（2001年10月27日第九届全国人民代表大会常务委员会第二十四次会议通过　根据2011年12月31日第十一届全国人民代表大会常务委员会第二十四次会议《关于修改〈中华人民共和国职业病防治法〉的决定》第一次修正　根据2016年7月2日第十二届全国人民代表大会常务委员会第二十一次会议《关于修改〈中华人民共和国节约能源法〉等六部法律的决定》第二次修正　根据2017年11月4日第十二届全国人民代表大会常务委员会第三十次会议《关于修改〈中华人民共和国会计法〉等十一部法律的决定》第三次修正　根据2018年12月29日第十三届全国人民代表大会常务委员会第七次会议《关于修改〈中华人民共和国劳动法〉等七部法律的决定》第四次修正）

( 2001 ـ يىل 10 ـ ئاينىڭ 27 ـ كۈنى 9 ـ نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ 24 ـ يىغىنىدا ماقۇللانغان، 2011 ـ يىل 12 ـ ئاينىڭ 31 ـ كۈنى 11 ـ نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك دۆلەت قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى 24 ـ يىغىنىنىڭ «< جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش قانۇنى > غا تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى قارارى»غا ئاساسەن 1 ـ قېتىم تۈزىتىلگەن، 2016 ـ يىل 7 ـ ئاينىڭ 2 ـ كۈنى 12 ـ نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك پارتىيە قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ 21 ـ يىغىنىنىڭ « «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ئېنېرگىيە تېجەش قانۇنى»قاتارلىق ئالتە قانۇنغا تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى قارار»نىڭ 2-قېتىم تۈزىتىلىشى 2017-يىل 11-ئاينىڭ 4-كۈنى 12-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ 30-يىغىنىنىڭ «< جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ بوغالتىرلىق قانۇنى > قاتارلىق 11 قانۇنغا تۈزىتىش كىرگۈزۈش بولغان قارار»ىغا ئاساسەن 3-قېتىم تۈزىتىلدى 2018-يىل 12-ئاينىڭ 29-كۈنى 13-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلققە ئاساسەن تۈزىتىلدى خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى 7-يىغىنىنىڭ «< جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ئەمگەك قانۇنى > قاتارلىق يەتتە قانۇنغا تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى قارارى»غا 4-قېتىم تۈزىتىش كىرگۈزۈلدى )

目　　录

مۇندەرىجە

第一章　总则

1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ

第二章　前期预防

2-باب ئالدىنقى مەزگىللىك ئالدىنى ئېلىش

第三章　劳动过程中的防护与管理

第三章　劳动过程中的防护与管理

第四章　职业病诊断与职业病病人保障

4-باب كەسپىي كېسەل دىياگنوزى ۋە كەسپىي كېسەل ئاغرىقلىرىنىڭ كاپالىتى

第五章　监督检查

5-باب نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش

第六章　法律责任

6-باب قانۇن جاۋابكارلىقى

第七章　附则

7-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ

第一章　总则

1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ

第一条　为了预防、控制和消除职业病危害，防治职业病，保护劳动者健康及其相关权益，促进经济社会发展，根据宪法，制定本法。

1-ماددا بۇ قانۇن كەسپىي كېسەل خەۋپىنىڭ ئالدىنى ئېلىش، تىزگىنلەش ۋە ئۇنى تۈگىتىش، كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش، ئەمگەكچىلەرنىڭ ساغلاملىقى ۋە ئۇنىڭغا مۇناسىۋەتلىك ھوقۇق-مەنپەئىتىنى قوغداش، ئىقتىسادىي، ئىجتىمائىي تەرەققىياتنى ئىلگىرى سۈرۈش مەقسىتىدە، ئاساسىي قانۇنغا بىنائەن چىقىرىلدى.

第二条　本法适用于中华人民共和国领域内的职业病防治活动。

2-ماددا بۇ قانۇن جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى ساھەسىدىكى كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش پائالىيىتىگە تەتبىقلىنىدۇ.

本法所称职业病，是指企业、事业单位和个体经济组织等用人单位的劳动者在职业活动中，因接触粉尘、放射性物质和其他有毒、有害因素而引起的疾病。

بۇ قانۇندا ئېيتىلغان كەسپىي كېسەل كارخانا، كەسپىي ئورۇن ۋە يەككە ئىقتىسادىي تەشكىلات قاتارلىق ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇنلاردىكى ئەمگەكچىلەر كەسپىي پائالىيەت جەريانىدا چاڭ-توزان، رادىيوئاكتىپلىق ماددىلار ۋە باشقا زەھەرلىك، زىيانلىق ئامىللار بىلەن ئۇچرىشىش سەۋەبىدىن كېلىپ چىقىدىغان كېسەلنى كۆرسىتىدۇ.

职业病的分类和目录由国务院卫生行政部门会同国务院劳动保障行政部门制定、调整并公布。

كەسپىي كېسەللەرنىڭ تۈرى ۋە مۇندەرىجىسىنى گوۋۇيۈەننىڭ سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى گوۋۇيۈەن ئەمگەك كاپالەت مەمۇرىي تارمىقى بىلەن بىرلىكتە تۈزىدۇ، تەڭشەيدۇ ھەمدە ئېلان قىلىدۇ.

第三条　职业病防治工作坚持预防为主、防治结合的方针，建立用人单位负责、行政机关监管、行业自律、职工参与和社会监督的机制，实行分类管理、综合治理。

3-ماددا كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش خىزمىتىدە ئالدىنى ئېلىشنى ئاساس قىلىش، ئالدىنى ئېلىش بىلەن تىزگىنلەشنى بىرلەشتۈرۈش فاڭجېنىدا چىڭ تۇرۇلىدۇ، ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن مەسئۇل بولۇش، مەمۇرىي ئورگان نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش، ساھە تەلەپچانلىقى، ئىشچى-خىزمەتچىلەر قاتنىشىش ۋە جەمئىيەت نازارەت قىلىش مېخانىزمى بەرپا قىلىنىدۇ، تۈرگە ئايرىپ باشقۇرۇش، ھەر تەرەپلىمە تۈزەش يولغا قويۇلىدۇ.

第四条　劳动者依法享有职业卫生保护的权利。

4-ماددا ئەمگەكچىلەر كەسپىي ساقلىق ساقلاشنى قوغداش ھوقۇقىدىن قانۇن بويىچە بەھرىمەن بولىدۇ.

用人单位应当为劳动者创造符合国家职业卫生标准和卫生要求的工作环境和条件，并采取措施保障劳动者获得职业卫生保护。

ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئەمگەكچىلەرگە دۆلەتنىڭ كەسپىي سەھىيە ئۆلچىمى ۋە تازىلىق تەلىپىگە ئۇيغۇن كېلىدىغان خىزمەت مۇھىتى ۋە شارائىتى يارىتىپ بېرىشى ھەمدە تەدبىر قوللىنىپ ئەمگەكچىلەرنىڭ كەسپىي سەھىيە مۇھاپىزىتىنى قوغدىشىنى كاپالەتلەندۈرۈشى كېرەك.

工会组织依法对职业病防治工作进行监督，维护劳动者的合法权益。用人单位制定或者修改有关职业病防治的规章制度，应当听取工会组织的意见。

ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى تەشكىلاتى كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش خىزمىتىنى قانۇن بويىچە نازارەت قىلىپ، ئەمگەكچىلەرنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىنى قوغدايدۇ. ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى داۋالاشقا دائىر قائىدە-تۈزۈملەرنى تۈزۈشتە ياكى تۈزىتىشتە، ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى تەشكىلاتىنىڭ پىكرىنى ئاڭلىشى كېرەك.

第五条　用人单位应当建立、健全职业病防治责任制，加强对职业病防治的管理，提高职业病防治水平，对本单位产生的职业病危害承担责任。

5-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش مەسئۇلىيەت تۈزۈمىنى ئورنىتىشى، مۇكەممەللەشتۈرۈشى، كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىشى ۋە ئۇنى تىزگىنلەشنى باشقۇرۇشنى كۈچەيتىشى، كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدى ۋە ئۇنى تىزگىنلەش سەۋىيەسىنى ئۆستۈرۈشى، شۇ ئورۇندا پەيدا بولغان كەسپىي كېسەل خەۋپىنىڭ جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك.

第六条　用人单位的主要负责人对本单位的职业病防治工作全面负责。

6-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇننىڭ ئاساسلىق مەسئۇلى شۇ ئورۇننىڭ كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش خىزمىتىگە ئومۇميۈزلۈك مەسئۇل بولىدۇ.

第七条　用人单位必须依法参加工伤保险。

7-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئىشتا يارىلىنىش سۇغۇرتىسىغا قانۇن بويىچە قاتنىشىشى شەرت.

国务院和县级以上地方人民政府劳动保障行政部门应当加强对工伤保险的监督管理，确保劳动者依法享受工伤保险待遇。

گوۋۇيۈەن ۋە ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئەمگەك كاپالىتى مەمۇرىي تارمىقى ئىشتا يارىلىنىش سۇغۇرتىسىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇشنى كۈچەيتىپ، ئەمگەكچىلەرنىڭ ئىش ئۈستىدە يارىلىنىش سۇغۇرتىسى تەمىناتىدىن قانۇن بويىچە بەھرىمەن بولۇشىغا ھەقىقىي كاپالەتلىك قىلىشى كېرەك.

第八条　国家鼓励和支持研制、开发、推广、应用有利于职业病防治和保护劳动者健康的新技术、新工艺、新设备、新材料，加强对职业病的机理和发生规律的基础研究，提高职业病防治科学技术水平；积极采用有效的职业病防治技术、工艺、设备、材料；限制使用或者淘汰职业病危害严重的技术、工艺、设备、材料。

8-ماددا دۆلەت كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش ھەم ئەمگەكچىلەرنىڭ ساغلاملىقىنى قوغداشقا پايدىلىق يېڭى تېخنىكا، يېڭى ھۈنەر-سەنئەت، يېڭى ئۈسكۈنە، يېڭى ماتېرىياللارنى تەتقىق قىلىپ ياساش، يارىتىش، كېڭەيتىش، قوللىنىشقا ئىلھام ۋە مەدەت بېرىدۇ، كەسپىي كېسەلنىڭ مېخانىزمى ۋە پەيدا بولۇش قانۇنىيىتىگە دائىر ئۇل تەتقىقاتنى كۈچەيتىپ، كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى قىلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش پەن-تېخنىكا سەۋىيەسىنى ئۆستۈرىدۇ؛ كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەشتىكى ئۈنۈملۈك تېخنىكا، ھۈنەر-سەنئەت، ئۈسكۈنە، ماتېرىياللارنى پائال قوللىنىش؛ كەسپىي كېسەل خەۋپى ئېغىر بولغان تېخنىكا، ھۈنەر-سەنئەت، ئۈسكۈنە، ماتېرىياللارنى ئىشلىتىشكە چەك قويۇش ياكى شاللاش.

国家鼓励和支持职业病医疗康复机构的建设。

دۆلەت كەسپىي كېسەل بويىچە داۋالاپ سالامەتلىكنى ئەسلىگە كەلتۈرۈش ئاپپاراتى قۇرۇلۇشىغا ئىلھام ۋە مەدەت بېرىدۇ.

第九条　国家实行职业卫生监督制度。

9-ماددا دۆلەت كەسپىي سەھىيە نازارەتچىلىكى تۈزۈمىنى يولغا قويىدۇ.

国务院卫生行政部门、劳动保障行政部门依照本法和国务院确定的职责，负责全国职业病防治的监督管理工作。国务院有关部门在各自的职责范围内负责职业病防治的有关监督管理工作。

گوۋۇيۈەننىڭ سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى، ئەمگەك كاپالىتى مەمۇرىي تارمىقى مۇشۇ قانۇن ۋە گوۋۇيۈەن بېكىتكەن مەسئۇلىيەت بويىچە، مەملىكەتنىڭ كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەشنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش خىزمىتىگە مەسئۇل بولىدۇ. گوۋۇيۈەننىڭ مۇناسىۋەتلىك تارمىقى مەسئۇلىيىتى دائىرىسىدە كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەشكە مۇناسىۋەتلىك نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش خىزمىتىگە مەسئۇل بولىدۇ.

县级以上地方人民政府卫生行政部门、劳动保障行政部门依据各自职责，负责本行政区域内职业病防治的监督管理工作。县级以上地方人民政府有关部门在各自的职责范围内负责职业病防治的有关监督管理工作。

ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى، ئەمگەك كاپالىتى مەمۇرىي تارمىقى مەسئۇلىيىتى بويىچە، شۇ مەمۇرىي رايوندىكى كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەشنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش خىزمىتىگە مەسئۇل بولىدۇ. ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى مەسئۇلىيىتى دائىرىسىدە كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەشكە مۇناسىۋەتلىك نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش خىزمىتىگە مەسئۇل بولىدۇ.

县级以上人民政府卫生行政部门、劳动保障行政部门（以下统称职业卫生监督管理部门）应当加强沟通，密切配合，按照各自职责分工，依法行使职权，承担责任。

ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى، ئەمگەك كاپالىتى مەمۇرىي تارمىقى ( تۆۋەندە قىسقارتىپ كەسپىي سەھىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش تارمىقى دېيىلىدۇ ) ئالاقىنى كۈچەيتىپ، زىچ ماسلىشىپ، مەسئۇلىيىتى ۋە ئىش تەقسىماتى بويىچە خىزمەت ھوقۇقىنى قانۇن بويىچە يۈرگۈزۈشى، مەسئۇلىيەتنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك.

第十条　国务院和县级以上地方人民政府应当制定职业病防治规划，将其纳入国民经济和社会发展计划，并组织实施。

10-ماددا گوۋۇيۈەن ۋە ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش يىرىك پىلانى تۈزۈشى، ئۇنى خەلق ئىگىلىكى ۋە ئىجتىمائىي تەرەققىيات پىلانىغا كىرگۈزۈشى ھەمدە تەشكىللەپ يولغا قويۇشى كېرەك.

县级以上地方人民政府统一负责、领导、组织、协调本行政区域的职业病防治工作，建立健全职业病防治工作体制、机制，统一领导、指挥职业卫生突发事件应对工作；加强职业病防治能力建设和服务体系建设，完善、落实职业病防治工作责任制。

ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى شۇ مەمۇرىي رايوننىڭ كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش خىزمىتىگە بىرتۇتاش مەسئۇل بولىدۇ، رەھبەرلىك قىلىدۇ، تەشكىللەيدۇ، ماسلاشتۇرىدۇ، كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىشى ۋە ئۇنى تىزگىنلەش خىزمەت تۈزۈلمىسى، مېخانىزمىنى بەرپا قىلىدۇ ۋە تاكامۇللاشتۇرىدۇ، كەسپىي سەھىيە تاسادىپىي ۋەقەلىرىگە تاقابىل تۇرۇش خىزمىتىگە بىرتۇتاش رەھبەرلىك قىلىدۇ، قوماندانلىق قىلىدۇ؛ كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش ئىقتىدار قۇرۇلۇشى ۋە مۇلازىمەت سىستېمىسى قۇرۇلۇشىنى كۈچەيتىپ، كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىشى ۋە ئۇنى تىزگىنلەش خىزمىتى مەسئۇلىيەت تۈزۈمىنى مۇكەممەللەشتۈرۈش، ئەمەلىيلەشتۈرۈش.

乡、民族乡、镇的人民政府应当认真执行本法，支持职业卫生监督管理部门依法履行职责。

يېزىلىق، مىللىي يېزىلىق، بازارلىق خەلق ھۆكۈمەتلىرى بۇ قانۇننى ئەستايىدىل ئىجرا قىلىشى، كەسپىي سەھىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش تارمىقىنىڭ مەسئۇلىيىتىنى قانۇن بويىچە ئادا قىلىشىنى قوللىشى كېرەك.

第十一条　县级以上人民政府职业卫生监督管理部门应当加强对职业病防治的宣传教育，普及职业病防治的知识，增强用人单位的职业病防治观念，提高劳动者的职业健康意识、自我保护意识和行使职业卫生保护权利的能力。

11-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ كەسپىي سەھىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش تارمىقى كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى داۋالاش تەشۋىق-تەربىيەسىنى كۈچەيتىپ، كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىشى ۋە ئۇنى داۋالاش بىلىملىرىنى ئومۇملاشتۇرۇپ، ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇننىڭ كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى قىلىش ۋە ئۇنى داۋالاش قارىشىنى كۈچەيتىپ، ئەمگەكچىلەرنىڭ كەسپىي ساغلاملىق ئېڭى، ئۆزىنى قوغداش ئېڭى ۋە كەسپىي ساقلىقنى ساقلاش بويىچە قوغداش ھوقۇقىنى يۈرگۈزۈش ئىقتىدارىنى ئۆستۈرۈشى كېرەك.

第十二条　有关防治职业病的国家职业卫生标准，由国务院卫生行政部门组织制定并公布。

12-ماددا كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى داۋالاشقا دائىر دۆلەتنىڭ كەسپىي سەھىيە ئۆلچىمىنى گوۋۇيۈەننىڭ سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى تۈزۈشكە تەشكىللەيدۇ ھەمدە ئېلان قىلىدۇ.

国务院卫生行政部门应当组织开展重点职业病监测和专项调查，对职业健康风险进行评估，为制定职业卫生标准和职业病防治政策提供科学依据。

گوۋۇيۈەننىڭ سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى نۇقتىلىق كەسپىي كېسەللەرنى كۆزىتىپ ئۆلچەش ۋە مەخسۇس تەكشۈرۈشنى تەشكىللەپ قانات يايدۇرۇپ، كەسپىي ساغلاملىق خەۋپ-خەتىرىنى باھالاپ، كەسپىي ساغلاملىق ئۆلچىمى ۋە كەسپىي كېسەللەرنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش سىياسىتى تۈزۈشنى ئىلمىي ئاساسقا ئىگە قىلىشى كېرەك.

县级以上地方人民政府卫生行政部门应当定期对本行政区域的职业病防治情况进行统计和调查分析。

ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى شۇ مەمۇرىي رايوننىڭ كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش ئەھۋالىنى قەرەللىك ئىستاتىستىكىلىشى ۋە تەكشۈرۈپ تەھلىل قىلىشى كېرەك.

第十三条　任何单位和个人有权对违反本法的行为进行检举和控告。有关部门收到相关的检举和控告后，应当及时处理。

13-ماددا ھەرقانداق ئورۇن ۋە شەخس مۇشۇ قانۇنغا خىلاپ قىلمىشلارنى پاش قىلىش ۋە ئەرز-شىكايەت قىلىشقا ھوقۇقلۇق. مۇناسىۋەتلىك تارماقلار مۇناسىۋەتلىك پاش قىلىش ماتېرىيالى ۋە ئەرز-شىكايەتنى تاپشۇرۇۋالغاندىن كېيىن ۋاقتىدا بىر تەرەپ قىلىشى كېرەك.

