（1984年5月11日第六届全国人民代表大会常务委员会第五次会议通过　根据1996年5月15日第八届全国人民代表大会常务委员会第十九次会议《关于修改<中华人民共和国水污染防治法>的决定》第一次修正　2008年2月28日第十届全国人民代表大会常务委员会第三十二次会议修订　根据2017年6月27日第十二届全国人民代表大会常务委员会第二十八次会议《关于修改<中华人民共和国水污染防治法>的决定》第二次修正）

( 1984 ـ يىل 5 ـ ئاينىڭ 11 ـ كۈنى 6 ـ نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ 5 ـ يىغىنىدا ماقۇللانغان، 1996 ـ يىل 5-ئاينىڭ 15 ـ كۈنى 8 ـ نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك دۆلەت قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى 19 ـ يىغىنىنىڭ «< جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ سۇ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش قانۇنى > غا تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى قارارى»غا ئاساسەن 1 ـ قېتىم تۈزىتىلگەن، 2008 ـ يىل 2 ـ ئاينىڭ 28 ـ كۈنى 10 ـ نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك پارتىيە قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ 32 ـ قېتىملىق يىغىنىدا تۈزىتىش كىرگۈزۈلگەن، 2017 ـ يىل 6 ـ ئاينىڭ 15 ـ كۈنىگە ئاساسەن 8 ـ نۆۋەتلىك نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيىدا تۈزىتىش كىرگۈزۈلگەن 11-ئاينىڭ 27-كۈنى 12-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى 28-يىغىنىنىڭ «< جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ سۇ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش قانۇنى > غا تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى قارارى»غا 2-قېتىم تۈزىتىش كىرگۈزۈلدى )

目　　录

مۇندەرىجە

第一章　总则

1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ

第二章　水污染防治的标准和规划

2-باب سۇ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش ئۆلچىمى ۋە يىرىك پىلانى

第三章　水污染防治的监督管理

3-باب سۇ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەشنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش

第四章　水污染防治措施

4-باب سۇ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش تەدبىرلىرى

第一节　一般规定

1-پاراگراف ئادەتتىكى بەلگىلىمە

第二节　工业水污染防治

2-پاراگراف سانائەتتە سۇ بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش

第三节　城镇水污染防治

3-پاراگراف شەھەر-بازارلاردىكى سۇ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش

第四节　农业和农村水污染防治

4-پاراگراف يېزا ئىگىلىكى ۋە يېزىلاردىكى سۇ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش

第五节　船舶水污染防治

5-پاراگراف كېمە-پاراخوتلاردىكى سۇنىڭ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش

第五章　饮用水水源和其他特殊水体保护

5-باب ئىچىدىغان سۇ مەنبەسى ۋە باشقا ئالاھىدە سۇنى قوغداش

第六章　水污染事故处置

6-باب سۇ بۇلغىنىش ھادىسىلىرىنى بىر تەرەپ قىلىش

第七章　法律责任

7-باب قانۇن جاۋابكارلىقى

第八章　附则

8-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ

第一章　总则

1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ

第一条　为了保护和改善环境，防治水污染，保护水生态，保障饮用水安全，维护公众健康，推进生态文明建设，促进经济社会可持续发展，制定本法。

1-ماددا بۇ قانۇن مۇھىتنى ئاسراش ۋە ياخشىلاش، سۇ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش، سۇ ئېكولوگىيەسىنى قوغداش، ئىچىملىك سۇ بىخەتەرلىكىگە كاپالەتلىك قىلىش، ئاممىنىڭ ساغلاملىقىنى قوغداش، ئېكولوگىيە مەدەنىيلىكى قۇرۇلۇشىنى ئالغا سۈرۈش، ئىقتىساد، جەمئىيەتنىڭ ئىمكانىيەتلىك سىجىل تەرەققىياتىنى ئىلگىرى سۈرۈش مەقسىتىدە چىقىرىلدى.

第二条　本法适用于中华人民共和国领域内的江河、湖泊、运河、渠道、水库等地表水体以及地下水体的污染防治。

2-ماددا بۇ قانۇن جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى تەۋەلىكىدىكى دەريا، كۆل، قانال، ئېرىق-ئۆستەڭ، سۇ ئامبىرى قاتارلىق يەر ئۈستى سۈيى شۇنىڭدەك يەر ئاستى سۈيىنىڭ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەشكە تەتبىقلىنىدۇ.

海洋污染防治适用《中华人民共和国海洋环境保护法》。

دېڭىز-ئوكيان بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەشتە «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ دېڭىز-ئوكيان مۇھىتىنى قوغداش قانۇنى»تەتبىقلىنىدۇ.

第三条　水污染防治应当坚持预防为主、防治结合、综合治理的原则，优先保护饮用水水源，严格控制工业污染、城镇生活污染，防治农业面源污染，积极推进生态治理工程建设，预防、控制和减少水环境污染和生态破坏。

3-ماددا سۇ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەشتە ئالدىنى ئېلىشنى ئاساس قىلىش، ئالدىنى ئېلىش بىلەن تىزگىنلەشنى بىرلەشتۈرۈش، ھەر تەرەپلىمە تۈزەش پىرىنسىپىدا چىڭ تۇرۇپ، ئىچىدىغان سۇ مەنبەسىنى ئاۋۋال قوغداش، سانائەت بۇلغىمىسى، شەھەر-بازار تۇرمۇش بۇلغىنىشىنى قاتتىق تىزگىنلەش، يېزا ئىگىلىكىنىڭ دائىرىلىك بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش-تۈزەش، ئېكولوگىيەنى تۈزەش قۇرۇلۇشىنى پائال ئالغا سىلجىتىش، سۇ مۇھىتىنىڭ بۇلغىنىشى ۋە ئېكولوگىيەنىڭ بۇزۇلۇشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش-تىزگىنلەش ۋە ئۇنى ئازايتىش كېرەك.

第四条　县级以上人民政府应当将水环境保护工作纳入国民经济和社会发展规划。

4-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتى سۇ مۇھىتىنى ئاسراش خىزمىتىنى خەلق ئىگىلىكى ۋە ئىجتىمائىي تەرەققىيات يىرىك پىلانىغا كىرگۈزۈشى كېرەك.

地方各级人民政府对本行政区域的水环境质量负责，应当及时采取措施防治水污染。

يەرلىك ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى شۇ مەمۇرىي رايوننىڭ سۇ مۇھىتى سۈپىتىگە مەسئۇل بولىدۇ، ۋاقتىدا تەدبىر قوللىنىپ سۇ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىشى ۋە ئۇنى تىزگىنلىشى كېرەك.

第五条　省、市、县、乡建立河长制，分级分段组织领导本行政区域内江河、湖泊的水资源保护、水域岸线管理、水污染防治、水环境治理等工作。

5-ماددا ئۆلكە، شەھەر، ناھىيە، يېزىلار دەريا باشلىقى تۈزۈمى ئورنىتىپ، شۇ مەمۇرىي رايوندىكى دەريا، كۆللەرنىڭ سۇ بايلىقىنى قوغداش، سۇ رايونى قىرغاق لىنىيەسىنى باشقۇرۇش، سۇ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش، سۇ مۇھىتىنى تۈزەش قاتارلىق خىزمەتلەرگە دەرىجە، بۆلەك بويىچە تەشكىللەپ رەھبەرلىك قىلىدۇ.

第六条　国家实行水环境保护目标责任制和考核评价制度，将水环境保护目标完成情况作为对地方人民政府及其负责人考核评价的内容。

6-ماددا دۆلەت سۇ مۇھىتىنى قوغداش نىشان مەسئۇلىيەت تۈزۈمى ۋە سىناش-باھالاش تۈزۈمىنى يولغا قويۇپ، سۇ مۇھىتىنى قوغداش نىشانىنىڭ ئورۇندىلىش ئەھۋالىنى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى ۋە ئۇنىڭ مەسئۇللىرىنى سىناش-باھالاشنىڭ مەزمۇنى قىلىدۇ.

第七条　国家鼓励、支持水污染防治的科学技术研究和先进适用技术的推广应用，加强水环境保护的宣传教育。

7-ماددا دۆلەت سۇ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش پەن-تېخنىكا تەتقىقاتى ۋە ئىلغار قوللىنىشچان تېخنىكىلارنى كېڭەيتىش، قوللىنىشقا ئىلھام ۋە مەدەت بېرىپ، سۇ مۇھىتىنى ئاسراش تەشۋىق-تەربىيەسىنى كۈچەيتىدۇ.

第八条　国家通过财政转移支付等方式，建立健全对位于饮用水水源保护区区域和江河、湖泊、水库上游地区的水环境生态保护补偿机制。

8-ماددا دۆلەت مالىيە يۆتكىمە چىقىمى قاتارلىق ئۇسۇللار ئارقىلىق، ئىچىدىغان سۇ مەنبەسىنى قوغداش رايونى ۋە دەريا، كۆل، سۇ ئامبىرىنىڭ يۇقىرى ئېقىنىدىكى رايونلارغا سۇ مۇھىتى ئېكولوگىيەسىنى قوغداش تولۇقلىمىسى بېرىش مېخانىزمىنى بەرپا قىلىدۇ ۋە تاكامۇللاشتۇرىدۇ.

第九条　县级以上人民政府环境保护主管部门对水污染防治实施统一监督管理。

9-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ مۇھىت ئاسراش مەسئۇل تارمىقى سۇ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەشنى بىرتۇتاش نازارەت قىلىدۇ ۋە باشقۇرىدۇ.

交通主管部门的海事管理机构对船舶污染水域的防治实施监督管理。

قاتناش مەسئۇل تارمىقىنىڭ دېڭىز ئىشلىرىنى باشقۇرۇش ئاپپاراتى كېمە-پاراخوتلارنىڭ مۇھىتنى بۇلغىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەشنى نازارەت قىلىپ باشقۇرىدۇ.

县级以上人民政府水行政、国土资源、卫生、建设、农业、渔业等部门以及重要江河、湖泊的流域水资源保护机构，在各自的职责范围内，对有关水污染防治实施监督管理。

ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ سۇ مەمۇرىيىتى، زېمىن بايلىقى، سەھىيە، قۇرۇلۇش، دېھقانچىلىق، بېلىقچىلىق تارمىقى قاتارلىق تارماقلىرى، شۇنىڭدەك مۇھىم دەريا، كۆللەرنىڭ ۋادىسىدىكى سۇ بايلىقىنى قوغداش ئاپپاراتى مەسئۇلىيىتى دائىرىسىدە سۇ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەشكە مۇناسىۋەتلىك نازارەت قىلىدۇ ۋە باشقۇرىدۇ.

第十条　排放水污染物，不得超过国家或者地方规定的水污染物排放标准和重点水污染物排放总量控制指标。

10-ماددا چىقىرىدىغان سۇغا بۇلغىما دۆلەت ياكى يەرلىك بەلگىلىگەن سۇ بۇلغىمىسى چىقىرىش ئۆلچىمى ۋە نۇقتىلىق سۇغا بۇلغىما چىقىرىش ئومۇمىي مىقدارىنى تىزگىنلەش كۆرسەتكۈچىدىن ئېشىپ كەتمەسلىكى كېرەك.

第十一条　任何单位和个人都有义务保护水环境，并有权对污染损害水环境的行为进行检举。

11-ماددا ھەرقانداق ئورۇن ۋە شەخسنىڭ سۇ مۇھىتىنى قوغداش مەجبۇرىيىتى بار ھەمدە سۇ مۇھىتىنى بۇلغاپ زىيان يەتكۈزۈش قىلمىشلىرىنى پاش قىلىشقا ھوقۇقلۇق.

县级以上人民政府及其有关主管部门对在水污染防治工作中做出显著成绩的单位和个人给予表彰和奖励。

ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتى ۋە ئۇنىڭ مۇناسىۋەتلىك مەسئۇل تارمىقى سۇ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش خىزمىتىدە كۆرۈنەرلىك نەتىجە ياراتقان ئورۇن ۋە شەخسلەرنى تەقدىرلەيدۇ ۋە مۇكاپاتلايدۇ.

第二章　水污染防治的标准和规划

2-باب سۇ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش ئۆلچىمى ۋە يىرىك پىلانى

第十二条　国务院环境保护主管部门制定国家水环境质量标准。

12-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ مۇھىت ئاسراش مەسئۇل تارمىقى دۆلەتنىڭ سۇ مۇھىتى سۈپەت ئۆلچىمىنى تۈزىدۇ.

省、自治区、直辖市人民政府可以对国家水环境质量标准中未作规定的项目，制定地方标准，并报国务院环境保护主管部门备案。

ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى دۆلەتنىڭ سۇ مۇھىتى سۈپەت ئۆلچىمىدە بەلگىلەنمىگەن تۈرلەرگە يەرلىك ئۆلچەم بېكىتسە ھەمدە گوۋۇيۈەننىڭ مۇھىت ئاسراش مەسئۇل تارمىقىغا ئەنگە ئالدۇرسا بولىدۇ.

第十三条　国务院环境保护主管部门会同国务院水行政主管部门和有关省、自治区、直辖市人民政府，可以根据国家确定的重要江河、湖泊流域水体的使用功能以及有关地区的经济、技术条件，确定该重要江河、湖泊流域的省界水体适用的水环境质量标准，报国务院批准后施行。

13-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ مۇھىت ئاسراش مەسئۇل تارمىقى گوۋۇيۈەننىڭ سۇ مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى ۋە مۇناسىۋەتلىك ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى بىلەن بىرلىكتە، دۆلەت بېكىتكەن مۇھىم دەريا، كۆل ۋادىسىدىكى سۇنىڭ ئىشلىتىلىش ئىقتىدارى شۇنىڭدەك مۇناسىۋەتلىك رايوننىڭ ئىقتىسادىي، تېخنىكا شارائىتىغا ئاساسەن، مۇھىم دەريا، كۆل ۋادىسىدىكى ئۆلكە پاسىلىدىكى سۇغا تەتبىقلىنىدىغان سۇ مۇھىتىنىڭ سۈپەت ئۆلچىمى بېكىتىلىپ، گوۋۇيۈەنگە تەستىقلاتقاندىن كېيىن يولغا قويۇلىدۇ.

第十四条　国务院环境保护主管部门根据国家水环境质量标准和国家经济、技术条件，制定国家水污染物排放标准。

14-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ مۇھىت ئاسراش مەسئۇل تارمىقى دۆلەتنىڭ سۇ مۇھىتى سۈپەت ئۆلچىمى ۋە دۆلەتنىڭ ئىقتىساد، تېخنىكا شارائىتىغا قاراپ، دۆلەتنىڭ سۇ بۇلغىمىسى چىقىرىش ئۆلچىمىنى بېكىتىدۇ.

省、自治区、直辖市人民政府对国家水污染物排放标准中未作规定的项目，可以制定地方水污染物排放标准；对国家水污染物排放标准中已作规定的项目，可以制定严于国家水污染物排放标准的地方水污染物排放标准。地方水污染物排放标准须报国务院环境保护主管部门备案。

ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى دۆلەتنىڭ سۇ بۇلغىمىسى چىقىرىش ئۆلچىمىدە بەلگىلەنمىگەن تۈرلەرگە يەرلىك سۇ بۇلغىمىسى چىقىش ئۆلچىمىنى بېكىتسە بولىدۇ؛ دۆلەتنىڭ سۇ بۇلغىمىسى چىقىرىش ئۆلچىمىدە بەلگىلەنگەن تۈرلەرگە دۆلەتنىڭ سۇ بۇلغىمىسىنى چىقىرىش ئۆلچىمىدىن قاتتىق بولغان يەرلىك سۇ بۇلغىمىسى چىقىش ئۆلچىمى بېكىتىشكە بولىدۇ. يەرلىكنىڭ سۇ بۇلغىمىسى چىقىرىش ئۆلچىمىنى گوۋۇيۈەننىڭ مۇھىت ئاسراش مەسئۇل تارمىقىنىڭ ئەنگە ئالدۇرۇشىغا يوللاش شەرت.

向已有地方水污染物排放标准的水体排放污染物的，应当执行地方水污染物排放标准。

يەرلىك سۇ بۇلغىمىسى چىقىرىش ئۆلچىمى بار سۇغا بۇلغىما چىقىرىشتا، شۇ جاينىڭ سۇ بۇلغىمىسى چىقىش ئۆلچىمىنى ئىجرا قىلىش كېرەك.

第十五条　国务院环境保护主管部门和省、自治区、直辖市人民政府，应当根据水污染防治的要求和国家或者地方的经济、技术条件，适时修订水环境质量标准和水污染物排放标准。

15-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ مۇھىت ئاسراش مەسئۇل تارمىقى ۋە ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى سۇ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش تەلىپىگە ۋە دۆلەت ياكى يەرلىكنىڭ ئىقتىسادىي، تېخنىكا شارائىتىغا ئاساسەن، سۇ مۇھىتى سۈپەت ئۆلچىمى ۋە سۇ بۇلغىمىسى چىقىرىش ئۆلچىمىنى مۇۋاپىق پەيتتە تۈزىتىشى كېرەك.

第十六条　防治水污染应当按流域或者按区域进行统一规划。国家确定的重要江河、湖泊的流域水污染防治规划，由国务院环境保护主管部门会同国务院经济综合宏观调控、水行政等部门和有关省、自治区、直辖市人民政府编制，报国务院批准。

16-ماددا سۇ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەشتە ۋادى ياكى رايون بويىچە بىرتۇتاش پىلانلاش كېرەك. دۆلەت بېكىتكەن مۇھىم دەريا، كۆللەرنىڭ ۋادىسىدىكى سۇ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش يىرىك پىلانىنى گوۋۇيۈەننىڭ مۇھىت ئاسراش مەسئۇل تارمىقى گوۋۇيۈەننىڭ ئىقتىسادنى ئۇنىۋېرسال ماكرولۇق تەڭشەش-تىزگىنلەش، سۇ مەمۇرىيىتى تارمىقى قاتارلىق تارماقلىرى ۋە مۇناسىۋەتلىك ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى بىلەن بىرلىكتە تۈزۈپ، گوۋۇيۈەنگە تەستىقلىتىدۇ.

前款规定外的其他跨省、自治区、直辖市江河、湖泊的流域水污染防治规划，根据国家确定的重要江河、湖泊的流域水污染防治规划和本地实际情况，由有关省、自治区、直辖市人民政府环境保护主管部门会同同级水行政等部门和有关市、县人民政府编制，经有关省、自治区、直辖市人民政府审核，报国务院批准。

ئالدىنقى تارماقتا بەلگىلەنگەن ئۆلكە، ئاپتونوم رايون، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەر ھالقىغان باشقا دەريا، كۆل ۋادىسىنىڭ سۇ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش يىرىك پىلانىدا، دۆلەت بېكىتكەن مۇھىم دەريا، كۆللەرنىڭ ۋادىسىنىڭ سۇ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنىڭ تىزگىنلەش يىرىك پىلانى ۋە شۇ جاينىڭ ئەمەلىي ئەھۋالىغا ئاساسەن، مۇناسىۋەتلىك ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ مۇھىت ئاسراش مەسئۇل تارمىقى تەڭ دەرىجىلىك سۇ مەمۇرىيىتى تارمىقى قاتارلىق تارماقلار ۋە مۇناسىۋەتلىك شەھەرلىك، ناھىيەلىك خەلق ھۆكۈمىتى بىلەن بىرلىكتە تۈزۈپ، مۇناسىۋەتلىك ئۆلكىلىك، ئاپتونومرايونلۇق، بىۋاسىتە قارشى شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ تەكشۈرۈشىدىن ئۆتكۈزۈپ، گوۋۇيۈەنگە تەستىقلىتىدۇ.

省、自治区、直辖市内跨县江河、湖泊的流域水污染防治规划，根据国家确定的重要江河、湖泊的流域水污染防治规划和本地实际情况，由省、自治区、直辖市人民政府环境保护主管部门会同同级水行政等部门编制，报省、自治区、直辖市人民政府批准，并报国务院备案。

ئۆلكە، ئاپتونوم رايون، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەر ئىچىدىكى ناھىيە ھالقىغان دەريا، كۆل ۋادىسىنىڭ سۇ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش يىرىك پىلانىنى دۆلەت بېكىتكەن مۇھىم دەريا، كۆللەر ۋادىسىنىڭ سۇ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنىڭ تىزگىنلەش يىرىك پىلانى ۋە شۇ جاينىڭ ئەمەلىي ئەھۋالىغا ئاساسەن، ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ مۇھىت ئاسراش مەسئۇل تارمىقى تەڭ دەرىجىلىك سۇ مەمۇرىيىتى قاتارلىق تارماقلار بىلەن بىرلىكتە تۈزۈپ، ئۆلكىلىك، ئاپتونومرايونلۇق، بىۋاسىتە قارشى شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىگە تەستىقلىتىدۇ، ھەمدە گوۋۇيۈەنگە ئەنگە ئالدۇرىدۇ.

经批准的水污染防治规划是防治水污染的基本依据，规划的修订须经原批准机关批准。

تەستىقلانغان سۇ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش يىرىك پىلانى سۇ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى قىلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەشنىڭ تۈپ ئاساسى، يىرىك پىلانغا تۈزىتىش كىرگۈزۈشتە ئەسلىي تەستىقلىغان ئورگانغا تەستىقلىتىش شەرت.

