（1996年8月29日第八届全国人民代表大会常务委员会第二十一次会议通过　根据2009年8月27日第十一届全国人民代表大会常务委员会第十次会议《关于修改部分法律的决定》第一次修正　根据2011年4月22日第十一届全国人民代表大会常务委员会第二十次会议《关于修改<中华人民共和国煤炭法>的决定》第二次修正　根据2013年6月29日第十二届全国人民代表大会常务委员会第三次会议《关于修改<中华人民共和国文物保护法>等十二部法律的决定》第三次修正　根据2016年11月7日第十二届全国人民代表大会常务委员会第二十四次会议《关于修改<中华人民共和国对外贸易法>等十二部法律的决定》第四次修正）

( 1996 ـ يىل 8 ـ ئاينىڭ 29 ـ كۈنى 8 ـ نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ 21 ـ يىغىنىدا ماقۇللانغان، 2009 ـ يىل 8-ئاينىڭ 27 ـ كۈنى 11 ـ نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلقنىڭ قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى 10 ـ يىغىنىنىڭ «بىر قىسىم قانۇنلارغا تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى قارارى»غا ئاساسەن 1 ـ قېتىم تۈزىتىلگەن، 2011 ـ يىل 4 ـ ئاينىڭ 22 ـ كۈنى 11-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيىنىڭ 20 ـ يىغىنىنىڭ «< جۇڭخۇا خەلقى > غا تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى»ىگە ئاساسەن «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ كۆمۈر قانۇنى»غا ئاساسەن 2-قېتىم تۈزىتىش كىرگۈزۈلدى 2013-يىل 6-ئاينىڭ 29-كۈنى 12-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى 3-يىغىنىنىڭ «< جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ مەدەنىيەت يادىكارلىقلىرىنى قوغداش قانۇنى > قاتارلىق 12 قانۇنغا تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى قارارى»غا ئاساسەن 3-قېتىم تۈزىتىلدى 2016-يىل 11-ئاينىڭ 7-كۈنى 12 ( خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ تاشقى سودا قانۇنى > قاتارلىق 12 قانۇننىڭ قارارى»غا 4-قېتىم تۈزىتىش كىرگۈزۈلدى )

目　　录

مۇندەرىجە

第一章　总则

1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ

第二章　煤炭生产开发规划与煤矿建设

2-باب كۆمۈر ئىشلەپچىقىرىش-ئېچىش يىرىك پىلانى ۋە كۆمۈركان قۇرۇلۇشى

第三章　煤炭生产与煤矿安全

3-باب كۆمۈر ئىشلەپچىقىرىش ۋە كۆمۈر كان بىخەتەرلىكى

第四章　煤炭经营

4-باب كۆمۈر تىجارىتى

第五章　煤矿矿区保护

5-باب كۆمۈركان-كانلارنى قوغداش

第六章　监督检查

6-باب نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش

第七章　法律责任

7-باب قانۇن جاۋابكارلىقى

第八章　附则

8-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ

第一章　总则

1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ

第一条　为了合理开发利用和保护煤炭资源，规范煤炭生产、经营活动，促进和保障煤炭行业的发展，制定本法。

1-ماددا بۇ قانۇن كۆمۈر بايلىقىنى مۇۋاپىق ئېچىپ پايدىلىنىش ۋە قوغداش، كۆمۈر ئىشلەپچىقىرىش-تىجارەت پائالىيىتىنى قېلىپلاشتۇرۇش، كۆمۈرچىلىك كەسپىنىڭ تەرەققىياتىنى ئىلگىرى سۈرۈش ۋە كاپالەتلەندۈرۈش مەقسىتىدە چىقىرىلدى.

第二条　在中华人民共和国领域和中华人民共和国管辖的其他海域从事煤炭生产、经营活动，适用本法。

2-ماددا جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى ساھەسى ۋە جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى باشقۇرۇشىدىكى باشقا دېڭىز تەۋەسىدە كۆمۈر ئىشلەپچىقىرىش-تىجارەت پائالىيىتى بىلەن شۇغۇللىنىشقا مۇشۇ قانۇن تەتبىقلىنىدۇ.

第三条　煤炭资源属于国家所有。地表或者地下的煤炭资源的国家所有权，不因其依附的土地的所有权或者使用权的不同而改变。

3-ماددا كۆمۈر بايلىقى دۆلەت ئىگىدارلىقىدا بولىدۇ. يەر ئۈستى ياكى يەر ئاستىدىكى كۆمۈر بايلىقىغا ئىگە دۆلەتلەرنىڭ ئىگىدارلىق ھوقۇقى ئۇ بېقىۋالغان يەرنىڭ ئىگىدارلىق ھوقۇقى ياكى ئىشلىتىش ھوقۇقىنىڭ ئوخشىماسلىقىغا قاراپ ئۆزگىرىپ كەتمەيدۇ.

第四条　国家对煤炭开发实行统一规划、合理布局、综合利用的方针。

4-ماددا دۆلەت كۆمۈر ئېچىشنى بىرتۇتاش پىلانلاش، مۇۋاپىق ئورۇنلاشتۇرۇش، ھەر تەرەپلىمە پايدىلىنىش فاڭجېنىنى يولغا قويىدۇ.

第五条　国家依法保护煤炭资源，禁止任何乱采、滥挖破坏煤炭资源的行为。

5-ماددا دۆلەت كۆمۈر بايلىقىنى قانۇن بويىچە قوغدايدۇ، كۆمۈر بايلىقىنى قالايمىقان قازىدىغان، قالايمىقان كولايدىغان، بۇزۇدىغان ھەرقانداق قىلمىشلارنى مەنئى قىلىدۇ.

第六条　国家保护依法投资开发煤炭资源的投资者的合法权益。

6-ماددا دۆلەت كۆمۈر بايلىقىنى ئېچىشقا قانۇن بويىچە مەبلەغ سالىدىغان مەبلەغ سالغۇچىلارنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىنى قوغدايدۇ.

国家保障国有煤矿的健康发展。

دۆلەت دۆلەت كۆمۈر كانلىرىنىڭ ساغلام تەرەققىياتىنى كاپالەتلەندۈرىدۇ.

国家对乡镇煤矿采取扶持、改造、整顿、联合、提高的方针，实行正规合理开发和有序发展。

دۆلەت يېزا-بازار، كۆمۈر كانلارغا يۆلەش، ئۆزگەرتىش، تەرتىپكە سېلىش، بىرلەشتۈرۈش، ئۆستۈرۈش فاڭجېنىنى قوللىنىپ، مۇنتىزىم، مۇۋاپىق ئېچىش ۋە تەرتىپلىك راۋاجلاندۇرۇشنى يولغا قويىدۇ.

第七条　煤矿企业必须坚持安全第一、预防为主的安全生产方针，建立健全安全生产的责任制度和群防群治制度。

7-ماددا كۆمۈركان كارخانىلىرى بىخەتەرلىك بىرىنچى، ئالدىنى ئېلىش ئاساس قىلىنغان بىخەتەر ئىشلەپچىقىرىش فاڭجېنىدا چىڭ تۇرۇپ، بىخەتەر ئىشلەپچىقىرىش مەسئۇلىيەت تۈزۈمى ۋە ئامما ئالدىنى ئېلىش، ئامما تىزگىنلەش تۈزۈمىنى ئورنىتىشى ۋە تاكامۇللاشتۇرۇشى شەرت.