对防治职业病成绩显著的单位和个人，给予奖励。

كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى داۋالاش نەتىجىسى كۆرۈنەرلىك ئورۇن ۋە شەخسلەر مۇكاپاتلىنىدۇ.

第二章　前期预防

2-باب ئالدىنقى مەزگىللىك ئالدىنى ئېلىش

第十四条　用人单位应当依照法律、法规要求，严格遵守国家职业卫生标准，落实职业病预防措施，从源头上控制和消除职业病危害。

14-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن قانۇن-نىزاملاردىكى تەلەپ بويىچە، دۆلەتنىڭ كەسپىي ساغلاملىق ئۆلچىمىگە قاتتىق رىئايە قىلىپ، كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىش تەدبىرىنى ئەمەلىيلەشتۈرۈپ، كەسپىي كېسەل خەۋپىنى مەنبەدىن تىزگىنلىشى ۋە تۈگىتىشى كېرەك.

第十五条　产生职业病危害的用人单位的设立除应当符合法律、行政法规规定的设立条件外，其工作场所还应当符合下列职业卫生要求：

15-ماددا كەسپىي كېسەل خەۋپى پەيدا قىلغان ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇننى قۇرۇشتا قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردا بەلگىلەنگەن قۇرۇش شەرتىگە ئۇيغۇن كەلگەنلىرى بۇنىڭ سىرتىدا، ئۇنىڭ خىزمەت ئورنى يەنە تۆۋەندىكى كەسپىي سەھىيە تەلىپىگىمۇ ئۇيغۇن كېلىشى كېرەك :

（一）职业病危害因素的强度或者浓度符合国家职业卫生标准；

( 1 ) كەسپىي كېسەل خەۋپى ئامىلىنىڭ سىجىللىقى ياكى قويۇقلۇقى دۆلەتنىڭ كەسپىي سەھىيە ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن بولۇش؛

（二）有与职业病危害防护相适应的设施；

( 2 ) كەسپىي كېسەل خەۋپىدىن مۇداپىئەلىنىشكە ماس كېلىدىغان ئەسلىھە بولۇش؛

（三）生产布局合理，符合有害与无害作业分开的原则；

( 3 ) ئىشلەپچىقىرىش جايلىشىشى مۇۋاپىق بولۇش، زىيانلىق بىلەن زىيانسىز مەشغۇلاتنى ئايرىش پىرىنسىپىغا ئۇيغۇن بولۇش؛

（四）有配套的更衣间、洗浴间、孕妇休息间等卫生设施；

( 4 ) يۈرۈشلەشكەن كىيىم ئالماشتۇرۇش ئۆيى، يۇيۇنۇش ئۆيى، ھامىلىدارلار دەم ئېلىش ئۆيى قاتارلىق تازىلىق ئەسلىھەلىرى بولۇش؛

（五）设备、工具、用具等设施符合保护劳动者生理、心理健康的要求；

( 5 ) ئۈسكۈنە، قورال، جابدۇق قاتارلىق ئەسلىھەلەر ئەمگەكچىلەرنىڭ فىزىيولوگىيەلىك، پىسخىكا ساغلاملىقىنى قوغداش تەلىپىگە ئۇيغۇن بولۇش؛

（六）法律、行政法规和国务院卫生行政部门关于保护劳动者健康的其他要求。

( 6 ) قانۇن، مەمۇرىي نىزاملار ۋە گوۋۇيۈەن سەھىيە مەمۇرىي تارمىقىنىڭ ئەمگەكچىلەرنىڭ ساغلاملىقىنى قوغداشقا دائىر باشقا تەلەپلىرى.

第十六条　国家建立职业病危害项目申报制度。

16-ماددا دۆلەت كەسپىي كېسەل خەۋپى تۈرىنى ئىلتىماس قىلىش تۈزۈمىنى ئورنىتىدۇ.

用人单位工作场所存在职业病目录所列职业病的危害因素的，应当及时、如实向所在地卫生行政部门申报危害项目，接受监督。

ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇننىڭ خىزمەت ئورنىدا كەسپىي كېسەل مۇندەرىجىسىدە كۆرسىتىلگەن كەسپىي كېسەلنىڭ خەۋپ ئامىلى بولسا، شۇ جايدىكى سەھىيە مەمۇرىي تارمىقىغا خەۋپ يەتكۈزۈش تۈرىنى ۋاقتىدا، ئەينەن مەلۇم قىلىپ، ئۇنىڭ نازارىتىنى قوبۇل قىلىشى كېرەك.

职业病危害因素分类目录由国务院卫生行政部门制定、调整并公布。职业病危害项目申报的具体办法由国务院卫生行政部门制定。

كەسپىي كېسەل خەۋپى ئامىللىرىنى تۈرگە ئايرىش مۇندەرىجىسىنى گوۋۇيۈەننىڭ سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى تۈزىدۇ، تەڭشەيدۇ ھەمدە ئېلان قىلىدۇ. كەسپىي كېسەل خەۋپى تۈرىنى ئىلتىماس قىلىشنىڭ كونكرېت چارىسىنى گوۋۇيۈەننىڭ سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى تۈزىدۇ.

第十七条　新建、扩建、改建建设项目和技术改造、技术引进项目（以下统称建设项目）可能产生职业病危害的，建设单位在可行性论证阶段应当进行职业病危害预评价。

17-ماددا يېڭىدىن قۇرۇلىدىغان، كېڭەيتىلىدىغان، ئۆزگەرتىپ قۇرۇلىدىغان قۇرۇلۇش تۈرى ۋە تېخنىكا ئۆزگەرتىش، تېخنىكا كىرگۈزۈش تۈرى ( تۆۋەندە قىسقارتىلىپ قۇرۇلۇش تۈرى دېيىلىدۇ ) كەسپىي كېسەل خەۋپى پەيدا قىلىش ئېھتىمالى بولسا، قۇرۇلۇش قىلغۇچى ئورۇن مۇمكىنچىلىكنى دەلىللەش باسقۇچىدا كەسپىي كېسەل خەۋپىنى ئالدىن باھالىشى كېرەك.

医疗机构建设项目可能产生放射性职业病危害的，建设单位应当向卫生行政部门提交放射性职业病危害预评价报告。卫生行政部门应当自收到预评价报告之日起三十日内，作出审核决定并书面通知建设单位。未提交预评价报告或者预评价报告未经卫生行政部门审核同意的，不得开工建设。

داۋالاش ئاپپاراتىنىڭ قۇرۇلۇش تۈرىدە رادىيوئاكتىپلىق كەسپىي كېسەل خەۋپى پەيدا بولۇش ئېھتىمالى بولسا، قۇرۇلۇش قىلغۇچى ئورۇن سەھىيە مەمۇرىي تارمىقىغا رادىيوئاكتىپلىق كەسپى كېسەل خەۋپىنى ئالدىن باھالاش دوكلاتى تاپشۇرۇشى كېرەك. سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى ئالدىن باھالاش دوكلاتىنى تاپشۇرۇۋالغان كۈندىن باشلاپ 30 كۈن ئىچىدە تەكشۈرۈش قارارى چىقىرىشى ھەمدە قۇرۇلۇش قىلغۇچى ئورۇنغا يازما ئۇقتۇرۇش قىلىشى كېرەك. ئالدىن باھالاش دوكلاتى تاپشۇرمىغان ياكى ئالدىن باھالاش دوكلاتى سەھىيە مەمۇرىي تارمىقىنىڭ تەكشۈرۈپ ماقۇللۇقىنى ئالمىغان بولسا، قۇرۇلۇش باشلاشقا بولمايدۇ.

职业病危害预评价报告应当对建设项目可能产生的职业病危害因素及其对工作场所和劳动者健康的影响作出评价，确定危害类别和职业病防护措施。

كەسپىي كېسەل خەۋپىنى ئالدىن باھالاش دوكلاتىدا قۇرۇلۇش تۈرىدە پەيدا بولۇش ئېھتىمالى بولغان كەسپىي كېسەل خەۋپى ئامىلى ۋە ئۇنىڭ خىزمەت سورۇنى ۋە ئەمگەكچىلەرنىڭ ساغلاملىقىغا بولغان تەسىرىنى باھالاش، خەۋپ تۈرى ۋە كەسپىي كېسەل بويىچە مۇداپىئەلىنىش تەدبىرىنى بېكىتىش كېرەك.

建设项目职业病危害分类管理办法由国务院卫生行政部门制定。

قۇرۇلۇش تۈرىدىكى كەسپىي كېسەل خەۋپىنى تۈرگە ئايرىپ باشقۇرۇش چارىسىنى گوۋۇيۈەننىڭ سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى تۈزىدۇ.

第十八条　建设项目的职业病防护设施所需费用应当纳入建设项目工程预算，并与主体工程同时设计，同时施工，同时投入生产和使用。

18-ماددا قۇرۇلۇش تۈرىدىكى كەسپىي كېسەل مۇداپىئە ئەسلىھەلىرىگە كېتىدىغان خىراجەتنى قۇرۇلۇش تۈرىنىڭ قۇرۇلۇش خامچوتىغا كىرگۈزۈش ھەمدە ئاساسىي گەۋدە قۇرۇلۇشى بىلەن تەڭ لايىھەلەش، تەڭ قۇرۇلۇش قىلىش، تەڭ ئىشلەپچىقىرىشقا كىرىشتۈرۈش ۋە ئىشلىتىش كېرەك.

建设项目的职业病防护设施设计应当符合国家职业卫生标准和卫生要求；其中，医疗机构放射性职业病危害严重的建设项目的防护设施设计，应当经卫生行政部门审查同意后，方可施工。

قۇرۇلۇش تۈرىدىكى كەسپىي كېسەل مۇداپىئە ئەسلىھەلىرىنى لايىھەلەش دۆلەتنىڭ كەسپىي سەھىيە ئۆلچىمى ۋە تازىلىق تەلىپىگە ئۇيغۇن بولۇشى كېرەك؛ بۇنىڭ ئىچىدە، داۋالاش ئاپپاراتىنىڭ رادىيوئاكتىپلىق كەسپىي كېسەل خەۋپى ئېغىر بولغان قۇرۇلۇش تۈرلىرىنىڭ مۇداپىئە ئەسلىھەلىرىنى لايىھەلەشتە، سەھىيە مەمۇرىي تارمىقىنىڭ تەكشۈرۈپ ماقۇللۇقىنى ئالغاندىن كېيىن قۇرۇلۇش قىلىشقا بولىدۇ.

建设项目在竣工验收前，建设单位应当进行职业病危害控制效果评价。

قۇرۇلۇش تۈرى پۈتۈپ تەكشۈرۈپ ئۆتكۈزۈۋېلىشتىن بۇرۇن، قۇرۇلۇش قىلغۇچى ئورۇن كەسپىي كېسەل خەۋپىنى تىزگىنلەش ئۈنۈمىنى باھالىشى كېرەك.

医疗机构可能产生放射性职业病危害的建设项目竣工验收时，其放射性职业病防护设施经卫生行政部门验收合格后，方可投入使用；其他建设项目的职业病防护设施应当由建设单位负责依法组织验收，验收合格后，方可投入生产和使用。卫生行政部门应当加强对建设单位组织的验收活动和验收结果的监督核查。

داۋالاش ئاپپاراتىنىڭ رادىيوئاكتىپلىق كەسپىي كېسەل خەۋپى پەيدا قىلىش ئېھتىمالى بولغان قۇرۇلۇش تۈرى پۈتۈپ تەكشۈرۈپ ئۆتكۈزۈۋالغاندا، ئۇنىڭ رادىيوئاكتىپلىق كەسپى مۇداپىئە ئەسلىھەلىرى سەھىيە مەمۇرىي تارمىقىنىڭ تەكشۈرۈپ ئۆتكۈزۈۋېلىشىدا لاياقەتلىك بولغاندىن كېيىن ئىشقا كىرىشتۈرۈلسە بولىدۇ؛ باشقا قۇرۇلۇش تۈرلىرىدىكى كەسپىي كېسەل مۇداپىئە ئەسلىھەلىرىنى قۇرۇلۇش قىلغۇچى ئورۇن قانۇن بويىچە تەكشۈرۈپ ئۆتكۈزۈۋېلىشقا مەسئۇل بولۇشى كېرەك، تەكشۈرۈپ ئۆتكۈزۈۋېلىشتا لاياقەتلىك بولغاندىن كېيىن، ئىشلەپچىقىرىشقا كىرىشتۈرۈلسە ۋە ئىشلىتىلسە بولىدۇ. سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى قۇرۇلۇش قىلغۇچى ئورۇن تەشكىللىگەن تەكشۈرۈپ ئۆتكۈزۈۋېلىش پائالىيىتى ۋە تەكشۈرۈپ ئۆتكۈزۈۋېلىش نەتىجىسىنى نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈشنى كۈچەيتىشى كېرەك.

第十九条　国家对从事放射性、高毒、高危粉尘等作业实行特殊管理。具体管理办法由国务院制定。

19-ماددا دۆلەت رادىيوئاكتىپلىق مەشغۇلات، زەھىرى كۈچلۈك مەشغۇلات، خەتىرى يۇقىرى چاڭ-توزان مەشغۇلاتلىرىنى ئالاھىدە باشقۇرىدۇ. كونكرېت باشقۇرۇش چارىسىنى گوۋۇيۈەن بېكىتىدۇ.

第三章　劳动过程中的防护与管理

3-باب ئەمگەك جەريانىدىكى مۇداپىئەلىنىش ۋە باشقۇرۇش

第二十条　用人单位应当采取下列职业病防治管理措施：

20-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن تۆۋەندىكى كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەشنى باشقۇرۇش تەدبىرلىرىنى قوللىنىشى كېرەك :

（一）设置或者指定职业卫生管理机构或者组织，配备专职或者兼职的职业卫生管理人员，负责本单位的职业病防治工作；

( 1 ) كەسپىي سەھىيە باشقۇرۇش ئاپپاراتى ياكى تەشكىلاتى تەسىس قىلىش ياكى بەلگىلەش، مەخسۇس ۋەزىپىدىكى ياكى قوشۇمچە ۋەزىپىدىكى كەسپىي سەھىيە باشقۇرۇش خادىمىنى قويۇش، شۇ ئورۇننىڭ كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى داۋالاش خىزمىتىگە مەسئۇل بولۇش؛

（二）制定职业病防治计划和实施方案；

( 2 ) كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش پىلانى ۋە يولغا قويۇش لايىھەسى تۈزۈش؛

（三）建立、健全职业卫生管理制度和操作规程；

( 3 ) كەسپىي سەھىيە باشقۇرۇش تۈزۈمى ۋە مەشغۇلات قائىدىسىنى ئورنىتىش، تاكامۇللاشتۇرۇش؛

（四）建立、健全职业卫生档案和劳动者健康监护档案；

( 4 ) كەسپىي سەھىيە ئارخىپى ۋە ئەمگەكچىلەرنىڭ ساغلاملىق نازارەتچىلىكى ئارخىپىنى تۇرغۇزۇش، تاكامۇللاشتۇرۇش؛

（五）建立、健全工作场所职业病危害因素监测及评价制度；

( 5 ) خىزمەت سورۇنىدىكى كەسپىي كېسەل خەۋپى ئامىللىرىنى كۆزىتىش ۋە باھالاش تۈزۈمىنى ئورنىتىش، تاكامۇللاشتۇرۇش؛

（六）建立、健全职业病危害事故应急救援预案。

( 6 ) كەسپىي كېسەل خەۋپى ھادىسىسىگە جىددىي تاقابىل تۇرۇش-قۇتقۇزۇش لايىھەسىنى تۈزۈش، تاكامۇللاشتۇرۇش.

第二十一条　用人单位应当保障职业病防治所需的资金投入，不得挤占、挪用，并对因资金投入不足导致的后果承担责任。

21-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى داۋالاشقا كېرەكلىك مەبلەغ سېلىنمىسىنى كاپالەتلەندۈرۈشى كېرەك، ئىگىلىۋېلىشقا، ئىشلىتىۋېلىشقا بولمايدۇ ھەمدە مەبلەغ سېلىنمىسى يېتىشمەسلىكتىن كېلىپ چىققان ئاقىۋەتنىڭ جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئالىدۇ.

第二十二条　用人单位必须采用有效的职业病防护设施，并为劳动者提供个人使用的职业病防护用品。

22-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئۈنۈملۈك كەسپىي كېسەل مۇداپىئە ئەسلىھەسى ئىشلىتىشى ھەمدە ئەمگەكچىلەرگە ئۆزى ئىشلىتىدىغان كەسپىي كېسەل مۇداپىئە بۇيۇملىرىنى بېرىشى شەرت.

用人单位为劳动者个人提供的职业病防护用品必须符合防治职业病的要求；不符合要求的，不得使用。

ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئەمگەكچى ئۈچۈن تەمىنلىگەن كەسپىي كېسەل مۇداپىئە بۇيۇملىرى كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى داۋالاش تەلىپىگە ئۇيغۇن بولۇشى شەرت؛ تەلەپكە ئۇيغۇن كەلمىگەنلىرىنى ئىشلىتىشكە بولمايدۇ.

第二十三条　用人单位应当优先采用有利于防治职业病和保护劳动者健康的新技术、新工艺、新设备、新材料，逐步替代职业病危害严重的技术、工艺、设备、材料。

23-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى داۋالاشقا ھەم ئەمگەكچىلەرنىڭ ساغلاملىقىنى قوغداشقا پايدىلىق يېڭى تېخنىكا، يېڭى ھۈنەر-سەنئەت، يېڭى ئۈسكۈنە، يېڭى ماتېرىياللارنى ئاۋۋال ئىشلىتىپ، كەسپىي كېسەل خەۋپى ئېغىر بولغان تېخنىكا، ھۈنەر-سەنئەت ۋە ئۈسكۈنە، ماتېرىياللارنىڭ ئورنىنى تەدرىجىي ئېلىشى كېرەك.

第二十四条　产生职业病危害的用人单位，应当在醒目位置设置公告栏，公布有关职业病防治的规章制度、操作规程、职业病危害事故应急救援措施和工作场所职业病危害因素检测结果。

24-ماددا كەسپىي كېسەل خەۋپى پەيدا قىلغان ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن كۆزگە چېلىقىدىغان جايغا ئېلان تاختىسى ئورنىتىپ، كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى داۋالاشقا دائىر قائىدە-تۈزۈم، مەشغۇلات قائىدىسى، كەسپىي كېسەل خەۋپى ھادىسىسىگە جىددىي تاقابىل تۇرۇش، قۇتقۇزۇش تەدبىرى ۋە خىزمەت سورۇنىدىكى كەسپىي كېسەل خەۋپى ئامىلىنى تەكشۈرۈش نەتىجىسىنى ئېلان قىلىشى كېرەك.