县级以上地方人民政府应当根据依法批准的江河、湖泊的流域水污染防治规划，组织制定本行政区域的水污染防治规划。

ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى قانۇن بويىچە تەستىقلانغان دەريا، كۆل ۋادىسىنىڭ سۇ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش يىرىك پىلانىغا ئاساسەن، شۇ مەمۇرىي رايوننىڭ سۇ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنىڭ تىزگىنلەش يىرىك پىلانىنى تەشكىللەپ تۈزۈشى كېرەك.

第十七条　有关市、县级人民政府应当按照水污染防治规划确定的水环境质量改善目标的要求，制定限期达标规划，采取措施按期达标。

17-ماددا مۇناسىۋەتلىك شەھەرلىك، ناھىيە دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى سۇ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش يىرىك پىلانىدا بېكىتىلگەن سۇ مۇھىتى سۈپىتىنى ياخشىلاش نىشانىنىڭ تەلىپى بويىچە، بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە ئۆلچەمگە يەتكۈزۈش يىرىك پىلانى تۈزۈپ، تەدبىر قوللىنىپ ئۆلچەمگە ۋاقتىدا يەتكۈزۈشى كېرەك.

有关市、县级人民政府应当将限期达标规划报上一级人民政府备案，并向社会公开。

مۇناسىۋەتلىك شەھەرلىك، ناھىيە دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتى ئۆلچەمگە يېتىش يىرىك پىلانىنى بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە بىر دەرىجە يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىگە ئەنگە ئالدۇرۇشى ھەمدە جەمئىيەتكە ئاشكارىلىشى كېرەك.

第十八条　市、县级人民政府每年在向本级人民代表大会或者其常务委员会报告环境状况和环境保护目标完成情况时，应当报告水环境质量限期达标规划执行情况，并向社会公开。

18-ماددا شەھەرلىك، ناھىيە دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتى ھەر يىلى شۇ دەرىجىلىك خەلق قۇرۇلتىيى ياكى ئۇنىڭ دائىمىي كومىتېتىغا مۇھىت ئەھۋالى ۋە مۇھىت ئاسراش نىشانىنىڭ ئورۇندىلىش ئەھۋالىنى دوكلات قىلغاندا، سۇ مۇھىت سۈپىتىنى بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە ئۆلچەمگە يەتكۈزۈش يىرىك پىلانىنىڭ ئىجرا قىلىنىش ئەھۋالىنى دوكلات قىلىشى ھەمدە جەمئىيەتكە ئاشكارىلىشى كېرەك.

第三章　水污染防治的监督管理

3-باب سۇ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەشنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش

第十九条　新建、改建、扩建直接或者间接向水体排放污染物的建设项目和其他水上设施，应当依法进行环境影响评价。

19-ماددا سۇغا بىۋاسىتە ياكى ۋاسىتىلىك بۇلغىما قويۇپ بېرىدىغان قۇرۇلۇش تۈرلىرى ۋە باشقا سۇ ئۈستى ئەسلىھەلىرىنى يېڭىدىن قۇرۇش، ئۆزگەرتىپ قۇرۇش، كېڭەيتىپ قۇرۇشتا، قانۇن بويىچە مۇھىت تەسىرىنى باھالاش كېرەك.

建设单位在江河、湖泊新建、改建、扩建排污口的，应当取得水行政主管部门或者流域管理机构同意；涉及通航、渔业水域的，环境保护主管部门在审批环境影响评价文件时，应当征求交通、渔业主管部门的意见。

قۇرۇلۇش قىلغۇچى ئورۇنلار دەريا، كۆللەردە بۇلغىما چىقىرىش ئېغىزى بەرپا قىلماقچى، ئۆزگەرتىپ قۇرماقچى، كېڭەيتىپ قۇرماقچى بولسا، سۇ مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى ياكى ۋادى باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ ماقۇللۇقىنى ئېلىشى كېرەك؛ قاتناش، بېلىقچىلىق سۇ رايونىغا چېتىلسا، مۇھىت قوغداش مەسئۇل تارمىقى مۇھىت تەسىرىنى باھالاش ھۆججىتىنى تەستىقلىغاندا، قاتناش، بېلىقچىلىق مەسئۇل تارمىقىدىن پىكىر ئېلىشى كېرەك.

建设项目的水污染防治设施，应当与主体工程同时设计、同时施工、同时投入使用。水污染防治设施应当符合经批准或者备案的环境影响评价文件的要求。

قۇرۇلۇش تۈرىدىكى سۇ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش ئەسلىھەلىرىنى ئاساسىي گەۋدە قۇرۇلۇشى بىلەن تەڭ لايىھەلەش، تەڭ قۇرۇلۇش قىلىش، تەڭ ئىشلىتىشكە كىرىشتۈرۈش كېرەك. سۇ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش ئەسلىھەلىرى تەستىقلىتىلغان ياكى ئەنگە ئېلىنغان مۇھىت تەسىرىنى باھالاش ھۆججىتىدىكى تەلەپكە ئۇيغۇن بولۇشى كېرەك.

第二十条　国家对重点水污染物排放实施总量控制制度。

20-ماددا دۆلەت نۇقتىلىق سۇغا بۇلغىما چىقىرىش ئومۇمىي مىقدارىنى تىزگىنلەش تۈزۈمىنى يولغا قويىدۇ.

重点水污染物排放总量控制指标，由国务院环境保护主管部门在征求国务院有关部门和各省、自治区、直辖市人民政府意见后，会同国务院经济综合宏观调控部门报国务院批准并下达实施。

نۇقتىلىق سۇدىكى بۇلغىما چىقىرىش ئومۇمىي مىقدارىنى تىزگىنلەش كۆرسەتكۈچىنى گوۋۇيۈەننىڭ مۇھىت قوغداش مەسئۇل تارمىقى گوۋۇيۈەننىڭ مۇناسىۋەتلىك تارمىقى ۋە ھەرقايسى ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىدىن پىكىر ئالغاندىن كېيىن، گوۋۇيۈەننىڭ ئىقتىسادنى ئۇنىۋېرسال ماكرولۇق تەڭشەش-تىزگىنلەش تارمىقى بىلەن بىرلىكتە گوۋۇيۈەنگە تەستىقلىتىدۇ ھەم چۈشۈرۈپ يولغا قويىدۇ.

省、自治区、直辖市人民政府应当按照国务院的规定削减和控制本行政区域的重点水污染物排放总量。具体办法由国务院环境保护主管部门会同国务院有关部门规定。

ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى گوۋۇيۈەننىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە شۇ مەمۇرىي رايوننىڭ نۇقتىلىق سۇدىكى بۇلغىما چىقىرىش ئومۇمىي مىقدارىنى ئازايتىشى ۋە تىزگىنلىشى كېرەك. كونكرېت چارىسىنى گوۋۇيۈەننىڭ مۇھىت ئاسراش مەسئۇل تارمىقى گوۋۇيۈەننىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى بىلەن بىرلىكتە بەلگىلەيدۇ.

省、自治区、直辖市人民政府可以根据本行政区域水环境质量状况和水污染防治工作的需要，对国家重点水污染物之外的其他水污染物排放实行总量控制。

ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى شۇ مەمۇرىي رايوننىڭ سۇ مۇھىتى سۈپەت ئەھۋالى ۋە سۇ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش خىزمىتىنىڭ ئېھتىياجىغا ئاساسەن، دۆلەتنىڭ نۇقتىلىق سۇ بۇلغىمىسىدىن باشقا سۇ بۇلغىمىسى چىقىرىش ئومۇمىي مىقدارىنى كونترول قىلسا بولىدۇ.

对超过重点水污染物排放总量控制指标或者未完成水环境质量改善目标的地区，省级以上人民政府环境保护主管部门应当会同有关部门约谈该地区人民政府的主要负责人，并暂停审批新增重点水污染物排放总量的建设项目的环境影响评价文件。约谈情况应当向社会公开。

نۇقتىلىق سۇدىكى بۇلغىما چىقىرىش ئومۇمىي مىقدارىنى تىزگىنلەش كۆرسەتكۈچىدىن ئېشىپ كەتكەن ياكى سۇ مۇھىتى سۈپىتىنى ياخشىلاش نىشانىنى ئورۇندىمىغان رايونلارغا قارىتا، ئۆلكە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ مۇھىت ئاسراش مەسئۇل تارمىقى مۇناسىۋەتلىك تارماقلار بىلەن بىرلىكتە شۇ رايوندىكى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئاساسلىق مەسئۇلى بىلەن كېلىشىپ قويۇپ سۆزلىشىشى ھەمدە نۇقتىلىق سۇدىكى بۇلغىما چىقىش ئومۇمىي مىقدارىنى يېڭىدىن كۆپەيتىدىغان قۇرۇلۇش تۈرىنىڭ مۇھىت تەسىرىنى باھالاش ھۆججىتىنى تەكشۈرۈپ تەستىقلاشنى ۋاقتىنچە توختىتىشى كېرەك. كېلىشىپ قويۇپ سۆھبەتلىشىش ئەھۋالىنى جەمئىيەتكە ئاشكارىلاش كېرەك.

第二十一条　直接或者间接向水体排放工业废水和医疗污水以及其他按照规定应当取得排污许可证方可排放的废水、污水的企业事业单位和其他生产经营者，应当取得排污许可证；城镇污水集中处理设施的运营单位，也应当取得排污许可证。排污许可证应当明确排放水污染物的种类、浓度、总量和排放去向等要求。排污许可的具体办法由国务院规定。

21-ماددا سانائەت كېرەكسىز سۈيى ۋە داۋالاش پاسكىنا سۈيىنى، شۇنىڭدەك بەلگىلىمە بويىچە بۇلغىما چىقىرىش ئىجازەتنامىسى ئېلىشقا تېگىشلىك باشقا كېرەكسىز سۇ، پاسكىنا سۇنى بىۋاسىتە ياكى ۋاسىتىلىك قويۇپ بېرىدىغان كارخانا، كەسپىي ئورۇنلار ۋە باشقا ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت قىلغۇچىلار بۇلغىما چىقىرىش ئىجازەتنامىسى ئېلىشى كېرەك؛ شەھەر-بازاردىكى يۇندىنى مەركەزلىك بىر تەرەپ قىلىش ئەسلىھەسىنى باشقۇرغۇچى ئورۇنلارمۇ بۇلغىما چىقىرىش ئىجازەتنامىسى ئېلىشى كېرەك. بۇلغىما چىقىرىش ئىجازەتنامىسىدە قويۇپ بېرىلىدىغان بۇلغىمىنىڭ تۈرى، قويۇقلۇقى، ئومۇمىي مىقدارى ۋە چىقىرىش يۆنىلىشى قاتارلىق تەلەپلەر ئېنىق ئايدىڭلاشتۇرۇلۇشى كېرەك. بۇلغىما چىقىرىش ئىجازىتىنىڭ كونكرېت چارىسىنى گوۋۇيۈەن بەلگىلەيدۇ.

禁止企业事业单位和其他生产经营者无排污许可证或者违反排污许可证的规定向水体排放前款规定的废水、污水。

كارخانا، كەسپىي ئورۇنلار ۋە باشقا ئىشلەپچىقىرىش تىجارەتچىلىرىنىڭ بۇلغىما چىقىرىش ئىجازەتنامىسى بولماي ياكى بۇلغىما چىقىرىش ئىجازەتنامىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئالدىنقى تارماقتا بەلگىلەنگەن كېرەكسىز سۇ، پاسكىنا سۇنى سۇغا چىقىرىشى مەنئى قىلىنىدۇ.

第二十二条　向水体排放污染物的企业事业单位和其他生产经营者，应当按照法律、行政法规和国务院环境保护主管部门的规定设置排污口；在江河、湖泊设置排污口的，还应当遵守国务院水行政主管部门的规定。

22-ماددا سۇغا بۇلغىما چىقىرىدىغان كارخانا، كەسپىي ئورۇنلار ۋە باشقا ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت قىلغۇچىلار قانۇن، مەمۇرىي نىزاملار ۋە گوۋۇيۈەننىڭ مۇھىت ئاسراش مەسئۇل تارمىقىنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە بۇلغىما چىقىرىش ئېغىزى قۇرۇشى كېرەك؛ دەريا، كۆللەردە بۇلغىما چىقىرىش ئېغىزى قۇرۇشتا، گوۋۇيۈەننىڭ سۇ مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقىنىڭ بەلگىلىمىسىگىمۇ رىئايە قىلىش كېرەك.

第二十三条　实行排污许可管理的企业事业单位和其他生产经营者应当按照国家有关规定和监测规范，对所排放的水污染物自行监测，并保存原始监测记录。重点排污单位还应当安装水污染物排放自动监测设备，与环境保护主管部门的监控设备联网，并保证监测设备正常运行。具体办法由国务院环境保护主管部门规定。

23-ماددا بۇلغىما چىقىرىش ئىجازىتىنى باشقۇرىدىغان كارخانا، كەسپىي ئورۇنلار ۋە باشقا ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت قىلغۇچىلار دۆلەتنىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىسى ۋە كۆزىتىش-ئۆلچەش قائىدىسى بويىچە، قويۇپ بەرگەن سۇ بۇلغىمىسىنى ئۆزى كۆزىتىش-ئۆلچىشى ھەمدە دەسلەپكى كۆزىتىش-ئۆلچەش خاتىرىسىنى ساقلىشى كېرەك. نۇقتىلىق بۇلغىما چىقىرىدىغان ئورۇنلار يەنە سۇغا بۇلغىما چىقىرىشنى ئاپتوماتىك كۆزىتىش-ئۆلچەش ئۈسكۈنىسى ئورنىتىپ، ئۇنى مۇھىت ئاسراش مەسئۇل تارمىقىنىڭ كۆزىتىش-تىزگىنلەش ئۈسكۈنىسى بىلەن تۇتاشتۇرۇشى ھەمدە كۆزىتىش-ئۆلچەش ئۈسكۈنىسىنىڭ نورمال يۈرۈشۈشىگە كاپالەتلىك قىلىشى كېرەك. كونكرېت چارىسىنى گوۋۇيۈەننىڭ مۇھىت ئاسراش مەسئۇل تارمىقى بەلگىلەيدۇ.

应当安装水污染物排放自动监测设备的重点排污单位名录，由设区的市级以上地方人民政府环境保护主管部门根据本行政区域的环境容量、重点水污染物排放总量控制指标的要求以及排污单位排放水污染物的种类、数量和浓度等因素，商同级有关部门确定。

سۇ بۇلغىمىسى چىقىرىشنى ئاپتوماتىك كۆزىتىپ ئۆلچەش ئۈسكۈنىسى ئورنىتىدىغان نۇقتىلىق بۇلغىما چىقارغۇچى ئورۇنلارنىڭ تىزىملىكىنى رايون بار شەھەر دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ مۇھىت ئاسراش مەسئۇل تارمىقى شۇ مەمۇرىي رايوننىڭ مۇھىت سىغىمى، نۇقتىلىق سۇ بۇلغىمىسى چىقىرىش ئومۇمىي مىقدارىنى تىزگىنلەش كۆرسەتكۈچىدىكى تەلەپ، شۇنىڭدەك بۇلغىما چىقارغۇچى ئورۇن چىقارغان سۇ بۇلغىمىسىنىڭ تۈرى، مىقدارى ۋە قويۇقلۇقى قاتارلىق ئامىللارغا ئاساسەن، تەڭ دەرىجىلىك مۇناسىۋەتلىك تارماق بېكىتىدۇ.

第二十四条　实行排污许可管理的企业事业单位和其他生产经营者应当对监测数据的真实性和准确性负责。

24-ماددا بۇلغىما چىقىرىش ئىجازىتىنى باشقۇرىدىغان كارخانا، كەسپىي ئورۇنلار ۋە باشقا ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت قىلغۇچىلار كۆزىتىپ ئۆلچەنگەن سانلىق مەلۇماتلارنىڭ چىنلىقى ۋە توغرىلىقىغا مەسئۇل بولۇشى كېرەك.

环境保护主管部门发现重点排污单位的水污染物排放自动监测设备传输数据异常，应当及时进行调查。

مۇھىت ئاسراش مەسئۇل تارمىقى نۇقتىلىق بۇلغىما چىقارغۇچى ئورۇنلارنىڭ سۇ بۇلغىمىسى چىقىرىشنى ئاپتوماتىك كۆزىتىپ ئۆلچەش ئۈسكۈنىسىنىڭ يەتكۈزۈش سانلىق مەلۇماتىدا نورمالسىزلىق كۆرۈلگەنلىكىنى بايقىسا، ۋاقتىدا تەكشۈرۈشى كېرەك.

第二十五条　国家建立水环境质量监测和水污染物排放监测制度。国务院环境保护主管部门负责制定水环境监测规范，统一发布国家水环境状况信息，会同国务院水行政等部门组织监测网络，统一规划国家水环境质量监测站（点）的设置，建立监测数据共享机制，加强对水环境监测的管理。

25-ماددا دۆلەت سۇ مۇھىتىنىڭ سۈپىتىنى كۆزىتىش-ئۆلچەش ۋە سۇ بۇلغىمىسى چىقىرىشنى كۆزىتىش-ئۆلچەش تۈزۈمىنى ئورنىتىدۇ. گوۋۇيۈەننىڭ مۇھىت قوغداش مەسئۇل تارمىقى سۇ مۇھىتىنى كۆزىتىپ ئۆلچەش قائىدىسىنى تۈزۈپ، دۆلەتنىڭ سۇ مۇھىتى ئەھۋالى ئۇچۇرىنى بىرتۇتاش ئېلان قىلىشقا مەسئۇل بولۇپ، گوۋۇيۈەننىڭ سۇ مەمۇرىيىتى قاتارلىق تارماقلىرى بىلەن بىرلىكتە كۆزىتىپ ئۆلچەش تورىنى تەشكىللەپ، دۆلەت سۇ مۇھىتى سۈپىتىنى كۆزىتىپ ئۆلچەش پونكىتى ( نۇقتىسى ) نى تەسىس قىلىشنى بىرتۇتاش پىلانلاپ، كۆزىتىپ ئۆلچەش سانلىق مەلۇماتلىرىدىن ئورتاق بەھرىلىنىش مېخانىزمى ئورنىتىپ، سۇ مۇھىتىنى كۆزىتىپ ئۆلچەشنى باشقۇرۇشنى كۈچەيتىدۇ.

第二十六条　国家确定的重要江河、湖泊流域的水资源保护工作机构负责监测其所在流域的省界水体的水环境质量状况，并将监测结果及时报国务院环境保护主管部门和国务院水行政主管部门；有经国务院批准成立的流域水资源保护领导机构的，应当将监测结果及时报告流域水资源保护领导机构。

26-ماددا دۆلەت بېكىتكەن مۇھىم دەريا، كۆل ۋادىسىدىكى سۇ بايلىقىنى قوغداش خىزمىتى ئاپپاراتى ئۆز ۋادىسىدىكى ئۆلكە پاسىلى سۈيىنىڭ سۇ مۇھىتى سۈپەت ئەھۋالىنى كۆزىتىپ ئۆلچەشكە مەسئۇل بولىدۇ ھەمدە كۆزىتىپ ئۆلچەش نەتىجىسىنى گوۋۇيۈەننىڭ مۇھىت ئاسراش مەسئۇل تارمىقى ۋە گوۋۇيۈەننىڭ سۇ مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقىغا ۋاقتىدا يوللايدۇ؛ گوۋۇيۈەننىڭ تەستىقى بىلەن قۇرۇلغان ۋادى سۇ بايلىقىنى قوغداش رەھبەرلىك ئاپپاراتى بولسا، كۆزىتىش-ئۆلچەش نەتىجىسىنى ۋادى سۇ بايلىقى قوغداش رەھبەرلىك ئاپپاراتىغا ۋاقتىدا دوكلات قىلىشى كېرەك.

第二十七条　国务院有关部门和县级以上地方人民政府开发、利用和调节、调度水资源时，应当统筹兼顾，维持江河的合理流量和湖泊、水库以及地下水体的合理水位，保障基本生态用水，维护水体的生态功能。

27-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى ۋە ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى سۇ بايلىقىنى ئېچىش، پايدىلىنىش ۋە تەڭشەش، ئورۇنلاشتۇرۇشتا، بىرتۇتاش پىلانلاپ تەڭ ئېتىبار بېرىپ، دەريالارنىڭ مۇۋاپىق ئېقىن مىقدارىنى ۋە كۆل، سۇ ئامبىرى، شۇنىڭدەك يەر ئاستى سۈيىنىڭ مۇۋاپىق سۇ ئورنىنى ساقلىشى، ئاساسىي ئېكولوگىيەگە ئىشلىتىلىدىغان سۇنى كاپالەتلەندۈرۈشى، سۇنىڭ ئېكولوگىيەلىك فۇنكسىيەسىنى قوغدىشى كېرەك.