第八条　各级人民政府及其有关部门和煤矿企业必须采取措施加强劳动保护，保障煤矿职工的安全和健康。

8-ماددا ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى ۋە ئۇنىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى، كۆمۈركان كارخانىلىرى تەدبىر قوللىنىپ ئەمگەك مۇھاپىزىتىنى كۈچەيتىپ، كۆمۈركان ئىشچى-خىزمەتچىلىرىنىڭ بىخەتەرلىكى ۋە ساغلاملىقىنى كاپالەتلەندۈرۈشى شەرت.

国家对煤矿井下作业的职工采取特殊保护措施。

دۆلەت كۆمۈركاننىڭ قۇدۇق ئاستىدا مەشغۇلات قىلىدىغان ئىشچى-خىزمەتچىلەرگە ئالاھىدە قوغداش تەدبىرى قوللىنىدۇ.

第九条　国家鼓励和支持在开发利用煤炭资源过程中采用先进的科学技术和管理方法。

9-ماددا دۆلەت كۆمۈر بايلىقىنى ئېچىش ۋە ئۇنىڭدىن پايدىلىنىش جەريانىدا ئىلغار پەن-تېخنىكا ۋە باشقۇرۇش ئۇسۇلىنى قوللىنىشقا ئىلھام ۋە مەدەت بېرىدۇ.

煤矿企业应当加强和改善经营管理，提高劳动生产率和经济效益。

كۆمۈركان كارخانىلىرى ئىگىلىك باشقۇرۇشنى كۈچەيتىپ ۋە ياخشىلاپ، ئەمگەك ئۈنۈمدارلىقى ۋە ئىقتىسادىي ئۈنۈمنى ئۆستۈرۈشى كېرەك.

第十条　国家维护煤矿矿区的生产秩序、工作秩序，保护煤矿企业设施。

10-ماددا دۆلەت كۆمۈركان-كان رايونىنىڭ ئىشلەپچىقىرىش تەرتىپى، خىزمەت تەرتىپىنى ساقلايدۇ، كۆمۈركان كارخانىسى ئەسلىھەلىرىنى قوغدايدۇ.

第十一条　开发利用煤炭资源，应当遵守有关环境保护的法律、法规，防治污染和其他公害，保护生态环境。

11-ماددا كۆمۈر بايلىقىنى ئېچىپ پايدىلىنىشتا، مۇھىت ئاسراشقا مۇناسىۋەتلىك قانۇن-نىزاملارغا رىئايە قىلىش، بۇلغىنىشنىڭ ۋە باشقا ئىجتىمائىي ئاپەتنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش، ئېكولوگىيەلىك مۇھىتنى ئاسراش كېرەك.

第十二条　国务院煤炭管理部门依法负责全国煤炭行业的监督管理。国务院有关部门在各自的职责范围内负责煤炭行业的监督管理。

12-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ كۆمۈر باشقۇرۇش تارمىقى پۈتۈن مەملىكەتنىڭ كۆمۈرچىلىك ساھەسىنى نازارەت قىلىپ باشقۇرۇشقا قانۇن بويىچە مەسئۇل بولىدۇ. گوۋۇيۈەننىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى مەسئۇلىيىتى دائىرىسىدە كۆمۈرچىلىك كەسپىنى نازارەت قىلىپ باشقۇرۇشقا مەسئۇل بولىدۇ.

县级以上地方人民政府煤炭管理部门和有关部门依法负责本行政区域内煤炭行业的监督管理。

ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ كۆمۈر باشقۇرۇش تارمىقى ۋە مۇناسىۋەتلىك تارمىقى شۇ مەمۇرىي رايوننىڭ كۆمۈرچىلىك كەسپىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇشقا قانۇن بويىچە مەسئۇل بولىدۇ.

第十三条　煤炭矿务局是国有煤矿企业，具有独立法人资格。

13-ماددا كۆمۈر كان ئىشلىرى ئىدارىسى دۆلەت كۆمۈر كان كارخانىسى بولۇپ، مۇستەقىل قانۇنىي ئىگە سالاھىيىتىگە ئىگە.

矿务局和其他具有独立法人资格的煤矿企业、煤炭经营企业依法实行自主经营、自负盈亏、自我约束、自我发展。

كان ئىشلىرى ئىدارىسى ۋە مۇستەقىل قانۇنىي ئىگە سالاھىيىتىگە ئىگە باشقا كۆمۈركان كارخانىلىرى، كۆمۈر تىجارىتى كارخانىلىرى قانۇن بويىچە ئۆز ئالدىغا ئىگىلىك باشقۇرۇش، پايدا-زىيانغا ئۆزى ئىگە بولۇش، ئۆزىنى چەكلەش، ئۆزىنى تەرەققىي قىلدۇرۇشنى يولغا قويىدۇ.

第二章　煤炭生产开发规划与煤矿建设

2-باب كۆمۈر ئىشلەپچىقىرىش-ئېچىش يىرىك پىلانى ۋە كۆمۈركان قۇرۇلۇشى

第十四条　国务院煤炭管理部门根据全国矿产资源勘查规划编制全国煤炭资源勘查规划。

14-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ كۆمۈر باشقۇرۇش تارمىقى مەملىكەت بويىچە قېزىلما بايلىق چارلاش يىرىك پىلانىغا ئاساسەن، مەملىكەت بويىچە كۆمۈر بايلىقىنى چارلاش يىرىك پىلانىنى تۈزىدۇ.

第十五条　国务院煤炭管理部门根据全国矿产资源规划规定的煤炭资源，组织编制和实施煤炭生产开发规划。

15-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ كۆمۈر باشقۇرۇش تارمىقى مەملىكەتنىڭ قېزىلما بايلىق يىرىك پىلانىدا بەلگىلەنگەن كۆمۈر بايلىقىغا ئاساسەن، كۆمۈر ئىشلەپچىقىرىش-ئېچىش يىرىك پىلانىنى تۈزۈشكە ۋە يولغا قويۇشقا تەشكىللەيدۇ.

省、自治区、直辖市人民政府煤炭管理部门根据全国矿产资源规划规定的煤炭资源，组织编制和实施本地区煤炭生产开发规划，并报国务院煤炭管理部门备案。

ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ كۆمۈر باشقۇرۇش تارمىقى مەملىكەتنىڭ قېزىلما بايلىق يىرىك پىلانىدا بەلگىلەنگەن كۆمۈر بايلىقىغا ئاساسەن، شۇ رايوننىڭ كۆمۈر ئىشلەپچىقىرىش-ئېچىش يىرىك پىلانىنى تۈزۈشكە ۋە يولغا قويۇشقا تەشكىللەيدۇ ھەمدە گوۋۇيۈەننىڭ كۆمۈر باشقۇرۇش تارمىقىغا ئەنگە ئالدۇرىدۇ.

第十六条　煤炭生产开发规划应当根据国民经济和社会发展的需要制定，并纳入国民经济和社会发展计划。

16-ماددا كۆمۈر ئىشلەپچىقىرىش-ئېچىش يىرىك پىلانىنى خەلق ئىگىلىكى ۋە ئىجتىمائىي تەرەققىياتنىڭ ئېھتىياجىغا قاراپ تۈزۈش ھەمدە ئۇنى خەلق ئىگىلىكى ۋە جەمئىيەت تەرەققىياتى پىلانىغا كىرگۈزۈش كېرەك.

第十七条　国家制定优惠政策，支持煤炭工业发展，促进煤矿建设。

17-ماددا دۆلەت ئېتىبار سىياسەتلەرنى تۈزۈپ، كۆمۈر سانائىتىنىڭ تەرەققىياتىنى قوللاپ، كۆمۈر كان قۇرۇلۇشىنى ئىلگىرى سۈرىدۇ.

