（2012年10月26日第十一届全国人民代表大会常务委员会第二十九次会议通过　根据2018年4月27日第十三届全国人民代表大会常务委员会第二次会议《关于修改<中华人民共和国国境卫生检疫法>等六部法律的决定》修正）

( 2012-يىل 10-ئاينىڭ 26-كۈنى 11-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ 29-يىغىنىدا ماقۇللاندى، 2018-يىل 4-ئاينىڭ 27-كۈنى 13-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلقنىڭ قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى 2-يىغىنىنىڭ «< جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ دۆلەت چېگراسى سەھىيە كارانتىن قانۇنى > قاتارلىق ئالتە قانۇنغا تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى قارارى»غا ئاساسەن تۈزىتىلدى )

目　　录

مۇندەرىجە

第一章　总则

1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ

第二章　心理健康促进和精神障碍预防

2-باب پىسخىكا ساغلاملىقىنى ئىلگىرى سۈرۈش ۋە روھىي توسالغۇنىڭ ئالدىنى ئېلىش

第三章　精神障碍的诊断和治疗

3-باب روھىي توسالغۇغا دىياگنوز قويۇش ۋە ئۇنى داۋالاش

第四章　精神障碍的康复

4-باب روھىي توسالغۇنىڭ ئەسلىگە كېلىشى

第五章　保障措施

5-باب كاپالەتلەندۈرۈش تەدبىرى

第六章　法律责任

6-باب قانۇن جاۋابكارلىقى

第七章　附则

7-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ

第一章　总则

1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ

第一条　为了发展精神卫生事业，规范精神卫生服务，维护精神障碍患者的合法权益，制定本法。

1-ماددا بۇ قانۇن روھىي ساغلاملىق ئىشلىرىنى راۋاجلاندۇرۇش، روھىي ساغلاملىق مۇلازىمىتىنى قېلىپلاشتۇرۇش، روھىي توسالغۇ بىمارلىرىنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىنى قوغداش مەقسىتىدە چىقىرىلدى.

第二条　在中华人民共和国境内开展维护和增进公民心理健康、预防和治疗精神障碍、促进精神障碍患者康复的活动，适用本法。

2-ماددا جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى تەۋەسىدە پۇقرالارنىڭ پىسخىكا ساغلاملىقىنى ئاسراش ۋە كۈچەيتىش، روھىي توسالغۇنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى داۋالاش، روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغانلارنىڭ سالامەتلىكىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈشنى ئىلگىرى سۈرۈش پائالىيەتلىرىنى قانات يايدۇرۇشتا مۇشۇ قانۇن تەتبىقلىنىدۇ.

第三条　精神卫生工作实行预防为主的方针，坚持预防、治疗和康复相结合的原则。

3-ماددا روھىي ساغلاملىق خىزمىتىدە ئالدىنى ئېلىشنى ئاساس قىلىش فاڭجېنى يولغا قويۇلىدۇ، ئالدىنى ئېلىش، داۋالاش بىلەن سالامەتلىكنى ئەسلىگە كەلتۈرۈشنى بىرلەشتۈرۈش پىرىنسىپىدا چىڭ تۇرۇلىدۇ.

第四条　精神障碍患者的人格尊严、人身和财产安全不受侵犯。

4-ماددا روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغانلارنىڭ ئىنسانىي ئىززىتى، جىسمانىي بىخەتەرلىكى ۋە مال-مۈلۈك بىخەتەرلىكىگە چېقىلىشقا بولمايدۇ.

精神障碍患者的教育、劳动、医疗以及从国家和社会获得物质帮助等方面的合法权益受法律保护。

روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغان بىمارلارنىڭ مائارىپ، ئەمگەك، داۋالىنىش، شۇنىڭدەك دۆلەت ۋە جەمئىيەتتىن ماددىي ياردەمگە ئېرىشىش قاتارلىق جەھەتلەردىكى قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىنى قانۇن قوغدايدۇ.

有关单位和个人应当对精神障碍患者的姓名、肖像、住址、工作单位、病历资料以及其他可能推断出其身份的信息予以保密；但是，依法履行职责需要公开的除外。

مۇناسىۋەتلىك ئورۇن ۋە شەخسلەر روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغان بىمارنىڭ ئىسىم-فامىلىسى، سۈرىتى، ئادرېسى، خىزمەت ئورنى، كېسەل تارىخى ماتېرىيالى، شۇنىڭدەك ئۇنىڭ سالاھىيىتىگە ھۆكۈم قىلىش ئېھتىمالى بولغان باشقا ئۇچۇرلارنى مەخپىي تۇتۇشى كېرەك؛ لېكىن، مەسئۇلىيىتىنى قانۇن بويىچە ئادا قىلىشتا ئاشكارىلاشقا تېگىشلىكلىرى بۇنىڭ سىرتىدا.

第五条　全社会应当尊重、理解、关爱精神障碍患者。

5-ماددا پۈتۈن جەمئىيەت روھىي توسالغۇ بىمارلىرىنى ھۆرمەتلىشى، چۈشىنىشى، ئاسرىشى كېرەك.

任何组织或者个人不得歧视、侮辱、虐待精神障碍患者，不得非法限制精神障碍患者的人身自由。

ھەرقانداق تەشكىلات ياكى شەخسنىڭ روھىي توسالغۇ بىمارلىرىنى كەمسىتىشىگە، ھاقارەتلىشىگە، خورلىشىغا، روھىي توسالغۇ بىمارلىرىنىڭ جىسمانىي ئەركىنلىكىنى قانۇنسىز چەكلىشىگە يول قويۇلمايدۇ.

新闻报道和文学艺术作品等不得含有歧视、侮辱精神障碍患者的内容。

ئاخبارات خەۋەرلىرى ۋە ئەدەبىيات-سەنئەت ئەسەرلىرى قاتارلىق روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغانلارنى كەمسىتىدىغان، ھاقارەتلەيدىغان مەزمۇنلارنى ئۆز ئىچىگە ئالسا بولمايدۇ.

第六条　精神卫生工作实行政府组织领导、部门各负其责、家庭和单位尽力尽责、全社会共同参与的综合管理机制。

6-ماددا روھىي ساغلاملىق خىزمىتىدە ھۆكۈمەت تەشكىلىي رەھبەرلىك قىلىدىغان، تارماقلار ئۆز مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلىدىغان، ئائىلە ۋە ئورۇن پۈتۈن كۈچى بىلەن مەسئۇلىيىتىنى تولۇق ئادا قىلىدىغان، پۈتۈن جەمئىيەت ئورتاق قاتنىشىدىغان ئۇنىۋېرسال باشقۇرۇش مېخانىزمى يولغا قويۇلىدۇ.

第七条　县级以上人民政府领导精神卫生工作，将其纳入国民经济和社会发展规划，建设和完善精神障碍的预防、治疗和康复服务体系，建立健全精神卫生工作协调机制和工作责任制，对有关部门承担的精神卫生工作进行考核、监督。

7-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتى روھىي ساغلاملىق خىزمىتىگە رەھبەرلىك قىلىپ، ئۇنى خەلق ئىگىلىكى ۋە ئىجتىمائىي تەرەققىيات يىرىك پىلانىغا كىرگۈزۈپ، روھىي توسالغۇنىڭ ئالدىنى ئېلىش، داۋالاش ۋە سالامەتلىكنى ئەسلىگە كەلتۈرۈش مۇلازىمىتى سىستېمىسىنى بەرپا قىلىدۇ ۋە مۇكەممەللەشتۈرىدۇ، روھىي ساغلاملىق خىزمىتىنى ماسلاشتۇرۇش مېخانىزمى ۋە خىزمەت مەسئۇلىيەت تۈزۈمىنى ئورنىتىپ ۋە تاكامۇللاشتۇرۇپ، مۇناسىۋەتلىك تارماقلار ئۈستىگە ئالغان روھىي ساغلاملىق خىزمىتىنى باھالايدۇ ۋە نازارەت قىلىدۇ.

乡镇人民政府和街道办事处根据本地区的实际情况，组织开展预防精神障碍发生、促进精神障碍患者康复等工作。

يېزىلىق، بازارلىق خەلق ھۆكۈمىتى ۋە كوچا ئىش باشقارمىسى ئۆز رايونىنىڭ ئەمەلىي ئەھۋالىغا ئاساسەن، روھىي توسالغۇ پەيدا بولۇشنىڭ ئالدىنى ئېلىش، روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغانلارنىڭ سالامەتلىكىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈشنى ئىلگىرى سۈرۈش قاتارلىق خىزمەتلەرنى تەشكىللەپ قانات يايدۇرىدۇ.

第八条　国务院卫生行政部门主管全国的精神卫生工作。县级以上地方人民政府卫生行政部门主管本行政区域的精神卫生工作。

8-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى پۈتۈن مەملىكەتنىڭ روھىي ساغلاملىق خىزمىتىگە مەسئۇل بولىدۇ. ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى شۇ مەمۇرىي رايوننىڭ روھىي ساغلاملىق خىزمىتىگە مەسئۇل بولىدۇ.

县级以上人民政府司法行政、民政、公安、教育、医疗保障等部门在各自职责范围内负责有关的精神卫生工作。

ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئەدلىيە مەمۇرىيىتى، خەلق ئىشلىرى، جامائەت خەۋپسىزلىكى، مائارىپ، داۋالاش كاپالىتى تارمىقى قاتارلىق تارماقلىرى مەسئۇلىيىتى دائىرىسىدە مۇناسىۋەتلىك روھىي ساغلاملىق خىزمىتىگە مەسئۇل بولىدۇ.

第九条　精神障碍患者的监护人应当履行监护职责，维护精神障碍患者的合法权益。

9-ماددا روھىي توسالغۇ بىمارلىرىنىڭ ۋەسىيسى ۋەسىيلىك مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلىشى، روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغانلارنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىنى قوغدىشى كېرەك.

禁止对精神障碍患者实施家庭暴力，禁止遗弃精神障碍患者。

روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغانلارغا ئائىلە زۇلۇمى سېلىش مەنئى قىلىنىدۇ، روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغانلارنى تاشلىۋېتىش مەنئى قىلىنىدۇ.

第十条　中国残疾人联合会及其地方组织依照法律、法规或者接受政府委托，动员社会力量，开展精神卫生工作。

10-ماددا جۇڭگو مېيىپلەر بىرلەشمىسى ۋە ئۇنىڭ يەرلىك تەشكىلاتلىرى قانۇن-نىزاملار بويىچە ياكى ھۆكۈمەتنىڭ ھاۋالىسىنى قوبۇل قىلىپ، ئىجتىمائىي كۈچلەرنى سەپەرۋەر قىلىپ، روھىي ساغلاملىق خىزمىتىنى قانات يايدۇرىدۇ.

村民委员会、居民委员会依照本法的规定开展精神卫生工作，并对所在地人民政府开展的精神卫生工作予以协助。

كەنت ئاھالە كومىتېتى، شەھەر ئاھالە كومىتېتى مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە روھىي ساغلاملىق خىزمىتىنى قانات يايدۇرىدۇ ھەمدە شۇ جايدىكى خەلق ھۆكۈمىتى قانات يايدۇرغان روھىي ساغلاملىق خىزمىتىگە ياردەم بېرىدۇ.

国家鼓励和支持工会、共产主义青年团、妇女联合会、红十字会、科学技术协会等团体依法开展精神卫生工作。

دۆلەت ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى، كوممۇنىستىك ياشلار ئىتتىپاقى، ئاياللار بىرلەشمىسى، قىزىل كىرېست جەمئىيىتى، پەن-تېخنىكا جەمئىيىتى قاتارلىق تەشكىلاتلارنىڭ روھىي ساغلاملىق خىزمىتىنى قانۇن بويىچە قانات يايدۇرۇشىغا ئىلھام ۋە مەدەت بېرىدۇ.

第十一条　国家鼓励和支持开展精神卫生专门人才的培养，维护精神卫生工作人员的合法权益，加强精神卫生专业队伍建设。

11-ماددا دۆلەت روھىي ساغلاملىق مەخسۇس ئىختىساسلىقلىرىنى يېتىشتۈرۈشكە ئىلھام ۋە مەدەت بېرىپ، روھىي ساغلاملىق خادىملىرىنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىنى قوغدايدۇ، روھىي ساغلاملىق كەسپىي قوشۇنى قۇرۇلۇشىنى كۈچەيتىدۇ.

国家鼓励和支持开展精神卫生科学技术研究，发展现代医学、我国传统医学、心理学，提高精神障碍预防、诊断、治疗、康复的科学技术水平。

دۆلەت روھىي ساغلاملىق پەن-تېخنىكا تەتقىقاتىنى قانات يايدۇرۇشقا ئىلھام ۋە مەدەت بېرىپ، زامانىۋى تېبابەتچىلىك، دۆلىتىمىزنىڭ ئەنئەنىۋى تېبابەتچىلىكى ۋە پىسخولوگىيەسىنى راۋاجلاندۇرۇپ، روھىي توسالغۇنىڭ ئالدىنى ئېلىش، دىياگنوز قويۇش، داۋالاش، سالامەتلىكنى ئەسلىگە كەلتۈرۈش پەن-تېخنىكا سەۋىيەسىنى ئۆستۈرىدۇ.

国家鼓励和支持开展精神卫生领域的国际交流与合作。

دۆلەت روھىي ساغلاملىق ساھەسىدىكى خەلقئارالىق ئالماشتۇرۇش ۋە ھەمكارلىقنى قانات يايدۇرۇشقا ئىلھام ۋە مەدەت بېرىدۇ.

第十二条　各级人民政府和县级以上人民政府有关部门应当采取措施，鼓励和支持组织、个人提供精神卫生志愿服务，捐助精神卫生事业，兴建精神卫生公益设施。

12-ماددا ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى ۋە ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى تەدبىر قوللىنىپ، تەشكىلات ۋە شەخسلەرنىڭ روھىي ساغلاملىق پىدائىيلىق مۇلازىمىتى قىلىشىغا، روھىي ساغلاملىق ئىشلىرىغا ئىئانە قىلىشىغا، روھىي تازىلىق ئاممىۋى پاراۋانلىق ئەسلىھەسى سېلىشىغا ئىلھام ۋە مەدەت بېرىشى كېرەك.

对在精神卫生工作中作出突出贡献的组织、个人，按照国家有关规定给予表彰、奖励。

روھىي ساغلاملىق خىزمىتىدە گەۋدىلىك تۆھپە قوشقان تەشكىلات، شەخسلەر دۆلەتنىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىسى بويىچە تەقدىرلىنىدۇ، مۇكاپاتلىنىدۇ.