第二十八条　国务院环境保护主管部门应当会同国务院水行政等部门和有关省、自治区、直辖市人民政府，建立重要江河、湖泊的流域水环境保护联合协调机制，实行统一规划、统一标准、统一监测、统一的防治措施。

28-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ مۇھىت ئاسراش مەسئۇل تارمىقى گوۋۇيۈەننىڭ سۇ مەمۇرىيىتى تارمىقى قاتارلىق تارماقلىرى ۋە مۇناسىۋەتلىك ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى بىلەن بىرلىكتە، مۇھىم دەريا-ئېقىن، كۆللەرنىڭ ۋادىسىنىڭ سۇ مۇھىتىنى ئاسراشنى بىرلىشىپ ماسلاشتۇرۇش مېخانىزمى بەرپا قىلىپ، بىرتۇتاش پىلانلاش، بىرتۇتاش ئۆلچەم قويۇش، بىرتۇتاش كۆزىتىش-ئۆلچەش، بىرتۇتاش ئالدىنى ئېلىش-تىزگىنلەش تەدبىرىنى يولغا قويۇشى كېرەك.

第二十九条　国务院环境保护主管部门和省、自治区、直辖市人民政府环境保护主管部门应当会同同级有关部门根据流域生态环境功能需要，明确流域生态环境保护要求，组织开展流域环境资源承载能力监测、评价，实施流域环境资源承载能力预警。

29-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ مۇھىت قوغداش مەسئۇل تارمىقى ۋە ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ مۇھىت ئاسراش مەسئۇل تارمىقى تەڭ دەرىجىلىك مۇناسىۋەتلىك تارماق بىلەن بىرلىكتە ۋادىنىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىت ئىقتىدار ئېھتىياجىغا ئاساسەن، ۋادىنىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىتىنى قوغداش تەلىپىنى ئايدىڭلاشتۇرۇپ، ۋادى مۇھىت بايلىقىنىڭ كۆتۈرۈش ئىقتىدارىنى كۆزىتىش-ئۆلچەش، باھالاشنى تەشكىللەپ قانات يايدۇرۇشى، ۋادى مۇھىتى بايلىقىنىڭ كۆتۈرۈش ئىقتىدارىدىن سىگنال بېرىشنى يولغا قويۇشى كېرەك.

县级以上地方人民政府应当根据流域生态环境功能需要，组织开展江河、湖泊、湿地保护与修复，因地制宜建设人工湿地、水源涵养林、沿河沿湖植被缓冲带和隔离带等生态环境治理与保护工程，整治黑臭水体，提高流域环境资源承载能力。

ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى ۋادىنىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىت فۇنكسىيە ئېھتىياجىغا ئاساسەن، دەريا، كۆل، سۇلۇق يەرنى قوغداش ۋە ئەسلىگە كەلتۈرۈشنى تەشكىللەپ قانات يايدۇرۇپ، شارائىتىغا قاراپ ئىش كۆرۈپ، سۈنئىي سۇلۇق يەر، سۇ مەنبەسىنى ساقلاش ئورمىنى، دەريا بويى، كۆل بويى يېپىنچا ئۆسۈملۈكلىرىنىڭ توقۇنۇشنى پەسەيتىش بەلبېغى ۋە ئايرىش بەلبېغى قاتارلىق ئېكولوگىيەلىك مۇھىتنى تۈزەش ۋە قوغداش قۇرۇلۇشىنى قۇرۇپ، قارا، سېسىق سۇنى تۈزەپ، ۋادىنىڭ مۇھىت بايلىقىنىڭ كۆتۈرۈش ئىقتىدارىنى ئۆستۈرۈشى كېرەك.

从事开发建设活动，应当采取有效措施，维护流域生态环境功能，严守生态保护红线。

ئېچىش، قۇرۇش پائالىيىتىدە ئۈنۈملۈك تەدبىر قوللىنىش، ۋادىنىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىت فۇنكسىيەسىنى ئاسراش، ئېكولوگىيەنى ئاسراش قىزىل سىزىقىنى چىڭ ساقلاش كېرەك.

第三十条　环境保护主管部门和其他依照本法规定行使监督管理权的部门，有权对管辖范围内的排污单位进行现场检查，被检查的单位应当如实反映情况，提供必要的资料。检查机关有义务为被检查的单位保守在检查中获取的商业秘密。

30-ماددا مۇھىت ئاسراش مەسئۇل تارمىقى ۋە مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ھوقۇقىنى يۈرگۈزىدىغان باشقا تارماقلار باشقۇرۇش تەۋەلىكى دائىرىسىدىكى بۇلغىما چىقارغۇچى ئورۇننى نەق مەيداندا تەكشۈرۈشكە ھوقۇقلۇق، تەكشۈرۈلگۈچى ئورۇن ئەھۋالنى ئەينەن ئىنكاس قىلىپ، زۆرۈر ماتېرىيال بىلەن تەمىنلىشى كېرەك. تەكشۈرۈش ئورگىنىنىڭ تەكشۈرۈلگۈچى ئورۇندا تەكشۈرۈش داۋامىدا ئېرىشكەن سودا مەخپىيىتىنى ساقلاش مەجبۇرىيىتى بار.

第三十一条　跨行政区域的水污染纠纷，由有关地方人民政府协商解决，或者由其共同的上级人民政府协调解决。

31-ماددا مەمۇرىي رايون ھالقىغان سۇ بۇلغىنىش ماجىرالىرىنى مۇناسىۋەتلىك يەرلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى كېڭىشىپ ھەل قىلىدۇ ياكى ئۇلارغا ئورتاق بولغان يۇقىرى دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتى ماسلاشتۇرۇپ ھەل قىلىدۇ.

第四章　水污染防治措施

4-باب سۇ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش تەدبىرلىرى

第一节　一般规定

1-پاراگراف ئادەتتىكى بەلگىلىمە

第三十二条　国务院环境保护主管部门应当会同国务院卫生主管部门，根据对公众健康和生态环境的危害和影响程度，公布有毒有害水污染物名录，实行风险管理。

32-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ مۇھىت ئاسراش مەسئۇل تارمىقى گوۋۇيۈەننىڭ سەھىيە مەسئۇل تارمىقى بىلەن بىرلىكتە، ئاممىنىڭ ساغلاملىقى ۋە ئېكولوگىيەلىك مۇھىتقا بولغان خەۋپ ۋە تەسىر كۆرسىتىش دەرىجىسىگە ئاساسەن، زەھەرلىك، زىيانلىق سۇ بۇلغىمىلىرى تىزىملىكىنى ئېلان قىلىپ، خەۋپ-خەتەرنى باشقۇرۇشى كېرەك.

排放前款规定名录中所列有毒有害水污染物的企业事业单位和其他生产经营者，应当对排污口和周边环境进行监测，评估环境风险，排查环境安全隐患，并公开有毒有害水污染物信息，采取有效措施防范环境风险。

ئالدىنقى تارماقتا بەلگىلەنگەن تىزىملىككە كىرگۈزۈلگەن زەھەرلىك، زىيانلىق سۇ بۇلغىمىسى چىقىرىدىغان كارخانا، كەسپىي ئورۇنلار ۋە باشقا ئىشلەپچىقىرىش بىلەن شۇغۇللانغۇچىلار بۇلغىما چىقىرىش ئېغىزى ۋە ئەتراپتىكى مۇھىتنى كۆزىتىپ ئۆلچىشى، مۇھىت خەۋپ-خەتىرىنى باھالىشى، مۇھىت بىخەتەرلىك يوشۇرۇن خەۋپىنى بىرمۇبىر تەكشۈرۈشى ھەمدە زەھەرلىك، زىيانلىق سۇنىڭ بۇلغىما ئۇچۇرىنى ئاشكارىلىشى، ئۈنۈملۈك تەدبىر قوللىنىپ مۇھىت خەۋپ-خەتىرىنىڭ ئالدىنى ئېلىشى كېرەك.

第三十三条　禁止向水体排放油类、酸液、碱液或者剧毒废液。

33-ماددا سۇغا ماي تۈرى، كىسلاتالىق سۇيۇقلۇق، ئىشقارلىق سۇيۇقلۇق ياكى ئۆتكۈر زەھەرلىك كېرەكسىز سۇيۇقلۇقلارنى قويۇپ بېرىش مەنئى قىلىنىدۇ.

禁止在水体清洗装贮过油类或者有毒污染物的车辆和容器。

سۇدا ماي تۈرىدىكى ياكى زەھەرلىك بۇلغىمىلارنى ساقلىغان ئاپتوموبىل ۋە قاچىلارنى يۇيۇش، قاچىلاش مەنئى قىلىنىدۇ.

第三十四条　禁止向水体排放、倾倒放射性固体废物或者含有高放射性和中放射性物质的废水。

34-ماددا رادىيوئاكتىپلىق قاتتىق تاشلاندۇق ياكى يۇقىرى رادىيوئاكتىپلىق ۋە ئوتتۇرا رادىيوئاكتىپلىق ماددىلار بار كېرەكسىز سۇنى سۇغا چىقىرىش، تۆكۈش مەنئى قىلىنىدۇ.

向水体排放含低放射性物质的废水，应当符合国家有关放射性污染防治的规定和标准。

سۇغا تۆۋەن رادىيوئاكتىپلىق ماددا قويۇلغان كېرەكسىز سۇنى قويۇپ بېرىش دۆلەتنىڭ رادىيوئاكتىپلىق بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەشكە دائىر بەلگىلىمىسى ۋە ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن كېلىشى كېرەك.

第三十五条　向水体排放含热废水，应当采取措施，保证水体的水温符合水环境质量标准。

35-ماددا سۇغا ئىسسىق كېرەكسىز سۇ قويۇپ بېرىشتە تەدبىر قوللىنىپ، سۇ تېمپېراتۇرىسىنىڭ سۇ مۇھىتىنىڭ سۈپەت ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن بولۇشىغا كاپالەتلىك قىلىش كېرەك.

第三十六条　含病原体的污水应当经过消毒处理；符合国家有关标准后，方可排放。

36-ماددا كېسەللىك قوزغاتقۇچى بار يۇندىنى دېزىنفېكسىيەلەپ بىر تەرەپ قىلىش كېرەك؛ دۆلەتنىڭ مۇناسىۋەتلىك ئۆلچىمىگە ئۇيغۇنلاشقاندىن كېيىن، ئاندىن قويۇپ بېرىشكە بولىدۇ.

第三十七条　禁止向水体排放、倾倒工业废渣、城镇垃圾和其他废弃物。

37-ماددا سۇغا سانائەت ئەخلىتى، شەھەر-بازار ئەخلىتى ۋە باشقا تاشلاندۇقلارنى چىقىرىش، تۆكۈش مەنئى قىلىنىدۇ.

禁止将含有汞、镉、砷、铬、铅、氰化物、黄磷等的可溶性剧毒废渣向水体排放、倾倒或者直接埋入地下。

تەركىبىدە سىماب، كادمىي، ئارسېن، خىروم، قوغۇشۇن، سىئانىدلار، سېرىق فوسفور قاتارلىق ئېرىشچان ئۆتكۈر زەھەرلىك داشقاللارنى سۇغا قويۇپ بېرىش، تۆكۈش ياكى بىۋاسىتە يەر ئاستىغا كۆمۈش مەنئى قىلىنىدۇ.

存放可溶性剧毒废渣的场所，应当采取防水、防渗漏、防流失的措施。

ئېرىشچان قاتتىق زەھەرلىك داشقال قويۇلغان سورۇندا سۇدىن مۇداپىئەلىنىش، سىڭىپ كېتىشتىن ساقلىنىش، ئېقىپ كېتىشتىن ساقلىنىش تەدبىرلىرىنى قوللىنىش كېرەك.

第三十八条　禁止在江河、湖泊、运河、渠道、水库最高水位线以下的滩地和岸坡堆放、存贮固体废弃物和其他污染物。

38-ماددا دەريا، كۆل، قانال، ئېرىق-ئۆستەڭ، سۇ ئامبىرىدىكى ئەڭ يۇقىرى سۇ ئورنى سىزىقىدىن تۆۋەن بولغان ساھىل ۋە قىرغاققا قاتتىق تاشلاندۇق ۋە باشقا بۇلغىمىلارنى دۆۋىلەپ قويۇش، ساقلاش مەنئى قىلىنىدۇ.

第三十九条　禁止利用渗井、渗坑、裂隙、溶洞，私设暗管，篡改、伪造监测数据，或者不正常运行水污染防治设施等逃避监管的方式排放水污染物。

39-ماددا سۇ سىڭمە قۇدۇق، سۇ سىڭمە ئازگىلى، يېرىق، كاماردىن پايدىلىنىش، ئۆز ئالدىغا سۈڭگۈچ قۇرۇش، كۆزىتىپ ئۆلچەش سانلىق مەلۇماتىنى ئۆزگەرتىۋېتىش، ياسىۋېلىش ياكى سۇ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش ئەسلىھەلىرىنى نورمال ئىشلەتمەسلىك قاتارلىق نازارەت قىلىش-باشقۇرۇشتىن قېچىش ئۇسۇللىرى بىلەن سۇ بۇلغىمىسى چىقىرىش مەنئى قىلىنىدۇ.

第四十条　化学品生产企业以及工业集聚区、矿山开采区、尾矿库、危险废物处置场、垃圾填埋场等的运营、管理单位，应当采取防渗漏等措施，并建设地下水水质监测井进行监测，防止地下水污染。

40-ماددا خىمىيەۋى بۇيۇم ئىشلەپچىقىرىش كارخانىلىرى، شۇنىڭدەك سانائەت توپلانما رايونى، كان ئېچىش رايونى، قالدۇق رۇدا ئامبىرى، خەتەرلىك تاشلاندۇقلارنى بىر تەرەپ قىلىش مەيدانى، ئەخلەت كۆمۈش مەيدانى قاتارلىقلارنى يۈرۈشتۈرۈدىغان، باشقۇرىدىغان ئورۇنلار سىڭىپ كېتىشتىن ساقلىنىش، ئېقىپ كېتىشتىن ساقلىنىش قاتارلىق تەدبىرلەرنى قوللىنىشى ھەمدە يەر ئاستى سۈيىنىڭ سۈپىتىنى كۆزىتىش-ئۆلچەش قۇدۇقى قۇرۇپ كۆزىتىپ-ئۆلچەپ، يەر ئاستى سۈيىنىڭ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىشى كېرەك.

加油站等的地下油罐应当使用双层罐或者采取建造防渗池等其他有效措施，并进行防渗漏监测，防止地下水污染。

ماي قاچىلاش پونكىتى قاتارلىق يەر ئاستى ماي باكلىرىغا قوش قەۋەتلىك باك ئىشلىتىش ياكى سۇ سىڭمەس كۆلچەك ياساش قاتارلىق باشقا ئۈنۈملۈك تەدبىرلەرنى قوللىنىش ھەم سۇ سىڭمەس قىلىپ كۆزىتىپ ئۆلچەپ، يەر ئاستى سۈيىنىڭ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش كېرەك.

禁止利用无防渗漏措施的沟渠、坑塘等输送或者存贮含有毒污染物的废水、含病原体的污水和其他废弃物。

سۇ سىڭىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش، ئېقىپ كېتىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش تەدبىرى بولمىغان ئېرىق-ئۆستەڭ، ئازگال قاتارلىقلاردىن پايدىلىنىپ، تەركىبىدە زەھەرلىك بۇلغىما بولغان كېرەكسىز سۇ، كېسەللىك قوزغاتقۇچى بولغان يۇندى ۋە باشقا تاشلاندۇقلارنى يەتكۈزۈش ياكى ساقلاش مەنئى قىلىنىدۇ.

第四十一条　多层地下水的含水层水质差异大的，应当分层开采；对已受污染的潜水和承压水，不得混合开采。

41-ماددا كۆپ قاتلاملىق يەر ئاستى سۈيىنىڭ سۇ تەركىبىدىكى قاتلىمىنىڭ سۇ سۈپىتىدە پەرق زور بولسا، قاتلامغا بۆلۈپ ئېچىش كېرەك؛ بۇلغانغان سۇغا چۆكمە سۇ بىلەن بېسىملىق سۇنى ئارىلاشتۇرۇپ قېزىشقا بولمايدۇ.

第四十二条　兴建地下工程设施或者进行地下勘探、采矿等活动，应当采取防护性措施，防止地下水污染。

42-ماددا يەر ئاستى قۇرۇلۇش ئەسلىھەسى قۇرۇش ياكى يەر ئاستى چارلاش، كان ئېچىش قاتارلىق پائالىيەتلەردە مۇداپىئەلىنىش تەدبىرلىرىنى قوللىنىپ، يەر ئاستى سۈيىنىڭ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش كېرەك.

报废矿井、钻井或者取水井等，应当实施封井或者回填。

بىراك قىلىنغان كان قۇدۇقى، بۇرغىلاش ياكى سۇ ئېلىش قۇدۇقى قاتارلىقلاردا قۇدۇقنى پېچەتلەش ياكى تىندۇرۇش كېرەك.

第四十三条　人工回灌补给地下水，不得恶化地下水质。

43-ماددا سۈنئىي ئۇسۇلدا قايتا سۇغىرىش ئارقىلىق يەر ئاستى سۈيىنى تولۇقلاش، يەر ئاستى سۈيىنىڭ سۈپىتىنى ناچارلاشتۇرۇۋېتىشكە بولمايدۇ.

第二节　工业水污染防治

2-پاراگراف سانائەتتە سۇ بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش

第四十四条　国务院有关部门和县级以上地方人民政府应当合理规划工业布局，要求造成水污染的企业进行技术改造，采取综合防治措施，提高水的重复利用率，减少废水和污染物排放量。

44-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ مۇناسىۋەتلىك تارمىقى ۋە ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى سانائەت جايلىشىشىنى مۇۋاپىق پىلانلاپ، سۇنىڭ بۇلغىنىشىنى كەلتۈرۈپ چىقارغان كارخانىلاردىن تېخنىكا ئۆزگەرتىشنى تەلەپ قىلىشى، ھەر تەرەپلىمە ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش تەدبىرى قوللىنىشى، سۇدىن تەكرار پايدىلىنىش ئۈنۈمىنى ئۆستۈرۈپ، كېرەكسىز سۇ ۋە بۇلغىما چىقىرىش مىقدارىنى ئازايتىشى كېرەك.

第四十五条　排放工业废水的企业应当采取有效措施，收集和处理产生的全部废水，防止污染环境。含有毒有害水污染物的工业废水应当分类收集和处理，不得稀释排放。

45-ماددا سانائەت كېرەكسىز سۈيى چىقىرىدىغان كارخانىلار ئۈنۈملۈك تەدبىر قوللىنىپ، پەيدا بولغان بارلىق كېرەكسىز سۇنى يىغىپ ۋە بىر تەرەپ قىلىپ، مۇھىتنى بۇلغىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىشى كېرەك. زەھەرلىك، زىيانلىق سۇ بۇلغىمىسى بولغان سانائەت كېرەكسىز سۈيىنى تۈرگە ئايرىپ يىغىش ۋە بىر تەرەپ قىلىش كېرەك، سۇيۇلدۇرۇپ چىقىرىشقا بولمايدۇ.

工业集聚区应当配套建设相应的污水集中处理设施，安装自动监测设备，与环境保护主管部门的监控设备联网，并保证监测设备正常运行。

سانائەت توپلانما رايونى مۇناسىپ يۇندىنى مەركەزلىك بىر تەرەپ قىلىش ئەسلىھەسىنى يۈرۈشلەشتۈرۈپ قۇرۇشى، ئاپتوماتىك كۆزىتىپ ئۆلچەش ئۈسكۈنىسى ئورنىتىشى، مۇھىت قوغداش مەسئۇل تارمىقىنىڭ كۆزىتىش-تىزگىنلەش ئۈسكۈنىسى بىلەن تورلاشتۇرۇشى ھەمدە كۆزىتىپ ئۆلچەش ئۈسكۈنىسىنىڭ نورمال يۈرۈشۈشىگە كاپالەتلىك قىلىشى كېرەك.

向污水集中处理设施排放工业废水的，应当按照国家有关规定进行预处理，达到集中处理设施处理工艺要求后方可排放。

يۇندىنى مەركەزلىك بىر تەرەپ قىلىش ئەسلىھەسىگە سانائەت كېرەكسىز سۈيىنى چىقىرىشتا، دۆلەتنىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىسى بويىچە ئالدىن بىر تەرەپ قىلىش كېرەك، مەركەزلىك بىر تەرەپ بېرىش ئەسلىھەسىنى بىر تەرەپ قىلىش ھۈنەر-سەنئىتى تەلىپىگە يەتكەندىن كېيىن ئاندىن قويۇپ بېرىشكە بولىدۇ.

第四十六条　国家对严重污染水环境的落后工艺和设备实行淘汰制度。

46-ماددا دۆلەت سۇ مۇھىتىنى ئېغىر دەرىجىدە بۇلغايدىغان قالاق ھۈنەر-سەنئەت ۋە ئۈسكۈنىلەرنى شاللاش تۈزۈمىنى يولغا قويىدۇ.