煤矿建设项目应当符合煤炭生产开发规划和煤炭产业政策。

كۆمۈركان قۇرۇلۇش تۈرى كۆمۈر ئىشلەپچىقىرىش-ئېچىش يىرىك پىلانىغا ۋە كۆمۈرچىلىك كەسپى سىياسىتىگە ئۇيغۇن بولۇشى كېرەك.

第十八条　煤矿建设使用土地，应当依照有关法律、行政法规的规定办理。征收土地的，应当依法支付土地补偿费和安置补偿费，做好迁移居民的安置工作。

18-ماددا كۆمۈركان قۇرۇلۇشىدا ئىشلىتىلىدىغان يەرنى مۇناسىۋەتلىك قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردىكى بەلگىلىمە بويىچە بېجىرىش كېرەك. يەر ئالغاندا، قانۇن بويىچە يەر تۆلەم پۇلى ۋە ئورۇنلاشتۇرۇش تۆلەم پۇلى بېرىش، كۆچۈرۈلگەن ئاھالىنى ئورۇنلاشتۇرۇش خىزمىتىنى ياخشى ئىشلەش كېرەك.

煤矿建设应当贯彻保护耕地、合理利用土地的原则。

كۆمۈركان قۇرۇلۇشىدا تېرىلغۇ يەرنى قوغداش، يەردىن مۇۋاپىق پايدىلىنىش پىرىنسىپىنى ئىزچىللاشتۇرۇش كېرەك.

地方人民政府对煤矿建设依法使用土地和迁移居民，应当给予支持和协助。

يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى كۆمۈر كان قۇرۇلۇشىدا قانۇن بويىچە يەر ئىشلەتكەن ۋە كۆچۈرۈلگەن ئاھالىگە مەدەت ۋە ياردەم بېرىشى كېرەك.

第十九条　煤矿建设应当坚持煤炭开发与环境治理同步进行。煤矿建设项目的环境保护设施必须与主体工程同时设计、同时施工、同时验收、同时投入使用。

19-ماددا كۆمۈركان قۇرۇلۇشىدا كۆمۈر ئېچىش بىلەن مۇھىتنى تۈزەشنى ماس قەدەمدە ئېلىپ بېرىشتا چىڭ تۇرۇش كېرەك. كۆمۈركان قۇرۇلۇش تۈرىدىكى مۇھىت ئاسراش ئەسلىھەلىرى ئاساسىي گەۋدە قۇرۇلۇشى بىلەن تەڭ لايىھەلىنىشى، تەڭ قۇرۇلۇش قىلىشى، تەڭ تەكشۈرۈپ ئۆتكۈزۈۋېلىشى، تەڭ ئىشلىتىلىشى شەرت.

第三章　煤炭生产与煤矿安全

3-باب كۆمۈر ئىشلەپچىقىرىش ۋە كۆمۈر كان بىخەتەرلىكى

第二十条　煤矿投入生产前，煤矿企业应当依照有关安全生产的法律、行政法规的规定取得安全生产许可证。未取得安全生产许可证的，不得从事煤炭生产。

20-ماددا كۆمۈركان ئىشلەپچىقىرىشقا كىرىشتۈرۈلۈشتىن بۇرۇن، كۆمۈركان كارخانىسى بىخەتەر ئىشلەپچىقىرىشقا مۇناسىۋەتلىك قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردىكى بەلگىلىمە بويىچە بىخەتەر ئىشلەپچىقىرىش ئىجازەتنامىسى ئېلىشى كېرەك. بىخەتەر ئىشلەپچىقىرىش ئىجازەتنامىسى ئالمىغانلارنىڭ كۆمۈر ئىشلەپچىقىرىش بىلەن شۇغۇللىنىشىغا يول قويۇلمايدۇ.

第二十一条　对国民经济具有重要价值的特殊煤种或者稀缺煤种，国家实行保护性开采。

21-ماددا خەلق ئىگىلىكىدە مۇھىم قىممەتكە ئىگە ئالاھىدە كۆمۈر تۈرى ياكى كەم ئۇچرايدىغان كۆمۈر تۈرىنى دۆلەت قوغداش خاراكتېرلىك قازىدۇ.

第二十二条　开采煤炭资源必须符合煤矿开采规程，遵守合理的开采顺序，达到规定的煤炭资源回采率。

22-ماددا كۆمۈر قېزىشتا كۆمۈر كاننىڭ قېزىش قائىدىسىگە ئۇيغۇن كېلىشى، مۇۋاپىق قېزىش تەرتىپىگە ئەمەل قىلىشى، بەلگىلەنگەن كۆمۈر بايلىقىنى قايتا قېزىش نىسبىتىگە يېتىشى شەرت.

煤炭资源回采率由国务院煤炭管理部门根据不同的资源和开采条件确定。

كۆمۈر بايلىقىنى قايتا قېزىش نىسبىتىنى گوۋۇيۈەننىڭ كۆمۈر باشقۇرۇش تارمىقى ئوخشاش بولمىغان بايلىق ۋە قېزىش شارائىتىغا ئاساسەن بېكىتىدۇ.

国家鼓励煤矿企业进行复采或者开采边角残煤和极薄煤。

دۆلەت كۆمۈركان كارخانىلىرىنىڭ قايتا قېزىشىغا ياكى بۇلۇڭلاردىكى قالدۇق كۆمۈر ۋە ئىنتايىن نېپىز كۆمۈرنى قېزىشىغا ئىلھام بېرىدۇ.

第二十三条　煤矿企业应当加强煤炭产品质量的监督检查和管理。煤炭产品质量应当按照国家标准或者行业标准分等论级。

23-ماددا كۆمۈركان كارخانىلىرى كۆمۈر مەھسۇلاتلىرىنىڭ سۈپىتىنى نازارەت قىلىپ تەكشۈرۈش ۋە باشقۇرۇشنى كۈچەيتىشى كېرەك. كۆمۈر مەھسۇلاتلىرىنىڭ سۈپىتى دۆلەت ئۆلچىمى ياكى ساھە ئۆلچىمى بويىچە دەرىجىگە ئايرىلىشى كېرەك.

第二十四条　煤炭生产应当依法在批准的开采范围内进行，不得超越批准的开采范围越界、越层开采。

24-ماددا كۆمۈر ئىشلەپچىقىرىش قانۇن بويىچە تەستىقلانغان قېزىش دائىرىسىدە ئېلىپ بېرىلىشى كېرەك، تەستىقلانغان قېزىش دائىرىسىدىن ھالقىپ، دائىرىدىن ھالقىپ، قاتلامدىن ھالقىپ قېزىشقا بولمايدۇ.

采矿作业不得擅自开采保安煤柱，不得采用可能危及相邻煤矿生产安全的决水、爆破、贯通巷道等危险方法。

كان ئېچىش مەشغۇلاتىدا ئامانلىق ساقلاش كۆمۈر تۈۋرۈكىنى ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن قېزىشقا، قوشنا كۆمۈر كاننىڭ ئىشلەپچىقىرىش بىخەتەرلىكىگە خەۋپ يەتكۈزۈش ئېھتىمالى بولغان سۇ قويۇپ بېرىش، پارتلىتىش، كان يولىنى تۇتاشتۇرۇش قاتارلىق خەتەرلىك ئۇسۇللارنى قوللىنىشقا بولمايدۇ.

第二十五条　因开采煤炭压占土地或者造成地表土地塌陷、挖损，由采矿者负责进行复垦，恢复到可供利用的状态；造成他人损失的，应当依法给予补偿。

25-ماددا كۆمۈر قېزىش سەۋەبىدىن يەر بېسىلىپ كەتسە ياكى يەر يۈزىدىكى يەر ئولتۇرۇشۇپ كەتسە، قېزىلىپ زىيانغا ئۇچرىسا، كان قازغۇچى قايتا ئۆزلەشتۈرۈشكە مەسئۇل بولۇپ، پايدىلانغىلى بولىدىغان ھالەتكە قايتىدۇ؛ باشقىلارغا زىيان سالغانلار قانۇن بويىچە تۆلەم بېرىشى كېرەك.