第二章　心理健康促进和精神障碍预防

2-باب پىسخىكا ساغلاملىقىنى ئىلگىرى سۈرۈش ۋە روھىي توسالغۇنىڭ ئالدىنى ئېلىش

第十三条　各级人民政府和县级以上人民政府有关部门应当采取措施，加强心理健康促进和精神障碍预防工作，提高公众心理健康水平。

13-ماددا ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى ۋە ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى تەدبىر قوللىنىپ، پىسخىكا ساغلاملىقىنى ئىلگىرى سۈرۈش ۋە روھىي توسالغۇنىڭ ئالدىنى ئېلىش خىزمىتىنى كۈچەيتىپ، ئاممىنىڭ پىسخىكا ساغلاملىقى سەۋىيەسىنى ئۆستۈرۈشى كېرەك.

第十四条　各级人民政府和县级以上人民政府有关部门制定的突发事件应急预案，应当包括心理援助的内容。发生突发事件，履行统一领导职责或者组织处置突发事件的人民政府应当根据突发事件的具体情况，按照应急预案的规定，组织开展心理援助工作。

14-ماددا ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى ۋە ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى تۈزگەن تاسادىپىي ۋەقەلەرگە جىددىي تاقابىل تۇرۇش لايىھەسى پىسخىكا ياردىمى مەزمۇنىنى ئۆز ئىچىگە ئېلىشى كېرەك. تاسادىپىي ۋەقە يۈزبەرگەندە، بىرتۇتاش رەھبەرلىك مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلىدىغان ياكى تاسادىپىي ۋەقەلەرنى تەشكىللەپ بىر تەرەپ قىلىدىغان خەلق ھۆكۈمىتى تاسادىپىي ۋەقەنىڭ كونكرېت ئەھۋالىغا ئاساسەن، جىددىي ئىشلارغا تاقابىل تۇرۇش لايىھەسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە پىسخىكا ياردىمى خىزمىتىنى تەشكىللەپ قانات يايدۇرۇشى كېرەك.

第十五条　用人单位应当创造有益于职工身心健康的工作环境，关注职工的心理健康；对处于职业发展特定时期或者在特殊岗位工作的职工，应当有针对性地开展心理健康教育。

15-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ جىسمانىي ۋە روھىي ساغلاملىقىغا پايدىلىق خىزمەت مۇھىتى يارىتىپ بېرىشى، ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ پىسخىكا ساغلاملىقىغا كۆڭۈل بۆلۈشى كېرەك؛ كەسپىي تەرەققىياتنىڭ مۇئەييەن مەزگىلىدە تۇرۇۋاتقان ياكى ئالاھىدە ئىش ئورنىدا ئىشلەۋاتقان ئىشچى-خىزمەتچىلەرگە قارىتا پىسخىكا ساغلاملىق تەربىيەسىنى قاراتمىلىق ھالدا قانات يايدۇرۇش كېرەك.

第十六条　各级各类学校应当对学生进行精神卫生知识教育；配备或者聘请心理健康教育教师、辅导人员，并可以设立心理健康辅导室，对学生进行心理健康教育。学前教育机构应当对幼儿开展符合其特点的心理健康教育。

16-ماددا ھەر دەرىجىلىك ھەر خىل مەكتەپلەر ئوقۇغۇچىلارغا روھىي ساغلاملىق بىلىملىرى تەربىيەسى بېرىشى كېرەك؛ پىسخىكا ساغلاملىق تەربىيەسى ئوقۇتقۇچىسى، يېتەكچى خادىم قويۇش ياكى تەكلىپ قىلىش ھەمدە پىسخىكا ساغلاملىقى كونسۇلتاتسىيە ئۆيى تەسىس قىلىپ، ئوقۇغۇچىلارغا پىسخىكا ساغلاملىق تەربىيەسى بېرىشكە بولىدۇ. ئوقۇش يېشىغا يەتمىگەن بالىلار مائارىپى ئاپپاراتلىرى بالىلارغا قارىتا ئالاھىدىلىكىگە ئۇيغۇن كېلىدىغان پىسخىكا ساغلاملىق تەربىيەسىنى قانات يايدۇرۇشى كېرەك.

发生自然灾害、意外伤害、公共安全事件等可能影响学生心理健康的事件，学校应当及时组织专业人员对学生进行心理援助。

تەبىئىي ئاپەت، تاسادىپىي زەخىم، ئاممىۋى بىخەتەرلىك ۋەقەسى قاتارلىق ئوقۇغۇچىلارنىڭ پىسخىكا ساغلاملىقىغا تەسىر يەتكۈزۈش ئېھتىمالى بولغان ۋەقەلەر يۈزبەرگەندە، مەكتەپ كەسپىي خادىملارنى ۋاقتىدا تەشكىللەپ ئوقۇغۇچىلارغا پىسخىكا ياردىمى بېرىشى كېرەك.

教师应当学习和了解相关的精神卫生知识，关注学生心理健康状况，正确引导、激励学生。地方各级人民政府教育行政部门和学校应当重视教师心理健康。

ئوقۇتقۇچىلار مۇناسىۋەتلىك روھىي ساغلاملىق بىلىملىرىنى ئۆگىنىشى ۋە چۈشىنىشى، ئوقۇغۇچىلارنىڭ پىسخىكا ساغلاملىق ئەھۋالىغا كۆڭۈل بۆلۈشى، ئوقۇغۇچىلارنى توغرا يېتەكلىشى، رىغبەتلەندۈرۈشى كېرەك. يەرلىك ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرىنىڭ مائارىپ مەمۇرىي تارماقلىرى ۋە مەكتەپلەر ئوقۇتقۇچىلارنىڭ پىسخىكا ساغلاملىقىغا ئەھمىيەت بېرىشى كېرەك.

学校和教师应当与学生父母或者其他监护人、近亲属沟通学生心理健康情况。

مەكتەپ ۋە ئوقۇتقۇچىلار ئوقۇغۇچىلارنىڭ ئاتا-ئانىسى ياكى باشقا ۋەسىيلىرى، يېقىن تۇغقانلىرى بىلەن ئوقۇغۇچىلارنىڭ پىسخىكا ساغلاملىق ئەھۋالى توغرىسىدا پىكىر ئالماشتۇرۇشى كېرەك.

第十七条　医务人员开展疾病诊疗服务，应当按照诊断标准和治疗规范的要求，对就诊者进行心理健康指导；发现就诊者可能患有精神障碍的，应当建议其到符合本法规定的医疗机构就诊。

17-ماددا تېببىي خادىملار كېسەلگە دىياگنوز قويۇش ۋە داۋالاش مۇلازىمىتىنى قانات يايدۇرۇشتا، دىياگنوز ئۆلچىمى ۋە داۋالاش قائىدىسىدىكى تەلەپ بويىچە، دىياگنوز قويغۇچىغا پىسخىكا ساغلاملىقى يېتەكچىلىكى قىلىشى كېرەك؛ كېسەل كۆرسەتكۈچىنىڭ روھىي توسالغۇغا ئۇچراش ئېھتىمالى بارلىقى بايقالسا، ئۇنىڭغا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە ئۇيغۇن كېلىدىغان داۋالاش ئاپپاراتىغا بېرىپ داۋالىنىش تەكلىپى بېرىش كېرەك.

第十八条　监狱、看守所、拘留所、强制隔离戒毒所等场所，应当对服刑人员，被依法拘留、逮捕、强制隔离戒毒的人员等，开展精神卫生知识宣传，关注其心理健康状况，必要时提供心理咨询和心理辅导。

18-ماددا تۈرمە، قاماقخانا، تۇتۇپ تۇرۇش ئورنى، مەجبۇرىي ئايرىپ زەھەر تاشلىتىش ئورنى قاتارلىق سورۇنلار جازا مۇددىتى ئۆتىگۈچىلەر، قانۇن بويىچە توختىتىپ قويۇلغان، قولغا ئېلىنغان، مەجبۇرىي ئايرىپ تاماكا تاشلىغانلار قاتارلىقلارغا روھىي ساغلاملىق بىلىملىرى تەشۋىقاتىنى قانات يايدۇرۇشى، ئۇلارنىڭ پىسخىكا ساغلاملىق ئەھۋالىغا كۆڭۈل بۆلۈشى، زۆرۈر تېپىلغاندا پىسخىكا جەھەتتىن مەسلىھەت بېرىشى ۋە پىسخىكا جەھەتتىن يېتەكچىلىك قىلىشى كېرەك.

第十九条　县级以上地方人民政府人力资源社会保障、教育、卫生、司法行政、公安等部门应当在各自职责范围内分别对本法第十五条至第十八条规定的单位履行精神障碍预防义务的情况进行督促和指导。

19-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئادەم كۈچى بايلىقى ۋە ئىجتىمائىي كاپالەت، مائارىپ، سەھىيە، ئەدلىيە مەمۇرىيىتى، جامائەت خەۋپسىزلىكى تارمىقى قاتارلىق تارماقلىرى ئۆز مەسئۇلىيىتى دائىرىسىدە مۇشۇ قانۇننىڭ 15-ماددىسىدىن 18-ماددىسىغىچە بولغان ماددىلىرىدا بەلگىلەنگەن ئورۇنلارنىڭ روھىي توسالغۇنىڭ ئالدىنى ئېلىش مەجبۇرىيىتىنى ئادا قىلىش ئەھۋالىغا ئايرىم-ئايرىم ھەيدەكچىلىك ۋە يېتەكچىلىك قىلىشى كېرەك.

第二十条　村民委员会、居民委员会应当协助所在地人民政府及其有关部门开展社区心理健康指导、精神卫生知识宣传教育活动，创建有益于居民身心健康的社区环境。

20-ماددا كەنت ئاھالە كومىتېتى، شەھەر ئاھالە كومىتېتى شۇ جايدىكى خەلق ھۆكۈمىتى ۋە ئۇنىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرىنىڭ مەھەللە پىسخىكا ساغلاملىقى يېتەكچىلىكى، روھىي ساغلاملىق بىلىملىرى تەشۋىق-تەربىيە پائالىيىتىنى قانات يايدۇرۇشىغا ھەمكارلىشىپ، ئاھالىنىڭ جىسمانىي ۋە روھىي ساغلاملىقىغا پايدىلىق مەھەللە مۇھىتى بەرپا قىلىشى كېرەك.

乡镇卫生院或者社区卫生服务机构应当为村民委员会、居民委员会开展社区心理健康指导、精神卫生知识宣传教育活动提供技术指导。

يېزا-بازارلىق دوختۇرخانىلار ياكى مەھەللە سەھىيە مۇلازىمەت ئاپپاراتلىرى كەنت ئاھالە كومىتېتى، شەھەر ئاھالە كومىتېتىنىڭ مەھەللە پىسخىكا ساغلاملىق يېتەكچىلىكى، روھىي ساغلاملىق بىلىملىرى تەشۋىق-تەربىيە پائالىيىتىنى قانات يايدۇرۇشىغا تېخنىكا يېتەكچىلىكى قىلىشى كېرەك.

第二十一条　家庭成员之间应当相互关爱，创造良好、和睦的家庭环境，提高精神障碍预防意识；发现家庭成员可能患有精神障碍的，应当帮助其及时就诊，照顾其生活，做好看护管理。

21-ماددا ئائىلە ئەزالىرى ئۆزئارا كۆيۈنۈشى، ياخشى، ئىناق ئائىلە مۇھىتى يارىتىشى، روھىي توسالغۇغا ئۇچراشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ئېڭىنى ئۆستۈرۈشى كېرەك؛ ئائىلە ئەزالىرىنىڭ روھىي توسالغۇغا ئۇچراش ئېھتىمالى بارلىقىنى بايقىسا، ئۇلارنىڭ ۋاقتىدا كېسەل كۆرسىتىشىگە، تۇرمۇشىغا كۆڭۈل بۆلۈشىگە، ھالىدىن ياخشى خەۋەر ئېلىشىغا ياردەم بېرىشى كېرەك.

第二十二条　国家鼓励和支持新闻媒体、社会组织开展精神卫生的公益性宣传，普及精神卫生知识，引导公众关注心理健康，预防精神障碍的发生。

22-ماددا دۆلەت ئاخبارات تاراتقۇلىرى، ئىجتىمائىي تەشكىلاتلارنىڭ روھىي ساغلاملىق ئاممىۋى مەنپەئەتدارلىق تەشۋىقاتىنى قانات يايدۇرۇشىغا ئىلھام ۋە مەدەت بېرىپ، روھىي ساغلاملىق بىلىملىرىنى ئومۇملاشتۇرۇپ، ئاممىنى پىسخىكا ساغلاملىقىغا كۆڭۈل بۆلۈشكە يېتەكلەپ، روھىي توسالغۇ پەيدا بولۇشنىڭ ئالدىنى ئالىدۇ.

第二十三条　心理咨询人员应当提高业务素质，遵守执业规范，为社会公众提供专业化的心理咨询服务。

23-ماددا پىسخىكىلىق مەسلىھەتچىلەر كەسپىي ساپاسىنى ئۆستۈرۈشى، كەسىپ بىلەن شۇغۇللىنىش قائىدىسىگە رىئايە قىلىشى، جەمئىيەتتىكى ئاممىغا كەسىپلەشكەن پىسخىكىلىق مەسلىھەت بېرىش مۇلازىمىتى قىلىشى كېرەك.

心理咨询人员不得从事心理治疗或者精神障碍的诊断、治疗。

پىسخىكىلىق مەسلىھەتچىلەرنىڭ پىسخىكىلىق داۋالاش ياكى روھىي توسالغۇغا دىياگنوز قويۇشى، داۋالاش بىلەن شۇغۇللىنىشىغا يول قويۇلمايدۇ.

心理咨询人员发现接受咨询的人员可能患有精神障碍的，应当建议其到符合本法规定的医疗机构就诊。

پىسخىكىلىق مەسلىھەتچىلەر مەسلىھەت سورىغۇچىنىڭ روھىي توسالغۇغا ئۇچراش ئېھتىمالى بارلىقىنى بايقىسا، مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە ئۇيغۇن كېلىدىغان داۋالاش ئاپپاراتىغا بېرىپ داۋالىنىش تەكلىپى بېرىشى كېرەك.

心理咨询人员应当尊重接受咨询人员的隐私，并为其保守秘密。

پىسخىكىلىق مەسلىھەت بەرگۈچىلەر مەسلىھەت سورىغۇچىنىڭ شەخسىي سىرىغا ھۆرمەت قىلىشى ھەمدە ئۇنىڭ مەخپىيىتىنى ساقلىشى كېرەك.

