（2001年10月27日第九届全国人民代表大会常务委员会第二十四次会议通过）

( 2001-يىل 10-ئاينىڭ 27-كۈنى 9-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ 24-يىغىنىدا ماقۇللاندى )

目　　录

مۇندەرىجە

第一章　总则

1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ

第二章　海洋功能区划

2-باب دېڭىز-ئوكيان فۇنكسىيەسىنىڭ رايونلارغا ئايرىلىشى

第三章　海域使用的申请与审批

3-باب دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىشنى ئىلتىماس قىلىش ۋە تەستىقلاش

第四章　海域使用权

4-باب دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلىتىش ھوقۇقى

第五章　海域使用金

5-باب دېڭىز تەۋەلىكىگە ئىشلىتىش پۇلى

第六章　监督检查

6-باب نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش

第七章　法律责任

7-باب قانۇن جاۋابكارلىقى

第八章　附则

8-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ

第一章　总则

1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ

第一条　为了加强海域使用管理，维护国家海域所有权和海域使用权人的合法权益，促进海域的合理开发和可持续利用，制定本法。

1-ماددا بۇ قانۇن دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىشنى باشقۇرۇشنى كۈچەيتىش، دۆلەتنىڭ دېڭىز تەۋەلىكىنىڭ ئىگىدارلىق ھوقۇقى ۋە دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلەتكۈچىلەرنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىنى قوغداش، دېڭىز تەۋەلىكىنى مۇۋاپىق ئېچىش ۋە ئىمكانىيەتلىك سىجىل پايدىلىنىشنى ئىلگىرى سۈرۈش مەقسىتىدە چىقىرىلدى.

第二条　本法所称海域，是指中华人民共和国内水、领海的水面、水体、海床和底土。

2-ماددا بۇ قانۇندا ئېيتىلغان دېڭىز تەۋەسى جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ئىچكى سۈيى، دېڭىز تەۋەلىكىدىكى سۇ يۈزى، سۈيى، دېڭىز قىنى ۋە تېگى-تەكتىنى كۆرسىتىدۇ.

本法所称内水，是指中华人民共和国领海基线向陆地一侧至海岸线的海域。

بۇ قانۇندا ئېيتىلغان ئىچكى سۇ جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ دېڭىز تەۋەلىكى ئاساسىي لىنىيەسىنىڭ قۇرۇقلۇق تەرىپىدىن دېڭىز قىرغىقى لىنىيەسىگىچە بولغان دېڭىز تەۋەلىكىنى كۆرسىتىدۇ.

在中华人民共和国内水、领海持续使用特定海域三个月以上的排他性用海活动，适用本法。

جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ئىچكى سۇ، دېڭىز تەۋەلىكىدە مۇئەييەن دېڭىز تەۋەلىكىدە ئۈچ ئايدىن ئارتۇق يەكلەشچان دېڭىزدىن پايدىلىنىش پائالىيىتىگە مۇشۇ قانۇن تەتبىقلىنىدۇ.

第三条　海域属于国家所有，国务院代表国家行使海域所有权。任何单位或者个人不得侵占、买卖或者以其他形式非法转让海域。

3-ماددا دېڭىز تەۋەسى دۆلەت ئىگىدارلىقىدا بولسا، گوۋۇيۈەن دۆلەتكە ۋاكالىتەن دېڭىز تەۋەسىنىڭ ئىگىدارلىق ھوقۇقىنى يۈرگۈزىدۇ. ھەرقانداق ئورۇن ياكى شەخسنىڭ دېڭىز تەۋەلىكىنى ئىگىلىۋېلىشىغا، ئېلىش-سېتىشىغا ياكى باشقا شەكىللەر بىلەن قانۇنسىز ئۆتۈنۈپ بېرىشىگە يول قويۇلمايدۇ.

单位和个人使用海域，必须依法取得海域使用权。

ئورۇن ۋە شەخسلەر دېڭىز تەۋەلىكىنى ئىشلىتىشتە، دېڭىز تەۋەسىدىن پايدىلىنىش ھوقۇقىغا قانۇن بويىچە ئېرىشىشى شەرت.

第四条　国家实行海洋功能区划制度。海域使用必须符合海洋功能区划。

4-ماددا دۆلەت دېڭىز-ئوكيان فۇنكسىيەسىنى رايونلارغا ئايرىش تۈزۈمىنى يولغا قويىدۇ. دېڭىز تەۋەلىكىنى ئىشلىتىش دېڭىز-ئوكيان فۇنكسىيەسىنىڭ رايونلارغا ئايرىلىشىغا ئۇيغۇن كېلىشى شەرت.

国家严格管理填海、围海等改变海域自然属性的用海活动。

دۆلەت دېڭىزنى تىندۇرۇش، دېڭىزنى قورشاش قاتارلىق دېڭىز تەۋەلىكىنىڭ تەبىئىي خۇسۇسىيىتىنى ئۆزگەرتىدىغان دېڭىزدىن پايدىلىنىش پائالىيەتلىرىنى قاتتىق باشقۇرىدۇ.

第五条　国家建立海域使用管理信息系统，对海域使用状况实施监视、监测。

5-ماددا دۆلەت دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىشنى باشقۇرۇش ئۇچۇر سىستېمىسى قۇرۇپ، دېڭىز تەۋەلىكىنىڭ ئىشلىتىلىش ئەھۋالىنى نازارەت قىلىدۇ، كۆزىتىپ ئۆلچەيدۇ.

第六条　国家建立海域使用权登记制度，依法登记的海域使用权受法律保护。

6-ماددا دۆلەت دېڭىز تەۋەسى ئىشلىتىش ھوقۇقىنى تىزىملاش تۈزۈمىنى ئورنىتىدۇ، قانۇن بويىچە تىزىملانغان دېڭىز تەۋەسىدىن پايدىلىنىش ھوقۇقىنى قانۇن قوغدايدۇ.

国家建立海域使用统计制度，定期发布海域使用统计资料。

دۆلەت دېڭىز تەۋەلىكىدە ئىشلىتىشنى ئىستاتىستىكا قىلىش تۈزۈمىنى ئورنىتىپ، دېڭىز تەۋەسىدە ئىشلىتىشنى ئىستاتىستىكا قىلىش ماتېرىياللىرىنى قەرەللىك ئېلان قىلىدۇ.

第七条　国务院海洋行政主管部门负责全国海域使用的监督管理。沿海县级以上地方人民政府海洋行政主管部门根据授权，负责本行政区毗邻海域使用的监督管理。

7-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ دېڭىز-ئوكيان مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى پۈتۈن مەملىكەتنىڭ دېڭىز تەۋەسىدىن پايدىلىنىشنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇشقا مەسئۇل بولىدۇ. دېڭىز بويىدىكى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ دېڭىز-ئوكيان مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى بېرىلگەن ھوقۇققا بىنائەن، شۇ مەمۇرىي رايون دېڭىز تەۋەلىكىگە قوشنا بولۇشنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇشقا مەسئۇل بولىدۇ.

渔业行政主管部门依照《中华人民共和国渔业法》，对海洋渔业实施监督管理。

بېلىقچىلىق مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ بېلىقچىلىق قانۇنى»غا ئاساسەن، دېڭىز-ئوكيان بېلىقچىلىقىنى نازارەت قىلىدۇ ۋە باشقۇرىدۇ.

海事管理机构依照《中华人民共和国海上交通安全法》，对海上交通安全实施监督管理。

دېڭىز ئىشلىرىنى باشقۇرۇش ئاپپاراتى «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ دېڭىز قاتنىشى بىخەتەرلىكى قانۇنى»بويىچە، دېڭىز قاتنىشى بىخەتەرلىكىنى نازارەت قىلىدۇ-باشقۇرىدۇ.