国务院经济综合宏观调控部门会同国务院有关部门，公布限期禁止采用的严重污染水环境的工艺名录和限期禁止生产、销售、进口、使用的严重污染水环境的设备名录。

گوۋۇيۈەننىڭ ئىقتىسادنى ئۇنىۋېرسال ماكرولۇق تەڭشەش-تىزگىنلەش تارمىقى گوۋۇيۈەننىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى بىلەن بىرلىكتە، ئىشلىتىش مۆھلەت ئىچىدە مەنئى قىلىنغان سۇ مۇھىتىنى ئېغىر بۇلغايدىغان ھۈنەر-سەنئەت تىزىملىكى ۋە ئىشلەپچىقىرىش، سېتىش، ئىمپورت قىلىش، ئىشلىتىش بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە مەنئى قىلىنىدىغان سۇ مۇھىتىنى ئېغىر بۇلغىيدىغان ئۈسكۈنىلەر تىزىملىكىنى ئېلان قىلىدۇ.

生产者、销售者、进口者或者使用者应当在规定的期限内停止生产、销售、进口或者使用列入前款规定的设备名录中的设备。工艺的采用者应当在规定的期限内停止采用列入前款规定的工艺名录中的工艺。

ئىشلەپچىقارغۇچى، ساتقۇچى، ئىمپورت قىلغۇچى ياكى ئىشلەتكۈچى بەلگىلەنگەن مۇددەت ئىچىدە ئالدىنقى تارماقتا بەلگىلەنگەن ئۈسكۈنىلەر تىزىملىكىگە كىرگۈزۈلگەن ئۈسكۈنىلەرنى ئىشلەپچىقىرىش، سېتىش، ئىمپورت قىلىش ياكى ئىشلىتىشنى توختىتىشى كېرەك. ھۈنەر-سەنئەت سېتىۋالغۇچى بەلگىلەنگەن مۇددەت ئىچىدە ئالدىنقى تارماقتا بەلگىلەنگەن ھۈنەر-سەنئەت تىزىملىكىگە كىرگۈزۈلگەن ھۈنەر-سەنئەتنى ئىشلىتىشنى توختىتىشى كېرەك.

依照本条第二款、第三款规定被淘汰的设备，不得转让给他人使用。

مۇشۇ ماددىنىڭ 2-، 3-تارمىقىدىكى بەلگىلىمە بويىچە شاللىۋېتىلگەن ئۈسكۈنىلەرنى باشقىلارنىڭ ئىشلىتىشىگە ئۆتۈنۈپ بېرىشكە بولمايدۇ.

第四十七条　国家禁止新建不符合国家产业政策的小型造纸、制革、印染、染料、炼焦、炼硫、炼砷、炼汞、炼油、电镀、农药、石棉、水泥、玻璃、钢铁、火电以及其他严重污染水环境的生产项目。

47-ماددا دۆلەت دۆلەتنىڭ كەسىپ سىياسىتىگە ئۇيغۇن كەلمەيدىغان كىچىك تىپتىكى قەغەز ياساش، خۇرۇم ياساش، گۈل بېسىش-بوياش، بوياش، كوكس كۆيدۈرۈش، گۈڭگۈرت تاۋلاش، ئارسېن تاۋلاش، سىماب تاۋلاش، نېفىت ئايرىش، ئېلېكتىر بىلەن ھەل بېرىش، دېھقانچىلىق دورىلىرى، تاشپاختا، سېمونت، ئەينەك، پولات-تۆمۈر، ئوت ئېلېكتىر تۈرلىرىنى، شۇنىڭدەك سۇ مۇھىتىنى ئېغىر بۇلغايدىغان باشقا ئىشلەپچىقىرىش تۈرلىرىنى يېڭىدىن قۇرۇشنى مەنئى قىلىدۇ.

第四十八条　企业应当采用原材料利用效率高、污染物排放量少的清洁工艺，并加强管理，减少水污染物的产生。

48-ماددا كارخانىلار خام ماتېرىيالدىن پايدىلىنىش ئۈنۈمى يۇقىرى، بۇلغىما چىقىرىش مىقدارى ئاز بولغان پاكىز ھۈنەر-سەنئەتنى قوللىنىشى ھەمدە باشقۇرۇشنى كۈچەيتىپ، سۇ بۇلغىمىسىنىڭ پەيدا بولۇشىنى ئازايتىشى كېرەك.

第三节　城镇水污染防治

3-پاراگراف شەھەر-بازارلاردىكى سۇ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش

第四十九条　城镇污水应当集中处理。

49-ماددا شەھەر-بازار پاسكىنا سۈيىنى مەركەزلىك بىر تەرەپ قىلىش كېرەك.

县级以上地方人民政府应当通过财政预算和其他渠道筹集资金，统筹安排建设城镇污水集中处理设施及配套管网，提高本行政区域城镇污水的收集率和处理率。

ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى مالىيە خامچوتى ۋە باشقا يوللار ئارقىلىق مەبلەغ توپلاپ، شەھەر-بازارلاردا پاسكىنا سۇنى مەركەزلىك بىر تەرەپ قىلىش ئەسلىھەسى ۋە يانداش تۇرۇبا تورى قۇرۇشنى بىرتۇتاش پىلانلاپ ئورۇنلاشتۇرۇپ، شۇ مەمۇرىي رايوندا شەھەر-بازارلارنىڭ پاسكىنا سۈيىنى يىغىش نىسبىتى ۋە بىر تەرەپ قىلىش نىسبىتىنى ئۆستۈرۈشى كېرەك.

国务院建设主管部门应当会同国务院经济综合宏观调控、环境保护主管部门，根据城乡规划和水污染防治规划，组织编制全国城镇污水处理设施建设规划。县级以上地方人民政府组织建设、经济综合宏观调控、环境保护、水行政等部门编制本行政区域的城镇污水处理设施建设规划。县级以上地方人民政府建设主管部门应当按照城镇污水处理设施建设规划，组织建设城镇污水集中处理设施及配套管网，并加强对城镇污水集中处理设施运营的监督管理。

گوۋۇيۈەننىڭ قۇرۇلۇش مەسئۇل تارمىقى گوۋۇيۈەننىڭ ئىقتىسادنى ئۇنىۋېرسال ماكرولۇق تەڭشەش-تىزگىنلەش، مۇھىت ئاسراش مەسئۇل تارمىقى بىلەن بىرلىكتە، شەھەر-يېزا يىرىك پىلانى ۋە سۇ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش يىرىك پىلانىغا ئاساسەن، مەملىكەت بويىچە شەھەر-بازار يۇندى بىر تەرەپ قىلىش ئەسلىھەلىرى قۇرۇلۇشى يىرىك پىلانىنى تۈزۈشكە تەشكىللىشى كېرەك. ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى قۇرۇلۇش قىلىش، ئىقتىسادنى ئۇنىۋېرسال ماكرولۇق تەڭشەش-تىزگىنلەش، مۇھىت ئاسراش، سۇ مەمۇرىيىتى تارمىقى قاتارلىق تارماقلارنى تەشكىللەپ، شۇ مەمۇرىي رايوننىڭ شەھەر-بازار پاسكىنا سۇ بىر تەرەپ قىلىش ئەسلىھە قۇرۇلۇشى يىرىك پىلانىنى تۈزىدۇ. ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ قۇرۇلۇش مەسئۇل تارمىقى شەھەر-بازار پاسكىنا سۇ بىر تەرەپ قىلىش ئەسلىھەسى قۇرۇلۇشى يىرىك پىلانىغا ئاساسەن، شەھەر-بازار كېرەكسىز سۈيىنى مەركەزلىك بىر تەرەپ قىلىش ئەسلىھەلىرى ۋە يانداش تۇرۇبا تورى قۇرۇشنى تەشكىللىشى ھەمدە شەھەر-بازار بۇلغىما سۈيىنى مەركەزلىك بىر ياقلىق قىلىش ئەسلىھەسىنى يۈرۈشتۈرۈشنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇشنى كۈچەيتىشى كېرەك.

城镇污水集中处理设施的运营单位按照国家规定向排污者提供污水处理的有偿服务，收取污水处理费用，保证污水集中处理设施的正常运行。收取的污水处理费用应当用于城镇污水集中处理设施的建设运行和污泥处理处置，不得挪作他用。

شەھەر-بازار پاسكىنا سۇنى مەركەزلىك بىر تەرەپ قىلىش ئەسلىھەسىنى باشقۇرغۇچى ئورۇن دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە بۇلغىما چىقارغۇچىلارغا پاسكىنا سۇ بىر تەرەپ قىلىش بويىچە ھەقلىق مۇلازىمەت قىلىپ، پاسكىنا سۇ بىر ياقلىق قىلىش ھەققى ئېلىپ، پاسكىنا سۇنى مەركەزلىك بىرتەرەپ قىلىش ئەسلىھەسىنىڭ نورمال يۈرۈشۈشىگە كاپالەتلىك قىلىدۇ. ئېلىنغان يۇندى بىر تەرەپ قىلىش ھەققىنى شەھەر-بازار يۇندىسىنى مەركەزلىك بىر تەرەپ قىلىش ئەسلىھەلىرىنى قۇرۇش، يۈرۈشتۈرۈش ۋە لاي-لاتقىلارنى بىر تەرەپ قىلىشقا ئىشلىتىش كېرەك، باشقا ئىشقا ئىشلىتىشكە بولمايدۇ.

城镇污水集中处理设施的污水处理收费、管理以及使用的具体办法，由国务院规定。

شەھەر-بازار پاسكىنا سۈيىنى مەركەزلىك بىر تەرەپ قىلىش ئەسلىھەلىرىگە ئائىت پاسكىنا سۇ بىر تەرەپ قىلىش ھەققى ئېلىش، ئۇنى باشقۇرۇش ۋە ئىشلىتىشنىڭ كونكرېت چارىسىنى گوۋۇيۈەن بەلگىلەيدۇ.

第五十条　向城镇污水集中处理设施排放水污染物，应当符合国家或者地方规定的水污染物排放标准。

50-ماددا شەھەر-بازار يۇندىسىنى مەركەزلىك بىر تەرەپ قىلىش ئەسلىھەسىگە سۇ بۇلغىمىسى چىقىرىشتا، دۆلەت ياكى يەرلىك بەلگىلىگەن سۇ بۇلغىمىسى چىقىرىش ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن كېلىش كېرەك.

城镇污水集中处理设施的运营单位，应当对城镇污水集中处理设施的出水水质负责。

شەھەر-بازارلاردىكى يۇندىنى مەركەزلىك بىر تەرەپ قىلىش ئەسلىھەسىنى باشقۇرغۇچى ئورۇن شەھەر-بازار يۇندىسىنى مەركەزلىك بىر تەرەپ بېرىش ئەسلىھەسىدىن چىققان سۇنىڭ سۈپىتىگە مەسئۇل بولۇشى كېرەك.

环境保护主管部门应当对城镇污水集中处理设施的出水水质和水量进行监督检查。

مۇھىت ئاسراش مەسئۇل تارمىقى شەھەر-بازار يۇندىسىنى مەركەزلىك بىر تەرەپ قىلىش ئەسلىھەلىرىدىن چىققان سۇنىڭ سۈپىتى ۋە سۇ مىقدارىنى نازارەت قىلىپ تەكشۈرۈشى كېرەك.

第五十一条　城镇污水集中处理设施的运营单位或者污泥处理处置单位应当安全处理处置污泥，保证处理处置后的污泥符合国家标准，并对污泥的去向等进行记录。

51-ماددا شەھەر-بازار يۇندىسىنى مەركەزلىك بىر تەرەپ قىلىش ئەسلىھەسىنى باشقۇرغۇچى ئورۇن ياكى يۇندىنى بىر تەرەپ قىلغۇچى ئورۇن يۇندىنى بىخەتەر بىر تەرەپ قىلىپ بىر تەرەپ قىلىشى، بىر تەرەپ قىلىنغاندىن كېيىنكى يۇندىنىڭ دۆلەت ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن بولۇشىغا كاپالەتلىك قىلىشى ھەمدە يۇندىنىڭ كەتكەن جايى قاتارلىقلارنى خاتىرىلىشى كېرەك.

第四节　农业和农村水污染防治

4-پاراگراف يېزا ئىگىلىكى ۋە يېزىلاردىكى سۇ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش

第五十二条　国家支持农村污水、垃圾处理设施的建设，推进农村污水、垃圾集中处理。

52-ماددا دۆلەت يېزىلارنىڭ پاسكىنا سۇ، ئەخلەت بىر تەرەپ قىلىش ئەسلىھەلىرى قۇرۇلۇشىنى قوللايدۇ، يېزىلارنىڭ پاسكىنا سۇ ۋە ئەخلىتىنى مەركەزلەشتۈرۈپ بىر تەرەپ قىلىشنى ئالغا سۈرىدۇ.

地方各级人民政府应当统筹规划建设农村污水、垃圾处理设施，并保障其正常运行。

يەرلىك ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى يېزىلارنىڭ يۇندى، ئەخلەت بىر تەرەپ قىلىش ئەسلىھەلىرىنى بىر تۇتاش پىلانلاپ قۇرۇشى ھەمدە ئۇلارنىڭ نورمال يۈرۈشۈشىنى كاپالەتلەندۈرۈشى كېرەك.

第五十三条　制定化肥、农药等产品的质量标准和使用标准，应当适应水环境保护要求。

53-ماددا خىمىيەۋى ئوغۇت، دېھقانچىلىق دورىسى قاتارلىق مەھسۇلاتلارنىڭ سۈپەت ئۆلچىمى ۋە ئىشلىتىلىش ئۆلچىمىنى تۈزۈشتە، سۇ مۇھىتىنى ئاسراش تەلىپىگە ماسلىشىش كېرەك.

第五十四条　使用农药，应当符合国家有关农药安全使用的规定和标准。

54-ماددا دېھقانچىلىق دورىسى ئىشلىتىشتە، دۆلەتنىڭ دېھقانچىلىق دورىلىرىنى بىخەتەر ئىشلىتىشكە مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىسى ۋە ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن كېلىش كېرەك.

运输、存贮农药和处置过期失效农药，应当加强管理，防止造成水污染。

دېھقانچىلىق دورىلىرىنى توشۇش، ساقلاش ۋە ۋاقتى ئۆتۈپ كەتكەن، ئۈنۈمى كۆرۈلمىگەن دېھقانچىلىق دورىلىرىنى بىر تەرەپ قىلىشتا، باشقۇرۇشنى كۈچەيتىپ، سۇنىڭ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش كېرەك.

第五十五条　县级以上地方人民政府农业主管部门和其他有关部门，应当采取措施，指导农业生产者科学、合理地施用化肥和农药，推广测土配方施肥技术和高效低毒低残留农药，控制化肥和农药的过量使用，防止造成水污染。

55-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ يېزا ئىگىلىك مەسئۇل تارمىقى ۋە باشقا مۇناسىۋەتلىك تارماقلار تەدبىر قوللىنىپ، يېزا ئىگىلىك ئىشلەپچىقارغۇچىلىرىنىڭ خىمىيەۋى ئوغۇت ۋە دېھقانچىلىق دورىلىرىنى ئىلمىي، مۇۋاپىق ئىشلىتىشىگە يېتەكچىلىك قىلىشى، تۇپراقنى ئۆلچەپ رېتسېپلىق ئوغۇتلاش تېخنىكىسى ۋە يۇقىرى ئۈنۈملۈك، زەھىرى تۆۋەن، قالدۇقى ئاز دېھقانچىلىق دورىلىرىنى كېڭەيتىپ، خىمىيەۋى ئوغۇت، دېھقانچىلىق دورىلىرىنى زىيادە ئىشلىتىشنى تىزگىنلەپ، سۇنىڭ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىشى كېرەك.

第五十六条　国家支持畜禽养殖场、养殖小区建设畜禽粪便、废水的综合利用或者无害化处理设施。

56-ماددا دۆلەت چارۋا-قۇش باقمىچىلىق مەيدانى، باقمىچىلىق رايونىدا چارۋا-قۇش قىغى، كېرەكسىز سۇدىن ئۇنىۋېرسال پايدىلىنىش ياكى زىيانسىزلاندۇرۇپ بىر تەرەپ قىلىش ئەسلىھەلىرى قۇرۇشنى قوللايدۇ.

畜禽养殖场、养殖小区应当保证其畜禽粪便、废水的综合利用或者无害化处理设施正常运转，保证污水达标排放，防止污染水环境。

چارۋا-قۇش فېرمىسى، باقمىچىلىق رايونى چارۋا-قۇش قىغى، كېرەكسىز سۇدىن ھەر تەرەپلىمە پايدىلىنىش ياكى زىيانسىزلاندۇرۇپ بىر تەرەپ قىلىش ئەسلىھەلىرىنىڭ نورمال ئايلىنىشىغا كاپالەتلىك قىلىشى، يۇندىنىڭ ئۆلچەمگە يەتكۈزۈپ چىقىرىلىشىغا كاپالەتلىك قىلىشى، سۇ مۇھىتىنىڭ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىشى كېرەك.

畜禽散养密集区所在地县、乡级人民政府应当组织对畜禽粪便污水进行分户收集、集中处理利用。

چارۋا-ئۆي قۇشلىرىنى تارقاق بېقىش زىچ رايونى جايلاشقان جايدىكى ناھىيەلىك، يېزا دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتى چارۋا-ئۆي قۇشلىرى قىغ-ماياقلىرىنى ئائىلىلەرگە ئايرىپ يىغىش، مەركەزلىك بىر تەرەپ قىلىپ پايدىلىنىشقا تەشكىللىشى كېرەك.

第五十七条　从事水产养殖应当保护水域生态环境，科学确定养殖密度，合理投饵和使用药物，防止污染水环境。

57-ماددا سۇ مەھسۇلاتلىرى باقمىچىلىقى بىلەن شۇغۇللىنىشتا، سۇ رايونىنىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىتىنى قوغداش، باقمىچىلىقنىڭ زىچلىقىنى ئىلمىي بېكىتىش، مۇۋاپىق يەمچۈك سېلىش ۋە دورا ئىشلىتىش، سۇ مۇھىتىنى بۇلغاشنىڭ ئالدىنى ئېلىش كېرەك.

第五十八条　农田灌溉用水应当符合相应的水质标准，防止污染土壤、地下水和农产品。

58-ماددا ئېتىز سۇغىرىشقا ئىشلىتىلىدىغان سۇنى مۇناسىپ سۇ سۈپىتى ئۆلچىمىگە ئۇيغۇنلاشتۇرۇپ، تۇپراق، يەر ئاستى سۈيى ۋە يېزا ئىگىلىك مەھسۇلاتلىرىنىڭ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش كېرەك.

禁止向农田灌溉渠道排放工业废水或者医疗污水。向农田灌溉渠道排放城镇污水以及未综合利用的畜禽养殖废水、农产品加工废水的，应当保证其下游最近的灌溉取水点的水质符合农田灌溉水质标准。

ئېتىز سۇغىرىش يوللىرىغا سانائەت كېرەكسىز سۈيى ياكى داۋالاش پاسكىنا سۈيىنى چىقىرىش مەنئى قىلىنىدۇ. ئېتىزلاردىكى سۇغىرىش يوللىرىغا شەھەر-بازار يۇندىسىنى، شۇنىڭدەك ئۇنىۋېرسال پايدىلانمىغان چارۋا، ئۆي قۇشلىرى باقمىچىلىقىدىن چىققان كېرەكسىز سۇنى، يېزا ئىگىلىك مەھسۇلاتلىرىنى پىششىقلاشتىن چىققان كېرەكسىز سۇنى قويۇپ بېرىشتە، تۆۋەن ئېقىندىكى ئەڭ يېقىن سۇغىرىش سۇ ئېلىش نۇقتىسىنىڭ سۇ سۈپىتىنىڭ ئېتىزلارنى سۇغىرىلىدىغان سۇ سۈپىتى ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن بولۇشىغا كاپالەتلىك قىلىش كېرەك.

第五节　船舶水污染防治

5-پاراگراف كېمە-پاراخوتلاردىكى سۇنىڭ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش

第五十九条　船舶排放含油污水、生活污水，应当符合船舶污染物排放标准。从事海洋航运的船舶进入内河和港口的，应当遵守内河的船舶污染物排放标准。

59-ماددا كېمە-پاراخوتلاردىن چىققان ماي تەركىبى، پاسكىنا سۇ، تۇرمۇش پاسكىنا سۈيى پاراخوتلارنىڭ بۇلغىما چىقىرىش ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن كېلىشى كېرەك. دېڭىز-ئوكيان سۇ تىرانسپورتى بىلەن شۇغۇللىنىدىغان پاراخوتلار ئىچكى دەريا ۋە پورتقا كىرىشتە، ئىچكى دەريادىكى پاراخوتلارنىڭ بۇلغىما چىقىرىش ئۆلچىمىگە ئەمەل قىلىشى كېرەك.

船舶的残油、废油应当回收，禁止排入水体。

پاراخوتتىكى قالدۇق ماي، كېرەكسىز ماينى يىغىۋېلىش كېرەك، سۇغا قويۇۋېتىش مەنئى قىلىنىدۇ.

禁止向水体倾倒船舶垃圾。

پاراخوتلارنىڭ ئەخلىتىنى سۇغا تۆكۈش مەنئى قىلىنىدۇ.

船舶装载运输油类或者有毒货物，应当采取防止溢流和渗漏的措施，防止货物落水造成水污染。

كېمىلەرگە ماي تۈرى ياكى زەھەرلىك مال قاچىلاشتا، تېشىپ كېتىش ۋە سىڭىپ كېتىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش تەدبىرلىرىنى قوللىنىپ، مالنىڭ سۇغا چۈشۈپ كېتىپ سۇنىڭ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش كېرەك.