对产生严重职业病危害的作业岗位，应当在其醒目位置，设置警示标识和中文警示说明。警示说明应当载明产生职业病危害的种类、后果、预防以及应急救治措施等内容。

ئېغىر كەسپىي كېسەل خەۋپى پەيدا قىلىدىغان مەشغۇلات ئىش ئورنىغا كۆزگە چېلىقىدىغان جايدا ئاگاھ بەلگىسى ۋە خەنزۇچە ئاگاھ ئىزاھاتى ئورنىتىش كېرەك. ئاگاھ ئىزاھاتىدا كەسپىي كېسەل خەۋپىنىڭ تۈرى، ئاقىۋىتى، ئالدىنى ئېلىش ۋە جىددىي قۇتقۇزۇش-داۋالاش تەدبىرى قاتارلىق مەزمۇنلار ئېنىق يېزىلىشى كېرەك.

第二十五条　对可能发生急性职业损伤的有毒、有害工作场所，用人单位应当设置报警装置，配置现场急救用品、冲洗设备、应急撤离通道和必要的泄险区。

25-ماددا كەسپىي جەھەتتە جىددىي زەخىملىنىش يۈزبېرىش ئېھتىمالى بولغان زەھەرلىك، زىيانلىق خىزمەت سورۇنىدا، ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن سىگنال بېرىش قۇرۇلمىسى ئورنىتىپ، نەق مەيداندا جىددىي قۇتقۇزۇش بۇيۇمى، ئۈسكۈنىلەرنى يۇيۇش، جىددىي چېكىنىش يولى ۋە زۆرۈر خەۋپ-خەتەرنى تۈگىتىش رايونى سەپلىشى كېرەك.

对放射工作场所和放射性同位素的运输、贮存，用人单位必须配置防护设备和报警装置，保证接触放射线的工作人员佩戴个人剂量计。

رادىياتسىيە خىزمەت سورۇنى ۋە رادىيوئاكتىپلىق ئىزوتوپ توشۇش، ساقلاشتا، ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن جەزمەن مۇداپىئەلىنىش ئۈسكۈنىسى ۋە سىگنال بېرىش قۇرۇلمىسىنى سەپلىشى، نۇر بىلەن ئۇچرىشىدىغان خىزمەتچى خادىملارنىڭ شەخسىي مىقدار ئۆلچىمىنى ھېسابلىشىغا كاپالەتلىك قىلىشى كېرەك.

对职业病防护设备、应急救援设施和个人使用的职业病防护用品，用人单位应当进行经常性的维护、检修，定期检测其性能和效果，确保其处于正常状态，不得擅自拆除或者停止使用。

كەسپىي كېسەل بويىچە مۇداپىئەلىنىش ئۈسكۈنىسى، جىددىي قۇتقۇزۇش-ياردەم بېرىش ئەسلىھەسى ۋە شەخسلەر ئىشلىتىدىغان كەسپىي كېسەل مۇداپىئەلىنىش بۇيۇملىرىنى ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن دائىملىق ئاسرىشى، تەكشۈرۈپ رېمونت قىلىشى، ئىقتىدارى ۋە ئۈنۈمىنى قەرەللىك تەكشۈرۈپ ئۆلچىشى، نورمال ھالەتتە تۇرۇشىغا ھەقىقىي كاپالەتلىك قىلىشى كېرەك، ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن چۇۋۇۋېتىشكە ياكى ئىشلىتىشنى توختىتىپ قويۇشقا بولمايدۇ.

第二十六条　用人单位应当实施由专人负责的职业病危害因素日常监测，并确保监测系统处于正常运行状态。

26-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن مەخسۇس ئادەم مەسئۇل بولىدىغان كەسپىي كېسەل خەۋپى ئامىلىنى كۈندىلىك كۆزىتىپ ئۆلچىشى ھەمدە كۆزىتىپ ئۆلچەش سىستېمىسىنىڭ نورمال يۈرۈشۈشىگە ھەقىقىي كاپالەتلىك قىلىشى كېرەك.

用人单位应当按照国务院卫生行政部门的规定，定期对工作场所进行职业病危害因素检测、评价。检测、评价结果存入用人单位职业卫生档案，定期向所在地卫生行政部门报告并向劳动者公布。

ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن گوۋۇيۈەننىڭ سەھىيە مەمۇرىي تارمىقىنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە، خىزمەت ئورنىدىكى كەسپىي كېسەل خەۋپى ئامىلىنى قەرەللىك تەكشۈرۈشى، باھالىشى كېرەك. تەكشۈرۈش، باھالاش نەتىجىسى ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇننىڭ كەسپىي سەھىيە ئارخىپىدا ساقلىنىدۇ، شۇ جايدىكى سەھىيە مەمۇرىي تارمىقىغا قەرەللىك دوكلات قىلىنىدۇ ھەمدە ئەمگەكچىگە ئېلان قىلىنىدۇ.

职业病危害因素检测、评价由依法设立的取得国务院卫生行政部门或者设区的市级以上地方人民政府卫生行政部门按照职责分工给予资质认可的职业卫生技术服务机构进行。职业卫生技术服务机构所作检测、评价应当客观、真实。

كەسپىي كېسەل خەۋپى ئامىلىنى تەكشۈرۈش، باھالاشنى قانۇن بويىچە تەسىس قىلىنغان، گوۋۇيۈەننىڭ سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى ياكى رايون تەسىس قىلىنغان شەھەر دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى مەسئۇلىيىتى ۋە ئىش تەقسىماتى بويىچە سالاھىيىتىنى ئېتىراپ قىلغان كەسپىي سەھىيە تېخنىكا مۇلازىمەت ئاپپاراتى ئېلىپ بارىدۇ. كەسپىي سەھىيە تېخنىكا مۇلازىمەت ئاپپاراتى بەرگەن تەكشۈرۈش، باھالاش ئوبيېكتىپ، ھەقىقىي بولۇشى كېرەك.

发现工作场所职业病危害因素不符合国家职业卫生标准和卫生要求时，用人单位应当立即采取相应治理措施，仍然达不到国家职业卫生标准和卫生要求的，必须停止存在职业病危害因素的作业；职业病危害因素经治理后，符合国家职业卫生标准和卫生要求的，方可重新作业。

خىزمەت سورۇنىدىكى كەسپىي كېسەل خەۋپى ئامىلىنىڭ دۆلەتنىڭ كەسپىي سەھىيە ئۆلچىمى ۋە تازىلىق تەلىپىگە ئۇيغۇن كەلمەيدىغانلىقى بايقالغاندا، ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن دەرھال مۇناسىپ تۈزەش تەدبىرى قوللىنىشى كېرەك، دۆلەتنىڭ كەسپىي ساغلاملىق ئۆلچىمى ۋە سەھىيە تەلىپىگە يەنىلا يەتمىسە، كەسپىي كېسەل خەۋپى ئامىلى ساقلانغان مەشغۇلاتنى توختىتىشى شەرت؛ كەسپىي كېسەل خەۋپ ئامىلىنى تۈزەتكەندىن كېيىن، دۆلەتنىڭ كەسپىي سەھىيە ئۆلچىمى ۋە تازىلىق تەلىپىگە ئۇيغۇن كەلگەنلىرى قايتا مەشغۇلات قىلسا بولىدۇ.

第二十七条　职业卫生技术服务机构依法从事职业病危害因素检测、评价工作，接受卫生行政部门的监督检查。卫生行政部门应当依法履行监督职责。

27-ماددا كەسپىي سەھىيە تېخنىكا مۇلازىمەت ئاپپاراتى كەسپىي كېسەل خەۋپ ئامىلىنى تەكشۈرۈش، باھالاش خىزمىتىنى قانۇن بويىچە ئىشلەيدۇ، سەھىيە مەمۇرىي تارمىقىنىڭ نازارىتى ۋە تەكشۈرۈشىنى قوبۇل قىلىدۇ. سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى نازارەتچىلىك مەسئۇلىيىتىنى قانۇن بويىچە ئادا قىلىشى كېرەك.

第二十八条　向用人单位提供可能产生职业病危害的设备的，应当提供中文说明书，并在设备的醒目位置设置警示标识和中文警示说明。警示说明应当载明设备性能、可能产生的职业病危害、安全操作和维护注意事项、职业病防护以及应急救治措施等内容。

28-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇنغا كەسپىي كېسەل خەۋپى پەيدا قىلىش ئېھتىمالى بولغان ئۈسكۈنىلەرنى تەمىنلىگەندە، جۇڭگو يېزىقىدىكى چۈشەندۈرمىنى بېرىشى ھەمدە ئۈسكۈنىنىڭ كۆزگە چېلىقىدىغان يېرىگە ئاگاھ بەلگىسى ۋە جۇڭگو يېزىقىدىكى ئاگاھ چۈشەندۈرمىسىنى ئورنىتىشى كېرەك. ئاگاھ ئىزاھاتىدا ئۈسكۈنىنىڭ ئىقتىدارى، كېلىپ چىقىش ئېھتىمالى بولغان كەسپىي كېسەل خەۋپى، بىخەتەر مەشغۇلات قىلىش ۋە ئاسراشتا دىققەت قىلىدىغان ئىشلار، كەسپىي كېسەل بويىچە مۇداپىئەلىنىش، شۇنىڭدەك جىددىي قۇتقۇزۇش-داۋالاش تەدبىرى قاتارلىق مەزمۇنلار ئېنىق يېزىلىشى كېرەك.

第二十九条　向用人单位提供可能产生职业病危害的化学品、放射性同位素和含有放射性物质的材料的，应当提供中文说明书。说明书应当载明产品特性、主要成份、存在的有害因素、可能产生的危害后果、安全使用注意事项、职业病防护以及应急救治措施等内容。产品包装应当有醒目的警示标识和中文警示说明。贮存上述材料的场所应当在规定的部位设置危险物品标识或者放射性警示标识。

29-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇنغا كەسپىي كېسەل خەۋپى پەيدا قىلىش ئېھتىمالى بولغان خىمىيەلىك بۇيۇم، رادىيوئاكتىپلىق ئىزوتوپ ۋە تەركىبىدە رادىيوئاكتىپلىق ماددا بولغان ماتېرىياللارنى بېرىشتە، جۇڭگو يېزىقىدىكى چۈشەندۈرمە بېرىشى كېرەك. ئىزاھاتتا مەھسۇلاتنىڭ ئالاھىدىلىكى، ئاساسلىق تەركىبى، ساقلانغان زىيانلىق ئامىل، پەيدا بولۇش ئېھتىمالى بولغان خەۋپ ئاقىۋىتى، بىخەتەر ئىشلىتىشتە دىققەت قىلىشقا تېگىشلىك ئىشلار، كەسپىي كېسەل بويىچە مۇداپىئەلىنىش، شۇنىڭدەك جىددىي قۇتقۇزۇش-داۋالاش تەدبىرى قاتارلىق مەزمۇنلار ئېنىق يېزىلىشى كېرەك. مەھسۇلات ئورالمىسىدا كۆزگە چېلىقىپ تۇرىدىغان ئاگاھ بەلگىسى ۋە خەنزۇچە ئاگاھ ئىزاھاتى بولۇشى كېرەك. يۇقىرىقى ماتېرىياللارنى ساقلايدىغان سورۇن بەلگىلەنگەن ئورۇنغا خەتەرلىك بۇيۇم بەلگىسى ياكى رادىيوئاكتىپلىق ئاگاھ بەلگىسى ئورنىتىشى كېرەك.

国内首次使用或者首次进口与职业病危害有关的化学材料，使用单位或者进口单位按照国家规定经国务院有关部门批准后，应当向国务院卫生行政部门报送该化学材料的毒性鉴定以及经有关部门登记注册或者批准进口的文件等资料。

كەسپىي كېسەل خەۋپىگە مۇناسىۋەتلىك خىمىيەلىك ماتېرىياللارنى دۆلەت ئىچىدە تۇنجى قېتىم ئىشلەتكەن ياكى تۇنجى قېتىم ئىمپورت قىلغاندا، ئىشلەتكۈچى ئورۇن ياكى ئىمپورت قىلغۇچى ئورۇن دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە گوۋۇيۈەننىڭ مۇناسىۋەتلىك تارمىقىنىڭ تەستىقىنى ئالغاندىن كېيىن، گوۋۇيۈەننىڭ سەھىيە مەمۇرىي تارمىقىغا شۇ خىمىيەلىك ماتېرىيالنىڭ زەھەرلىكلىكىنى باھالاش شۇنىڭدەك مۇناسىۋەتلىك تارماقنىڭ تىزىملاپ رويخەتكە ئالدۇرۇشى ياكى ئىمپورت قىلىشنى تەستىقلىشىغا ئېرىشكەن ھۆججەت قاتارلىق ماتېرىياللارنى يوللىشى كېرەك.

进口放射性同位素、射线装置和含有放射性物质的物品的，按照国家有关规定办理。

رادىيوئاكتىپلىق ئىزوتوپ، نۇر قۇرۇلمىسى ۋە تەركىبىدە رادىيوئاكتىپلىق ماددا بولغان بۇيۇملارنى ئىمپورت قىلىدىغانلار دۆلەتنىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىسى بويىچە بولىدۇ.

第三十条　任何单位和个人不得生产、经营、进口和使用国家明令禁止使用的可能产生职业病危害的设备或者材料。

30-ماددا ھەرقانداق ئورۇن ۋە شەخسنىڭ دۆلەت رەسمىي بۇيرۇق چۈشۈرۈپ ئىشلىتىش مەنئى قىلغان، كەسپىي كېسەل خەۋپى پەيدا قىلىش ئېھتىمالى بولغان ئۈسكۈنە ياكى ماتېرىياللارنى ئىشلەپچىقىرىشى، تىجارەت قىلىشىغا، ئىمپورت قىلىشىغا ۋە ئىشلىتىشىگە يول قويۇلمايدۇ.

第三十一条　任何单位和个人不得将产生职业病危害的作业转移给不具备职业病防护条件的单位和个人。不具备职业病防护条件的单位和个人不得接受产生职业病危害的作业。

31-ماددا ھەرقانداق ئورۇن ۋە شەخسنىڭ كەسپىي كېسەل خەۋپى پەيدا قىلىدىغان مەشغۇلاتنى كەسپىي كېسەل بويىچە مۇداپىئەلىنىش شەرتىنى ھازىرلىمىغان ئورۇن ۋە شەخسكە ئۆتكۈزۈپ بېرىشىگە يول قويۇلمايدۇ. كەسپىي كېسەل بويىچە مۇداپىئەلىنىش شارائىتىنى ھازىرلىمىغان ئورۇن ۋە شەخسلەر كەسپىي كېسەل خەۋپى پەيدا قىلىدىغان مەشغۇلاتنى قوبۇل قىلسا بولمايدۇ.

第三十二条　用人单位对采用的技术、工艺、设备、材料，应当知悉其产生的职业病危害，对有职业病危害的技术、工艺、设备、材料隐瞒其危害而采用的，对所造成的职业病危害后果承担责任。

32-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن قوللانغان تېخنىكا، ھۈنەر-سەنئەت، ئۈسكۈنە، ماتېرىياللاردىن ئۆزى پەيدا قىلغان كەسپىي كېسەل خەۋپىنى بىلىشى كېرەك، كەسپىي كېسەل خەۋپى بار تېخنىكا، ھۈنەرۋەنچىلىك، ئۈسكۈنە، ماتېرىياللارنى ئۆزىنىڭ خەۋپىنى يوشۇرۇپ ئىشلەتكەن بولسا، كەلتۈرۈپ چىقارغان كەسپىي كېسەل خەۋپى ئاقىۋىتىنىڭ جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئالىدۇ.

第三十三条　用人单位与劳动者订立劳动合同（含聘用合同，下同）时，应当将工作过程中可能产生的职业病危害及其后果、职业病防护措施和待遇等如实告知劳动者，并在劳动合同中写明，不得隐瞒或者欺骗。

33-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن بىلەن ئەمگەكچى ئەمگەك توختامى ( تەكلىپلىك ئىشلىتىش توختامىنىمۇ ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ، تۆۋەندىمۇ ئوخشاش ) تۈزگەندە، خىزمەت جەريانىدا كېلىپ چىقىش ئېھتىمالى بولغان كەسپىي كېسەل خەۋپى ۋە ئۇنىڭ ئاقىۋىتى، كەسپىي كېسەلدىن مۇداپىئەلىنىش تەدبىرى ۋە تەمىناتى قاتارلىقلارنى ئەمگەكچىگە ئەينەن ئېيتىشى ھەمدە ئەمگەك توختامىدا ئېنىق يېزىشى، يوشۇرماسلىقى ياكى ئالدىماسلىقى كېرەك.

劳动者在已订立劳动合同期间因工作岗位或者工作内容变更，从事与所订立劳动合同中未告知的存在职业病危害的作业时，用人单位应当依照前款规定，向劳动者履行如实告知的义务，并协商变更原劳动合同相关条款。

ئەمگەكچى ئەمگەك توختامى تۈزگەن مەزگىلدە ئىش ئورنى ياكى خىزمەت مەزمۇنى سەۋەبىدىن ئۆزگىرىپ، تۈزگەن ئەمگەك توختامىدا كەسپىي كېسەل خەۋپى ساقلانغان مەشغۇلات بىلەن شۇغۇللانغاندا، ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە ئەمگەكچىگە ئەينەن ئېيتىش مەجبۇرىيىتىنى ئادا قىلىشى ھەمدە ئەسلىي ئەمگەك توختامىدىكى ئالاقىدار ماددىلارنى كېڭىشىپ ئۆزگەرتىشى كېرەك.

用人单位违反前两款规定的，劳动者有权拒绝从事存在职业病危害的作业，用人单位不得因此解除与劳动者所订立的劳动合同。

ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئالدىنقى ئىككى تارماقتىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلسا، ئەمگەكچىلەر كەسپىي كېسەل خەۋپى بار مەشغۇلات بىلەن شۇغۇللىنىشنى رەت قىلىشقا ھوقۇقلۇق، ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن بۇ سەۋەبلىك ئەمگەكچى بىلەن تۈزگەن ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلسا بولمايدۇ.

第三十四条　用人单位的主要负责人和职业卫生管理人员应当接受职业卫生培训，遵守职业病防治法律、法规，依法组织本单位的职业病防治工作。

34-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇننىڭ ئاساسلىق مەسئۇللىرى ۋە كەسپىي سەھىيە باشقۇرۇش خادىملىرى كەسپىي سەھىيە بويىچە تەربىيەلىنىشى، كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى داۋالاشقا دائىر قانۇن-نىزاملارغا رىئايە قىلىشى، شۇ ئورۇننىڭ كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىشى ۋە ئۇنى تىزگىنلەش خىزمىتىنى قانۇن بويىچە تەشكىللىشى كېرەك.