第八条　任何单位和个人都有遵守海域使用管理法律、法规的义务，并有权对违反海域使用管理法律、法规的行为提出检举和控告。

8-ماددا ھەرقانداق ئورۇن ۋە شەخسنىڭ دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىشنى باشقۇرۇشقا دائىر قانۇن-نىزاملارغا رىئايە قىلىش مەجبۇرىيىتى بار ھەمدە دېڭىز تەۋەلىكىدىن ئۆتۈشنى باشقۇرۇشقا دائىر قانۇن، نىزاملارغا خىلاپ قىلمىشلارنى پاش قىلىش ۋە ئەرز-شىكايەت قىلىشقا ھوقۇقلۇق.

第九条　在保护和合理利用海域以及进行有关的科学研究等方面成绩显著的单位和个人，由人民政府给予奖励。

9-ماددا دېڭىز تەۋەلىكىنى قوغداش ۋە ئۇنىڭدىن مۇۋاپىق پايدىلىنىش، شۇنىڭدەك مۇناسىۋەتلىك ئىلمىي تەتقىقات ئېلىپ بېرىش قاتارلىق جەھەتلەردە نەتىجىسى كۆرۈنەرلىك ئورۇن ۋە شەخسلەرنى خەلق ھۆكۈمىتى مۇكاپاتلايدۇ.

第二章　海洋功能区划

2-باب دېڭىز-ئوكيان فۇنكسىيەسىنىڭ رايونلارغا ئايرىلىشى

第十条　国务院海洋行政主管部门会同国务院有关部门和沿海省、自治区、直辖市人民政府，编制全国海洋功能区划。

10-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ دېڭىز-ئوكيان مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى گوۋۇيۈەننىڭ مۇناسىۋەتلىك تارمىقى ۋە دېڭىز بويىدىكى ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى بىلەن بىرلىكتە پۈتۈن مەملىكەتتىكى دېڭىز-ئوكيان فۇنكسىيەلىك رايونلىرىنى تۈزىدۇ.

沿海县级以上地方人民政府海洋行政主管部门会同本级人民政府有关部门，依据上一级海洋功能区划，编制地方海洋功能区划。

دېڭىز بويىدىكى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ دېڭىز-ئوكيان مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى شۇ دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى بىلەن بىرلىكتە بىر دەرىجە يۇقىرى دېڭىز-ئوكيان فۇنكسىيەلىك رايونىغا ئاساسەن، يەرلىك دېڭىز-ئوكيان فۇنكسىيە رايونى بېكىتىدۇ.

第十一条　海洋功能区划按照下列原则编制：

11-ماددا دېڭىز-ئوكيان فۇنكسىيەلىك رايونلىرىنىڭ ئايرىلىشى تۆۋەندىكى پىرىنسىپ بويىچە تۈزۈلىدۇ :

（一）按照海域的区位、自然资源和自然环境等自然属性，科学确定海域功能；

( 1 ) دېڭىز تەۋەلىكىنىڭ رايون ئورنى، تەبىئىي بايلىقى ۋە تەبىئىي مۇھىتى قاتارلىق تەبىئىي خۇسۇسىيەتلىرىگە ئاساسەن، دېڭىز تەۋەسىنىڭ فۇنكسىيەسىنى ئىلمىي بېكىتىش؛

（二）根据经济和社会发展的需要，统筹安排各有关行业用海；

( 2 ) ئىقتىسادىي ۋە ئىجتىمائىي تەرەققىيات ئېھتىياجىغا ئاساسەن، مۇناسىۋەتلىك ساھەلەرنىڭ دېڭىزدىن پايدىلىنىشىنى بىرتۇتاش ئورۇنلاشتۇرۇش؛

（三）保护和改善生态环境，保障海域可持续利用，促进海洋经济的发展；

( 3 ) ئېكولوگىيەلىك مۇھىتنى قوغداش ۋە ياخشىلاش، دېڭىز تەۋەسىدىن ئىمكانىيەتلىك سىجىل پايدىلىنىشقا كاپالەتلىك قىلىش، دېڭىز-ئوكيان ئىقتىسادىنىڭ تەرەققىياتىنى ئىلگىرى سۈرۈش؛

（四）保障海上交通安全；

( 4 ) دېڭىز قاتنىشى بىخەتەرلىكىگە كاپالەتلىك قىلىش؛

（五）保障国防安全，保证军事用海需要。

( 5 ) دۆلەت مۇداپىئە خەۋپسىزلىكىگە كاپالەتلىك قىلىش، ھەربىي دېڭىز ئىشلىتىش ئېھتىياجىغا كاپالەتلىك قىلىش.

第十二条　海洋功能区划实行分级审批。

12-ماددا دېڭىز-ئوكيان فۇنكسىيەلىك رايونلىرىنى دەرىجىگە ئايرىپ تەستىقلاش يولغا قويۇلىدۇ.

全国海洋功能区划，报国务院批准。

مەملىكەت بويىچە دېڭىز-ئوكيان فۇنكسىيەلىك رايونلىرىنى گوۋۇيۈەنگە تەستىقلىتىش لازىم.

沿海省、自治区、直辖市海洋功能区划，经该省、自治区、直辖市人民政府审核同意后，报国务院批准。

دېڭىز بويىدىكى ئۆلكە، ئاپتونوم رايون، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلەرنىڭ دېڭىز-ئوكيان فۇنكسىيەسى رايون ئايرىلىشى بۇ ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ تەكشۈرۈپ ماقۇللۇقىدىن ئۆتكەندىن كېيىن، گوۋۇيۈەنگە تەستىقلىتىدۇ.

沿海市、县海洋功能区划，经该市、县人民政府审核同意后，报所在的省、自治区、直辖市人民政府批准，报国务院海洋行政主管部门备案。

يەنخەي شەھىرى، ناھىيەلىك دېڭىز-ئوكيان فۇنكسىيەلىك رايونى ئايرىلىدىغانلىقىنى شۇ شەھەر، ناھىيەلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ تەكشۈرۈپ ماقۇللىشىدىن ئۆتكۈزگەندىن كېيىن، تۇرۇشلۇق ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىگە تەستىقلىتىدۇ، گوۋۇيۈەننىڭ دېڭىز-ئوكيان مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقىغا ئەنگە ئالدۇرىدۇ.

第十三条　海洋功能区划的修改，由原编制机关会同同级有关部门提出修改方案，报原批准机关批准；未经批准，不得改变海洋功能区划确定的海域功能。

13-ماددا دېڭىز-ئوكيان فۇنكسىيەلىك رايونىغا تۈزىتىش كىرگۈزۈشتە، ئەسلىي تۈزگۈچى ئورگان تەڭ دەرىجىلىك مۇناسىۋەتلىك تارماقلار بىلەن بىرلىكتە تۈزىتىش كىرگۈزۈش لايىھەسىنى ئوتتۇرىغا قويۇپ، ئەسلىي تەستىقلىغۇچى ئورگانغا تەستىقلىتىدۇ؛ دېڭىز-ئوكيان فۇنكسىيەسىنىڭ رايونى قىلىپ بېكىتىلگەن دېڭىز تەۋەسى ئىقتىدارىنى تەستىقلاتماي تۇرۇپ ئۆزگەرتىشكە بولمايدۇ.

经国务院批准，因公共利益、国防安全或者进行大型能源、交通等基础设施建设，需要改变海洋功能区划的，根据国务院的批准文件修改海洋功能区划。

گوۋۇيۈەننىڭ تەستىقى بىلەن، ئاممىۋى مەنپەئەت، دۆلەت مۇداپىئە بىخەتەرلىكى ياكى چوڭ تىپتىكى ئېنېرگىيە، قاتناش قاتارلىق ئۇل ئەسلىھە قۇرۇلۇشى قىلىش سەۋەبىدىن دېڭىز-ئوكيان فۇنكسىيەلىك رايونىنى ئۆزگەرتىشكە توغرا كەلسە، گوۋۇيۈەننىڭ تەستىق ھۆججىتىگە ئاساسەن دېڭىز-ئوكيان فۇنكسىيە رايونىنى ئۆزگەرتىش كېرەك.