第二十六条　关闭煤矿和报废矿井，应当依照有关法律、法规和国务院煤炭管理部门的规定办理。

26-ماددا كۆمۈر كان ۋە بىراك كان قۇدۇقىنى تاقىۋېتىشتە، مۇناسىۋەتلىك قانۇن-نىزاملار ۋە گوۋۇيۈەننىڭ كۆمۈر باشقۇرۇش تارمىقىنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە ئىش بېجىرىش كېرەك.

第二十七条　国家建立煤矿企业积累煤矿衰老期转产资金的制度。

27-ماددا دۆلەت كۆمۈركان كارخانىلىرىنىڭ كۆمۈركاننىڭ قېرىغان مەزگىلىدە مەھسۇلات مىقدارىنى ئۆزگەرتىش مەبلىغى توپلاش تۈزۈمىنى ئورنىتىدۇ.

国家鼓励和扶持煤矿企业发展多种经营。

دۆلەت كۆمۈركان كارخانىلىرىنىڭ كۆپ خىل ئىگىلىكنى راۋاجلاندۇرۇشىغا ئىلھام ۋە مەدەت بېرىدۇ.

第二十八条　国家提倡和支持煤矿企业和其他企业发展煤电联产、炼焦、煤化工、煤建材等，进行煤炭的深加工和精加工。

28-ماددا دۆلەت كۆمۈركان كارخانىلىرى ۋە باشقا كارخانىلارنىڭ كۆمۈر بىلەن ئېلېكتىرنى بىرلەشتۈرۈپ ئىشلەپچىقىرىش، كوكسلاش، كۆمۈر خىمىيە سانائىتى، كۆمۈر-قۇرۇلۇش ماتېرىياللىرى قاتارلىقلارنى راۋاجلاندۇرۇپ، كۆمۈرنى ئىنچىكە پىششىقلىشى ۋە ئىنچىكە پىششىقلىشىنى تەشەببۇس قىلىدۇ ۋە قوللايدۇ.

国家鼓励煤矿企业发展煤炭洗选加工，综合开发利用煤层气、煤矸石、煤泥、石煤和泥炭。

دۆلەت كۆمۈر كان كارخانىلىرىنىڭ كۆمۈر يۇيۇش-تاللاش-پىششىقلاشنى تەرەققىي قىلدۇرۇشىغا ئىلھام بېرىدۇ، كۆمۈر قاتلىمى گازى، كۆمۈر تېشى، لاي-لاتقا، كۆمۈر ۋە پاتقاق كۆمۈرنى ئۇنىۋېرسال ئېچىپ پايدىلىنىدۇ.

第二十九条　国家发展和推广洁净煤技术。

29-ماددا دۆلەت پاكىز كۆمۈر تېخنىكىسىنى تەرەققىي قىلدۇرىدۇ ۋە كېڭەيتىدۇ.

国家采取措施取缔土法炼焦。禁止新建土法炼焦窑炉；现有的土法炼焦限期改造。

دۆلەت تەدبىر قوللىنىپ يەرلىك ئۇسۇلدا كوكس كۆيدۈرۈشنى چەكلىدى. يەرلىك ئۇسۇلدا كوكس كۆيدۈرۈش خۇمدانلىرىنى يېڭىدىن سېلىش مەنئى قىلىنىدۇ؛ ھازىر بار بولغان يەرلىك ئۇسۇلدا كوكس كۆيدۈرۈش بەلگىلەنگەن مۇددەت ئىچىدە ئۆزگەرتىلىدۇ.

第三十条　县级以上各级人民政府及其煤炭管理部门和其他有关部门，应当加强对煤矿安全生产工作的监督管理。

30-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى ۋە ئۇنىڭ كۆمۈر باشقۇرۇش تارماقلىرى ھەم باشقا مۇناسىۋەتلىك تارماقلار كۆمۈركاننىڭ بىخەتەر ئىشلەپچىقىرىش خىزمىتىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇشنى كۈچەيتىشى كېرەك.

第三十一条　煤矿企业的安全生产管理，实行矿务局长、矿长负责制。

31-ماددا كۆمۈركان كارخانىسىنىڭ بىخەتەر ئىشلەپچىقىرىشىنى باشقۇرۇشتا كان ئىشلىرى باشلىقى، كان باشلىقى مەسئۇل بولۇش تۈزۈمى يولغا قويۇلىدۇ.

第三十二条　矿务局长、矿长及煤矿企业的其他主要负责人必须遵守有关矿山安全的法律、法规和煤炭行业安全规章、规程，加强对煤矿安全生产工作的管理，执行安全生产责任制度，采取有效措施，防止伤亡和其他安全生产事故的发生。

32-ماددا كان ئىشلىرى ئىدارىسىنىڭ باشلىقى، كان باشلىقى ھەم كۆمۈركان كارخانىسىنىڭ باشقا ئاساسلىق مەسئۇللىرى جەزمەن كان بىخەتەرلىكىگە دائىر قانۇن-نىزاملار ۋە كۆمۈرچىلىك ساھەسىنىڭ بىخەتەرلىك قائىدىسى، قائىدىلىرىگە رىئايە قىلىشى، كۆمۈركاننىڭ بىخەتەر ئىشلەپچىقىرىش خىزمىتىنى باشقۇرۇشنى كۈچەيتىشى، بىخەتەر ئىشلەپچىقىرىش مەسئۇلىيەت تۈزۈمىنى ئىجرا قىلىشى، ئۈنۈملۈك تەدبىر قوللىنىپ، ئۆلۈش-يارىلىنىشنىڭ ۋە باشقا بىخەتەر ئىشلەپچىقىرىش ھادىسىلىرىنىڭ يۈزبېرىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىشى كېرەك.

第三十三条　煤矿企业应当对职工进行安全生产教育、培训；未经安全生产教育、培训的，不得上岗作业。

33-ماددا كۆمۈركان كارخانىلىرى ئىشچى-خىزمەتچىلەرگە بىخەتەر ئىشلەپچىقىرىش بويىچە تەربىيە بېرىشى، ئۇلارنى تەربىيەلىشى كېرەك؛ بىخەتەر ئىشلەپچىقىرىش بويىچە تەربىيەلەنمىگەن، تەربىيەلەنمىگەنلەرنىڭ ئىش ئورنىغا چىقىپ مەشغۇلات قىلىشىغا يول قويۇلمايدۇ.

煤矿企业职工必须遵守有关安全生产的法律、法规、煤炭行业规章、规程和企业规章制度。

كۆمۈركان كارخانىلىرىنىڭ ئىشچى-خىزمەتچىلىرى بىخەتەر ئىشلەپچىقىرىشقا ئالاقىدار قانۇن-نىزاملار، كۆمۈرچىلىك ساھەسىنىڭ قائىدىسى، قائىدىلىرى ۋە كارخانا قائىدە-تۈزۈملىرىگە رىئايە قىلىشى شەرت.