用人单位应当对劳动者进行上岗前的职业卫生培训和在岗期间的定期职业卫生培训，普及职业卫生知识，督促劳动者遵守职业病防治法律、法规、规章和操作规程，指导劳动者正确使用职业病防护设备和个人使用的职业病防护用品。

ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئەمگەكچىلەرنى ئىش ئورنىغا چىقىشتىن بۇرۇنقى كەسپىي تازىلىق بويىچە تەربىيەلىشى ۋە ئىش ئورنىدىكى مەزگىلدە قەرەللىك كەسپىي سەھىيە بويىچە تەربىيەلىشى، كەسپىي سەھىيە بىلىملىرىنى ئومۇملاشتۇرۇشى، ئەمگەكچىلەرنىڭ كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى داۋالاشقا دائىر قانۇن-نىزام، قائىدە ۋە مەشغۇلات قائىدىسىگە رىئايە قىلىشىغا ھەيدەكچىلىك قىلىشى، ئەمگەكچىلەرنىڭ كەسپىي كېسەلدىن مۇداپىئەلىنىش ئۈسكۈنىلىرى ۋە شەخسلەر ئىشلىتىدىغان كەسپىي كېسەلدىن ساقلىنىش بۇيۇملىرىنى توغرا ئىشلىتىشىگە يېتەكچىلىك قىلىشى كېرەك.

劳动者应当学习和掌握相关的职业卫生知识，增强职业病防范意识，遵守职业病防治法律、法规、规章和操作规程，正确使用、维护职业病防护设备和个人使用的职业病防护用品，发现职业病危害事故隐患应当及时报告。

ئەمگەكچىلەر مۇناسىۋەتلىك كەسپىي سەھىيە بىلىملىرىنى ئۆگىنىشى ۋە ئىگىلىشى، كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىش ئېڭىنى كۈچەيتىشى، كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدى ۋە ئۇنى داۋالاشقا دائىر قانۇن-نىزاملار، قائىدە ۋە مەشغۇلات قائىدىسىگە رىئايە قىلىشى، كەسپىي كېسەل مۇداپىئە ئۈسكۈنىلىرىنى ۋە شەخسلەر ئىشلىتىدىغان كەسپىي كېسەل مۇداپىئە بۇيۇملىرىنى توغرا ئىشلىتىشى، ئاسرىشى، كەسپىي كېسەل خەۋپ ھادىسىسى يوشۇرۇن خەۋپىنى سەزگەندە ۋاقتىدا دوكلات قىلىشى كېرەك.

劳动者不履行前款规定义务的，用人单位应当对其进行教育。

ئەمگەكچىلەر ئالدىنقى تارماقتا بەلگىلەنگەن مەجبۇرىيىتىنى ئادا قىلمىسا، ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئۇنىڭغا تەربىيە بېرىشى كېرەك.

第三十五条　对从事接触职业病危害的作业的劳动者，用人单位应当按照国务院卫生行政部门的规定组织上岗前、在岗期间和离岗时的职业健康检查，并将检查结果书面告知劳动者。职业健康检查费用由用人单位承担。

35-ماددا كەسپىي كېسەل خەۋپى بىلەن ئۇچرىشىدىغان مەشغۇلات قىلىدىغان ئەمگەكچىلەرنى ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن گوۋۇيۈەننىڭ سەھىيە مەمۇرىي تارمىقىنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە، ئىش ئورنىغا چىقىشتىن بۇرۇن، ئىش ئورنىدا تۇرغان مەزگىلدە ۋە ئىش ئورنىدىن ئايرىلغاندا كەسپىي سالامەتلىك تەكشۈرتۈشكە تەشكىللىشى ھەمدە تەكشۈرۈش نەتىجىسىنى ئەمگەكچىگە يازما ئۇقتۇرۇشى كېرەك. كەسپىي سالامەتلىك تەكشۈرتۈش ھەققىنى ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئۈستىگە ئالىدۇ.

用人单位不得安排未经上岗前职业健康检查的劳动者从事接触职业病危害的作业；不得安排有职业禁忌的劳动者从事其所禁忌的作业；对在职业健康检查中发现有与所从事的职业相关的健康损害的劳动者，应当调离原工作岗位，并妥善安置；对未进行离岗前职业健康检查的劳动者不得解除或者终止与其订立的劳动合同。

ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئىش ئورنىغا چىقىشتىن بۇرۇنقى كەسپىي سالامەتلىك تەكشۈرتۈشىدىن ئۆتكۈزمىگەن ئەمگەكچىنى كەسپىي كېسەل خەۋپى بىلەن ئۇچرىشىدىغان مەشغۇلات قىلىشقا ئورۇنلاشتۇرسا بولمايدۇ؛ كەسىپتە چەكلىنىدىغان ئەمگەكچىلەرنى ئۆزى چەكلەيدىغان مەشغۇلات بىلەن شۇغۇللىنىشقا ئورۇنلاشتۇرسا بولمايدۇ؛ كەسپىي سالامەتلىك تەكشۈرتۈش جەريانىدا شۇغۇللانغان كەسىپكە مۇناسىۋەتلىك ساغلاملىق زىيىنىنى بايقىغان ئەمگەكچىلەرنى ئەسلىدىكى ئىش ئورنىدىن يۆتكىۋېتىش ھەمدە مۇۋاپىق ئورۇنلاشتۇرۇش كېرەك؛ ئىش ئورنىدىن ئايرىلىشتىن ئىلگىرى كەسپىي سالامەتلىك تەكشۈرتمىگەن ئەمگەكچىلەر ئۇلار بىلەن تۈزگەن ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلسا ياكى ئاخىرلاشتۇرسا بولمايدۇ.

职业健康检查应当由取得《医疗机构执业许可证》的医疗卫生机构承担。卫生行政部门应当加强对职业健康检查工作的规范管理，具体管理办法由国务院卫生行政部门制定。

كەسپىي ساغلاملىق تەكشۈرۈشنى «داۋالاش ئاپپاراتى كەسىپ ئىجازەتنامىسى»ئالغان داۋالاش-سەھىيە ئاپپاراتى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك. سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى كەسپىي ساغلاملىق تەكشۈرۈش خىزمىتىنى قېلىپلاشتۇرۇپ باشقۇرۇشنى كۈچەيتىشى كېرەك، كونكرېت باشقۇرۇش چارىسىنى گوۋۇيۈەننىڭ سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى تۈزىدۇ.

第三十六条　用人单位应当为劳动者建立职业健康监护档案，并按照规定的期限妥善保存。

36-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئەمگەكچىلەرگە كەسپىي ساغلاملىق ۋەسىيلىك ئارخىپى تۇرغۇزۇشى ھەمدە بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە ئوبدان ساقلىشى كېرەك.

职业健康监护档案应当包括劳动者的职业史、职业病危害接触史、职业健康检查结果和职业病诊疗等有关个人健康资料。

كەسپىي ساغلاملىق ۋەسىيلىك ئارخىپى ئەمگەكچىلەرنىڭ كەسىپ تارىخى، كەسپىي كېسەل خەۋپى بىلەن ئۇچرىشىش تارىخى، كەسپىي ساغلاملىقنى تەكشۈرۈش نەتىجىسى ۋە كەسپىي كېسەل بويىچە داۋالاش قاتارلىق شەخسىي ساغلاملىققا دائىر ماتېرىياللارنى ئۆز ئىچىگە ئېلىشى كېرەك.

劳动者离开用人单位时，有权索取本人职业健康监护档案复印件，用人单位应当如实、无偿提供，并在所提供的复印件上签章。

ئەمگەكچىلەر ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇندىن ئايرىلىدىغان چاغدا، ئۆزىنىڭ كەسپىي ساغلاملىق ۋەسىيلىك ئارخىپىنىڭ كۆپەيتىلمىسىنى ئېلىشقا ھوقۇقلۇق، ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئەينەن، ھەقسىز بېرىشى ھەمدە تەمىنلىگەن كۆپەيتىلمىسىگە ئىمزا قويۇشى ۋە تامغا بېسىشى كېرەك.

第三十七条　发生或者可能发生急性职业病危害事故时，用人单位应当立即采取应急救援和控制措施，并及时报告所在地卫生行政部门和有关部门。卫生行政部门接到报告后，应当及时会同有关部门组织调查处理；必要时，可以采取临时控制措施。卫生行政部门应当组织做好医疗救治工作。

37-ماددا جىددىي كەسپىي كېسەل خەۋپى ھادىسىسى يۈزبەرگەندە ياكى يۈزبېرىش ئېھتىمالى بولغاندا، ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن دەرھال جىددىي قۇتقۇزۇش-ياردەم بېرىش ۋە تىزگىنلەش تەدبىرى قوللىنىشى ھەمدە شۇ جايدىكى سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى ۋە مۇناسىۋەتلىك تارماقلارغا ۋاقتىدا دوكلات قىلىشى كېرەك. سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى دوكلاتنى تاپشۇرۇۋالغاندىن كېيىن، ۋاقتىدا مۇناسىۋەتلىك تارماقلار بىلەن بىرلىكتە تەكشۈرۈپ بىر تەرەپ قىلىشقا تەشكىللىشى كېرەك؛ زۆرۈر تېپىلغاندا، ۋاقىتلىق تىزگىنلەش تەدبىرى قوللانسا بولىدۇ. سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى داۋالاش-قۇتقۇزۇش خىزمىتىنى ياخشى ئىشلەشكە تەشكىللىشى كېرەك.

对遭受或者可能遭受急性职业病危害的劳动者，用人单位应当及时组织救治、进行健康检查和医学观察，所需费用由用人单位承担。

جىددىي خاراكتېرلىك كەسپىي كېسەل خەۋپىگە ئۇچرىغان ياكى ئۇچراش ئېھتىمالى بولغان ئەمگەكچىلەرنى ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ۋاقتىدا قۇتقۇزۇشقا تەشكىللىشى، سالامەتلىكىنى تەكشۈرتۈشى ۋە تېببىي كۆزىتىشى كېرەك، كېتىدىغان خىراجەتنى ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئۈستىگە ئالىدۇ.

第三十八条　用人单位不得安排未成年工从事接触职业病危害的作业；不得安排孕期、哺乳期的女职工从事对本人和胎儿、婴儿有危害的作业。

38-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن قۇرامىغا يەتمىگەن ئىشچىنى كەسپىي كېسەل خەۋپى بىلەن ئۇچرىشىدىغان مەشغۇلات قىلىشقا ئورۇنلاشتۇرسا بولمايدۇ؛ ھامىلىدارلىق مەزگىلى، بالا ئېمىتىۋاتقان ئايال ئىشچى-خىزمەتچىلەرنى ئۆزى ۋە ھامىلە، بوۋاققا زىيانلىق مەشغۇلات قىلىشقا ئورۇنلاشتۇرۇشقا يول قويۇلمايدۇ.

第三十九条　劳动者享有下列职业卫生保护权利：

39-ماددا ئەمگەكچىلەر تۆۋەندىكى كەسپىي ساقلىقنى ساقلاش ھوقۇقىدىن بەھرىمەن بولىدۇ :

（一）获得职业卫生教育、培训；

( 1 ) كەسپىي سەھىيە تەربىيەسى، تەربىيەلىنىشى ئېلىش؛

（二）获得职业健康检查、职业病诊疗、康复等职业病防治服务；

( 2 ) كەسپىي ساغلاملىق تەكشۈرۈش، كەسپىي كېسەل بويىچە داۋالاش، سالامەتلىكنى ئەسلىگە كەلتۈرۈش قاتارلىق كەسپىي كېسەللىكلەرنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش مۇلازىمىتىگە ئېرىشىش؛

（三）了解工作场所产生或者可能产生的职业病危害因素、危害后果和应当采取的职业病防护措施；

( 3 ) خىزمەت سورۇنىدا پەيدا بولغان ياكى پەيدا بولۇش ئېھتىمالى بولغان كەسپىي كېسەل خەۋپى ئامىلى، خەۋپ ئاقىۋىتى ۋە قوللىنىشقا تېگىشلىك كەسپىي كېسەل بويىچە مۇداپىئەلىنىش تەدبىرىنى ئىگىلەش؛

（四）要求用人单位提供符合防治职业病要求的职业病防护设施和个人使用的职业病防护用品，改善工作条件；

( 4 ) ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇندىن كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى داۋالاش تەلىپىگە ئۇيغۇن كېلىدىغان كەسپىي كېسەل مۇداپىئە ئەسلىھەلىرى ۋە شەخسلەر ئىشلىتىدىغان كەسپىي كېسەل مۇداپىئە بۇيۇملىرىنى تەمىنلەشنى تەلەپ قىلىش، خىزمەت شارائىتىنى ياخشىلاش؛

（五）对违反职业病防治法律、法规以及危及生命健康的行为提出批评、检举和控告；

( 5 ) كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى داۋالاشقا دائىر قانۇن-نىزاملارغا، شۇنىڭدەك ھاياتى ۋە ساغلاملىقىغا خەۋپ يەتكۈزىدىغان قىلمىشلارنى تەنقىد، پاش قىلىش ۋە ئەرز-شىكايەت قىلىش؛

（六）拒绝违章指挥和强令进行没有职业病防护措施的作业；

( 6 ) قائىدىگە خىلاپ قوماندانلىق قىلىش ۋە مەجبۇرىي بۇيرۇق چۈشۈرۈشنى رەت قىلىپ، كەسپىي كېسەل مۇداپىئە تەدبىرى بولمىغان مەشغۇلات قىلىش؛

（七）参与用人单位职业卫生工作的民主管理，对职业病防治工作提出意见和建议。

( 7 ) ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇننىڭ كەسپىي سەھىيە خىزمىتىنى دېموكراتىك باشقۇرۇشقا قاتنىشىش، كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش خىزمىتىگە پىكىر ۋە تەكلىپ بېرىش.

用人单位应当保障劳动者行使前款所列权利。因劳动者依法行使正当权利而降低其工资、福利等待遇或者解除、终止与其订立的劳动合同的，其行为无效。

ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئەمگەكچىلەرنىڭ ئالدىنقى تارماقتا كۆرسىتىلگەن ھوقۇقىنى يۈرگۈزۈشىگە كاپالەتلىك قىلىشى كېرەك. ئەمگەكچىلەرنىڭ يوللۇق ھوقۇقىنى قانۇن بويىچە يۈرگۈزۈشى تۈپەيلىدىن مائاش، پاراۋانلىق قاتارلىق تەمىناتى تۆۋەنلىتىلگەن ياكى ئۇلار بىلەن تۈزگەن ئەمگەك توختامى بىكار قىلىنغان، ئاخىرلاشقان بولسا، ئۇنىڭ ھەرىكىتى ئىناۋەتسىز.

第四十条　工会组织应当督促并协助用人单位开展职业卫生宣传教育和培训，有权对用人单位的职业病防治工作提出意见和建议，依法代表劳动者与用人单位签订劳动安全卫生专项集体合同，与用人单位就劳动者反映的有关职业病防治的问题进行协调并督促解决。

40-ماددا ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى تەشكىلاتى ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇننىڭ كەسپىي سەھىيە تەشۋىق-تەربىيەسى ۋە تەربىيەسىنى قانات يايدۇرۇشىغا ھەيدەكچىلىك ۋە ياردەملىشىشى كېرەك، ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇننىڭ ئىنقىلابىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش خىزمىتىگە پىكىر ۋە تەكلىپ بېرىشكە، ئەمگەكچىگە ۋاكالىتەن ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن بىلەن ئەمگەك بىخەتەرلىكى-ساقلىق ساقلاش مەخسۇس كوللېكتىپ توختامى ئىمزالاشقا ھوقۇقلۇق، ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن بىلەن ئەمگەكچىلەر ئىنكاس قىلغان كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى داۋالاشقا دائىر مەسىلىلەرنى ماسلاشتۇرۇش ھەمدە ھەل قىلىشقا ھەيدەكچىلىك قىلىش كېرەك.

工会组织对用人单位违反职业病防治法律、法规，侵犯劳动者合法权益的行为，有权要求纠正；产生严重职业病危害时，有权要求采取防护措施，或者向政府有关部门建议采取强制性措施；发生职业病危害事故时，有权参与事故调查处理；发现危及劳动者生命健康的情形时，有权向用人单位建议组织劳动者撤离危险现场，用人单位应当立即作出处理。

ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى تەشكىلاتى ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇننىڭ كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەشكە دائىر قانۇن-نىزاملارغا خىلاپ، ئەمگەكچىلەرنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىگە دەخلى-تەرۇز قىلىش قىلمىشىنى تۈزىتىشنى تەلەپ قىلىشقا ھوقۇقلۇق؛ ئېغىر كەسپىي كېسەل خەۋپى پەيدا قىلغاندا، مۇداپىئەلىنىش تەدبىرى قوللىنىشنى تەلەپ قىلىشقا ياكى ھۆكۈمەتنىڭ مۇناسىۋەتلىك تارمىقىغا مەجبۇرلاش تەدبىرى قوللىنىش تەكلىپىنى بېرىشكە ھوقۇقلۇق؛ كەسپىي كېسەل خەۋپ ھادىسىسى يۈز بەرگەندە، ھادىسىنى تەكشۈرۈپ بىر تەرەپ قىلىشقا قاتنىشىشقا ھوقۇقلۇق؛ ئەمگەكچىلەرنىڭ ھاياتى ۋە ساغلاملىقىغا خەۋپ يېتىدىغان ئەھۋال بايقالغاندا، ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇنغا ئەمگەكچىلەرنى خەتەرلىك نەق مەيداندىن چېكىنىشكە تەشكىللەش تەكلىپىنى بېرىشكە ھوقۇقلۇق، ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن دەرھال بىر تەرەپ قىلىشى كېرەك.

第四十一条　用人单位按照职业病防治要求，用于预防和治理职业病危害、工作场所卫生检测、健康监护和职业卫生培训等费用，按照国家有关规定，在生产成本中据实列支。

41-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش تەلىپى بويىچە، كەسپىي كېسەل خەۋپىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇلارنى تۈزەش، خىزمەت سورۇنىدا تازىلىق تەكشۈرۈش، ساغلاملىقنى كۆزىتىش ۋە كەسپىي تازىلىق بويىچە تەربىيەلەش قاتارلىق خىراجەتلەرگە دۆلەتنىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىسى بويىچە، ئىشلەپچىقىرىش تەننەرخىگە ئەينەن چىقىم قىلىدۇ.

第四十二条　职业卫生监督管理部门应当按照职责分工，加强对用人单位落实职业病防护管理措施情况的监督检查，依法行使职权，承担责任。

42-ماددا كەسپىي سەھىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش تارمىقى مەسئۇلىيىتى ۋە ئىش تەقسىماتى بويىچە، ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇننىڭ كەسپىي كېسەل بويىچە مۇداپىئەلىنىشنى باشقۇرۇش تەدبىرىنى ئەمەلىيلەشتۈرۈش ئەھۋالىنى نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈشنى كۈچەيتىپ، خىزمەت ھوقۇقىنى قانۇن بويىچە يۈرگۈزۈشى، جاۋابكارلىقنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك.