第十四条　海洋功能区划经批准后，应当向社会公布；但是，涉及国家秘密的部分除外。

14-ماددا دېڭىز-ئوكيان فۇنكسىيەلىك رايونى تەستىقلانغاندىن كېيىن جەمئىيەتكە ئېلان قىلىنىشى كېرەك؛ لېكىن، دۆلەت مەخپىيىتىگە چېتىلىدىغان قىسىملىرى بۇنىڭ سىرتىدا.

第十五条　养殖、盐业、交通、旅游等行业规划涉及海域使用的，应当符合海洋功能区划。

15-ماددا باقمىچىلىق، تۇزچىلىق، قاتناش، ساياھەت قاتارلىق ساھەلەرنىڭ يىرىك پىلانى دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىشقا چېتىلسا، دېڭىز-ئوكيان فۇنكسىيەلىك رايونىغا ماس كېلىشى كېرەك.

沿海土地利用总体规划、城市规划、港口规划涉及海域使用的，应当与海洋功能区划衔接。

دېڭىز بويىدىكى يەردىن پايدىلىنىش ئومۇمىي يىرىك پىلانى، شەھەر يىرىك پىلانى، پورت يىرىك پىلانى دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىشقا چېتىلسا، دېڭىز-ئوكيان فۇنكسىيەلىك رايونىنى ئايرىش بىلەن جىپسىلاشتۇرۇش كېرەك.

第三章　海域使用的申请与审批

3-باب دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىشنى ئىلتىماس قىلىش ۋە تەستىقلاش

第十六条　单位和个人可以向县级以上人民政府海洋行政主管部门申请使用海域。

16-ماددا ئورۇن ۋە شەخس ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ دېڭىز-ئوكيان مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقىغا دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىشنى ئىلتىماس قىلسا بولىدۇ.

申请使用海域的，申请人应当提交下列书面材料：

دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىشنى ئىلتىماس قىلىشتا، ئىلتىماس قىلغۇچى تۆۋەندىكى يازما ماتېرىياللارنى تاپشۇرۇشى كېرەك :

（一）海域使用申请书；

( 1 ) دېڭىز تەۋەسىدە ئىشلىتىش ئىلتىماسى؛

（二）海域使用论证材料；

( 2 ) دېڭىز تەۋەسىدە دەلىللەش ماتېرىياللىرىنى ئىشلىتىش؛

（三）相关的资信证明材料；

( 3 ) ئالاقىدار مەبلەغ-ئىناۋەت ئىسپات ماتېرىياللىرى؛

（四）法律、法规规定的其他书面材料。

( 4 ) قانۇن-نىزاملاردا بەلگىلەنگەن باشقا يازما ماتېرىياللار.

第十七条　县级以上人民政府海洋行政主管部门依据海洋功能区划，对海域使用申请进行审核，并依照本法和省、自治区、直辖市人民政府的规定，报有批准权的人民政府批准。

17-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ دېڭىز-ئوكيان مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى دېڭىز-ئوكيان فۇنكسىيەلىك رايونى بويىچە رايونلارغا ئايرىپ، دېڭىز تەۋەلىكىنى ئىشلىتىش ئىلتىماسىنى تەكشۈرىدۇ ھەمدە مۇشۇ قانۇن ۋە ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە، تەستىقلاش ھوقۇقى بار خەلق ھۆكۈمىتىگە تەستىقلىتىدۇ.

海洋行政主管部门审核海域使用申请，应当征求同级有关部门的意见。

دېڭىز-ئوكيان مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىش ئىلتىماسىنى تەكشۈرۈشتە، تەڭ دەرىجىلىك مۇناسىۋەتلىك تارماقلاردىن پىكىر ئېلىشى كېرەك.

第十八条　下列项目用海，应当报国务院审批：

18-ماددا تۆۋەندىكى تۈرلەرنى دېڭىز ئىشلىتىش ئۈچۈن، گوۋۇيۈەنگە تەستىقلىتىش كېرەك :

（一）填海五十公顷以上的项目用海；

( 1 ) دېڭىزنى 50 گېكتاردىن ئارتۇق تىندۇرۇش تۈرىدە دېڭىزنى ئىشلىتىش؛

（二）围海一百公顷以上的项目用海；

( 2 ) دېڭىز قاشاسى 100 گېكتاردىن ئاشىدىغان تۈرلەردە دېڭىز ئىشلىتىش؛

（三）不改变海域自然属性的用海七百公顷以上的项目用海；

( 3 ) دېڭىز تەۋەلىكىنىڭ تەبىئىي خۇسۇسىيىتىنى ئۆزگەرتمەيدىغان دېڭىز ئىشلىتىش بويىچە 700 گېكتاردىن ئارتۇق تۈرگە دېڭىز ئىشلىتىش؛

（四）国家重大建设项目用海；

( 4 ) دۆلەتنىڭ مۇھىم، زور قۇرۇلۇش تۈرلىرىدە دېڭىزدىن پايدىلىنىش؛

（五）国务院规定的其他项目用海。

( 5 ) گوۋۇيۈەن بەلگىلىگەن باشقا تۈرلەردە دېڭىز ئىشلىتىش.

前款规定以外的项目用海的审批权限，由国务院授权省、自治区、直辖市人民政府规定。

ئالدىنقى تارماقتا بەلگىلەنگەن تۈرگە دېڭىز ئىشلىتىشنى تەستىقلاش ھوقۇق دائىرىسىنى گوۋۇيۈەن ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىگە ھوقۇق بېرىپ بەلگىلەيدۇ.

第四章　海域使用权

4-باب دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلىتىش ھوقۇقى

第十九条　海域使用申请经依法批准后，国务院批准用海的，由国务院海洋行政主管部门登记造册，向海域使用申请人颁发海域使用权证书；地方人民政府批准用海的，由地方人民政府登记造册，向海域使用申请人颁发海域使用权证书。海域使用申请人自领取海域使用权证书之日起，取得海域使用权。

19-ماددا دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىش ئىلتىماسى قانۇن بويىچە تەستىقلانغاندىن كېيىن، گوۋۇيۈەن دېڭىزدىن پايدىلىنىشنى تەستىقلىسا، گوۋۇيۈەننىڭ دېڭىز-ئوكيان مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى تىزىملاپ رويخەتكە ئېلىپ، دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىشنى ئىلتىماس قىلغۇچىغا دېڭىز تەۋەلىكىدىن ئىشلىتىش ھوقۇقى گۇۋاھنامىسى بېرىدۇ؛ يەرلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى دېڭىزدىن پايدىلىنىشنى تەستىقلىسا، يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى تىزىملاپ رويخەتكە ئېلىپ، دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلىتىشنى ئىلتىماس قىلغۇچىغا دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلىتىش ھوقۇقى گۇۋاھنامىسى بېرىدۇ. دېڭىز تەۋەلىكىنى ئىشلىتىشنى ئىلتىماس قىلغۇچى دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلىتىش ھوقۇقى گۇۋاھنامىسىنى ئالغان كۈندىن باشلاپ، دېڭىز تەۋەلىكىنى ئىشلىتىش ھوقۇقىغا ئېرىشىدۇ.