第三十四条　在煤矿井下作业中，出现危及职工生命安全并无法排除的紧急情况时，作业现场负责人或者安全管理人员应当立即组织职工撤离危险现场，并及时报告有关方面负责人。

34-ماددا كۆمۈركان قۇدۇقى ئاستى مەشغۇلاتىدا ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ ھاياتىي بىخەتەرلىكىگە خەۋپ يەتكۈزىدىغان ھەمدە نەزەردىن ساقىت قىلغىلى بولمايدىغان جىددىي ئەھۋال كۆرۈلگەندە، مەشغۇلات نەق مەيدانىنىڭ مەسئۇلى ياكى بىخەتەرلىك باشقۇرۇش خادىمى ئىشچى-خىزمەتچىلەرنى خەتەرلىك نەق مەيداندىن چېكىنىشكە دەرھال تەشكىللىشى ھەمدە ئالاقىدار تەرەپنىڭ مەسئۇلىغا ۋاقتىدا دوكلات قىلىشى كېرەك.

第三十五条　煤矿企业工会发现企业行政方面违章指挥、强令职工冒险作业或者生产过程中发现明显重大事故隐患，可能危及职工生命安全的情况，有权提出解决问题的建议，煤矿企业行政方面必须及时作出处理决定。企业行政方面拒不处理的，工会有权提出批评、检举和控告。

35-ماددا كۆمۈركان كارخانا ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى كارخانىنىڭ مەمۇرىي جەھەتتە قائىدىگە خىلاپ قوماندانلىق قىلغانلىقى، ئىشچى-خىزمەتچىلەرنى قاراملىق بىلەن مەشغۇلات قىلىشقا زورلىغانلىقى ياكى ئىشلەپچىقىرىش جەريانىدا روشەن ئېغىر ھادىسە يوشۇرۇن خەۋپى بايقالغانلىقى، ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ ھاياتىي بىخەتەرلىكىگە خەۋپ يەتكۈزۈش ئېھتىمالى بولغان ئەھۋاللارنى بايقىغاندا، مەسىلىنى ھەل قىلىش تەكلىپى بېرىشكە ھوقۇقلۇق، كۆمۈركان كارخانىسى مەمۇرىي جەھەتتە ۋاقتىدا بىر تەرەپ قىلىش قارارى چىقىرىشى شەرت. كارخانىلار مەمۇرىي جەھەتتىن بىر تەرەپ قىلىشنى رەت قىلسا، ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى تەنقىد، پاش ۋە ئەرز-شىكايەت قىلىشقا ھوقۇقلۇق.

第三十六条　煤矿企业必须为职工提供保障安全生产所需的劳动保护用品。

36-ماددا كۆمۈركان كارخانىلىرى ئىشچى-خىزمەتچىلەرنى بىخەتەر ئىشلەپچىقىرىشقا كاپالەتلىك قىلىشتا زۆرۈر ئەمگەك مۇھاپىزىتى بۇيۇملىرى بىلەن تەمىنلىشى شەرت.

第三十七条　煤矿企业应当依法为职工参加工伤保险缴纳工伤保险费。鼓励企业为井下作业职工办理意外伤害保险，支付保险费。

37-ماددا كۆمۈركان كارخانىلىرى ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ ئىشتا يارىلىنىش سۇغۇرتىسىغا قاتنىشىشى ئۈچۈن قانۇن بويىچە ئىشتا يارىلىنىش سۇغۇرتىسى ھەققى تاپشۇرۇشى كېرەك. كارخانىلارنىڭ قۇدۇق ئاستىدا مەشغۇلات قىلىۋاتقان ئىشچى-خىزمەتچىلەرگە كۈتۈلمىگەن زەخىم سۇغۇرتىسى بېجىرىپ بېرىشى، سۇغۇرتا ھەققى تۆلىشىگە ئىلھام بېرىلىدۇ.

第三十八条　煤矿企业使用的设备、器材、火工产品和安全仪器，必须符合国家标准或者行业标准。

38-ماددا كۆمۈركان كارخانىلىرى ئىشلىتىدىغان ئۈسكۈنە، سايمان، پىلتە مەھسۇلاتلىرى ۋە بىخەتەرلىك ئەسۋابلىرى دۆلەتنىڭ ئۆلچىمى ياكى ساھە ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن بولۇشى شەرت.

第四章　煤炭经营

4-باب كۆمۈر تىجارىتى

第三十九条　煤炭经营企业从事煤炭经营，应当遵守有关法律、法规的规定，改善服务，保障供应。禁止一切非法经营活动。

39-ماددا كۆمۈر تىجارىتى كارخانىلىرى كۆمۈر تىجارىتى بىلەن شۇغۇللىنىشتا، مۇناسىۋەتلىك قانۇن-نىزاملاردىكى بەلگىلىمىگە رىئايە قىلىشى، مۇلازىمەتنى ياخشىلىشى، تەمىناتنى كاپالەتلەندۈرۈشى كېرەك. بارلىق قانۇنسىز تىجارەت پائالىيەتلىرى مەنئى قىلىنىدۇ.

第四十条　煤炭经营应当减少中间环节和取消不合理的中间环节，提倡有条件的煤矿企业直销。

40-ماددا كۆمۈر تىجارىتىدە ئارىلىق ھالقىلارنى ئازايتىش ۋە نامۇۋاپىق ئارىلىق ھالقىلارنى ئەمەلدىن قالدۇرۇش كېرەك، شارائىتى بار كۆمۈر كان كارخانىلىرىنىڭ بىۋاسىتە سېتىشىنى تەشەببۇس قىلىش كېرەك.

煤炭用户和煤炭销区的煤炭经营企业有权直接从煤矿企业购进煤炭。在煤炭产区可以组成煤炭销售、运输服务机构，为中小煤矿办理经销、运输业务。

كۆمۈر ئىشلەتكۈچىلەر ۋە كۆمۈر سېتىش رايونىدىكى كۆمۈر تىجارىتى كارخانىلىرى كۆمۈر كان كارخانىلىرىدىن بىۋاسىتە كۆمۈر سېتىۋېلىشقا ھوقۇقلۇق. كۆمۈر ئىشلەپچىقىرىش رايونىدا كۆمۈر سېتىش-توشۇش مۇلازىمەت ئاپپاراتى تەشكىللىنىپ، ئوتتۇرا، كىچىك كۆمۈر كانلار ئۈچۈن سېتىش، توشۇش كەسپىنى بېجىرىشكە بولىدۇ.

禁止行政机关违反国家规定擅自设立煤炭供应的中间环节和额外加收费用。

مەمۇرىي ئورگانلارنىڭ دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلىپ، كۆمۈر تەمىناتى ئارىلىقىدىكى ھالقىلارنى ئۆز مەيلىچە تەسىس قىلىشى ۋە ئارتۇق ھەق ئېلىشى مەنئى قىلىنىدۇ.

第四十一条　从事煤炭运输的车站、港口及其他运输企业不得利用其掌握的运力作为参与煤炭经营、谋取不正当利益的手段。

41-ماددا كۆمۈر تىرانسپورت بىلەن شۇغۇللىنىدىغان ۋوگزال، پورت ۋە باشقا تىرانسپورت كارخانىلىرى ئۆزى ئىگىلىگەن تىرانسپورت كۈچىدىن پايدىلىنىپ كۆمۈر تىجارىتىگە قاتنىشىش، ناتوغرا مەنپەئەت ئېلىشنىڭ ۋاسىتىسى قىلىۋالسا بولمايدۇ.

第四十二条　国务院物价行政主管部门会同国务院煤炭管理部门和有关部门对煤炭的销售价格进行监督管理。

42-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ مال باھاسى مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى گوۋۇيۈەننىڭ كۆمۈر باشقۇرۇش تارمىقى ۋە مۇناسىۋەتلىك تارماقلار بىلەن بىرلىكتە كۆمۈر سېتىش باھاسىنى نازارەت قىلىدۇ ۋە باشقۇرىدۇ.