第四章　职业病诊断与职业病病人保障

4-باب كەسپىي كېسەل دىياگنوزى ۋە كەسپىي كېسەل ئاغرىقلىرىنىڭ كاپالىتى

第四十三条　职业病诊断应当由取得《医疗机构执业许可证》的医疗卫生机构承担。卫生行政部门应当加强对职业病诊断工作的规范管理，具体管理办法由国务院卫生行政部门制定。

43-ماددا كەسپىي كېسەل دىياگنوزىنى «داۋالاش ئاپپاراتىنىڭ كەسىپ بىلەن شۇغۇللىنىش ئىجازەتنامىسى»ئالغان داۋالاش-ساقلىق ساقلاش ئاپپاراتى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك. سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى كەسپىي كېسەلگە دىياگنوز قويۇش خىزمىتىنى قېلىپلاشتۇرۇپ باشقۇرۇشنى كۈچەيتىشى كېرەك، كونكرېت باشقۇرۇش چارىسىنى گوۋۇيۈەننىڭ سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى تۈزىدۇ.

承担职业病诊断的医疗卫生机构还应当具备下列条件：

كەسپىي كېسەل دەپ دىياگنوز قويۇشنى ئۈستىگە ئالغان داۋالاش-ساقلىق ساقلاش ئاپپاراتى يەنە تۆۋەندىكى شەرتلەرنى ھازىرلىشى كېرەك :

（一）具有与开展职业病诊断相适应的医疗卫生技术人员；

( 1 ) كەسپىي كېسەل دىياگنوزىغا ئۇيغۇنلاشقان داۋالاش-ساقلىق ساقلاش تېخنىكا خادىملىرى؛

（二）具有与开展职业病诊断相适应的仪器、设备；

( 2 ) كەسپىي كېسەل بويىچە دىياگنوز قويۇشقا ماس كېلىدىغان ئەسۋاب، ئۈسكۈنە بولۇش؛

（三）具有健全的职业病诊断质量管理制度。

( 3 ) مۇكەممەل بولغان كەسپىي كېسەل دىياگنوز سۈپىتىنى باشقۇرۇش تۈزۈمىگە ئىگە بولۇش.

承担职业病诊断的医疗卫生机构不得拒绝劳动者进行职业病诊断的要求。

كەسپىي كېسەل دەپ دىياگنوز قويۇشنى ئۈستىگە ئالغان داۋالاش-ساقلىق ساقلاش ئاپپاراتى ئەمگەكچىنىڭ كەسپىي كېسەل بويىچە دىياگنوز قويۇش تەلىپىنى رەت قىلسا بولمايدۇ.

第四十四条　劳动者可以在用人单位所在地、本人户籍所在地或者经常居住地依法承担职业病诊断的医疗卫生机构进行职业病诊断。

44-ماددا ئەمگەكچىلەر ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن تۇرۇشلۇق جاي، نوپۇسى تۇرۇشلۇق جاي ياكى دائىم تۇرۇشلۇق جايدا قانۇن بويىچە كەسپىي كېسەل دەپ دىياگنوز قويۇشنى ئۈستىگە ئالغان داۋالاش-ساقلىق ساقلاش ئاپپاراتىدا كەسپىي كېسەل دەپ نام بەرسە بولىدۇ.

第四十五条　职业病诊断标准和职业病诊断、鉴定办法由国务院卫生行政部门制定。职业病伤残等级的鉴定办法由国务院劳动保障行政部门会同国务院卫生行政部门制定。

45-ماددا كەسپىي كېسەل دەپ دىياگنوز قويۇش ئۆلچىمى ۋە كەسپىي كېسەل بويىچە دىياگنوز قويۇش، باھالاش چارىسىنى گوۋۇيۈەننىڭ سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى تۈزىدۇ. كەسپىي كېسەل مېيىپلىك دەرىجىسىنى باھالاش چارىسىنى گوۋۇيۈەننىڭ ئەمگەك كاپالىتى مەمۇرىي تارمىقى گوۋۇيۈەننىڭ سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى بىلەن بىرلىكتە تۈزىدۇ.

第四十六条　职业病诊断，应当综合分析下列因素：

46-ماددا كەسپىي كېسەل دەپ دىياگنوز قويۇشتا، تۆۋەندىكى ئامىللارنى ئۇنىۋېرسال تەھلىل قىلىش كېرەك :

（一）病人的职业史；

( 1 ) بىمارنىڭ كەسپىي تارىخى؛

（二）职业病危害接触史和工作场所职业病危害因素情况；

( 2 ) كەسپىي كېسەل خەۋپى بىلەن ئۇچرىشىش تارىخى ۋە خىزمەت سورۇنىدىكى كەسپىي كېسەل خەۋپ ئامىلى ئەھۋالى؛

（三）临床表现以及辅助检查结果等。

( 3 ) كىلىنىكىلىق ئىپادىسى ۋە قوشۇمچە تەكشۈرۈش نەتىجىسى قاتارلىقلار.

没有证据否定职业病危害因素与病人临床表现之间的必然联系的，应当诊断为职业病。

كەسپىي كېسەل خەۋپ ئامىلى بىلەن بىمارنىڭ كىلىنىكىلىق ئىپادىسى ئوتتۇرىسىدىكى مۇقەررەر باغلىنىشنى ئىنكار قىلىدىغان دەلىل-ئىسپات بولمىسا، كەسپىي كېسەل دەپ دىياگنوز قويۇش كېرەك.

职业病诊断证明书应当由参与诊断的取得职业病诊断资格的执业医师签署，并经承担职业病诊断的医疗卫生机构审核盖章。

كەسپىي كېسەل دىياگنوز ئىسپاتىغا دىياگنوز قويۇشقا قاتناشقان كەسپىي كېسەل دىياگنوز سالاھىيىتىگە ئېرىشكەن كەسپىي دوختۇر ئىمزا قويۇشى ھەمدە كەسپىي كېسەل دىياگنوزىنى ئۈستىگە ئالغان داۋالاش-ساقلىق ساقلاش ئاپپاراتى تەكشۈرۈپ تامغا بېسىشى كېرەك.

第四十七条　用人单位应当如实提供职业病诊断、鉴定所需的劳动者职业史和职业病危害接触史、工作场所职业病危害因素检测结果等资料；卫生行政部门应当监督检查和督促用人单位提供上述资料；劳动者和有关机构也应当提供与职业病诊断、鉴定有关的资料。

47-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن كەسپىي كېسەل دىياگنوزى قويۇش، باھالاشقا كېرەكلىك ئەمگەكچىلەرنىڭ كەسىپ تارىخى ۋە كەسپىي كېسەل خەۋپى بىلەن ئۇچرىشىش تارىخى، خىزمەت ئورنىدىكى كەسپىي كېسەل خەۋپى ئامىلىنى تەكشۈرۈش نەتىجىسى قاتارلىق ماتېرىياللارنى ئەينەن تەمىنلىشى كېرەك؛ سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇننىڭ يۇقىرىقى ماتېرىياللارنى بېرىشىنى نازارەت قىلىشى، تەكشۈرۈشى ۋە ئۇنىڭغا ھەيدەكچىلىك قىلىشى كېرەك؛ ئەمگەكچىلەر ۋە مۇناسىۋەتلىك ئاپپاراتلارمۇ كەسپىي كېسەل دەپ دىياگنوز قويۇش، باھالاشقا مۇناسىۋەتلىك ماتېرىياللارنى بېرىشى كېرەك.

职业病诊断、鉴定机构需要了解工作场所职业病危害因素情况时，可以对工作场所进行现场调查，也可以向卫生行政部门提出，卫生行政部门应当在十日内组织现场调查。用人单位不得拒绝、阻挠。

كەسپىي كېسەلگە دىياگنوز قويۇش، باھالاش ئاپپاراتى خىزمەت سورۇنىدىكى كەسپىي كېسەل خەۋپ ئامىلىنىڭ ئەھۋالىنى بىلمەكچى بولسا، خىزمەت سورۇنىنى نەق مەيداندا تەكشۈرسىمۇ، سەھىيە مەمۇرىي تارمىقىغا ئوتتۇرىغا قويسىمۇ بولىدۇ، سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى 10 كۈن ئىچىدە نەق مەيداننى تەكشۈرۈشكە تەشكىللىشى كېرەك. ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن رەت قىلسا، توسقۇنلۇق قىلسا بولمايدۇ.

第四十八条　职业病诊断、鉴定过程中，用人单位不提供工作场所职业病危害因素检测结果等资料的，诊断、鉴定机构应当结合劳动者的临床表现、辅助检查结果和劳动者的职业史、职业病危害接触史,并参考劳动者的自述、卫生行政部门提供的日常监督检查信息等，作出职业病诊断、鉴定结论。

48-ماددا كەسپىي كېسەلگە دىياگنوز قويۇش، باھالاش جەريانىدا، ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن خىزمەت سورۇنىدىكى كەسپىي كېسەل خەۋپى ئامىلىنى تەكشۈرۈش نەتىجىسى قاتارلىق ماتېرىياللارنى بەرمىسە، دىياگنوز قويۇش، بېكىتىش ئاپپاراتى ئەمگەكچىنىڭ كىلىنىكىلىق ئىپادىسى، قوشۇمچە تەكشۈرۈش نەتىجىسى ۋە ئەمگەكچىنىڭ كەسپىي تارىخى، كەسپىي كېسەل خەۋپى بىلەن ئۇچرىشىش تارىخىغا بىرلەشتۈرۈشى كېرەك، ھەمدە ئەمگەكچىلەرنىڭ بايانى، سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى تەمىنلىگەن كۈندىلىك نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش ئۇچۇرى قاتارلىقلاردىن پايدىلىنىپ، كەسپىي كېسەل دەپ دىياگنوز قويۇش، باھالاش يەكۈنى چىقىرىش.

劳动者对用人单位提供的工作场所职业病危害因素检测结果等资料有异议，或者因劳动者的用人单位解散、破产，无用人单位提供上述资料的，诊断、鉴定机构应当提请卫生行政部门进行调查，卫生行政部门应当自接到申请之日起三十日内对存在异议的资料或者工作场所职业病危害因素情况作出判定；有关部门应当配合。

ئەمگەكچىنىڭ ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن بەرگەن خىزمەت سورۇنىدىكى كەسپىي كېسەل خەۋپ ئامىلىنى تەكشۈرۈش نەتىجىسى قاتارلىق ماتېرىياللارغا باشقىچە پىكرى بولسا ياكى ئەمگەكچىلەرنىڭ ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورنى تارقىتىۋېتىلگەنلىكى، ۋەيران بولغانلىقى سەۋەبىدىن ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن يۇقىرىقى ماتېرىياللارنى بەرمىگەن بولسا، دىياگنوز قويدۇرۇش، باھالاش ئاپپاراتى سەھىيە مەمۇرىي تارمىقىنىڭ تەكشۈرۈشىگە سۇنۇشى كېرەك، سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى ئىلتىماسنى تاپشۇرۇۋالغان كۈندىن باشلاپ 30 كۈن ئىچىدە باشقىچە پىكرى بار ماتېرىيال ياكى خىزمەت سورۇنىدىكى كەسپىي كېسەل خەۋپى ئامىلى ئەھۋالىغا ھۆكۈم قىلىشى كېرەك؛ ئالاقىدار تارماقلار ماسلىشىشى كېرەك.

第四十九条　职业病诊断、鉴定过程中，在确认劳动者职业史、职业病危害接触史时，当事人对劳动关系、工种、工作岗位或者在岗时间有争议的，可以向当地的劳动人事争议仲裁委员会申请仲裁；接到申请的劳动人事争议仲裁委员会应当受理，并在三十日内作出裁决。

49-ماددا كەسپىي كېسەلگە دىياگنوز قويۇش، باھالاش جەريانىدا، ئەمگەكچىلەرنىڭ كەسىپ تارىخى، كەسپىي كېسەل خەۋپى بىلەن ئۇچرىشىش تارىخىنى مۇئەييەنلەشتۈرگەندە، ئالاقىدارلار ئەمگەك مۇناسىۋىتى، ئىش تۈرى، ئىش ئورنى ياكى ئىش ئورنىدىكى ۋاقتى ئۈستىدە تالاش-تارتىش قىلسا، شۇ جايدىكى ئەمگەك كادىرلار تالاش-تارتىشىغا كېسىم قىلىشنى ئىلتىماس قىلسا بولىدۇ؛ ئىلتىماسنى تاپشۇرۇۋالغان ئەمگەك كادىرلار تالاش-تارتىشىغا كېسىم كومىتېتى قوبۇل قىلىشى ھەمدە 30 كۈن ئىچىدە قارار چىقىرىشى كېرەك.

当事人在仲裁过程中对自己提出的主张，有责任提供证据。劳动者无法提供由用人单位掌握管理的与仲裁主张有关的证据的，仲裁庭应当要求用人单位在指定期限内提供；用人单位在指定期限内不提供的，应当承担不利后果。

ئالاقىدارلارنىڭ كېسىم جەريانىدا ئۆزى ئوتتۇرىغا قويغان تەشەببۇسىغا دەلىل-ئىسپات بىلەن تەمىنلەش مەسئۇلىيىتى بار. ئەمگەكچىلەر ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئىگىلەپ باشقۇرىدىغان، كېسىم تەشەببۇسىغا مۇناسىۋەتلىك دەلىل-ئىسپاتلارنى تەمىنلەپ بېرەلمىسە، كېسىم كوللېگىيەسى ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇندىن بەلگىلەنگەن مۇددەت ئىچىدە بېرىشنى تەلەپ قىلىشى كېرەك؛ ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە تەمىنلەپ بەرمىسە، پايدىسىز ئاقىۋەتنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك.

劳动者对仲裁裁决不服的，可以依法向人民法院提起诉讼。

ئەمگەكچىلەر كېسىم قارارىغا قايىل بولمىسا، قانۇن بويىچە خەلق سوت مەھكىمىسىگە دەۋا قىلسا بولىدۇ.

用人单位对仲裁裁决不服的，可以在职业病诊断、鉴定程序结束之日起十五日内依法向人民法院提起诉讼；诉讼期间，劳动者的治疗费用按照职业病待遇规定的途径支付。

ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن كېسىم قارارىغا قايىل بولمىسا، كەسپىي كېسەل بويىچە دىياگنوز قويۇش، باھالاش تەرتىپى ئاخىرلاشقان كۈندىن باشلاپ 15 كۈن ئىچىدە قانۇن بويىچە خەلق سوت مەھكىمىسىگە دەۋا قىلسا بولىدۇ؛ دەۋا مەزگىلىدە، ئەمگەكچىلەرنىڭ داۋالىنىش خىراجىتى كەسپىي كېسەل تەمىناتىدا بەلگىلەنگەن يول بىلەن تۆلىنىدۇ.

第五十条　用人单位和医疗卫生机构发现职业病病人或者疑似职业病病人时，应当及时向所在地卫生行政部门报告。确诊为职业病的，用人单位还应当向所在地劳动保障行政部门报告。接到报告的部门应当依法作出处理。

50-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ۋە داۋالاش-ساقلىق ساقلاش ئاپپاراتى كەسپىي كېسەل بىمارى ياكى گۇمانىي كەسپىي كېسەل بىمارىنى بايقىغاندا، شۇ جايدىكى سەھىيە مەمۇرىي تارمىقىغا ۋاقتىدا دوكلات قىلىشى كېرەك. كەسپىي كېسەل دەپ ئېنىق دىياگنوز قويۇلغانلىرىنى ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن شۇ جايدىكى ئەمگەك كاپالىتى مەمۇرىي تارمىقىغا مەلۇم قىلىشى كېرەك. دوكلاتنى تاپشۇرۇۋالغان تارماق قانۇن بويىچە بىر تەرەپ قىلىشى كېرەك.

第五十一条　县级以上地方人民政府卫生行政部门负责本行政区域内的职业病统计报告的管理工作，并按照规定上报。

51-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى شۇ مەمۇرىي رايوننىڭ كەسپىي كېسەل ئىستاتىستىكا دوكلاتىنى باشقۇرۇش خىزمىتىگە مەسئۇل بولىدۇ ھەمدە بەلگىلىمە بويىچە يۇقىرىغا يوللايدۇ.

第五十二条　当事人对职业病诊断有异议的，可以向作出诊断的医疗卫生机构所在地地方人民政府卫生行政部门申请鉴定。

52-ماددا ئالاقىدارلارنىڭ كەسپىي كېسەل دىياگنوزىغا باشقىچە پىكرى بولسا، دىياگنوز قويغان داۋالاش-ساقلىقنى ساقلاش ئاپپاراتى تۇرۇشلۇق جايدىكى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ سەھىيە مەمۇرىي تارمىقىغا باھالاشنى ئىلتىماس قىلسا بولىدۇ.

职业病诊断争议由设区的市级以上地方人民政府卫生行政部门根据当事人的申请，组织职业病诊断鉴定委员会进行鉴定。

كەسپىي كېسەلگە دىياگنوز قويۇش تالاش-تارتىشىنى رايون بار شەھەر دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى ئالاقىدارلارنىڭ ئىلتىماسىغا ئاساسەن، كەسپىي كېسەلگە دىياگنوز قويۇشنى باھالاش كومىتېتى تەشكىللەپ باھالايدۇ.

当事人对设区的市级职业病诊断鉴定委员会的鉴定结论不服的，可以向省、自治区、直辖市人民政府卫生行政部门申请再鉴定。

ئالاقىدارلار رايون بار شەھەر دەرىجىلىك كەسپىي كېسەل دىياگنوزىنى باھالاش كومىتېتىنىڭ باھالاش يەكۈنىگە قايىل بولمىسا، ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ سەھىيە مەمۇرىي تارمىقىغا قايتا باھالاشنى ئىلتىماس قىلسا بولىدۇ.

第五十三条　职业病诊断鉴定委员会由相关专业的专家组成。

53-ماددا كەسپىي كېسەل بويىچە دىياگنوز قويۇش-باھالاش كومىتېتى مۇناسىۋەتلىك كەسپىي مۇتەخەسسىسلەردىن تەركىب تاپىدۇ.

省、自治区、直辖市人民政府卫生行政部门应当设立相关的专家库，需要对职业病争议作出诊断鉴定时，由当事人或者当事人委托有关卫生行政部门从专家库中以随机抽取的方式确定参加诊断鉴定委员会的专家。

ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى مۇناسىۋەتلىك مۇتەخەسسىسلەر ئامبىرى قۇرۇشى كېرەك، كەسپىي كېسەل تالاش-تارتىشىغا دىياگنوز قويۇپ باھالاشقا توغرا كەلگەندە، ئالاقىدارلار ياكى ئالاقىدارلار مۇناسىۋەتلىك سەھىيە مەمۇرىي تارمىقىغا مۇتەخەسسىسلەر ئامبىرىدىن ئىختىيارىي تاللاپ ئېلىش ئۇسۇلى ئارقىلىق دىياگنوز قويۇپ باھالاش كومىتېتىغا قاتنىشىدىغان مۇتەخەسسىسلەرنى بېكىتىشنى ھاۋالە قىلىدۇ.

