارماقلارنىڭ تەكشۈرۈشىنى قوبۇل قىلىشى كېرەك؛ لېكىن، تەكشۈرگەندە زۆرۈر بولمىغان كېچىكىشتىن ساقلىنىش كېرەك.

第一百零四条　公共航空运输企业应当依照有关法律、行政法规的规定优先运输邮件。

104-ماددا ئاممىۋى ئاۋىياتسىيە تىرانسپورت كارخانىلىرى پوچتا يوللانمىلىرىنى ئالاقىدار قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردىكى بەلگىلىمە بويىچە ئاۋۋال توشۇشى كېرەك.

第一百零五条　公共航空运输企业应当投保地面第三人责任险。

105-ماددا ئاممىۋى ئاۋىياتسىيە تىرانسپورت كارخانىلىرى يەر يۈزىدىكى 3-كىشى جاۋابكارلىق سۇغۇرتىسىغا قاتنىشىشى كېرەك.

第九章　公共航空运输

9-باب ئاممىۋى ئاۋىياتسىيە تىرانسپورتى

第一节　一般规定

1-پاراگراف ئادەتتىكى بەلگىلىمە

第一百零六条　本章适用于公共航空运输企业使用民用航空器经营的旅客、行李或者货物的运输，包括公共航空运输企业使用民用航空器办理的免费运输。

106-ماددا بۇ باب ئاممىۋى ئاۋىياتسىيە تىرانسپورت كارخانىلىرىنىڭ پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرى تىجارىتى بىلەن شۇغۇللىنىدىغان يولۇچىلار، يۈك-تاق ياكى ماللارنى توشۇشىغا تەتبىقلىنىدۇ، بۇ، ئاممىۋى ئاۋىياتسىيە تىرانسپورت كارخانىلىرى پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنى ئىشلىتىپ بېجىرگەن ھەقسىز توشۇشنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.

本章不适用于使用民用航空器办理的邮件运输。

بۇ باب پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرى ئارقىلىق بېجىرىلىدىغان پوچتا يوللانمىلىرىنى توشۇشقا مۇۋاپىق كەلمەيدۇ.

对多式联运方式的运输，本章规定适用于其中的航空运输部分。

كۆپ ۋاسىتىلىك ئۇلاپ توشۇش شەكلىدىكى توشۇشقا قارىتا، بۇ بابتا ئۇنىڭ ئاۋىياتسىيە تىرانسپورت قىسمىغا تەتبىقلىنىدۇ، دەپ بەلگىلەنگەن.

第一百零七条　本法所称国内航空运输，是指根据当事人订立的航空运输合同，运输的出发地点、约定的经停地点和目的地点均在中华人民共和国境内的运输。

107-ماددا بۇ قانۇندا ئېيتىلغان دۆلەت ئىچى ئاۋىياتسىيە تىرانسپورتى توختاملاشقۇچىلار تۈزگەن ئاۋىياتسىيە تىرانسپورت توختامىغا ئاساسەن، توشۇشنىڭ يولغا چىقىش ئورنى، پۈتۈشكەن توختاش ئورنى ۋە نىشان ئورنىنىڭ ھەممىسى جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى چېگراسى ئىچىدىكى توشۇشنى كۆرسىتىدۇ.

本法所称国际航空运输，是指根据当事人订立的航空运输合同，无论运输有无间断或者有无转运，运输的出发地点、目的地点或者约定的经停地点之一不在中华人民共和国境内的运输。

بۇ قانۇندا ئېيتىلغان خەلقئارا ئاۋىياتسىيە تىرانسپورتى توختاملاشقۇچىلار تۈزگەن ئاۋىياتسىيە تىرانسپورت توختامىنى كۆرسىتىدۇ، توشۇشنى مەيلى ئۈزۈپ قويسۇن-قويمىسۇن ياكى يۆتكەپ توشۇمىسۇن، توشۇشتىكى يولغا چىقىدىغان جاي، نىشان جاي ياكى پۈتۈشكەن توختايدىغان جايلارنىڭ بىرى جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى چېگراسى ئىچىدە بولمىغان توشۇشنى كۆرسىتىدۇ.

第一百零八条　航空运输合同各方认为几个连续的航空运输承运人办理的运输是一项单一业务活动的，无论其形式是以一个合同订立或者数个合同订立，应当视为一项不可分割的运输。

108-ماددا ئاۋىياتسىيە تىرانسپورت توختامىدىكى ھەرقايسى تەرەپلەر ئۇدا بىرقانچە ئاۋىياتسىيە تىرانسپورت توشۇغۇچىلىرى بېجىرگەن تىرانسپورت بىر تۈرلۈك يەككە كەسپىي پائالىيەت، مەيلى شەكلى بىر توختام بىلەن تۈزۈلگەن بولسۇن ياكى بىرنەچچە توختام تۈزۈلگەن بولسۇن، بىر تۈرلۈك ئايرىلماس تىرانسپورت دەپ قارىلىدۇ.

第二节　运输凭证

2-پاراگراف توشۇش دوكۇمېنتى

第一百零九条　承运人运送旅客，应当出具客票。旅客乘坐民用航空器，应当交验有效客票。

109-ماددا توشۇغۇچى يولۇچى توشۇشتا يولۇچى بېلىتى بېرىشى كېرەك. يولۇچىلار پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىسىگە ئولتۇرغاندا، كۈچكە ئىگە بېلەتنى تەكشۈرتۈشى كېرەك.

第一百一十条　客票应当包括的内容由国务院民用航空主管部门规定，至少应当包括以下内容:

110-ماددا يولۇچىلار بېلىتى ئۆز ئىچىگە ئالىدىغان مەزمۇنلارنى گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقى بەلگىلەيدۇ، ھېچبولمىغاندا تۆۋەندىكى مەزمۇنلارنى ئۆز ئىچىگە ئېلىشى كېرەك :

（一）出发地点和目的地点；

( 1 ) يولغا چىقىدىغان جاي ۋە كۆزلىگەن جاي؛

（二）出发地点和目的地点均在中华人民共和国境内，而在境外有一个或者数个约定的经停地点的，至少注明一个经停地点；

( 2 ) يولغا چىقىدىغان جاي ۋە كۆزلىگەن جاي جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى چېگراسى ئىچىدە بولىدۇ، چېگرا سىرتىدا بىر ياكى بىر قانچە پۈتۈشكەن توختايدىغان جاي بولسا، كەم دېگەندە بىر توختايدىغان جاينى ئەسكەرتىپ قويۇش؛

（三）旅客航程的最终目的地点、出发地点或者约定的经停地点之一不在中华人民共和国境内，依照所适用的国际航空运输公约的规定，应当在客票上声明此项运输适用该公约的，客票上应当载有该项声明。

( 3 ) يولۇچىلار يۈرۈش مۇساپىسىدىكى ئاخىرقى مەقسەت ئورنى، يولغا چىقىدىغان جاي ياكى پۈتۈشكەن توختايدىغان جايلارنىڭ بىرى جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى چېگراسى ئىچىدە ئەمەس، تەتبىقلانغان خەلقئارا ئاۋىياتسىيە تىرانسپورت ئەھدىنامىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە، يولۇچىلار بېلىتىدە بۇ توشۇشتا مۇشۇ ئەھدىنامىنىڭ تەتبىقلىنىدىغانلىقىنى جاكارلاش كېرەك، يولۇچىلار بېلىتىگە شۇ بايانات يېزىلىشى كېرەك.

第一百一十一条　客票是航空旅客运输合同订立和运输合同条件的初步证据。

111-ماددا يولۇچى بېلىتى ئاۋىياتسىيە يولۇچى تىرانسپورت توختامى تۈزۈش ۋە توشۇش توختامى تۈزۈشنىڭ دەسلەپكى دەلىل-ئىسپاتى.

旅客未能出示客票、客票不符合规定或者客票遗失，不影响运输合同的存在或者有效。

يولۇچى بېلىتىنى، بېلىتىنى بەلگىلىمىگە ئۇيغۇن كۆرسەتمىسە ياكى بېلىتىنى يوقىتىپ قويسا، تىرانسپورت توختامىنىڭ مەۋجۇتلۇقى ياكى كۈچكە ئىگە بولۇشىغا تەسىر يەتمەيدۇ.

在国内航空运输中，承运人同意旅客不经其出票而乘坐民用航空器的，承运人无权援用本法第一百二十八条有关赔偿责任限制的规定。

دۆلەت ئىچى ئاۋىياتسىيە تىرانسپورتىدا، توشۇغۇچى يولۇچىلارنىڭ بېلەت چىقارماي پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىسىگە چىقىشىغا قوشۇلسا، توشۇغۇچىنىڭ مۇشۇ قانۇننىڭ 128-ماددىسىدىكى تۆلەم جاۋابكارلىقىغا چەك قويۇشقا دائىر بەلگىلىمىلەردىن ياردەم بېرىش ھوقۇقى يوق.

在国际航空运输中，承运人同意旅客不经其出票而乘坐民用航空器的，或者客票上未依照本法第一百一十条第（三）项的规定声明的，承运人无权援用本法第一百二十九条有关赔偿责任限制的规定。

خەلقئارا ئاۋىياتسىيە تىرانسپورتىدا، توشۇغۇچى يولۇچىلارنىڭ بېلەت چىقارماي پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىسىگە چىقىشىغا قوشۇلسا ياكى يولۇچىلار بېلىتىدە مۇشۇ قانۇننىڭ 110-ماددا ( 3 ) تارماقچىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە بايانات ئېلان قىلمىسا، توشۇغۇچىنىڭ مۇشۇ قانۇننىڭ 129-ماددىسىدىكى تۆلەم جاۋابكارلىقىغا چەك قويۇشقا دائىر بەلگىلىمىلەردىن پايدىلىنىش ھوقۇقى يوق.

第一百一十二条　承运人载运托运行李时，行李票可以包含在客票之内或者与客票相结合。除本法第一百一十条的规定外，行李票还应当包括下列内容:

112-ماددا توشۇغۇچى يۈك-تاقلارنى ھاۋالىلىك توشۇغاندا، يۈك-تاق بېلىتى يولۇچىلار بېلىتى ئىچىدە ياكى يولۇچىلار بېلىتى بىلەن بىرلەشتۈرۈلسە بولىدۇ. مۇشۇ قانۇننىڭ 110-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىنى ھېسابقا ئالمىغاندا، يۈك-تاق بېلىتى تۆۋەندىكى مەزمۇنلارنىمۇ ئۆز ئىچىگە ئېلىشى كېرەك :

（一）托运行李的件数和重量；

( 1 ) توشۇلغان يۈك-تاقنىڭ سانى ۋە ئېغىرلىقى؛

（二）需要声明托运行李在目的地点交付时的利益的，注明声明金额。

( 2 ) ھاۋالىلىك توشۇلغان يۈك-تاقنىڭ كۆزلەنگەن جايدا تاپشۇرۇلغان چاغدىكى مەنپەئىتىنى بايانات ئېلان قىلىشقا توغرا كەلسە، بايانات سوممىسىنى ئەسكەرتىش كېرەك.

行李票是行李托运和运输合同条件的初步证据。

يۈك-تاق بېلىتى يۈك-تاقلارنى ھاۋالىلىك توشۇش ۋە توشۇش توختامى شەرتلىرىنىڭ دەسلەپكى ئىسپاتى.

旅客未能出示行李票、行李票不符合规定或者行李票遗失，不影响运输合同的存在或者有效。

يولۇچى يۈك-تاق بېلىتى، يۈك-تاق بېلىتىنى بەلگىلىمىگە ئۇيغۇن كۆرسەتمىسە ياكى يۈك-تاق بېلەت يوقاپ كەتسە، تىرانسپورت توختامىنىڭ مەۋجۇتلۇقى ياكى كۈچكە ئىگە بولۇشىغا تەسىر يەتمەيدۇ.

在国内航空运输中，承运人载运托运行李而不出具行李票的，承运人无权援用本法第一百二十八条有关赔偿责任限制的规定。

دۆلەت ئىچى ئاۋىياتسىيە تىرانسپورتىدا، توشۇغۇچى ھاۋالىلىك يۈك-تاق توشۇغان بولسىمۇ، يۈك-تاق بېلىتى بەرمىسە، توشۇغۇچىنىڭ مۇشۇ قانۇننىڭ 128-ماددىسىدىكى تۆلەم جاۋابكارلىقىغا چەك قويۇشقا دائىر بەلگىلىمىلەردىن پايدىلىنىش ھوقۇقى يوق.

在国际航空运输中，承运人载运托运行李而不出具行李票的，或者行李票上未依照本法第一百一十条第（三）项的规定声明的，承运人无权援用本法第一百二十九条有关赔偿责任限制的规定。

خەلقئارا ئاۋىياتسىيە تىرانسپورتىدا، توشۇغۇچى يۈك-تاق توشۇغان بولسىمۇ، يۈك-تاق بېلىتى بەرمىگەن ياكى يۈك-تاق بېلىتىدە مۇشۇ قانۇننىڭ 110-ماددا ( 3 ) تارماقچىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە بايانات ئېلان قىلمىغان بولسا، توشۇغۇچىنىڭ مۇشۇ قانۇننىڭ 129-ماددىسىدىكى تۆلەم جاۋابكارلىقىغا چەك قويۇشقا دائىر بەلگىلىمىلەرنى ئىشلىتىش ھوقۇقى بولمايدۇ.

第一百一十三条　承运人有权要求托运人填写航空货运单，托运人有权要求承运人接受该航空货运单。托运人未能出示航空货运单、航空货运单不符合规定或者航空货运单遗失，不影响运输合同的存在或者有效。

113-ماددا توشۇغۇچى توشۇتقۇچىدىن ئاۋىياتسىيە يۈك توشۇش تالونىنى تولدۇرۇپ بېرىشنى تەلەپ قىلىشقا ھوقۇقلۇق، توشۇتقۇچى توشۇغۇچىدىن ئاۋىياتسىيە يۈك توشۇش مىقدارىنى قوبۇل قىلىشنى تەلەپ قىلىشقا ھوقۇقلۇق. توشۇتقۇچى ئاۋىياتسىيە يۈك توشۇش تالونى، ئاۋىياتسىيە يۈك توشۇش تالونىنى بەلگىلىمىگە ئۇيغۇن كەلمىگەنلىكى ياكى ئاۋىياتسىيە يۈك توشۇش تالونىنىڭ يوقاپ كەتكەنلىكىنى كۆرسەتمىسە، تىرانسپورت توختامىنىڭ مەۋجۇت بولۇپ تۇرۇشى ياكى كۈچكە ئىگە بولۇشىغا تەسىر يەتمەيدۇ.

第一百一十四条　托运人应当填写航空货运单正本一式三份，连同货物交给承运人。

114-ماددا توشۇتقۇچى ئاۋىياتسىيە يۈك تىرانسپورت تالونىدىن ئۈچ نۇسخا تولدۇرۇپ، مال بىلەن قوشۇپ توشۇغۇچىغا تاپشۇرۇپ بېرىشى كېرەك.

航空货运单第一份注明“交承运人”，由托运人签字、盖章；第二份注明“交收货人”，由托运人和承运人签字、盖章；第三份由承运人在接受货物后签字、盖章，交给托运人。

ئاۋىياتسىيە يۈك تىرانسپورت تالونىنىڭ بىرىنچى نۇسخىسىغا «توشۇغۇچىغا تاپشۇرىمىز»دەپ ئەسكەرتىلىدۇ، توشۇتقۇچى ئىمزا قويىدۇ، تامغا باسىدۇ؛ 2-نۇسخىسىغا «مال تاپشۇرۇۋالغۇچى»دەپ ئەسكەرتىلىپ، توشۇتقۇچى بىلەن توشۇغۇچى ئىمزا قويىدۇ، تامغا باسىدۇ؛ 3-نۇسخا توشۇغۇچى مالنى تاپشۇرۇۋالغاندىن كېيىن ئىمزا قويۇپ، تامغا بېسىپ، توشۇتقۇچىغا تاپشۇرۇپ بېرىدۇ.

承运人根据托运人的请求填写航空货运单的，在没有相反证据的情况下，应当视为代托运人填写。

توشۇغۇچى توشۇتقۇچىنىڭ تەلىپىگە ئاساسەن ئاۋىياتسىيە يۈك توشۇش تالونىنى تولدۇرۇشتا، قارشى دەلىل-ئىسپات بولمىغان ئەھۋالدا، توشۇتقۇچى تولدۇرۇپ بېرىدۇ، دەپ قارىلىدۇ.

第一百一十五条　航空货运单应当包括的内容由国务院民用航空主管部门规定，至少应当包括以下内容:

115-ماددا ئاۋىياتسىيە يۈك توشۇش تالونى ئۆز ئىچىگە ئالىدىغان مەزمۇنلارنى گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيە مەسئۇل تارمىقى بەلگىلەيدۇ، ھېچبولمىغاندا تۆۋەندىكى مەزمۇنلارنى ئۆز ئىچىگە ئېلىشى كېرەك :

（一）出发地点和目的地点；

( 1 ) يولغا چىقىدىغان جاي ۋە كۆزلىگەن جاي؛

（二）出发地点和目的地点均在中华人民共和国境内，而在境外有一个或者数个约定的经停地点的，至少注明一个经停地点；

( 2 ) يولغا چىقىدىغان جاي ۋە كۆزلىگەن جاي جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى چېگراسى ئىچىدە بولىدۇ، چېگرا سىرتىدا بىر ياكى بىر قانچە پۈتۈشكەن توختايدىغان جاي بولسا، كەم دېگەندە بىر توختايدىغان جاينى ئەسكەرتىپ قويۇش؛

（三）货物运输的最终目的地点、出发地点或者约定的经停地点之一不在中华人民共和国境内，依照所适用的国际航空运输公约的规定，应当在货运单上声明此项运输适用该公约的，货运单上应当载有该项声明。

( 3 ) يۈك تىرانسپورتىنىڭ ئاخىرقى مەقسىتى، يولغا چىقىدىغان جاي ياكى پۈتۈشكەن توختايدىغان جايلارنىڭ بىرى جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى چېگراسى ئىچىدە ئەمەس، تەتبىقلانغان خەلقئارا ئاۋىياتسىيە تىرانسپورت ئەھدىنامىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە، يۈك تىرانسپورت تالونىدا بۇ ئەھدىنامىنىڭ تەتبىقلىنىدىغانلىقىنى بايانات ئېلان قىلىش كېرەك، يۈك تىرانسپورت خېتىگە شۇ بايانات يېزىلىشى كېرەك.