第四十三条　煤矿企业和煤炭经营企业供应用户的煤炭质量应当符合国家标准或者行业标准，质级相符，质价相符。用户对煤炭质量有特殊要求的，由供需双方在煤炭购销合同中约定。

43-ماددا كۆمۈركان كارخانىلىرى ۋە كۆمۈر تىجارەت كارخانىلىرى ئىشلەتكۈچىلەرنىڭ كۆمۈر سۈپىتى دۆلەتنىڭ ئۆلچىمى ياكى ساھە ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن بولۇشى، سۈپەت دەرىجىسى ماس كېلىشى، سۈپەت باھاسى ماس كېلىشى كېرەك. ئابۇنىچىنىڭ كۆمۈر سۈپىتىگە ئالاھىدە تەلىپى بولسا، تەمىنلىگۈچى بىلەن ئېھتىياجلىق بولغۇچى ئىككى تەرەپ كۆمۈر سېتىۋېلىش-سېتىش توختامىدا پۈتۈشىدۇ.

煤矿企业和煤炭经营企业不得在煤炭中掺杂、掺假，以次充好。

كۆمۈركان كارخانىلىرى ۋە كۆمۈر تىجارەت كارخانىلىرى كۆمۈرگە ساختىلىق، ناچىرىنى ياخشى قىلىپ كۆرسەتسە بولمايدۇ.

第四十四条　煤矿企业和煤炭经营企业供应用户的煤炭质量不符合国家标准或者行业标准，或者不符合合同约定，或者质级不符、质价不符，给用户造成损失的，应当依法给予赔偿。

44-ماددا كۆمۈركان كارخانىلىرى ۋە كۆمۈر تىجارەت كارخانىلىرى ئىشلەتكۈچىلەرنىڭ كۆمۈر سۈپىتى دۆلەت ئۆلچىمى ياكى ساھە ئۆلچىمىگە ياكى توختامدىكى پۈتۈمگە ئۇيغۇن كەلمەي ياكى سۈپەت دەرىجىسى، سۈپەت باھاسى ماس كەلمەي، ئىشلەتكۈچىلەرگە زىيان سالسا، قانۇن بويىچە تۆلەم بېرىشى كېرەك.

第四十五条　煤矿企业、煤炭经营企业、运输企业和煤炭用户应当依照法律、国务院有关规定或者合同约定供应、运输和接卸煤炭。

45-ماددا كۆمۈركان كارخانىلىرى، كۆمۈر تىجارەت كارخانىلىرى، تىرانسپورت كارخانىلىرى ۋە كۆمۈر ئىشلەتكۈچىلەر قانۇن، گوۋۇيۈەننىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىلىرى ياكى توختاملاردىكى پۈتۈم بويىچە كۆمۈر تەمىنلىشى، توشۇشى ۋە كۆمۈر چۈشۈرۈشى كېرەك.

运输企业应当将承运的不同质量的煤炭分装、分堆。

تىرانسپورت كارخانىلىرى توشۇلىدىغان سۈپىتى ئوخشاش بولمىغان كۆمۈرنى بۆلۈپ قاچىلىشى، بۆلۈپ دۆۋىلىشى كېرەك.

第四十六条　煤炭的进出口依照国务院的规定，实行统一管理。

46-ماددا كۆمۈر ئىمپورت-ئېكسپورتى گوۋۇيۈەننىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە بىرتۇتاش باشقۇرۇلىدۇ.

具备条件的大型煤矿企业经国务院对外经济贸易主管部门依法许可，有权从事煤炭出口经营。

شارائىتى ھازىرلانغان چوڭ تىپتىكى كۆمۈر كان كارخانىلىرى گوۋۇيۈەننىڭ تاشقى ئىقتىساد-سودا مەسئۇل تارمىقىنىڭ قانۇن بويىچە ئىجازىتىنى ئېلىپ كۆمۈر ئېكسپورت تىجارىتى بىلەن شۇغۇللىنىشقا ھوقۇقلۇق.

第四十七条　煤炭经营管理办法，由国务院依照本法制定。

47-ماددا كۆمۈر تىجارىتىنى باشقۇرۇش چارىسىنى گوۋۇيۈەن مۇشۇ قانۇن بويىچە تۈزىدۇ.

第五章　煤矿矿区保护

5-باب كۆمۈركان-كانلارنى قوغداش

第四十八条　任何单位或者个人不得危害煤矿矿区的电力、通讯、水源、交通及其他生产设施。

48-ماددا ھەرقانداق ئورۇن ياكى شەخسنىڭ كۆمۈركان رايونىنىڭ ئېلېكتىر، خەۋەرلىشىش، سۇ مەنبەسى، قاتناش ۋە باشقا ئىشلەپچىقىرىش ئەسلىھەلىرىگە زىيان يەتكۈزۈشىگە يول قويۇلمايدۇ.

禁止任何单位和个人扰乱煤矿矿区的生产秩序和工作秩序。

ھەرقانداق ئورۇن ۋە شەخسنىڭ كۆمۈركان، كان رايونىنىڭ ئىشلەپچىقىرىش تەرتىپى ۋە خىزمەت تەرتىپىنى قالايمىقانلاشتۇرۇشى مەنئى قىلىنىدۇ.

第四十九条　对盗窃或者破坏煤矿矿区设施、器材及其他危及煤矿矿区安全的行为，一切单位和个人都有权检举、控告。

49-ماددا كۆمۈركان كان رايونىدىكى ئەسلىھە، ئۈسكۈنىلەرنى ئوغرىلاش ياكى بۇزۇۋېتىش شۇنىڭدەك كۆمۈركان رايونىنىڭ بىخەتەرلىكىگە خەۋپ يەتكۈزىدىغان باشقا قىلمىشلارنى بارلىق ئورۇن ۋە شەخسلەر پاش قىلىشقا، ئەرز-شىكايەت قىلىشقا ھوقۇقلۇق.

第五十条　未经煤矿企业同意，任何单位或者个人不得在煤矿企业依法取得土地使用权的有效期间内在该土地上种植、养殖、取土或者修建建筑物、构筑物。

50-ماددا ھەرقانداق ئورۇن ياكى شەخسنىڭ كۆمۈركان كارخانىسى يەر ئىشلىتىش ھوقۇقىغا قانۇن بويىچە ئېرىشكەن كۈچكە ئىگە مەزگىلدە شۇ يەرگە تېرىقچىلىق، باقمىچىلىق، توپا ئېلىشى ياكى ئىمارەت، قۇرۇلما سېلىشىغا يول قويۇلمايدۇ.

第五十一条　未经煤矿企业同意，任何单位或者个人不得占用煤矿企业的铁路专用线、专用道路、专用航道、专用码头、电力专用线、专用供水管路。

51-ماددا كۆمۈركان كارخانىسىنىڭ ماقۇللۇقىنى ئالماي تۇرۇپ، ھەرقانداق ئورۇن ياكى شەخسنىڭ كۆمۈركان كارخانىسىنىڭ تۆمۈريول مەخسۇس لىنىيەسى، مەخسۇس يولى، مەخسۇس سۇ يولى، مەخسۇس پىرىستان، ئېلېكتىر ئېنېرگىيەسى مەخسۇس لىنىيەسى، ئالاھىدە سۇ بىلەن تەمىنلەش تۇرۇبا يولىنى ئىگىلىۋېلىشىغا يول قويۇلمايدۇ.

第五十二条　任何单位或者个人需要在煤矿采区范围内进行可能危及煤矿安全的作业时，应当经煤矿企业同意，报煤炭管理部门批准，并采取安全措施后，方可进行作业。

52-ماددا ھەرقانداق ئورۇن ياكى شەخس كۆمۈر كان قېزىش رايونى دائىرىسىدە كۆمۈر كان بىخەتەرلىكىگە خەۋپ يەتكۈزۈش ئېھتىمالى بولغان مەشغۇلات قىلماقچى بولسا، كۆمۈركان كارخانىسىنىڭ ماقۇللۇقىنى ئېلىپ، كۆمۈر باشقۇرۇش تارمىقىغا تەستىقلىتىشى ھەمدە بىخەتەرلىك تەدبىرى قوللانغاندىن كېيىن مەشغۇلات قىلسا بولىدۇ.

