（1997年11月1日第八届全国人民代表大会常务委员会第二十八次会议通过　2007年10月28日第十届全国人民代表大会常务委员会第三十次会议修订　根据2016年7月2日第十二届全国人民代表大会常务委员会第二十一次会议《关于修改<中华人民共和国节约能源法>等六部法律的决定》修正）

( 1997 ـ يىل 11 ـ ئاينىڭ 1 ـ كۈنى 8 ـ نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ 28 ـ يىغىنىدا ماقۇللاندى، 2007 ـ يىل 10 ـ ئاينىڭ 28 ـ كۈنى 10 ـ نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك دۆلەت قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ 30 ـ يىغىنىدا تۈزىتىش كىرگۈزۈلدى، 2016 ـ يىل 7 ـ ئاينىڭ 2 ـ كۈنى 12 ـ نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلقنىڭ قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى 21 ـ يىغىنىنىڭ «< جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ئېنېرگىيە تېجەش قانۇنى > قاتارلىق ئالتە قانۇنغا تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى قارارى»غا ئاساسەن تۈزىتىلمە )

目　　录

مۇندەرىجە

第一章　总则

1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ

第二章　节能管理

2-باب ئېنېرگىيە تېجەشنى باشقۇرۇش

第三章　合理使用与节约能源

3-باب ئېنېرگىيەنى مۇۋاپىق ئىشلىتىش ۋە تېجەش

第一节　一般规定

1-پاراگراف ئادەتتىكى بەلگىلىمە

第二节　工业节能

2-پاراگراف سانائەتتە ئېنېرگىيە تېجەش

第三节　建筑节能

3 §.بىناكارلىقتا ئېنېرگىيە تېجەش

第四节　交通运输节能

4-پاراگراف قاتناش-تىرانسپورتتا ئېنېرگىيە تېجەش

第五节　公共机构节能

5-پاراگراف ئاممىۋى ئاپپاراتلاردا ئېنېرگىيە تېجەش

第六节　重点用能单位节能

6-پاراگراف ئېنېرگىيە ئىشلىتىدىغان ئورۇنلار ئېنېرگىيەنى نۇقتىلىق تېجەيدۇ

第四章　节能技术进步

4-باب ئېنېرگىيە تېجەش تېخنىكىسىنىڭ تەرەققىياتى

第五章　激励措施

5-باب رىغبەتلەندۈرۈش تەدبىرى

第六章　法律责任

6-باب قانۇن جاۋابكارلىقى

第七章　附则

7-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ

第一章　总则

1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ

第一条　为了推动全社会节约能源，提高能源利用效率，保护和改善环境，促进经济社会全面协调可持续发展，制定本法。

1-ماددا بۇ قانۇن پۈتۈن جەمئىيەتنىڭ ئېنېرگىيە تېجىشىگە تۈرتكە بولۇش، ئېنېرگىيەدىن پايدىلىنىش ئۈنۈمىنى ئۆستۈرۈش، مۇھىت ئاسراش ۋە ياخشىلاش، ئىقتىساد ۋە جەمئىيەتنىڭ ئومۇميۈزلۈك، ماس، ئىمكانىيەتلىك سىجىل تەرەققىياتىنى ئىلگىرى سۈرۈش مەقسىتىدە چىقىرىلدى.

第二条　本法所称能源，是指煤炭、石油、天然气、生物质能和电力、热力以及其他直接或者通过加工、转换而取得有用能的各种资源。

2-ماددا بۇ قانۇندا ئېيتىلغان ئېنېرگىيە كۆمۈر، نېفىت، تەبىئىي گاز، بىيوماسسا ئېنېرگىيەسى ۋە ئېلېكتىر ئېنېرگىيەسى، ئىسسىقلىق ئېنېرگىيەسى، شۇنىڭدەك باشقا بىۋاسىتە ياكى پىششىقلاش، ئايلاندۇرۇش ئارقىلىق ئەسقاتىدىغان ئېنېرگىيەگە ئېرىشكەن تۈرلۈك بايلىقلارنى كۆرسىتىدۇ.