第二十条　海域使用权除依照本法第十九条规定的方式取得外，也可以通过招标或者拍卖的方式取得。招标或者拍卖方案由海洋行政主管部门制订，报有审批权的人民政府批准后组织实施。海洋行政主管部门制订招标或者拍卖方案，应当征求同级有关部门的意见。

20-ماددا دېڭىز تەۋەسىدىن ئىشلىتىش ھوقۇقىغا مۇشۇ قانۇننىڭ 19-ماددىسىدا بەلگىلەنگەن ئۇسۇل بويىچە ئېرىشكەنلەرنى ھېسابقا ئالمىغاندا، خېرىدار چاقىرىش ياكى كىمئارتۇق قىلىپ سېتىش ئۇسۇلى ئارقىلىقمۇ ئېرىشىشكىمۇ بولىدۇ. خېرىدار چاقىرىش ياكى كىمئارتۇق قىلىپ سېتىش لايىھەسىنى دېڭىز-ئوكيان مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى تۈزىدۇ، تەكشۈرۈپ تەستىقلاش ھوقۇقى بار خەلق ھۆكۈمىتىگە تەستىقلاتقاندىن كېيىن تەشكىللەپ يولغا قويىدۇ. دېڭىز-ئوكيان مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى خېرىدار چاقىرىش ياكى كىمئارتۇق قىلىپ سېتىش لايىھەسى تۈزۈشتە، تەڭ دەرىجىلىك مۇناسىۋەتلىك تارماقلاردىن پىكىر ئېلىشى كېرەك.

招标或者拍卖工作完成后，依法向中标人或者买受人颁发海域使用权证书。中标人或者买受人自领取海域使用权证书之日起，取得海域使用权。

خېرىدار چاقىرىش ياكى كىمئارتۇق قىلىپ سېتىش خىزمىتى تاماملانغاندىن كېيىن، خېرىدار بولغۇچى ياكى سېتىۋالغۇچىغا قانۇن بويىچە دېڭىز تەۋەسىدىن پايدىلىنىش ھوقۇقى گۇۋاھنامىسى بېرىلىدۇ. خېرىدار بولغۇچى ياكى سېتىۋالغۇچى دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلىتىش ھوقۇقى گۇۋاھنامىسىنى ئالغان كۈندىن باشلاپ، دېڭىز تەۋەلىكىنى ئىشلىتىش ھوقۇقىغا ئېرىشىدۇ.

第二十一条　颁发海域使用权证书，应当向社会公告。

21-ماددا دېڭىز تەۋەسى ئىشلىتىش ھوقۇقى گۇۋاھنامىسىنى تارقىتىشتا، جەمئىيەتكە ئېلان قىلىش كېرەك.

颁发海域使用权证书，除依法收取海域使用金外，不得收取其他费用。

دېڭىز تەۋەسى ئىشلىتىش ھوقۇقى گۇۋاھنامىسى تارقىتىشتا، دېڭىز تەۋەسىدىن قانۇن بويىچە ئېلىش پۇلىدىن باشقا ھەق ئېلىشقا بولمايدۇ.

海域使用权证书的发放和管理办法，由国务院规定。

دېڭىز تەۋەسى ئىشلىتىش ھوقۇقى گۇۋاھنامىسىنى تارقىتىش ۋە باشقۇرۇش چارىسىنى گوۋۇيۈەن بەلگىلەيدۇ.

第二十二条　本法施行前，已经由农村集体经济组织或者村民委员会经营、管理的养殖用海，符合海洋功能区划的，经当地县级人民政府核准，可以将海域使用权确定给该农村集体经济组织或者村民委员会，由本集体经济组织的成员承包，用于养殖生产。

22-ماددا بۇ قانۇن يولغا قويۇلۇشتىن ئىلگىرى، يېزا كوللېكتىپ ئىقتىسادىي تەشكىلاتى ياكى كەنت ئاھالە كومىتېتى باشقۇرىدىغان، باشقۇرىدىغان باقمىچىلىق دېڭىزى دېڭىز-ئوكيان فۇنكسىيەلىك رايونىغا ئايرىلغان بولسا، شۇ جايدىكى ناھىيە دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ تەستىقى بىلەن، دېڭىز تەۋەسىدىن پايدىلىنىش ھوقۇقىنى شۇ يېزا كوللېكتىپ ئىقتىسادىي تەشكىلاتىنىڭ ياكى كەنت ئاھالە كومىتېتىغا بېكىتىشكە بولىدۇ، شۇ كوللېكتىپ ئىقتىسادىي تەشكىلاتنىڭ ئەزالىرى ئۇنى ھۆددە ئېلىپ، باقمىچىلىق ئىشلەپچىقىرىشىغا ئىشلەتسە بولىدۇ.

第二十三条　海域使用权人依法使用海域并获得收益的权利受法律保护，任何单位和个人不得侵犯。

23-ماددا دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلەتكۈچىلەرنىڭ قانۇن بويىچە دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىش ۋە ئۇنىڭدىن مەنپەئەتلىنىش ھوقۇقىنى قانۇن قوغدايدۇ، ھەرقانداق ئورۇن ۋە شەخسنىڭ چېقىلىشىغا يول قويۇلمايدۇ.

海域使用权人有依法保护和合理使用海域的义务；海域使用权人对不妨害其依法使用海域的非排他性用海活动，不得阻挠。

دېڭىز تەۋەسى ئىشلەتكۈچىلەرنىڭ دېڭىز تەۋەلىكىنى قانۇن بويىچە قوغداش ۋە مۇۋاپىق ئىشلىتىش مەجبۇرىيىتى بار؛ دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلەتكۈچىلەر ئۇنىڭ قانۇن بويىچە دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىشقا زىيان سالىدىغان يەكلىمەستىن دېڭىز ئىشلىتىش ھەرىكىتىگە توسقۇنلۇق قىلسا بولمايدۇ.

第二十四条　海域使用权人在使用海域期间，未经依法批准，不得从事海洋基础测绘。

24-ماددا دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلەتكۈچىلەر دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىۋاتقاندا، قانۇن بويىچە تەستىقلاتماي تۇرۇپ، دېڭىز-ئوكيان ئۇلىنى ئۆلچەش-سىزىش بىلەن شۇغۇللانسا بولمايدۇ.

海域使用权人发现所使用海域的自然资源和自然条件发生重大变化时，应当及时报告海洋行政主管部门。

دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلەتكۈچىلەر ئىشلىتىدىغان دېڭىز تەۋەلىكىنىڭ تەبىئىي بايلىقى ۋە تەبىئىي شارائىتىدا زور ئۆزگىرىش بولغانلىقىنى بايقىغاندا، دېڭىز-ئوكيان مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقىغا ۋاقتىدا دوكلات قىلىشى كېرەك.

第二十五条　海域使用权最高期限，按照下列用途确定：

25-ماددا دېڭىز تەۋەسى ئىشلىتىش ھوقۇقىنىڭ ئەڭ يۇقىرى مۇددىتى تۆۋەندىكى ئىشلىتىش ئورنىغا قاراپ بېكىتىلىدۇ :

（一）养殖用海十五年；

( 1 ) دېڭىز باقمىچىلىقىغا 15 يىل ئىشلىتىش؛

（二）拆船用海二十年；

( 2 ) كېمىنى چۇۋۇشقا 20 يىل ۋاقىت ئىشلىتىش؛

（三）旅游、娱乐用海二十五年；

( 3 ) ساياھەت قىلىش، كۆڭۈل ئېچىش ئۈچۈن دېڭىز ئىشلىتىش 25 يىل؛

（四）盐业、矿业用海三十年；

( 4 ) تۇزچىلىق، كانچىلىق كەسپىدە 30 يىل دېڭىز ئىشلىتىش؛

（五）公益事业用海四十年；

( 5 ) پاراۋانلىق ئىشلىرىدا 40 يىل ۋاقىت سەرپ قىلىش؛

（六）港口、修造船厂等建设工程用海五十年。

( 6 ) پورت، كېمىسازلىق زاۋۇتى قاتارلىقلارنى قۇرۇشقا 50 يىل ۋاقىت كېتىدۇ.