第二十四条　国务院卫生行政部门建立精神卫生监测网络，实行严重精神障碍发病报告制度，组织开展精神障碍发生状况、发展趋势等的监测和专题调查工作。精神卫生监测和严重精神障碍发病报告管理办法，由国务院卫生行政部门制定。

24-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى روھىي ساغلاملىق كۆزىتىش-ئۆلچەش تورى قۇرۇپ، ئېغىر روھىي توسالغۇ پەيدا بولۇشنى دوكلات قىلىش تۈزۈمىنى يولغا قويۇپ، روھىي توسالغۇغا ئۇچراش ئەھۋالى، تەرەققىيات يۈزلىنىشى قاتارلىقلارنى كۆزىتىش ۋە مەخسۇس تېمىدا تەكشۈرۈش خىزمىتىنى تەشكىللەپ قانات يايدۇرىدۇ. روھىي ساغلاملىقنى كۆزىتىش-ئۆلچەش ۋە ئېغىر روھىي توسالغۇ پەيدا بولىدىغان كېسەلنى دوكلات قىلىشنى باشقۇرۇش چارىسىنى گوۋۇيۈەننىڭ سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى چىقىرىدۇ.

国务院卫生行政部门应当会同有关部门、组织，建立精神卫生工作信息共享机制，实现信息互联互通、交流共享。

گوۋۇيۈەننىڭ سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى مۇناسىۋەتلىك تارماق، تەشكىلاتلار بىلەن بىرلىكتە روھىي ساغلاملىق خىزمىتى ئۇچۇرلىرىدىن تەڭ پايدىلىنىش مېخانىزمى ئورنىتىپ، ئۇچۇرلارنى ئۆزئارا تۇتاشتۇرۇش، ئالماشتۇرۇپ تەڭ پايدىلىنىشنى ئىشقا ئاشۇرۇشى كېرەك.

第三章　精神障碍的诊断和治疗

3-باب روھىي توسالغۇغا دىياگنوز قويۇش ۋە ئۇنى داۋالاش

第二十五条　开展精神障碍诊断、治疗活动，应当具备下列条件，并依照医疗机构的管理规定办理有关手续:

25-ماددا روھىي توسالغۇغا دىياگنوز قويۇش، داۋالاش پائالىيىتىنى قانات يايدۇرۇشتا، تۆۋەندىكى شارائىتلارنى ھازىرلاش ھەمدە داۋالاش ئاپپاراتىنىڭ باشقۇرۇش بەلگىلىمىسى بويىچە مۇناسىۋەتلىك رەسمىيەتلەرنى بېجىرىش كېرەك :

（一）有与从事的精神障碍诊断、治疗相适应的精神科执业医师、护士；

( 1 ) شۇغۇللىنىۋاتقان روھىي توسالغۇغا دىياگنوز قويۇش، داۋالاشقا ماس كېلىدىغان روھىي پەن كەسپىدە كەسىپ بىلەن شۇغۇللىنىدىغان ۋىراچ، سېسترا بولۇش؛

（二）有满足开展精神障碍诊断、治疗需要的设施和设备；

( 2 ) روھىي توسالغۇغا دىياگنوز قويۇش، داۋالاش ئېھتىياجىنى قاندۇرىدىغان ئەسلىھە ۋە ئۈسكۈنە بولۇش؛

（三）有完善的精神障碍诊断、治疗管理制度和质量监控制度。

( 3 ) مۇكەممەل بولغان روھىي توسالغۇغا دىياگنوز قويۇش، داۋالاشنى باشقۇرۇش تۈزۈمى ۋە سۈپەتنى نازارەت قىلىش-تىزگىنلەش تۈزۈمى بولۇش.

从事精神障碍诊断、治疗的专科医疗机构还应当配备从事心理治疗的人员。

روھىي توسالغۇغا دىياگنوز قويۇش، داۋالاش بىلەن شۇغۇللىنىدىغان مەخسۇس داۋالاش ئاپپاراتى پىسخىكىلىق داۋالاش بىلەن شۇغۇللىنىدىغانلارنىمۇ سەپلىشى كېرەك.

第二十六条　精神障碍的诊断、治疗，应当遵循维护患者合法权益、尊重患者人格尊严的原则，保障患者在现有条件下获得良好的精神卫生服务。

26-ماددا روھىي توسالغۇغا دىياگنوز قويۇش، داۋالاشتا، بىمارنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىنى قوغداش، بىمارنىڭ ئىنسانىي ئىززىتىگە ھۆرمەت قىلىش پىرىنسىپىغا ئەمەل قىلىپ، بىمارنىڭ ھازىرقى شارائىتتا ياخشى روھىي ساغلاملىق مۇلازىمىتىگە ئېرىشىشىگە كاپالەتلىك قىلىش كېرەك.

精神障碍分类、诊断标准和治疗规范，由国务院卫生行政部门组织制定。

روھىي توسالغۇنى تۈرگە ئايرىش، دىياگنوز قويۇش ئۆلچىمى ۋە داۋالاش قائىدىسىنى گوۋۇيۈەننىڭ سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى تۈزۈشكە تەشكىللەيدۇ.

第二十七条　精神障碍的诊断应当以精神健康状况为依据。

27-ماددا روھىي توسالغۇغا دىياگنوز قويۇشتا روھىي ساغلاملىق ئەھۋالىنى ئاساس قىلىش كېرەك.

除法律另有规定外，不得违背本人意志进行确定其是否患有精神障碍的医学检查。

قانۇندا ئايرىم بەلگىلىمە بولغانلىرىنى ھېسابقا ئالمىغاندا، ئۆزىنىڭ ئىرادىسىگە خىلاپ ھالدا روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغان-ئۇچرىمىغانلىقىنى تېببىي تەكشۈرۈشكە بولمايدۇ.

第二十八条　除个人自行到医疗机构进行精神障碍诊断外，疑似精神障碍患者的近亲属可以将其送往医疗机构进行精神障碍诊断。对查找不到近亲属的流浪乞讨疑似精神障碍患者，由当地民政等有关部门按照职责分工，帮助送往医疗机构进行精神障碍诊断。

28-ماددا شەخسلەر ئۆزى داۋالاش ئاپپاراتىغا بېرىپ روھىي توسالغۇغا دىياگنوز قويغاندىن سىرت، گۇمانىي روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغان ئاغرىقلارنىڭ يېقىن تۇغقانلىرى ئۇنى داۋالاش ئاپپاراتىغا ئاپىرىپ روھىي توسالغۇغا دىياگنوز قويدۇرسا بولىدۇ. يېقىن ئۇرۇق ـ تۇغقانلىرىنى تاپالمىغان سەرگەردان تىلەمچىلىك قىلىۋاتقان گۇمانىي روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغان ئاغرىقلارغا قارىتا، شۇ جايدىكى خەلق ئىشلىرى قاتارلىق ئالاقىدار تارماقلار ۋەزىپە ـ مەسئۇلىيىتى بويىچە ئىش تەقسىملەپ، داۋالاش ئاپپاراتلىرىغا ئاپىرىپ روھىي توسالغۇغا دىياگنوز قويدۇرۇشقا ياردەم بەردى.

疑似精神障碍患者发生伤害自身、危害他人安全的行为，或者有伤害自身、危害他人安全的危险的，其近亲属、所在单位、当地公安机关应当立即采取措施予以制止，并将其送往医疗机构进行精神障碍诊断。

گۇمانىي روھىي توسالغۇ بىمارلىرىدا ئۆزىگە زىيان يەتكۈزىدىغان، باشقىلارنىڭ بىخەتەرلىكىگە خەۋپ يەتكۈزىدىغان قىلمىش سادىر بولسا ياكى ئۆزىگە زىيان سالىدىغان، باشقىلارنىڭ بىخەتەرلىكىگە زىيان يەتكۈزۈش خەۋپى بولسا، ئۇنىڭ يېقىن تۇغقانلىرى، ئىشلەۋاتقان ئورنى، شۇ جايدىكى گوڭئەن ئورگىنى دەرھال تەدبىر قوللىنىپ توسۇشى ھەمدە ئۇنى داۋالاش ئاپپاراتىغا ئاپىرىپ روھىي توسالغۇغا دىياگنوز قويدۇرۇشى كېرەك.

医疗机构接到送诊的疑似精神障碍患者，不得拒绝为其作出诊断。

داۋالاش ئاپپاراتى دىياگنوز قويۇشقا ئەۋەتكەن گۇمانىي روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغان ئاغرىقلارنى تاپشۇرۇۋالغاندىن كېيىن، ئۇنىڭغا دىياگنوز قويۇشنى رەت قىلسا بولمايدۇ.

第二十九条　精神障碍的诊断应当由精神科执业医师作出。

29-ماددا روھىي توسالغۇغا دىياگنوز قويۇشنى روھىي پەن كەسپىي دوختۇرى چىقىرىشى كېرەك.

医疗机构接到依照本法第二十八条第二款规定送诊的疑似精神障碍患者，应当将其留院，立即指派精神科执业医师进行诊断，并及时出具诊断结论。

داۋالاش ئاپپاراتى مۇشۇ قانۇننىڭ 28-ماددىسىنىڭ 2-تارمىقىدىكى بەلگىلىمە بويىچە دىياگنوز قويۇشقا ئەۋەتكەن گۇمانىي روھىي توسالغۇ ئاغرىقلىرىنى تاپشۇرۇۋالغاندا، ئۇنى دوختۇرخانىدا قالدۇرۇپ، روھىي كېسەللىكلەر بۆلۈمىنىڭ كەسپىي دوختۇرىنى دەرھال دىياگنوز قويۇشقا ئەۋەتىشى ھەمدە ۋاقتىدا دىياگنوز يەكۈنى چىقىرىشى كېرەك.

第三十条　精神障碍的住院治疗实行自愿原则。

30-ماددا روھىي توسالغۇنى بالنىستتا ياتقۇزۇپ داۋالاشتا ئىختىيارلىق پىرىنسىپى يولغا قويۇلىدۇ.

诊断结论、病情评估表明，就诊者为严重精神障碍患者并有下列情形之一的，应当对其实施住院治疗:

دىياگنوز خۇلاسىسى، كېسەللىك ئەھۋالىنى باھالاشتا كۆرسىتىلىشىچە، دىياگنوز قويغۇچى ئېغىر روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغان ئاغرىق بولسا ھەمدە تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلسە، ئۇنى دوختۇرخانىدا يېتىپ داۋالاش كېرەك :

（一）已经发生伤害自身的行为，或者有伤害自身的危险的；

（一）已经发生伤害自身的行为，或者有伤害自身的危险的；

（二）已经发生危害他人安全的行为，或者有危害他人安全的危险的。

( 2 ) باشقىلارنىڭ بىخەتەرلىكىگە خەۋپ يەتكۈزىدىغان قىلمىش سادىر بولغان ياكى باشقىلارنىڭ بىخەتەرلىكىگە خەۋپ يەتكۈزۈش خەۋپى بارلار.

第三十一条　精神障碍患者有本法第三十条第二款第一项情形的，经其监护人同意，医疗机构应当对患者实施住院治疗；监护人不同意的，医疗机构不得对患者实施住院治疗。监护人应当对在家居住的患者做好看护管理。

31-ماددا روھىي توسالغۇ بىمارلىرىدا مۇشۇ قانۇننىڭ 30-ماددا 2-تارمىقىنىڭ ( 1 ) تارماقچىسىدىكى ئەھۋال كۆرۈلسە، داۋالاش ئاپپاراتى ئۇنىڭ ۋەسىيسىنىڭ ماقۇللۇقىنى ئالغاندىن كېيىن، بىمارنى بالنىستتا ياتقۇزۇپ داۋالىشى كېرەك؛ ۋەسىي قوشۇلمىسا، داۋالاش ئاپپاراتى بىمارنى بالنىستتا ياتقۇزۇپ داۋالىسا بولمايدۇ. ۋەسىيلەر ئائىلىسىدە ئولتۇرىدىغان بىمارلارغا ياخشى قارىشى كېرەك.

第三十二条　精神障碍患者有本法第三十条第二款第二项情形，患者或者其监护人对需要住院治疗的诊断结论有异议，不同意对患者实施住院治疗的，可以要求再次诊断和鉴定。

32-ماددا روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغان بىمارلاردا مۇشۇ قانۇننىڭ 30-ماددىسىنىڭ 2-تارمىقىنىڭ ( 2 ) تارماقچىسىدىكى ئەھۋال كۆرۈلگەندە، بىمار ياكى ئۇنىڭ ۋەسىيسى بالنىستتا يېتىپ داۋالىنىشقا تېگىشلىك دىياگنوز يەكۈنىگە باشقىچە پىكرى بولۇپ، بىمارنى بالنىستتا ياتقۇزۇپ داۋالاشقا قوشۇلمىسا، قايتا دىياگنوز قويۇش ۋە باھالاشنى تەلەپ قىلسا بولىدۇ.

依照前款规定要求再次诊断的，应当自收到诊断结论之日起三日内向原医疗机构或者其他具有合法资质的医疗机构提出。承担再次诊断的医疗机构应当在接到再次诊断要求后指派二名初次诊断医师以外的精神科执业医师进行再次诊断，并及时出具再次诊断结论。承担再次诊断的执业医师应当到收治患者的医疗机构面见、询问患者，该医疗机构应当予以配合。

ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە قايتا دىياگنوز قويۇشتا، دىياگنوز يەكۈنىنى تاپشۇرۇۋالغان كۈندىن باشلاپ ئۈچ كۈن ئىچىدە ئەسلىدىكى داۋالاش ئاپپاراتى ياكى قانۇنلۇق سالاھىيەتكە ئىگە باشقا داۋالاش ئاپپاراتىغا ئوتتۇرىغا قويۇش كېرەك. قايتا دىياگنوز قويۇشنى ئۈستىگە ئالغان داۋالاش ئاپپاراتى قايتا دىياگنوز قويۇش تەلىپىنى تاپشۇرۇۋالغاندىن كېيىن، تۇنجى دىياگنوز قويىدىغان ئىككى ۋىراچتىن باشقا روھىي كېسەللىكلەر كەسپىي دوختۇرىنى قايتا دىياگنوز قويۇشقا ئەۋەتىشى ھەمدە ۋاقتىدا قايتا دىياگنوز يەكۈنى چىقىرىشى كېرەك. قايتا دىياگنوز قويۇشنى ئۈستىگە ئالغان كەسپىي دوختۇر بىمارنى قوبۇل قىلىپ داۋالىغان داۋالاش ئاپپاراتىغا بېرىپ بىمار بىلەن كۆرۈشۈشى، ئۇلاردىن سوئال سورىشى، شۇ داۋالاش ئاپپاراتى ماسلىشىشى كېرەك.