在煤矿矿区范围内需要建设公用工程或者其他工程的，有关单位应当事先与煤矿企业协商并达成协议后，方可施工。

كۆمۈركان كان رايونى دائىرىسىدە ئاممىۋى قۇرۇلۇش ياكى باشقا قۇرۇلۇش قىلىشقا توغرا كەلسە، مۇناسىۋەتلىك ئورۇن كۆمۈركان كارخانىسى بىلەن ئالدىن كېڭىشىپ ھەمدە كېلىشىم ھاسىل قىلغاندىن كېيىن قۇرۇلۇش قىلسا بولىدۇ.

第六章　监督检查

6-باب نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش

第五十三条　煤炭管理部门和有关部门依法对煤矿企业和煤炭经营企业执行煤炭法律、法规的情况进行监督检查。

53-ماددا كۆمۈر باشقۇرۇش تارمىقى ۋە مۇناسىۋەتلىك تارماق كۆمۈركان كارخانىلىرى ۋە كۆمۈر تىجارەت كارخانىلىرىنىڭ كۆمۈرگە دائىر قانۇن-نىزاملارنى ئىجرا قىلىش ئەھۋالىنى قانۇن بويىچە نازارەت قىلىدۇ، تەكشۈرىدۇ.

第五十四条　煤炭管理部门和有关部门的监督检查人员应当熟悉煤炭法律、法规，掌握有关煤炭专业技术，公正廉洁，秉公执法。

54-ماددا كۆمۈر باشقۇرۇش تارمىقى ۋە مۇناسىۋەتلىك تارماقنىڭ نازارەت قىلىپ تەكشۈرۈش خادىملىرى كۆمۈرچىلىككە دائىر قانۇن-نىزاملارنى پىششىق بىلىشى، كۆمۈرچىلىك كەسپىي تېخنىكىسىنى ئىگىلىشى، قانۇننى ئادىل، پاك ئىجرا قىلىشى، قانۇننى ئادىل ئىجرا قىلىشى كېرەك.

第五十五条　煤炭管理部门和有关部门的监督检查人员进行监督检查时，有权向煤矿企业、煤炭经营企业或者用户了解有关执行煤炭法律、法规的情况，查阅有关资料，并有权进入现场进行检查。

55-ماددا كۆمۈر باشقۇرۇش تارمىقى ۋە مۇناسىۋەتلىك تارماقنىڭ نازارەت قىلىپ تەكشۈرۈش خادىملىرى نازارەت قىلىپ تەكشۈرۈشتە، كۆمۈركان كارخانىلىرى، كۆمۈر تىجارىتى كارخانىلىرى ياكى خېرىدارلىرىدىن كۆمۈرگە دائىر قانۇن-نىزاملارنى ئىجرا قىلىش ئەھۋالىنى ئىگىلەشكە، مۇناسىۋەتلىك ماتېرىياللارنى كۆرۈشكە ھوقۇقلۇق ھەمدە نەق مەيدانغا كىرىپ تەكشۈرۈشكە ھوقۇقلۇق.

煤矿企业、煤炭经营企业和用户对依法执行监督检查任务的煤炭管理部门和有关部门的监督检查人员应当提供方便。

كۆمۈركان كارخانىلىرى، كۆمۈر تىجارىتى كارخانىلىرى ۋە ئىشلەتكۈچىلەر قانۇن بويىچە نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش ۋەزىپىسىنى ئىجرا قىلىدىغان كۆمۈر باشقۇرۇش تارمىقى ۋە مۇناسىۋەتلىك تارماقنىڭ نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش خادىملىرىغا قولايلىق يارىتىپ بېرىشى كېرەك.

第五十六条　煤炭管理部门和有关部门的监督检查人员对煤矿企业和煤炭经营企业违反煤炭法律、法规的行为，有权要求其依法改正。

56-ماددا كۆمۈر باشقۇرۇش تارمىقى ۋە مۇناسىۋەتلىك تارماقتىكى نازارەت قىلغۇچى-تەكشۈرۈش خادىملىرى كۆمۈركان كارخانىلىرى ۋە كۆمۈر تىجارىتى كارخانىلىرىنىڭ كۆمۈرگە دائىر قانۇن-نىزاملارغا خىلاپ قىلمىشلىرىنى قانۇن بويىچە تۈزىتىشنى تەلەپ قىلىشقا ھوقۇقلۇق.

煤炭管理部门和有关部门的监督检查人员进行监督检查时，应当出示证件。

كۆمۈر باشقۇرۇش تارمىقى ۋە مۇناسىۋەتلىك تارماقنىڭ نازارەت قىلىپ تەكشۈرۈش خادىملىرى نازارەت قىلىپ تەكشۈرۈشتە كىنىشكىسىنى كۆرسىتىشى كېرەك.

第七章　法律责任

7-باب قانۇن جاۋابكارلىقى

第五十七条　违反本法第二十二条的规定，开采煤炭资源未达到国务院煤炭管理部门规定的煤炭资源回采率的，由煤炭管理部门责令限期改正；逾期仍达不到规定的回采率的，责令停止生产。

57-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 22-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، قازغان كۆمۈر بايلىقى گوۋۇيۈەننىڭ كۆمۈر باشقۇرۇش تارمىقى بەلگىلىگەن كۆمۈر بايلىقىنى قايتا قېزىش نىسبىتىگە يەتمىسە، كۆمۈر باشقۇرۇش تارمىقى بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ؛ قەرەلى ئۆتۈپ كەتسىمۇ بەلگىلەنگەن يىغىۋېلىش نىسبىتىگە يەتمىگەنلەر ئىشلەپچىقىرىشنى توختىتىشقا بۇيرۇلىدۇ.

第五十八条　违反本法第二十四条的规定，擅自开采保安煤柱或者采用危及相邻煤矿生产安全的危险方法进行采矿作业的，由劳动行政主管部门会同煤炭管理部门责令停止作业；由煤炭管理部门没收违法所得，并处违法所得一倍以上五倍以下的罚款；构成犯罪的，由司法机关依法追究刑事责任；造成损失的，依法承担赔偿责任。

58-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 24-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئامانلىق ساقلاش كۆمۈر تۈۋرۈكىنى ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن قازغانلارنى ياكى قوشنا كۆمۈر كانلارنىڭ ئىشلەپچىقىرىش بىخەتەرلىكىگە خەۋپ يەتكۈزىدىغان خەتەرلىك ئۇسۇلنى قوللىنىپ كان ئېچىش مەشغۇلاتى قىلغانلارنى ئەمگەك مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى كۆمۈر باشقۇرۇش تارمىقى بىلەن بىرلىكتە مەشغۇلاتنى توختىتىشقا بۇيرۇيدۇ؛ كۆمۈر باشقۇرۇش تارمىقى قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ، قوشۇمچە قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛ جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرىنىڭ جىنايى جاۋابكارلىقىنى ئەدلىيە ئورگانلىرى قانۇن بويىچە سۈرۈشتۈرىدۇ؛ زىيان سالغانلار قانۇن بويىچە تۆلەش جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئالىدۇ.