第一百一十六条　在国内航空运输中，承运人同意未经填具航空货运单而载运货物的，承运人无权援用本法第一百二十八条有关赔偿责任限制的规定。

116-ماددا دۆلەت ئىچى ئاۋىياتسىيە تىرانسپورتىدا، توشۇغۇچى ئاۋىياتسىيە يۈك توشۇش تالونىنى تولدۇرماي تۇرۇپ مال توشۇسا، توشۇغۇچىنىڭ مۇشۇ قانۇننىڭ 128-ماددىسىدىكى تۆلەم جاۋابكارلىقىغا چەك قويۇشقا دائىر بەلگىلىمىلەردىن ياردەم بېرىش ھوقۇقى يوق.

在国际航空运输中，承运人同意未经填具航空货运单而载运货物的，或者航空货运单上未依照本法第一百一十五条第（三）项的规定声明的，承运人无权援用本法第一百二十九条有关赔偿责任限制的规定。

خەلقئارا ئاۋىياتسىيە تىرانسپورتىدا، توشۇغۇچى ئاۋىياتسىيە يۈك توشۇش تالونى تولدۇرماي تۇرۇپ يۈك توشۇشقا قوشۇلسا ياكى ئاۋىياتسىيە يۈك توشۇش تالونىدا مۇشۇ قانۇننىڭ 115-ماددا ( 3 ) تارماقچىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە بايانات ئېلان قىلمىسا، توشۇغۇچىنىڭ مۇشۇ قانۇننىڭ 129-ماددىسىدىكى تۆلەم جاۋابكارلىقى چەكلىمىسىگە دائىر بەلگىلىمىلەرنى ئىشلىتىش ھوقۇقى بولمايدۇ.

第一百一十七条　托运人应当对航空货运单上所填关于货物的说明和声明的正确性负责。

117-ماددا توشۇتقۇچى ئاۋىياتسىيە يۈك توشۇش تالونىغا تولدۇرغان مالغا دائىر ئىزاھات ۋە باياناتنىڭ توغرىلىقىغا مەسئۇل بولۇشى كېرەك.

因航空货运单上所填的说明和声明不符合规定、不正确或者不完全，给承运人或者承运人对之负责的其他人造成损失的，托运人应当承担赔偿责任。

ئاۋىياتسىيە يۈك تىرانسپورت تالونىغا يېزىلغان ئىزاھات ۋە بايانات بەلگىلىمىگە، توغرا ياكى تولۇق بولمىغانلىقتىن، توشۇغۇچى ياكى توشۇغۇچىنىڭ جاۋابكار باشقا كىشىلىرىگە زىيان سالغان بولسا، توشۇتقۇچى تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك.

第一百一十八条　航空货运单是航空货物运输合同订立和运输条件以及承运人接受货物的初步证据。

118-ماددا ئاۋىياتسىيە يۈك تىرانسپورت تالونى ئاۋىياتسىيە يۈك تىرانسپورت توختامى تۈزۈش ۋە توشۇش شارائىتى شۇنىڭدەك توشۇغۇچىنىڭ مالنى قوبۇل قىلغانلىقىنىڭ دەسلەپكى دەلىل-ئىسپاتىدۇر.

航空货运单上关于货物的重量、尺寸、包装和包装件数的说明具有初步证据的效力。除经过承运人和托运人当面查对并在航空货运单上注明经过查对或者书写关于货物的外表情况的说明外，航空货运单上关于货物的数量、体积和情况的说明不能构成不利于承运人的证据。

ئاۋىياتسىيە يۈك تىرانسپورت تالونىدىكى مالنىڭ ئېغىرلىقى، ئۆلچىمى، ئورۇسى ۋە ئوراش-قاچىلاش مىقدارى توغرىسىدىكى ئىزاھات دەسلەپكى دەلىل-ئىسپات كۈچىگە ئىگە. توشۇغۇچى بىلەن توشۇتقۇچى يۈزتۇرا تەكشۈرۈشى ھەمدە ئاۋىياتسىيە يۈك تىرانسپورت تالونىغا مالنىڭ تاشقى كۆرۈنۈش ئەھۋالى توغرىسىدىكى ئىزاھاتنى تەكشۈرگەندىن كېيىن ياكى يازغانلىقىنى ئەسكەرتىپ قويغاندىن سىرت، ئاۋىياتسىيە يۈك تىرانسپورت خېتىدىكى مالنىڭ مىقدارى، ھەجىمى ۋە ئەھۋالى توغرىسىدىكى ئىزاھات توشۇغۇچىغا پايدىسىز ئىسپات شەكىللەندۈرەلمەيدۇ.

第一百一十九条　托运人在履行航空货物运输合同规定的义务的条件下，有权在出发地机场或者目的地机场将货物提回，或者在途中经停时中止运输，或者在目的地点或者途中要求将货物交给非航空货运单上指定的收货人，或者要求将货物运回出发地机场；但是，托运人不得因行使此种权利而使承运人或者其他托运人遭受损失，并应当偿付由此产生的费用。

119-ماددا توشۇتقۇچى ئاۋىياتسىيە ماللىرىنى توشۇش توختامىدا بەلگىلەنگەن مەجبۇرىيىتىنى ئادا قىلغان شارائىتتا، يولغا چىققان جاينىڭ ئايرودۇرۇمى ياكى مەنزىل ئايرودۇرۇمىدا مالنى قايتۇرۇپ كېلىشكە ياكى يولدا توختىغاندا توشۇشنى توختىتىشقا ياكى نىشان جايى ياكى يولدا مالنى ئاۋىياتسىيەدىن باشقا يۈك توشۇش تالونىدىكى بەلگىلەنگەن تاپشۇرۇۋالغۇچىغا تاپشۇرۇپ بېرىشنى تەلەپ قىلىشقا ھوقۇقلۇق، ياكى مالنى يولغا چىققان جايدىكى ئايرودۇرۇمغا توشۇپ كېلىشنى تەلەپ قىلسا؛ لېكىن، توشۇتقۇچى بۇ خىل ھوقۇقنى يۈرگۈزۈش سەۋەبلىك توشۇغۇچى ياكى باشقا توشۇتقۇچىلارنى زىيانغا ئۇچراتسا بولمايدۇ ھەمدە بۇنىڭدىن كەتكەن خىراجەتنى تۆلەپ بېرىشى كېرەك.

托运人的指示不能执行的，承运人应当立即通知托运人。

توشۇتقۇچىنىڭ يوليورۇقىنى ئىجرا قىلغىلى بولمىسا، توشۇغۇچى توشۇتقۇچىغا دەرھال ئۇقتۇرۇشى كېرەك.

承运人按照托运人的指示处理货物，没有要求托运人出示其所收执的航空货运单，给该航空货运单的合法持有人造成损失的，承运人应当承担责任，但是不妨碍承运人向托运人追偿。

توشۇغۇچى مالنى توشۇتقۇچىنىڭ كۆرسەتمىسى بويىچە بىر تەرەپ قىلغاندا، توشۇتقۇچىدىن ئۆزى تاپشۇرۇۋالغان ئاۋىياتسىيە يۈك توشۇش تالونىنى كۆرسىتىشنى تەلەپ قىلماي، شۇ ئاۋىياتسىيە يۈك توشۇش تالونىنىڭ قانۇنلۇق ئىلكىدە تۇتقۇچىغا زىيان سالسا، توشۇغۇچى جاۋابكارلىقنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك، لېكىن توشۇغۇچىنىڭ توشۇتقۇچىدىن تۆلىتىۋېلىشىغا دەخلى يەتكۈزمەسلىكى كېرەك.

收货人的权利依照本法第一百二十条规定开始时，托运人的权利即告终止；但是，收货人拒绝接受航空货运单或者货物，或者承运人无法同收货人联系的，托运人恢复其对货物的处置权。

تاپشۇرۇۋالغۇچىنىڭ ھوقۇقى مۇشۇ قانۇننىڭ 120-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە باشلانغاندا، توشۇتقۇچىنىڭ ھوقۇقى ئاخىرلىشىدۇ؛ لېكىن، تاپشۇرۇۋالغۇچى ئاۋىياتسىيە يۈك توشۇش تالونى ياكى مالنى قوبۇل قىلىشنى رەت قىلسا ياكى توشۇغۇچى تاپشۇرۇۋالغۇچى تاپشۇرۇۋالغۇچى بىلەن ئالاقىلىشالمىسا، توشۇتقۇچى ئۇنىڭ مالنى بىر تەرەپ قىلىش ھوقۇقىنى ئەسلىگە كەلتۈرىدۇ.

第一百二十条　除本法第一百一十九条所列情形外，收货人于货物到达目的地点，并在缴付应付款项和履行航空货运单上所列运输条件后，有权要求承运人移交航空货运单并交付货物。

120-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 119-ماددىسىدا كۆرسىتىلگەن ئەھۋاللارنى ھېسابقا ئالمىغاندا، تاپشۇرۇۋالغۇچى مال يېتىپ بارغان جايغا يېتىپ بارغان ھەمدە تۆلەشكە تېگىشلىك پۇل تاپشۇرغان ۋە ئاۋىياتسىيە يۈك توشۇش تالونىدا كۆرسىتىلگەن توشۇش شەرتىنى ئادا قىلغاندىن كېيىن، توشۇغۇچىدىن ئاۋىياتسىيە يۈك توشۇش تالونىنى ئۆتكۈزۈپ بېرىشنى ھەمدە مالنى تاپشۇرۇشنى تەلەپ قىلىشقا ھوقۇقلۇق.

除另有约定外，承运人应当在货物到达后立即通知收货人。

توشۇغۇچى ئايرىم پۈتۈشكەنلىرىنى ھېسابقا ئالمىغاندا، مال يېتىپ بارغاندىن كېيىن، تاپشۇرۇۋالغۇچىغا دەرھال ئۇقتۇرۇشى كېرەك.

承运人承认货物已经遗失，或者货物在应当到达之日起七日后仍未到达的，收货人有权向承运人行使航空货物运输合同所赋予的权利。

توشۇغۇچى مالنىڭ يوقاپ كەتكەنلىكىنى ياكى مال يېتىپ بېرىشقا تېگىشلىك كۈندىن باشلاپ 7 كۈن ئۆتسىمۇ يېتىپ بارمىغانلىقىنى ئېتىراپ قىلسا، تاپشۇرۇۋالغۇچى توشۇغۇچىغا ئاۋىياتسىيە يۈك تىرانسپورت توختامىدا بەرگەن ھوقۇقنى يۈرگۈزۈشكە ھوقۇقلۇق.

第一百二十一条　托运人和收货人在履行航空货物运输合同规定的义务的条件下，无论为本人或者他人的利益，可以以本人的名义分别行使本法第一百一十九条和第一百二十条所赋予的权利。

121-ماددا توشۇتقۇچى بىلەن تاپشۇرۇۋالغۇچى ئاۋىياتسىيە يۈك تىرانسپورت توختامىدا بەلگىلەنگەن مەجبۇرىيىتىنى ئادا قىلىش شارائىتىدا، مەيلى ئۆزىنىڭ ياكى باشقىلارنىڭ مەنپەئىتى بولسۇن، مۇشۇ قانۇننىڭ 119-ۋە 120-ماددىسىدا بېرىلگەن ھوقۇقنى ئۆز نامىدا ئايرىم-ئايرىم يۈرگۈزسە بولىدۇ.

第一百二十二条　本法第一百一十九条、第一百二十条和第一百二十一条的规定，不影响托运人同收货人之间的相互关系，也不影响从托运人或者收货人获得权利的第三人之间的关系。

122-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 119-، 120-ۋە 121-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە توشۇتقۇچى بىلەن تاپشۇرۇۋالغۇچى ئوتتۇرىسىدىكى مۇناسىۋەتكە تەسىر يەتكۈزمەيدۇ، توشۇتقۇچى ياكى تاپشۇرۇۋالغۇچىدىن ھوقۇققا ئېرىشكەن 3-كىشى ئوتتۇرىسىدىكى مۇناسىۋەتكىمۇ تەسىر يەتكۈزمەيدۇ.

任何与本法第一百一十九条、第一百二十条和第一百二十一条规定不同的合同条款，应当在航空货运单上载明。

مۇشۇ قانۇننىڭ 119-، 120-ۋە 121-ماددىلىرىغا ئوخشىمايدىغان ھەرقانداق توختام ماددىلىرى ئاۋىياتسىيە يۈك تىرانسپورت تالونىغا ئېنىق يېزىلىشى كېرەك.

第一百二十三条　托运人应当提供必需的资料和文件，以便在货物交付收货人前完成法律、行政法规规定的有关手续；因没有此种资料、文件，或者此种资料、文件不充足或者不符合规定造成的损失，除由于承运人或者其受雇人、代理人的过错造成的外，托运人应当对承运人承担责任。

123-ماددا توشۇتقۇچى مالنى تاپشۇرۇۋالغۇچىغا تاپشۇرۇپ بېرىشتىن بۇرۇن قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردا بەلگىلەنگەن ئالاقىدار رەسمىيەتلەرنى بېجىرىشىگە قولايلىق بولۇشى ئۈچۈن، زۆرۈر ماتېرىيال ۋە ھۆججەتلەرنى تەمىنلەپ بېرىشى كېرەك؛ بۇنداق ماتېرىيال، ھۆججەت بولمىغانلىقتىن ياكى بۇ خىل ماتېرىيال، ھۆججەت يېتەرلىك بولمىغانلىقتىن ياكى بەلگىلىمىگە ئۇيغۇن بولمىغانلىقتىن كېلىپ چىققان زىياننى توشۇغۇچىنىڭ ياكى ئۇنىڭ ياللانغۇچىسى ۋە ۋاكالەتچىسىنىڭ سەۋەنلىكى تۈپەيلىدىن كېلىپ چىققانلىرىنى ھېسابقا ئالمىغاندا، توشۇتقۇچى توشۇغۇچى ئالدىدا جاۋابكارلىقنى ئۈستىگە ئېلىشى لازىم.

除法律、行政法规另有规定外，承运人没有对前款规定的资料或者文件进行检查的义务。

توشۇغۇچىنىڭ ئالدىنقى تارماقتا بەلگىلەنگەن ماتېرىيال ياكى ھۆججەتلەرنى تەكشۈرۈش مەجبۇرىيىتى يوق، قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردا ئايرىم بەلگىلەنگەنلىرىنى ھېسابقا ئالمىغاندا.

第三节　承运人的责任

3-پاراگراف توشۇغۇچىنىڭ جاۋابكارلىقى

第一百二十四条　因发生在民用航空器上或者在旅客上、下民用航空器过程中的事件，造成旅客人身伤亡的，承运人应当承担责任；但是，旅客的人身伤亡完全是由于旅客本人的健康状况造成的，承运人不承担责任。

124-ماددا پۇقراۋى ئاۋىياتسىيەدە ياكى يولۇچىلارنىڭ پۇقراۋى ئاۋىياتسىيەگە چىقىشى ۋە چۈشۈشى جەريانىدا يۈزبەرگەن ۋەقە سەۋەبىدىن يولۇچىلاردا جىسمانىي تالاپەت كۆرۈلسە، توشۇغۇچى جاۋابكارلىقنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك؛ لېكىن يولۇچىنىڭ جىسمانىي تالاپەتكە ئۇچرىشى پۈتۈنلەي يولۇچىنىڭ سالامەتلىك ئەھۋالىدىن بولغان بولسا، توشۇغۇچى جاۋابكارلىقنى ئۈستىگە ئالمايدۇ.

第一百二十五条　因发生在民用航空器上或者在旅客上、下民用航空器过程中的事件，造成旅客随身携带物品毁灭、遗失或者损坏的，承运人应当承担责任。因发生在航空运输期间的事件，造成旅客的托运行李毁灭、遗失或者损坏的，承运人应当承担责任。

125-ماددا پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىسىدە ياكى يولۇچىلارنىڭ پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىسىدىن چىقىشى ۋە چۈشۈشى جەريانىدا يۈزبېرىپ، يولۇچى يېنىدا ئېلىپ يۈرگەن نەرسىلەر ۋەيران بولۇپ كەتكەن، يىتىپ كەتكەن ياكى بۇزۇلغان بولسا، توشۇغۇچى جاۋابكارلىقنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك. ئاۋىياتسىيە تىرانسپورتى مەزگىلىدە يۈزبېرىپ، يولۇچىلار توشۇتقان يۈك-تاق ۋەيران بولغان، يوقاپ كەتكەن ياكى بۇزۇلغان بولسا، توشۇغۇچى جاۋابكارلىقنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك.

旅客随身携带物品或者托运行李的毁灭、遗失或者损坏完全是由于行李本身的自然属性、质量或者缺陷造成的，承运人不承担责任。

يولۇچىلار يېنىدا ئېلىپ يۈرگەن نەرسە ياكى توشۇتقان يۈك-تاقنىڭ ۋەيران بولۇشى، يوقاپ كېتىشى ياكى بۇزۇلۇشى پۈتۈنلەي يۈك-تاقىنىڭ تەبىئىي خۇسۇسىيىتى، سۈپىتى ياكى نۇقسانىدىن بولغان بولسا، توشۇغۇچى جاۋابكارلىقنى ئۈستىگە ئالمايدۇ.

本章所称行李，包括托运行李和旅客随身携带的物品。

بۇ بابتا ئېيتىلغان يۈك-تاق، توشۇشقا ھاۋالە قىلىنغان يۈك-تاق ۋە يولۇچىلارنىڭ يېنىدا ئېلىپ يۈرىدىغان بۇيۇملىرىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.