对再次诊断结论有异议的，可以自主委托依法取得执业资质的鉴定机构进行精神障碍医学鉴定；医疗机构应当公示经公告的鉴定机构名单和联系方式。接受委托的鉴定机构应当指定本机构具有该鉴定事项执业资格的二名以上鉴定人共同进行鉴定，并及时出具鉴定报告。

قايتا دىياگنوز يەكۈنىگە باشقىچە پىكرى بولسا، قانۇن بويىچە كەسپىي سالاھىيەتكە ئېرىشكەن باھالاش ئاپپاراتىغا روھىي توسالغۇنى تېببىي باھالاشنى ئۆز ئالدىغا ھاۋالە قىلسا بولىدۇ؛ داۋالاش ئاپپاراتى ئېلان قىلىنغان باھالاش ئاپپاراتىنىڭ ئىسىملىكى ۋە ئالاقىلىشىش ئۇسۇلىنى ئېلان قىلىشى كېرەك. ھاۋالىنى قوبۇل قىلغان باھالاش ئاپپاراتى شۇ ئاپپاراتتىكى باھالاش ئىشى بويىچە كەسىپ بىلەن شۇغۇللىنىش سالاھىيىتىگە ئىگە ئىككىدىن ئارتۇق بېكىتكۈچىنى بىرلىكتە باھالاشقا بەلگىلىشى ھەمدە ۋاقتىدا باھالاش دوكلاتى بېرىشى كېرەك.

第三十三条　鉴定人应当到收治精神障碍患者的医疗机构面见、询问患者，该医疗机构应当予以配合。

33-ماددا بېكىتكۈچى روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغان بىمارلارنى قوبۇل قىلىپ داۋالايدىغان داۋالاش ئاپپاراتىغا بېرىپ بىمار بىلەن كۆرۈشۈشى، ئۇلاردىن سوئال سورىشى، شۇ داۋالاش ئاپپاراتى ماسلىشىشى كېرەك.

鉴定人本人或者其近亲属与鉴定事项有利害关系，可能影响其独立、客观、公正进行鉴定的，应当回避。

بېكىتكۈچىنىڭ ئۆزى ياكى ئۇنىڭ يېقىن تۇغقانلىرىنىڭ باھالاش ئىشى بىلەن پايدا-زىيان مۇناسىۋىتى بولۇپ، ئۇنىڭ مۇستەقىل، ئوبيېكتىپ، ئادىل باھالىشىغا تەسىر يەتكۈزۈش ئېھتىمالى بولسا، ئۆزىنى چەتكە ئېلىشى كېرەك.

第三十四条　鉴定机构、鉴定人应当遵守有关法律、法规、规章的规定，尊重科学，恪守职业道德，按照精神障碍鉴定的实施程序、技术方法和操作规范，依法独立进行鉴定，出具客观、公正的鉴定报告。

34-ماددا باھالاش ئاپپاراتى، بېكىتكۈچىلەر مۇناسىۋەتلىك قانۇن-نىزام، قائىدىلەردىكى بەلگىلىمىلەرگە ئەمەل قىلىشى، ئىلىم-پەنگە ھۆرمەت قىلىشى، كەسىپ ئەخلاقىغا ئەمەل قىلىشى، روھىي توسالغۇنى باھالاشنى يولغا قويۇش تەرتىپى، تېخنىكىلىق ئۇسۇل ۋە مەشغۇلات قائىدىسى بويىچە، قانۇن بويىچە مۇستەقىل باھالاپ، ئوبيېكتىپ، ئادىل باھالاش دوكلاتى بېرىشى كېرەك.

鉴定人应当对鉴定过程进行实时记录并签名。记录的内容应当真实、客观、准确、完整，记录的文本或者声像载体应当妥善保存。

بېكىتكۈچى باھالاش جەريانىنى شۇ ۋاقىتنىڭ ئۆزىدە خاتىرىلىشى ھەمدە ئىمزا قويۇشى كېرەك. خاتىرىلەنگەن مەزمۇن ھەقىقىي، ئوبيېكتىپ، توغرا، مۇكەممەل بولۇشى، خاتىرىلەنگەن تېكىست ياكى ئۈن-سىن ۋاسىتىسىنى ئوبدان ساقلاش كېرەك.

第三十五条　再次诊断结论或者鉴定报告表明，不能确定就诊者为严重精神障碍患者，或者患者不需要住院治疗的，医疗机构不得对其实施住院治疗。

35-ماددا قايتا دىياگنوز قويۇش خۇلاسىسى ياكى باھالاش دوكلاتىدا كۆرسىتىلىشىچە، دىياگنوز قويغۇچىنى ئېغىر روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغان بىمار دەپ بېكىتكىلى بولمىسا ياكى بىمار بالنىستتا يېتىپ داۋالانمىسىمۇ، داۋالاش ئاپپاراتى ئۇنى بالنىستتا ياتقۇزۇپ داۋالىسا بولمايدۇ.

再次诊断结论或者鉴定报告表明，精神障碍患者有本法第三十条第二款第二项情形的，其监护人应当同意对患者实施住院治疗。监护人阻碍实施住院治疗或者患者擅自脱离住院治疗的，可以由公安机关协助医疗机构采取措施对患者实施住院治疗。

قايتا دىياگنوز خۇلاسىسى ياكى باھالاش دوكلاتىدا روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغان ئاغرىقلاردا مۇشۇ قانۇننىڭ 30-ماددىسىنىڭ 2-تارمىقىنىڭ ( 2 ) تارماقچىسىدا ئەھۋال كۆرۈلسە، ئۇلارنىڭ ۋەسىيسى ئاغرىقنى دوختۇرخانىدا يېتىپ داۋالىنىشقا قوشۇلۇشى كېرەك، دەپ ئېنىق كۆرسىتىلدى. ۋەسىيلەر بالنىستتا يېتىپ داۋالىنىشقا توسقۇنلۇق قىلسا ياكى بىمار ئۆز مەيلىچە دوختۇرخانىدا يېتىپ داۋالانسا، جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنى داۋالاش ئاپپاراتىنىڭ تەدبىر قوللىنىپ بىمارنى بالنىستتا ياتقۇزۇپ داۋالىشىغا ياردەملەشسە بولىدۇ.

在相关机构出具再次诊断结论、鉴定报告前，收治精神障碍患者的医疗机构应当按照诊疗规范的要求对患者实施住院治疗。

ئالاقىدار ئاپپارات قايتا دىياگنوز قويۇش يەكۈنى، باھالاش دوكلاتى چىقىرىشتىن بۇرۇن، روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغان ئاغرىقلارنى قوبۇل قىلىپ داۋالىغان داۋالاش ئاپپاراتى داۋالاش قائىدىسىدىكى تەلەپ بويىچە ئاغرىقنى دوختۇرخانىدا يېتىپ داۋالىشى كېرەك.

第三十六条　诊断结论表明需要住院治疗的精神障碍患者，本人没有能力办理住院手续的，由其监护人办理住院手续；患者属于查找不到监护人的流浪乞讨人员的，由送诊的有关部门办理住院手续。

36-ماددا دىياگنوز يەكۈنىدە بالنىستتا يېتىپ داۋالىنىشقا تېگىشلىك روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغان ئاغرىقلاردىن شۇ كىشىنىڭ بالنىستتا يېتىش رەسمىيىتىنى بېجىرىشكە ئىقتىدارى بولمىسا، ئۇنىڭ ۋەسىيسى بالنىستتا يېتىلىش رەسمىيىتىنى بېجىرىدۇ؛ بىمار ۋەسىيسى تېپىلمايدىغان سەرگەردان تىلەمچىگە تەۋە بولسا، داۋالىنىشقا ئەۋەتكەن ئالاقىدار تارماق بالنىستتا يېتىش رەسمىيىتىنى بېجىرىدۇ.

精神障碍患者有本法第三十条第二款第二项情形，其监护人不办理住院手续的，由患者所在单位、村民委员会或者居民委员会办理住院手续，并由医疗机构在患者病历中予以记录。

روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغان بىمارلاردا مۇشۇ قانۇننىڭ 30-ماددىسىنىڭ 2-تارمىقىنىڭ ( 2 ) تارماقچىسىدىكى ئەھۋاللار كۆرۈلسە، ئۇنىڭ ۋەسىيسى بالنىستتا يېتىش رەسمىيىتىنى بېجىرمىسە، بىمار تۇرۇشلۇق ئورۇن، كەنت ئاھالە كومىتېتى ياكى شەھەر ئاھالە كومىتېتى بالنىستتا قونۇش رەسمىيىتىنى بېجىرىدۇ ھەمدە داۋالاش ئاپپاراتى بىمارنىڭ كېسەل تارىخىغا خاتىرىلەيدۇ.

第三十七条　医疗机构及其医务人员应当将精神障碍患者在诊断、治疗过程中享有的权利，告知患者或者其监护人。

37-ماددا داۋالاش ئاپپاراتى ۋە ئۇنىڭ تېببىي خادىملىرى روھىي توسالغۇ بىمارلىرىنى دىياگنوز قويۇش، داۋالاش جەريانىدا بەھرىمەن بولىدىغان ھوقۇققا ئىگە قىلىپ، بىمارغا ياكى ئۇنىڭ ۋەسىيسىگە ئۇقتۇرۇپ قويۇشى كېرەك.

第三十八条　医疗机构应当配备适宜的设施、设备，保护就诊和住院治疗的精神障碍患者的人身安全，防止其受到伤害，并为住院患者创造尽可能接近正常生活的环境和条件。

38-ماددا داۋالاش ئاپپاراتى مۇۋاپىق ئەسلىھە، ئۈسكۈنىلەرنى سەپلەپ، داۋالانغان ۋە بالنىستتا يېتىپ داۋالىنىۋاتقان روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغانلارنىڭ جىسمانىي بىخەتەرلىكىنى قوغدىشى، ئۇلارنىڭ زىيانكەشلىككە ئۇچرىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىشى ھەمدە بالنىستتا يېتىۋاتقانلارغا ئىمكانقەدەر نورمال تۇرمۇش مۇھىتى ۋە شارائىتى يارىتىپ بېرىشى كېرەك.

第三十九条　医疗机构及其医务人员应当遵循精神障碍诊断标准和治疗规范，制定治疗方案，并向精神障碍患者或者其监护人告知治疗方案和治疗方法、目的以及可能产生的后果。

39-ماددا داۋالاش ئاپپاراتى ۋە ئۇنىڭ تېببىي خادىملىرى روھىي توسالغۇغا دىياگنوز قويۇش ئۆلچىمى ۋە داۋالاش قائىدىسىگە ئەمەل قىلىپ، داۋالاش لايىھەسى تۈزۈشى ھەمدە روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغانلارغا ياكى ئۇلارنىڭ ۋەسىيلىرىگە داۋالاش لايىھەسى ۋە داۋالاش ئۇسۇلى، مەقسىتى شۇنىڭدەك كېلىپ چىقىش ئېھتىمالى بولغان ئاقىۋەتنى ئۇقتۇرۇشى كېرەك.

第四十条　精神障碍患者在医疗机构内发生或者将要发生伤害自身、危害他人安全、扰乱医疗秩序的行为，医疗机构及其医务人员在没有其他可替代措施的情况下，可以实施约束、隔离等保护性医疗措施。实施保护性医疗措施应当遵循诊断标准和治疗规范，并在实施后告知患者的监护人。

40-ماددا روھىي توسالغۇ بىمارلىرىدا داۋالاش ئاپپاراتىدا ئۆزىگە زىيان يەتكۈزىدىغان، باشقىلارنىڭ بىخەتەرلىكىگە خەۋپ يەتكۈزىدىغان، داۋالاش تەرتىپىنى قالايمىقانلاشتۇرىدىغان قىلمىش سادىر بولسا ياكى سادىر بولىدۇ، داۋالاش ئاپپاراتى ۋە ئۇنىڭ تېببىي خادىملىرى باشقا ئورۇنباسار تەدبىرى بولمىغان ئەھۋالدا چەكلەش، ئايرىش قاتارلىق قوغداش خاراكتېرلىك داۋالاش تەدبىرى قوللانسا بولىدۇ. قوغداش خاراكتېرلىك داۋالاش تەدبىرى قوللىنىشتا، دىياگنوز قويۇش ئۆلچىمى ۋە داۋالاش قائىدىسىگە ئەمەل قىلىش ھەمدە يولغا قويۇلغاندىن كېيىن بىمارغا ۋەسىيسىگە ئۇقتۇرۇپ قويۇش كېرەك.

禁止利用约束、隔离等保护性医疗措施惩罚精神障碍患者。

چەكلەش، ئايرىۋېتىش قاتارلىق قوغداش خاراكتېرلىك داۋالاش تەدبىرلىرىدىن پايدىلىنىپ روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغانلارنى جازالاش مەنئى قىلىنىدۇ.

第四十一条　对精神障碍患者使用药物，应当以诊断和治疗为目的，使用安全、有效的药物，不得为诊断或者治疗以外的目的使用药物。

41-ماددا روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغان ئاغرىقلارغا دورا ئىشلىتىشتە، دىياگنوز قويۇش ۋە داۋالاشنى مەقسەت قىلىش، بىخەتەر، ئۈنۈملۈك دورىلارنى ئىشلىتىش كېرەك، دىياگنوز قويۇش ياكى داۋالاشتىن باشقا مەقسەتتە دورا ئىشلىتىشكە بولمايدۇ.

医疗机构不得强迫精神障碍患者从事生产劳动。

داۋالاش ئاپپاراتلىرى روھىي توسالغۇ بىمارلىرىنى ئىشلەپچىقىرىش ئەمگىكى بىلەن شۇغۇللىنىشقا مەجبۇرلىسا بولمايدۇ.

第四十二条　禁止对依照本法第三十条第二款规定实施住院治疗的精神障碍患者实施以治疗精神障碍为目的的外科手术。

42-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 30-ماددىسىنىڭ 2-تارمىقىدىكى بەلگىلىمە بويىچە دوختۇرخانىدا يېتىپ داۋالانغان روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغان بىمارلارنى روھىي توسالغۇنى داۋالاش مەقسەت قىلىنغان تاشقى كېسەللىكلەر ئوپېراتسىيەسى قىلىش مەنئى قىلىنىدۇ.

第四十三条　医疗机构对精神障碍患者实施下列治疗措施，应当向患者或者其监护人告知医疗风险、替代医疗方案等情况，并取得患者的书面同意；无法取得患者意见的，应当取得其监护人的书面同意，并经本医疗机构伦理委员会批准:

43-ماددا داۋالاش ئاپپاراتى روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغان بىمارلارغا تۆۋەندىكى داۋالاش تەدبىرلىرىنى قوللىنىشتا، بىمارغا ياكى ئۇنىڭ ۋەسىيسىگە داۋالاش خەۋپ-خەتىرى، سەپلىمە داۋالاش لايىھەسى قاتارلىق ئەھۋاللارنى ئۇقتۇرۇشى ھەمدە بىمارنىڭ يازما ماقۇللۇقىنى ئېلىشى كېرەك؛ بىمارنىڭ پىكرىنى ئالغىلى بولمىسا، ئۇنىڭ ۋەسىيسىنىڭ يازما ماقۇللۇقىنى ئېلىش ھەمدە شۇ داۋالاش ئاپپاراتى ئېتىكا كومىتېتىنىڭ تەستىقىنى ئېلىش كېرەك :

（一）导致人体器官丧失功能的外科手术；

( 1 ) ئادەم بەدىنى ئەزالىرىنىڭ ئىقتىدارىنى يوقىتىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدىغان تاشقى كېسەللىكلەر ئوپېراتسىيەسى؛

（二）与精神障碍治疗有关的实验性临床医疗。

( 2 ) روھىي توسالغۇنى داۋالاشقا مۇناسىۋەتلىك تەجرىبە خاراكتېرلىك كىلىنىكىلىق داۋالاش.