第三条　本法所称节约能源（以下简称节能），是指加强用能管理，采取技术上可行、经济上合理以及环境和社会可以承受的措施，从能源生产到消费的各个环节，降低消耗、减少损失和污染物排放、制止浪费，有效、合理地利用能源。

3-ماددا بۇ قانۇندا ئېيتىلغان ئېنېرگىيە تېجەش ( تۆۋەندە قىسقارتىلىپ ئېنېرگىيە تېجەش دېيىلىدۇ ) ئېنېرگىيە ئىشلىتىشنى باشقۇرۇشنى كۈچەيتىپ، تېخنىكا جەھەتتە يولغا قويۇشقا بولىدىغان، ئىقتىساد جەھەتتە مۇۋاپىق بولغان، شۇنىڭدەك مۇھىت ۋە جەمئىيەت بەرداشلىق بېرەلەيدىغان تەدبىرلەرنى قوللىنىپ، ئېنېرگىيە ئىشلەپچىقىرىشتىن ئىستېمال قىلىشقىچە بولغان ھەرقايسى ھالقىلاردا سەرپىياتنى تۆۋەنلىتىش، زىياننى ئازايتىش ۋە بۇلغىما چىقىرىش، ئىسراپچىلىقنى توسۇشنى كۆرسىتىدۇ، ئېنېرگىيەدىن ئۈنۈملۈك، مۇۋاپىق پايدىلىنىش.

第四条　节约资源是我国的基本国策。国家实施节约与开发并举、把节约放在首位的能源发展战略。

4-ماددا بايلىق تېجەش دۆلىتىمىزنىڭ تۈپ سىياسىتى. دۆلەت تېجەش بىلەن ئېچىشنى تەڭ تۇتۇش، تېجەشنى بىرىنچى ئورۇنغا قويىدىغان ئېنېرگىيە تەرەققىيات ئىستراتېگىيەسىنى يولغا قويىدۇ.

第五条　国务院和县级以上地方各级人民政府应当将节能工作纳入国民经济和社会发展规划、年度计划，并组织编制和实施节能中长期专项规划、年度节能计划。

5-ماددا گوۋۇيۈەن ۋە ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى ئېنېرگىيە تېجەش خىزمىتىنى خەلق ئىگىلىكى ۋە ئىجتىمائىي تەرەققىيات يىرىك پىلانى، يىللىق پىلانىغا كىرگۈزۈشى ھەمدە ئېنېرگىيە تېجەشكە دائىر ئوتتۇرا، ئۇزاق مەزگىللىك مەخسۇس يىرىك پىلان، يىللىق ئېنېرگىيە تېجەش پىلانىنى تۈزۈشكە تەشكىللىشى ۋە يولغا قويۇشى كېرەك.

国务院和县级以上地方各级人民政府每年向本级人民代表大会或者其常务委员会报告节能工作。

گوۋۇيۈەن ۋە ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى شۇ دەرىجىلىك خەلق قۇرۇلتىيى ياكى ئۇنىڭ دائىمىي كومىتېتىغا ئېنېرگىيە تېجەش خىزمىتىدىن ھەر يىلى دوكلات بېرىدۇ.

第六条　国家实行节能目标责任制和节能考核评价制度，将节能目标完成情况作为对地方人民政府及其负责人考核评价的内容。

6-ماددا دۆلەت ئېنېرگىيە تېجەش نىشان مەسئۇلىيەت تۈزۈمى ۋە ئېنېرگىيە تېجەشنى سىناش-باھالاش تۈزۈمىنى يولغا قويۇپ، ئېنېرگىيە تېجەش نىشانىنىڭ ئورۇندىلىش ئەھۋالىنى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى ۋە ئۇنىڭ مەسئۇللىرىنى سىناش-باھالاشنىڭ مەزمۇنى قىلىدۇ.

省、自治区、直辖市人民政府每年向国务院报告节能目标责任的履行情况。

ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى ئېنېرگىيە تېجەش نىشان مەسئۇلىيىتىنىڭ ئادا قىلىنىش ئەھۋالىنى ھەر يىلى گوۋۇيۈەنگە دوكلات قىلىدۇ.