因发生在航空运输期间的事件，造成货物毁灭、遗失或者损坏的，承运人应当承担责任；但是，承运人证明货物的毁灭、遗失或者损坏完全是由于下列原因之一造成的，不承担责任:

ئاۋىياتسىيە تىرانسپورتى مەزگىلىدە يۈزبېرىپ، مال ۋەيران بولغان، يىتۈپ كەتكەن ياكى بۇزۇلغان بولسا، توشۇغۇچى جاۋابكارلىقنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك؛ لېكىن، توشۇغۇچى مالنىڭ ۋەيران بولۇشى، يوقاپ كېتىشى ياكى بۇزۇلۇشىنىڭ پۈتۈنلەي تۆۋەندىكى سەۋەبلەردىن كېلىپ چىققانلىقىنى ئىسپاتلاپ بېرەلىسە، جاۋابكارلىقنى ئۈستىگە ئالمايدۇ :

（一）货物本身的自然属性、质量或者缺陷；

( 1 ) مالنىڭ تەبىئىي خۇسۇسىيىتى، سۈپىتى ياكى نۇقسانى؛

（二）承运人或者其受雇人、代理人以外的人包装货物的，货物包装不良；

( 2 ) توشۇغۇچى ياكى ئۇنىڭ ياللانغۇچىسى، ۋاكالەتچىسىدىن باشقا كىشى مالنى ئوراپ قاچىلىغان بولسا، مال ئورۇسى ياخشى بولمىسا؛

（三）战争或者武装冲突；

( 3 ) ئۇرۇش ياكى قوراللىق توقۇنۇش؛

（四）政府有关部门实施的与货物入境、出境或者过境有关的行为。

( 4 ) ھۆكۈمەتنىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى قىلغان ماللارنىڭ چېگرادىن كىرىشى، چېگرادىن چىقىشى ياكى چېگرادىن ئۆتۈشىگە مۇناسىۋەتلىك قىلمىشلار.

本条所称航空运输期间，是指在机场内、民用航空器上或者机场外降落的任何地点，托运行李、货物处于承运人掌管之下的全部期间。

بۇ ماددىدا ئېيتىلغان ئاۋىياتسىيە تىرانسپورت مەزگىلى ئايرودۇرۇم ئىچى، خەلق ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىسىدە ياكى ئايرودۇرۇم سىرتىغا قونىدىغان ھەرقانداق جاينى كۆرسىتىدۇ، توشۇلغان يۈك-تاق ۋە مال توشۇغۇچىنىڭ باشقۇرۇشى ئاستىدا بولغان بارلىق مەزگىلنى كۆرسىتىدۇ.

航空运输期间，不包括机场外的任何陆路运输、海上运输、内河运输过程；但是，此种陆路运输、海上运输、内河运输是为了履行航空运输合同而装载、交付或者转运，在没有相反证据的情况下，所发生的损失视为在航空运输期间发生的损失。

ئاۋىياتسىيە تىرانسپورتى مەزگىلى ئايرودۇرۇم سىرتىدىكى ھەرقانداق قۇرۇقلۇق تىرانسپورتى، دېڭىز تىرانسپورتى، ئىچكى دەريا تىرانسپورتى جەريانىنى ئۆز ئىچىگە ئالمايدۇ؛ لېكىن، بۇ خىل قۇرۇقلۇق تىرانسپورتى، دېڭىز تىرانسپورتى، ئىچكى دەريا تىرانسپورتى ئاۋىياتسىيە تىرانسپورت توختامىنى ئىجرا قىلىش ئۈچۈن قاچىلىنىدۇ، تاپشۇرۇلىدۇ ياكى يۆتكەپ توشۇلىدۇ، قارشى دەلىل-ئىسپات بولمىغان ئەھۋالدا، يۈز بەرگەن زىيان ئاۋىياتسىيە تىرانسپورتى مەزگىلىدە يۈز بەرگەن زىيان دەپ قارىلىدۇ.

第一百二十六条　旅客、行李或者货物在航空运输中因延误造成的损失，承运人应当承担责任；但是，承运人证明本人或者其受雇人、代理人为了避免损失的发生，已经采取一切必要措施或者不可能采取此种措施的，不承担责任。

126-ماددا يولۇچىلار، يۈك-تاق ياكى مال ئاۋىياتسىيە تىرانسپورتىدا كېچىكىپ كېلىپ چىققان زىيانغا قارىتا، توشۇغۇچى جاۋابكارلىقنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك؛ لېكىن، توشۇغۇچى ئۆزى ياكى ئۆزىنىڭ ياللانغۇچىسى، ۋاكالەتچىسىنىڭ زىياندىن ساقلىنىش ئۈچۈن بارلىق زۆرۈر تەدبىرلەرنى قوللانغانلىقىنى ياكى بۇ خىل تەدبىرنى قوللىنىش مۇمكىن ئەمەسلىكىنى ئىسپاتلىغان بولسا، جاۋابكارلىقنى ئۈستىگە ئالمايدۇ.

第一百二十七条　在旅客、行李运输中，经承运人证明，损失是由索赔人的过错造成或者促成的，应当根据造成或者促成此种损失的过错的程度，相应免除或者减轻承运人的责任。旅客以外的其他人就旅客死亡或者受伤提出赔偿请求时，经承运人证明，死亡或者受伤是旅客本人的过错造成或者促成的，同样应当根据造成或者促成此种损失的过错的程度，相应免除或者减轻承运人的责任。

127-ماددا يولۇچىلار، يۈك-تاق تىرانسپورتىدا، توشۇغۇچى زىياننى تۆلەم تەلەپ قىلغۇچىنىڭ سەۋەنلىكى كەلتۈرۈپ چىقارغانلىقى ياكى سەۋەبكە ئۇچرىغانلىقىنى ئىسپاتلىغاندا، شۇ خىل زىياننى كەلتۈرۈپ چىقىرىش ياكى كەلتۈرۈپ چىقىرىش خاتالىقىنىڭ دەرىجىسىگە قاراپ، توشۇغۇچىنىڭ جاۋابكارلىقىنى مۇناسىپ كەچۈرۈم قىلىش ياكى يېنىكلىتىش كېرەك. يولۇچىلاردىن باشقا باشقىلار يولۇچىنىڭ ئۆلۈپ كېتىشى ياكى يارىلىنىشى توغرىسىدا تۆلەم تەلەپ قىلغاندا، توشۇغۇچى ئۆلۈم ياكى يارىلىنىشنى يولۇچىنىڭ سەۋەنلىكى كەلتۈرۈپ چىقارغان ياكى كەلتۈرۈپ چىقارغان ئىكەنلىكىنى ئىسپاتلىغان بولسا، ئوخشاشلا بۇ خىل زىياننى كەلتۈرۈپ چىقىرىش ياكى كەلتۈرۈپ چىقىرىش خاتالىقىنىڭ دەرىجىسىگە قاراپ، توشۇغۇچىنىڭ جاۋابكارلىقىنى مۇناسىپ كەچۈرۈم قىلىش ياكى يېنىكلىتىش كېرەك.

在货物运输中，经承运人证明，损失是由索赔人或者代行权利人的过错造成或者促成的，应当根据造成或者促成此种损失的过错的程度，相应免除或者减轻承运人的责任。

مال توشۇشتا، توشۇغۇچى زىياننى تۆلەم تەلەپ قىلغۇچى ياكى ۋاكالىتەن يۈرگۈزگۈچى ھوقۇقدارنىڭ سەۋەنلىكى كەلتۈرۈپ چىقارغانلىقى ياكى كەلتۈرۈپ چىقارغانلىقىنى ئىسپاتلىغان بولسا، شۇ خىل زىياننى كەلتۈرۈپ چىقىرىش ياكى كەلتۈرۈپ چىقىرىش خاتالىقىنىڭ دەرىجىسىگە قاراپ، توشۇغۇچىنىڭ جاۋابكارلىقىنى مۇناسىپ كەچۈرۈم قىلىش ياكى يېنىكلىتىش كېرەك.

第一百二十八条　国内航空运输承运人的赔偿责任限额由国务院民用航空主管部门制定，报国务院批准后公布执行。

128-ماددا دۆلەت ئىچى ئاۋىياتسىيە تىرانسپورت توشۇغۇچىلىرىنىڭ تۆلەم جاۋابكارلىق چېكىنى گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيە مەسئۇل تارمىقى تۈزۈپ، گوۋۇيۈەنگە تەستىقلاتقاندىن كېيىن ئېلان قىلىپ ئىجرا قىلىدۇ.

旅客或者托运人在交运托运行李或者货物时，特别声明在目的地点交付时的利益，并在必要时支付附加费的，除承运人证明旅客或者托运人声明的金额高于托运行李或者货物在目的地点交付时的实际利益外，承运人应当在声明金额范围内承担责任；本法第一百二十九条的其他规定，除赔偿责任限额外，适用于国内航空运输。

يولۇچى ياكى توشۇتقۇچى توشۇتۇلغان يۈك-تاق ياكى مالنى تاپشۇرغاندا، مەنزىلدىكى نەرسىنى تاپشۇرۇپ بېرىدىغان چاغدىكى مەنپەئەتنى ئالاھىدە ئېلان قىلغان ھەمدە زۆرۈر تېپىلغاندا قوشۇمچە ھەق تۆلىگەن بولسا، توشۇغۇچى يولۇچى ياكى توشۇتقۇچ ئېيتقان سوممىنىڭ توشۇلغان يۈك-تاقىدىن ياكى مالنى مەنزىلدىكى نەرسە تاپشۇرۇپ بەرگەن چاغدىكى ئەمەلىي پايدىسىدىن يۇقىرى ئىكەنلىكىنى ئىسپاتلىغانلىرى بۇنىڭ سىرتىدا، توشۇغۇچى بايانات قىلىنغان سومما دائىرىسىدە جاۋابكارلىقنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك؛ بۇ قانۇننىڭ 129-ماددىسىدىكى باشقا بەلگىلىمىلەر تۆلەم جاۋابكارلىق چېكىدىن باشقا دۆلەت ئىچى ئاۋىياتسىيە تىرانسپورتىغا تەتبىقلىنىدۇ.

第一百二十九条　国际航空运输承运人的赔偿责任限额按照下列规定执行:

129-ماددا خەلقئارا ئاۋىياتسىيە تىرانسپورت توشۇغۇچىسىنىڭ تۆلەم جاۋابكارلىق چېكى تۆۋەندىكى بەلگىلىمە بويىچە ئىجرا قىلىنىدۇ :

（一）对每名旅客的赔偿责任限额为16600计算单位；但是，旅客可以同承运人书面约定高于本项规定的赔偿责任限额。

( 1 ) ھەربىر يولۇچىغا بېرىلىدىغان تۆلەم جاۋابكارلىق چېكى 16 مىڭ 600 بىرلىك بولىدۇ؛ لېكىن، يولۇچى توشۇغۇچى بىلەن مۇشۇ تۈردە بەلگىلەنگەن تۆلەم جاۋابكارلىق چېكىدىن يۇقىرى بولۇشنى يازما پۈتۈشسە بولىدۇ.

（二）对托运行李或者货物的赔偿责任限额，每公斤为17计算单位。旅客或者托运人在交运托运行李或者货物时，特别声明在目的地点交付时的利益，并在必要时支付附加费的，除承运人证明旅客或者托运人声明的金额高于托运行李或者货物在目的地点交付时的实际利益外，承运人应当在声明金额范围内承担责任。

( 2 ) ھاۋالىلىك توشۇلغان يۈك-تاق ياكى مالنىڭ تۆلەم جاۋابكارلىق چېكى، ھەر كىلوگىرامى 17 ھېسابلاش بىرلىكى بولىدۇ. يولۇچى ياكى توشۇتقۇچى توشۇتۇلغان يۈك-تاق ياكى مالنى تاپشۇرغاندا، مەنزىلدىكى نەرسىنى تاپشۇرۇپ بېرىدىغان چاغدىكى مەنپەئەتنى ئالاھىدە ئېلان قىلغان ھەمدە زۆرۈر تېپىلغاندا قوشۇمچە ھەق تۆلىگەن بولسا، توشۇغۇچى يولۇچى ياكى توشۇتقۇچ ئېيتقان سوممىنىڭ توشۇلغان يۈك-تاقىدىن ياكى مالنى مەنزىلدىكى نەرسە تاپشۇرۇپ بەرگەن چاغدىكى ئەمەلىي پايدىسىدىن يۇقىرى ئىكەنلىكىنى ئىسپاتلىغانلىرى بۇنىڭ سىرتىدا، توشۇغۇچى بايانات ئېلان قىلىنغان سومما دائىرىسىدە جاۋابكارلىقنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك.

托运行李或者货物的一部分或者托运行李、货物中的任何物件毁灭、遗失、损坏或者延误的，用以确定承运人赔偿责任限额的重量，仅为该一包件或者数包件的总重量；但是，因托运行李或者货物的一部分或者托运行李、货物中的任何物件的毁灭、遗失、损坏或者延误，影响同一份行李票或者同一份航空货运单所列其他包件的价值的，确定承运人的赔偿责任限额时，此种包件的总重量也应当考虑在内。

ھاۋالىلىك توشۇلغان يۈك-تاق ياكى مالنىڭ بىر قىسمى ياكى ھاۋالىلىك توشۇلىدىغان يۈك-تاق، مال ئىچىدىكى ھەرقانداق نەرسە ۋەيران بولغان، يىتكەن، بۇزۇلغان ياكى كېچىككەن بولسا، توشۇغۇچىنىڭ تۆلەم جاۋابكارلىق چېكىنىڭ ئېغىرلىقىنى بېكىتىش ئۈچۈن، شۇ يۈك ياكى بىرنەچچە پوسۇلكىنىڭ ئومۇمىي ئېغىرلىقىنى ئۆلچەشكە ئىشلىتىلىدۇ؛ لېكىن، توشۇتۇلغان يۈك-تاق ياكى مالنىڭ بىر قىسمى ياكى توشۇلغان يۈك-تاق، مال ئىچىدىكى ھەرقانداق نەرسە ۋەيران بولۇش، يىتىش، بۇزۇلۇش ياكى كېچىكىش سەۋەبىدىن، ئوخشاش بىر يۈك-تاق بېلىتى ياكى ئوخشاش بىر ئاۋىياتسىيە يۈك توشۇش تالونىدا كۆرسىتىلگەن باشقا پوسۇلكىلارنىڭ قىممىتى بېكىتىلگەندە، توشۇغۇچىنىڭ تۆلەم جاۋابكارلىق چېكى بېكىتىلىدۇ. بۇ خىل سومكىنىڭ ئومۇمىي ئېغىرلىقىنىمۇ ئويلىشىش كېرەك.

（三）对每名旅客随身携带的物品的赔偿责任限额为332计算单位。

( 3 ) ھەربىر يولۇچىنىڭ يېنىدا ئېلىپ يۈرىدىغان بۇيۇملىرىنىڭ تۆلەم جاۋابكارلىق چېكى 332 ھېسابلاش بىرلىكى بولىدۇ.

第一百三十条　任何旨在免除本法规定的承运人责任或者降低本法规定的赔偿责任限额的条款，均属无效；但是，此种条款的无效，不影响整个航空运输合同的效力。

130-ماددا مۇشۇ قانۇندا بەلگىلەنگەن توشۇغۇچىلارنىڭ جاۋابكارلىقىنى كەچۈرۈم قىلىش ياكى مۇشۇ قانۇندا بەلگىلەنگەن تۆلەم جاۋابكارلىقى چېكىنى تۆۋەنلىتىش مەقسەت قىلىنغان ھەرقانداق ماددىلارنىڭ ھەممىسى ئىناۋەتسىز؛ لېكىن، بۇ خىل ماددىنىڭ كۈچكە ئىگە بولماسلىقى پۈتكۈل ئاۋىياتسىيە تىرانسپورت توختامىنىڭ كۈچىگە تەسىر يەتكۈزمەيدۇ.

第一百三十一条　有关航空运输中发生的损失的诉讼，不论其根据如何，只能依照本法规定的条件和赔偿责任限额提出，但是不妨碍谁有权提起诉讼以及他们各自的权利。

131-ماددا ئاۋىياتسىيە تىرانسپورتىدا يۈز بەرگەن زىيانغا دائىر دەۋا مەيلى قانداق ئاساس بولسۇن، پەقەت مۇشۇ قانۇندا بەلگىلەنگەن شەرت ۋە تۆلەم جاۋابكارلىقى چېكى بويىچىلا ئوتتۇرىغا قويۇلىدۇ، لېكىن كىمنىڭ دەۋا قىلىشقا ھوقۇقلۇق ئىكەنلىكى ۋە ئۆز ھوقۇقىغا دەخلى يەتمەيدۇ.

第一百三十二条　经证明，航空运输中的损失是由于承运人或者其受雇人、代理人的故意或者明知可能造成损失而轻率地作为或者不作为造成的，承运人无权援用本法第一百二十八条、第一百二十九条有关赔偿责任限制的规定；证明承运人的受雇人、代理人有此种作为或者不作为的，还应当证明该受雇人、代理人是在受雇、代理范围内行事。

132-ماددا شۇنى ئىسپاتلىدىكى، ئاۋىياتسىيە تىرانسپورتىدىكى زىيان توشۇغۇچى ياكى ئۇنىڭ ياللانغۇچىسى، گۇماشتىسىنىڭ قەستەنلىكى ياكى زىيان كېلىپ چىقىش ئېھتىمالى بارلىقىنى بىلىپ تۇرۇپ يېنىكلىك بىلەن كېلىپ چىققان ياكى قىلىدىغاننى قىلمىغانلىقىدىن كېلىپ چىققان بولسا، توشۇغۇچىنىڭ مۇشۇ قانۇننىڭ 128-، 129-ماددىسىدىكى تۆلەم جاۋابكارلىقىغا چەك قويۇشقا دائىر بەلگىلىمىلەردىن ياردەم بېرىش ھوقۇقى يوق؛ توشۇغۇچىنىڭ ياللانغۇچىسى ۋە ۋاكالەتچىسىدىن ئىبارەت بۇ خىل قىلمىشنىڭ بارلىقى ياكى قىلىدىغاننى قىلمايدىغانلىقىنى ئىسپاتلىغاندا، يەنە شۇ ياللانغۇچى ۋە ۋاكالەتچىنىڭ ياللانغان، ۋاكالەتچىلىك قىلغان دائىرىدە ئىش قىلىدىغانلىقىنى ئىسپاتلاپ بېرىشى كېرەك.

第一百三十三条　就航空运输中的损失向承运人的受雇人、代理人提起诉讼时，该受雇人、代理人证明他是在受雇、代理范围内行事的，有权援用本法第一百二十八条、第一百二十九条有关赔偿责任限制的规定。

133-ماددا ئاۋىياتسىيە تىرانسپورتىدىكى زىيان توغرىسىدا توشۇغۇچىنىڭ ياللانغۇچىسى ۋە ۋاكالەتچىسىگە دەۋا قىلغاندا، ياللانغۇچى ۋە ۋاكالەتچى ئۆزىنىڭ ياللىنىش، ۋاكالەتچىلىك دائىرىسىدە ئىش قىلىدىغانلىقىنى ئىسپاتلىغاندا، مۇشۇ قانۇننىڭ 128-، 129-ماددىسىدىكى تۆلەم جاۋابكارلىقىغا چەك قويۇشقا دائىر بەلگىلىمىلەردىن ياردەم بېرىشكە ھوقۇقلۇق.