实施前款第一项治疗措施，因情况紧急查找不到监护人的，应当取得本医疗机构负责人和伦理委员会批准。

ئالدىنقى تارماقنىڭ 1-تۈرلۈك داۋالاش تەدبىرىنى يولغا قويۇشتا، ئەھۋال جىددىي بولغانلىقتىن ۋەسىيسىنى تاپالمىغاندا، شۇ داۋالاش ئاپپاراتىنىڭ مەسئۇلى ۋە ئېتىكا كومىتېتىنىڭ تەستىقىنى ئېلىش كېرەك.

禁止对精神障碍患者实施与治疗其精神障碍无关的实验性临床医疗。

روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغانلارنى روھىي توسالغۇغا ئۇچرىتىشنى داۋالاش بىلەن مۇناسىۋەتسىز تەجرىبە خاراكتېرلىك كىلىنىكىلىق داۋالاش مەنئى قىلىنىدۇ.

第四十四条　自愿住院治疗的精神障碍患者可以随时要求出院，医疗机构应当同意。

44-ماددا بالنىستتا يېتىپ داۋالىنىشنى ئىختىيار قىلغان روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغانلار بالنىستتىن چىقىشنى خالىغان چاغدا تەلەپ قىلسا بولىدۇ، داۋالاش ئاپپاراتى بۇنىڭغا قوشۇلۇشى كېرەك.

对有本法第三十条第二款第一项情形的精神障碍患者实施住院治疗的，监护人可以随时要求患者出院，医疗机构应当同意。

مۇشۇ قانۇننىڭ 30-ماددىسىنىڭ 2-تارمىقىنىڭ ( 1 ) تارماقچىسىدىكى ئەھۋال كۆرۈلگەن روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغان بىمارلارنى بالنىستتا ياتقۇزۇپ داۋالىتىشتا، ۋەسىي بىماردىن بالنىستتىن چىقىشنى خالىغان چاغدا تەلەپ قىلسا بولىدۇ، داۋالاش ئاپپاراتى بۇنىڭغا قوشۇلۇشى كېرەك.

医疗机构认为前两款规定的精神障碍患者不宜出院的，应当告知不宜出院的理由；患者或者其监护人仍要求出院的，执业医师应当在病历资料中详细记录告知的过程，同时提出出院后的医学建议，患者或者其监护人应当签字确认。

داۋالاش ئاپپاراتى ئالدىنقى ئىككى تارماقتا بەلگىلەنگەن روھىي توسالغۇ بىمارلىرىنى دوختۇرخانىدىن چىقىشقا بولمايدۇ دەپ قارىسا، دوختۇرخانىدىن چىقىشقا بولمايدىغان سەۋەبنى ئۇقتۇرۇپ قويۇشى كېرەك؛ بىمار ياكى ئۇنىڭ ۋەسىيلىرى بالنىستتىن چىقىشنى داۋاملىق تەلەپ قىلسا، كەسپىي دوختۇر كېسەل تارىخى ماتېرىيالىغا ئۇقتۇرۇش جەريانىنى تەپسىلىي خاتىرىلىشى، شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا بالنىستتىن چىققاندىن كېيىنكى تېببىي تەكلىپنى بېرىشى، بىمار ياكى ئۇنىڭ ۋەسىيسى ئىمزا قويۇپ مۇئەييەنلەشتۈرۈشى كېرەك.

对有本法第三十条第二款第二项情形的精神障碍患者实施住院治疗，医疗机构认为患者可以出院的，应当立即告知患者及其监护人。

مۇشۇ قانۇننىڭ 30-ماددىسىنىڭ 2-تارمىقىنىڭ ( 2 ) تارماقچىسىدىكى ئەھۋال كۆرۈلگەن روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغان بىمارلارنى بالنىستتا ياتقۇزۇپ داۋالىغاندا، داۋالاش ئاپپاراتى بىمارنى بالنىستتىن چىقسا بولىدۇ دەپ قارىسا، بىمارغا ۋە ئۇنىڭ ۋەسىيسىگە دەرھال ئۇقتۇرۇپ قويۇشى كېرەك.

医疗机构应当根据精神障碍患者病情，及时组织精神科执业医师对依照本法第三十条第二款规定实施住院治疗的患者进行检查评估。评估结果表明患者不需要继续住院治疗的，医疗机构应当立即通知患者及其监护人。

داۋالاش ئاپپاراتى روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغان بىمارنىڭ كېسەللىك ئەھۋالىغا ئاساسەن، روھىي پەن كەسپىي دوختۇرلىرىنى مۇشۇ قانۇننىڭ 30-ماددىسىنىڭ 2-تارمىقىدىكى بەلگىلىمە بويىچە بالنىستتا يېتىپ داۋالانغان بىمارنى تەكشۈرۈپ باھالاشقا ۋاقتىدا تەشكىللىشى كېرەك. باھالاش نەتىجىسىدە بىماردا داۋاملىق بالنىستتا يېتىپ داۋالىنىشنىڭ زۆرۈرىيىتى يوقلۇقى ئىپادىلەنگەن بولسا، داۋالاش ئاپپاراتى بىمار ۋە ئۇنىڭ ۋەسىيسىگە دەرھال ئۇقتۇرۇش قىلىشى كېرەك.

第四十五条　精神障碍患者出院，本人没有能力办理出院手续的，监护人应当为其办理出院手续。

45-ماددا روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغان ئاغرىقلار دوختۇرخانىدىن چىققاندا، ئۆزىنىڭ دوختۇرخانىدىن چىقىش رەسمىيىتىنى بېجىرەلمىسە، ۋەسىيسى ئۇنىڭ دوختۇرخانىدىن چىقىش رەسمىيىتىنى بېجىرىپ بېرىشى كېرەك.

第四十六条　医疗机构及其医务人员应当尊重住院精神障碍患者的通讯和会见探访者等权利。除在急性发病期或者为了避免妨碍治疗可以暂时性限制外，不得限制患者的通讯和会见探访者等权利。

46-ماددا داۋالاش ئاپپاراتى ۋە ئۇنىڭ تېببىي خادىملىرى بالنىتسىدا يېتىش روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغان بىمارلارنىڭ خەۋەرلىشىش ۋە يوقلىغۇچىلار بىلەن كۆرۈشۈش قاتارلىق ھوقۇقلىرىغا ھۆرمەت قىلىشى كېرەك. جىددىي كېسەللىك قوزغىلىش مەزگىلىدە ياكى داۋالاشقا دەخلى يېتىشتىن ساقلىنىش ئۈچۈن ۋاقىتلىق چەكلىمە قويۇشقا بولىدىغانلىرىنى ھېسابقا ئالمىغاندا، بىمارنىڭ خەۋەرلىشىش ۋە يوقلىغۇچىلار بىلەن كۆرۈشۈش قاتارلىق ھوقۇقلىرىنى چەكلەشكە بولمايدۇ.

第四十七条　医疗机构及其医务人员应当在病历资料中如实记录精神障碍患者的病情、治疗措施、用药情况、实施约束、隔离措施等内容，并如实告知患者或者其监护人。患者及其监护人可以查阅、复制病历资料；但是，患者查阅、复制病历资料可能对其治疗产生不利影响的除外。病历资料保存期限不得少于三十年。

47-ماددا داۋالاش ئاپپاراتى ۋە ئۇنىڭ تېببىي خادىملىرى كېسەل تارىخى ماتېرىيالىغا روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغان بىمارنىڭ كېسەللىك ئەھۋالى، داۋالاش تەدبىرى، دورا ئىشلىتىش ئەھۋالى، چەكلەش، ئايرىش تەدبىرى قاتارلىق مەزمۇنلارنى ئەينەن خاتىرىلىشى ھەمدە بىمارغا ياكى ئۇنىڭ ۋەسىيسىگە ئەينەن ئۇقتۇرۇپ قويۇشى كېرەك. بىمار ۋە ئۇنىڭ ۋەسىيلىرى كېسەل تارىخى ماتېرىياللىرىنى كۆرسە، كۆپەيتىۋالسا بولىدۇ؛ لېكىن، ئاغرىقلارنىڭ كېسەل تارىخى ماتېرىياللىرىنى كۆرۈشى، كۆپەيتىۋېلىشى ئۇنى داۋالاشقا پايدىسىز تەسىر كۆرسىتىش ئېھتىمالى بولغانلىرى بۇنىڭ سىرتىدا. كېسەل تارىخى ماتېرىياللىرىنى ساقلاش مۇددىتى 30 يىلدىن كەم بولسا بولمايدۇ.

第四十八条　医疗机构不得因就诊者是精神障碍患者，推诿或者拒绝为其治疗属于本医疗机构诊疗范围的其他疾病。

48-ماددا داۋالاش ئاپپاراتى كېسەل كۆرسەتكۈچى روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغان بىمار بولغانلىقى سەۋەبىدىن، شۇ داۋالاش ئاپپاراتىنىڭ داۋالاش دائىرىسىگە كىرىدىغان باشقا كېسەللەرنى داۋالاشنى بىر-بىرىگە ئىتتىرسە ياكى رەت قىلسا بولمايدۇ.

第四十九条　精神障碍患者的监护人应当妥善看护未住院治疗的患者，按照医嘱督促其按时服药、接受随访或者治疗。村民委员会、居民委员会、患者所在单位等应当依患者或者其监护人的请求，对监护人看护患者提供必要的帮助。

49-ماددا روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغان بىمارنىڭ ۋەسىيسى دوختۇرخانىدا يېتىپ داۋالانمىغان بىمارغا ئوبدان قارىشى، دوختۇرنىڭ كۆرسەتمىسى بويىچە ئۇنىڭ ۋاقتىدا دورا يېيىشى، ئىز قوغلاپ داۋالىنىشى ياكى داۋالىنىشىغا ھەيدەكچىلىك قىلىشى كېرەك. كەنت ئاھالە كومىتېتى، شەھەر ئاھالە كومىتېتى، بىمار تۇرۇشلۇق ئورۇن قاتارلىقلار بىمارنىڭ ياكى ئۇنىڭ ۋەسىيسىنىڭ تەلىپى بويىچە، ۋەسىيسىگە قاراپ بىمارغا زۆرۈر ياردەم بېرىشى كېرەك.

第五十条　县级以上地方人民政府卫生行政部门应当定期就下列事项对本行政区域内从事精神障碍诊断、治疗的医疗机构进行检查:

50-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى تۆۋەندىكى ئىشلار توغرىسىدا شۇ مەمۇرىي رايوندىكى روھىي توسالغۇغا دىياگنوز قويۇش، داۋالاش ئاپپاراتىنى قەرەللىك تەكشۈرۈشى كېرەك :

（一）相关人员、设施、设备是否符合本法要求；

( 1 ) مۇناسىۋەتلىك خادىملار، ئەسلىھەلەر، ئۈسكۈنىلەر مۇشۇ قانۇننىڭ تەلىپىگە ئۇيغۇن كېلەمدۇ-يوق؛

（二）诊疗行为是否符合本法以及诊断标准、治疗规范的规定；

( 2 ) دىياگنوز قويۇش-داۋالاش ھەرىكىتى مۇشۇ قانۇن، شۇنىڭدەك دىياگنوز قويۇش ئۆلچىمى، داۋالاش قائىدىسىدىكى بەلگىلىمىگە ئۇيغۇن كېلەمدۇ-يوق؛

（三）对精神障碍患者实施住院治疗的程序是否符合本法规定；

( 3 ) روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغان ئاغرىقنى بالنىستتا ياتقۇزۇپ داۋالاش تەرتىپى مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە ئۇيغۇنمۇ-يوق؛

（四）是否依法维护精神障碍患者的合法权益。

( 4 ) روھىي توسالغۇ ئاغرىقلىرىنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىنى قانۇن بويىچە قوغدىغان-قوغدىمىغانلىقى.

县级以上地方人民政府卫生行政部门进行前款规定的检查，应当听取精神障碍患者及其监护人的意见；发现存在违反本法行为的，应当立即制止或者责令改正，并依法作出处理。

ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى ئالدىنقى تارماقتا بەلگىلەنگەن تەكشۈرۈشتە، روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغانلار ۋە ئۇلارنىڭ ۋەسىيلىرىنىڭ پىكرىنى ئاڭلىشى كېرەك؛ مۇشۇ قانۇنغا خىلاپ قىلمىشنىڭ بارلىقىنى بايقىسا، دەرھال توسۇشى ياكى تۈزىتىشكە بۇيرۇشى ھەمدە قانۇن بويىچە بىر تەرەپ قىلىشى كېرەك.

第五十一条　心理治疗活动应当在医疗机构内开展。专门从事心理治疗的人员不得从事精神障碍的诊断，不得为精神障碍患者开具处方或者提供外科治疗。心理治疗的技术规范由国务院卫生行政部门制定。

51-ماددا پىسخىكىلىق داۋالاش پائالىيىتى داۋالاش ئاپپاراتىدا قانات يايدۇرۇلۇشى كېرەك. مەخسۇس پىسخىكىلىق داۋالاش بىلەن شۇغۇللىنىدىغانلار روھىي توسالغۇغا دىياگنوز قويسا، روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغانلارغا رېتسېپ يېزىپ بەرسە ياكى تاشقى كېسەللىكلەر بويىچە داۋالىسا بولمايدۇ. پىسخىكىلىق داۋالاش تېخنىكا قائىدىسىنى گوۋۇيۈەننىڭ سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى تۈزىدۇ.

第五十二条　监狱、强制隔离戒毒所等场所应当采取措施，保证患有精神障碍的服刑人员、强制隔离戒毒人员等获得治疗。

52-ماددا تۈرمە، مەجبۇرىي ئايرىپ زەھەر تاشلاتقۇزۇش ئورنى قاتارلىق سورۇنلار تەدبىر قوللىنىپ، روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغان جازا مۇددىتى ئۆتىگۈچىلەر، مەجبۇرىي ئايرىپ تاماكا تاشلىغۇچىلار قاتارلىقلارنىڭ داۋالىنىشىغا كاپالەتلىك قىلىشى كېرەك.

第五十三条　精神障碍患者违反治安管理处罚法或者触犯刑法的，依照有关法律的规定处理。

53-ماددا روھىي توسالغۇ بىمارلىرىدىن ئامانلىق باشقۇرۇش جازا قانۇنىغا خىلاپلىق قىلغانلىرى ياكى جىنايى ئىشلار قانۇنىغا خىلاپلىق قىلغانغانلىرى مۇناسىۋەتلىك قانۇنلاردىكى بەلگىلىمە بويىچە بىر تەرەپ قىلىنىدۇ.