第七条　国家实行有利于节能和环境保护的产业政策，限制发展高耗能、高污染行业，发展节能环保型产业。

7-ماددا دۆلەت ئېنېرگىيە تېجەش ۋە مۇھىت ئاسراشقا پايدىلىق كەسىپ سىياسىتىنى يولغا قويىدۇ، ئېنېرگىيە سەرپىياتى يۇقىرى، بۇلغىشى ئېغىر ساھەلەرنى تەرەققىي قىلدۇرۇشقا چەك قويىدۇ، ئېنېرگىيە تېجەيدىغان، مۇھىت ئاسرايدىغان كەسىپلەرنى تەرەققىي قىلدۇرىدۇ.

国务院和省、自治区、直辖市人民政府应当加强节能工作，合理调整产业结构、企业结构、产品结构和能源消费结构，推动企业降低单位产值能耗和单位产品能耗，淘汰落后的生产能力，改进能源的开发、加工、转换、输送、储存和供应，提高能源利用效率。

گوۋۇيۈەن ۋە ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى ئېنېرگىيە تېجەش خىزمىتىنى كۈچەيتىپ، كەسىپ قۇرۇلمىسى، كارخانا قۇرۇلمىسى، مەھسۇلات قۇرۇلمىسى ۋە ئېنېرگىيە ئىستېمال قۇرۇلمىسىنى مۇۋاپىق تەڭشەپ، كارخانىلارنىڭ بىرلىك مەھسۇلات قىممىتىنىڭ ئېنېرگىيە سەرپىياتى ۋە بىرلىك مەھسۇلاتنىڭ ئېنېرگىيە سەرپىياتىنى تۆۋەنلىتىشىگە تۈرتكە بولۇپ، قالاق ئىشلەپچىقىرىش ئىقتىدارىنى شاللاپ، ئېنېرگىيە يارىتىش، پىششىقلاش، ئايلاندۇرۇش، يەتكۈزۈش، ساقلاش ۋە تەمىنلەشنى ياخشىلىشى كېرەك، ئېنېرگىيەدىن پايدىلىنىش ئۈنۈمىنى ئۆستۈرۈش كېرەك.

国家鼓励、支持开发和利用新能源、可再生能源。

دۆلەت يېڭى ئېنېرگىيە، ھاسىلىي ئېنېرگىيەنى ئېچىش ۋە ئۇنىڭدىن پايدىلىنىشقا ئىلھام ۋە مەدەت بېرىدۇ.

第八条　国家鼓励、支持节能科学技术的研究、开发、示范和推广，促进节能技术创新与进步。

8-ماددا دۆلەت ئېنېرگىيە تېجەيدىغان پەن-تېخنىكىنى تەتقىق قىلىش، يارىتىش، ئۈلگە كۆرسىتىش ۋە كېڭەيتىشكە ئىلھام ۋە مەدەت بېرىپ، ئېنېرگىيە تېجەش تېخنىكىسىدا يېڭىلىق يارىتىش ۋە ئۇنى ئىلگىرى سۈرىدۇ.

国家开展节能宣传和教育，将节能知识纳入国民教育和培训体系，普及节能科学知识，增强全民的节能意识，提倡节约型的消费方式。

دۆلەت ئېنېرگىيە تېجەش تەشۋىقاتى ۋە تەربىيەسىنى قانات يايدۇرۇپ، ئېنېرگىيە تېجەش بىلىملىرىنى خەلق مائارىپى ۋە تەربىيەلەش سىستېمىسىغا كىرگۈزۈپ، ئېنېرگىيە تېجەشكە دائىر ئىلىم-پەن بىلىملىرىنى ئومۇملاشتۇرۇپ، ئومۇمىي خەلقنىڭ ئېنېرگىيە تېجەش ئېڭىنى كۈچەيتىپ، تېجەشچان ئىستېمال ئۇسۇلىنى تەشەببۇس قىلىدۇ.

第九条　任何单位和个人都应当依法履行节能义务，有权检举浪费能源的行为。

9-ماددا ھەرقانداق ئورۇن ۋە شەخس ئېنېرگىيە تېجەش مەجبۇرىيىتىنى قانۇن بويىچە ئادا قىلىشى كېرەك، ئېنېرگىيە ئىسراپچىلىقى قىلمىشلىرىنى پاش قىلىشقا ھوقۇقلۇق.

新闻媒体应当宣传节能法律、法规和政策，发挥舆论监督作用。

ئاخبارات تاراتقۇلىرى ئېنېرگىيە تېجەشكە دائىر قانۇن-نىزام ۋە سىياسەتلەرنى تەشۋىق قىلىپ، ئاممىۋى پىكىرنىڭ نازارەتچىلىك رولىنى جارى قىلدۇرۇشى كېرەك.