进入中华人民共和国内河的国际航线船舶排放压载水的，应当采用压载水处理装置或者采取其他等效措施，对压载水进行灭活等处理。禁止排放不符合规定的船舶压载水。

جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ئىچكى دەرياسىغا كىرگەن خەلقئارا ئاۋىياتسىيە لىنىيەسىدىكى پاراخوتلاردىن سۇ بېسىمى بىلەن بىر تەرەپ قىلىدىغانلار سۇنى باستۇرۇپ بىر تەرەپ قىلىش قۇرۇلمىسى ياكى باشقا ئۈنۈملۈك تەدبىرلەرنى قوللىنىپ، سۇ بېسىمى بىلەن ئاكتىپسىزلاشتۇرۇپ بىر تەرەپ قىلىشى كېرەك. پاراخوت سۇ بېسىمى بەلگىلىمىگە ئۇيغۇن كەلمەيدىغان بۇلغىمىلارنى چىقىرىش مەنئى قىلىنىدۇ.

第六十条　船舶应当按照国家有关规定配置相应的防污设备和器材，并持有合法有效的防止水域环境污染的证书与文书。

60-ماددا كېمە-پاراخوتلار دۆلەتنىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىسى بويىچە مۇناسىپ بۇلغىنىشتىن ساقلىنىش ئۈسكۈنىسى ۋە سايمانلىرىنى سەپلىشى ھەمدە سۇ رايونىدىكى مۇھىتنىڭ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ئۈچۈن قانۇنلۇق، ئۈنۈملۈك گۇۋاھنامە ۋە ھۆججەت بولۇشى كېرەك.

船舶进行涉及污染物排放的作业，应当严格遵守操作规程，并在相应的记录簿上如实记载。

كېمە-پاراخوتلار بۇلغىما چىقىرىشقا چېتىلىدىغان مەشغۇلات قىلغاندا، مەشغۇلات قائىدىسىگە قاتتىق رىئايە قىلىشى ھەمدە مۇناسىپ خاتىرە دەپتىرىگە ئەينەن خاتىرىلىشى كېرەك.

第六十一条　港口、码头、装卸站和船舶修造厂所在地市、县级人民政府应当统筹规划建设船舶污染物、废弃物的接收、转运及处理处置设施。

61-ماددا پورت، پىرىستان، قاچىلاش-چۈشۈرۈش پونكىتى ۋە كېمە-پاراخوت رېمونت قىلىش زاۋۇتى تۇرۇشلۇق جايدىكى شەھەرلىك، ناھىيە دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتى كېمە-پاراخوتلاردىكى بۇلغىما، تاشلاندۇقلارنى قوبۇل قىلىش، يۆتكەش ۋە بىر تەرەپ قىلىش ئەسلىھەلىرىنى قۇرۇشنى بىرتۇتاش پىلانلىشى كېرەك.

港口、码头、装卸站和船舶修造厂应当备有足够的船舶污染物、废弃物的接收设施。从事船舶污染物、废弃物接收作业，或者从事装载油类、污染危害性货物船舱清洗作业的单位，应当具备与其运营规模相适应的接收处理能力。

پورت، پىرىستان، قاچىلاش-چۈشۈرۈش پونكىتلىرى ۋە كېمە-پاراخوت رېمونت قىلىش زاۋۇتلىرى كېمە-پاراخوتتىكى بۇلغىما، تاشلاندۇق قوبۇل قىلىش ئەسلىھەسىنى يېتەرلىك تەييارلىشى كېرەك. كېمە-پاراخوتتىكى بۇلغىما، تاشلاندۇق قوبۇل قىلىش مەشغۇلاتى قىلىدىغان ياكى ماي تۈرىدىكى، بۇلغىنىش خەۋپى بار مال قاچىلانغان كېمە بۆلۈمچىسىنى تازىلاش مەشغۇلاتى قىلىدىغان ئورۇنلار تىجارەت كۆلىمىگە مۇناسىپ قوبۇل قىلىش-بىر تەرەپ قىلىش ئىقتىدارىنى ھازىرلىشى كېرەك.

第六十二条　船舶及有关作业单位从事有污染风险的作业活动，应当按照有关法律法规和标准，采取有效措施，防止造成水污染。海事管理机构、渔业主管部门应当加强对船舶及有关作业活动的监督管理。

62-ماددا كېمە-پاراخوتلار ۋە مۇناسىۋەتلىك مەشغۇلات ئورۇنلىرى بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرى بار مەشغۇلات پائالىيىتى بىلەن شۇغۇللىنىشتا، مۇناسىۋەتلىك قانۇن-نىزام ۋە ئۆلچەم بويىچە ئۈنۈملۈك تەدبىر قوللىنىپ، سۇ بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىشى كېرەك. دېڭىز ئىشلىرىنى باشقۇرۇش ئاپپاراتى، بېلىقچىلىق مەسئۇل تارمىقى كېمە-پاراخوتلار ۋە مۇناسىۋەتلىك مەشغۇلات پائالىيەتلىرىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇشنى كۈچەيتىشى كېرەك.

船舶进行散装液体污染危害性货物的过驳作业，应当编制作业方案，采取有效的安全和污染防治措施，并报作业地海事管理机构批准。

پاراخوتلار پارچە سۇيۇقلۇقتىن بۇلغىنىشقا زىيىنى بار ماللارنى توشۇش مەشغۇلاتى قىلغاندا، مەشغۇلات لايىھەسى تۈزۈپ، ئۈنۈملۈك بولغان بىخەتەرلىك ۋە بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈزەش تەدبىرى قوللىنىشى ھەمدە مەشغۇلات ئورنى دېڭىز ئىشلىرىنى باشقۇرۇش ئاپپاراتىغا تەستىقلىتىشى كېرەك.

禁止采取冲滩方式进行船舶拆解作业。

دېڭىز ساھىلىنى سۇ بۆسۈپ ئۆتۈش ئۇسۇلىنى قوللىنىپ كېمە-پاراخوتلارنى چۇۋۇش مەشغۇلاتى قىلىش مەنئى قىلىنىدۇ.

第五章　饮用水水源和其他特殊水体保护

5-باب ئىچىدىغان سۇ مەنبەسى ۋە باشقا ئالاھىدە سۇنى قوغداش

第六十三条　国家建立饮用水水源保护区制度。饮用水水源保护区分为一级保护区和二级保护区；必要时，可以在饮用水水源保护区外围划定一定的区域作为准保护区。

63-ماددا دۆلەت ئىچىدىغان سۇ مەنبەسىنى قوغداش رايونى تۈزۈمىنى ئورنىتىدۇ. ئىچىدىغان سۇ مەنبەسىنى قوغداش رايونى 1-دەرىجىلىك قوغدىلىدىغان رايون ۋە 2-دەرىجىلىك قوغدىلىدىغان رايونغا ئايرىلىدۇ؛ زۆرۈر تېپىلغاندا، ئىچىدىغان سۇ مەنبەسىنى قوغداش رايونىنىڭ ئەتراپىدىن بەلگىلىك رايوننى ئايرىپ قوغداش رايونى قىلىشقا بولىدۇ.

饮用水水源保护区的划定，由有关市、县人民政府提出划定方案，报省、自治区、直辖市人民政府批准；跨市、县饮用水水源保护区的划定，由有关市、县人民政府协商提出划定方案，报省、自治区、直辖市人民政府批准；协商不成的，由省、自治区、直辖市人民政府环境保护主管部门会同同级水行政、国土资源、卫生、建设等部门提出划定方案，征求同级有关部门的意见后，报省、自治区、直辖市人民政府批准。

ئىچىدىغان سۇ مەنبەسىنى قوغداش رايونىنى ئايرىشتا، مۇناسىۋەتلىك شەھەرلىك، ناھىيەلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى ئايرىش لايىھەسىنى ئوتتۇرىغا قويۇپ، ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىگە تەستىقلىتىدۇ؛ شەھەر، ناھىيەلەردىن ھالقىغان ئىچىدىغان سۇ مەنبەسىنى قوغداش رايونىنى ئايرىشتا، مۇناسىۋەتلىك شەھەرلىك، ناھىيەلىك خەلق ھۆكۈمىتى ئايرىش لايىھەسىنى كېڭىشىپ ئوتتۇرىغا قويۇپ، ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىگە تەستىقلىتىدۇ؛ كېلىشەلمىسە، ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ مۇھىت ئاسراش مەسئۇل تارمىقى تەڭ دەرىجىلىك سۇ مەمۇرىيىتى، زېمىن بايلىقى، سەھىيە، قۇرۇلۇش تارمىقى قاتارلىق تارماقلار بىلەن بىرلىكتە بېكىتىش لايىھەسىنى ئوتتۇرىغا قويۇپ، تەڭ دەرىجىلىك مۇناسىۋەتلىك تارماقلاردىن پىكىر ئالغاندىن كېيىن، ئۆلكىلىك، ئاپتونومرايونلۇق، ئاپتونومرايونلۇقخەلقھۆكۈمىتىگە تەستىقلىتىدۇ.

跨省、自治区、直辖市的饮用水水源保护区，由有关省、自治区、直辖市人民政府商有关流域管理机构划定；协商不成的，由国务院环境保护主管部门会同同级水行政、国土资源、卫生、建设等部门提出划定方案，征求国务院有关部门的意见后，报国务院批准。

ئۆلكە، ئاپتونوم رايون، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەر ھالقىغان ئىچىدىغان سۇ مەنبەسىنى قوغداش رايونىنى مۇناسىۋەتلىك ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى مۇناسىۋەتلىك ۋادى باشقۇرۇش ئاپپاراتى بىلەن كېڭىشىپ بېكىتىدۇ؛ كېلىشەلمىسە، گوۋۇيۈەننىڭ مۇھىت ئاسراش مەسئۇل تارمىقى تەڭ دەرىجىلىك سۇ مەمۇرىيىتى، زېمىن بايلىقى، سەھىيە، قۇرۇلۇش تارمىقى قاتارلىق تارماقلار بىلەن بىرلىكتە بېكىتىش لايىھەسىنى ئوتتۇرىغا قويۇپ، گوۋۇيۈەننىڭ مۇناسىۋەتلىك تارمىقىدىن پىكىر ئالغاندىن كېيىن، گوۋۇيۈەنگە تەستىقلىتىدۇ.

国务院和省、自治区、直辖市人民政府可以根据保护饮用水水源的实际需要，调整饮用水水源保护区的范围，确保饮用水安全。有关地方人民政府应当在饮用水水源保护区的边界设立明确的地理界标和明显的警示标志。

گوۋۇيۈەن ۋە ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى ئىچىدىغان سۇ مەنبەسىنى قوغداش ئەمەلىي ئېھتىياجىغا ئاساسەن، ئىچىدىغان سۇ مەنبەسىنى باشقۇرۇش رايونى دائىرىسىنى تەڭشەپ، ئىچىدىغان سۇ بىخەتەرلىكىگە ھەقىقىي كاپالەتلىك قىلسا بولىدۇ. مۇناسىۋەتلىك يەرلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى ئىچىدىغان سۇ مەنبەسىنى قوغداش رايونىنىڭ پاسىلىغا ئېنىق جۇغراپىيەلىك پاسىل بەلگىسى ۋە روشەن ئاگاھ بەلگىسى ئورنىتىشى كېرەك.

第六十四条　在饮用水水源保护区内，禁止设置排污口。

64-ماددا ئىچىدىغان سۇ مەنبەسىنى قوغداش رايونىدا بۇلغىما چىقىرىش ئېغىزى قۇرۇش مەنئى قىلىنىدۇ.

第六十五条　禁止在饮用水水源一级保护区内新建、改建、扩建与供水设施和保护水源无关的建设项目；已建成的与供水设施和保护水源无关的建设项目，由县级以上人民政府责令拆除或者关闭。

65-ماددا ئىچىدىغان سۇ مەنبەسىنى 1-دەرىجىلىك قوغداش رايونى ئىچىدە سۇ بىلەن تەمىنلەش ئەسلىھەلىرى ۋە سۇ مەنبەسىنى قوغداش بىلەن مۇناسىۋەتسىز قۇرۇلۇش تۈرلىرىنى يېڭىدىن قۇرۇش، ئۆزگەرتىپ قۇرۇش، كېڭەيتىش مەنئى قىلىنىدۇ؛ پۈتكەن سۇ بىلەن تەمىنلەش ئەسلىھەلىرى ۋە سۇ مەنبەسىنى قوغداشقا مۇناسىۋەتسىز قۇرۇلۇش تۈرلىرىنى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتى چۇۋۇۋېتىشكە ياكى تاقىۋېتىشكە بۇيرۇيدۇ.

禁止在饮用水水源一级保护区内从事网箱养殖、旅游、游泳、垂钓或者其他可能污染饮用水水体的活动。

ئىچىدىغان سۇ مەنبەسىنى 1-دەرىجىلىك قوغداش رايونىدا تور ساندۇقىدا بېقىش، ساياھەت قىلىش، سۇ ئۈزۈش، بېلىق تۇتۇش ياكى ئىچىدىغان سۇنى بۇلغاش ئېھتىمالى بولغان باشقا پائالىيەتلەر بىلەن شۇغۇللىنىش مەنئى قىلىنىدۇ.

第六十六条　禁止在饮用水水源二级保护区内新建、改建、扩建排放污染物的建设项目；已建成的排放污染物的建设项目，由县级以上人民政府责令拆除或者关闭。

66-ماددا ئىچىدىغان سۇ مەنبەسىنى 2-دەرىجىلىك قوغداش رايونىدا بۇلغىما چىقىرىدىغان قۇرۇلۇش تۈرىنى يېڭىدىن قۇرۇش، ئۆزگەرتىپ قۇرۇش، كېڭەيتىپ قۇرۇش مەنئى قىلىنىدۇ؛ پۈتكەن بۇلغىما چىقىرىش قۇرۇلۇش تۈرلىرىنى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتى چۇۋۇشقا ياكى تاقىۋېتىشكە بۇيرۇيدۇ.

在饮用水水源二级保护区内从事网箱养殖、旅游等活动的，应当按照规定采取措施，防止污染饮用水水体。

ئىچىدىغان سۇ مەنبەسىنى 2-دەرىجىلىك قوغداش رايونىدا تور ساندۇقى باقمىچىلىقى، ساياھەتچىلىك قاتارلىق پائالىيەتلەر بىلەن شۇغۇللىنىدىغانلار بەلگىلىمە بويىچە تەدبىر قوللىنىپ، ئىچىدىغان سۇنىڭ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىشى كېرەك.

第六十七条　禁止在饮用水水源准保护区内新建、扩建对水体污染严重的建设项目；改建建设项目，不得增加排污量。

67-ماددا ئىچىدىغان سۇ مەنبەسى-شەرقىي جۇڭغار مۇھاپىزەت رايونىدا سۇنىڭ بۇلغىنىشى ئېغىر بولغان قۇرۇلۇش تۈرلىرىنى يېڭىدىن قۇرۇش، كېڭەيتىش مەنئى قىلىنىدۇ؛ ئۆزگەرتىپ قۇرۇلىدىغان تۈرلەردە بۇلغىما چىقىرىش مىقدارىنى ئاشۇرۇشقا بولمايدۇ.

第六十八条　县级以上地方人民政府应当根据保护饮用水水源的实际需要，在准保护区内采取工程措施或者建造湿地、水源涵养林等生态保护措施，防止水污染物直接排入饮用水水体，确保饮用水安全。

68-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى ئىچىدىغان سۇ مەنبەسىنى قوغداش ئەمەلىي ئېھتىياجىغا ئاساسەن، مۇھاپىزەت رايونىدا قۇرۇلۇش تەدبىرى قوللىنىش ياكى سۇلۇق يەر، سۇ مەنبەسىنى ساقلاش ئورمىنى قۇرۇش قاتارلىق ئېكولوگىيەنى قوغداش تەدبىرلىرىنى قوللىنىپ، سۇ بۇلغىمىسىنىڭ ئىچىدىغان سۇغا بىۋاسىتە قويۇۋېتىلىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىپ، ئىچىدىغان سۇ بىخەتەرلىكىگە ھەقىقىي كاپالەتلىك قىلىشى كېرەك.

第六十九条　县级以上地方人民政府应当组织环境保护等部门，对饮用水水源保护区、地下水型饮用水源的补给区及供水单位周边区域的环境状况和污染风险进行调查评估，筛查可能存在的污染风险因素，并采取相应的风险防范措施。

69-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى مۇھىت ئاسراش قاتارلىق تارماقلارنى تەشكىللەپ، ئىچىدىغان سۇ مەنبەسىنى قوغداش رايونى، يەر ئاستى سۇ تىپىدىكى ئىچىدىغان سۇ مەنبەسىنى تولۇقلاش رايونى، شۇنىڭدەك سۇ بىلەن تەمىنلىگۈچى ئورۇن ئەتراپىدىكى رايونلارنىڭ مۇھىت ئەھۋالى ۋە بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرىنى تەكشۈرۈپ باھالاپ، ساقلىنىش ئېھتىمالى بولغان بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرى ئامىللىرىنى تاسقاپ تەكشۈرۈشى ھەمدە مۇناسىپ خەۋپ-خەتەرنىڭ ئالدىنى ئېلىش تەدبىرى قوللىنىشى كېرەك.

饮用水水源受到污染可能威胁供水安全的，环境保护主管部门应当责令有关企业事业单位和其他生产经营者采取停止排放水污染物等措施，并通报饮用水供水单位和供水、卫生、水行政等部门；跨行政区域的，还应当通报相关地方人民政府。

ئىچىدىغان سۇ مەنبەسى بۇلغىنىش سەۋەبىدىن سۇ بىلەن تەمىنلەش بىخەتەرلىكىگە تەھدىت سېلىش ئېھتىمالى بولسا، مۇھىت قوغداش مەسئۇل تارمىقى ئالاقىدار كارخانا، كەسپىي ئورۇنلار ۋە باشقا ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەتچىلەرنى سۇ بۇلغىمىسى قويۇپ بېرىشنى توختىتىش قاتارلىق تەدبىرلەرنى قوللىنىشقا بۇيرۇشى ھەمدە ئىچىدىغان سۇ بىلەن تەمىنلىگۈچى ئورۇنلار ۋە سۇ بىلەن تەمىنلەش، سەھىيە، سۇ مەمۇرىيىتى قاتارلىق تارماقلارنى ئومۇمىي ئۇقتۇرۇش قىلىشى كېرەك؛ مەمۇرىي رايون ھالقىغانلىرىنى مۇناسىۋەتلىك يەرلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرىگە خەۋەرلەندۈرۈش كېرەك.

第七十条　单一水源供水城市的人民政府应当建设应急水源或者备用水源，有条件的地区可以开展区域联网供水。

70-ماددا نوقۇل سۇ مەنبەسىدىن سۇ بىلەن تەمىنلەيدىغان شەھەرلەردىكى خەلق ھۆكۈمەتلىرى جىددىي سۇ مەنبەسى ياكى زاپاس سۇ مەنبەسى بەرپا قىلىشى كېرەك، شارائىتى بار رايونلار سۇ بىلەن رايونلارنى تۇتاشتۇرۇپ تەمىنلىسە بولىدۇ.

县级以上地方人民政府应当合理安排、布局农村饮用水水源，有条件的地区可以采取城镇供水管网延伸或者建设跨村、跨乡镇联片集中供水工程等方式，发展规模集中供水。

ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى يېزىلارنىڭ ئىچىدىغان سۇ مەنبەسىنى مۇۋاپىق ئورۇنلاشتۇرۇشى، ئورۇنلاشتۇرۇشى كېرەك، شارائىتى بار رايونلار شەھەر-بازارلارنى سۇ بىلەن تەمىنلەش تۇرۇبا تورىنى ئۇزارتىش ياكى كەنت ھالقىغان، يېزا-بازار ھالقىغان تۇتاش سۇ بىلەن مەركەزلىك تەمىنلەش قۇرۇلۇشى قىلىش قاتارلىق ئۇسۇللارنى قوللىنىپ، كۆلەملىك مەركەزلىك سۇ بىلەن تەمىنلەشنى تەرەققىي قىلدۇرسا بولىدۇ.

第七十一条　饮用水供水单位应当做好取水口和出水口的水质检测工作。发现取水口水质不符合饮用水水源水质标准或者出水口水质不符合饮用水卫生标准的，应当及时采取相应措施，并向所在地市、县级人民政府供水主管部门报告。供水主管部门接到报告后，应当通报环境保护、卫生、水行政等部门。

71-ماددا ئىچىدىغان سۇ بىلەن تەمىنلىگۈچى ئورۇنلار سۇ ئېلىش ئېغىزى ۋە سۇ چىقىش ئېغىزىنىڭ سۇ سۈپىتىنى تەكشۈرۈش-ئۆلچەش خىزمىتىنى ياخشى ئىشلىشى كېرەك. سۇ ئېلىش ئېغىزىدىكى سۇ سۈپىتىنىڭ ئىچىدىغان سۇ مەنبەسىنىڭ سۇ سۈپىتى ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن ئەمەسلىكى ياكى سۇ چىقىش ئېغىزىدىكى سۇ باھاسىنىڭ ئىچىدىغان سۇ تازىلىق ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن ئەمەسلىكى بايقالسا، ۋاقتىدا مۇناسىپ تەدبىر قوللىنىشى ھەم شۇ جايدىكى شەھەرلىك، ناھىيە دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ سۇ بىلەن تەمىنلەش مەسئۇل تارمىقىغا دوكلات قىلىشى كېرەك. سۇ بىلەن تەمىنلەش مەسئۇل تارمىقى دوكلاتنى تاپشۇرۇۋالغاندىن كېيىن، مۇھىت ئاسراش، سەھىيە، سۇ مەمۇرىيىتى قاتارلىق تارماقلارنى خەۋەرلەندۈرۈشى كېرەك.