第四章　精神障碍的康复

4-باب روھىي توسالغۇنىڭ ئەسلىگە كېلىشى

第五十四条　社区康复机构应当为需要康复的精神障碍患者提供场所和条件，对患者进行生活自理能力和社会适应能力等方面的康复训练。

54-ماددا مەھەللە سالامەتلىكنى ئەسلىگە كەلتۈرۈش ئاپپاراتى سالامەتلىكىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈشكە ئېھتىياجلىق روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغانلارغا سورۇن ۋە شارائىت يارىتىپ بېرىپ، بىمارنىڭ تۇرمۇشتا ئۆزىنىڭ ھاجىتىدىن چىقىش ئىقتىدارى ۋە ئىجتىمائىي ماسلىشىش ئىقتىدارى قاتارلىق جەھەتلەردە سالامەتلىكنى ئەسلىگە كەلتۈرۈش مەشىقى قىلىشى كېرەك.

第五十五条　医疗机构应当为在家居住的严重精神障碍患者提供精神科基本药物维持治疗，并为社区康复机构提供有关精神障碍康复的技术指导和支持。

55-ماددا داۋالاش ئاپپاراتى ئۆيىدە تۇرۇۋاتقان ئېغىر روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغانلارنى روھىي كېسەللىكلەر ئاساسىي دورىسى بىلەن داۋاملاشتۇرۇپ داۋالىشى ھەمدە مەھەللە سالامەتلىكنى ئەسلىگە كەلتۈرۈش ئاپپاراتىغا روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغانلارنىڭ سالامەتلىكىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈشكە مۇناسىۋەتلىك تېخنىكا يېتەكچىلىكى ۋە مەدىتى بېرىشى كېرەك.

社区卫生服务机构、乡镇卫生院、村卫生室应当建立严重精神障碍患者的健康档案，对在家居住的严重精神障碍患者进行定期随访，指导患者服药和开展康复训练，并对患者的监护人进行精神卫生知识和看护知识的培训。县级人民政府卫生行政部门应当为社区卫生服务机构、乡镇卫生院、村卫生室开展上述工作给予指导和培训。

مەھەللە سەھىيە مۇلازىمەت ئاپپاراتى، يېزا-بازارلىق دوختۇرخانا، كەنت شىپاخانىسى ئېغىر روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغان ئاغرىقلارنىڭ ساغلاملىق ئارخىپىنى تۇرغۇزۇشى، ئائىلىسىدە تۇرۇۋاتقان ئېغىر روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغانلارنى قەرەللىك ئۆيىگە بېرىپ تەكشۈرتۈشى، ئاغرىقنىڭ دورا يېيىشى ۋە سالامەتلىكنى ئەسلىگە كەلتۈرۈش مەشىقىنى قانات يايدۇرۇشىغا يېتەكچىلىك قىلىشى ھەمدە ئاغرىقنىڭ ۋەسىيلىرىنى روھىي ساغلاملىق بىلىملىرى ۋە قاراش بىلىملىرى بويىچە تەربىيەلىشى كېرەك. ناھىيە دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى مەھەللە سەھىيە مۇلازىمەت ئاپپاراتى، يېزا-بازارلىق دوختۇرخانا، كەنت داۋالاش ئۆيىنىڭ يۇقىرىقى خىزمەتلەرنى قانات يايدۇرۇشىغا يېتەكچىلىك قىلىشى ۋە ئۇنى تەربىيەلىشى كېرەك.

第五十六条　村民委员会、居民委员会应当为生活困难的精神障碍患者家庭提供帮助，并向所在地乡镇人民政府或者街道办事处以及县级人民政府有关部门反映患者及其家庭的情况和要求，帮助其解决实际困难，为患者融入社会创造条件。

56-ماددا كەنت ئاھالە كومىتېتى، شەھەر ئاھالە كومىتېتى تۇرمۇش قىيىنچىلىقى بار روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغانلارنىڭ ئائىلىسىگە ياردەم بېرىشى ھەمدە شۇ جايدىكى يېزىلىق، بازارلىق خەلق ھۆكۈمىتى ياكى كوچا ئىش باشقارمىسى، شۇنىڭدەك ناھىيە دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرىغا ئاغرىق ۋە ئۇنىڭ ئائىلىسىنىڭ ئەھۋالى ۋە تەلىپىنى ئىنكاس قىلىپ، ئۇلارنىڭ ئەمەلىي قىيىنچىلىقىنى ھەل قىلىشىغا ياردەم بېرىپ، ئاغرىقنىڭ جەمئىيەتكە سىڭىشىشىگە شارائىت يارىتىپ بېرىشى كېرەك.

第五十七条　残疾人组织或者残疾人康复机构应当根据精神障碍患者康复的需要，组织患者参加康复活动。

57-ماددا مېيىپلەر تەشكىلاتلىرى ياكى مېيىپلەرنىڭ سالامەتلىكىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈش ئاپپاراتلىرى روھىي توسالغۇ بىمارلىرىنىڭ سالامەتلىكىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈش ئېھتىياجىغا ئاساسەن، بىمارنى سالامەتلىكىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈش پائالىيىتىگە قاتنىشىشقا تەشكىللىشى كېرەك.

第五十八条　用人单位应当根据精神障碍患者的实际情况，安排患者从事力所能及的工作，保障患者享有同等待遇，安排患者参加必要的职业技能培训，提高患者的就业能力，为患者创造适宜的工作环境，对患者在工作中取得的成绩予以鼓励。

58-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن روھىي توسالغۇ بىمارلىرىنىڭ ئەمەلىي ئەھۋالىغا قاراپ، بىمارنى قۇربى يېتىدىغان خىزمەت بىلەن شۇغۇللىنىشقا ئورۇنلاشتۇرۇشى، بىمارنىڭ ئوخشاش تەمىناتتىن بەھرىمەن بولۇشىنى كاپالەتلەندۈرۈشى، بىمارنى زۆرۈر كەسپىي ماھارەت تەربىيەسىگە قاتنىشىشقا ئورۇنلاشتۇرۇشى، بىمارنىڭ ئىشقا ئورۇنلىشىش ئىقتىدارىنى ئۆستۈرۈشى، بىمارغا مۇۋاپىق خىزمەت مۇھىتى يارىتىپ بېرىشى، بىمارنىڭ خىزمەت جەريانىدا ئېرىشكەن نەتىجىسىگە ئىلھام بېرىشى كېرەك.

第五十九条　精神障碍患者的监护人应当协助患者进行生活自理能力和社会适应能力等方面的康复训练。

59-ماددا روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغان بىمارنىڭ ۋەسىيسى بىمارنىڭ تۇرمۇشتا ئۆز ھاجىتىدىن چىقىش ئىقتىدارى ۋە ئىجتىمائىي ماسلىشىش ئىقتىدارى قاتارلىق جەھەتلەردە سالامەتلىكنى ئەسلىگە كەلتۈرۈش مەشىقى قىلىشىغا ياردەملىشىشى كېرەك.

精神障碍患者的监护人在看护患者过程中需要技术指导的，社区卫生服务机构或者乡镇卫生院、村卫生室、社区康复机构应当提供。

روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغان بىمارنىڭ ۋەسىيلىرى بىمارغا قاراش جەريانىدا تېخنىكا جەھەتتىن يېتەكچىلىك قىلىشقا ئېھتىياجلىق بولسا، مەھەللە سەھىيە مۇلازىمەت ئاپپاراتى ياكى يېزا-بازارلىق دوختۇرخانا، كەنت شىپاخانىسى، مەھەللە سالامەتلىكنى ئەسلىگە كەلتۈرۈش ئاپپاراتى تەمىنلىشى كېرەك.

第五章　保障措施

5-باب كاپالەتلەندۈرۈش تەدبىرى

第六十条　县级以上人民政府卫生行政部门会同有关部门依据国民经济和社会发展规划的要求，制定精神卫生工作规划并组织实施。

60-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى مۇناسىۋەتلىك تارماقلار بىلەن بىرلىكتە خەلق ئىگىلىكى ۋە ئىجتىمائىي تەرەققىيات يىرىك پىلانىدىكى تەلەپ بويىچە، روھىي ساغلاملىق خىزمىتى يىرىك پىلانى تۈزىدۇ ھەمدە تەشكىللەپ يولغا قويىدۇ.

精神卫生监测和专题调查结果应当作为制定精神卫生工作规划的依据。

روھىي ساغلاملىقنى كۆزىتىپ ئۆلچەش ۋە مەخسۇس تېمىدا تەكشۈرۈش نەتىجىسىنى روھىي ساغلاملىق خىزمىتى يىرىك پىلانى تۈزۈشنىڭ ئاساسى قىلىش كېرەك.

第六十一条　省、自治区、直辖市人民政府根据本行政区域的实际情况，统筹规划，整合资源，建设和完善精神卫生服务体系，加强精神障碍预防、治疗和康复服务能力建设。

61-ماددا ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى شۇ مەمۇرىي رايوننىڭ ئەمەلىي ئەھۋالىغا ئاساسەن، بىرتۇتاش پىلانلاپ، بايلىقلارنى بىرىكتۈرۈپ، روھىي ساغلاملىق مۇلازىمىتى سىستېمىسىنى بەرپا قىلىپ ۋە مۇكەممەللەشتۈرۈپ، روھىي توسالغۇنىڭ ئالدىنى ئېلىش، داۋالاش ۋە سالامەتلىكنى ئەسلىگە كەلتۈرۈش مۇلازىمىتى ئىقتىدار قۇرۇلۇشىنى كۈچەيتىدۇ.

县级人民政府根据本行政区域的实际情况，统筹规划，建立精神障碍患者社区康复机构。

ناھىيە دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتى شۇ مەمۇرىي رايوننىڭ ئەمەلىي ئەھۋالىغا ئاساسەن بىرتۇتاش پىلانلاپ، روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغان ئاغرىقلارنىڭ مەھەللىدە سالامەتلىكىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈش ئاپپاراتى قۇرىدۇ.

县级以上地方人民政府应当采取措施，鼓励和支持社会力量举办从事精神障碍诊断、治疗的医疗机构和精神障碍患者康复机构。

ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى تەدبىر قوللىنىپ، ئىجتىمائىي كۈچلەرنىڭ روھىي توسالغۇغا دىياگنوز قويدۇرۇش، داۋالاش بىلەن شۇغۇللىنىدىغان داۋالاش ئاپپاراتى ۋە روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغانلارنىڭ سالامەتلىكىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈش ئاپپاراتى قۇرۇشىغا ئىلھام ۋە مەدەت بېرىشى كېرەك.

第六十二条　各级人民政府应当根据精神卫生工作需要，加大财政投入力度，保障精神卫生工作所需经费，将精神卫生工作经费列入本级财政预算。

62-ماددا ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى روھىي ساغلاملىق خىزمىتىنىڭ ئېھتىياجىغا ئاساسەن، مالىيە سېلىنمىسى سالمىقىنى ئاشۇرۇپ، روھىي ساغلاملىق خىزمىتىگە كېرەكلىك خىراجەتنى كاپالەتلەندۈرۈشى، روھىي ساغلاملىق خىزمىتى خىراجىتىنى شۇ دەرىجىلىك مالىيە خامچوتىغا كىرگۈزۈشى كېرەك.

第六十三条　国家加强基层精神卫生服务体系建设，扶持贫困地区、边远地区的精神卫生工作，保障城市社区、农村基层精神卫生工作所需经费。

63-ماددا دۆلەت ئاساسىي قاتلامنىڭ روھىي ساغلاملىق مۇلازىمىتى سىستېمىسى قۇرۇلۇشىنى كۈچەيتىپ، نامرات رايونلار، چەت-ياقا رايونلارنىڭ روھىي ساغلاملىق خىزمىتىگە يار-يۆلەك بولىدۇ، شەھەر مەھەللىلىرى، يېزىلارنىڭ ئاساسىي قاتلام روھىي ساغلاملىق خىزمىتىگە كېتىدىغان خىراجەتنى كاپالەتلەندۈرىدۇ.

第六十四条　医学院校应当加强精神医学的教学和研究，按照精神卫生工作的实际需要培养精神医学专门人才，为精神卫生工作提供人才保障。

64-ماددا تېببىي مەكتەپلەر روھىي تېبابەتكە دائىر ئوقۇتۇش ۋە تەتقىقاتنى كۈچەيتىپ، روھىي ساغلاملىق خىزمىتىنىڭ ئەمەلىي ئېھتىياجىغا قاراپ روھىي تېبابەت مەخسۇس ئىختىساسلىقلىرىنى يېتىشتۈرۈپ، روھىي ساغلاملىق خىزمىتىنى ئىختىساسلىقلار كاپالىتىگە ئىگە قىلىشى كېرەك.

第六十五条　综合性医疗机构应当按照国务院卫生行政部门的规定开设精神科门诊或者心理治疗门诊，提高精神障碍预防、诊断、治疗能力。

65-ماددا ئۇنىۋېرسال داۋالاش ئاپپاراتلىرى گوۋۇيۈەننىڭ سەھىيە مەمۇرىي تارمىقىنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە روھىي كېسەللىكلەر بۆلۈمى ئامبۇلاتورىيەسى ياكى پىسخىكىلىق داۋالاش ئامبۇلاتورىيەسى ئېچىپ، روھىي توسالغۇغا ئۇچراشنىڭ ئالدىنى ئېلىش، دىياگنوز قويۇش، داۋالاش ئىقتىدارىنى ئۆستۈرۈشى كېرەك.

第六十六条　医疗机构应当组织医务人员学习精神卫生知识和相关法律、法规、政策。

66-ماددا داۋالاش ئاپپاراتى تېببىي خادىملارنى روھىي ساغلاملىق بىلىملىرى ۋە مۇناسىۋەتلىك قانۇن-نىزام، سىياسەتلەرنى ئۆگىنىشكە تەشكىللىشى كېرەك.

从事精神障碍诊断、治疗、康复的机构应当定期组织医务人员、工作人员进行在岗培训，更新精神卫生知识。

روھىي توسالغۇغا دىياگنوز قويۇش، داۋالاش، سالامەتلىكىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈش بىلەن شۇغۇللىنىدىغان ئاپپاراتلار تېببىي خادىملار، خادىملارنى ئىش ئورنىدا تەربىيەلەشكە قەرەللىك تەشكىللەپ، روھىي ساغلاملىق بىلىملىرىنى يېڭىلىشى كېرەك.

县级以上人民政府卫生行政部门应当组织医务人员进行精神卫生知识培训，提高其识别精神障碍的能力。

ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى تېببىي خادىملارنى روھىي ساغلاملىق بىلىملىرى بويىچە تەربىيەلەشكە تەشكىللەپ، ئۇلارنىڭ روھىي توسالغۇنى پەرقلەندۈرۈش ئىقتىدارىنى ئۆستۈرۈشى كېرەك.