第十条　国务院管理节能工作的部门主管全国的节能监督管理工作。国务院有关部门在各自的职责范围内负责节能监督管理工作，并接受国务院管理节能工作的部门的指导。

10-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ ئېنېرگىيە تېجەش خىزمىتىنى باشقۇرۇش تارمىقى پۈتۈن مەملىكەتنىڭ ئېنېرگىيە تېجەشنى نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش خىزمىتىگە مەسئۇل بولىدۇ. گوۋۇيۈەننىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى مەسئۇلىيىتى دائىرىسىدە ئېنېرگىيە تېجەشنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش خىزمىتىگە مەسئۇل بولىدۇ ھەمدە گوۋۇيۈەننىڭ ئېنېرگىيە تېجەش خىزمىتىنى باشقۇرۇش تارمىقىنىڭ يېتەكچىلىكىنى قوبۇل قىلىدۇ.

县级以上地方各级人民政府管理节能工作的部门负责本行政区域内的节能监督管理工作。县级以上地方各级人民政府有关部门在各自的职责范围内负责节能监督管理工作，并接受同级管理节能工作的部门的指导。

ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرىنىڭ ئېنېرگىيە تېجەش خىزمىتىنى باشقۇرىدىغان تارماقلىرى شۇ مەمۇرىي رايوننىڭ ئېنېرگىيە تېجەشنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش خىزمىتىگە مەسئۇل بولىدۇ. ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرىنىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى مەسئۇلىيىتى دائىرىسىدە ئېنېرگىيە تېجەشنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش خىزمىتىگە مەسئۇل بولىدۇ ھەمدە تەڭ دەرىجىلىك ئېنېرگىيە تېجەش خىزمىتىنى باشقۇرىدىغان تارماقنىڭ يېتەكچىلىكىنى قوبۇل قىلىدۇ.

第二章　节能管理

2-باب ئېنېرگىيە تېجەشنى باشقۇرۇش

第十一条　国务院和县级以上地方各级人民政府应当加强对节能工作的领导，部署、协调、监督、检查、推动节能工作。

11-ماددا گوۋۇيۈەن ۋە ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى ئېنېرگىيە تېجەش خىزمىتىگە بولغان رەھبەرلىكنى كۈچەيتىپ، ئېنېرگىيە تېجەش خىزمىتىنى ئورۇنلاشتۇرما قىلىشى، ماسلاشتۇرۇشى، نازارەت قىلىشى، تەكشۈرۈشى، ئۇنىڭغا تۈرتكە بولۇشى كېرەك.

第十二条　县级以上人民政府管理节能工作的部门和有关部门应当在各自的职责范围内，加强对节能法律、法规和节能标准执行情况的监督检查，依法查处违法用能行为。

12-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئېنېرگىيە تېجەش خىزمىتىنى باشقۇرىدىغان تارماقلىرى ۋە مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى مەسئۇلىيىتى دائىرىسىدە ئېنېرگىيە تېجەشكە دائىر قانۇن-نىزاملار ۋە ئېنېرگىيە تېجەش ئۆلچىمىنىڭ ئىجرا قىلىنىش ئەھۋالىنى نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈشنى كۈچەيتىپ، قانۇنغا خىلاپ ئېنېرگىيە ئىشلىتىش قىلمىشلىرىنى قانۇن بويىچە تەكشۈرۈپ بىر تەرەپ قىلىشى كېرەك.

履行节能监督管理职责不得向监督管理对象收取费用。

ئېنېرگىيە تېجەشنى نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلىشتا نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئوبيېكتىدىن ھەق ئېلىشقا بولمايدۇ.

第十三条　国务院标准化主管部门和国务院有关部门依法组织制定并适时修订有关节能的国家标准、行业标准，建立健全节能标准体系。

13-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ ئۆلچەملەشتۈرۈش مەسئۇل تارمىقى ۋە گوۋۇيۈەننىڭ مۇناسىۋەتلىك تارمىقى ئېنېرگىيە تېجەشكە مۇناسىۋەتلىك دۆلەت ئۆلچىمى، ساھە ئۆلچىمىنى قانۇن بويىچە تۈزۈشكە تەشكىللەپ ھەمدە مۇۋاپىق پەيتتە تۈزىتىپ، ئېنېرگىيە تېجەش ئۆلچىمى سىستېمىسىنى بەرپا قىلىدۇ ۋە مۇكەممەللەشتۈرىدۇ.