在前款规定情形下，承运人及其受雇人、代理人的赔偿总额不得超过法定的赔偿责任限额。

ئالدىنقى تارماقتا بەلگىلەنگەن ئەھۋالدا، توشۇغۇچى ۋە ئۇنىڭ ياللانغۇچىسى، ۋاكالەتچىسىنىڭ تۆلەم ئومۇمىي سوممىسى قانۇندا بەلگىلەنگەن تۆلەم جاۋابكارلىقى چېكىدىن ئېشىپ كەتسە بولمايدۇ.

经证明，航空运输中的损失是由于承运人的受雇人、代理人的故意或者明知可能造成损失而轻率地作为或者不作为造成的，不适用本条第一款和第二款的规定。

ئىسپاتلىنىشىچە، ئاۋىياتسىيە تىرانسپورتىدىكى زىياننى توشۇغۇچىنىڭ ياللانغۇچىسى، ۋاكالەتچىسى قەستەن پەيدا قىلىش ئېھتىمالى بارلىقىنى بىلىپ تۇرۇپ يېنىكلىك بىلەن پەيدا قىلغان ياكى قىلمىغانلىقى كەلتۈرۈپ چىقارغان بولسا، مۇشۇ ماددىنىڭ 1-تارمىقى ۋە 2-تارمىقىدىكى بەلگىلىمە تەتبىقلانمايدۇ.

第一百三十四条　旅客或者收货人收受托运行李或者货物而未提出异议，为托运行李或者货物已经完好交付并与运输凭证相符的初步证据。

134-ماددا يولۇچى ياكى تاپشۇرۇۋالغۇچى توشۇلغان يۈك-تاق ياكى مالنى تاپشۇرۇۋالغاندا باشقىچە پىكرىنى ئوتتۇرىغا قويمىسا، توشۇلغان يۈك – تاق ياكى مالنىڭ ساق تاپشۇرۇلغانلىقى ھەمدە توشۇش ئىسپاتىغا ئۇيغۇن كېلىدىغانلىقىنىڭ دەسلەپكى ئىسپاتى بولىدۇ.

托运行李或者货物发生损失的，旅客或者收货人应当在发现损失后向承运人提出异议。托运行李发生损失的，至迟应当自收到托运行李之日起七日内提出；货物发生损失的，至迟应当自收到货物之日起十四日内提出。托运行李或者货物发生延误的，至迟应当自托运行李或者货物交付旅客或者收货人处置之日起二十一日内提出。

يۈك-تاقلارنى توشۇتۇشتا ياكى مال زىيانغا ئۇچرىغاندا، يولۇچى ياكى تاپشۇرۇۋالغۇچى زىياننى بايقىغاندىن كېيىن توشۇغۇچىغا باشقىچە پىكرىنى ئوتتۇرىغا قويۇشى كېرەك. ھاۋالىلىك توشۇلغان يۈك-تاق زىيانغا ئۇچرىغان بولسا، ئەڭ كېچىككەندە ھاۋالىلىك توشۇلىدىغان يۈك-تاقنى تاپشۇرۇۋالغان كۈندىن باشلاپ 7 كۈن ئىچىدە بېرىشى كېرەك؛ مال زىيانغا ئۇچرىغان بولسا، مالنى تاپشۇرۇۋالغان كۈندىن باشلاپ 14 كۈن ئىچىدە ئوتتۇرىغا قويۇش كېرەك. يۈك-تاقلارنى ھاۋالىلىك توشۇش ياكى مال كېچىكىپ كەتسە، ئەڭ كېچىككەندە يۈك-تاق توشۇلغان ياكى مال يولۇچىغا ياكى تاپشۇرۇۋالغۇچى بىر تەرەپ قىلىشقا تاپشۇرۇلغان كۈندىن باشلاپ 20 كۈن ئىچىدە ئوتتۇرىغا قويۇشى كېرەك.

任何异议均应当在前款规定的期间内写在运输凭证上或者另以书面提出。

ھەرقانداق باشقىچە پىكىر ئالدىنقى تارماقتا بەلگىلەنگەن سۈرۈك ئىچىدە توشۇش ئىسپاتىغا يېزىلىشى ياكى ئايرىم يازما ئوتتۇرىغا قويۇلۇشى كېرەك.

除承运人有欺诈行为外，旅客或者收货人未在本条第二款规定的期间内提出异议的，不能向承运人提出索赔诉讼。

توشۇغۇچىنىڭ ئالدامچىلىق قىلمىشى كۆرۈلگەنلىرىنى ھېسابقا ئالمىغاندا، يولۇچى ياكى تاپشۇرۇۋالغۇچى مۇشۇ ماددىنىڭ 2-تارمىقىدا بەلگىلەنگەن مۇددەت ئىچىدە باشقىچە پىكرىنى ئوتتۇرىغا قويمىسا، توشۇغۇچىغا تۆلەم تەلەپ قىلىش دەۋاسى قىلسا بولمايدۇ.

第一百三十五条　航空运输的诉讼时效期间为二年，自民用航空器到达目的地点、应当到达目的地点或者运输终止之日起计算。

135-ماددا ئاۋىياتسىيە تىرانسپورتىنىڭ دەۋا ۋاقىت چېكىنىڭ سۈرۈكى ئىككى يىل بولۇپ، پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرى مەنزىلگە يېتىپ بارغان جاي، مەنزىلگە يېتىپ بېرىشقا تېگىشلىك جاي ياكى تىرانسپورت ئاخىرلاشقان كۈندىن باشلاپ ھېسابلىنىدۇ.

第一百三十六条　由几个航空承运人办理的连续运输，接受旅客、行李或者货物的每一个承运人应当受本法规定的约束，并就其根据合同办理的运输区段作为运输合同的订约一方。

136-ماددا بىرقانچە ئاۋىياتسىيە توشۇغۇچىسى ئۇدا توشۇغاندا، يولۇچى، يۈك-تاق ياكى مالنى قوبۇل قىلغان ھەربىر توشۇغۇچى مۇشۇ قانۇندا بەلگىلەنگەن چەكلىمىگە ئۇچرىشى ھەمدە توختام بويىچە بېجىرگەن توشۇش بۆلىكى تىرانسپورت توختامىنى زاكاز قىلغان تەرەپ بولۇشى كېرەك.

对前款规定的连续运输，除合同明文约定第一承运人应当对全程运输承担责任外，旅客或者其继承人只能对发生事故或者延误的运输区段的承运人提起诉讼。

ئالدىنقى تارماقتا بەلگىلەنگەن ئۇدا توشۇشتا، توختامدا 1-توشۇغۇچى توشۇشنىڭ پۈتۈن جەريانىغا جاۋابكار بولىدۇ، دەپ ئېنىق پۈتۈشكەنلىرى بۇنىڭ سىرتىدا، يولۇچى ياكى ئۇنىڭ ۋارىسى ھادىسە يۈزبەرگەن ياكى كېچىكتۈرۈلگەن توشۇش بۆلىكىدىكى توشۇغۇچى ئۈستىگىلا دەۋا قىلسا بولىدۇ.

托运行李或者货物的毁灭、遗失、损坏或者延误，旅客或者托运人有权对第一承运人提起诉讼，旅客或者收货人有权对最后承运人提起诉讼，旅客、托运人和收货人均可以对发生毁灭、遗失、损坏或者延误的运输区段的承运人提起诉讼。上述承运人应当对旅客、托运人或者收货人承担连带责任。

ھاۋالىلىك توشۇلغان يۈك-تاق ياكى مال ۋەيران بولغاندا، يوقاپ كەتكەندە، بۇزۇلغاندا ياكى كېچىكىپ كەتكەندە، يولۇچى ياكى توشۇتقۇچى 1-توشۇغۇچى ئۈستىدىن دەۋا قىلىشقا ھوقۇقلۇق، يولۇچى ياكى تاپشۇرۇۋالغۇچى ئاخىرقى توشۇغۇچى ئۈستىدە دەۋا قىلىشقا ھوقۇقلۇق.يولۇچى، توشۇتقۇچى ۋە تاپشۇرۇۋالغۇچى ۋەيران بولغان، يوقاپ كەتكەن، بۇزۇلغان ياكى كېچىكىپ كەتكەن توشۇش بۆلىكىدىكى توشۇغۇچى ئۈستىدىن دەۋا قىلسا بولىدۇ. يۇقىرىقى توشۇغۇچىلار يولۇچى، توشۇتقۇچى ياكى تاپشۇرۇۋالغۇچى ئالدىدا چاتما جاۋابكارلىقنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك.

第四节　实际承运人履行航空运输的特别规定

4-پاراگراف ئەمەلىي توشۇغۇچىلارنىڭ ئاۋىياتسىيە تىرانسپورتى توغرىسىدىكى ئالاھىدە بەلگىلىمىلەرنى ئىجرا قىلىشى

第一百三十七条　本节所称缔约承运人，是指以本人名义与旅客或者托运人，或者与旅客或者托运人的代理人，订立本章调整的航空运输合同的人。

137-ماددا بۇ پاراگرافتا ئېيتىلغان توختاملاشقان توشۇغۇچى ئۆز نامىدا يولۇچى ياكى توشۇتقۇچى بىلەن، ياكى يولۇچى ياكى توشۇتقۇچىنىڭ ۋاكالەتچىسى بىلەن مۇشۇ بابتا تەڭشەلگەن ئاۋىياتسىيە تىرانسپورت توختامىنى تۈزگۈچىنى كۆرسىتىدۇ.

本节所称实际承运人，是指根据缔约承运人的授权，履行前款全部或者部分运输的人，不是指本章规定的连续承运人；在没有相反证明时，此种授权被认为是存在的。

بۇ پاراگرافتا ئېيتىلغان ئەمەلىي توشۇغۇچى توختاملاشقان توشۇغۇچىنىڭ بەرگەن ھوقۇقىغا ئاساسەن، ئالدىنقى تارماقتىكى توشۇش مەجبۇرىيىتىنى تولۇق ئادا قىلىدىغان ياكى قىسمەن توشۇيدىغان كىشىلەرنى كۆرسىتىدۇ، مۇشۇ بابتا بەلگىلەنگەن ئۈزۈكسىز توشۇغۇچىنى كۆرسەتمەيدۇ؛ قارشى ئىسپات بولمىغاندا، بۇ خىل ھوقۇق مەۋجۇت دەپ قارىلىدۇ.

第一百三十八条　除本节另有规定外，缔约承运人和实际承运人都应当受本章规定的约束。缔约承运人应当对合同约定的全部运输负责。实际承运人应当对其履行的运输负责。

138-ماددا مۇشۇ پاراگرافتا ئايرىم بەلگىلىمە چىقىرىلغانلىرىنى ھېسابقا ئالمىغاندا، توختاملاشقان توشۇغۇچىلارمۇ، ئەمەلىي توشۇغۇچىلارمۇ مۇشۇ بابتا بەلگىلەنگەن چەكلىمىگە ئۇچرىشى لازىم. توختام تۈزۈشكەن توشۇغۇچى توختامدا پۈتۈشكەن ھەممە توشۇشقا مەسئۇل بولۇشى كېرەك. ئەمەلىي توشۇغۇچى ئۇنىڭ ئىجرا قىلىنىشىدىكى توشۇشقا مەسئۇل بولۇشى كېرەك.

第一百三十九条　实际承运人的作为和不作为，实际承运人的受雇人、代理人在受雇、代理范围内的作为和不作为，关系到实际承运人履行的运输的，应当视为缔约承运人的作为和不作为。

139-ماددا ئەمەلىي توشۇغۇچىنىڭ قىلغان ئىشى بىلەن قىلمىغان ئىشىنى، ئەمەلىي توشۇغۇچىنىڭ ياللانغۇچىسى ۋە ۋاكالەتچىسىنىڭ ياللانغان، ۋاكالەتچىلىك دائىرىسىدە قىلغان ئىشى ۋە قىلمىغان ئىشى ئەمەلىي توشۇغۇچىنىڭ توشۇغان ھەرىكىتىگە مۇناسىۋەتلىك بولسا، توختاملاشقان توشۇغۇچىنىڭ قىلغان ئىشىنى قىلدى ۋە قىلغان ئىشىنى قىلمىدى دەپ قارىلىدۇ.

缔约承运人的作为和不作为，缔约承运人的受雇人、代理人在受雇、代理范围内的作为和不作为，关系到实际承运人履行的运输的，应当视为实际承运人的作为和不作为；但是，实际承运人承担的责任不因此种作为或者不作为而超过法定的赔偿责任限额。

ئەھدىنامە تۈزۈشكەن توشۇغۇچىنىڭ قىلىش ياكى قىلماسلىق ئىشىدا، توشۇغۇچىنىڭ ياللانغۇچىسى ۋە ۋاكالەتچىسىنىڭ ياللىنىش، ۋاكالەتچىلىك قىلىش دائىرىسىدە قىلغان ئىشى ۋە قىلغان ئىشىنى قىلماسلىقى ئەمەلىي توشۇغۇچىنىڭ توشۇش مەجبۇرىيىتىنى ئادا قىلىشىغا مۇناسىۋەتلىك بولسا، ئەمەلىي توشۇغۇچىنىڭ قىلغان ئىشى ۋە قىلمىغان ئىشى دەپ قارىلىدۇ؛ لېكىن، ئەمەلىي توشۇغۇچى ئۈستىگە ئالغان جاۋابكارلىق شۇ سەۋەبتىن خىل قىلمىش سادىر قىلماسلىق ياكى قىلىدىغاننى قىلماسلىق سەۋەبىدىن قانۇندا بەلگىلەنگەن تۆلەم جاۋابكارلىقى چېكىدىن ئېشىپ كەتمەيدۇ.

任何有关缔约承运人承担本章未规定的义务或者放弃本章赋予的权利的特别协议，或者任何有关依照本法第一百二十八条、第一百二十九条规定所作的在目的地点交付时利益的特别声明，除经实际承运人同意外，均不得影响实际承运人。

توختاملاشقان توشۇغۇچىلارنىڭ مۇشۇ بابتا بەلگىلەنمىگەن مەجبۇرىيەتنى ئۈستىگە ئېلىشى ياكى مۇشۇ بابتا بېرىلگەن ھوقۇقتىن ۋاز كېچىشىگە دائىر ھەرقانداق ئالاھىدە كېلىشىم ياكى مۇشۇ قانۇننىڭ 128-، 129-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە تاپشۇرۇلغان مەنپەئەت توغرىسىدىكى ھەرقانداق ئالاھىدە باياناتتا، ئەمەلىي توشۇغۇچى بىر تاساددىپىيلىقتىن باشقا، ئەمەلىي توشۇغۇچىغا تەسىر يەتكۈزۈشكە بولمايدۇ.

第一百四十条　依照本章规定提出的索赔或者发出的指示，无论是向缔约承运人还是向实际承运人提出或者发出的，具有同等效力；但是，本法第一百一十九条规定的指示，只在向缔约承运人发出时，方有效。

140-ماددا مۇشۇ بابتىكى بەلگىلىمە بويىچە تۆلەم تەلەپ قىلىش ياكى يوليورۇق بېرىش ئەھدىنامە تۈزۈشكەن توشۇغۇچىغا بولسۇن ياكى ئەمەلىي توشۇغۇچىغا بولسۇن، ئوخشاش كۈچكە ئىگە؛ لېكىن، مۇشۇ قانۇننىڭ 119-ماددىسىدا بەلگىلەنگەن يوليورۇق ئەھدىنامە تۈزۈشكەن توشۇغۇچىغىلا بېرىلگەن ۋاقىتتىلا كۈچكە ئىگە بولىدۇ.

第一百四十一条　实际承运人的受雇人、代理人或者缔约承运人的受雇人、代理人，证明他是在受雇、代理范围内行事的，就实际承运人履行的运输而言，有权援用本法第一百二十八条、第一百二十九条有关赔偿责任限制的规定，但是依照本法规定不得援用赔偿责任限制规定的除外。

141-ماددا ئەمەلىي توشۇغۇچىنىڭ ياللانغۇچىسى، ۋاكالەتچىسى ياكى توشۇغۇچى پۈتۈشۈۋالغان ياللانغۇچى ۋە ۋاكالەتچىسى ئۇنىڭ ياللىنىش، ۋاكالەتچىلىك دائىرىسىدە ئىش قىلىدىغانلىقىنى ئىسپاتلايدۇ، ئەمەلىي توشۇغۇچىنىڭ ئادا قىلغان تىرانسپورتىغا نىسبەتەن ئېيتقاندا، مۇشۇ قانۇننىڭ 128-، 129-ماددىسىدىكى تۆلەم جاۋابكارلىقى چەكلىمىسىگە دائىر بەلگىلىمىلەردىن ياردەم بېرىشكە ھوقۇقلۇق، لېكىن مۇشۇ قانۇندىكى تۆلەم جاۋابكارلىقىدىن پايدىلىنىشقا چەك قويۇش بەلگىلىمىسى بولغانلىرى بۇنىڭ سىرتىدا.

第一百四十二条　对于实际承运人履行的运输，实际承运人、缔约承运人以及他们的在受雇、代理范围内行事的受雇人、代理人的赔偿总额不得超过依照本法得以从缔约承运人或者实际承运人获得赔偿的最高数额；但是，其中任何人都不承担超过对他适用的赔偿责任限额。

142-ماددا ئەمەلىي توشۇغۇچىنىڭ توشۇش مەجبۇرىيىتىنى ئادا قىلىشىدا، ئەمەلىي توشۇغۇچى، توختاملاشقان توشۇغۇچى، شۇنىڭدەك ئۇلارنىڭ ياللىنىش، ۋاكالەتچىلىك دائىرىسىدە ئىش قىلىدىغان ياللانغۇچىسى ۋە ۋاكالەتچىسىنىڭ تۆلەم ئومۇمىي سوممىسى مۇشۇ قانۇن بويىچە ئەھدىنامە تۈزۈشكەن توشۇغۇچى ياكى ئەمەلىي توشۇغۇچىدىن ئېرىشكەن تۆلەمنىڭ ئەڭ يۇقىرى سوممىسىدىن ئېشىپ كەتمەسلىكى كېرەك؛ لېكىن، بۇنىڭ ئىچىدە ھەرقانداق كىشى ئۇنىڭغا تەتبىقلانغان تۆلەم جاۋابكارلىق چېكىدىن ئېشىپ كەتكەن تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئالمايدۇ.