饮用水供水单位应当对供水水质负责，确保供水设施安全可靠运行，保证供水水质符合国家有关标准。

ئىچىدىغان سۇ بىلەن تەمىنلىگۈچى ئورۇنلار تەمىنلىنىدىغان سۇ سۈپىتىگە مەسئۇل بولۇشى، سۇ بىلەن تەمىنلەش ئەسلىھەلىرىنىڭ بىخەتەر، ئىشەنچلىك يۈرۈشۈشىگە ھەقىقىي كاپالەتلىك قىلىشى، تەمىنلىنىدىغان سۇ سۈپىتىنىڭ دۆلەتنىڭ ئالاقىدار ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن بولۇشىغا كاپالەتلىك قىلىشى كېرەك.

第七十二条　县级以上地方人民政府应当组织有关部门监测、评估本行政区域内饮用水水源、供水单位供水和用户水龙头出水的水质等饮用水安全状况。

72-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى مۇناسىۋەتلىك تارماقلارنى تەشكىللەپ، شۇ مەمۇرىي رايوننىڭ ئىچىدىغان سۇ مەنبەسى، سۇ بىلەن تەمىنلەش ئورۇنلىرى تەمىنلەيدىغان سۇ ۋە ئىشلەتكۈچىلەرنىڭ جۈمەكتىن چىققان سۇنىڭ سۈپىتى قاتارلىق ئىچىدىغان سۇ بىخەتەرلىكى ئەھۋالىنى كۆزىتىپ ئۆلچىشى، باھالىشى كېرەك.

县级以上地方人民政府有关部门应当至少每季度向社会公开一次饮用水安全状况信息。

ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى ئىچىدىغان سۇ بىخەتەرلىكى ئەھۋالى ئۇچۇرىنى ئاز دېگەندە پەسىلدە جەمئىيەتكە بىر قېتىم ئاشكارىلىشى كېرەك.

第七十三条　国务院和省、自治区、直辖市人民政府根据水环境保护的需要，可以规定在饮用水水源保护区内，采取禁止或者限制使用含磷洗涤剂、化肥、农药以及限制种植养殖等措施。

73-ماددا گوۋۇيۈەن ۋە ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى سۇ مۇھىتىنى قوغداش ئېھتىياجىغا ئاساسەن، ئىچىدىغان سۇ مەنبەسىنى قوغداش رايونىدا فوسفورلۇق يۇيۇش سۇيۇقلۇقى، خىمىيەۋى ئوغۇت، دېھقانچىلىق دورىسى ئىشلىتىشنى مەنئى قىلىش ياكى ئىشلىتىشكە چەك قويۇش قاتارلىق تەدبىرلەرنى قوللانسا بولىدۇ.

第七十四条　县级以上人民政府可以对风景名胜区水体、重要渔业水体和其他具有特殊经济文化价值的水体划定保护区，并采取措施，保证保护区的水质符合规定用途的水环境质量标准。

74-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتى داڭلىق مەنزىرە رايونلىرىنىڭ سۈيى، مۇھىم بېلىقچىلىق سۇلىرى ۋە باشقا ئالاھىدە ئىقتىسادىي، مەدەنىيەت قىممىتىگە ئىگە سۇلارنى قوغداش رايونى ئايرىپ ھەمدە تەدبىر قوللىنىپ، قوغداش رايونىدىكى سۇ سۈپىتىنىڭ بەلگىلەنگەن سۇ مۇھىتى سۈپەت ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن بولۇشىغا كاپالەتلىك قىلسا بولىدۇ.

第七十五条　在风景名胜区水体、重要渔业水体和其他具有特殊经济文化价值的水体的保护区内，不得新建排污口。在保护区附近新建排污口，应当保证保护区水体不受污染。

75-ماددا داڭلىق مەنزىرە رايونىنىڭ سۈيى، مۇھىم بېلىقچىلىق رايونلىرىنىڭ سۈيى ۋە باشقا ئالاھىدە ئىقتىسادىي، مەدەنىيەت قىممىتىگە ئىگە سۇلارنى قوغداش رايونلىرىدا بۇلغىما چىقىرىش ئېغىزى قۇرۇشقا بولمايدۇ. مۇھاپىزەت رايونى ئەتراپىغا يېڭىدىن بۇلغىما چىقىرىش ئېغىزى قۇرۇشتا، مۇھاپىزەت رايونىدىكى سۇنىڭ بۇلغىنىشىغا كاپالەتلىك قىلىش كېرەك.

第六章　水污染事故处置

6-باب سۇ بۇلغىنىش ھادىسىلىرىنى بىر تەرەپ قىلىش

第七十六条　各级人民政府及其有关部门，可能发生水污染事故的企业事业单位，应当依照《中华人民共和国突发事件应对法》的规定，做好突发水污染事故的应急准备、应急处置和事后恢复等工作。

76-ماددا ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى ۋە ئۇنىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى، سۇ بۇلغىنىش ھادىسىسى يۈزبېرىش ئېھتىمالى بولغان كارخانا، كەسپىي ئورۇنلار «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ تاسادىپىي ۋەقەگە تاقابىل تۇرۇش قانۇنى»دىكى بەلگىلىمە بويىچە، تاسادىپىي سۇ بۇلغىنىش ھادىسىسىگە جىددىي تاقابىل تۇرۇش تەييارلىقى، جىددىي بىر تەرەپ قىلىش ۋە ئىشتىن كېيىن ئەسلىگە كەلتۈرۈش قاتارلىق خىزمەتلەرنى ياخشى ئىشلىشى كېرەك.

第七十七条　可能发生水污染事故的企业事业单位，应当制定有关水污染事故的应急方案，做好应急准备，并定期进行演练。

77-ماددا سۇ بۇلغىنىش ھادىسىسى يۈز بېرىش ئېھتىمالى بولغان كارخانا، كەسپىي ئورۇنلار سۇ بۇلغىنىش ھادىسىسىگە جىددىي تاقابىل تۇرۇش لايىھەسى تۈزۈشى، جىددىي تاقابىل تۇرۇش تەييارلىقىنى ياخشى ئىشلىشى ھەمدە قەرەللىك مانېۋىر ئۆتكۈزۈشى كېرەك.

生产、储存危险化学品的企业事业单位，应当采取措施，防止在处理安全生产事故过程中产生的可能严重污染水体的消防废水、废液直接排入水体。

خەتەرلىك خىمىيەۋى بۇيۇملارنى ئىشلەپچىقىرىدىغان، ساقلايدىغان كارخانا، كەسپىي ئورۇنلار تەدبىر قوللىنىپ، بىخەتەر ئىشلەپچىقىرىش ھادىسىسىنى بىر تەرەپ قىلىش جەريانىدا كېلىپ چىققان سۇنى ئېغىر دەرىجىدە بۇلغاش ئېھتىمالى بولغان ئوت مۇداپىئە كېرەكسىز سۈيى، كېرەكسىز سۇيۇقلۇقنىڭ سۇغا بىۋاسىتە قويۇپ بېرىلىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىشى كېرەك.

第七十八条　企业事业单位发生事故或者其他突发性事件，造成或者可能造成水污染事故的，应当立即启动本单位的应急方案，采取隔离等应急措施，防止水污染物进入水体，并向事故发生地的县级以上地方人民政府或者环境保护主管部门报告。环境保护主管部门接到报告后，应当及时向本级人民政府报告，并抄送有关部门。

78-ماددا كارخانا، كەسپىي ئورۇنلاردا ھادىسە ياكى باشقا تاسادىپىي ۋەقە يۈزبېرىپ، سۇ بۇلغىنىش ھادىسىسى پەيدا قىلغان ياكى شۇنداق ئېھتىماللىق بولسا، شۇ ئورۇننىڭ جىددىي تاقابىل تۇرۇش لايىھەسىنى دەرھال باشلاش، ئايرىش قاتارلىق جىددىي تەدبىرلەرنى قوللىنىش، سۇ بۇلغىمىسىنىڭ سۇغا كىرىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ھەمدە ھادىسە يۈزبەرگەن جايدىكى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى ياكى مۇھىت ئاسراش مەسئۇل تارمىقىغا دوكلات قىلىش كېرەك. مۇھىت ئاسراش مەسئۇل تارمىقى دوكلاتنى تاپشۇرۇۋالغاندىن كېيىن، شۇ دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىگە ۋاقتىدا دوكلات قىلىشى ھەمدە مۇناسىۋەتلىك تارماقلارغا كۆچۈرۈپ يوللىشى كېرەك.

造成渔业污染事故或者渔业船舶造成水污染事故的，应当向事故发生地的渔业主管部门报告，接受调查处理。其他船舶造成水污染事故的，应当向事故发生地的海事管理机构报告，接受调查处理；给渔业造成损害的，海事管理机构应当通知渔业主管部门参与调查处理。

بېلىقچىلىق بۇلغىنىش ھادىسىسى ياكى بېلىقچىلىق كېمە-پاراخوتى سۇ بۇلغىنىش ھادىسىسى پەيدا قىلغاندا، ھادىسە يۈز بەرگەن جايدىكى بېلىقچىلىق مەسئۇل تارمىقىغا مەلۇم قىلىپ، تەكشۈرۈپ بىر تەرەپ قىلىشنى قوبۇل قىلىش كېرەك. باشقا پاراخوتلار سۇ بۇلغىنىش ھادىسىسى پەيدا قىلسا، ھادىسە يۈزبەرگەن جايدىكى دېڭىز ئىشلىرىنى باشقۇرۇش ئاپپاراتىغا مەلۇم قىلىشى، تەكشۈرۈپ بىر تەرەپ قىلىشنى قوبۇل قىلىشى كېرەك؛ بېلىقچىلىققا زىيان سالسا، دېڭىز ئىشلىرىنى باشقۇرۇش ئاپپاراتى بېلىقچىلىق مەسئۇل تارمىقىغا تەكشۈرۈپ بىر تەرەپ قىلىشقا قاتنىشىشنى ئۇقتۇرۇشى كېرەك.

第七十九条　市、县级人民政府应当组织编制饮用水安全突发事件应急预案。

79-ماددا شەھەرلىك، ناھىيە دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتى ئىچىدىغان سۇ بىخەتەرلىكى بويىچە تاسادىپىي ۋەقەلەرگە جىددىي تاقابىل تۇرۇش لايىھەسىنى تۈزۈشكە تەشكىللىشى كېرەك.

饮用水供水单位应当根据所在地饮用水安全突发事件应急预案，制定相应的突发事件应急方案，报所在地市、县级人民政府备案，并定期进行演练。

ئىچىدىغان سۇ بىلەن تەمىنلىگۈچى ئورۇنلار شۇ جايدىكى ئىچىدىغان سۇ بىخەتەرلىكى بويىچە تاسادىپىي ۋەقەلەرگە جىددىي تاقابىل تۇرۇش لايىھەسىگە ئاساسەن، مۇناسىپ تاسادىپىي ۋەقەلەرگە جىددىي تاقابىل تۇرۇش لايىھەسى تۈزۈپ، شۇ جايدىكى شەھەر، ناھىيە دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىگە ئەنگە ئالدۇرۇشى ھەمدە قەرەللىك مانېۋىر ئۆتكۈزۈشى كېرەك.

饮用水水源发生水污染事故，或者发生其他可能影响饮用水安全的突发性事件，饮用水供水单位应当采取应急处理措施，向所在地市、县级人民政府报告，并向社会公开。有关人民政府应当根据情况及时启动应急预案，采取有效措施，保障供水安全。

ئىچىدىغان سۇ مەنبەسىدە سۇ بۇلغىنىش ھادىسىسى ياكى ئىچىدىغان سۇ بىخەتەرلىكىگە تەسىر يەتكۈزۈش ئېھتىمالى بولغان باشقا تاسادىپىي ۋەقەلەر يۈزبەرگەندە، ئىچىدىغان سۇ بىلەن تەمىنلىگۈچى ئورۇن جىددىي بىر تەرەپ قىلىش تەدبىرى قوللىنىپ، شۇ جايدىكى شەھەرلىك، ناھىيە دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىگە دوكلات قىلىشى ھەمدە جەمئىيەتكە ئاشكارىلىشى كېرەك. ئالاقىدار خەلق ھۆكۈمەتلىرى ئەھۋالغا قاراپ جىددىي ئىشلارغا تاقابىل تۇرۇش لايىھەسىنى ۋاقتىدا باشلاپ، ئۈنۈملۈك تەدبىر قوللىنىپ، سۇ بىلەن تەمىنلەش بىخەتەرلىكىگە كاپالەتلىك قىلىشى كېرەك.

第七章　法律责任

7-باب قانۇن جاۋابكارلىقى

第八十条　环境保护主管部门或者其他依照本法规定行使监督管理权的部门，不依法作出行政许可或者办理批准文件的，发现违法行为或者接到对违法行为的举报后不予查处的，或者有其他未依照本法规定履行职责的行为的，对直接负责的主管人员和其他直接责任人员依法给予处分。

80-ماددا مۇھىت ئاسراش مەسئۇل تارمىقى ياكى مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ھوقۇقىنى يۈرگۈزىدىغان باشقا تارماقلار قانۇن بويىچە مەمۇرىي ئىجازەت بەرمىگەن ياكى تەستىق ھۆججىتى بېجىرمىگەن بولسا، قانۇنغا خىلاپ قىلمىش بايقالغان ياكى قانۇنغا خىلاپ قىلمىش پاش قىلىنغاندىن كېيىن تەكشۈرۈپ بىر تەرەپ قىلىنمىغان ياكى مەسئۇلىيىتىنى مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىلەر بويىچە ئادا قىلمىغان باشقا قىلمىش سادىر قىلغان بولسا، بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىم ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا قانۇن بويىچە چارە كۆرۈلىدۇ.

第八十一条　以拖延、围堵、滞留执法人员等方式拒绝、阻挠环境保护主管部门或者其他依照本法规定行使监督管理权的部门的监督检查，或者在接受监督检查时弄虚作假的，由县级以上人民政府环境保护主管部门或者其他依照本法规定行使监督管理权的部门责令改正，处二万元以上二十万元以下的罚款。

81-ماددا قانۇن ئىجرا قىلغۇچىلارنى سۆرەلمىلىك قىلىش، قورشىۋېلىش، تۇرۇۋېلىش قاتارلىق ئۇسۇللار بىلەن مۇھىت ئاسراش مەسئۇل تارمىقى ياكى مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ھوقۇقىنى يۈرگۈزىدىغان باشقا تارماقلارنىڭ نازارەت قىلىشى-تەكشۈرۈشىنى رەت قىلغان، ئۇنىڭغا توسقۇنلۇق قىلغانلار ياكى نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈشنى قوبۇل قىلغاندا ساختىپەزلىك قىلغانلار ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ مۇھىت ئاسراش مەسئۇل تارمىقى ياكى مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ھوقۇقىنى يۈرگۈزىدىغان باشقا تارماق تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، 20 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ.

第八十二条　违反本法规定，有下列行为之一的，由县级以上人民政府环境保护主管部门责令限期改正，处二万元以上二十万元以下的罚款；逾期不改正的，责令停产整治:

82-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، تۆۋەندىكى قىلمىشلارنىڭ بىرىنى سادىر قىلغانلارنى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ مۇھىت ئاسراش مەسئۇل تارمىقى بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، 20 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛ سۈرۈك ئۆتسىمۇ تۈزەتمىگەنلەر ئىشلەپچىقىرىشنى توختىتىپ تۈزەشكە بۇيرۇلىدۇ :

（一）未按照规定对所排放的水污染物自行监测，或者未保存原始监测记录的；

( 1 ) قويۇپ بەرگەن سۇ بۇلغىمىسىنى ئۆز ئالدىغا كۆزىتىپ ئۆلچەشتە بەلگىلىمىگە ئەمەل قىلمىغان ياكى ئەسلىي كۆزىتىپ ئۆلچەش خاتىرىسىنى ساقلىمىغانلار؛

（二）未按照规定安装水污染物排放自动监测设备，未按照规定与环境保护主管部门的监控设备联网，或者未保证监测设备正常运行的；

( 2 ) سۇ بۇلغىمىسى چىقىرىشنى ئاپتوماتىك كۆزىتىپ ئۆلچەش ئۈسكۈنىسىنى ئورنىتىشتا بەلگىلىمىگە ئەمەل قىلمىغان، مۇھىت ئاسراش مەسئۇل تارمىقىنىڭ نازارەت قىلىش ئۈسكۈنىسى بىلەن بەلگىلىمە بويىچە تورلاشتۇرمىغان ياكى كۆزىتىپ ئۆلچەش ئۈسكۈنىسىنىڭ نورمال يۈرۈشۈشىگە كاپالەتلىك قىلمىغانلار؛

（三）未按照规定对有毒有害水污染物的排污口和周边环境进行监测，或者未公开有毒有害水污染物信息的。

( 3 ) زەھەرلىك، زىيانلىق سۇ بۇلغىمىسىنىڭ بۇلغىما چىقىرىش ئېغىزى ۋە ئەتراپتىكى مۇھىتنى كۆزىتىش-ئۆلچەشتە بەلگىلىمىگە ئەمەل قىلمىغان ياكى زەھەرلىك، زىيانلىق سۇنىڭ بۇلغىما ئۇچۇرىنى ئاشكارىلىمىغانلار.

第八十三条　违反本法规定，有下列行为之一的，由县级以上人民政府环境保护主管部门责令改正或者责令限制生产、停产整治，并处十万元以上一百万元以下的罚款；情节严重的，报经有批准权的人民政府批准，责令停业、关闭:

83-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، تۆۋەندىكى قىلمىشلارنىڭ بىرىنى سادىر قىلغانلارنى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ مۇھىت ئاسراش مەسئۇل تارمىقى تۈزىتىشكە ياكى ئىشلەپچىقىرىشقا چەك قويۇپ، ئىشلەپچىقىرىشنى توختىتىپ تۈزەشكە بۇيرۇيدۇ، قوشۇمچە 100 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 1 مىليون يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛ قىلمىشى ئېغىرلىرىنى تەستىقلىتىش ھوقۇقى بار خەلق ھۆكۈمىتىگە تەستىقلىتىش ئارقىلىق ئىش توختىتىش، تاقىۋېتىشكە بۇيرۇلىدۇ :

（一）未依法取得排污许可证排放水污染物的；

( 1 ) بۇلغىما چىقىرىش ئىجازەتنامىسى ئالماي تۇرۇپ، سۇغا بۇلغىما چىقارغانلار؛

（二）超过水污染物排放标准或者超过重点水污染物排放总量控制指标排放水污染物的；

( 2 ) سۇ بۇلغىمىسىنى چىقىرىش ئۆلچىمىدىن ئاشۇرۇپ ياكى نۇقتىلىق سۇ بۇلغىمىسى چىقىرىش ئومۇمىي مىقدارىنى تىزگىنلەش كۆرسەتكۈچىدىن ئاشۇرۇپ سۇ بۇلغىمىسى چىقارغانلار؛

（三）利用渗井、渗坑、裂隙、溶洞，私设暗管，篡改、伪造监测数据，或者不正常运行水污染防治设施等逃避监管的方式排放水污染物的；

( 3 ) سۇ سىڭمە قۇدۇق، سۇ سىڭمە ئازگىلى، يېرىق، كاماردىن پايدىلىنىپ، ئۆز ئالدىغا سۈڭگۈچ قۇرۇپ، كۆزىتىش-ئۆلچەش سانلىق مەلۇماتلىرىنى ئۆزگەرتىۋەتكەن، ياسىۋالغان ياكى سۇ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش ئەسلىھەلىرىنى نورمال ئىشلەتمەسلىك قاتارلىق نازارەت قىلىش-باشقۇرۇشتىن قېچىش ئۇسۇللىرى بىلەن سۇغا بۇلغىما چىقارغانلار؛

（四）未按照规定进行预处理，向污水集中处理设施排放不符合处理工艺要求的工业废水的。

( 4 ) ئالدىن بىر تەرەپ قىلىشتا بەلگىلىمىگە ئەمەل قىلماي، يۇندىنى مەركەزلىك بىر تەرەپ قىلىش ئەسلىھەسىگە بىر تەرەپ قىلىش ھۈنەر-سەنئەت تەلىپىگە ئۇيغۇن كەلمەيدىغان سانائەت كېرەكسىز سۈيىنى قويۇپ بەرگەنلەر.