国务院标准化主管部门会同国务院管理节能工作的部门和国务院有关部门制定强制性的用能产品、设备能源效率标准和生产过程中耗能高的产品的单位产品能耗限额标准。

گوۋۇيۈەننىڭ ئۆلچەملەشتۈرۈش مەسئۇل تارمىقى گوۋۇيۈەننىڭ ئېنېرگىيە تېجەش خىزمىتىنى باشقۇرىدىغان تارمىقى ۋە گوۋۇيۈەننىڭ مۇناسىۋەتلىك تارمىقى بىلەن بىرلىكتە مەجبۇرلاش خاراكتېرلىك ئېنېرگىيە ئىشلىتىش مەھسۇلاتى، ئۈسكۈنىسىنىڭ ئېنېرگىيە ئۈنۈمى ئۆلچىمى ۋە ئىشلەپچىقىرىش جەريانىدا ئېنېرگىيە سەرپىياتى يۇقىرى مەھسۇلاتنىڭ بىرلىك مەھسۇلاتىنىڭ ئېنېرگىيە سەرپىياتى چەكلىك ئۆلچىمىنى تۈزىدۇ.

国家鼓励企业制定严于国家标准、行业标准的企业节能标准。

دۆلەت كارخانىلارنىڭ دۆلەت ئۆلچىمى، ساھە ئۆلچىمىدىن قاتتىق بولغان كارخانىلارنىڭ ئېنېرگىيە تېجەش ئۆلچىمى تۈزۈشىگە ئىلھام بېرىدۇ.

省、自治区、直辖市制定严于强制性国家标准、行业标准的地方节能标准，由省、自治区、直辖市人民政府报经国务院批准；本法另有规定的除外。

ئۆلكە، ئاپتونوم رايون، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلەر مەجبۇرلاش خاراكتېرلىك دۆلەت ئۆلچىمى، ساھە ئۆلچىمىدىن قاتتىق يەرلىك ئېنېرگىيە تېجەش ئۆلچىمىنى ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى گوۋۇيۈەنگە تەستىقلىتىدۇ؛ بۇ قانۇندا ئايرىم بەلگىلەنگەنلىرى بۇنىڭ سىرتىدا.

第十四条　建筑节能的国家标准、行业标准由国务院建设主管部门组织制定，并依照法定程序发布。

14-ماددا بىناكارلىقتا ئېنېرگىيە تېجەشنىڭ دۆلەت ئۆلچىمى، ساھە ئۆلچىمىنى گوۋۇيۈەننىڭ قۇرۇلۇش مەسئۇل تارمىقى تۈزۈشكە تەشكىللەيدۇ ھەمدە قانۇندا بەلگىلەنگەن تەرتىپ بويىچە ئېلان قىلىدۇ.

省、自治区、直辖市人民政府建设主管部门可以根据本地实际情况，制定严于国家标准或者行业标准的地方建筑节能标准，并报国务院标准化主管部门和国务院建设主管部门备案。

ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ قۇرۇلۇش مەسئۇل تارمىقى ئۆز جايىنىڭ ئەمەلىي ئەھۋالىغا ئاساسەن، دۆلەت ئۆلچىمى ياكى ساھە ئۆلچىمىدىن قاتتىق بولغان يەرلىك ئىمارەتلەردە ئېنېرگىيە تېجەش ئۆلچىمىنى بېكىتسە ھەمدە گوۋۇيۈەننىڭ ئۆلچەملەشتۈرۈش مەسئۇل تارمىقى ۋە گوۋۇيۈەننىڭ قۇرۇلۇش مەسئۇل تارمىقىغا ئەنگە ئالدۇرسا بولىدۇ.