第二十六条　海域使用权期限届满，海域使用权人需要继续使用海域的，应当至迟于期限届满前二个月向原批准用海的人民政府申请续期。除根据公共利益或者国家安全需要收回海域使用权的外，原批准用海的人民政府应当批准续期。准予续期的，海域使用权人应当依法缴纳续期的海域使用金。

26-ماددا دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلىتىش ھوقۇقىنىڭ مۇددىتى توشۇپ، دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلانغۇچى دېڭىز تەۋەلىكىدىن داۋاملىق پايدىلىنىشقا توغرا كەلسە، مۇددەت توشۇشتىن ئىككى ئاي بۇرۇن ئەسلىي دېڭىز ئىشلىتىشنى تەستىقلىغان خەلق ھۆكۈمىتىگە مۇددىتىنى ئۇزارتىشنى ئىلتىماس قىلىشى كېرەك. ئاممىۋى مەنپەئەت ياكى دۆلەت خەۋپسىزلىكى ئېھتىياجىغا ئاساسەن دېڭىز تەۋەسىدىن ئىشلىتىش ھوقۇقىنى قايتۇرۇۋالغانلارنى ھېسابقا ئالمىغاندا، ئەسلىي دېڭىزنى ئىشلىتىشنى تەستىقلىغان خەلق ھۆكۈمىتى مۇددىتىنى ئۇزارتىشنى تەستىقلىشى كېرەك. مۇددەتنى ئۇزارتىشقا رۇخسەت قىلىنغان بولسا، دېڭىز تەۋەسى ئىشلەتكۈچىلەر مۇددىتى ئۇزارتىلغان دېڭىز تەۋەسىدىن پايدىلىنىش پۇلىنى قانۇن بويىچە تاپشۇرۇشى كېرەك.

第二十七条　因企业合并、分立或者与他人合资、合作经营，变更海域使用权人的，需经原批准用海的人民政府批准。

27-ماددا كارخانىلار بىرلەشكەن، بۆلۈنگەن ياكى باشقىلار بىلەن شېرىكلەشكەن، ھەمكارلىشىپ تىجارەت قىلغان ئەھۋالدا، دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلەتكۈچىلەرنى ئۆزگەرتىشتە، دېڭىزنى ئىشلىتىشنى ئەسلىي تەستىقلىغان خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ تەستىقىنى ئېلىش كېرەك.

海域使用权可以依法转让。海域使用权转让的具体办法，由国务院规定。

دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلىتىش ھوقۇقىنى قانۇن بويىچە ئۆتۈنۈپ بېرىشكە بولىدۇ. دېڭىز تەۋەسى ئىشلىتىش ھوقۇقىنى ئۆتۈنۈپ بېرىشنىڭ كونكرېت چارىسىنى گوۋۇيۈەن بەلگىلەيدۇ.

海域使用权可以依法继承。

دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلىتىش ھوقۇقىغا قانۇن بويىچە ۋارىسلىق قىلىشقا بولىدۇ.

第二十八条　海域使用权人不得擅自改变经批准的海域用途；确需改变的，应当在符合海洋功能区划的前提下，报原批准用海的人民政府批准。

28-ماددا دېڭىز تەۋەسى ئىشلەتكۈچىلەر تەستىقلانغان دېڭىز تەۋەلىكىنىڭ ئىشلىتىلىش ئورنىنى ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن ئۆزگەرتسە بولمايدۇ؛ ھەقىقەتەن ئۆزگەرتىشكە توغرا كەلسە، دېڭىز-ئوكيان فۇنكسىيەلىك رايونىنى ئايرىشقا ئۇيغۇن كېلىش ئالدىنقى شەرتىدە، دېڭىزنى ئىشلىتىشنى ئەسلىدىكى تەستىقلىغان خەلق ھۆكۈمىتىگە تەستىقلىتىش كېرەك.

第二十九条　海域使用权期满，未申请续期或者申请续期未获批准的，海域使用权终止。

29-ماددا دېڭىز تەۋەسى ئىشلىتىش ھوقۇقىنىڭ مۇددىتى توشۇپ، مۇددەتنى ئۇزارتىش ئىلتىماس قىلىنمىغان ياكى مۇددەتنى ئۇزارتىش ئىلتىماسى تەستىقلانمىغان بولسا، دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلىتىش ھوقۇقى ئاخىرلىشىدۇ.

海域使用权终止后，原海域使用权人应当拆除可能造成海洋环境污染或者影响其他用海项目的用海设施和构筑物。

دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلىتىش ھوقۇقى ئاخىرلاشقاندىن كېيىن، ئەسلىدىكى دېڭىز تەۋەلىكىنى ئىشلەتكۈچىلەر دېڭىز-ئوكيان مۇھىتىنى بۇلغاش ياكى باشقا دېڭىز ئىشلىتىش تۈرلىرىگە تەسىر يەتكۈزۈش ئېھتىمالى بولغان دېڭىز ئىشلىتىش ئەسلىھەلىرى ۋە قۇرۇلمىلىرىنى چېقىۋېتىشى كېرەك.

第三十条　因公共利益或者国家安全的需要，原批准用海的人民政府可以依法收回海域使用权。

30-ماددا ئاممىۋى مەنپەئەت ياكى دۆلەت خەۋپسىزلىكى ئېھتىياجى بىلەن، دېڭىز ئىشلىتىشنى ئەسلىي تەستىقلىغان خەلق ھۆكۈمىتى دېڭىز تەۋەسىدىن پايدىلىنىش ھوقۇقىنى قانۇن بويىچە قايتۇرۇۋالسا بولىدۇ.

依照前款规定在海域使用权期满前提前收回海域使用权的，对海域使用权人应当给予相应的补偿。

ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىش ھوقۇقى مۇددىتى توشۇشتىن بۇرۇن دېڭىز تەۋەسى ئىشلىتىش ھوقۇقىنى مۇددەتتىن بۇرۇن قايتۇرۇۋالغاندا، دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلەتكۈچىلەرگە مۇناسىپ تۆلەم بېرىش كېرەك.

第三十一条　因海域使用权发生争议，当事人协商解决不成的，由县级以上人民政府海洋行政主管部门调解；当事人也可以直接向人民法院提起诉讼。

31-ماددا دېڭىز تەۋەسى ئىشلىتىش ھوقۇقى ئۈستىدە تالاش-تارتىش كۆرۈلۈپ، ئالاقىدارلار كېڭىشىپ ھەل قىلالمىسا، ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ دېڭىز-ئوكيان مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى مۇرەسسە قىلىدۇ؛ دەۋالاشقۇچىلار خەلق سوت مەھكىمىسىگە بىۋاسىتە دەۋا قىلسىمۇ بولىدۇ.

在海域使用权争议解决前，任何一方不得改变海域使用现状。

دېڭىز تەۋەسىدىن پايدىلىنىش ھوقۇقى تالاش-تارتىشى ھەل قىلىنىشتىن ئىلگىرى، ھەرقانداق بىر تەرەپنىڭ دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىش ھازىرقى ئەھۋالىنى ئۆزگەرتىشىگە يول قويۇلمايدۇ.

第三十二条　填海项目竣工后形成的土地，属于国家所有。

32-ماددا دېڭىزنى تىندۇرۇش تۈرى پۈتكەندىن كېيىن شەكىللەنگەن يەر دۆلەت ئىگىدارلىقىدا بولىدۇ.

海域使用权人应当自填海项目竣工之日起三个月内，凭海域使用权证书，向县级以上人民政府土地行政主管部门提出土地登记申请，由县级以上人民政府登记造册，换发国有土地使用权证书，确认土地使用权。

دېڭىز تەۋەلىكىنى ئىشلەتكۈچىلەر دېڭىزنى تىندۇرۇش تۈرى پۈتكەن كۈندىن باشلاپ ئۈچ ئاي ئىچىدە، دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلىتىش ھوقۇقى گۇۋاھنامىسىگە ئاساسەن، ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ يەر مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقىغا يەر تىزىملاش ئىلتىماسى سۇنۇشى، ناھىيە دەرىجىلىكتىن تۆۋەن خەلق ھۆكۈمىتى تىزىملاپ رويخەتكە ئېلىشى، دۆلەت يېرىنى ئىشلىتىش ھوقۇقى گۇۋاھنامىسىنى ئالماشتۇرۇپ تارقىتىشى، يەر ئىشلىتىش ھوقۇقىنى مۇئەييەنلەشتۈرۈشى كېرەك.