职业病诊断鉴定委员会应当按照国务院卫生行政部门颁布的职业病诊断标准和职业病诊断、鉴定办法进行职业病诊断鉴定，向当事人出具职业病诊断鉴定书。职业病诊断、鉴定费用由用人单位承担。

كەسپىي كېسەل بويىچە دىياگنوز قويۇشنى باھالاش كومىتېتى گوۋۇيۈەن سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى ئېلان قىلغان كەسپىي كېسەل دىياگنوز ئۆلچىمى ۋە كەسپىي كېسەل دىياگنوزى، باھالاش چارىسىگە ئاساسەن كەسپىي كېسەل بويىچە دىياگنوزى باھالاپ، ئالاقىدارلارغا كەسپىي كېسەل دەپ دىياگنوز باھالاش قەغىزى چىقىرىشى كېرەك. كەسپىي كېسەلگە دىياگنوز قويۇش، باھالاش ھەققىنى ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئۈستىگە ئالىدۇ.

第五十四条　职业病诊断鉴定委员会组成人员应当遵守职业道德，客观、公正地进行诊断鉴定，并承担相应的责任。职业病诊断鉴定委员会组成人员不得私下接触当事人，不得收受当事人的财物或者其他好处，与当事人有利害关系的，应当回避。

54-ماددا كەسپىي كېسەل بويىچە دىياگنوز قويۇش-باھالاش كومىتېتى تەركىبىدىكىلەر كەسىپ ئەخلاقىغا رىئايە قىلىشى، ئوبيېكتىپ، ئادىل دىياگنوز قويۇشى-باھالىشى ھەمدە مۇناسىپ جاۋابكارلىقنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك. كەسپىي كېسەل بويىچە دىياگنوز قويۇش-باھالاش كومىتېتى تەركىبىدىكىلەر ئالاقىدارلار بىلەن خۇپىيانە ئۇچراشسا، ئالاقىدارلارنىڭ پۇل-مېلىنى ياكى باشقا پايدىسىنى ئالسا بولمايدۇ، ئالاقىدارلار بىلەن پايدا-زىيان مۇناسىۋىتى بولسا، ئۆزىنى چەتكە ئېلىشى كېرەك.

人民法院受理有关案件需要进行职业病鉴定时，应当从省、自治区、直辖市人民政府卫生行政部门依法设立的相关的专家库中选取参加鉴定的专家。

خەلق سوت مەھكىمىسى مۇناسىۋەتلىك دېلولارنى قوبۇل قىلىپ كەسپىي كېسەلنى باھالاتماقچى بولغاندا، ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى قانۇن بويىچە قۇرغان مۇناسىۋەتلىك مۇتەخەسسىسلەر ئامبىرىدىن باھالاشقا قاتنىشىدىغان مۇتەخەسسىسلەرنى تاللىشى كېرەك.

第五十五条　医疗卫生机构发现疑似职业病病人时，应当告知劳动者本人并及时通知用人单位。

55-ماددا داۋالاش-ساقلىق ساقلاش ئاپپاراتى گۇمانىي كەسپىي كېسەل بىمارىنى بايقىغاندا، ئەمگەكچىنىڭ ئۆزىگە ئۇقتۇرۇشى ھەمدە ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇنغا ۋاقتىدا ئۇقتۇرۇشى كېرەك.

用人单位应当及时安排对疑似职业病病人进行诊断；在疑似职业病病人诊断或者医学观察期间，不得解除或者终止与其订立的劳动合同。

ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن گۇمانىي كەسپىي كېسەل بىمارىغا دىياگنوز قويۇشنى ۋاقتىدا ئورۇنلاشتۇرۇشى كېرەك؛ كەسپىي كېسەل دەپ گۇمان قىلىنغان بىمارلار دىئاگنوز قويغان ياكى تېببىي كۆزەتكەن مەزگىلدە، ئۇلار بىلەن تۈزگەن ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلىشقا ياكى ئاخىرلاشتۇرۇشقا بولمايدۇ.

疑似职业病病人在诊断、医学观察期间的费用，由用人单位承担。

كەسپىي كېسەل دەپ گۇمان قىلىنغان ئاغرىقلارنىڭ دىياگنوز قويدۇرۇش، تېببىي كۆزىتىش مەزگىلىدىكى خىراجىتىنى ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئۈستىگە ئالىدۇ.

第五十六条　用人单位应当保障职业病病人依法享受国家规定的职业病待遇。

56-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن كەسپىي كېسەل ئاغرىقلىرىنىڭ دۆلەت بەلگىلىگەن كەسپىي كېسەل تەمىناتىدىن قانۇن بويىچە بەھرىمەن بولۇشىنى كاپالەتلەندۈرۈشى كېرەك.

用人单位应当按照国家有关规定，安排职业病病人进行治疗、康复和定期检查。

ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن دۆلەتنىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىسى بويىچە كەسپىي كېسەل بىمارلىرىنى داۋالاش، سالامەتلىكىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈش ۋە قەرەللىك تەكشۈرۈشكە ئورۇنلاشتۇرۇشى كېرەك.

用人单位对不适宜继续从事原工作的职业病病人，应当调离原岗位，并妥善安置。

ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئەسلىدىكى خىزمىتى بىلەن داۋاملىق شۇغۇللىنىشقا مۇۋاپىق كەلمەيدىغان كەسپىي كېسەل بىمارلىرىنى ئەسلىدىكى ئىش ئورنىدىن يۆتكىۋېتىشى ھەمدە مۇۋاپىق ئورۇنلاشتۇرۇشى كېرەك.

用人单位对从事接触职业病危害的作业的劳动者，应当给予适当岗位津贴。

ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن كەسپىي كېسەل خەۋپى بىلەن ئۇچرىشىدىغان مەشغۇلات بىلەن شۇغۇللىنىدىغان ئەمگەكچىلەرگە مۇۋاپىق ئىش ئورنى قوشۇمچە پۇلى بېرىشى كېرەك.

第五十七条　职业病病人的诊疗、康复费用，伤残以及丧失劳动能力的职业病病人的社会保障，按照国家有关工伤保险的规定执行。

57-ماددا كەسپىي كېسەل بىمارلىرىنىڭ داۋالىنىش، سالامەتلىكىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈش خىراجىتى، مېيىپلىك ۋە ئەمگەك ئىقتىدارىدىن قالغان كەسپىي كېسەل ئاغرىقلىرىنىڭ ئىجتىمائىي كاپالىتى دۆلەتنىڭ ئىشتا يارىلىنىش سۇغۇرتىسىغا ئالاقىدار بەلگىلىمىسى بويىچە بولىدۇ.

第五十八条　职业病病人除依法享有工伤保险外，依照有关民事法律，尚有获得赔偿的权利的，有权向用人单位提出赔偿要求。

58-ماددا كەسپىي كېسەل بىمارلىرى قانۇن بويىچە ئىشتا يارىلىنىش سۇغۇرتىسىدىن بەھرىمەن بولغاندىن سىرت، ئالاقىدار ھەق تەلەپ قانۇنلىرى بويىچە تۆلەم ئېلىش ھوقۇقىغا ئىگە بولسا، ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇنغا تۆلەم تەلىپى قويۇشقا ھوقۇقلۇق.

第五十九条　劳动者被诊断患有职业病，但用人单位没有依法参加工伤保险的，其医疗和生活保障由该用人单位承担。

59-ماددا ئەمگەكچىگە كەسپىي كېسەل دەپ دىياگنوز قويۇلغان، لېكىن ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن قانۇن بويىچە ئىشتا يارىلىنىش سۇغۇرتىسىغا قاتناشمىغان بولسا، ئۇنىڭ داۋالىنىش ۋە تۇرمۇش كاپالىتىنى ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ئۈستىگە ئالىدۇ.

第六十条　职业病病人变动工作单位，其依法享有的待遇不变。

60-ماددا كەسپىي كېسەل بىمارلىرىنىڭ خىزمەت ئورنىنى ئۆزگەرتىشتە، ئۇلارنىڭ قانۇن بويىچە بەھرىمەن بولىدىغان تەمىناتى ئۆزگەرمەيدۇ.

用人单位在发生分立、合并、解散、破产等情形时，应当对从事接触职业病危害的作业的劳动者进行健康检查，并按照国家有关规定妥善安置职业病病人。

ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن بۆلۈنۈش، قوشۇلۇش، تارقىلىش، ۋەيران بولۇش قاتارلىق ئەھۋاللار كۆرۈلگەندە، كەسپىي كېسەل خەۋپى بىلەن ئۇچرىشىدىغان مەشغۇلات بىلەن شۇغۇللىنىدىغان ئەمگەكچىنىڭ سالامەتلىكىنى تەكشۈرتۈشى ھەمدە دۆلەتنىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىسى بويىچە كەسپىي كېسەل بىمارلىرىنى مۇۋاپىق ئورۇنلاشتۇرۇشى كېرەك.

第六十一条　用人单位已经不存在或者无法确认劳动关系的职业病病人，可以向地方人民政府医疗保障、民政部门申请医疗救助和生活等方面的救助。

61-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇندا ئەمگەك مۇناسىۋىتى يوق ياكى مۇئەييەنلەشتۈرگىلى بولمايدىغان كەسپىي كېسەل بىمارلىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ داۋالىنىش كاپالىتى، خەلق ئىشلىرى تارمىقىغا داۋالاش ياردىمى ۋە تۇرمۇش قاتارلىق جەھەتلەردە قۇتقۇزۇشنى ئىلتىماس قىلسا بولىدۇ.

地方各级人民政府应当根据本地区的实际情况，采取其他措施，使前款规定的职业病病人获得医疗救治。

يەرلىك ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى شۇ جاينىڭ ئەمەلىي ئەھۋالىغا قاراپ باشقا تەدبىرلەرنى قوللىنىپ، ئالدىنقى تارماقتا بەلگىلەنگەن كەسپىي كېسەل بىمارلىرىنى داۋالىشى ۋە قۇتقۇزۇشى كېرەك.

第五章　监督检查

5-باب نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش

第六十二条　县级以上人民政府职业卫生监督管理部门依照职业病防治法律、法规、国家职业卫生标准和卫生要求，依据职责划分，对职业病防治工作进行监督检查。

62-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ كەسپىي سەھىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش تارمىقى كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەشكە دائىر قانۇن-نىزاملار، دۆلەتنىڭ كەسپىي سەھىيە ئۆلچىمى ۋە تازىلىق تەلىپى بويىچە مەسئۇلىيىتىگە قاراپ، كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىشى ۋە ئۇنى تىزگىنلەش خىزمىتىنى نازارەت قىلىدۇ ۋە تەكشۈرىدۇ.

第六十三条　卫生行政部门履行监督检查职责时，有权采取下列措施：

63-ماددا سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلغاندا، تۆۋەندىكى تەدبىرلەرنى قوللىنىشقا ھوقۇقلۇق :

（一）进入被检查单位和职业病危害现场，了解情况，调查取证；

( 1 ) تەكشۈرۈلگۈچى ئورۇن ۋە كەسپىي كېسەل خەۋپى نەق مەيدانىغا كىرىپ، ئەھۋال ئىگىلەش، تەكشۈرۈپ دەلىل-ئىسپات ئېلىش؛

（二）查阅或者复制与违反职业病防治法律、法规的行为有关的资料和采集样品；

( 2 ) كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەشكە دائىر قانۇن-نىزاملارغا خىلاپ قىلمىشلارغا مۇناسىۋەتلىك ماتېرىيال ۋە ئەۋرىشكە ئېلىش؛

（三）责令违反职业病防治法律、法规的单位和个人停止违法行为。

( 3 ) كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى داۋالاشقا دائىر قانۇن-نىزاملارغا خىلاپ ئورۇن ۋە شەخسلەرنى قانۇنغا خىلاپ قىلمىشىنى توختىتىشقا بۇيرۇش.

第六十四条　发生职业病危害事故或者有证据证明危害状态可能导致职业病危害事故发生时，卫生行政部门可以采取下列临时控制措施：

64-ماددا كەسپىي كېسەل خەۋپ ھادىسىسى يۈزبەرگەندە ياكى خەۋپ ھالىتىنىڭ كەسپىي كېسەل خەۋپ ھادىسىسىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىش ئېھتىمالى بارلىقىنى ئىسپاتلايدىغان دەلىل-ئىسپات بولغاندا، سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى تۆۋەندىكى ۋاقىتلىق تىزگىنلەش تەدبىرلىرىنى قوللانسا بولىدۇ :

（一）责令暂停导致职业病危害事故的作业；

( 1 ) كەسپىي كېسەل خەۋپ ھادىسىسى كەلتۈرۈپ چىقارغان مەشغۇلاتنى ۋاقتىنچە توختىتىشقا بۇيرۇش؛

（二）封存造成职业病危害事故或者可能导致职业病危害事故发生的材料和设备；

( 2 ) كەسپىي كېسەل خەۋپ ھادىسىسى پەيدا قىلىدىغان ياكى كەسپىي كېسەل خەۋپ ھادىسە پەيدا قىلىش ئېھتىمالى بولغان ماتېرىيال ۋە ئۈسكۈنىلەرنى پېچەتلەپ ساقلاش؛

（三）组织控制职业病危害事故现场。

( 3 ) كەسپىي كېسەل سەۋەبىدىن ھادىسە يۈزبەرگەن نەق مەيداننى كونترول قىلىشقا تەشكىللەش.

在职业病危害事故或者危害状态得到有效控制后，卫生行政部门应当及时解除控制措施。

كەسپىي كېسەل خەۋپ ھادىسىسى ياكى خەۋپ ھالىتى ئۈنۈملۈك تىزگىنلەنگەندىن كېيىن، سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى تىزگىنلەش تەدبىرىنى ۋاقتىدا بىكار قىلىشى كېرەك.

第六十五条　职业卫生监督执法人员依法执行职务时，应当出示监督执法证件。

65-ماددا كەسپىي سەھىيە نازارەتچىلىكى بويىچە قانۇن ئىجرا قىلغۇچى خادىملار قانۇن بويىچە ۋەزىپە ئىجرا قىلغاندا، نازارەتچىلىك بويىچە قانۇن ئىجرا قىلىش كىنىشكىسىنى كۆرسىتىشى كېرەك.

职业卫生监督执法人员应当忠于职守，秉公执法，严格遵守执法规范；涉及用人单位的秘密的，应当为其保密。

كەسپىي سەھىيە نازارەتچىلىكى بويىچە قانۇن ئىجرا قىلغۇچى خادىملار خىزمىتىگە سادىق بولۇشى، قانۇننى ئادىل ئىجرا قىلىشى، قانۇن ئىجرا قىلىش قائىدىسىگە قاتتىق رىئايە قىلىشى كېرەك؛ ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇننىڭ مەخپىيىتىگە چېتىلغانلىرىنى ئۇنىڭ مەخپىيىتىنى ساقلاش كېرەك.

第六十六条　职业卫生监督执法人员依法执行职务时，被检查单位应当接受检查并予以支持配合，不得拒绝和阻碍。

66-ماددا كەسپىي سەھىيە نازارەتچىلىك قانۇن ئىجرا قىلغۇچى خادىملىرى قانۇن بويىچە ۋەزىپە ئىجرا قىلغاندا، تەكشۈرۈلگۈچى ئورۇن تەكشۈرۈشنى قوبۇل قىلىشى ھەمدە قوللىشى ۋە ماسلىشىشى كېرەك، رەت قىلىشقا ۋە توسقۇنلۇق قىلىشقا يول قويۇلمايدۇ.

第六十七条　卫生行政部门及其职业卫生监督执法人员履行职责时，不得有下列行为：

67-ماددا سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى ۋە ئۇنىڭ كەسپىي سەھىيە نازارەتچىلىك قانۇن ئىجرا قىلغۇچى خادىملىرى مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلىشتا تۆۋەندىكى قىلمىشلارنى سادىر قىلسا بولمايدۇ :

（一）对不符合法定条件的，发给建设项目有关证明文件、资质证明文件或者予以批准；

( 1 ) قانۇندا بەلگىلەنگەن شەرتكە ئۇيغۇن كەلمەيدىغانلىرىغا قۇرۇلۇش تۈرىگە مۇناسىۋەتلىك ئىسپات ھۆججىتى، سالاھىيەت ئىسپات ھۆججىتى بېرىش ياكى تەستىقلاش؛

（二）对已经取得有关证明文件的，不履行监督检查职责；

( 2 ) مۇناسىۋەتلىك ئىسپات-ھۆججەتلەرگە ئېرىشكەن بولسا، نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلمايدۇ؛

（三）发现用人单位存在职业病危害的，可能造成职业病危害事故，不及时依法采取控制措施；

( 3 ) ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇندا كەسپىي كېسەل خەۋپى بارلىقى بايقالسا، كەسپىي كېسەل خەۋپ ھادىسىسى پەيدا قىلىش ئېھتىمالى بولسا، ۋاقتىدا قانۇن بويىچە تىزگىنلەش تەدبىرى قوللانمىسا؛

（四）其他违反本法的行为。

( 4 ) مۇشۇ قانۇنغا خىلاپ باشقا قىلمىشلار.

第六十八条　职业卫生监督执法人员应当依法经过资格认定。

68-ماددا كەسپىي سەھىيە نازارەتچىلىكى بويىچە قانۇن ئىجرا قىلغۇچى خادىملارنىڭ قانۇن بويىچە سالاھىيىتى بېكىتىلىشى كېرەك.

职业卫生监督管理部门应当加强队伍建设，提高职业卫生监督执法人员的政治、业务素质，依照本法和其他有关法律、法规的规定，建立、健全内部监督制度，对其工作人员执行法律、法规和遵守纪律的情况，进行监督检查。

كەسپىي سەھىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش تارمىقى قوشۇن قۇرۇلۇشىنى كۈچەيتىپ، كەسپىي سەھىيە نازارەتچىلىكى بويىچە قانۇن ئىجرا قىلغۇچى خادىملارنىڭ سىياسىي، كەسپىي ساپاسىنى ئۆستۈرۈپ، مۇشۇ قانۇن ۋە باشقا مۇناسىۋەتلىك قانۇن-نىزاملاردىكى بەلگىلىمە بويىچە، ئىچكى نازارەتچىلىك تۈزۈمىنى ئورنىتىپ ۋە تاكامۇللاشتۇرۇپ، ئۇلارنىڭ خادىملىرىنىڭ قانۇن-نىزاملارنى ئىجرا قىلىش ۋە ئىنتىزامغا رىئايە قىلىش ئەھۋالىنى نازارەت قىلىشى، تەكشۈرۈشى كېرەك.