第十五条　国家实行固定资产投资项目节能评估和审查制度。不符合强制性节能标准的项目，建设单位不得开工建设；已经建成的，不得投入生产、使用。政府投资项目不符合强制性节能标准的，依法负责项目审批的机关不得批准建设。具体办法由国务院管理节能工作的部门会同国务院有关部门制定。

15-ماددا دۆلەت تۇراقلىق مۈلۈك سېلىنما تۈرىنى ئېنېرگىيە تېجەش بويىچە باھالاش ۋە تەكشۈرۈش تۈزۈمىنى يولغا قويىدۇ. مەجبۇرلاش خاراكتېرلىك ئېنېرگىيە تېجەش ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن كەلمەيدىغان تۈرلەردە قۇرۇلۇش قىلدۇرغۇچى ئورۇن قۇرۇلۇش باشلىسا بولمايدۇ؛ پۈتكەنلىرىنى ئىشلەپچىقىرىشقا، ئىشلىتىشكە بولمايدۇ. ھۆكۈمەتنىڭ مەبلەغ سالغان تۈرى مەجبۇرلاش خاراكتېرلىك ئېنېرگىيە تېجەش ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن كەلمىسە، تۈرنى تەستىقلاشقا قانۇن بويىچە مەسئۇل ئورگان قۇرۇلۇشنى تەستىقلىسا بولمايدۇ. كونكرېت چارىسىنى گوۋۇيۈەننىڭ ئېنېرگىيە تېجەش خىزمىتىنى باشقۇرۇش تارمىقى گوۋۇيۈەننىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى بىلەن بىرلىكتە تۈزىدۇ.

第十六条　国家对落后的耗能过高的用能产品、设备和生产工艺实行淘汰制度。淘汰的用能产品、设备、生产工艺的目录和实施办法，由国务院管理节能工作的部门会同国务院有关部门制定并公布。

16-ماددا دۆلەت ئېنېرگىيە سەرپىياتى زىيادە يۇقىرى، قالاق مەھسۇلات، ئۈسكۈنە ۋە ئىشلەپچىقىرىش ھۈنەر-سەنئىتىنى شاللاش تۈزۈمىنى يولغا قويىدۇ. شاللانغان ئېنېرگىيە ئىشلىتىش مەھسۇلاتى، ئۈسكۈنىسى، ئىشلەپچىقىرىش ھۈنەر-سەنئىتى مۇندەرىجىسى ۋە يولغا قويۇش چارىسىنى گوۋۇيۈەننىڭ ئېنېرگىيە تېجەش خىزمىتىنى باشقۇرىدىغان تارمىقى گوۋۇيۈەننىڭ مۇناسىۋەتلىك تارمىقى بىلەن بىرلىكتە تۈزىدۇ ھەمدە ئېلان قىلىدۇ.

生产过程中耗能高的产品的生产单位，应当执行单位产品能耗限额标准。对超过单位产品能耗限额标准用能的生产单位，由管理节能工作的部门按照国务院规定的权限责令限期治理。

ئىشلەپچىقىرىش جەريانىدا ئېنېرگىيە سەرپىياتى يۇقىرى مەھسۇلاتنى ئىشلەپچىقارغان ئورۇن بىرلىك مەھسۇلاتنىڭ ئېنېرگىيە سەرپىيات نورمىسى ئۆلچىمىنى ئىجرا قىلىشى كېرەك. بىرلىك مەھسۇلاتنىڭ ئېنېرگىيە سەرپىياتى نورمىسى ئۆلچىمىدىن ئاشۇرۇپ ئېنېرگىيە ئىشلىتىدىغان ئورۇنلارنى ئېنېرگىيە تېجەش خىزمىتىنى باشقۇرىدىغان تارماق گوۋۇيۈەن بەلگىلىگەن ھوقۇق دائىرىسىدە بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە تۈزەشكە بۇيرۇيدۇ.

对高耗能的特种设备，按照国务院的规定实行节能审查和监管。

ئېنېرگىيە سەرپىياتى يۇقىرى ئالاھىدە ئۈسكۈنىلەرگە قارىتا، گوۋۇيۈەننىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە ئېنېرگىيە تېجەشنى تەكشۈرۈش ۋە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش يولغا قويۇلىدۇ.