第五章　海域使用金

5-باب دېڭىز تەۋەلىكىگە ئىشلىتىش پۇلى

第三十三条　国家实行海域有偿使用制度。

33-ماددا دۆلەت دېڭىز تەۋەلىكىدىن ھەقلىق پايدىلىنىش تۈزۈمىنى يولغا قويىدۇ.

单位和个人使用海域，应当按照国务院的规定缴纳海域使用金。海域使用金应当按照国务院的规定上缴财政。

ئورۇنلار ۋە شەخسلەر دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىشتا، گوۋۇيۈەننىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىش پۇلىنى تاپشۇرۇشى كېرەك. دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىش پۇلىنى گوۋۇيۈەننىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە مالىيەگە تاپشۇرۇش كېرەك.

对渔民使用海域从事养殖活动收取海域使用金的具体实施步骤和办法，由国务院另行规定。

بېلىقچىلارنىڭ دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىپ باقمىچىلىق پائالىيىتى بىلەن شۇغۇللىنىپ دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىش پۇلى ئېلىشىنىڭ كونكرېت يولغا قويۇش باسقۇچى ۋە چارىسىنى گوۋۇيۈەن ئايرىم بەلگىلەيدۇ.

第三十四条　根据不同的用海性质或者情形，海域使用金可以按照规定一次缴纳或者按年度逐年缴纳。

34-ماددا دېڭىز ئىشلىتىشنىڭ ئوخشاش بولمىغان خاراكتېرى ياكى ئەھۋالىغا ئاساسەن، دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىش پۇلىنى بەلگىلىمە بويىچە بىر قېتىم تاپشۇرۇشقا ياكى يىل بويىچە يىلمۇيىل تاپشۇرۇشقا بولىدۇ.

第三十五条　下列用海，免缴海域使用金：

35-ماددا تۆۋەندىكى دېڭىز ئىشلىتىش ئۈچۈن، دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىش پۇلى تاپشۇرۇش كەچۈرۈم قىلىنىدۇ :

（一）军事用海；

( 1 ) ھەربىي ئىشلاردا دېڭىز ئىشلىتىش؛

（二）公务船舶专用码头用海；

( 2 ) ھۆكۈمەت كېمە-پاراخوتلىرىنىڭ مەخسۇس پىرىستانىدا دېڭىز ئىشلىتىش؛

（三）非经营性的航道、锚地等交通基础设施用海；

( 3 ) تىجارەت خاراكتېرىدە بولمىغان سۇ يولى، لەڭگەر تاشلاش ئورنى قاتارلىق قاتناش ئۇل ئەسلىھەلىرىنى دېڭىز ئارقىلىق ئىشلىتىش؛

（四）教学、科研、防灾减灾、海难搜救打捞等非经营性公益事业用海。

( 4 ) ئوقۇتۇش، پەن تەتقىقات، ئاپەتتىن مۇداپىئەلىنىش، ئاپەت زىيىنىنى ئازايتىش، دېڭىز قىيىنچىلىقىدا قالغانلارنى ئىزدەش، قۇتقۇزۇش، سۈزۈۋېلىش قاتارلىق تىجارەتسىز ئاممىۋى پاراۋانلىق ئىشلىرىدا دېڭىزدىن پايدىلىنىش.

第三十六条　下列用海，按照国务院财政部门和国务院海洋行政主管部门的规定，经有批准权的人民政府财政部门和海洋行政主管部门审查批准，可以减缴或者免缴海域使用金：

36-ماددا تۆۋەندىكى دېڭىز ئىشلىتىشتە، گوۋۇيۈەننىڭ مالىيە تارمىقى ۋە گوۋۇيۈەننىڭ دېڭىز-ئوكيان مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقىنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە، تەستىقلاش ھوقۇقى بار خەلق ھۆكۈمىتى مالىيە تارمىقى ۋە دېڭىز-ئوكيان مەمۇرىيەت مەسئۇل تارمىقىنىڭ تەكشۈرۈپ تەستىقلىشى بىلەن، دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىش پۇلىنى كېمەيتىپ تاپشۇرۇشقا ياكى كەچۈرۈم قىلىشقا بولىدۇ :

（一）公用设施用海；

( 1 ) ئاممىۋى ئەسلىھەلەرنى دېڭىز ئارقىلىق ئىشلىتىش؛

（二）国家重大建设项目用海；

( 2 ) دۆلەتنىڭ مۇھىم، زور قۇرۇلۇش تۈرلىرىدە دېڭىزدىن پايدىلىنىش؛

（三）养殖用海。

( 3 ) باقمىچىلىقتا ئىشلىتىلىدىغان دېڭىز.

第六章　监督检查

6-باب نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش

第三十七条　县级以上人民政府海洋行政主管部门应当加强对海域使用的监督检查。

37-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ دېڭىز-ئوكيان مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى دېڭىز تەۋەسىنىڭ ئىشلىتىلىشىنى نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈشنى كۈچەيتىشى كېرەك.

县级以上人民政府财政部门应当加强对海域使用金缴纳情况的监督检查。

ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ مالىيە تارمىقى دېڭىز تەۋەسى ئىشلىتىش پۇلىنى تاپشۇرۇش ئەھۋالىنى نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈشنى كۈچەيتىشى كېرەك.

第三十八条　海洋行政主管部门应当加强队伍建设，提高海域使用管理监督检查人员的政治、业务素质。海域使用管理监督检查人员必须秉公执法，忠于职守，清正廉洁，文明服务，并依法接受监督。

38-ماددا دېڭىز-ئوكيان مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى قوشۇن قۇرۇلۇشىنى كۈچەيتىشى، دېڭىز تەۋەسىدە ئىشلىتىشنى باشقۇرۇش، نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش خادىملىرىنىڭ سىياسىي، كەسپىي ساپاسىنى ئۆستۈرۈشى كېرەك. دېڭىز تەۋەلىكىدە ئىشلىتىشنى باشقۇرۇش، نازارەت قىلىش، تەكشۈرۈش خادىملىرى جەزمەن قانۇننى ئادىل ئىجرا قىلىشى، خىزمىتىگە سادىق بولۇشى، پاك-دۇرۇس بولۇشى، مەدەنىي مۇلازىمەت قىلىشى ھەمدە قانۇن بويىچە نازارەتنى قوبۇل قىلىشى كېرەك.

海洋行政主管部门及其工作人员不得参与和从事与海域使用有关的生产经营活动。

دېڭىز-ئوكيان مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى ۋە ئۇنىڭ خادىملىرى دېڭىز تەۋەسىدىن پايدىلىنىشقا مۇناسىۋەتلىك ئىشلەپچىقىرىش-تىجارەت پائالىيەتلىرىگە قاتناشسا ۋە ئۇنىڭ بىلەن شۇغۇللانسا بولمايدۇ.