第一百四十三条　对实际承运人履行的运输提起的诉讼，可以分别对实际承运人或者缔约承运人提起，也可以同时对实际承运人和缔约承运人提起；被提起诉讼的承运人有权要求另一承运人参加应诉。

143-ماددا ئەمەلىي توشۇغۇچىنىڭ توشۇش مەجبۇرىيىتىنى ئادا قىلىشى ھەققىدىكى دەۋانى ئەمەلىي توشۇغۇچى ياكى توختاملاشقان توشۇغۇچىغا ئايرىم-ئايرىم دەۋا قىلىشقىمۇ، ئەمەلىي توشۇغۇچى بىلەن ئەھدىنامە تۈزۈشكەن توشۇغۇچىغىمۇ بىرلا ۋاقىتتا دەۋا قىلىشقىمۇ بولىدۇ؛ دەۋا قىلىنغان توشۇغۇچى يەنە بىر توشۇغۇچىدىن جاۋاب قايتۇرۇشقا قاتنىشىشنى تەلەپ قىلىشقا ھوقۇقلۇق.

第一百四十四条　除本法第一百四十三条规定外，本节规定不影响实际承运人和缔约承运人之间的权利、义务。

144-ماددا بۇ قانۇننىڭ 143-ماددىسىدا بەلگىلەنگەنلىرىنى ھېسابقا ئالمىغاندا، بۇ پاراگرافتىكى بەلگىلىمە ئەمەلىي توشۇغۇچىلار بىلەن ئەھدىنامە تۈزۈشكەن توشۇغۇچىلار ئوتتۇرىسىدىكى ھوقۇق-مەجبۇرىيەتكە تەسىر يەتكۈزمەيدۇ.

第十章　通用航空

10-باب ھەممىباب ئاۋىياتسىيە

第一百四十五条　通用航空，是指使用民用航空器从事公共航空运输以外的民用航空活动，包括从事工业、农业、林业、渔业和建筑业的作业飞行以及医疗卫生、抢险救灾、气象探测、海洋监测、科学实验、教育训练、文化体育等方面的飞行活动。

145-ماددا ھەممىباب ئاۋىياتسىيە خەلق ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىسىنى ئىشلىتىپ، ئاممىۋى ئاۋىياتسىيە تىرانسپورتىدىن باشقا خەلق ئاۋىياتسىيە پائالىيىتى بىلەن شۇغۇللىنىشنى كۆرسىتىدۇ، سانائەت، يېزا ئىگىلىكى، ئورمانچىلىق، بېلىقچىلىق ۋە بىناكارلىق كەسپى بىلەن شۇغۇللىنىدىغان مەشغۇلات، ئۇچۇش ۋە داۋالاش-ساقلىق ساقلاش، خەتەردىن، ئاپەتتىن قۇتقۇزۇش، ھاۋارايىنى تەكشۈرۈش، دېڭىز-ئوكياننى كۆزىتىش-ئۆلچەش، ئىلمىي تەجرىبە، تەلىم-تەربىيە، مەدەنىيەت-تەنتەربىيە قاتارلىق جەھەتلەردىكى ئۇچۇش پائالىيەتلىرىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.

第一百四十六条　从事通用航空活动，应当具备下列条件:

146-ماددا ھەممىباب ئاۋىياتسىيە پائالىيىتى بىلەن شۇغۇللىنىشتا، تۆۋەندىكى شەرتلەرنى ھازىرلاش كېرەك :

（一）有与所从事的通用航空活动相适应，符合保证飞行安全要求的民用航空器；

( 1 ) شۇغۇللىنىۋاتقان ھەممىباب ئاۋىياتسىيە پائالىيىتىگە ئۇيغۇنلاشقان، ئۇچۇش بىخەتەرلىكىگە كاپالەتلىك قىلىش تەلىپىگە ئۇيغۇن كېلىدىغان پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ئايروپىلانى بولۇش؛

（二）有必需的依法取得执照的航空人员；

( 2 ) قانۇن بويىچە گۇۋاھنامە ئېلىش زۆرۈر بولغان ئاۋىياتسىيە خادىملىرى؛

（三）符合法律、行政法规规定的其他条件。

( 3 ) قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردا بەلگىلەنگەن باشقا شەرتلەر.

从事经营性通用航空，限于企业法人。

تىجارەتلىك ھەممىباب ئاۋىياتسىيە بىلەن شۇغۇللىنىشتا، كارخانا تىپىدىكى قانۇنىي ئىگە بىلەنلا چەكلىنىدۇ.

第一百四十七条　从事非经营性通用航空的，应当向国务院民用航空主管部门办理登记。

147-ماددا تىجارەتسىز ھەممىباب ئاۋىياتسىيە بىلەن شۇغۇللىنىدىغانلار گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقىغا تىزىملىتىشى كېرەك.

从事经营性通用航空的，应当向国务院民用航空主管部门申请领取通用航空经营许可证。

تىجارەتلىك ھەممىباب ئاۋىياتسىيە بىلەن شۇغۇللىنىدىغانلار گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقىغا ھەممىباب ئاۋىياتسىيە تىجارىتى ئىجازەتنامىسى ئېلىشنى ئىلتىماس قىلىشى كېرەك.

第一百四十八条　通用航空企业从事经营性通用航空活动，应当与用户订立书面合同，但是紧急情况下的救护或者救灾飞行除外。

148-ماددا ھەممىباب ئاۋىياتسىيە كارخانىلىرى تىجارەتلىك ھەممىباب ئاۋىياتسىيە پائالىيىتى بىلەن شۇغۇللىنىشتا، ئىشلەتكۈچىلەر بىلەن يازما توختام تۈزۈشى كېرەك، لېكىن جىددىي ئەھۋالدا قۇتقۇزۇش ياكى ئاپەتتىن قۇتقۇزۇپ ئۇچۇش بۇنىڭ سىرتىدا.

第一百四十九条　组织实施作业飞行时，应当采取有效措施，保证飞行安全，保护环境和生态平衡，防止对环境、居民、作物或者牲畜等造成损害。

149-ماددا ئۇچۇشقا تەشكىللەشتە، ئۈنۈملۈك تەدبىر قوللىنىپ، ئۇچۇش بىخەتەرلىكىگە كاپالەتلىك قىلىشى، مۇھىت ۋە ئېكولوگىيەلىك تەڭپۇڭلۇقنى قوغدىشى، مۇھىت، ئاھالە، زىرائەت ياكى چارۋا قاتارلىقلارغا زىيان يەتكۈزۈشنىڭ ئالدىنى ئېلىشى كېرەك.

第一百五十条　从事通用航空活动的，应当投保地面第三人责任险。

150-ماددا ھەممىباب ئاۋىياتسىيە پائالىيىتى بىلەن شۇغۇللىنىدىغانلار يەر يۈزىدىكى 3-كىشى جاۋابكارلىق سۇغۇرتىسىغا قاتناشتۇرۇلۇشى كېرەك.

第十一章　搜寻援救和事故调查

11-باب ئىزدەش، قۇتقۇزۇش ۋە ھادىسىنى تەكشۈرۈش

第一百五十一条　民用航空器遇到紧急情况时，应当发送信号，并向空中交通管制单位报告，提出援救请求；空中交通管制单位应当立即通知搜寻援救协调中心。民用航空器在海上遇到紧急情况时，还应当向船舶和国家海上搜寻援救组织发送信号。

151-ماددا پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرى جىددىي ئەھۋالغا يولۇققاندا، سىگنال بېرىشى ھەمدە ھاۋا قاتنىشىنى باشقۇرۇش ئورنىغا دوكلات قىلىپ، ياردەم بېرىش-قۇتقۇزۇش تەلىپىنى ئوتتۇرىغا قويۇشى كېرەك؛ ھاۋا قاتنىشىنى باشقۇرۇش ئورنى ئىزدەش-قۇتقۇزۇشقا ياردەم بېرىش-ماسلاشتۇرۇش مەركىزىنى دەرھال ئۇقتۇرۇشى كېرەك. پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرى دېڭىزدا جىددىي ئەھۋالغا يولۇققاندا، كېمە-پاراخوت ۋە دۆلەتنىڭ دېڭىزدا ئىزدەش-قۇتقۇزۇش تەشكىلاتىغا سىگنال بېرىشى كېرەك.

第一百五十二条　发现民用航空器遇到紧急情况或者收听到民用航空器遇到紧急情况的信号的单位或者个人，应当立即通知有关的搜寻援救协调中心、海上搜寻援救组织或者当地人民政府。

152-ماددا پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىسىنىڭ جىددىي ئەھۋالغا يولۇققانلىقى ياكى پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ئايروپىلانىنىڭ جىددىي ئەھۋالغا يولۇققانلىق سىگنالىنى ئاڭلىغان ئورۇن ياكى شەخسلەرگە دەرھال ئالاقىدار ئىزدەش، قۇتقۇزۇش-ياردەم بېرىش ماسلاشتۇرۇش مەركىزى، دېڭىزدا ئىزدەش-قۇتقۇزۇش تەشكىلاتى ياكى شۇ جايدىكى خەلق ھۆكۈمىتىگە ئۇقتۇرۇش قىلىش كېرەك.

第一百五十三条　收到通知的搜寻援救协调中心、地方人民政府和海上搜寻援救组织，应当立即组织搜寻援救。

153-ماددا ئۇقتۇرۇشنى تاپشۇرۇۋالغان ئىزدەش، قۇتقۇزۇش-ياردەم بېرىشنى ماسلاشتۇرۇش مەركىزى، يەرلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى ۋە دېڭىزدا ئىزدەش، قۇتقۇزۇش تەشكىلاتى دەرھال ئىزدەش، قۇتقۇزۇش ۋە قۇتقۇزۇشقا تەشكىللىشى كېرەك.

收到通知的搜寻援救协调中心，应当设法将已经采取的搜寻援救措施通知遇到紧急情况的民用航空器。

ئۇقتۇرۇشنى تاپشۇرۇۋالغان ئىزدەش-قۇتقۇزۇشنى ماسلاشتۇرۇش مەركىزى قوللانغان ئىزدەش-قۇتقۇزۇش تەدبىرىنى جىددىي ئەھۋالغا دۇچ كەلگەن خەلق ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىسىگە بىر ئامال قىلىپ ئۇقتۇرۇشى كېرەك.

搜寻援救民用航空器的具体办法，由国务院规定。

پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنى ئىزدەش، قۇتقۇزۇشنىڭ كونكرېت چارىسىنى گوۋۇيۈەن بەلگىلەيدۇ.

第一百五十四条　执行搜寻援救任务的单位或者个人，应当尽力抢救民用航空器所载人员，按照规定对民用航空器采取抢救措施并保护现场，保存证据。

154-ماددا ئىزدەش، قۇتقۇزۇش ۋەزىپىسىنى ئىجرا قىلغان ئورۇن ياكى شەخسلەر پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىگە قاچىلانغان خادىملارنى پۈتۈن كۈچى بىلەن قۇتقۇزۇشى، بەلگىلىمە بويىچە پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىسىگە قۇتقۇزۇش تەدبىرى قوللىنىشى ھەمدە نەق مەيداننى قوغدىشى، دەلىل-ئىسپاتنى ساقلىشى كېرەك.

第一百五十五条　民用航空器事故的当事人以及有关人员在接受调查时，应当如实提供现场情况和与事故有关的情节。

155-ماددا پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرى ھادىسىسىدىكى توختاملاشقۇچىلار، شۇنىڭدەك ئالاقىدار خادىملار تەكشۈرۈشنى قوبۇل قىلغاندا، نەق مەيدان ئەھۋالى ۋە ھادىسىگە ئالاقىدار ئەھۋاللارنى ئەينەن تەمىنلىشى كېرەك.

第一百五十六条　民用航空器事故调查的组织和程序，由国务院规定。

156-ماددا پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرى ھادىسىسىنى تەكشۈرۈشنى تەشكىللەش ۋە تەرتىپنى گوۋۇيۈەن بەلگىلەيدۇ.

第十二章　对地面第三人损害的赔偿责任

12-باب يەر يۈزىدىكى 3-كىشىنىڭ زىيىنىنى تۆلەش جاۋابكارلىقى

第一百五十七条　因飞行中的民用航空器或者从飞行中的民用航空器上落下的人或者物，造成地面（包括水面，下同）上的人身伤亡或者财产损害的，受害人有权获得赔偿；但是，所受损害并非造成损害的事故的直接后果，或者所受损害仅是民用航空器依照国家有关的空中交通规则在空中通过造成的，受害人无权要求赔偿。

157-ماددا ئۇچۇۋاتقان پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ئايروپىلانى ياكى ئۇچۇۋاتقان پۇقراۋى ئاۋىياتسىيەدىن چۈشۈپ كەتكەن ئادەم ياكى نەرسە سەۋەبىدىن يەر يۈزى ( سۇ يۈزىنىمۇ ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ ) دىكى جىسمانىي تالاپەت ياكى مال-مۈلۈك زىيىنى كېلىپ چىققان بولسا، زىيانلانغۇچى تۆلەمگە ئېرىشىشكە ھوقۇقلۇق؛ لېكىن، ئۇچرىغان زىيان زىيان زىيان كەلتۈرۈپ چىقارغان ھادىسىنىڭ بىۋاسىتە ئاقىۋىتى ئەمەس ياكى ئۇچرىغان زىيان پەقەت خەلق ئاۋىياتسىيەسىنىڭ دۆلەتنىڭ ئالاقىدار ھاۋا قاتنىشى قائىدىسى بويىچە بوشلۇقتا ئۆتۈشىدىن كېلىپ چىققان بولسا، زىيانلانغۇچىنىڭ تۆلەم تەلەپ قىلىش ھوقۇقى بولمايدۇ.

前款所称飞行中，是指自民用航空器为实际起飞而使用动力时起至着陆冲程终了时止；就轻于空气的民用航空器而言，飞行中是指自其离开地面时起至其重新着地时止。

ئالدىنقى تارماقتا ئېيتىلغان ئۇچۇش خەلق ئاۋىياتسىيەسى ئەمەلىي ئۇچۇش ئۈچۈن ھەرىكەتلەندۈرگۈچى كۈچ ئىشلەتكەندە، تاكى قونۇش مۇساپىسى ئاخىرلاشقانغا قەدەر بولغان جەرياننى كۆرسىتىدۇ؛ ھاۋادىن يېنىك بولغان خەلق ئاۋىئاتسىيە ۋاسىتىلىرىگە نىسبەتەن ئېيتقاندا، ئۇچۇش يەر يۈزىدىن ئايرىلغان ۋاقىتتىن باشلاپ، قايتىدىن يەرگە چۈشكەن ۋاقىتقىچە بولغان ۋاقىتنى كۆرسىتىدۇ.

第一百五十八条　本法第一百五十七条规定的赔偿责任，由民用航空器的经营人承担。

158-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 157-ماددىسىدا بەلگىلەنگەن تۆلەم جاۋابكارلىقىنى پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىسىنى باشقۇرغۇچى ئۈستىگە ئالىدۇ.

前款所称经营人，是指损害发生时使用民用航空器的人。民用航空器的使用权已经直接或者间接地授予他人，本人保留对该民用航空器的航行控制权的，本人仍被视为经营人。

ئالدىنقى تارماقتا ئېيتىلغان تىجارەتچى زىيان پەيدا بولغاندا پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنى ئىشلەتكەن كىشىنى كۆرسىتىدۇ. پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنى ئىشلىتىش ھوقۇقى باشقىلارغا بىۋاسىتە ياكى ۋاسىتىلىك بېرىلگەن، شۇ پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىسىنىڭ يۈرۈشىنى كونترول قىلىش ھوقۇقىنى ئۆزى ساقلاپ قالغان بولسا، ئۆزى يەنىلا باشقۇرغۇچى دەپ قارىلىدۇ.

经营人的受雇人、代理人在受雇、代理过程中使用民用航空器，无论是否在其受雇、代理范围内行事，均视为经营人使用民用航空器。

تىجارەتچىنىڭ ياللانغۇچىسى، ۋاكالەتچىسى ياللىنىش، ۋاكالەتچىلىك قىلىش جەريانىدا پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىسىنى ئىشلەتكەندە، مەيلى ئۇ ياللانغان، ۋاكالەتچىلىك قىلغان دائىرىدە ئىش قىلسۇن ياكى قىلمىسۇن، تىجارەتچى پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىسىنى ئىشلەتتى دەپ قارىلىدۇ.

民用航空器登记的所有人应当被视为经营人，并承担经营人的责任；除非在判定其责任的诉讼中，所有人证明经营人是他人，并在法律程序许可的范围内采取适当措施使该人成为诉讼当事人之一。

پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنى تىزىملاتقان ئىگىدار تىجارەتچى دەپ قارىلىشى ھەمدە تىجارەتچى جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك؛ ئۇنىڭ جاۋابكارلىقىغا ھۆكۈم قىلىنغان دەۋادا، ئىگىدار تىجارەتچىنىڭ باشقىلار ئىكەنلىكىنى ئىسپاتلىمىغانلىرى ھەمدە قانۇن تەرتىپى ئىجازەت بەرگەن دائىرىدە مۇۋاپىق تەدبىر قوللىنىپ، شۇ كىشىنى دەۋادىكى دەۋالاشقۇچىلارنىڭ بىرىگە ئايلاندۇرغانلىرى بۇنىڭ سىرتىدا.

第一百五十九条　未经对民用航空器有航行控制权的人同意而使用民用航空器，对地面第三人造成损害的，有航行控制权的人除证明本人已经适当注意防止此种使用外，应当与该非法使用人承担连带责任。

159-ماددا پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىسىنى يۈرۈش-كونترول قىلىش ھوقۇقىغا ئىگە كىشىنىڭ ماقۇللۇقىنى ئالماي تۇرۇپ، پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىسىنى ئىشلىتىپ، يەر يۈزىدىكى 3-كىشىگە زىيان سالغان بولسا، يۈرۈشنى كونترول قىلىش ھوقۇقى بار كىشى ئۆزىنىڭ بۇ خىل ئىشلىتىشنىڭ ئالدىنى ئېلىشقا مۇۋاپىق دىققەت قىلغانلىقىنى ئىسپاتلىغاندىن سىرت، شۇ قانۇنسىز ئىشلەتكۈچى بىلەن بىرلىكتە چاتما جاۋابكارلىقنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك.

第一百六十条　损害是武装冲突或者骚乱的直接后果，依照本章规定应当承担责任的人不承担责任。

160-ماددا زىيان قوراللىق توقۇنۇش ياكى پاراكەندىچىلىكنىڭ بىۋاسىتە ئاقىۋىتى، مۇشۇ بابتىكى بەلگىلىمە بويىچە جاۋابكارلىقنى ئۈستىگە ئالىدىغان كىشى جاۋابكارلىقنى ئۈستىگە ئالمايدۇ.