第八十四条　在饮用水水源保护区内设置排污口的，由县级以上地方人民政府责令限期拆除，处十万元以上五十万元以下的罚款；逾期不拆除的，强制拆除，所需费用由违法者承担，处五十万元以上一百万元以下的罚款，并可以责令停产整治。

84-ماددا ئىچىدىغان سۇ مەنبەسىنى قوغداش رايونىدا بۇلغىما چىقىرىش ئېغىزى قۇرغانلارنى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە چۇۋۇۋېتىشكە بۇيرۇيدۇ، 100 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛ مۇددەت ئۆتسىمۇ چۇۋۇمىغانلارنى مەجبۇرىي چېقىۋېتىشكە توغرا كېلىدۇ، كېرەكلىك خىراجەتنى قانۇنغا خىلاپلىق قىلغۇچى ئۈستىگە ئالىدۇ، 500 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 1 مىليون يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئىشلەپچىقىرىشنى توختىتىپ تۈزەشكە بۇيرۇسا بولىدۇ.

除前款规定外，违反法律、行政法规和国务院环境保护主管部门的规定设置排污口的，由县级以上地方人民政府环境保护主管部门责令限期拆除，处二万元以上十万元以下的罚款；逾期不拆除的，强制拆除，所需费用由违法者承担，处十万元以上五十万元以下的罚款；情节严重的，可以责令停产整治。

ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمىدىن باشقا، قانۇن، مەمۇرىي نىزاملار ۋە گوۋۇيۈەننىڭ مۇھىت ئاسراش مەسئۇل تارمىقىنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپ ھالدا بۇلغىما چىقىرىش ئېغىزى قۇرغانلارنى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ مۇھىت ئاسراش مەسئۇل تارمىقى بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە چېقىۋېتىشكە بۇيرۇيدۇ، 20 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 100 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛ مۇددەت ئۆتسىمۇ چۇۋۇمىغانلارنى مەجبۇرىي چېقىۋېتىدۇ، كېرەكلىك خىراجەتنى قانۇنغا خىلاپلىق قىلغۇچى ئۈستىگە ئالىدۇ، 100 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛ قىلمىشى ئېغىرلىرىنى ئىشلەپچىقىرىشنى توختىتىپ تۈزەشكە بۇيرۇشقا بولىدۇ.

未经水行政主管部门或者流域管理机构同意，在江河、湖泊新建、改建、扩建排污口的，由县级以上人民政府水行政主管部门或者流域管理机构依据职权，依照前款规定采取措施、给予处罚。

سۇ مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى ياكى ۋادى باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ ماقۇللۇقىنى ئالماي تۇرۇپ، دەريا-كۆللەردە بۇلغىما چىقىرىش ئېغىزىنى يېڭىدىن سالغان، ئۆزگەرتىپ سالغان، كېڭەيتىپ سالغانلارغا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ سۇ مەمۇرىي مەسئۇل تارماقلىرى ياكى ۋادىنى باشقۇرۇش ئاپپاراتى خىزمەت ھوقۇقىغا ئاساسەن، ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە تەدبىر قوللىنىدۇ، جازا بېرىدۇ.

第八十五条　有下列行为之一的，由县级以上地方人民政府环境保护主管部门责令停止违法行为，限期采取治理措施，消除污染，处以罚款；逾期不采取治理措施的，环境保护主管部门可以指定有治理能力的单位代为治理，所需费用由违法者承担:

85-ماددا تۆۋەندىكى قىلمىشلارنىڭ بىرىنى سادىر قىلغانلارنى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ مۇھىت ئاسراش مەسئۇل تارمىقى قانۇنغا خىلاپ قىلمىشىنى توختىتىشقا بۇيرۇيدۇ، بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە تۈزەش تەدبىرى قوللىنىپ، بۇلغىنىشنى تۈگىتىدۇ، جەرىمانە قويىدۇ؛ مۇددەت ئۆتسىمۇ تۈزەش تەدبىرى قوللانمىسا، مۇھىت ئاسراش مەسئۇل تارمىقى تۈزەش ئىقتىدارى بار ۋاكالىتەن تۈزەشكە بېكىتسە بولىدۇ، كېرەكلىك خىراجەتنى قانۇنغا خىلاپلىق قىلغۇچى ئۈستىگە ئالىدۇ :

（一）向水体排放油类、酸液、碱液的；

( 1 ) سۇغا ماي تۈرى، كىسلاتالىق سۇيۇقلۇق، ئىشقارلىق سۇيۇقلۇق قويۇپ بەرگەنلەر؛

（二）向水体排放剧毒废液，或者将含有汞、镉、砷、铬、铅、氰化物、黄磷等的可溶性剧毒废渣向水体排放、倾倒或者直接埋入地下的；

( 2 ) سۇغا قاتتىق زەھەرلىك كېرەكسىز سۇيۇقلۇق قويۇپ بەرگەن ياكى تەركىبىدە سىماب، كادمىي، ئارسېن، خىروم، قوغۇشۇن، سىئانىدلار، سېرىق فوسفور قاتارلىق ئېرىشچان ئۆتكۈر زەھەرلىك كېرەكسىز داشقاللارنى سۇغا قويۇپ بەرگەن، تۆككەن ياكى بىۋاسىتە يەر ئاستىغا كۆمۈۋەتكەنلەر؛

（三）在水体清洗装贮过油类、有毒污染物的车辆或者容器的；

( 3 ) ماي تۈرى، زەھەرلىك بۇلغىمىلارنى ساقلىغان ئاپتوموبىل ياكى قاچىنى سۇدا يۇيغان ۋە ساقلىغانلار؛

（四）向水体排放、倾倒工业废渣、城镇垃圾或者其他废弃物，或者在江河、湖泊、运河、渠道、水库最高水位线以下的滩地、岸坡堆放、存贮固体废弃物或者其他污染物的；

( 4 ) سۇغا سانائەت ئەخلىتى، شەھەر-بازار ئەخلىتى ياكى باشقا تاشلاندۇق چىقىرىش، تۆكۈش ياكى دەريا، كۆل، قانال، ئېرىق-ئۆستەڭ، سۇ ئامبىرىدىكى ئەڭ يۇقىرى سۇ ئورنى سىزىقىدىن تۆۋەن بولغان ساھىل، قىرغاققا قاتتىق تاشلاندۇق ياكى باشقا بۇلغىمىلارنى دۆۋىلەپ قويغان، ساقلىغانلار؛

（五）向水体排放、倾倒放射性固体废物或者含有高放射性、中放射性物质的废水的；

( 5 ) رادىيوئاكتىپلىق قاتتىق تاشلاندۇق ياكى تەركىبىدە يۇقىرى رادىيوئاكتىپلىق، ئوتتۇرا رادىيوئاكتىپلىق ماددىلار بولغان كېرەكسىز سۇنى سۇغا چىقارغان، تۆككەنلەر؛

（六）违反国家有关规定或者标准，向水体排放含低放射性物质的废水、热废水或者含病原体的污水的；

( 6 ) دۆلەتنىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىسى ياكى ئۆلچىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، سۇغا تۆۋەن رادىيوئاكتىپلىق ماددا بار كېرەكسىز سۇ، ئىسسىق كېرەكسىز سۇ ياكى كېسەللىك قوزغاتقۇچى بار پاسكىنا سۇ قويۇپ بەرگەنلەر؛

（七）未采取防渗漏等措施，或者未建设地下水水质监测井进行监测的；

( 7 ) سۇ سىڭىش، ئېقىپ كېتىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش قاتارلىق تەدبىرلەرنى قوللانمىغان ياكى يەر ئاستى سۈيىنىڭ سۈپىتىنى كۆزىتىپ ئۆلچەش قۇدۇقى قۇرۇپ كۆزىتىپ ئۆلچىمىگەن بولسا؛

（八）加油站等的地下油罐未使用双层罐或者采取建造防渗池等其他有效措施，或者未进行防渗漏监测的；

( 8 ) ماي قاچىلاش پونكىتى قاتارلىق يەر ئاستى ماي باكلىرىغا قوش قەۋەتلىك باك ئىشلەتمىگەن ياكى سۇ سىڭمەس كۆلچەك ياساش قاتارلىق باشقا ئۈنۈملۈك تەدبىرلەرنى قوللانمىغان ياكى سۇ سىڭىشتىن ساقلىنىش بويىچە كۆزىتىپ ئۆلچىمىگەن بولسا؛

（九）未按照规定采取防护性措施，或者利用无防渗漏措施的沟渠、坑塘等输送或者存贮含有毒污染物的废水、含病原体的污水或者其他废弃物的。

( 9 ) مۇداپىئەلىنىش تەدبىرى قوللىنىشتا بەلگىلىمىگە ئەمەل قىلمىغان ياكى سىڭىپ كېتىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش تەدبىرى بولمىغان ئېرىق-ئۆستەڭ، ئازگال قاتارلىقلاردىن پايدىلىنىپ، زەھەرلىك بۇلغىما بار كېرەكسىز سۇ، كېسەللىك قوزغاتقۇچى بار پاسكىنا سۇ ياكى باشقا تاشلاندۇقلارنى توشۇغان ياكى ساقلىغانلار.

有前款第三项、第四项、第六项、第七项、第八项行为之一的，处二万元以上二十万元以下的罚款。有前款第一项、第二项、第五项、第九项行为之一的，处十万元以上一百万元以下的罚款；情节严重的，报经有批准权的人民政府批准，责令停业、关闭。

ئالدىنقى تارماقنىڭ ( 3 )، ( 4 )، ( 6 )، ( 7 )، ( 8 ) تارماقچىسىدىكى قىلمىشلارنىڭ بىرى كۆرۈلگەنلەرگە 20 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ. ئالدىنقى تارماقنىڭ ( 1 )، ( 2 )، ( 5 )، ( 9 ) تارماقچىسىدىكى قىلمىشلارنىڭ بىرىنى سادىر قىلغانلارغا 100 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 1 مىليون يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛ قىلمىشى ئېغىرلىرىنى تەستىقلىتىش ھوقۇقى بار خەلق ھۆكۈمىتىگە تەستىقلىتىش ئارقىلىق ئىش توختىتىش، تاقىۋېتىشكە بۇيرۇيدۇ.

第八十六条　违反本法规定，生产、销售、进口或者使用列入禁止生产、销售、进口、使用的严重污染水环境的设备名录中的设备，或者采用列入禁止采用的严重污染水环境的工艺名录中的工艺的，由县级以上人民政府经济综合宏观调控部门责令改正，处五万元以上二十万元以下的罚款；情节严重的，由县级以上人民政府经济综合宏观调控部门提出意见，报请本级人民政府责令停业、关闭。

86-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، سۇ مۇھىتىنى ئېغىر بۇلغىغان ئۈسكۈنىلەرنى ئىشلەپچىقارغان، ساتقان، ئىمپورت قىلغان ياكى ئىشلەتكەنلەر ياكى ئىشلىتىش مەنئى قىلىنغان سۇ مۇھىتىنى ئېغىر بۇلغايدىغان ھۈنەر-سەنئەت تىزىملىكىگە كىرگۈزۈلگەن ھۈنەر-سەنئەتنى ئىشلەتكەنلەر ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئىقتىسادنى ئۇنىۋېرسال ماكرولۇق تەڭشەش-تىزگىنلەش تارمىقى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛ قىلمىشى ئېغىرلىرىغا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئىقتىسادنى ئۇنىۋېرسال ماكرولۇق تەڭشەش-تىزگىنلەش تارمىقى پىكىر بېرىپ، شۇ دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئىشنى توختىتىش، تاقىۋېتىشكە بۇيرۇشىغا يوللايدۇ.

第八十七条　违反本法规定，建设不符合国家产业政策的小型造纸、制革、印染、染料、炼焦、炼硫、炼砷、炼汞、炼油、电镀、农药、石棉、水泥、玻璃、钢铁、火电以及其他严重污染水环境的生产项目的，由所在地的市、县人民政府责令关闭。

87-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، دۆلەتنىڭ كەسىپ سىياسىتىگە ئۇيغۇن كەلمەيدىغان كىچىك تىپتىكى قەغەز ياساش، خۇرۇم ياساش، گۈل بېسىش-بوياش، بوياش، كوكس كۆيدۈرۈش، گۈڭگۈرت تاۋلاش، ئارسېن تاۋلاش، سىماب تاۋلاش، نېفىت ئايرىش، ئېلېكتىر بىلەن ھەل بېرىش، دېھقانچىلىق دورىلىرى، تاشپاختا، سېمونت، ئەينەك، پولات-تۆمۈر، ئوت ئېلېكتىر شۇنىڭدەك سۇ مۇھىتىنى ئېغىر بۇلغايدىغان باشقا ئىشلەپچىقىرىش تۈرلىرىنى قۇرغانلار تۇرۇشلۇق جايدىكى شەھەرلىك، ناھىيەلىك خەلق ھۆكۈمىتى تاقىۋېتىشكە بۇيرۇيدۇ.

第八十八条　城镇污水集中处理设施的运营单位或者污泥处理处置单位，处理处置后的污泥不符合国家标准，或者对污泥去向等未进行记录的，由城镇排水主管部门责令限期采取治理措施，给予警告；造成严重后果的，处十万元以上二十万元以下的罚款；逾期不采取治理措施的，城镇排水主管部门可以指定有治理能力的单位代为治理，所需费用由违法者承担。

88-ماددا شەھەر-بازارلاردىكى يۇندىنى مەركەزلىك بىر تەرەپ قىلىش ئەسلىھەلىرىنى باشقۇرغۇچى ئورۇن ياكى يۇندىنى بىر تەرەپ قىلغۇچى ئورۇنلار بىر تەرەپ قىلىپ بىر تەرەپ قىلغاندىن كېيىنكى يۇندى دۆلەت ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن كەلمىگەن ياكى يۇندىنىڭ كەتكەن يېرى قاتارلىقلارنى خاتىرىلىمىگەن بولسا، شەھەر-بازار يۇندى چىقىرىش مەسئۇل تارمىقى بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە تۈزەش تەدبىرى قوللىنىشقا بۇيرۇيدۇ، ئاگاھلاندۇرۇش بېرىدۇ؛ ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلارغا 100 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛ مۇددەت ئۆتسىمۇ تۈزەش تەدبىرى قوللانمىسا، شەھەر-بازاردىكى سۇ چىقىرىۋېتىش مەسئۇل تارمىقى تۈزەش ئىقتىدارىغا ئىگە ۋاكالىتەن تۈزەشكە بېكىتسە بولىدۇ، كېرەكلىك خىراجەتنى قانۇنغا خىلاپلىق قىلغۇچى ئۈستىگە ئالىدۇ.

第八十九条　船舶未配置相应的防污染设备和器材，或者未持有合法有效的防止水域环境污染的证书与文书的，由海事管理机构、渔业主管部门按照职责分工责令限期改正，处二千元以上二万元以下的罚款；逾期不改正的，责令船舶临时停航。

89-ماددا پاراخوتلارغا مۇناسىپ بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ئۈسكۈنىسى ۋە ئۈسكۈنىسى سەپلەنمىگەن ياكى سۇ رايونى مۇھىتىنىڭ بۇلغىنىشىنىڭ ئالدىنى ئالىدىغان قانۇنلۇق، ئۈنۈملۈك گۇۋاھنامە ۋە ھۆججەت ئالمىغان بولسا، دېڭىز ئىشلىرىنى باشقۇرۇش ئاپپاراتى، بېلىقچىلىق مەسئۇل تارمىقى مەسئۇلىيىتى ۋە ئىش تەقسىماتى بويىچە بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، 2000 يۈەندىن يۇقىرى، 20 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛ مۇددەت ئۆتسىمۇ تۈزەتمىگەنلەر پاراخوتلارنى ۋاقىتلىق توختىتىشقا بۇيرۇيدۇ.

船舶进行涉及污染物排放的作业，未遵守操作规程或者未在相应的记录簿上如实记载的，由海事管理机构、渔业主管部门按照职责分工责令改正，处二千元以上二万元以下的罚款。

كېمە-پاراخوتلاردىن بۇلغىما چىقىرىشقا چېتىلىدىغان مەشغۇلات قىلغاندا مەشغۇلات قائىدىسىگە رىئايە قىلمىغان ياكى مۇناسىپ خاتىرىگە ئەينەن خاتىرىلىمىگەنلەرنى دېڭىز ئىشلىرىنى باشقۇرۇش ئاپپاراتى، بېلىقچىلىق مەسئۇل تارمىقى مەسئۇلىيىتىدىكى ئىش تەقسىماتى بويىچە تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، 2000 يۈەندىن يۇقىرى، 20 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ.

第九十条　违反本法规定，有下列行为之一的，由海事管理机构、渔业主管部门按照职责分工责令停止违法行为，处一万元以上十万元以下的罚款；造成水污染的，责令限期采取治理措施，消除污染，处二万元以上二十万元以下的罚款；逾期不采取治理措施的，海事管理机构、渔业主管部门按照职责分工可以指定有治理能力的单位代为治理，所需费用由船舶承担:

90-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، تۆۋەندىكى قىلمىشلارنىڭ بىرىنى سادىر قىلغانلارنى دېڭىز ئىشلىرىنى باشقۇرۇش ئاپپاراتى، بېلىقچىلىق مەسئۇل تارمىقى مەسئۇلىيىتى ۋە ئىش تەقسىماتى بويىچە قانۇنغا خىلاپ قىلمىشىنى توختىتىشقا بۇيرۇيدۇ، 10 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 100 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛ سۇنىڭ بۇلغىنىشىنى كەلتۈرۈپ چىقارغانلار بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە تۈزەش تەدبىرى قوللىنىپ، بۇلغىنىشنى تۈگىتىشكە بۇيرۇلىدۇ، 20 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛ مۇددەت ئۆتسىمۇ ئىدارە قىلىش تەدبىرى قوللانمىسا، دېڭىز ئىشلىرىنى باشقۇرۇش ئاپپاراتى، بېلىقچىلىق مەسئۇل تارمىقى مەسئۇلىيىتى ۋە ئىش تەقسىماتى بويىچە ئىدارە قىلىش ئىقتىدارى بار ئورۇننى ۋاكالىتەن ئىدارە قىلىشقا بەلگىلەپ بەرسە بولىدۇ، كېرەكلىك خىراجەتنى كېمە-پاراخوت ئۈستىگە ئالىدۇ :

（一）向水体倾倒船舶垃圾或者排放船舶的残油、废油的；

( 1 ) كېمە ئەخلىتىنى سۇغا تۆككەن ياكى كېمە-پاراخوتنىڭ قالدۇق مېيى، كېرەكسىز مېيىنى قويۇپ بەرگەنلەر؛

（二）未经作业地海事管理机构批准，船舶进行散装液体污染危害性货物的过驳作业的；

( 2 ) كېمە-پاراخوتلار مەشغۇلات ئورنى دېڭىز ئىشلىرىنى باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ تەستىقىنى ئالماي تۇرۇپ پارچە سۇيۇقلۇقتىن بۇلغىنىشقا زىيىنى بار ماللارنى توشۇش مەشغۇلاتى قىلسا؛

（三）船舶及有关作业单位从事有污染风险的作业活动，未按照规定采取污染防治措施的；

( 3 ) كېمە-پاراخوتلار ۋە مۇناسىۋەتلىك مەشغۇلات ئورۇنلىرى بۇلغىنىش خەۋپ-خەتىرى بار مەشغۇلات پائالىيىتى بىلەن شۇغۇللىنىشتا بەلگىلىمىگە ئەمەل قىلماي بۇلغىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش تەدبىرى قوللانمىغانلار؛

（四）以冲滩方式进行船舶拆解的；

( 4 ) كېمە-پاراخوتلارنى ساھىلنى بۆسۈپ ئۆتۈش ئۇسۇلى بىلەن چۇۋۇغانلار؛

（五）进入中华人民共和国内河的国际航线船舶，排放不符合规定的船舶压载水的。

( 5 ) جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ئىچكى دەرياسىغا كىرگەن خەلقئارا ئاۋىياتسىيە لىنىيەسىدىكى پاراخوتلاردىن بەلگىلىمىگە ئۇيغۇن كەلمەيدىغان پاراخوتلارنى قويۇپ بېرىپ سۇ باستۇرغانلار.