第三十九条　县级以上人民政府海洋行政主管部门履行监督检查职责时，有权采取下列措施：

39-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ دېڭىز-ئوكيان مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلىشتا تۆۋەندىكى تەدبىرلەرنى قوللىنىشقا ھوقۇقلۇق :

（一）要求被检查单位或者个人提供海域使用的有关文件和资料；

( 1 ) تەكشۈرۈلگۈچى ئورۇن ياكى شەخستىن دېڭىز تەۋەسىدە ئىشلىتىشكە ئالاقىدار ھۆججەت ۋە ماتېرىياللارنى بېرىشنى تەلەپ قىلىش؛

（二）要求被检查单位或者个人就海域使用的有关问题作出说明；

( 2 ) تەكشۈرۈلگۈچى ئورۇن ياكى شەخستىن دېڭىز تەۋەسىدىن پايدىلىنىشقا ئالاقىدار مەسىلىلەر توغرىسىدا ئىزاھات بېرىشنى تەلەپ قىلىش؛

（三）进入被检查单位或者个人占用的海域现场进行勘查；

( 3 ) تەكشۈرۈلىدىغان ئورۇن ياكى شەخس ئىگىلىۋالغان دېڭىز تەۋەلىكىگە كىرىپ نەق مەيداندا چارلاش؛

（四）责令当事人停止正在进行的违法行为。

( 4 ) ئالاقىدارلارنى قانۇنغا خىلاپ قىلمىشىنى توختىتىشقا بۇيرۇش.

第四十条　海域使用管理监督检查人员履行监督检查职责时，应当出示有效执法证件。

40-ماددا دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىشنى باشقۇرۇش، نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش خادىملىرى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلغاندا، ئۈنۈملۈك قانۇن ئىجرا قىلىش گۇۋاھنامىسىنى كۆرسىتىشى كېرەك.

有关单位和个人对海洋行政主管部门的监督检查应当予以配合，不得拒绝、妨碍监督检查人员依法执行公务。

مۇناسىۋەتلىك ئورۇنلار ۋە شەخسلەر دېڭىز-ئوكيان مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقىنىڭ نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈشىگە ماسلىشىشى كېرەك، نازارەت قىلىش-تەكشۈرگۈچىنىڭ قانۇن بويىچە ھۆكۈمەت ئىشىنى ئىجرا قىلىشىنى رەت قىلىشقا ۋە ئۇنىڭغا توسقۇنلۇق قىلىشقا يول قويۇلمايدۇ.

第四十一条　依照法律规定行使海洋监督管理权的有关部门在海上执法时应当密切配合，互相支持，共同维护国家海域所有权和海域使用权人的合法权益。

41-ماددا دېڭىز-ئوكياننى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ھوقۇقىنى قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە يۈرگۈزىدىغان ئالاقىدار تارماقلار دېڭىزدا قانۇن ئىجرا قىلغاندا زىچ ماسلىشىپ، بىر-بىرىنى قوللاپ، دۆلەتنىڭ دېڭىز تەۋەسىنىڭ ئىگىدارلىق ھوقۇقى ۋە دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلەتكۈچىلەرنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىنى ئورتاق قوغدىشى كېرەك.

第七章　法律责任

7-باب قانۇن جاۋابكارلىقى

第四十二条　未经批准或者骗取批准，非法占用海域的，责令退还非法占用的海域，恢复海域原状，没收违法所得，并处非法占用海域期间内该海域面积应缴纳的海域使用金五倍以上十五倍以下的罚款；对未经批准或者骗取批准，进行围海、填海活动的，并处非法占用海域期间内该海域面积应缴纳的海域使用金十倍以上二十倍以下的罚款。

42-ماددا تەستىقلاتماي ياكى تەستىقنى ئالداپ ئېلىۋېلىپ، دېڭىز تەۋەلىكىنى قانۇنسىز ئىگىلىۋالغانلار قانۇنسىز ئىگىلىۋالغان دېڭىز تەۋەلىكىنى قايتۇرۇپ بېرىشكە، دېڭىز تەۋەلىكىنىڭ ئەسلىي ھالىتىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈشكە بۇيرۇيدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ ھەمدە دېڭىز تەۋەلىكىدە قانۇنسىز ئىگىلىۋالغان مەزگىلدە شۇ دېڭىز تەۋەلىكى كۆلىمى تاپشۇرۇشقا تېگىشلىك دېڭىز تەۋەلىكى ئىشلىتىش پۇلىنىڭ بەش ھەسسىسىدىن يۇقىرى، 15 ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛ تەستىقلاتماي ياكى تەستىقلىتىۋالماي تۇرۇپ، دېڭىزنى قورشاش، دېڭىزنى تىندۇرۇش ھەرىكىتى قىلغانلارغا قوشۇمچە دېڭىز تەۋەلىكىنى قانۇنسىز ئىگىلىۋالغان مەزگىلدە شۇ دېڭىز تەۋەلىكىنىڭ كۆلىمىدە تاپشۇرۇشقا تېگىشلىك دېڭىز تەۋەسى ئىشلىتىش پۇلىنىڭ ئون ھەسسىسىدىن يۇقىرى، 20 ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.

第四十三条　无权批准使用海域的单位非法批准使用海域的，超越批准权限非法批准使用海域的，或者不按海洋功能区划批准使用海域的，批准文件无效，收回非法使用的海域；对非法批准使用海域的直接负责的主管人员和其他直接责任人员，依法给予行政处分。

43-ماددا دېڭىز تەۋەلىكىنى ئىشلىتىشنى تەستىقلاش ھوقۇقى بولمىغان ئورۇنلار دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىشنى قانۇنسىز تەستىقلىغان، دېڭىز تەۋەلىكىدىن ئىشلىتىشنى تەستىقلاش ھوقۇق دائىرىسىدىن ھالقىپ قانۇنسىز تەستىقلىغان بولسا ياكى دېڭىز تەۋەلىكىنى دېڭىز-ئوكيان فۇنكسىيەلىك رايونى بويىچە ئايرىپ تەستىقلاتمىغان بولسا، تەستىق ھۆججىتى ئىناۋەتسىز بولىدۇ، قانۇنسىز ئىشلىتىلگەن دېڭىز تەۋەلىكىنى قايتۇرۇۋالىدۇ؛ دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىشنى قانۇنسىز تەستىقلىغان بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىم ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا قانۇن بويىچە مەمۇرىي چارە كۆرۈلىدۇ.

第四十四条　违反本法第二十三条规定，阻挠、妨害海域使用权人依法使用海域的，海域使用权人可以请求海洋行政主管部门排除妨害，也可以依法向人民法院提起诉讼；造成损失的，可以依法请求损害赔偿。

44-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 23-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، دېڭىز تەۋەسى ئىشلەتكۈچىلەرنىڭ دېڭىز تەۋەسىدىن قانۇن بويىچە پايدىلىنىشىغا توسقۇنلۇق قىلغان ۋە دەخلى يەتكۈزگەندە، دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلەتكۈچى دېڭىز-ئوكيان مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقىدىن دەخلىنى تۈگىتىشنى تەلەپ قىلسا بولىدۇ، خەلق سوت مەھكىمىسىگە قانۇن بويىچە دەۋا قىلسىمۇ بولىدۇ؛ زىيان سالغانلار قانۇن بويىچە زىياننى تۆلەپ بېرىشنى تەلەپ قىلسا بولىدۇ.

第四十五条　违反本法第二十六条规定，海域使用权期满，未办理有关手续仍继续使用海域的，责令限期办理，可以并处一万元以下的罚款；拒不办理的，以非法占用海域论处。

45-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 26-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلىتىش ھوقۇقىنىڭ مۇددىتى توشۇپ، مۇناسىۋەتلىك رەسمىيەتلەرنى ئۆتىمەي تۇرۇپ، دېڭىز تەۋەلىكىنى داۋاملىق ئىشلىتىۋاتقانلار بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە بېجىرىشكە بۇيرۇلسا، قوشۇمچە 10 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويسا بولىدۇ؛ بېجىرىشنى رەت قىلغانلار دېڭىز تەۋەلىكىنى قانۇنسىز ئىگىلىۋالغان بولسا بىر تەرەپ قىلىنىدۇ.