依照本章规定应当承担责任的人对民用航空器的使用权业经国家机关依法剥夺的，不承担责任。

مۇشۇ بابتىكى بەلگىلىمە بويىچە جاۋابكارلىقنى ئۈستىگە ئېلىشقا تېگىشلىك كىشى پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىسى ئىشلىتىش ھوقۇقىنى دۆلەت ئورگىنى قانۇن بويىچە مەھرۇم قىلغان بولسا، جاۋابكارلىقنى ئۈستىگە ئالمايدۇ.

第一百六十一条　依照本章规定应当承担责任的人证明损害是完全由于受害人或者其受雇人、代理人的过错造成的，免除其赔偿责任；应当承担责任的人证明损害是部分由于受害人或者其受雇人、代理人的过错造成的，相应减轻其赔偿责任。但是，损害是由于受害人的受雇人、代理人的过错造成时，受害人证明其受雇人、代理人的行为超出其所授权的范围的，不免除或者不减轻应当承担责任的人的赔偿责任。

161-ماددا مۇشۇ بابتىكى بەلگىلىمە بويىچە جاۋابكارلىقنى ئۈستىگە ئالىدىغان كىشى زىياننى زىيانلانغۇچى ياكى ئۇنىڭ ياللانغۇچىسى ۋە ۋاكالەتچىسىنىڭ خاتالىقى تۈپەيلىدىن پۈتۈنلەي كەلتۈرۈپ چىقارغانلىقىنى ئىسپاتلاپ بېرەلىسە، ئۇنىڭ تۆلەم جاۋابكارلىقى كەچۈرۈم قىلىنىدۇ؛ جاۋابكارلىقنى ئۈستىگە ئالىدىغان كىشى زىياننى زىيانلانغۇچى ياكى ئۇنىڭ ياللانغۇچىسى، ۋاكالەتچىسىنىڭ خاتالىقى كەلتۈرۈپ چىقارغانلىقىنى ئىسپاتلىغان بولسا، ئۇنىڭ تۆلەم جاۋابكارلىقى مۇناسىپ يېنىكلىتىلىدۇ. لېكىن زىياننى زىيانلانغۇچىنىڭ ياللانغۇچىسى ۋە ۋاكالەتچىسىنىڭ خاتالىقى كەلتۈرۈپ چىقارغاندا، زىيانلانغۇچى ئۆزىنىڭ ياللانغۇچى ۋە ۋاكالەتچىسىنىڭ ھەرىكىتىنىڭ ھوقۇق بېرىلگەن دائىرىدىن ھالقىپ كەتكەنلىكىنى ئىسپاتلاپ بېرەلىسە، جاۋابكارلىقنى ئۈستىگە ئالىدىغان كىشىنىڭ تۆلەم جاۋابكارلىقى كەچۈرۈم قىلىنمايدۇ ياكى يېنىكلىتىلمەيدۇ.

一人对另一人的死亡或者伤害提起诉讼，请求赔偿时，损害是该另一人或者其受雇人、代理人的过错造成的，适用前款规定。

بىر كىشى يەنە بىر كىشىنىڭ ئۆلۈشى ياكى زەخىملىنىشى ئۈستىدىن دەۋا قىلىپ، تۆلەم تەلەپ قىلغاندا، زىياننى شۇ كىشى ياكى ئۇنىڭ ياللانغۇچىسى ۋە ۋاكالەتچىسىنىڭ خاتالىقى كەلتۈرۈپ چىقارغان بولسا، ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە بولىدۇ.

第一百六十二条　两个以上的民用航空器在飞行中相撞或者相扰，造成本法第一百五十七条规定的应当赔偿的损害，或者两个以上的民用航空器共同造成此种损害的，各有关民用航空器均应当被认为已经造成此种损害，各有关民用航空器的经营人均应当承担责任。

162-ماددا خەلق ئاۋىياتسىيەسىنىڭ ئىككىدىن ئارتۇق ئايروپىلانى ئۇچۇش جەريانىدا سوقۇلۇپ ياكى بىر-بىرىگە كاشىلا قىلىپ، مۇشۇ قانۇننىڭ 157-ماددىسىدا بەلگىلەنگەن تۆلەشكە تېگىشلىك زىياننى كەلتۈرۈپ چىقارغان ياكى خەلق ئاۋىياتسىيەسى ئىككىدىن ئارتۇق ئايروپىلانى بۇ خىل زىياننى بىرلىكتە كەلتۈرۈپ چىقارغان بولسا، ئالاقىدار خەلق ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرى بۇ خىل زىياننى كەلتۈرۈپ چىقاردى دەپ قارىلىشى كېرەك، پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنى باشقۇرغۇچى ھەرقايسى كىشىلەر مەسئۇلىيەتنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك.

第一百六十三条　本法第一百五十八条第四款和第一百五十九条规定的人，享有依照本章规定经营人所能援用的抗辩权。

163-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 158-ماددىسىنىڭ 4-تارمىقى ۋە 159-ماددىسىدا بەلگىلەنگەن كىشىلەر مۇشۇ بابتىكى بەلگىلىمە بويىچە باشقۇرغۇچى ياردەم بېرەلەيدىغان مۇنازىرە ھوقۇقىدىن بەھرىمەن بولىدۇ.

第一百六十四条　除本章有明确规定外，经营人、所有人和本法第一百五十九条规定的应当承担责任的人，以及他们的受雇人、代理人，对于飞行中的民用航空器或者从飞行中的民用航空器上落下的人或者物造成的地面上的损害不承担责任，但是故意造成此种损害的人除外。

164-ماددا تىجارەتچى، ئىگىدار ۋە مۇشۇ قانۇننىڭ 159-ماددىسىدا بەلگىلەنگەن مەسئۇلىيەتنى ئۈستىگە ئالىدىغان كىشى، شۇنىڭدەك ئۇلارنىڭ ياللانغۇچىسى، ۋاكالەتچىسى مۇشۇ بابتا ئېنىق بەلگىلەنگەنلىرىنى ھېسابقا ئالمىغاندا، ئۇچۇۋاتقان پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرى ياكى ئۇچۇۋاتقان پۇقراۋى ئاۋىياتسىيەدىن چۈشۈپ كەتكەن ئادەم ياكى نەرسە كەلتۈرۈپ چىقارغان يەر يۈزىدىكى زىيانغا قارىتا جاۋابكارلىقنى ئۈستىگە ئالمايدۇ، لېكىن بۇ خىل زىياننى قەستەن كەلتۈرۈپ چىقارغانلار بۇنىڭ سىرتىدا.

第一百六十五条　本章不妨碍依照本章规定应当对损害承担责任的人向他人追偿的权利。

16-ماددا بۇ باب مۇشۇ بابتىكى بەلگىلىمە بويىچە زىياننى ئۈستىگە ئالغان كىشىنىڭ باشقىلاردىن تۆلىتىۋېلىش ھوقۇقىغا دەخلى قىلمايدۇ.

第一百六十六条　民用航空器的经营人应当投保地面第三人责任险或者取得相应的责任担保。

16-ماددا پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىسىنى باشقۇرغۇچى يەر يۈزىدىكى 3-كىشى جاۋابكارلىق سۇغۇرتىسىغا قاتنىشىشى ياكى مۇناسىپ جاۋابكارلىق كېپىللىكى ئېلىشى كېرەك.

第一百六十七条　保险人和担保人除享有与经营人相同的抗辩权，以及对伪造证件进行抗辩的权利外，对依照本章规定提出的赔偿请求只能进行下列抗辩:

167-ماددا سۇغۇرتىلىغۇچى بىلەن كېپىل تىجارەتچىگە ئوخشاش قارشىلىشىش ھوقۇقى ۋە ساختا گۇۋاھنامىگە رەددىيە بېرىش ھوقۇقىدىن بەھرىمەن بولغاندىن سىرت، مۇشۇ بابتىكى بەلگىلىمە بويىچە ئوتتۇرىغا قويۇلغان تۆلەم تەلىپىگە تۆۋەندىكى رەددىيە بېرىشىگىلا بولىدۇ :

（一）损害发生在保险或者担保终止有效后；然而保险或者担保在飞行中期满的，该项保险或者担保在飞行计划中所载下一次降落前继续有效，但是不得超过二十四小时；

( 1 ) زىيان سۇغۇرتا ياكى كېپىللىك ئاخىرلىشىپ كۈچكە ئىگە بولغاندىن كېيىن كۆرۈلسە؛ لېكىن سۇغۇرتا ياكى كېپىللىك ئۇچۇشنىڭ ئوتتۇرىلىرىدا توشقان بولسا، شۇ سۇغۇرتا ياكى كېپىللىك ئۇچۇش پىلانىدا كېيىنكى قېتىم قونۇشتىن بۇرۇن داۋاملىق كۈچكە ئىگە بولىدۇ، لېكىن 24 سائەتتىن ئېشىپ كەتمەسلىكى كېرەك؛

（二）损害发生在保险或者担保所指定的地区范围外，除非飞行超出该范围是由于不可抗力、援助他人所必需，或者驾驶、航行或者领航上的差错造成的。

( 2 ) زىيان سۇغۇرتا ياكى كېپىللىكتە بەلگىلەنگەن رايون دائىرىسىدە يۈز بەرگەندە، شۇ دائىرىدىن ھالقىپ كېتىش تاقابىل تۇرغىلى بولمايدىغان كۈچ، باشقىلارغا ياردەم بېرىش ئېھتىياجى ياكى ھەيدەش، يۈرۈش ياكى يول باشلاشتىكى خاتالىق كەلتۈرۈپ چىقارغانلىرى بۇنىڭ سىرتىدا.

前款关于保险或者担保继续有效的规定，只在对受害人有利时适用。

ئالدىنقى تارماقتىكى سۇغۇرتا ياكى كېپىللىكنىڭ داۋاملىق كۈچكە ئىگە بولۇشى توغرىسىدىكى بەلگىلىمە زىيانلانغۇچىغا پايدىلىق شارائىتتىلا تەتبىقلىنىدۇ.

第一百六十八条　仅在下列情形下，受害人可以直接对保险人或者担保人提起诉讼，但是不妨碍受害人根据有关保险合同或者担保合同的法律规定提起直接诉讼的权利:

168-ماددا تۆۋەندىكى ئەھۋالدىلا زىيانلانغۇچى سۇغۇرتىلىغۇچى ياكى كېپىل ئۈستىدىن بىۋاسىتە دەۋا قىلسا بولىدۇ، لېكىن زىيانلانغۇچىنىڭ ئالاقىدار سۇغۇرتا توختامى ياكى كېپىللىك توختامىغا دائىر قانۇنلاردىكى بەلگىلىمىلەر بويىچە بىۋاسىتە دەۋا قىلىش ھوقۇقىغا دەخلى يەتكۈزمەيدۇ :

（一）根据本法第一百六十七条第（一）项、第（二）项规定，保险或者担保继续有效的；

( 1 ) مۇشۇ قانۇننىڭ 167-ماددا ( 1 ) تارماقچىسى، ( 2 ) تارماقچىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە، سۇغۇرتا ياكى كېپىللىك داۋاملىق كۈچكە ئىگە بولسا؛

（二）经营人破产的。

( 2 ) تىجارەتچى ۋەيران بولغان بولسا.

除本法第一百六十七条第一款规定的抗辩权，保险人或者担保人对受害人依照本章规定提起的直接诉讼不得以保险或者担保的无效或者追溯力终止为由进行抗辩。

مۇشۇ قانۇننىڭ 167-ماددىسىنىڭ 1-تارمىقىدا بەلگىلەنگەن ئاقلاش ھوقۇقىنى ھېسابقا ئالمىغاندا، سۇغۇرتىلىغۇچى ياكى كېپىل زىيانلانغۇچىنىڭ مۇشۇ بابتىكى بەلگىلىمە بويىچە قىلغان بىۋاسىتە دەۋاسىغا سۇغۇرتا ياكى كېپىللىكنىڭ ئۈنۈمى بولمىغانلىقى ياكى سۈرۈشتۈرۈش كۈچى ئاخىرلاشقانلىقىنى باھانە قىلىپ رەددىيە بەرسە بولمايدۇ.

第一百六十九条　依照本法第一百六十六条规定提供的保险或者担保，应当被专门指定优先支付本章规定的赔偿。

16-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 166-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە بېرىلگەن سۇغۇرتا ياكى كېپىللىكنى مۇشۇ بابتا بەلگىلەنگەن تۆلەم ئۈچۈن مەخسۇس بەلگىلەش كېرەك.

第一百七十条　保险人应当支付给经营人的款项，在本章规定的第三人的赔偿请求未满足前，不受经营人的债权人的扣留和处理。

170-ماددا سۇغۇرتىچى تىجارەتچىگە بېرىدىغان پۇلنى مۇشۇ بابتا بەلگىلەنگەن 3-كىشىنىڭ تۆلەم تەلىپى قاندۇرۇلۇشتىن ئىلگىرى تىجارەتچىنىڭ ھەقدارى تۇتۇپ قالمايدۇ ۋە بىر تەرەپ قىلمايدۇ.

第一百七十一条　地面第三人损害赔偿的诉讼时效期间为二年，自损害发生之日起计算；但是，在任何情况下，时效期间不得超过自损害发生之日起三年。

171-ماددا يەر يۈزىدىكى 3-كىشىنىڭ زىياننى تۆلەش دەۋا ۋاقىت چېكىنىڭ سۈرۈكى 2 يىل بولىدۇ، زىيان پەيدا بولغان كۈندىن باشلاپ ھېسابلىنىدۇ؛ لېكىن، ھەرقانداق ئەھۋالدا، ۋاقىت چېكى مۇددىتى زىيان يۈز بەرگەن كۈندىن باشلاپ ئۈچ يىلدىن ئېشىپ كەتمەسلىكى كېرەك.

第一百七十二条　本章规定不适用于下列损害:

172-ماددا بۇ بابتا تۆۋەندىكى زىيانغا تەتبىقلانمايدىغانلىقى بەلگىلەنگەن :

（一）对飞行中的民用航空器或者对该航空器上的人或者物造成的损害；

( 1 ) ئۇچۇۋاتقان پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىسىگە ياكى شۇ ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىسىدىكى ئادەم ياكى نەرسىگە زىيان يەتكۈزۈش؛

（二）为受害人同经营人或者同发生损害时对民用航空器有使用权的人订立的合同所约束，或者为适用两方之间的劳动合同的法律有关职工赔偿的规定所约束的损害；

( 2 ) زىيانلانغۇچى بىر تىجارەتچى بىلەن ياكى زىيان كۆرۈلگەندە پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىسىنى ئىشلىتىش ھوقۇقىغا ئىگە كىشى تۈزگەن توختام بىلەن چەكلەنگەن ياكى ئىككى تەرەپ ئوتتۇرىسىدىكى ئەمگەك توختامى تەتبىقلانغان قانۇندىكى ئىشچى-خىزمەتچىلەرگە تۆلەيدىغان ئالاقىدار بەلگىلىمە بىلەن چەكلەنگەن زىيان؛

（三）核损害。

( 3 ) يادرو زىيىنى.

第十三章　对外国民用航空器的特别规定

13-باب چەت ئەل خەلق ئاۋىياتسىيەسى ۋاسىتىلىرىگە دائىر ئالاھىدە بەلگىلىمە

第一百七十三条　外国人经营的外国民用航空器，在中华人民共和国境内从事民用航空活动，适用本章规定；本章没有规定的，适用本法其他有关规定。

173-ماددا چەت ئەللىكلەر تىجارەت قىلىۋاتقان چەت ئەل خەلق ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرى جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى چېگراسى ئىچىدە خەلق ئاۋىياتسىيە پائالىيىتى بىلەن شۇغۇللانسا، مۇشۇ بابتىكى بەلگىلىمىلەر بويىچە بولىدۇ؛ بۇ بابتا بەلگىلەنمىگەنلىرىگە مۇشۇ قانۇندىكى باشقا مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىلەر تەتبىقلىنىدۇ.

第一百七十四条　外国民用航空器根据其国籍登记国政府与中华人民共和国政府签订的协定、协议的规定，或者经中华人民共和国国务院民用航空主管部门批准或者接受，方可飞入、飞出中华人民共和国领空和在中华人民共和国境内飞行、降落。

174-ماددا چەت ئەل خەلق ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرى ئۆز تەۋەلىكىنى تىزىملىغۇچى دۆلەت ھۆكۈمىتى بىلەن جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى ھۆكۈمىتى ئىمزالىغان كېلىشىم ۋە كېلىشىملەردىكى بەلگىلىمىلەرگە ئاساسەن ياكى جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى گوۋۇيۈەنىنىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقىنىڭ تەستىقى بىلەن ياكى قوبۇل قىلغاندىن كېيىن، جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ھاۋا تەۋەلىكىگە ئۇچۇپ كىرەلەيدۇ، ئۇچۇپ چىقالايدۇ ۋە جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى چېگراسى ئىچىدە ئۇچىدۇ ۋە قونىدۇ.

对不符合前款规定，擅自飞入、飞出中华人民共和国领空的外国民用航空器，中华人民共和国有关机关有权采取必要措施，令其在指定的机场降落；对虽然符合前款规定，但是有合理的根据认为需要对其进行检查的，有关机关有权令其在指定的机场降落。

ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمىگە ئۇيغۇن كەلمەيدىغان، جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ھاۋا تەۋەلىكىگە ئۆز مەيلىچە كىرگەن، ئۇچۇپ چىققان چەت ئەل خەلق ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىگە جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ئالاقىدار ئورگىنى زۆرۈر تەدبىر قوللىنىپ، ئۇلارنى بەلگىلەنگەن ئايرودۇرۇمغا قوندۇرۇشقا ھوقۇقلۇق؛ گەرچە ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمىگە ئۇيغۇن بولسىمۇ، لېكىن مۇۋاپىق ئاساس بويىچە ئۇنى تەكشۈرۈش زۆرۈر بولسا، ئالاقىدار ئورگان ئۇنى بەلگىلەنگەن ئايرودۇرۇمغا قونۇشقا بۇيرۇشقا ھوقۇقلۇق.