第九十一条　有下列行为之一的，由县级以上地方人民政府环境保护主管部门责令停止违法行为，处十万元以上五十万元以下的罚款；并报经有批准权的人民政府批准，责令拆除或者关闭:

91-ماددا تۆۋەندىكى قىلمىشلارنىڭ بىرىنى سادىر قىلغانلارنى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ مۇھىت ئاسراش مەسئۇل تارمىقى قانۇنغا خىلاپ قىلمىشىنى توختىتىشقا بۇيرۇيدۇ، 100 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛ ھەمدە تەستىقلىتىش ھوقۇقى بار خەلق ھۆكۈمىتىگە تەستىقلىتىپ، چېقىۋېتىشكە ياكى تاقىۋېتىشكە بۇيرۇلىدۇ :

（一）在饮用水水源一级保护区内新建、改建、扩建与供水设施和保护水源无关的建设项目的；

( 1 ) ئىچىدىغان سۇ مەنبەسىنى 1-دەرىجىلىك قوغداش رايونىدا سۇ بىلەن تەمىنلەش ئەسلىھەلىرى ۋە سۇ مەنبەسىنى قوغداش بىلەن مۇناسىۋەتسىز قۇرۇلۇش تۈرلىرىنى يېڭىدىن قۇرغان، ئۆزگەرتىپ قۇرغان، كېڭەيتكەنلەر؛

（二）在饮用水水源二级保护区内新建、改建、扩建排放污染物的建设项目的；

( 2 ) ئىچىدىغان سۇ مەنبەسىنى 2-دەرىجىلىك قوغداش رايونىدا بۇلغىما چىقىرىش قۇرۇلۇش تۈرىنى يېڭىدىن قۇرغان، ئۆزگەرتىپ قۇرغان، كېڭەيتىپ قۇرغانلار؛

（三）在饮用水水源准保护区内新建、扩建对水体污染严重的建设项目，或者改建建设项目增加排污量的。

( 3 ) ئىچىدىغان سۇ مەنبەسى-جۇڭغار مۇھاپىزەت رايونىدا سۇنى بۇلغىشى ئېغىر بولغان قۇرۇلۇش تۈرلىرىنى يېڭىدىن قۇرغان، كېڭەيتكەن ياكى قۇرۇلۇش تۈرىنى ئۆزگەرتىپ بۇلغىما چىقىرىش مىقدارىنى ئاشۇرغانلار.

在饮用水水源一级保护区内从事网箱养殖或者组织进行旅游、垂钓或者其他可能污染饮用水水体的活动的，由县级以上地方人民政府环境保护主管部门责令停止违法行为，处二万元以上十万元以下的罚款。个人在饮用水水源一级保护区内游泳、垂钓或者从事其他可能污染饮用水水体的活动的，由县级以上地方人民政府环境保护主管部门责令停止违法行为，可以处五百元以下的罚款。

ئىچىدىغان سۇ مەنبەسىنى 1-دەرىجىلىك قوغداش رايونىدا تور ساندۇقى باقمىچىلىقى بىلەن شۇغۇللانغان ياكى ساياھەت قىلىش، بېلىق تۇتۇش ياكى ئىچىدىغان سۇنى بۇلغاش ئېھتىمالى بولغان باشقا پائالىيەتلەر بىلەن شۇغۇللانغانلارنى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرىنىڭ مۇھىت ئاسراش مەسئۇل تارمىقى قانۇنغا خىلاپ قىلمىشىنى توختىتىشقا بۇيرۇيدۇ، 20 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 100 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ. شەخسلەر ئىچىدىغان سۇ مەنبەسىنى 1-دەرىجىلىك قوغداش رايونىدا سۇ ئۈزسە، بېلىق تۇتسا ياكى ئىچىدىغان سۇنى بۇلغاش ئېھتىمالى بولغان باشقا پائالىيەتلەر بىلەن شۇغۇللانسا، ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ مۇھىت ئاسراش مەسئۇل تارمىقى قانۇنغا خىلاپ قىلمىشىنى توختىتىشقا بۇيرۇيدۇ، 500 يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويسا بولىدۇ.

第九十二条　饮用水供水单位供水水质不符合国家规定标准的，由所在地市、县级人民政府供水主管部门责令改正，处二万元以上二十万元以下的罚款；情节严重的，报经有批准权的人民政府批准，可以责令停业整顿；对直接负责的主管人员和其他直接责任人员依法给予处分。

92-ماددا ئىچىدىغان سۇ بىلەن تەمىنلىگۈچى ئورۇنلاردىن تەمىنلىنىدىغان سۇ سۈپىتى دۆلەتنىڭ بەلگىلەنگەن ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن كەلمىسە، شۇ جايدىكى شەھەرلىك، ناھىيە دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ سۇ بىلەن تەمىنلەشكە مەسئۇل تارمىقى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، 20 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛ قىلمىشى ئېغىرلىرىنى تەستىقلىتىش ھوقۇقى بار خەلق ھۆكۈمىتىگە تەستىقلىتىش ئارقىلىق ئىش توختىتىپ تەرتىپكە سېلىشقا بۇيرۇسا بولىدۇ؛ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىم ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا قانۇن بويىچە چارە كۆرۈلىدۇ.

第九十三条　企业事业单位有下列行为之一的，由县级以上人民政府环境保护主管部门责令改正；情节严重的，处二万元以上十万元以下的罚款:

93-ماددا كارخانا، كەسپىي ئورۇنلاردىن تۆۋەندىكى قىلمىشلارنىڭ بىرىنى سادىر قىلغانلارنى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ مۇھىت ئاسراش مەسئۇل تارمىقى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ؛ قىلمىشى ئېغىرلىرىغا 20 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 100 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ :

（一）不按照规定制定水污染事故的应急方案的；

( 1 ) سۇ بۇلغىنىش ھادىسىسىگە جىددىي تاقابىل تۇرۇش لايىھەسىنى بەلگىلىمىگە ئەمەل قىلمىغانلار؛

（二）水污染事故发生后，未及时启动水污染事故的应急方案，采取有关应急措施的。

( 2 ) سۇ بۇلغىنىش ھادىسىسى يۈز بەرگەندىن كېيىن، سۇ بۇلغىنىش ھادىسىسىگە جىددىي تاقابىل تۇرۇش لايىھەسىنى ۋاقتىدا قوزغاتماي، مۇناسىۋەتلىك جىددىي تاقابىل تۇرۇش تەدبىرى قوللانمىغانلار.

第九十四条　企业事业单位违反本法规定，造成水污染事故的，除依法承担赔偿责任外，由县级以上人民政府环境保护主管部门依照本条第二款的规定处以罚款，责令限期采取治理措施，消除污染；未按照要求采取治理措施或者不具备治理能力的，由环境保护主管部门指定有治理能力的单位代为治理，所需费用由违法者承担；对造成重大或者特大水污染事故的，还可以报经有批准权的人民政府批准，责令关闭；对直接负责的主管人员和其他直接责任人员可以处上一年度从本单位取得的收入百分之五十以下的罚款；有《中华人民共和国环境保护法》第六十三条规定的违法排放水污染物等行为之一，尚不构成犯罪的，由公安机关对直接负责的主管人员和其他直接责任人员处十日以上十五日以下的拘留；情节较轻的，处五日以上十日以下的拘留。

94-ماددا كارخانا، كەسپىي ئورۇنلاردىن مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، سۇ بۇلغىنىش ھادىسىسى پەيدا قىلغانلىرىغا قانۇن بويىچە تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئالغانلىرىنى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ مۇھىت ئاسراش مەسئۇل تارمىقى مۇشۇ ماددىنىڭ 2-تارمىقىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جەرىمانە قويىدۇ، بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە تۈزەش تەدبىرى قوللىنىپ، بۇلغىنىشنى تۈگىتىشكە بۇيرۇيدۇ؛ تۈزەش تەدبىرى قوللىنىشتا تەلەپ بويىچە ئىش كۆرمىگەن ياكى تۈزەش ئىقتىدارىنى ھازىرلىمىغان بولسا، مۇھىت ئاسراش مەسئۇل تارمىقى تۈزەش ئىقتىدارى بار ئورۇننى ۋاكالىتەن تۈزەشكە بەلگىلەپ بېرىدۇ، كېرەكلىك خىراجەتنى قانۇنغا خىلاپلىق قىلغۇچى ئۈستىگە ئالىدۇ؛ ئېغىر ياكى پەۋقۇلئاددە زور سۇ بۇلغىنىش ھادىسىسى پەيدا قىلغانلارنى تەستىقلاش ھوقۇقى بار خەلق ھۆكۈمىتىگە تەستىقلىتىپ، تاقىۋېتىشكە بۇيرۇسىمۇ بولىدۇ؛ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمغا ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا ئالدىنقى يىلى شۇ ئورۇندىن ئالغان كىرىمنىڭ% 50 تىن تۆۋەن جەرىمانىسى قويۇلسا بولىدۇ؛ «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ مۇھىت ئاسراش قانۇنى»نىڭ 63-ماددىسىدا بەلگىلەنگەن قانۇنغا خىلاپ ھالدا سۇ بۇلغىمىسى چىقىرىش قاتارلىق قىلمىشلارنىڭ بىرى بولسىمۇ جىنايەت شەكىللەندۈرمىگەنلىرىگە جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنى بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىم ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا 10 كۈندىن يۇقىرى، 15 كۈندىن تۆۋەن توختىتىپ قويۇش جازاسى بېرىدۇ؛ قىلمىشى يېنىكرەك بولغانلارغا بەش كۈندىن يۇقىرى، 10 كۈندىن تۆۋەن توختىتىپ قويۇش جازاسى بېرىلىدۇ.

对造成一般或者较大水污染事故的，按照水污染事故造成的直接损失的百分之二十计算罚款；对造成重大或者特大水污染事故的，按照水污染事故造成的直接损失的百分之三十计算罚款。

ئادەتتىكىچە ياكى بىرقەدەر زور سۇ بۇلغىنىش ھادىسىسى پەيدا قىلغانلارغا سۇ بۇلغىنىش ھادىسىسى كەلتۈرۈپ چىقارغان بىۋاسىتە زىياننىڭ% 20 ى بويىچە جەرىمانە قويۇلىدۇ؛ ئېغىر ياكى پەۋقۇلئاددە زور سۇ بۇلغىنىش ھادىسىسى پەيدا قىلغانلارغا سۇ بۇلغىنىش ھادىسىسى كەلتۈرۈپ چىقارغان بىۋاسىتە زىياننىڭ% 30 ى بويىچە جەرىمانە قويۇلىدۇ.

造成渔业污染事故或者渔业船舶造成水污染事故的，由渔业主管部门进行处罚；其他船舶造成水污染事故的，由海事管理机构进行处罚。

بېلىقچىلىق بۇلغىنىش ھادىسىسى ياكى بېلىقچىلىق كېمە-پاراخوتى سۇ بۇلغىنىش ھادىسىسى پەيدا قىلغانلارغا بېلىقچىلىق مەسئۇل تارمىقى جازا بېرىدۇ؛ باشقا پاراخوتلار سۇ بۇلغىنىش ھادىسىسى پەيدا قىلسا، دېڭىز ئىشلىرىنى باشقۇرۇش ئاپپاراتى جازالايدۇ.

第九十五条　企业事业单位和其他生产经营者违法排放水污染物，受到罚款处罚，被责令改正的，依法作出处罚决定的行政机关应当组织复查，发现其继续违法排放水污染物或者拒绝、阻挠复查的，依照《中华人民共和国环境保护法》的规定按日连续处罚。

95-ماددا كارخانا، كەسپىي ئورۇنلار ۋە باشقا ئىشلەپچىقىرىش تىجارەتچىلىرى قانۇنغا خىلاپ ھالدا سۇ بۇلغىمىسى چىقىرىپ، جەرىمانە جازاسى بېرىپ، تۈزىتىشكە بۇيرۇلغان بولسا، قانۇن بويىچە جازا قارارى چىقارغان مەمۇرىي ئورگان قايتا تەكشۈرۈشكە تەشكىللىشى، ئۇلارنىڭ قانۇنغا خىلاپ ھالدا داۋاملىق سۇ بۇلغىمىسى چىقارغانلىقى ياكى قايتا تەكشۈرۈشنى رەت قىلغانلىقى، توسقۇنلۇق قىلغانلىقىنى بايقىسا، «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ مۇھىت ئاسراش قانۇنى»دىكى بەلگىلىمە بويىچە ئۇدا جازا بېرىدۇ.

第九十六条　因水污染受到损害的当事人，有权要求排污方排除危害和赔偿损失。

96-ماددا سۇ بۇلغىنىشى سەۋەبىدىن زىيانغا ئۇچرىغان توختاملاشقۇچىلار بۇلغىما چىقارغۇچى تەرەپتىن خەۋپنى تۈگىتىش ۋە زىياننى تۆلەشنى تەلەپ قىلىشقا ھوقۇقلۇق.

由于不可抗力造成水污染损害的，排污方不承担赔偿责任；法律另有规定的除外。

تاقابىل تۇرغىلى بولمايدىغان ئەھۋال تۈپەيلىدىن سۇ بۇلغىنىشقا زىيان يەتسە، بۇلغىما چىقارغۇچى تەرەپ تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئالمايدۇ؛ قانۇندا ئايرىم بەلگىلەنگەنلىرى بۇنىڭ سىرتىدا.

水污染损害是由受害人故意造成的，排污方不承担赔偿责任。水污染损害是由受害人重大过失造成的，可以减轻排污方的赔偿责任。

سۇ بۇلغىنىش زىيىنىنى زىيانلانغۇچى قەستەن پەيدا قىلغان بولسا، بۇلغىما چىقارغۇچى تەرەپ تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئالمايدۇ. سۇ بۇلغىنىش زىيىنىنى زىيانلانغۇچى ئېغىر سەۋەنلىك بىلەن پەيدا قىلغان بولسا، بۇلغىما چىقارغۇچى تەرەپنىڭ تۆلەم جاۋابكارلىقىنى يېنىكلىتىشكە بولىدۇ.

水污染损害是由第三人造成的，排污方承担赔偿责任后，有权向第三人追偿。

سۇ بۇلغىنىش زىيىنىنى 3-كىشى پەيدا قىلغان بولسا، بۇلغىما چىقارغۇچى تەرەپ تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئالغاندىن كېيىن، 3-كىشىدىن تۆلىتىۋېلىشقا ھوقۇقلۇق.

第九十七条　因水污染引起的损害赔偿责任和赔偿金额的纠纷，可以根据当事人的请求，由环境保护主管部门或者海事管理机构、渔业主管部门按照职责分工调解处理；调解不成的，当事人可以向人民法院提起诉讼。当事人也可以直接向人民法院提起诉讼。

97-ماددا سۇ بۇلغىنىشتىن كېلىپ چىققان زىياننى تۆلەش جاۋابكارلىقى ۋە تۆلەم سوممىسى ماجىراسىنى توختاملاشقۇچىلارنىڭ تەلىپىگە ئاساسەن، مۇھىت ئاسراش مەسئۇل تارمىقى ياكى دېڭىز ئىشلىرىنى باشقۇرۇش ئاپپاراتى، بېلىقچىلىق مەسئۇل تارمىقى مەسئۇلىيىتىدىكى ئىش تەقسىماتى بويىچە مۇرەسسە قىلىپ بىر تەرەپ قىلسا بولىدۇ؛ مۇرەسسە ئۈنۈم بەرمىسە، دەۋالاشقۇچىلار خەلق سوت مەھكىمىسىگە دەۋا قىلسا بولىدۇ. دەۋالاشقۇچىلار خەلق سوت مەھكىمىسىگە بىۋاسىتە دەۋا قىلسىمۇ بولىدۇ.

第九十八条　因水污染引起的损害赔偿诉讼，由排污方就法律规定的免责事由及其行为与损害结果之间不存在因果关系承担举证责任。

98-ماددا سۇ بۇلغىنىشتىن بولغان زىياننى تۆلەش دەۋاسىدا بۇلغىما چىقارغۇچى تەرەپ قانۇندا بەلگىلەنگەن جاۋابكارلىقتىن كەچۈرۈم قىلىش سەۋەبى ۋە ھەرىكىتى بىلەن زىيان نەتىجىسى ئوتتۇرىسىدا سەۋەب-نەتىجە مۇناسىۋىتى يوقلۇقى ھەققىدە دەلىل-ئىسپات كۆرسىتىش جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئالىدۇ.

第九十九条　因水污染受到损害的当事人人数众多的，可以依法由当事人推选代表人进行共同诉讼。

99-ماددا سۇ بۇلغىنىشى سەۋەبىدىن زىيانغا ئۇچرىغانلارنىڭ سانى كۆپ بولسا، دەۋالاشقۇچىلار قانۇن بويىچە ۋەكىل كۆرسىتىپ ئورتاق دەۋا قىلسا بولىدۇ.

环境保护主管部门和有关社会团体可以依法支持因水污染受到损害的当事人向人民法院提起诉讼。

مۇھىت ئاسراش مەسئۇل تارمىقى ۋە مۇناسىۋەتلىك ئىجتىمائىي تەشكىلاتلار سۇ بۇلغىنىش سەۋەبىدىن زىيانغا ئۇچرىغان دەۋالاشقۇچىلارنىڭ خەلق سوت مەھكىمىسىگە دەۋا قىلىشىنى قانۇن بويىچە قوللىسا بولىدۇ.

国家鼓励法律服务机构和律师为水污染损害诉讼中的受害人提供法律援助。

دۆلەت قانۇن مۇلازىمەت ئاپپاراتلىرى ۋە ئادۋوكاتلارنىڭ سۇ بۇلغىنىش زىيىنى دەۋاسىدىكى زىيانلانغۇچىغا قانۇن ياردىمى بېرىشىگە ئىلھام بېرىدۇ.

第一百条　因水污染引起的损害赔偿责任和赔偿金额的纠纷，当事人可以委托环境监测机构提供监测数据。环境监测机构应当接受委托，如实提供有关监测数据。

100-ماددا سۇ بۇلغىنىشتىن بولغان زىياننى تۆلەش جاۋابكارلىقى ۋە تۆلەم سوممىسى ماجىراسى ئۈستىدە، ئالاقىدارلار مۇھىت كۆزىتىش ئاپپاراتىغا كۆزىتىش-ئۆلچەش سانلىق مەلۇماتى بېرىشنى ھاۋالە قىلسا بولىدۇ. مۇھىت كۆزىتىپ ئۆلچەش ئاپپاراتى ھاۋالىنى قوبۇل قىلىپ، مۇناسىۋەتلىك كۆزىتىپ ئۆلچەش سانلىق مەلۇماتلىرىنى ئەينەن تەمىنلىشى كېرەك.

第一百零一条　违反本法规定，构成犯罪的，依法追究刑事责任。

101-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلەر قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

第八章　附则

8-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ

第一百零二条　本法中下列用语的含义:

102-ماددا بۇ قانۇندا تۆۋەندىكى سۆزلەرنىڭ مەنىسى :

（一）水污染，是指水体因某种物质的介入，而导致其化学、物理、生物或者放射性等方面特性的改变，从而影响水的有效利用，危害人体健康或者破坏生态环境，造成水质恶化的现象。

( 1 ) سۇنىڭ بۇلغىنىشى مەلۇم ماددىنىڭ ئارىلىشىشى بىلەن سۇنىڭ خىمىيەلىك، فىزىكىلىق، بىيو ياكى رادىيوئاكتىپلىق قاتارلىق جەھەتلەردىكى ئالاھىدىلىكىنىڭ ئۆزگىرىپ، سۇدىن ئۈنۈملۈك پايدىلىنىشقا تەسىر يەتكۈزۈپ، تەن ساغلاملىقىغا زىيان يەتكۈزۈپ ياكى ئېكولوگىيەلىك مۇھىتنى بۇزۇپ، سۇ سۈپىتىنىڭ ناچارلىشىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدىغان ھادىسىنى كۆرسىتىدۇ.

（二）水污染物，是指直接或者间接向水体排放的，能导致水体污染的物质。

( 2 ) سۇ بۇلغىمىسى سۇغا بىۋاسىتە ياكى ۋاسىتىلىك قويۇپ بېرىلىدىغان، سۇنىڭ بۇلغىنىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدىغان ماددىنى كۆرسىتىدۇ.

（三）有毒污染物，是指那些直接或者间接被生物摄入体内后，可能导致该生物或者其后代发病、行为反常、遗传异变、生理机能失常、机体变形或者死亡的污染物。

( 3 ) زەھەرلىك بۇلغىمىلار جانلىقلار تەرىپىدىن بىۋاسىتە ياكى ۋاسىتىلىك قوبۇل قىلىنغاندىن كېيىن، شۇ جانلىق ياكى ئۇنىڭ ئەۋلادلىرىدا كېسەل پەيدا بولۇش، ھەرىكىتى نورمالسىز بولۇش، ئىرسىيەتلىك ئۆزگىرىش، فىزىيولوگىيەلىك ئىقتىدارى نورمالسىزلىنىش، ئورگانىزمنىڭ شەكلى ئۆزگىرىش ياكى ئۆلۈپ كېتىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىش ئېھتىمالى بولغان بۇلغىمىلارنى كۆرسىتىدۇ.

（四）污泥，是指污水处理过程中产生的半固态或者固态物质。

( 4 ) لاي-لاتقا پاسكىنا سۇنى بىر تەرەپ قىلىش جەريانىدا ھاسىل بولغان يېرىم قاتتىق ياكى قاتتىق ماددىلارنى كۆرسىتىدۇ.

（五）渔业水体，是指划定的鱼虾类的产卵场、索饵场、越冬场、洄游通道和鱼虾贝藻类的养殖场的水体。

( 5 ) بېلىقچىلىقتىكى سۇ − بېلىق، راك تۈرلىرىنىڭ تۇخۇم تۇغۇش مەيدانى، يەم بېرىش مەيدانى، قىشتىن ئۆتۈش مەيدانى، يۆتكىلىش يولى ۋە بېلىق، راك، قۇلۇلە، يۈسۈن تۈرىدىكىلەرنىڭ باقمىچىلىق مەيدانلىرىدىكى سۇنى كۆرسىتىدۇ.

第一百零三条　本法自2008年6月1日起施行。

103-ماددا بۇ قانۇن 2008-يىل 6-ئاينىڭ 1-كۈنىدىن باشلاپ يولغا قويۇلىدۇ.