第四十六条　违反本法第二十八条规定，擅自改变海域用途的，责令限期改正，没收违法所得，并处非法改变海域用途的期间内该海域面积应缴纳的海域使用金五倍以上十五倍以下的罚款；对拒不改正的，由颁发海域使用权证书的人民政府注销海域使用权证书，收回海域使用权。

46-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 28-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، دېڭىز تەۋەلىكىنىڭ ئىشلىتىلىش ئورنىنى ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن ئۆزگەرتىۋەتكەنلەر بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ ھەمدە دېڭىز تەۋەلىكىنىڭ ئىشلىتىلىشىنى قانۇنسىز ئۆزگەرتكەن مەزگىلدە، شۇ دېڭىز تەۋەسى كۆلىمى تاپشۇرۇشقا تېگىشلىك دېڭىز تەۋەسى ئىشلىتىش پۇلىنىڭ بەش ھەسسىسىدىن يۇقىرى، 15 ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛ تۈزىتىشنى رەت قىلغانلارغا دېڭىز تەۋەسى ئىشلىتىش ھوقۇقى گۇۋاھنامىسى بەرگەن خەلق ھۆكۈمىتى دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلىتىش ھوقۇقى گۇۋاھنامىسىنى رويخەتتىن ئۆچۈرۈپ، دېڭىز تەۋەسىنىڭ ئىشلىتىش ھوقۇقىنى قايتۇرۇۋالىدۇ.

第四十七条　违反本法第二十九条第二款规定，海域使用权终止，原海域使用权人不按规定拆除用海设施和构筑物的，责令限期拆除；逾期拒不拆除的，处五万元以下的罚款，并由县级以上人民政府海洋行政主管部门委托有关单位代为拆除，所需费用由原海域使用权人承担。

47-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 29-ماددىسىنىڭ 2-تارمىقىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، دېڭىز تەۋەسى ئىشلىتىش ھوقۇقى ئاخىرلاشقان، ئەسلىدىكى دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلەتكۈچىلەر دېڭىز ئەسلىھەلىرى ۋە قۇرۇلمىلارنى بەلگىلىمە بويىچە چۇۋۇمىغان بولسا، بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە چۇۋۇشقا بۇيرۇلىدۇ؛ سۈرۈك ئۆتسىمۇ چاقماسلىقنى رەت قىلغانلارغا 50 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ دېڭىز-ئوكيان مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى ئالاقىدار ئورۇنغا ۋاكالىتەن چېقىشنى ھاۋالە قىلىدۇ، كېرەكلىك خىراجەتنى ئەسلىدىكى دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلەتكۈچىلەر ئۈستىگە ئالىدۇ.

第四十八条　违反本法规定，按年度逐年缴纳海域使用金的海域使用权人不按期缴纳海域使用金的，限期缴纳；在限期内仍拒不缴纳的，由颁发海域使用权证书的人民政府注销海域使用权证书，收回海域使用权。

48-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىش پۇلىنى يىلمۇيىل تاپشۇرغان دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلەتكۈچىلەر دېڭىز تەۋەلىكىدىن ئىشلىتىش پۇلىنى ۋاقتىدا تاپشۇرمىسا، بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە تاپشۇرىدۇ؛ بەلگىلەنگەن مۆھلەتتىمۇ تاپشۇرۇشنى رەت قىلسا، دېڭىز تەۋەسى ئىشلىتىش ھوقۇقى گۇۋاھنامىسى بەرگەن خەلق ھۆكۈمىتى دېڭىز تەۋەسىنى ئىشلىتىش ھوقۇقى گۇۋاھنامىسىنى بىكار قىلىپ، دېڭىز تەۋەسىنىڭ ئىشلىتىش ھوقۇقىنى قايتۇرۇۋالىدۇ.

第四十九条　违反本法规定，拒不接受海洋行政主管部门监督检查、不如实反映情况或者不提供有关资料的，责令限期改正，给予警告，可以并处二万元以下的罚款。

49-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، دېڭىز-ئوكيان مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقىنىڭ نازارىتى ۋە تەكشۈرۈشىنى قوبۇل قىلمىغان، ئەھۋالنى ئەينەن ئىنكاس قىلمىغان ياكى مۇناسىۋەتلىك ماتېرىياللارنى بەرمىگەن بولسا، بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، ئاگاھلاندۇرۇش بېرىدۇ، قوشۇمچە 20 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويسا بولىدۇ.

第五十条　本法规定的行政处罚，由县级以上人民政府海洋行政主管部门依据职权决定。但是，本法已对处罚机关作出规定的除外。

50-ماددا بۇ قانۇندا بەلگىلەنگەن مەمۇرىي جازانى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ دېڭىز-ئوكيان مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى خىزمەت ھوقۇقىغا ئاساسەن بەلگىلەيدۇ. لېكىن، بۇ قانۇندا جازا ئورگىنى بەلگىلەنگەنلىرى بۇنىڭ سىرتىدا.

第五十一条　国务院海洋行政主管部门和县级以上地方人民政府违反本法规定颁发海域使用权证书，或者颁发海域使用权证书后不进行监督管理，或者发现违法行为不予查处的，对直接负责的主管人员和其他直接责任人员，依法给予行政处分；徇私舞弊、滥用职权或者玩忽职守构成犯罪的，依法追究刑事责任。

51-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ دېڭىز-ئوكيان مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى ۋە ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، دېڭىز تەۋەسى ئىشلىتىش ھوقۇقى گۇۋاھنامىسى تارقىتىپ بەرگەن ياكى دېڭىز تەۋەسى باشقۇرۇش ھوقۇقى گۇۋاھنامىسى تارقىتىپ بەرگەندىن كېيىن نازارەت قىلمىغان-باشقۇرمىغان ياكى قانۇنغا خىلاپ قىلمىشنى بايقاپ تەكشۈرۈپ بىر تەرەپ قىلمىغانلارنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا قانۇن بويىچە مەمۇرىي چارە كۆرىدۇ؛ نەپسانىيەتچىلىك قىلغانلار، خىزمەت ھوقۇقىدىن كەلسە-كەلمەس پايدىلانغانلار ياكى خىزمەتتە بىپەرۋالىق قىلىپ جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلەر قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

第八章　附则

8-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ

第五十二条　在中华人民共和国内水、领海使用特定海域不足三个月，可能对国防安全、海上交通安全和其他用海活动造成重大影响的排他性用海活动，参照本法有关规定办理临时海域使用证。

52-ماددا جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ئىچكى سۇ تەۋەلىكى، دېڭىز تەۋەلىكىدە مۇئەييەن دېڭىز تەۋەلىكىدىن پايدىلىنىش ۋاقتى ئۈچ ئايغا يەتمىگەندە، دۆلەت مۇداپىئە بىخەتەرلىكى، دېڭىز قاتنىشى بىخەتەرلىكى ۋە باشقا دېڭىز ئىشلىتىش پائالىيەتلىرىگە مۇھىم، زور تەسىر كۆرسىتىش ئېھتىمالى بولغان چەتكە قېقىش خاراكتېرلىك دېڭىزدىن پايدىلىنىش پائالىيەتلىرىگە مۇشۇ قانۇندىكى مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىلەردىن پايدىلىنىپ، ۋاقىتلىق دېڭىز تەۋەلىكىدىن ئۆتۈش گۇۋاھنامىسى بېجىرىش كېرەك.

第五十三条　军事用海的管理办法，由国务院、中央军事委员会依据本法制定。

53-ماددا ھەربىي دېڭىز ئىشلىتىشنى باشقۇرۇش چارىسىنى گوۋۇيۈەن، مەركىزىي ھەربىي كومىتېت مۇشۇ قانۇنغا ئاساسەن چىقىرىدۇ.

第五十四条　本法自2002年1月1日起施行。

54-ماددا بۇ قانۇن 2002-يىل 1-ئاينىڭ 1-كۈنىدىن باشلاپ يولغا قويۇلىدۇ.