第六十七条　师范院校应当为学生开设精神卫生课程；医学院校应当为非精神医学专业的学生开设精神卫生课程。

67-ماددا سىفەن مەكتەپلىرى ئوقۇغۇچىلارغا روھىي ساغلاملىق دەرسى تەسىس قىلىشى كېرەك؛ تېببىي مەكتەپلەر روھىي تېبابەتچىلىك كەسپىدە بولمىغان ئوقۇغۇچىلارغا روھىي ساغلاملىق دەرسى ئۆتۈشى كېرەك.

县级以上人民政府教育行政部门对教师进行上岗前和在岗培训，应当有精神卫生的内容，并定期组织心理健康教育教师、辅导人员进行专业培训。

ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ مائارىپ مەمۇرىي تارمىقى ئوقۇتقۇچىلارنى ئىش ئورنىغا چىقىشتىن بۇرۇن ۋە ئىش ئورنىدا تەربىيەلەشتە، روھىي ساغلاملىق مەزمۇنىغا ئىگە بولۇشى ھەمدە پىسخىكا ساغلاملىق تەربىيەسى ئوقۇتقۇچىلىرى، كونسۇلتاتسىيەچىلەرنى كەسپىي جەھەتتىن تەربىيەلەشكە قەرەللىك تەشكىللىشى كېرەك.

第六十八条　县级以上人民政府卫生行政部门应当组织医疗机构为严重精神障碍患者免费提供基本公共卫生服务。

68-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى داۋالاش ئاپپاراتلىرىنى تەشكىللەپ، ئېغىر روھىي توسالغۇ ئاغرىقلىرىنى ئاساسىي ئاممىۋى سەھىيە مۇلازىمىتى بىلەن ھەقسىز تەمىنلىشى كېرەك.

精神障碍患者的医疗费用按照国家有关社会保险的规定由基本医疗保险基金支付。医疗保险经办机构应当按照国家有关规定将精神障碍患者纳入城镇职工基本医疗保险、城镇居民基本医疗保险或者新型农村合作医疗的保障范围。县级人民政府应当按照国家有关规定对家庭经济困难的严重精神障碍患者参加基本医疗保险给予资助。医疗保障、财政等部门应当加强协调，简化程序，实现属于基本医疗保险基金支付的医疗费用由医疗机构与医疗保险经办机构直接结算。

روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغانلارنىڭ داۋالىنىش خىراجىتى دۆلەتنىڭ ئىجتىمائىي سۇغۇرتا ئالاقىدار بەلگىلىمىسى بويىچە ئاساسىي داۋالىنىش سۇغۇرتا فوندىدىن چىقىم قىلىنىدۇ. داۋالاش سۇغۇرتىسىنى بېجىرىش ئاپپاراتى دۆلەتنىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىسى بويىچە روھىي توسالغۇ بىمارلىرىنى شەھەر-بازار ئىشچى-خىزمەتچىلىرىنىڭ ئاساسىي داۋالىنىش سۇغۇرتىسى، شەھەر-بازار ئاھالىسىنىڭ ئاساسىي داۋالىنىش سۇغۇرتىسى ياكى يېڭىچە يېزا ھەمكارلىشىپ داۋالىنىش كاپالىتى دائىرىسىگە كىرگۈزۈشى كېرەك. ناھىيە دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتى دۆلەتنىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىسى بويىچە ئائىلىسىدە ئىقتىسادىي قىيىنچىلىقى بار ئېغىر روھىي توسالغۇ بىمارلىرىنىڭ ئاساسىي داۋالىنىش سۇغۇرتىسىغا قاتنىشىشىغا ئىقتىسادىي ياردەم بېرىشى كېرەك. داۋالىنىش كاپالىتى، مالىيە قاتارلىق تارماقلار ماسلاشتۇرۇشنى كۈچەيتىشى، تەرتىپنى ئاددىيلاشتۇرۇشى، ئاساسىي داۋالىنىش سۇغۇرتىسى فوندىدىن چىقىم قىلىنغان داۋالىنىش ھەققىنى داۋالاش ئاپپاراتى بىلەن داۋالاش سۇغۇرتىسىنى بېجىرگۈچى ئاپپارات بىۋاسىتە راسچوت قىلىشى كېرەك.

精神障碍患者通过基本医疗保险支付医疗费用后仍有困难，或者不能通过基本医疗保险支付医疗费用的，医疗保障部门应当优先给予医疗救助。

روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغانلار ئاساسىي داۋالىنىش سۇغۇرتىسى ئارقىلىق داۋالىنىش خىراجىتىنى تۆلىگەندىن كېيىنمۇ يەنىلا قىيىنچىلىققا ئۇچرىسا ياكى ئاساسىي داۋالىنىش سۇغۇرتىسى بويىچە داۋالىنىش خىراجىتىنى بېرەلمىسە، داۋالىنىش كاپالەت تارمىقى ئالدىن داۋالىنىش ياردىمى بېرىشى كېرەك.

第六十九条　对符合城乡最低生活保障条件的严重精神障碍患者，民政部门应当会同有关部门及时将其纳入最低生活保障。

69-ماددا شەھەر-يېزىلارنىڭ ئەڭ تۆۋەن تۇرمۇش كاپالىتى شەرتىگە ئۇيغۇن كېلىدىغان ئېغىر روھىي توسالغۇ ئاغرىقلىرىنى خەلق ئىشلىرى تارمىقى مۇناسىۋەتلىك تارماقلار بىلەن بىرلىكتە ۋاقتىدا ئەڭ تۆۋەن تۇرمۇش كاپالىتىگە كىرگۈزۈشى كېرەك.

对属于农村五保供养对象的严重精神障碍患者，以及城市中无劳动能力、无生活来源且无法定赡养、抚养、扶养义务人，或者其法定赡养、抚养、扶养义务人无赡养、抚养、扶养能力的严重精神障碍患者，民政部门应当按照国家有关规定予以供养、救助。

يېزىلاردىكى بەشتە كاپالەتلەندۈرۈپ بېقىش ئوبيېكتىغا تەۋە ئېغىر روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغانلار، شۇنىڭدەك شەھەردە ئەمگەك ئىقتىدارى يوق، تۇرمۇش مەنبەسى يوق ھەمدە قانۇندا بەلگىلەنگەن بېقىش، بېقىش، بېقىش مەجبۇرىيىتى يوقلار ياكى ئۇلارنىڭ قانۇندا بەلگىلەنگەن بېقىش خەلق ئىشلىرى تارمىقى دۆلەتنىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىسى بويىچە بېقىشى، ياردەم بېرىشى لازىم.

前两款规定以外的严重精神障碍患者确有困难的，民政部门可以采取临时救助等措施，帮助其解决生活困难。

ئالدىنقى ئىككى تارماقتا بەلگىلەنگىنىدىن باشقا ئېغىر روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغان ئاغرىقلاردىن ھەقىقەتەن قىيىنچىلىقى بارلىرىنىڭ خەلق ئىشلىرى تارمىقى ۋاقىتلىق قۇتقۇزۇش-ياردەم بېرىش قاتارلىق تەدبىرلەرنى قوللىنىپ، ئۇلارنىڭ تۇرمۇش قىيىنچىلىقىنى ھەل قىلىشىغا ياردەم بەرسە بولىدۇ.

第七十条　县级以上地方人民政府及其有关部门应当采取有效措施，保证患有精神障碍的适龄儿童、少年接受义务教育，扶持有劳动能力的精神障碍患者从事力所能及的劳动，并为已经康复的人员提供就业服务。

70-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى ۋە ئۇنىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى ئۈنۈملۈك تەدبىر قوللىنىپ، روھىي توسالغۇغا ئۇچراش يېشىغا يەتكەن بالىلار، ئۆسمۈرلەرنىڭ مەجبۇرىيەت مائارىپىنى قوبۇل قىلىشىغا كاپالەتلىك قىلىشى، ئەمگەك ئىقتىدارى بار روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغانلارنىڭ قۇربىنىڭ يېتىشىچە ئەمگەك قىلىشىغا يار-يۆلەك بولۇشى ھەمدە سالامەتلىكى ئەسلىگە كەلگەنلەرگە ئىشقا ئورۇنلىشىش مۇلازىمىتى قىلىشى كېرەك.

国家对安排精神障碍患者就业的用人单位依法给予税收优惠，并在生产、经营、技术、资金、物资、场地等方面给予扶持。

دۆلەت روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغانلارنى ئىشقا ئورۇنلاشتۇرۇشقا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇنغا قانۇن بويىچە باجدا ئېتىبار بېرىدۇ ھەمدە ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت، تېخنىكا، مەبلەغ، ماددىي ئەشيا، ئورۇن قاتارلىق جەھەتلەردە يار-يۆلەك بولىدۇ.

第七十一条　精神卫生工作人员的人格尊严、人身安全不受侵犯，精神卫生工作人员依法履行职责受法律保护。全社会应当尊重精神卫生工作人员。

71-ماددا روھىي ساغلاملىق خادىملىرىنىڭ ئىنسانىي ئىززەت-ھۆرمىتى، جىسمانىي بىخەتەرلىكىگە چېقىلىشقا بولمايدۇ، روھىي ساغلاملىق خادىملىرىنىڭ مەسئۇلىيىتىنى قانۇن بويىچە ئادا قىلىشىنى قانۇن قوغدايدۇ. پۈتۈن جەمئىيەت روھىي ساغلاملىق خادىملىرىنى ھۆرمەتلىشى كېرەك.

县级以上人民政府及其有关部门、医疗机构、康复机构应当采取措施，加强对精神卫生工作人员的职业保护，提高精神卫生工作人员的待遇水平，并按照规定给予适当的津贴。精神卫生工作人员因工致伤、致残、死亡的，其工伤待遇以及抚恤按照国家有关规定执行。

ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتى ۋە ئۇنىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى، داۋالاش ئاپپاراتلىرى، سالامەتلىكنى ئەسلىگە كەلتۈرۈش ئاپپاراتلىرى تەدبىر قوللىنىپ، روھىي ساغلاملىق خادىملىرىنى كەسپىي جەھەتتىن قوغداشنى كۈچەيتىشى، روھىي ساغلاملىق خادىملىرىنىڭ تەمىنات سەۋىيەسىنى ئۆستۈرۈشى ھەمدە بەلگىلىمە بويىچە مۇۋاپىق قوشۇمچە پۇل بېرىشى كېرەك. روھىي ساغلاملىق خادىملىرىدىن ئىشتا يارىلانغان، مېيىپ بولغان، ئۆلۈپ كەتكەنلىرىنىڭ ئىشتا يارىلىنىش تەمىناتى ۋە نەپىقە پۇلى دۆلەتنىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىسى بويىچە بولىدۇ.

第六章　法律责任

6-باب قانۇن جاۋابكارلىقى

第七十二条　县级以上人民政府卫生行政部门和其他有关部门未依照本法规定履行精神卫生工作职责，或者滥用职权、玩忽职守、徇私舞弊的，由本级人民政府或者上一级人民政府有关部门责令改正，通报批评，对直接负责的主管人员和其他直接责任人员依法给予警告、记过或者记大过的处分；造成严重后果的，给予降级、撤职或者开除的处分。

72-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى ۋە باشقا مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى روھىي ساغلاملىق خىزمىتى مەسئۇلىيىتىنى مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە ئادا قىلمىغان ياكى خىزمەت ھوقۇقىدىن كەلسە-كەلمەس پايدىلانغان، خىزمەتتە بىپەرۋالىق قىلغان، نەپسانىيەتچىلىك قىلغانلارنى شۇ دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتى ياكى بىر دەرىجە يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ مۇناسىۋەتلىك تارمىقى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، ئومۇمىي ئۇقتۇرۇش چىقىرىپ تەنقىدلەيدۇ، بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىم ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا قانۇن بويىچە ئاگاھلاندۇرۇش، گۇناھ يېزىش ياكى چوڭ گۇناھ يېزىش جازاسى بېرىلىدۇ؛ ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلارغا دەرىجىسىنى چۈشۈرۈش، ۋەزىپىسىدىن ئېلىپ تاشلاش ياكى خىزمەتتىن ھەيدەش جازاسى بېرىلىدۇ.

第七十三条　不符合本法规定条件的医疗机构擅自从事精神障碍诊断、治疗的，由县级以上人民政府卫生行政部门责令停止相关诊疗活动，给予警告，并处五千元以上一万元以下罚款，有违法所得的，没收违法所得；对直接负责的主管人员和其他直接责任人员依法给予或者责令给予降低岗位等级或者撤职、开除的处分；对有关医务人员，吊销其执业证书。

73-ماددا مۇشۇ قانۇندا بەلگىلەنگەن شەرتكە ئۇيغۇن كەلمەيدىغان داۋالاش ئاپپاراتلىرىدىن ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن روھىي توسالغۇغا دىياگنوز قويدۇرۇش، داۋالاش بىلەن شۇغۇللانغانلىرىنى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى مۇناسىۋەتلىك داۋالاش پائالىيىتىنى توختىتىشقا بۇيرۇيدۇ، ئاگاھلاندۇرۇش جازاسى بېرىدۇ ھەمدە 5000 يۈەندىن يۇقىرى، 10 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت قىلغانلار قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ؛ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىم ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا قانۇن بويىچە ئىش ئورنى دەرىجىسىنى تۆۋەنلىتىش ياكى ۋەزىپىسىدىن ئېلىپ تاشلاش، ئىشتىن ھەيدەش جازاسى بېرىلىدۇ؛ ئالاقىدار تېببىي خادىملارنىڭ كەسىپكارلىق گۇۋاھنامىسى بىكار قىلىنىدۇ.

第七十四条　医疗机构及其工作人员有下列行为之一的，由县级以上人民政府卫生行政部门责令改正，给予警告；情节严重的，对直接负责的主管人员和其他直接责任人员依法给予或者责令给予降低岗位等级或者撤职、开除的处分，并可以责令有关医务人员暂停一个月以上六个月以下执业活动:

74-ماددا داۋالاش ئاپپاراتى ۋە ئۇنىڭ خادىملىرىدىن تۆۋەندىكى قىلمىشلارنىڭ بىرىنى سادىر قىلغانلىرىنى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، ئاگاھلاندۇرۇش بېرىدۇ؛ قىلمىشى ئېغىرلىرىغا بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىم ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا قانۇن بويىچە ئىش ئورنى دەرىجىسىنى تۆۋەنلىتىش ياكى ۋەزىپىسىدىن ئېلىپ تاشلاش، خىزمەتتىن ھەيدەش جازاسى بېرىلىدۇ ھەمدە ئالاقىدار تېببىي خادىملارنى بىر ئايدىن يۇقىرى، ئالتە ئايدىن تۆۋەن كەسىپ بىلەن شۇغۇللىنىش پائالىيىتىنى ۋاقتىنچە توختىتىشقا بۇيرۇسا بولىدۇ :

（一）拒绝对送诊的疑似精神障碍患者作出诊断的；

( 1 ) دىياگنوز قويۇشقا ئەۋەتكەن گۇمانىي روھىي توسالغۇ بىمارىغا دىياگنوز قويۇشنى رەت قىلغانلار؛

（二）对依照本法第三十条第二款规定实施住院治疗的患者未及时进行检查评估或者未根据评估结果作出处理的。

( 2 ) مۇشۇ قانۇننىڭ 30-ماددىسىنىڭ 2-تارمىقىدىكى بەلگىلىمە بويىچە دوختۇرخانىدا يېتىپ داۋالانغان بىمار ۋاقتىدا تەكشۈرۈپ باھالىمىسا ياكى باھالاش نەتىجىسىگە ئاساسەن بىر تەرەپ قىلىنمىسا.