第六章　法律责任

6-باب قانۇن جاۋابكارلىقى

第六十九条　建设单位违反本法规定，有下列行为之一的，由卫生行政部门给予警告，责令限期改正；逾期不改正的，处十万元以上五十万元以下的罚款；情节严重的，责令停止产生职业病危害的作业，或者提请有关人民政府按照国务院规定的权限责令停建、关闭：

69-ماددا قۇرۇلۇش قىلغۇچى ئورۇنلاردىن مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، تۆۋەندىكى قىلمىشلارنىڭ بىرىنى سادىر قىلغانلىرىنى سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى ئاگاھلاندۇرۇش جازاسى بېرىدۇ، بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ؛ مۆھلەت ئۆتسىمۇ تۈزەتمىگەنلەرگە 100 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛ قىلمىشى ئېغىرلىرىنى كەسپىي كېسەل خەۋپى پەيدا قىلىدىغان مەشغۇلاتنى توختىتىشقا بۇيرۇيدۇ ياكى مۇناسىۋەتلىك خەلق ھۆكۈمىتىگە گوۋۇيۈەن بەلگىلىگەن ھوقۇق دائىرىسى بويىچە قۇرۇلۇشنى توختىتىش، تاقىۋېتىشكە بۇيرۇيدۇ :

（一）未按照规定进行职业病危害预评价的；

( 1 ) كەسپىي كېسەل خەۋپىنى ئالدىن باھالاشتا بەلگىلىمىگە ئەمەل قىلمىغانلار؛

（二）医疗机构可能产生放射性职业病危害的建设项目未按照规定提交放射性职业病危害预评价报告，或者放射性职业病危害预评价报告未经卫生行政部门审核同意，开工建设的；

( 2 ) داۋالاش ئاپپاراتى رادىيوئاكتىپلىق كەسپىي كېسەل خەۋپى پەيدا قىلىش ئېھتىمالى بولغان قۇرۇلۇش تۈرىدە رادىيوئاكتىپلىق كەسپى كېسەل خەۋپىنى ئالدىن باھالاش دوكلاتىنى بەلگىلىمە بويىچە تاپشۇرمىغان ياكى رادىيوئاكتىپلىق كەسىپ خەۋپىنى ئالدىن باھالاش دوكلاتى سەھىيە مەمۇرىي تارمىقىنىڭ تەكشۈرۈپ ماقۇللۇقىنى ئالماي تۇرۇپ قۇرۇلۇشقا باشلىغان بولسا؛

（三）建设项目的职业病防护设施未按照规定与主体工程同时设计、同时施工、同时投入生产和使用的；

( 3 ) قۇرۇلۇش تۈرىدىكى كەسپىي كېسەل مۇداپىئە ئەسلىھەلىرىنى ئاساسىي گەۋدە قۇرۇلۇشى بىلەن تەڭ لايىھەلىمەي، تەڭ قۇرۇلۇش قىلماي، تەڭ ئىشلەپچىقىرىشقا ۋە ئىشلىتىشكە كىرىشتۈرگەنلەر؛

（四）建设项目的职业病防护设施设计不符合国家职业卫生标准和卫生要求，或者医疗机构放射性职业病危害严重的建设项目的防护设施设计未经卫生行政部门审查同意擅自施工的；

( 4 ) قۇرۇلۇش تۈرىدىكى كەسپىي كېسەل مۇداپىئە ئەسلىھەلىرىنى لايىھەلەش دۆلەتنىڭ كەسپىي سەھىيە ئۆلچىمى ۋە تازىلىق تەلىپىگە ئۇيغۇن كەلمىگەن ياكى داۋالاش ئاپپاراتىدىكى رادىيوئاكتىپلىق كەسپىي كېسەل خەۋپى ئېغىر بولغان قۇرۇلۇش تۈرىدىكى مۇداپىئە ئەسلىھەلىرىنى لايىھەلەشتە سەھىيە مەمۇرىي تارمىقىنىڭ تەكشۈرۈش ماقۇللۇقىنى ئالماي تۇرۇپ، ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن قۇرۇلۇش قىلغانلار؛

（五）未按照规定对职业病防护设施进行职业病危害控制效果评价的；

( 5 ) كەسپىي كېسەل مۇداپىئە ئەسلىھەسىدە كەسپىي كېسەل خەۋپىنى تىزگىنلەش ئۈنۈمىنى باھالاشتا بەلگىلىمىگە ئەمەل قىلمىغانلار؛

（六）建设项目竣工投入生产和使用前，职业病防护设施未按照规定验收合格的。

( 6 ) قۇرۇلۇش تۈرى پۈتۈپ ئىشلەپچىقىرىشقا كىرىشتۈرۈلۈش ۋە ئىشلىتىشتىن بۇرۇن، كەسپىي كېسەل مۇداپىئە ئەسلىھەلىرى بەلگىلىمە بويىچە تەكشۈرۈپ ئۆتكۈزۈۋېلىشتا لاياقەتلىك بولمىسا.

第七十条　违反本法规定，有下列行为之一的，由卫生行政部门给予警告，责令限期改正；逾期不改正的，处十万元以下的罚款：

70-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، تۆۋەندىكى قىلمىشلارنىڭ بىرىنى سادىر قىلغانلارغا سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى ئاگاھلاندۇرۇش جازاسى بېرىدۇ، بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ؛ مۆھلەت ئۆتسىمۇ تۈزەتمىگەنلەرگە 100 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ :

（一）工作场所职业病危害因素检测、评价结果没有存档、上报、公布的；

( 1 ) خىزمەت سورۇنىدىكى كەسپىي كېسەل خەۋپى ئامىلىنى تەكشۈرۈش، باھالاش نەتىجىسىنى ئارخىپقا ساقلىمىغان، يۇقىرىغا يوللىمىغان، ئېلان قىلمىغان بولسا؛

（二）未采取本法第二十条规定的职业病防治管理措施的；

( 2 ) مۇشۇ قانۇننىڭ 20-ماددىسىدا بەلگىلەنگەن كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەشنى باشقۇرۇش تەدبىرى قوللىنىلمىغانلار؛

（三）未按照规定公布有关职业病防治的规章制度、操作规程、职业病危害事故应急救援措施的；

( 3 ) كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەشكە مۇناسىۋەتلىك قائىدە-تۈزۈم، مەشغۇلات قائىدىسى، كەسپىي كېسەل خەۋپى ھادىسىسىگە جىددىي تاقابىل تۇرۇش، قۇتقۇزۇش تەدبىرىنى بەلگىلىمىگە ئەمەل قىلمىغانلار؛

（四）未按照规定组织劳动者进行职业卫生培训，或者未对劳动者个人职业病防护采取指导、督促措施的；

( 4 ) ئەمگەكچىلەرنى كەسپىي سەھىيە بويىچە تەربىيەلەشكە بەلگىلىمە بويىچە تەشكىللىمىگەن ياكى ئەمگەكچىلەرنىڭ كەسپىي كېسەل بويىچە مۇداپىئەلىنىشىگە يېتەكچىلىك، ھەيدەكچىلىك قىلىش تەدبىرى قوللانمىغانلار؛

（五）国内首次使用或者首次进口与职业病危害有关的化学材料，未按照规定报送毒性鉴定资料以及经有关部门登记注册或者批准进口的文件的。

( 5 ) كەسپىي كېسەل خەۋپىگە مۇناسىۋەتلىك خىمىيەلىك ماتېرىياللارنى دۆلەت ئىچىدە تۇنجى قېتىم ئىشلەتكەن ياكى تۇنجى قېتىم ئىمپورت قىلغان، زەھەرنى باھالاش ماتېرىيالىنى بەلگىلىمە بويىچە يوللىمىغان، شۇنىڭدەك مۇناسىۋەتلىك تارماقلارنىڭ تىزىملاپ رويخەتكە ئالدۇرۇشى ياكى ئىمپورت قىلىشنى تەستىقلىشىغا ئېرىشكەن ھۆججەت.

第七十一条　用人单位违反本法规定，有下列行为之一的，由卫生行政部门责令限期改正，给予警告，可以并处五万元以上十万元以下的罚款：

71-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇنلاردىن مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىلەرگە خىلاپلىق قىلىپ، تۆۋەندىكى قىلمىشلارنىڭ بىرىنى سادىر قىلغانلىرىنى سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، ئاگاھلاندۇرۇش جازاسى بېرىدۇ، قوشۇمچە 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 100 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويسا بولىدۇ :

（一）未按照规定及时、如实向卫生行政部门申报产生职业病危害的项目的；

( 1 ) سەھىيە مەمۇرىي تارمىقىغا كەسپىي كېسەل خەۋپى پەيدا قىلىش تۈرىنى بەلگىلىمە بويىچە ۋاقتىدا، ئەينەن مەلۇم قىلمىغانلار؛

（二）未实施由专人负责的职业病危害因素日常监测，或者监测系统不能正常监测的；

( 2 ) مەخسۇس ئادەم مەسئۇل بولىدىغان كەسپىي كېسەل خەۋپ ئامىلىنى كۈندىلىك كۆزىتىپ ئۆلچەشنى يولغا قويمىغان ياكى كۆزىتىپ ئۆلچەش سىستېمىسى نورمال كۆزىتىپ ئۆلچىيەلمىگەن بولسا؛

（三）订立或者变更劳动合同时，未告知劳动者职业病危害真实情况的；

( 3 ) ئەمگەك توختامى تۈزگەندە ياكى ئۆزگەرتكەندە، ئەمگەكچىلەرگە كەسپىي كېسەل خەۋپىنىڭ ھەقىقىي ئەھۋالىنى ئېيتمىغانلار؛

（四）未按照规定组织职业健康检查、建立职业健康监护档案或者未将检查结果书面告知劳动者的；

( 4 ) كەسپىي سالامەتلىكنى تەكشۈرۈشكە تەشكىللەشكە، كەسپىي ساغلاملىق ۋەسىيلىك ئارخىپى تۇرغۇزۇشقا بەلگىلىمە بويىچە ئىش كۆرمىگەن ياكى تەكشۈرۈش نەتىجىسىنى ئەمگەكچىگە يازما ئۇقتۇرمىغانلار؛

（五）未依照本法规定在劳动者离开用人单位时提供职业健康监护档案复印件的。

( 5 ) ئەمگەكچىلەر ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇندىن ئايرىلىدىغان چاغدا، مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە كەسپىي ساغلاملىق ۋەسىيلىك ئارخىپىنىڭ كۆپەيتىلمىسىنى تەمىنلەپ بەرمىسە.

第七十二条　用人单位违反本法规定，有下列行为之一的，由卫生行政部门给予警告，责令限期改正，逾期不改正的，处五万元以上二十万元以下的罚款；情节严重的，责令停止产生职业病危害的作业，或者提请有关人民政府按照国务院规定的权限责令关闭：

72-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇنلاردىن مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىلەرگە خىلاپلىق قىلىپ، تۆۋەندىكى قىلمىشلارنىڭ بىرىنى سادىر قىلغانلىرىنى سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى ئاگاھلاندۇرۇش جازاسى بېرىدۇ، بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، مۆھلەت ئۆتسىمۇ تۈزەتمىگەنلىرىگە 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛ قىلمىشى ئېغىرلىرىنى كەسپىي كېسەل خەۋپى پەيدا قىلىدىغان مەشغۇلاتنى توختىتىشقا بۇيرۇيدۇ ياكى مۇناسىۋەتلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ گوۋۇيۈەن بەلگىلىگەن ھوقۇق دائىرىسى بويىچە تاقاشقا بۇيرۇشىغا سۇنىدۇ :

（一）工作场所职业病危害因素的强度或者浓度超过国家职业卫生标准的；

( 1 ) خىزمەت سورۇنىدىكى كەسپىي كېسەل خەۋپ ئامىلىنىڭ سىجىللىقى ياكى قويۇقلۇقى دۆلەتنىڭ كەسپىي سەھىيە ئۆلچىمىدىن ئېشىپ كەتكەنلەر؛

（二）未提供职业病防护设施和个人使用的职业病防护用品，或者提供的职业病防护设施和个人使用的职业病防护用品不符合国家职业卫生标准和卫生要求的；

( 2 ) كەسپىي كېسەل مۇداپىئە ئەسلىھەلىرى ۋە شەخسلەر ئىشلىتىدىغان كەسپىي كېسەل مۇداپىئە بۇيۇملىرى بىلەن تەمىنلىمىگەن ياكى بەرگەن كەسپىي كېسەل مۇداپىئە ئەسلىھەسى ۋە شەخسلەر ئىشلەتكەن كەسپىي كېسەل مۇداپىئە بۇيۇمى دۆلەتنىڭ كەسپىي سەھىيە ئۆلچىمى ۋە تازىلىق تەلىپىگە ئۇيغۇن كەلمىسە؛

（三）对职业病防护设备、应急救援设施和个人使用的职业病防护用品未按照规定进行维护、检修、检测，或者不能保持正常运行、使用状态的；

( 3 ) كەسپىي كېسەل مۇداپىئە ئۈسكۈنىسى، جىددىي قۇتقۇزۇش-ياردەم بېرىش ئەسلىھەسى ۋە شەخسلەر ئىشلىتىدىغان كەسپىي كېسەل مۇداپىئە بۇيۇملىرىنى بەلگىلىمە بويىچە ئاسرىمىغان، تەكشۈرۈپ رېمونت قىلمىغان، تەكشۈرمىگەن ياكى نورمال يۈرۈشۈش، ئىشلىتىش ھالىتىنى ساقلىيالمىغانلار؛

（四）未按照规定对工作场所职业病危害因素进行检测、评价的；

( 4 ) خىزمەت سورۇنىدىكى كەسپىي كېسەل خەۋپ ئامىلىنى تەكشۈرۈش، باھالاشتا بەلگىلىمىگە ئەمەل قىلمىغانلار؛

（五）工作场所职业病危害因素经治理仍然达不到国家职业卫生标准和卫生要求时，未停止存在职业病危害因素的作业的；

( 5 ) خىزمەت سورۇنىدىكى كەسپىي كېسەل خەۋپى ئامىلىنى تۈزەش ئارقىلىق دۆلەتنىڭ كەسپىي سەھىيە ئۆلچىمى ۋە تازىلىق تەلىپىگە يەتمىگەندە، كەسپىي كېسەل خەۋپى ئامىلى ساقلانغان مەشغۇلات توختىمىسا؛

（六）未按照规定安排职业病病人、疑似职业病病人进行诊治的；

( 6 ) كەسپىي كېسەل بىمارلىرى، گۇمانىي كەسپىي كېسەل بىمارلىرىنى داۋالاشقا بەلگىلىمە بويىچە ئورۇنلاشتۇرمىغانلار؛

（七）发生或者可能发生急性职业病危害事故时，未立即采取应急救援和控制措施或者未按照规定及时报告的；

( 7 ) جىددىي كەسپىي كېسەل خەۋپ ھادىسىسى يۈزبەرگەندە ياكى يۈزبېرىش ئېھتىمالى بولغاندا، دەرھال جىددىي قۇتقۇزۇش-ياردەم بېرىش ۋە تىزگىنلەش تەدبىرى قوللانمىغانلار ياكى بەلگىلىمە بويىچە ۋاقتىدا دوكلات قىلمىغانلار؛

（八）未按照规定在产生严重职业病危害的作业岗位醒目位置设置警示标识和中文警示说明的；

( 8 ) ئېغىر كەسپىي كېسەل خەۋپى پەيدا قىلىدىغان مەشغۇلات ئىش ئورنىدىكى كۆزگە چېلىقىدىغان جايغا بەلگىلىمە بويىچە ئاگاھ بەلگىسى ۋە خەنزۇچە ئاگاھ ئىزاھاتى ئورناتمىغانلار؛

（九）拒绝职业卫生监督管理部门监督检查的；

( 9 ) كەسپىي سەھىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش تارمىقىنىڭ نازارەت قىلىشى-تەكشۈرۈشىنى رەت قىلغانلار؛

（十）隐瞒、伪造、篡改、毁损职业健康监护档案、工作场所职业病危害因素检测评价结果等相关资料，或者拒不提供职业病诊断、鉴定所需资料的；

( 10 ) كەسپىي ساغلاملىق كۆزىتىش ئارخىپى، خىزمەت سورۇنىدىكى كەسپىي كېسەل خەۋپى ئامىلىنى تەكشۈرۈش، باھالاش نەتىجىسى قاتارلىق مۇناسىۋەتلىك ماتېرىياللارنى يوشۇرغان، ياسىۋالغان، ئۆزگەرتىۋەتكەن، بۇزۇۋەتكەنلەر ياكى كەسپىي كېسەل دىياگنوزى قويۇش، باھالاشقا كېرەكلىك ماتېرىياللارنى تەمىنلەشنى رەت قىلغانلار؛

（十一）未按照规定承担职业病诊断、鉴定费用和职业病病人的医疗、生活保障费用的。

( 11 ) كەسپىي كېسەل بويىچە دىياگنوز قويۇش، باھالاش ھەققى ۋە كەسپىي كېسەل بىمارلىرىنىڭ داۋالىنىش، تۇرمۇش كاپالەت ھەققىنى بەلگىلىمە بويىچە ئۈستىگە ئالمىغانلار.

第七十三条　向用人单位提供可能产生职业病危害的设备、材料，未按照规定提供中文说明书或者设置警示标识和中文警示说明的，由卫生行政部门责令限期改正，给予警告，并处五万元以上二十万元以下的罚款。

73-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇنغا كەسپىي كېسەل خەۋپى پەيدا قىلىش ئېھتىمالى بولغان ئۈسكۈنە-ماتېرىياللارنى بېرىپ، جۇڭگو يېزىقىدىكى چۈشەندۈرمە ياكى ئاگاھ بەلگىسى ۋە جۇڭگو يېزىقىدىكى ئاگاھ چۈشەندۈرمىسىنى بەلگىلىمە بويىچە بەرمىگەن بولسا، سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، ئاگاھلاندۇرۇش بېرىدۇ ھەمدە 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ.

第七十四条　用人单位和医疗卫生机构未按照规定报告职业病、疑似职业病的，由有关主管部门依据职责分工责令限期改正，给予警告，可以并处一万元以下的罚款；弄虚作假的，并处二万元以上五万元以下的罚款；对直接负责的主管人员和其他直接责任人员，可以依法给予降级或者撤职的处分。

74-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن ۋە داۋالاش-ساقلىق ساقلاش ئاپپاراتلىرىدىن كەسپىي كېسەل، كەسپىي كېسەل دەپ گۇمان قىلىنغانلىرىنى ئالاقىدار مەسئۇل تارماق مەسئۇلىيىتىدىكى ئىش تەقسىماتى بويىچە بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، ئاگاھلاندۇرۇش بېرىدۇ، قوشۇمچە 10 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويسا بولىدۇ؛ ساختىپەزلىك قىلغانلارغا قوشۇمچە 20 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 50 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمغا ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا قانۇن بويىچە دەرىجىسىنى چۈشۈرۈش ياكى ۋەزىپىسىدىن ئېلىپ تاشلاش جازاسى بېرىلسە بولىدۇ.