第一百七十五条　外国民用航空器飞入中华人民共和国领空，其经营人应当提供有关证明书，证明其已经投保地面第三人责任险或者已经取得相应的责任担保；其经营人未提供有关证明书的，中华人民共和国国务院民用航空主管部门有权拒绝其飞入中华人民共和国领空。

175-ماددا چەت ئەل پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ئايروپىلانى جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ھاۋا تەۋەلىكىگە ئۇچۇپ كىرگەندە، ئۇنىڭ تىجارەتچىسى ئالاقىدار ئىسپاتلارنى بېرىپ، ئۆزىنىڭ يەر يۈزىدىكى 3-كىشى جاۋابكارلىق سۇغۇرتىسىغا قاتناشقانلىقىنى ياكى مۇناسىپ جاۋابكارلىق كېپىللىكىگە ئېرىشكەنلىكىنى ئىسپاتلىشى كېرەك؛ ئۇنىڭ تىجارەتچىسى ئالاقىدار ئىسپاتلارنى بەرمىسە، جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى گوۋۇيۈەنىنىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقى ئۇنىڭ جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ھاۋا تەۋەلىكىگە ئۇچۇپ كىرىشىنى رەت قىلىشقا ھوقۇقلۇق.

第一百七十六条　外国民用航空器的经营人经其本国政府指定，并取得中华人民共和国国务院民用航空主管部门颁发的经营许可证，方可经营中华人民共和国政府与该外国政府签订的协定、协议规定的国际航班运输；外国民用航空器的经营人经其本国政府批准，并获得中华人民共和国国务院民用航空主管部门批准，方可经营中华人民共和国境内一地和境外一地之间的不定期航空运输。

176-ماددا چەت ئەل خەلق ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىسىنى باشقۇرغۇچى ئۆز دۆلىتىنىڭ ھۆكۈمىتى بېكىتكەن ھەمدە جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيە مەسئۇل تارمىقى بەرگەن تىجارەت ئىجازەتنامىسىنى ئالغاندىن كېيىن، جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى ھۆكۈمىتى بىلەن شۇ چەت ئەل ھۆكۈمىتى ئىمزالىغان كېلىشىم، كېلىشىمدە بەلگىلەنگەن خەلقئارا نۆۋەتچى ئايروپىلان تىرانسپورتى تىجارىتى بىلەن شۇغۇللانسا بولىدۇ؛ چەت ئەل خەلق ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنى باشقۇرغۇچى ئۆز دۆلىتى ھۆكۈمىتىنىڭ تەستىقى بىلەن ھەمدە جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى گوۋۇيۈەنىنىڭ خەلق ئاۋىياتسىيە مەسئۇل تارمىقىنىڭ تەستىقىنى ئالغاندىن كېيىن، جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى چېگراسى ئىچىدىكى بىر جاي بىلەن چېگرا سىرتىدىكى بىر جاي ئارىلىقىدا قەرەلسىز ئاۋىياتسىيە تىرانسپورتى تىجارىتى بىلەن شۇغۇللانسا بولىدۇ.

前款规定的外国民用航空器经营人，应当依照中华人民共和国法律、行政法规的规定，制定相应的安全保卫方案，报中华人民共和国国务院民用航空主管部门备案。

ئالدىنقى تارماقتا بەلگىلەنگەن چەت ئەل خەلق ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىسى تىجارەتچىلىرى جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ قانۇن، مەمۇرىي نىزاملىرىدىكى بەلگىلىمە بويىچە، مۇناسىپ بىخەتەرلىك قوغداش لايىھەسى تۈزۈپ، جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقىغا ئەنگە ئالدۇرۇشى كېرەك.

第一百七十七条　外国民用航空器的经营人，不得经营中华人民共和国境内两点之间的航空运输。

177-ماددا چەت ئەل خەلق ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىسىنى باشقۇرغۇچىلار جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى چېگراسى ئىچىدىكى ئىككى نۇقتا ئارىسىدىكى ئاۋىياتسىيە تىرانسپورتى تىجارىتى بىلەن شۇغۇللانسا بولمايدۇ.

第一百七十八条　外国民用航空器，应当按照中华人民共和国国务院民用航空主管部门批准的班期时刻或者飞行计划飞行；变更班期时刻或者飞行计划的，其经营人应当获得中华人民共和国国务院民用航空主管部门的批准；因故变更或者取消飞行的，其经营人应当及时报告中华人民共和国国务院民用航空主管部门。

178-ماددا چەت ئەل خەلق ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرى جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيە مەسئۇل تارمىقى تەستىقلىغان نۆۋەتچى ئايروپىلان ۋاقتى ياكى ئۇچۇش پىلانى بويىچە ئۇچۇشى كېرەك؛ نۆۋەتچى ئايروپىلان ۋاقتى ياكى ئۇچۇش پىلانىنى ئۆزگەرتىدىغان بولسا، ئۇنىڭ تىجارەتچىسى جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقىنىڭ تەستىقىنى ئېلىشى كېرەك؛ مەلۇم سەۋەبلەر تۈپەيلىدىن ئۇچۇشنى ئۆزگەرتكەن ياكى بىكار قىلغان بولسا، ئۇنىڭ تىجارەتچىسى جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى گوۋۇيۈەنىنىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقىغا ۋاقتىدا دوكلات قىلىشى كېرەك.

第一百七十九条　外国民用航空器应当在中华人民共和国国务院民用航空主管部门指定的设关机场起飞或者降落。

179-ماددا چەت ئەل خەلق ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرى جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيە مەسئۇل تارمىقى بېكىتكەن تاموژنا تەسىس قىلىنغان ئايرودۇرۇمدا ئۇچۇشى ياكى قونۇشى كېرەك.

第一百八十条　中华人民共和国国务院民用航空主管部门和其他主管机关，有权在外国民用航空器降落或者飞出时查验本法第九十条规定的文件。

180-ماددا جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقى ۋە باشقا مەسئۇل ئورگانلار چەت ئەل خەلق ئاۋىياتسىيەسىگە قونغاندا ياكى ئۇچۇپ چىققاندا مۇشۇ قانۇننىڭ 90-ماددىسىدا بەلگىلەنگەن ھۆججەتلەرنى تەكشۈرۈشكە ھوقۇقلۇق.

外国民用航空器及其所载人员、行李、货物，应当接受中华人民共和国有关主管机关依法实施的入境出境、海关、检疫等检查。

چەت ئەل پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرى ۋە ئۇلارغا قاچىلانغان خادىملار، يۈك-تاق، ماللار جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ئالاقىدار مەسئۇل ئورگىنىنىڭ قانۇن بويىچە يولغا قويغان چېگرادىن كىرىش-چىقىش، تاموژنا، كارانتىن قىلىش قاتارلىق تەكشۈرۈشىنى قوبۇل قىلىشى كېرەك.

实施前两款规定的查验、检查，应当避免不必要的延误。

ئالدىنقى ئىككى تارماقتا بەلگىلەنگەن تەكشۈرۈش، تەكشۈرۈشنى زۆرۈر بولمىغان كېچىكتۈرۈشتىن ساقلىنىش كېرەك.

第一百八十一条　外国民用航空器国籍登记国发给或者核准的民用航空器适航证书、机组人员合格证书和执照，中华人民共和国政府承认其有效；但是，发给或者核准此项证书或者执照的要求，应当等于或者高于国际民用航空组织制定的最低标准。

181-ماددا چەت ئەل پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنىڭ دۆلەت تەۋەلىكىنى تىزىملىغۇچى دۆلەت بەرگەن ياكى تەستىقلىغان پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنىڭ ئۇچۇشقا ماس كېلىش گۇۋاھنامىسى، ئايروپىلان خادىملىرىنىڭ لاياقەتلىك گۇۋاھنامىسى ۋە كىنىشكىسىنى جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى ھۆكۈمىتى ئۇنىڭ كۈچكە ئىگە ئىكەنلىكىنى ئېتىراپ قىلىدۇ؛ لېكىن، بۇ گۇۋاھنامە ياكى كىنىشكىنى بېرىش ياكى تەستىقلاش تەلىپى خەلقئارا خەلق ئاۋىياتسىيە تەشكىلاتى تۈزگەن ئەڭ تۆۋەن ئۆلچەمگە باراۋەر بولۇشى ياكى ئۇنىڭدىن يۇقىرى بولۇشى كېرەك.

第一百八十二条　外国民用航空器在中华人民共和国搜寻援救区内遇险，其所有人或者国籍登记国参加搜寻援救工作，应当经中华人民共和国国务院民用航空主管部门批准或者按照两国政府协议进行。

182-ماددا چەت ئەلنىڭ پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرى جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ئىزدەش-قۇتقۇزۇش رايونىدا خەتەرگە ئۇچرىغاندا، ئۇلارنىڭ ئىگىسى ياكى دۆلەت تەۋەلىكىنى تىزىملىغان دۆلەت ئىزدەش-قۇتقۇزۇش خىزمىتىگە قاتنىشىشتا، جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى گوۋۇيۈەنىنىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقىنىڭ تەستىقى ياكى ئىككى دۆلەت ھۆكۈمىتىنىڭ كېلىشىمى بويىچە ئىش كۆرۈشى كېرەك.

第一百八十三条　外国民用航空器在中华人民共和国境内发生事故，其国籍登记国和其他有关国家可以指派观察员参加事故调查。事故调查报告和调查结果，由中华人民共和国国务院民用航空主管部门告知该外国民用航空器的国籍登记国和其他有关国家。

183-ماددا چەت ئەلنىڭ خەلق ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىدە جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى چېگراسى ئىچىدە ھادىسە يۈزبەرسە، ئۇنىڭ دۆلەت تەۋەلىكىنى تىزىملىغۇچى دۆلەت ۋە باشقا مۇناسىۋەتلىك دۆلەتلەر كۆزەتكۈچىلەرنى ھادىسىنى تەكشۈرۈشكە ئەۋەتسە بولىدۇ. ھادىسىنى تەكشۈرۈش دوكلاتى ۋە تەكشۈرۈش نەتىجىسىنى جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى گوۋۇيۈەنىنىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقى شۇ چەت ئەل خەلق ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىسىنىڭ دۆلەت تەۋەلىكىنى تىزىملىغۇچى دۆلەتكە ۋە باشقا ئالاقىدار دۆلەتلەرگە ئۇقتۇرىدۇ.

第十四章　涉外关系的法律适用

14-باب چەت ئەلگە چېتىشلىق مۇناسىۋەتكە دائىر قانۇنلارنى تەتبىقلاش

第一百八十四条　中华人民共和国缔结或者参加的国际条约同本法有不同规定的，适用国际条约的规定；但是，中华人民共和国声明保留的条款除外。

184-ماددا جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى تۈزگەن ياكى قاتناشقان خەلقئارا شەرتنامىلەردە مۇشۇ قانۇندىكىگە ئوخشاش بولمىغان بەلگىلىمە بولسا، خەلقئارا شەرتنامىلەردىكى بەلگىلىمە بويىچە بولىدۇ؛ لېكىن، جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى ساقلاپ قېلىشنى ئېلان قىلغان ماددىلار بۇنىڭ سىرتىدا.

中华人民共和国法律和中华人民共和国缔结或者参加的国际条约没有规定的，可以适用国际惯例。

جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ قانۇنلىرى ۋە جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى تۈزگەن ياكى ئۇنىڭغا قاتناشقان خەلقئارا شەرتنامىلەردە بەلگىلىمە بولمىسا، خەلقئارا ئادەت بويىچە بولسا بولىدۇ.

第一百八十五条　民用航空器所有权的取得、转让和消灭，适用民用航空器国籍登记国法律。

185-ماددا پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىسىنىڭ ئىگىدارلىق ھوقۇقىغا ئېرىشىش، ئۇنى ئۆتۈنۈپ بېرىش ۋە يوقىتىشتا، پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنىڭ دۆلەت تەۋەلىكىنى تىزىملىغۇچى دۆلەتنىڭ قانۇنى تەتبىقلىنىدۇ.

第一百八十六条　民用航空器抵押权适用民用航空器国籍登记国法律。

186-ماددا پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنىڭ رەنە ھوقۇقىغا پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنىڭ دۆلەت تەۋەلىكىنى تىزىملىغۇچى دۆلەتنىڭ قانۇنى تەتبىقلىنىدۇ.

第一百八十七条　民用航空器优先权适用受理案件的法院所在地法律。

187-ماددا پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىسىنىڭ ئىمتىياز ھوقۇقىغا دېلو قوبۇل قىلغان سوت مەھكىمىسى تۇرۇشلۇق جاينىڭ قانۇنى تەتبىقلىنىدۇ.

第一百八十八条　民用航空运输合同当事人可以选择合同适用的法律，但是法律另有规定的除外；合同当事人没有选择的，适用与合同有最密切联系的国家的法律。

188-ماددا خەلق ئاۋىياتسىيەسى تىرانسپورت توختامىغا قاتناشقۇچىلار توختامغا تەتبىقلىنىدىغان قانۇنلارنى تاللىسا بولىدۇ، لېكىن قانۇندا ئايرىم بەلگىلەنگەنلىرى بۇنىڭ سىرتىدا؛ توختاملاشقۇچىلار تاللىمىسا، توختام بىلەن ئەڭ قويۇق ئالاقىسى بولغان دۆلەتنىڭ قانۇنى تەتبىقلىنىدۇ.

第一百八十九条　民用航空器对地面第三人的损害赔偿，适用侵权行为地法律。

189-ماددا پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىسىنىڭ يەر يۈزىدىكى 3-كىشىگە سالغان زىيىنىنى تۆلىشىدە، ھوقۇققا چېقىلىش قىلمىشى سادىر قىلىنغان جاينىڭ قانۇنى تەتبىقلىنىدۇ.

民用航空器在公海上空对水面第三人的损害赔偿，适用受理案件的法院所在地法律。

پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنىڭ تاشيول دېڭىز ئاسمىنىدا سۇ يۈزىدىكى 3-كىشىگە سالغان زىيىنىنى تۆلەش دېلو قوبۇل قىلغان سوت مەھكىمىسى تۇرۇشلۇق جاينىڭ قانۇنى تەتبىقلىنىدۇ.

第一百九十条　依照本章规定适用外国法律或者国际惯例，不得违背中华人民共和国的社会公共利益。

190-ماددا مۇشۇ بابتىكى بەلگىلىمە بويىچە چەت ئەللەرنىڭ قانۇنلىرى ياكى خەلقئارا ئادىتى تەتبىقلىنىدۇ، جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ئاممىۋى مەنپەئىتىگە خىلاپلىق قىلىشقا بولمايدۇ.

第十五章　法律责任

15-باب قانۇن جاۋابكارلىقى

第一百九十一条　以暴力、胁迫或者其他方法劫持航空器的，依照刑法有关规定追究刑事责任。

1911-ماددا زوراۋانلىق قىلىش، تەھدىت سېلىش ياكى باشقا ئۇسۇللار بىلەن ئايروپىلان بۇلىغانلار جىنايى ئىشلار قانۇنىدىكى ئالاقىدار بەلگىلىمىلەر بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

第一百九十二条　对飞行中的民用航空器上的人员使用暴力，危及飞行安全的，依照刑法有关规定追究刑事责任。

192-ماددا ئۇچۇۋاتقان پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىدىكى خادىملارغا زوراۋانلىق قىلىپ، ئۇچۇش بىخەتەرلىكىگە خەۋپ يەتكۈزگەنلەر جىنايى ئىشلار قانۇنىدىكى ئالاقىدار بەلگىلىمە بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

第一百九十三条　违反本法规定，隐匿携带炸药、雷管或者其他危险品乘坐民用航空器，或者以非危险品品名托运危险品的，依照刑法有关规定追究刑事责任。

193-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، پارتلاتقۇچ دورا، پىستان ياكى باشقا خەتەرلىك بۇيۇملارنى يوشۇرۇپ يۈرۈپ پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىسىگە ئولتۇرغان ياكى خەتەرلىك بۇيۇملارنى خەتەرلىك ئەمەس بۇيۇم نامى بىلەن توشۇتقانلار جىنايى ئىشلار قانۇنىدىكى ئالاقىدار بەلگىلىمىلەر بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

企业事业单位犯前款罪的，判处罚金，并对直接负责的主管人员和其他直接责任人员依照前款规定追究刑事责任。

كارخانا، كەسپىي ئورۇنلاردىن ئالدىنقى تارماقتىكى جىنايەتنى ئۆتكۈزگەنلىرىگە جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىم ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلار ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

隐匿携带枪支子弹、管制刀具乘坐民用航空器的，依照刑法有关规定追究刑事责任。

قورال-ياراغ، ئوقنى تىقىپ، تىزگىنلىنىدىغان تىغلىق ئەسۋابلارنى پۇقراۋى ئاۋىياتسىيەگە ئولتۇرغانلار جىنايى ئىشلار قانۇنىدىكى ئالاقىدار بەلگىلىمىلەر بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

第一百九十四条　公共航空运输企业违反本法第一百零一条的规定运输危险品的，由国务院民用航空主管部门没收违法所得，可以并处违法所得一倍以下的罚款。

194-ماددا ئاممىۋى ئاۋىياتسىيە تىرانسپورت كارخانىلىرىدىن مۇشۇ قانۇننىڭ 101-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپ ھالدا خەتەرلىك بۇيۇملارنى توشۇغانلىرىنى گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقى قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ، قوشۇمچە قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويسا بولىدۇ.