第七十五条　医疗机构及其工作人员有下列行为之一的，由县级以上人民政府卫生行政部门责令改正，对直接负责的主管人员和其他直接责任人员依法给予或者责令给予降低岗位等级或者撤职的处分；对有关医务人员，暂停六个月以上一年以下执业活动；情节严重的，给予或者责令给予开除的处分，并吊销有关医务人员的执业证书:

75-ماددا داۋالاش ئاپپاراتى ۋە ئۇنىڭ خادىملىرىدىن تۆۋەندىكى قىلمىشلارنىڭ بىرىنى سادىر قىلغانلىرىنى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىم ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا قانۇن بويىچە ئىش ئورنى دەرىجىسىنى تۆۋەنلىتىش ياكى ۋەزىپىسىدىن ئېلىپ تاشلاش جازاسى بېرىشكە بۇيرۇيدۇ؛ مۇناسىۋەتلىك تېببىي خادىملارغا قارىتا ئالتە ئايدىن ئارتۇق، بىر يىلدىن تۆۋەن كەسپىي پائالىيەت ۋاقتىنچە توختىتىلىدۇ؛ قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا ياكى ئىشتىن بوشىتىشقا بۇيرۇش جازاسى بېرىلىدۇ ھەمدە ئالاقىدار تېببىي خادىملارنىڭ كەسىپكارلىق گۇۋاھنامىسى بىكار قىلىنىدۇ :

（一）违反本法规定实施约束、隔离等保护性医疗措施的；

( 1 ) مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپ ھالدا چەكلەش، ئايرىۋېتىش قاتارلىق قوغداش خاراكتېرلىك داۋالاش تەدبىرىنى قوللانغانلار؛

（二）违反本法规定，强迫精神障碍患者劳动的；

( 2 ) مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، روھىي توسالغۇ بىمارلىرىنى ئەمگەككە سېلىشقا مەجبۇرلىغانلار؛

（三）违反本法规定对精神障碍患者实施外科手术或者实验性临床医疗的；

( 3 ) مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغان بىمارغا تاشقى كېسەللىكلەر ئوپېراتسىيەسى قىلغان ياكى تەجرىبە خاراكتېرلىك كىلىنىكىلىق داۋالىغانلار؛

（四）违反本法规定，侵害精神障碍患者的通讯和会见探访者等权利的；

( 4 ) مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغان ئاغرىقلارنىڭ ئالاقىلىشىش ۋە يوقلىغۇچىلار بىلەن كۆرۈشۈش قاتارلىق ھوقۇقلىرىغا زىيان يەتكۈزگەنلەر؛

（五）违反精神障碍诊断标准，将非精神障碍患者诊断为精神障碍患者的。

( 5 ) روھىي توسالغۇغا دىياگنوز قويۇش ئۆلچىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، روھىي توسالغۇغا ئۇچرىمىغان ئاغرىقنى روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغان دەپ دىياگنوز قويغانلار.

第七十六条　有下列情形之一的，由县级以上人民政府卫生行政部门、工商行政管理部门依据各自职责责令改正，给予警告，并处五千元以上一万元以下罚款，有违法所得的，没收违法所得；造成严重后果的，责令暂停六个月以上一年以下执业活动，直至吊销执业证书或者营业执照:

76-ماددا تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلگەنلەرنى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى، سودا-سانائەت مەمۇرىي باشقۇرۇش تارمىقى مەسئۇلىيىتى بويىچە تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، ئاگاھلاندۇرۇش بېرىدۇ ھەمدە 5000 يۈەندىن يۇقىرى، 10 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت قىلغانلار قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ؛ ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلار كەسىپكارلىق گۇۋاھنامىسى ياكى تىجارەت كىنىشكىسىنى بىكار قىلغانغا قەدەر ئالتە ئايدىن يۇقىرى، بىر يىلدىن تۆۋەن كەسپىي پائالىيەتنى ۋاقتىنچە توختىتىشقا بۇيرۇلىدۇ :

（一）心理咨询人员从事心理治疗或者精神障碍的诊断、治疗的；

( 1 ) پىسخىكىلىق مەسلىھەتچىلەر پىسخىكىلىق داۋالاش ياكى روھىي توسالغۇغا دىياگنوز قويۇش، داۋالاش بىلەن شۇغۇللانغانلار؛

（二）从事心理治疗的人员在医疗机构以外开展心理治疗活动的；

( 2 ) پىسخىكىلىق داۋالاش بىلەن شۇغۇللىنىدىغانلار داۋالاش ئاپپاراتى سىرتىدا پىسخىكىلىق داۋالاش پائالىيىتىنى قانات يايدۇرغانلار؛

（三）专门从事心理治疗的人员从事精神障碍的诊断的；

( 3 ) مەخسۇس پىسخىكىلىق داۋالاش بىلەن شۇغۇللىنىدىغانلاردىن روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغان دەپ دىياگنوز قويغانلار؛

（四）专门从事心理治疗的人员为精神障碍患者开具处方或者提供外科治疗的。

( 4 ) مەخسۇس پىسخىكىلىق داۋالاش بىلەن شۇغۇللىنىدىغانلار روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغانلارغا رېتسېپ يېزىپ بەرگەن ياكى تاشقى كېسەللىكلەر بويىچە داۋالىغانلار.

心理咨询人员、专门从事心理治疗的人员在心理咨询、心理治疗活动中造成他人人身、财产或者其他损害的，依法承担民事责任。

پىسخىكا مەسلىھەتچىلىرى، مەخسۇس پىسخىكا داۋالاش بىلەن شۇغۇللىنىدىغانلار پىسخىكا مەسلىھەتچىلىكى، پىسخىكا داۋالاش پائالىيىتىدە باشقىلارنىڭ جىسمانىي، مال-مۈلكى ياكى باشقا زىيىنىنى كەلتۈرۈپ چىقارغان بولسا، قانۇن بويىچە ھەق تەلەپ جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئالىدۇ.

第七十七条　有关单位和个人违反本法第四条第三款规定，给精神障碍患者造成损害的，依法承担赔偿责任；对单位直接负责的主管人员和其他直接责任人员，还应当依法给予处分。

77-ماددا مۇناسىۋەتلىك ئورۇن ۋە شەخسلەردىن مۇشۇ قانۇننىڭ 4-ماددىسىنىڭ 3-تارمىقىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، روھىي توسالغۇ بىمارلىرىغا زىيان سالغانلىرى قانۇن بويىچە تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئالىدۇ؛ ئورۇننىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا قانۇن بويىچە چارە كۆرۈشى كېرەك.

第七十八条　违反本法规定，有下列情形之一，给精神障碍患者或者其他公民造成人身、财产或者其他损害的，依法承担赔偿责任:

78-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرىنى سادىر قىلىپ، روھىي توسالغۇ بىمارلىرى ياكى باشقا پۇقرالارغا جىسمانىي، مال-مۈلۈك ياكى باشقا زىيان سالغانلار قانۇن بويىچە تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئالىدۇ :

（一）将非精神障碍患者故意作为精神障碍患者送入医疗机构治疗的；

( 1 ) روھىي توسالغۇغا ئۇچرىمىغان ئاغرىقنى قەستەن روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغان ئاغرىق سۈپىتىدە داۋالاش ئاپپاراتىغا ئاپىرىپ داۋالاتقانلار؛

（二）精神障碍患者的监护人遗弃患者，或者有不履行监护职责的其他情形的；

( 2 ) روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغان بىمارنىڭ ۋەسىيسى بىمارنى تاشلىۋەتكەن بولسا ياكى ۋەسىيلىك مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلمايدىغان باشقا ئەھۋاللار كۆرۈلسە؛

（三）歧视、侮辱、虐待精神障碍患者，侵害患者的人格尊严、人身安全的；

( 3 ) روھىي توسالغۇ بىمارلىرىنى كەمسىتكەن، ھاقارەتلىگەن، خورلىغان، بىمارنىڭ ئىنسانىي ئىززىتى ۋە جىسمانىي بىخەتەرلىكىگە زىيان يەتكۈزگەنلەر؛

（四）非法限制精神障碍患者人身自由的；

( 4 ) روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغانلارنىڭ جىسمانىي ئەركىنلىكىنى قانۇنسىز چەكلىگەنلەر؛

（五）其他侵害精神障碍患者合法权益的情形。

( 5 ) روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغانلارنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىگە زىيان يەتكۈزىدىغان باشقا ئەھۋاللار.

第七十九条　医疗机构出具的诊断结论表明精神障碍患者应当住院治疗而其监护人拒绝，致使患者造成他人人身、财产损害的，或者患者有其他造成他人人身、财产损害情形的，其监护人依法承担民事责任。

79-ماددا داۋالاش ئاپپاراتى چىقارغان دىياگنوز يەكۈنىدە روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغان بىمار بالنىستتا يېتىپ داۋالىنىشى كېرەك دەپ ئېنىق كۆرسىتىلگەن بولسىمۇ، ئۇنىڭ ۋەسىيسى رەت قىلىپ، بىماردا باشقىلارنىڭ جىسمانىي، مال-مۈلكىگە زىيان سالغان بولسا ياكى بىماردا باشقىلارنىڭ ماددىي، مال-مۈلۈكىگە زىيان سالىدىغان باشقا ئەھۋاللار كۆرۈلگەن بولسا، ئۇنىڭ ۋەسىي قانۇن بويىچە ھەق تەلەپ جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئالىدۇ.

第八十条　在精神障碍的诊断、治疗、鉴定过程中，寻衅滋事，阻挠有关工作人员依照本法的规定履行职责，扰乱医疗机构、鉴定机构工作秩序的，依法给予治安管理处罚。

80-ماددا روھىي توسالغۇغا دىياگنوز قويۇش، داۋالاش، باھالاش جەريانىدا ئۆكتەملىك قىلىپ چاتاق چىقارغان، مۇناسىۋەتلىك خادىملارنىڭ مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلىشىغا توسقۇنلۇق قىلغان، داۋالاش ئاپپاراتى، باھالاش ئاپپاراتىنىڭ خىزمەت تەرتىپىنى قالايمىقانلاشتۇرغانلارغا قانۇن بويىچە ئامانلىق باشقۇرۇش جازاسى بېرىلىدۇ.

违反本法规定，有其他构成违反治安管理行为的，依法给予治安管理处罚。

مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئامانلىق باشقۇرۇشقا خىلاپ باشقا قىلمىشلارنى سادىر قىلغانلارغا قانۇن بويىچە ئامانلىق باشقۇرۇش جازاسى بېرىلىدۇ.

第八十一条　违反本法规定，构成犯罪的，依法追究刑事责任。

81-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلەر قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

第八十二条　精神障碍患者或者其监护人、近亲属认为行政机关、医疗机构或者其他有关单位和个人违反本法规定侵害患者合法权益的，可以依法提起诉讼。

82-ماددا روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغان بىمارلار ياكى ئۇنىڭ ۋەسىيلىرى، يېقىن تۇغقانلىرى مەمۇرىي ئورگان، داۋالاش ئاپپاراتى ياكى باشقا مۇناسىۋەتلىك ئورۇن ۋە شەخسلەردىن مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ بىمارنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىگە زىيان يەتكۈزدى دەپ قارىغانلىرى قانۇن بويىچە دەۋا قىلسا بولىدۇ.

第七章　附则

7-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ

第八十三条　本法所称精神障碍，是指由各种原因引起的感知、情感和思维等精神活动的紊乱或者异常，导致患者明显的心理痛苦或者社会适应等功能损害。

83-ماددا بۇ قانۇندا ئېيتىلغان روھىي توسالغۇ ھەر خىل سەۋەبلەردىن كېلىپ چىققان سېزىش، ھېسسىيات ۋە تەپەككۇر قاتارلىق روھىي پائالىيەتلەرنىڭ قالايمىقانلىشىشى ياكى نورمالسىزلىقىنى، بىمارلاردا روشەن پىسخىكىلىق ئازاب ياكى ئىجتىمائىي ماسلىشىش قاتارلىق ئىقتىدار زىيىنىنى كۆرسىتىدۇ.

本法所称严重精神障碍，是指疾病症状严重，导致患者社会适应等功能严重损害、对自身健康状况或者客观现实不能完整认识，或者不能处理自身事务的精神障碍。

بۇ قانۇندا ئېيتىلغان ئېغىر روھىي توسالغۇ كېسەللىك ئالامىتى ئېغىر بولۇپ، بىمارنىڭ جەمئىيەتكە ماسلىشىشى قاتارلىق ئىقتىدارىغا ئېغىر زىيان يەتكۈزۈشنى، ئۆزىنىڭ سالامەتلىك ئەھۋالىنى ياكى ئوبيېكتىپ رېئاللىقنى مۇكەممەل تونۇيالماسلىقىنى ياكى ئۆز ئىشىنى بىر تەرەپ قىلالماسلىقىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدىغان روھىي توسالغۇنى كۆرسىتىدۇ.

本法所称精神障碍患者的监护人，是指依照民法通则的有关规定可以担任监护人的人。

بۇ قانۇندا ئېيتىلغان روھىي توسالغۇغا ئۇچرىغانلارنىڭ ۋەسىيسى ھەق تەلەپ قانۇنىنىڭ ئومۇمىي قائىدىسىدىكى ئالاقىدار بەلگىلىمىلەر بويىچە ۋەسىي بولسا بولىدۇ.

第八十四条　军队的精神卫生工作，由国务院和中央军事委员会依据本法制定管理办法。

84-ماددا ئارمىيەنىڭ روھىي ساغلاملىق خىزمىتىنى گوۋۇيۈەن ۋە مەركىزىي ھەربىي كومىتېت مۇشۇ قانۇنغا ئاساسەن باشقۇرۇش چارىسىنى چىقىرىدۇ.

第八十五条　本法自2013年5月1日起施行。

85-ماددا بۇ قانۇن 2013-يىل 5-ئاينىڭ 1-كۈنىدىن باشلاپ يولغا قويۇلىدۇ.