第七十五条　违反本法规定，有下列情形之一的，由卫生行政部门责令限期治理，并处五万元以上三十万元以下的罚款；情节严重的，责令停止产生职业病危害的作业，或者提请有关人民政府按照国务院规定的权限责令关闭：

75-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرىنى سادىر قىلغانلارنى سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە تۈزەشكە بۇيرۇيدۇ، قوشۇمچە 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 300 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛ قىلمىشى ئېغىرلىرىنى كەسپىي كېسەل خەۋپى پەيدا قىلىدىغان مەشغۇلاتنى توختىتىشقا بۇيرۇيدۇ ياكى مۇناسىۋەتلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ گوۋۇيۈەن بەلگىلىگەن ھوقۇق دائىرىسى بويىچە تاقاشقا بۇيرۇشىغا سۇنىدۇ :

（一）隐瞒技术、工艺、设备、材料所产生的职业病危害而采用的；

( 1 ) تېخنىكا، ھۈنەر-سەنئەت، ئۈسكۈنە، ماتېرىياللارنى يوشۇرۇشتىن كېلىپ چىققان كەسپىي كېسەل خەۋپىنى يوشۇرۇپ ئىشلەتكەنلەر؛

（二）隐瞒本单位职业卫生真实情况的；

( 2 ) شۇ ئورۇننىڭ كەسپىي سەھىيە ھەقىقىي ئەھۋالىنى يوشۇرغانلار؛

（三）可能发生急性职业损伤的有毒、有害工作场所、放射工作场所或者放射性同位素的运输、贮存不符合本法第二十五条规定的；

( 3 ) كەسپىي جەھەتتە جىددىي زەخىملىنىش ئېھتىمالى بولغان زەھەرلىك، زىيانلىق خىزمەت سورۇنى، رادىياتسىيە خىزمەت سورۇنى ياكى رادىيوئاكتىپلىق ئىزوتوپ توشۇش، ساقلاش مۇشۇ قانۇننىڭ 25-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە ئۇيغۇن كەلمىسە؛

（四）使用国家明令禁止使用的可能产生职业病危害的设备或者材料的；

( 4 ) دۆلەت رەسمىي بۇيرۇق چىقىرىپ ئىشلىتىش مەنئى قىلىنغان، كەسپىي كېسەل خەۋپى پەيدا قىلىش ئېھتىمالى بولغان ئۈسكۈنە ياكى ماتېرىياللارنى ئىشلەتكەنلەر؛

（五）将产生职业病危害的作业转移给没有职业病防护条件的单位和个人，或者没有职业病防护条件的单位和个人接受产生职业病危害的作业的；

( 5 ) كەسپىي كېسەل خەۋپى پەيدا قىلىدىغان مەشغۇلاتنى كەسپىي كېسەل بويىچە مۇداپىئەلىنىش شارائىتى يوق ئورۇن ۋە شەخسكە ياكى كەسپىي كېسەل بويىچە قوغدىنىش شارائىتى يوق ئورۇن ياكى شەخسلەردىن كەسپىي كېسەل خەۋپى كېلىپ چىقىدىغان مەشغۇلاتنى قوبۇل قىلغانلىرى؛

（六）擅自拆除、停止使用职业病防护设备或者应急救援设施的；

( 6 ) كەسپىي كېسەل مۇداپىئە ئۈسكۈنىسى ياكى جىددىي قۇتقۇزۇش-ياردەم بېرىش ئەسلىھەسىنى ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن چۇۋۇۋەتكەن، ئىشلىتىشنى توختاتقانلار؛

（七）安排未经职业健康检查的劳动者、有职业禁忌的劳动者、未成年工或者孕期、哺乳期女职工从事接触职业病危害的作业或者禁忌作业的；

( 7 ) كەسپىي سالامەتلىك تەكشۈرتۈشتىن ئۆتمىگەن ئەمگەكچىلەر، كەسىپتە چەكلىنىدىغان ئەمگەكچىلەر، قۇرامىغا يەتمىگەن ئىشچىلار ياكى ھامىلىدارلىق مەزگىلى، بالا ئېمىتىۋاتقان ئايال ئىشچى-خىزمەتچىلەرنى كەسپىي كېسەل خەۋپى بىلەن ئۇچرىشىدىغان مەشغۇلات ياكى مەشغۇلاتقا ئورۇنلاشتۇرغانلار؛

（八）违章指挥和强令劳动者进行没有职业病防护措施的作业的。

( 8 ) قائىدىگە خىلاپ قوماندانلىق قىلغان ۋە ئەمگەكچىنى كەسپىي كېسەل مۇداپىئەلىنىش تەدبىرى بولمىغان مەشغۇلاتتا بولۇشقا زورلىغانلار.

第七十六条　生产、经营或者进口国家明令禁止使用的可能产生职业病危害的设备或者材料的，依照有关法律、行政法规的规定给予处罚。

76-ماددا دۆلەت رەسمىي بۇيرۇق چۈشۈرۈپ ئىشلىتىش مەنئى قىلىنغان، كەسپىي كېسەل خەۋپى پەيدا قىلىش ئېھتىمالى بولغان ئۈسكۈنە ياكى ماتېرىياللارنى ئىشلەپچىقارغان، تىجارەت قىلغان ياكى ئىمپورت قىلغانلارغا مۇناسىۋەتلىك قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.

第七十七条　用人单位违反本法规定，已经对劳动者生命健康造成严重损害的，由卫生行政部门责令停止产生职业病危害的作业，或者提请有关人民政府按照国务院规定的权限责令关闭，并处十万元以上五十万元以下的罚款。

77-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇنلاردىن مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئەمگەكچىلەرنىڭ ھاياتى ۋە ساغلاملىقىغا ئېغىر زىيان سالغانلىرىنى سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى كەسپىي كېسەل خەۋپى پەيدا قىلىدىغان مەشغۇلاتنى توختىتىشقا بۇيرۇيدۇ ياكى ئالاقىدار خەلق ھۆكۈمىتىگە گوۋۇيۈەن بەلگىلىگەن ھوقۇق دائىرىسىدە تاقىۋېتىشكە بۇيرۇيدۇ ھەمدە 100 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ.

第七十八条　用人单位违反本法规定，造成重大职业病危害事故或者其他严重后果，构成犯罪的，对直接负责的主管人员和其他直接责任人员，依法追究刑事责任。

78-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئېغىر كەسپىي كېسەل خەۋپ ھادىسىسى ياكى باشقا ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلىپ جىنايەت شەكىللەندۈرسە، بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىم ياكى باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلار قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

第七十九条　未取得职业卫生技术服务资质认可擅自从事职业卫生技术服务的，由卫生行政部门责令立即停止违法行为，没收违法所得；违法所得五千元以上的，并处违法所得二倍以上十倍以下的罚款；没有违法所得或者违法所得不足五千元的，并处五千元以上五万元以下的罚款；情节严重的，对直接负责的主管人员和其他直接责任人员，依法给予降级、撤职或者开除的处分。

79-ماددا كەسپىي سەھىيە تېخنىكا مۇلازىمەت سالاھىيىتىگە ئېرىشمەي تۇرۇپ، ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن كەسپىي سەھىيە تېخنىكا مۇلازىمىتى قىلغانلارنى سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى قانۇنغا خىلاپ قىلمىشىنى دەرھال توختىتىشقا بۇيرۇيدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ؛ قانۇنغا خىلاپ ھالدا 5000 يۈەندىن يۇقىرى تاپاۋەت قىلغانلارغا قوشۇمچە قانۇنغا خىلاپ ھالدا ئىككى ھەسسىدىن يۇقىرى، ئون ھەسسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛ قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت قىلمىغانلارغا ياكى قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت 5000 يۈەنگە يەتمىسە، قوشۇمچە 5000 يۈەندىن يۇقىرى، 50 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛ قىلمىشى ئېغىرلىرىنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا قانۇن بويىچە دەرىجىسىنى چۈشۈرۈش، ۋەزىپىسىدىن ئېلىپ تاشلاش ياكى خىزمەتتىن ھەيدەش جازاسى بېرىلىدۇ.

第八十条　从事职业卫生技术服务的机构和承担职业病诊断的医疗卫生机构违反本法规定，有下列行为之一的，由卫生行政部门责令立即停止违法行为，给予警告，没收违法所得；违法所得五千元以上的，并处违法所得二倍以上五倍以下的罚款；没有违法所得或者违法所得不足五千元的，并处五千元以上二万元以下的罚款；情节严重的，由原认可或者登记机关取消其相应的资格；对直接负责的主管人员和其他直接责任人员，依法给予降级、撤职或者开除的处分；构成犯罪的，依法追究刑事责任：

80-ماددا كەسپىي سەھىيە تېخنىكا مۇلازىمىتى بىلەن شۇغۇللىنىدىغان ئاپپاراتلار ۋە كەسپىي كېسەل دەپ دىياگنوز قويۇشنى ئۈستىگە ئالغان داۋالاش-سەھىيە ئاپپاراتلىرىدىن مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، تۆۋەندىكى قىلمىشلارنىڭ بىرىنى سادىر قىلغانلىرىنى سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى قانۇنغا خىلاپ قىلمىشىنى دەرھال توختىتىشقا بۇيرۇيدۇ، ئاگاھلاندۇرۇش بېرىدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ؛ قانۇنغا خىلاپ ھالدا 5000 يۈەندىن يۇقىرى تاپاۋەت قىلغانلارغا قوشۇمچە قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنىڭ ئىككى ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛ قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت قىلمىغانلارغا ياكى قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت 5000 يۈەنگە يەتمىسە، قوشۇمچە 5000 يۈەندىن يۇقىرى، 20 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛ قىلمىشى ئېغىرلىرىنىڭ مۇناسىپ سالاھىيىتىنى ئەسلىدىكى ئېتىراپ قىلغان ياكى تىزىملىغان ئورگان بىكار قىلىدۇ؛ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمغا ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا قانۇن بويىچە دەرىجىسىنى چۈشۈرۈش، ۋەزىپىسىدىن ئېلىپ تاشلاش ياكى خىزمەتتىن ھەيدەش جازاسى بېرىلىدۇ؛ جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ :

（一）超出资质认可或者诊疗项目登记范围从事职业卫生技术服务或者职业病诊断的；

( 1 ) سالاھىيىتىنى ئېتىراپ قىلىش ياكى داۋالاش تۈرىنى تىزىملاش دائىرىسىدىن ھالقىپ كەسپىي سەھىيە تېخنىكا مۇلازىمىتى ياكى كەسپىي كېسەل بويىچە دىياگنوز قويغانلار؛

（二）不按照本法规定履行法定职责的；

( 2 ) قانۇندا بەلگىلەنگەن مەسئۇلىيىتىنى مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە ئادا قىلمىغانلار؛

（三）出具虚假证明文件的。

( 3 ) ساختا ئىسپات ھۆججىتى چىقارغان بولسا.

第八十一条　职业病诊断鉴定委员会组成人员收受职业病诊断争议当事人的财物或者其他好处的，给予警告，没收收受的财物，可以并处三千元以上五万元以下的罚款，取消其担任职业病诊断鉴定委员会组成人员的资格，并从省、自治区、直辖市人民政府卫生行政部门设立的专家库中予以除名。

81-ماددا كەسپىي كېسەل بويىچە دىياگنوز قويۇش-باھالاش كومىتېتى تەركىبىدىكىلەردىن كەسپىي كېسەل بويىچە دىئاگنوز قويۇش تالاش-تارتىشىغا ئۇچرىغانلارنىڭ پۇل-مېلى ياكى باشقا پايدىسىنى ئالغانلىرىغا ئاگاھلاندۇرۇش بېرىلىدۇ، ئالغان مال-مۈلكى مۇسادىرە قىلىنىدۇ، قوشۇمچە 3000 يۈەندىن يۇقىرى، 50 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلسا بولىدۇ، ئۇنىڭ كەسپىي كېسەل بويىچە ھۆكۈم قىلىش-باھالاش كومىتېتى تەركىبىدىكى خادىملىق سالاھىيىتى بىكار قىلىنىدۇ، ھەمدە ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى تەسىس قىلغان مۇتەخەسسىسلەر ئامبىرىدىن رويخەتتىن ئۆچۈرۈلىدۇ.

第八十二条　卫生行政部门不按照规定报告职业病和职业病危害事故的，由上一级行政部门责令改正，通报批评，给予警告；虚报、瞒报的，对单位负责人、直接负责的主管人员和其他直接责任人员依法给予降级、撤职或者开除的处分。

82-ماددا سەھىيە مەمۇرىي تارمىقىدىن كەسپىي كېسەل ۋە كەسپىي كېسەل خەۋپ ھادىسىسىنى بەلگىلىمە بويىچە دوكلات قىلمىغانلىرىنى بىر دەرىجە يۇقىرى مەمۇرىي تارماق تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، ئومۇمىي ئۇقتۇرۇش چىقىرىپ تەنقىدلەيدۇ، ئاگاھلاندۇرۇش بېرىدۇ؛ يالغان مەلۇم قىلغان، يوشۇرغانلارنىڭ ئورۇن مەسئۇلى، بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا قانۇن بويىچە دەرىجىسىنى چۈشۈرۈش، ۋەزىپىسىدىن ئېلىپ تاشلاش ياكى خىزمەتتىن ھەيدەش جازاسى بېرىلىدۇ.

第八十三条　县级以上地方人民政府在职业病防治工作中未依照本法履行职责，本行政区域出现重大职业病危害事故、造成严重社会影响的，依法对直接负责的主管人员和其他直接责任人员给予记大过直至开除的处分。

83-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى كەسپىي كېسەلنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تىزگىنلەش خىزمىتىدە مەسئۇلىيىتىنى مۇشۇ قانۇن بويىچە ئادا قىلماي، شۇ مەمۇرىي رايوندا ئېغىر كەسپىي كېسەل خەۋپ ھادىسىسى سادىر قىلىپ، جەمئىيەتتە ئېغىر تەسىر پەيدا قىلغان بولسا، بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىم ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا قانۇن بويىچە چوڭ گۇناھ يېزىش، ھەتتا ئىشتىن ھەيدەش جازاسى بېرىدۇ.

县级以上人民政府职业卫生监督管理部门不履行本法规定的职责，滥用职权、玩忽职守、徇私舞弊，依法对直接负责的主管人员和其他直接责任人员给予记大过或者降级的处分；造成职业病危害事故或者其他严重后果的，依法给予撤职或者开除的处分。

ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ كەسپىي سەھىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش تارمىقى مۇشۇ قانۇندا بەلگىلەنگەن مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلماي، خىزمەت ھوقۇقىدىن كەلسە-كەلمەس پايدىلانغان، خىزمەتتە بىپەرۋالىق قىلغان، نەپسانىيەتچىلىك قىلغان، بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىم ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا قانۇن بويىچە چوڭ گۇناھ يېزىش ياكى دەرىجىسىنى چۈشۈرۈش جازاسى بېرىدۇ؛ كەسپىي كېسەل سەۋەبىدىن ھادىسە ياكى باشقا ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلارغا قانۇن بويىچە ۋەزىپىسىدىن ئېلىپ تاشلاش ياكى ئىشتىن ھەيدەش جازاسى بېرىلىدۇ.

第八十四条　违反本法规定，构成犯罪的，依法追究刑事责任。

84-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلەر قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

第七章　附则

7-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ

第八十五条　本法下列用语的含义：

85-ماددا بۇ قانۇندىكى تۆۋەندىكى سۆزلەرنىڭ مەنىسى :

职业病危害，是指对从事职业活动的劳动者可能导致职业病的各种危害。职业病危害因素包括：职业活动中存在的各种有害的化学、物理、生物因素以及在作业过程中产生的其他职业有害因素。

كەسپىي كېسەل خەۋپى كەسپىي ھەرىكەت بىلەن شۇغۇللىنىدىغان ئەمگەكچىلەرگە كەسپىي كېسەل كەلتۈرۈپ چىقىرىش ئېھتىمالى بولغان ھەر خىل خەۋپنى كۆرسىتىدۇ. كەسپىي كېسەل خەۋپ ئامىللىرى كەسپىي پائالىيەتتە ساقلىنىۋاتقان ھەر خىل زىيانلىق خىمىيەلىك، فىزىكىلىق، بىيو ئامىللار، شۇنىڭدەك مەشغۇلات جەريانىدا پەيدا بولىدىغان باشقا كەسپىي زىيانلىق ئامىللارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.

职业禁忌，是指劳动者从事特定职业或者接触特定职业病危害因素时，比一般职业人群更易于遭受职业病危害和罹患职业病或者可能导致原有自身疾病病情加重，或者在从事作业过程中诱发可能导致对他人生命健康构成危险的疾病的个人特殊生理或者病理状态。

كەسىپ پەرھىزى ئەمگەكچىلەر مۇئەييەن كەسىپ بىلەن شۇغۇللانغاندا ياكى مۇئەييەن كەسپىي كېسەل خەۋپى ئامىلى بىلەن ئۇچراشقاندا، ئادەتتىكى كەسىپلەر توپىغا قارىغاندا كەسپىي كېسەل خەۋپىگە تېخىمۇ ئاسان ئۇچرايدىغان ۋە كەسپىي كېسەلگە گىرىپتار بولىدىغان ياكى ئەسلىدىكى كېسىلىنىڭ ئېغىرلىشىپ كېتىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىش ئېھتىماللىقىنى كۆرسىتىدۇ، ياكى مەشغۇلات جەريانىدا باشقىلارنىڭ ھاياتى، ساغلاملىقىغا خەۋپ يەتكۈزۈش ئېھتىمالى بولغان شەخسنىڭ ئالاھىدە فىزىيولوگىيەلىك ياكى پاتولوگىيەلىك ھالىتىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىشى مۇمكىن.

第八十六条　本法第二条规定的用人单位以外的单位，产生职业病危害的，其职业病防治活动可以参照本法执行。

86-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 2-ماددىسىدا بەلگىلەنگەن ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇندىن باشقا ئورۇنلاردىن كەسپىي كېسەل خەۋپى كېلىپ چىققانلىرىنىڭ كەسپىي كېسىلىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى داۋالاش پائالىيىتى مۇشۇ قانۇندىن پايدىلىنىپ ئىجرا قىلىنسا بولىدۇ.

劳务派遣用工单位应当履行本法规定的用人单位的义务。

ئەمگەك كۈچى ئەۋەتكۈچى ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن مۇشۇ قانۇندا بەلگىلەنگەن ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇننىڭ مەجبۇرىيىتىنى ئادا قىلىشى كېرەك.

中国人民解放军参照执行本法的办法，由国务院、中央军事委员会制定。

جۇڭگو خەلق ئازادلىق ئارمىيەسىنىڭ مۇشۇ قانۇننى ئىجرا قىلىش چارىسىدىن پايدىلىنىپ، ئۇنى گوۋۇيۈەن، مەركىزىي ھەربىي كومىتېت چىقىرىدۇ.

第八十七条　对医疗机构放射性职业病危害控制的监督管理，由卫生行政部门依照本法的规定实施。

87-ماددا داۋالاش ئاپپاراتلىرىنىڭ رادىيوئاكتىپلىق كەسپىي كېسەل خەۋپىنى تىزگىنلەشنى نازارەت قىلىپ باشقۇرۇشنى سەھىيە مەمۇرىي تارمىقى مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە يولغا قويىدۇ.

第八十八条　本法自2002年5月1日起施行。

88-ماددا بۇ قانۇن 2002-يىل 5-ئاينىڭ 1-كۈنىدىن باشلاپ يولغا قويۇلىدۇ.