公共航空运输企业有前款行为，导致发生重大事故的，没收违法所得，判处罚金；并对直接负责的主管人员和其他直接责任人员依照刑法有关规定追究刑事责任。

ئاممىۋى ئاۋىياتسىيە تىرانسپورت كارخانىلىرىدىن ئالدىنقى تارماقتىكى قىلمىشنى سادىر قىلىپ، ئېغىر ھادىسە سادىر قىلغانلىرىنىڭ قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتى مۇسادىرە قىلىنىدۇ، جەرىمانە قويۇلىدۇ؛ ھەمدە بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىم ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلار جىنايى ئىشلار قانۇنىدىكى ئالاقىدار بەلگىلىمىلەر بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

第一百九十五条　故意在使用中的民用航空器上放置危险品或者唆使他人放置危险品，足以毁坏该民用航空器，危及飞行安全的，依照刑法有关规定追究刑事责任。

195-ماددا ئىشلىتىلىۋاتقان پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىسىگە قەستەن خەتەرلىك بۇيۇم قويۇپ ياكى باشقىلارنى خەتەرلىك بۇيۇملارنى قويۇشقا كۈشكۈرتۈپ، شۇ پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىسىنى بۇزۇۋېتىپ، ئۇچۇش بىخەتەرلىكىگە خەۋپ يەتكۈزگەنلەر جىنايى ئىشلار قانۇنىدىكى ئالاقىدار بەلگىلىمىلەر بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

第一百九十六条　故意传递虚假情报，扰乱正常飞行秩序，使公私财产遭受重大损失的，依照刑法有关规定追究刑事责任。

196-ماددا قەستەن ساختا ئاخبارات يەتكۈزۈپ، نورمال ئۇچۇش تەرتىپىنى قالايمىقانلاشتۇرۇپ، دۆلەت بىلەن شەخسنىڭ مال-مۈلكىنى زور زىيانغا ئۇچراتقانلار جىنايى ئىشلار قانۇنىدىكى ئالاقىدار بەلگىلىمە بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

第一百九十七条　盗窃或者故意损毁、移动使用中的航行设施，危及飞行安全，足以使民用航空器发生坠落、毁坏危险的，依照刑法有关规定追究刑事责任。

197-ماددا ئىشلىتىلىۋاتقان دېڭىز قاتنىشى ئەسلىھەلىرىنى ئوغرىلاپ ياكى قەستەن بۇزۇۋېتىپ، يۆتكەپ ئىشلىتىپ، ئۇچۇش بىخەتەرلىكىگە خەۋپ يەتكۈزۈپ، پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنى چۈشۈرۈۋېتىش، بۇزۇۋېتىش خەۋپىگە ئۇچراتقانلار جىنايى ئىشلار قانۇنىدىكى ئالاقىدار بەلگىلىمە بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

第一百九十八条　聚众扰乱民用机场秩序的，依照刑法有关规定追究刑事责任。

198-ماددا ئادەم توپلاپ پۇقراۋى ئايرودۇرۇم تەرتىپىنى قالايمىقانلاشتۇرغانلار جىنايى ئىشلار قانۇنىدىكى ئالاقىدار بەلگىلىمىلەر بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

第一百九十九条　航空人员玩忽职守，或者违反规章制度，导致发生重大飞行事故，造成严重后果的，依照刑法有关规定追究刑事责任。

199-ماددا ئاۋىياتسىيە خادىملىرىدىن خىزمەتتە بىپەرۋالىق قىلىپ ياكى قائىدە-تۈزۈملەرگە خىلاپلىق قىلىپ، زور ئۇچۇش ھادىسىسى تۇغدۇرۇپ، ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلىرى جىنايى ئىشلار قانۇنىدىكى ئالاقىدار بەلگىلىمىلەر بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

第二百条　违反本法规定，尚不够刑事处罚，应当给予治安管理处罚的，依照治安管理处罚法的规定处罚。

200-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلغانلاردىن جىنايى جازا بېرىشكە توشمايدىغانلىرىغا ئامانلىق باشقۇرۇش جازاسى بېرىشكە تېگىشلىكلىرىگە ئامانلىق باشقۇرۇش جازا قانۇنىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.

第二百零一条　违反本法第三十七条的规定，民用航空器无适航证书而飞行，或者租用的外国民用航空器未经国务院民用航空主管部门对其原国籍登记国发给的适航证书审查认可或者另发适航证书而飞行的，由国务院民用航空主管部门责令停止飞行，没收违法所得，可以并处违法所得一倍以上五倍以下的罚款；没有违法所得的，处以十万元以上一百万元以下的罚款。

201-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 37-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، پۇقراۋى ئايروپىلانلار ئۇچۇشقا ماس كېلىش گۇۋاھنامىسى يوق تۇرۇپ ئۇچقان ياكى ئىجارە ئالغان چەت ئەل پۇقراۋى ئايروپىلانلىرىدىن گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقىنىڭ ئەسلىي دۆلەت تەۋەلىكىنى تىزىملىغان دۆلەت بەرگەن ئۇچۇشقا ماس بولۇش گۇۋاھنامىسىنى تەكشۈرۈپ ئېتىراپ قىلغان ياكى ئايرىم ئۇچۇشقا ماس كىرىش گۇۋاھنامىسى تارقىتىپ ئۇچقانلىرىنى گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقى ئۇچۇشنى توختىتىشقا بۇيرۇيدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويسا بولىدۇ؛ قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت قىلمىغانلارغا 100 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 1 مىليون يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.

适航证书失效或者超过适航证书规定范围飞行的，依照前款规定处罚。

ئۇچۇشقا ماس كېلىش گۇۋاھنامىسى كۈچتىن قالغان ياكى ئۇچۇشقا ماس بولۇش گۇۋاھنامىسىدە بەلگىلەنگەن دائىرىدىن ئېشىپ كەتكەن بولسا، ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.

第二百零二条　违反本法第三十四条、第三十六条第二款的规定，将未取得型号合格证书、型号认可证书的民用航空器及其发动机、螺旋桨或者民用航空器上的设备投入生产的，由国务院民用航空主管部门责令停止生产，没收违法所得，可以并处违法所得一倍以下的罚款；没有违法所得的，处以五万元以上五十万元以下的罚款。

202-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 34-، 36-ماددىسىنىڭ 2-تارمىقىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، تىپ لاياقەتلىك گۇۋاھنامىسى، تىپ ئېتىراپ قىلىش گۇۋاھنامىسى ئالمىغان پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرى ۋە ئۇلارنىڭ موتورى، پىرقىرىغۇچ ياكى پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىدىكى ئۈسكۈنىلەرنى ئىشلەپچىقىرىشقا كىرىشتۈرگەنلەرنى گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقى ئىشلەپچىقىرىشنى توختىتىشقا بۇيرۇيدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ، قوشۇمچە قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويسا بولىدۇ؛ قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت قىلمىغانلارغا 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.

第二百零三条　违反本法第三十五条的规定，未取得生产许可证书、维修许可证书而从事生产、维修活动的，违反本法第九十二条、第一百四十七条第二款的规定，未取得公共航空运输经营许可证或者通用航空经营许可证而从事公共航空运输或者从事经营性通用航空的，国务院民用航空主管部门可以责令停止生产、维修或者经营活动。

203-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 35-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئىشلەپچىقىرىش ئىجازىتى گۇۋاھنامىسى، رېمونت قىلىش ئىجازىتى گۇۋاھنامىسى ئالماي تۇرۇپ ئىشلەپچىقىرىش، رېمونت قىلىش پائالىيىتى بىلەن شۇغۇللانغانلار مۇشۇ قانۇننىڭ 92-ماددىسى، 147-ماددىسىنىڭ 2-تارمىقىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىدۇ، ئاممىۋى ئاۋىياتسىيە تىرانسپورت تىجارەت ئىجازەتنامىسى ياكى ھەممىباب ئاۋىياتسىيە تىجارەت ئىجازەتنامىسى ئالماي تۇرۇپ، ئاممىۋى ئاۋىياتسىيە تىرانسپورتى بىلەن شۇغۇللانغان ياكى تىجارەتلىك ھەممىباب ئاۋىياتسىيە بىلەن شۇغۇللانغانلارنى گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقى ئىشلەپچىقىرىش، رېمونت قىلىش ياكى تىجارەت پائالىيىتىنى توختىتىشقا بۇيرۇسا بولىدۇ.

第二百零四条　已取得本法第三十五条规定的生产许可证书、维修许可证书的企业，因生产、维修的质量问题造成严重事故的，国务院民用航空主管部门可以吊销其生产许可证书或者维修许可证书。

204-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 35-ماددىسىدا بەلگىلەنگەن ئىشلەپچىقىرىش ئىجازىتى گۇۋاھنامىسى، رېمونت قىلىش ئىجازىتى گۇۋاھنامىسى ئالغان كارخانىلاردىن ئىشلەپچىقىرىش، رېمونت قىلىش سۈپەت مەسىلىسى تۈپەيلىدىن ئېغىر ھادىسە كېلىپ چىققانلىرىغا گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقى ئۇلارنىڭ ئىشلەپچىقىرىش ئىجازىتى كىنىشكىسى ياكى رېمونت قىلىش ئىجازەت گۇۋاھنامىسىنى بىكار قىلسا بولىدۇ.

第二百零五条　违反本法第四十条的规定，未取得航空人员执照、体格检查合格证书而从事相应的民用航空活动的，由国务院民用航空主管部门责令停止民用航空活动，在国务院民用航空主管部门规定的限期内不得申领有关执照和证书，对其所在单位处以二十万元以下的罚款。

205-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 40-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئاۋىياتسىيە خادىملىرى كىنىشكىسى، بەدەن تەكشۈرۈش لاياقەتلىك گۇۋاھنامىسى ئالماي تۇرۇپ، مۇناسىپ خەلق ئاۋىياتسىيەسى پائالىيىتى بىلەن شۇغۇللانغانلارنى گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقى خەلق ئاۋىياتسىيەسى پائالىيىتىنى توختىتىشقا بۇيرۇيدۇ، گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقى بەلگىلىگەن مۆھلەت ئىچىدە مۇناسىۋەتلىك كىنىشكا ۋە گۇۋاھنامىلەرنى ئىلتىماس قىلىپ ئېلىشىغا يول قويۇلمايدۇ، ئىشلەۋاتقان ئورنىغا 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ.

第二百零六条　有下列违法情形之一的，由国务院民用航空主管部门对民用航空器的机长给予警告或者吊扣执照一个月至六个月的处罚，情节较重的，可以给予吊销执照的处罚:

206-ماددا تۆۋەندىكى قانۇنغا خىلاپ ئەھۋاللارنىڭ بىرىنى سادىر قىلغانلارغا گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقى خەلق ئاۋىياتسىيەسىنىڭ ئايروپىلان باشلىقىغا ئاگاھلاندۇرۇش ياكى كىنىشكىسىنى تۇتۇپ قېلىش ۋاقتى 1-ئايدىن 6-ئايغىچە جازا بېرىدۇ، قىلمىشى ئېغىرراقلىرىغا شوپۇرلۇق كىنىشكىسىنى بىكار قىلىش جازاسى بەرسە بولىدۇ :

（一）机长违反本法第四十五条第一款的规定，未对民用航空器实施检查而起飞的；

( 1 ) ئايروپىلان باشلىقى مۇشۇ قانۇننىڭ 45-ماددىسىنىڭ 1-تارمىقىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، پۇقراۋى ئايروپىلاننى تەكشۈرمەي ئۇچقان بولسا؛

（二）民用航空器违反本法第七十五条的规定，未按照空中交通管制单位指定的航路和飞行高度飞行，或者违反本法第七十九条的规定飞越城市上空的。

( 2 ) پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرى مۇشۇ قانۇننىڭ 75-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپ ھالدا، ھاۋا قاتنىشىنى باشقۇرۇش ئورنى بېكىتكەن ئاۋىياتسىيە يولى ۋە ئۇچۇش ئېگىزلىكىدە ئۇچمىغان ياكى مۇشۇ قانۇننىڭ 79-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ شەھەر ھاۋا بوشلۇقىدىن ئۇچۇپ ئۆتكەن بولسا.

第二百零七条　违反本法第七十四条的规定，民用航空器未经空中交通管制单位许可进行飞行活动的，由国务院民用航空主管部门责令停止飞行，对该民用航空器所有人或者承租人处以一万元以上十万元以下的罚款；对该民用航空器的机长给予警告或者吊扣执照一个月至六个月的处罚，情节较重的，可以给予吊销执照的处罚。

207-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 74-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىدىن ھاۋا قاتنىشىنى باشقۇرۇش ئورنىنىڭ ئىجازىتىنى ئالماي تۇرۇپ ئۇچۇش پائالىيىتى قىلغانلارنى گوۋۇيۈەننىڭ پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە مەسئۇل تارمىقى ئۇچۇشنى توختىتىشقا بۇيرۇيدۇ، شۇ پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىسىنىڭ ئىگىسى ياكى ئىجارە ئالغۇچىغا 10 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 100 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛ خەلق ئاۋىياتسىيەسىنىڭ شۇ ئايروپىلان باشلىقىغا ئاگاھلاندۇرۇش ياكى كىنىشكىسىنى بىر ئايدىن ئالتە ئايغىچە تۇتۇپ قېلىش جازاسى بېرىلىدۇ، قىلمىشى ئېغىرراق بولغانلىرىغا كىنىشكىسىنى بىكار قىلىش جازاسى بېرىشكە بولىدۇ.

第二百零八条　民用航空器的机长或者机组其他人员有下列行为之一的，由国务院民用航空主管部门给予警告或者吊扣执照一个月至六个月的处罚；有第（二）项或者第（三）项所列行为的，可以给予吊销执照的处罚:

208-ماددا پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىنىڭ ئايروپىلان باشلىقى ياكى ئايروپىلان گۇرۇپپىسىدىكى باشقا خادىملاردىن تۆۋەندىكى قىلمىشلارنىڭ بىرىنى سادىر قىلغانلىرىغا گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقى ئاگاھلاندۇرۇش ياكى تۇتۇپ قېلىش كىنىشكىسىنى بىر ئايدىن ئالتە ئايغىچە ئېسىش جازاسى بېرىدۇ؛ ( 2 ) تارماقچىسىدا ياكى ( 3 ) تارماقچىلىرىدا كۆرسىتىلگەن قىلمىشلارغا كىنىشكىنى بىكار قىلىش جازاسى بېرىشكە بولىدۇ :

（一）在执行飞行任务时，不按照本法第四十一条的规定携带执照和体格检查合格证书的；

( 1 ) ئۇچۇش ۋەزىپىسىنى ئىجرا قىلغاندا، مۇشۇ قانۇننىڭ 41-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە كىنىشكىسى ۋە بەدەن تەكشۈرۈش لاياقەتلىك گۇۋاھنامىسىنى ئېلىپ يۈرمىگەنلەر؛

（二）民用航空器遇险时，违反本法第四十八条的规定离开民用航空器的；

( 2 ) پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرى خەتەرگە يولۇققاندا، مۇشۇ قانۇننىڭ 48-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىدىن ئايرىلغانلار؛

（三）违反本法第七十七条第二款的规定执行飞行任务的。

( 3 ) ئۇچۇش ۋەزىپىسىنى ئىجرا قىلىدىغانلار مۇشۇ قانۇننىڭ 77-ماددىسىنىڭ 2-تارمىقىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپ.

第二百零九条　违反本法第八十条的规定，民用航空器在飞行中投掷物品的，由国务院民用航空主管部门给予警告，可以对直接责任人员处以二千元以上二万元以下的罚款。

209-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 80-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، پۇقراۋى ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرىدىن ئۇچۇشقا نەرسە ئاتقانلىرىغا گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقى ئاگاھلاندۇرۇش جازاسى بېرىدۇ، بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا 2000 يۈەندىن يۇقىرى، 20 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويسا بولىدۇ.

第二百一十条　违反本法第六十二条的规定，未取得机场使用许可证开放使用民用机场的，由国务院民用航空主管部门责令停止开放使用；没收违法所得，可以并处违法所得一倍以下的罚款。

210-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 62-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئايرودۇرۇم ئىشلىتىش ئىجازەتنامىسى ئالماي تۇرۇپ پۇقراۋى ئايرودۇرۇمنى ئېچىۋېتىپ ئىشلەتكەنلەرنى گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقى ئېچىۋېتىپ ئىشلىتىشنى توختىتىشقا بۇيرۇيدۇ؛ قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ، قوشۇمچە قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويسا بولىدۇ.

第二百一十一条　公共航空运输企业、通用航空企业违反本法规定，情节较重的，除依照本法规定处罚外，国务院民用航空主管部门可以吊销其经营许可证。

211-ماددا ئاممىۋى ئاۋىياتسىيە تىرانسپورت كارخانىلىرى، ھەممىباب ئاۋىياتسىيە كارخانىلىرىدىن مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىلەرگە خىلاپلىق قىلغانلىرىدىن قىلمىشى ئېغىرراقلىرىغا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلگەنلىرىنى ھېسابقا ئالمىغاندا، گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقى ئۇنىڭ تىجارەت ئىجازەتنامىسىنى بىكار قىلسا بولىدۇ.

第二百一十二条　国务院民用航空主管部门和地区民用航空管理机构的工作人员，玩忽职守、滥用职权、徇私舞弊，构成犯罪的，依法追究刑事责任；尚不构成犯罪的，依法给予行政处分。

212-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ خەلق ئاۋىياتسىيەسى مەسئۇل تارمىقى ۋە رايونلۇق خەلق ئاۋىياتسىيەسىنى باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ خادىملىرىدىن خىزمەتتە بىپەرۋالىق قىلىپ، خىزمەت ھوقۇقىدىن كەلسە-كەلمەس پايدىلىنىپ، نەپسانىيەتچىلىك قىلىپ جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ؛ جىنايەت شەكىللەندۈرمىگەنلىرىگە قانۇن بويىچە مەمۇرىي جازا بېرىلىدۇ.

第十六章　附则

16-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ

第二百一十三条　本法所称计算单位，是指国际货币基金组织规定的特别提款权；其人民币数额为法院判决之日、仲裁机构裁决之日或者当事人协议之日，按照国家外汇主管机关规定的国际货币基金组织的特别提款权对人民币的换算办法计算得出的人民币数额。

213-ماددا بۇ قانۇندا ئېيتىلغان ھېسابلاش ئورۇنلىرى خەلقئارا پۇل فوندى تەشكىلاتى بەلگىلىگەن ئالاھىدە پۇل ئېلىش ھوقۇقىنى كۆرسىتىدۇ؛ ئۇنىڭ خەلق پۇلىنىڭ سوممىسى سوت مەھكىمىسى ھۆكۈم چىقارغان كۈن، كېسىم ئاپپاراتى كېسىم قىلغان كۈن ياكى توختاملاشقۇچىلار كېلىشىم تۈزگەن كۈن بولۇپ، دۆلەت تاشقى پېرېۋوت مەسئۇل ئورگىنى بەلگىلىگەن خەلقئارا پۇل فوندى تەشكىلاتىنىڭ ئالاھىدە پۇل ئېلىش ھوقۇقىدىكى خەلق پۇلىغا سۇندۇرۇپ ھېسابلاش چارىسى بويىچە ھېسابلاپ چىقىلغان خەلق پۇلى سوممىسى بولىدۇ.

第二百一十四条　本法自1996年3月1日起施行。

214-ماددا بۇ قانۇن 1996-يىل 3-ئاينىڭ 1-كۈنىدىن باشلاپ يولغا قويۇلىدۇ.