第五十九条　违反本法第四十三条的规定，在煤炭产品中掺杂、掺假，以次充好的，责令停止销售，没收违法所得，并处违法所得一倍以上五倍以下的罚款；构成犯罪的，由司法机关依法追究刑事责任。

59-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 43-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، كۆمۈر مەھسۇلاتىغا ئارىلاشتۇرۇپ، ساختىلىرىنى ئارىلاشتۇرۇۋېتىپ، ناچىرىنى ياخشى قىلىپ كۆرسەتكەنلەر سېتىشنى توختىتىشقا بۇيرۇيدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ، قوشۇمچە قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛ جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى ئۈچۈن، ئەدلىيە ئورگانلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

第六十条　违反本法第五十条的规定，未经煤矿企业同意，在煤矿企业依法取得土地使用权的有效期间内在该土地上修建建筑物、构筑物的，由当地人民政府动员拆除；拒不拆除的，责令拆除。

60-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 50-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، كۆمۈركان كارخانىسىنىڭ ماقۇللۇقىنى ئالماي تۇرۇپ، كۆمۈركان كارخانىسى يەر ئىشلىتىش ھوقۇقىغا قانۇن بويىچە ئېرىشكەن كۈچكە ئىگە مەزگىلدە شۇ يەرگە سېلىنغان ئىمارەت، قۇرۇلمىلارنى شۇ جايدىكى خەلق ھۆكۈمىتى چېقىشقا سەپەرۋەر قىلىدۇ؛ چېقىشنى رەت قىلغانلار چېقىشقا بۇيرۇلىدۇ.

第六十一条　违反本法第五十一条的规定，未经煤矿企业同意，占用煤矿企业的铁路专用线、专用道路、专用航道、专用码头、电力专用线、专用供水管路的，由县级以上地方人民政府责令限期改正；逾期不改正的，强制清除，可以并处五万元以下的罚款；造成损失的，依法承担赔偿责任。

61-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 51-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، كۆمۈركان كارخانىسىنىڭ ماقۇللۇقىنى ئالماي تۇرۇپ، كۆمۈركان كارخانىلىرىنىڭ تۆمۈريول مەخسۇس لىنىيەسى، مەخسۇس يولى، مەخسۇس سۇ يولى، مەخسۇس پىرىستان، ئېلېكتىر ئېنېرگىيەسى مەخسۇس لىنىيەسى، سۇ بىلەن مەخسۇس تەمىنلەش تۇرۇبا يولىنى ئىگىلىۋالغانلارنى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ؛ مۆھلەت ئۆتسىمۇ تۈزەتمىگەنلەرنى مەجبۇرىي تازىلىۋېتىشكە بولىدۇ، قوشۇمچە 50 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويسا بولىدۇ؛ زىيان سالغانلار قانۇن بويىچە تۆلەش جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئالىدۇ.

第六十二条　违反本法第五十二条的规定，未经批准或者未采取安全措施，在煤矿采区范围内进行危及煤矿安全作业的，由煤炭管理部门责令停止作业，可以并处五万元以下的罚款；造成损失的，依法承担赔偿责任。

62-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 52-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، تەستىقلاتماي ياكى بىخەتەرلىك تەدبىرى قوللانماي، كۆمۈر كان قېزىش رايونى دائىرىسىدە كۆمۈر كاننىڭ بىخەتەرلىكىگە خەۋپ يەتكۈزىدىغان مەشغۇلات قىلغانلارنى كۆمۈر باشقۇرۇش تارمىقى مەشغۇلاتنى توختىتىشقا بۇيرۇيدۇ، قوشۇمچە 50 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويسا بولىدۇ؛ زىيان سالغانلار قانۇن بويىچە تۆلەش جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئالىدۇ.

第六十三条　有下列行为之一的，由公安机关依照治安管理处罚法的有关规定处罚；构成犯罪的，由司法机关依法追究刑事责任:

63-ماددا تۆۋەندىكى قىلمىشلارنىڭ بىرىنى سادىر قىلغانلارغا جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنى ئامانلىق باشقۇرۇش جازا قانۇنىدىكى ئالاقىدار بەلگىلىمىلەر بويىچە جازا بېرىدۇ؛ جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرىنىڭ جىنايى جاۋابكارلىقى قانۇن بويىچە سۈرۈشتۈرۈلىدۇ :

（一）阻碍煤矿建设，致使煤矿建设不能正常进行的；

( 1 ) كۆمۈر كان قۇرۇلۇشىغا توسقۇنلۇق قىلىپ، كۆمۈر كان قۇرۇلۇشىنى نورمال ئېلىپ بارغىلى بولمىسا؛

（二）故意损坏煤矿矿区的电力、通讯、水源、交通及其他生产设施的；

( 2 ) كۆمۈر كان، كان رايونىنىڭ توك، خەۋەرلىشىش، سۇ مەنبەسى، قاتناش ۋە باشقا ئىشلەپچىقىرىش ئەسلىھەلىرىنى قەستەن بۇزۇۋەتكەنلەر؛

（三）扰乱煤矿矿区秩序，致使生产、工作不能正常进行的；

( 3 ) كۆمۈركان-كان رايونىنىڭ تەرتىپىنى قالايمىقانلاشتۇرۇپ، ئىشلەپچىقىرىش، خىزمەتنى نورمال ئىشلىيەلمىگەنلەر؛

（四）拒绝、阻碍监督检查人员依法执行职务的。

( 4 ) نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش خادىملىرىنىڭ قانۇن بويىچە ۋەزىپە ئىجرا قىلىشىنى رەت قىلغان، ئۇنىڭغا توسقۇنلۇق قىلغانلار.

第六十四条　煤矿企业的管理人员违章指挥、强令职工冒险作业，发生重大伤亡事故的，依照刑法有关规定追究刑事责任。

64-ماددا كۆمۈركان كارخانىسىنىڭ باشقۇرغۇچى خادىملىرىدىن قائىدىگە خىلاپ قوماندانلىق قىلىپ، ئىشچى-خىزمەتچىلەرنى قاراملىق بىلەن مەشغۇلات قىلىشقا زورلاپ، ئېغىر تالاپەت ھادىسىسى سادىر قىلغانلىرى جىنايى ئىشلار قانۇنىدىكى مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمە بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

第六十五条　煤矿企业的管理人员对煤矿事故隐患不采取措施予以消除，发生重大伤亡事故的，依照刑法有关规定追究刑事责任。

65-ماددا كۆمۈركان كارخانىسىنىڭ باشقۇرغۇچى خادىملىرىدىن كۆمۈركان ھادىسىسىنىڭ يوشۇرۇن خەۋپىنى تۈگىتىش تەدبىرى قوللانماي، ئېغىر تالاپەت ھادىسىسى يۈز بەرگەنلىرى جىنايى ئىشلار قانۇنىدىكى مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمە بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

第六十六条　煤炭管理部门和有关部门的工作人员玩忽职守、徇私舞弊、滥用职权的，依法给予行政处分；构成犯罪的，由司法机关依法追究刑事责任。

66-ماددا كۆمۈر باشقۇرۇش تارمىقى ۋە مۇناسىۋەتلىك تارماق خادىملىرىدىن خىزمەتتە بىپەرۋالىق قىلغان، نەپسانىيەتچىلىك قىلغان، خىزمەت ھوقۇقىدىن كەلسە-كەلمەس پايدىلانغانلىرىغا قانۇن بويىچە مەمۇرىي چارە كۆرۈلىدۇ؛ جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى ئۈچۈن، ئەدلىيە ئورگانلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

第八章　附则

8-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ

第六十七条　本法自1996年12月1日起施行。

67-ماددا بۇ قانۇن 1996-يىل 12-ئاينىڭ 1-كۈنىدىن باشلاپ يولغا قويۇلىدۇ.