第十七条　禁止生产、进口、销售国家明令淘汰或者不符合强制性能源效率标准的用能产品、设备；禁止使用国家明令淘汰的用能设备、生产工艺。

17-ماددا دۆلەت رەسمىي بۇيرۇق چىقىرىپ شاللىۋەتكەن ياكى مەجبۇرلاش خاراكتېرلىك ئېنېرگىيە ئۈنۈمى ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن كەلمەيدىغان ئېنېرگىيە ئىشلىتىدىغان مەھسۇلات، ئۈسكۈنىلەرنى ئىشلەپچىقىرىش، ئىمپورت قىلىش، سېتىش مەنئى قىلىنىدۇ؛ دۆلەت رەسمىي بۇيرۇق چىقىرىپ شاللىۋەتكەن ئېنېرگىيە ئىشلىتىش ئۈسكۈنىسى، ئىشلەپچىقىرىش ھۈنەر-سەنئىتىنى ئىشلىتىش مەنئى قىلىنىدۇ.

第十八条　国家对家用电器等使用面广、耗能量大的用能产品，实行能源效率标识管理。实行能源效率标识管理的产品目录和实施办法，由国务院管理节能工作的部门会同国务院产品质量监督部门制定并公布。

18-ماددا دۆلەت ئائىلە ئېلېكتىر سايمانلىرى قاتارلىق ئىشلىتىش دائىرىسى كەڭ، ئېنېرگىيە سەرپىياتى زور بولغان ئېنېرگىيە ئىشلىتىش مەھسۇلاتلىرىغا قارىتا ئېنېرگىيە ئۈنۈمى بەلگىسى قويۇپ باشقۇرۇشنى يولغا قويىدۇ. ئېنېرگىيە ئۈنۈمى بەلگىسىنى باشقۇرۇش يولغا قويۇلىدىغان مەھسۇلات مۇندەرىجىسى ۋە يولغا قويۇش چارىسىنى گوۋۇيۈەننىڭ ئېنېرگىيە تېجەش خىزمىتىنى باشقۇرۇش تارمىقى گوۋۇيۈەننىڭ مەھسۇلات سۈپىتىنى نازارەت قىلىش تارمىقى بىلەن بىرلىكتە تۈزىدۇ ھەمدە ئېلان قىلىدۇ.

第十九条　生产者和进口商应当对列入国家能源效率标识管理产品目录的用能产品标注能源效率标识，在产品包装物上或者说明书中予以说明，并按照规定报国务院产品质量监督部门和国务院管理节能工作的部门共同授权的机构备案。

19-ماددا ئىشلەپچىقارغۇچى ۋە ئىمپورت سودىگەرلىرى دۆلەتنىڭ ئېنېرگىيە ئۈنۈمى بەلگىسىنى باشقۇرۇش مەھسۇلات مۇندەرىجىسىگە كىرگۈزۈلگەن ئېنېرگىيە ئىشلىتىدىغان مەھسۇلاتقا ئېنېرگىيە ئۈنۈمى بەلگىسىنى ئەسكەرتىپ قويۇشى، مەھسۇلات ئورۇسى ياكى چۈشەندۈرمىسىگە ئىزاھات بېرىشى ھەمدە بەلگىلىمە بويىچە گوۋۇيۈەننىڭ مەھسۇلات سۈپىتىنى نازارەت قىلىش تارمىقى ۋە گوۋۇيۈەننىڭ ئېنېرگىيە تېجەش خىزمىتىنى باشقۇرۇش تارمىقى ئورتاق ھوقۇق بەرگەن ئاپپاراتقا ئەنگە ئالدۇرۇشى كېرەك.

生产者和进口商应当对其标注的能源效率标识及相关信息的准确性负责。禁止销售应当标注而未标注能源效率标识的产品。

ئىشلەپچىقارغۇچى ۋە ئىمپورت سودىگەرلىرى ئۆزى بەلگە قىلغان ئېنېرگىيە ئۈنۈمى بەلگىسى ۋە مۇناسىۋەتلىك ئۇچۇرلارنىڭ توغرىلىقىغا مەسئۇل بولۇشى كېرەك. بەلگە سېلىشقا تېگىشلىك، لېكىن ئېنېرگىيە ئۈنۈمى بەلگىسى يېزىلمىغان مەھسۇلاتلارنى سېتىش مەنئى قىلىنىدۇ.

禁止伪造、冒用能源效率标识或者利用能源效率标识进行虚假宣传。

ئېنېرگىيە ئۈنۈمى بەلگىسىنى ياسىۋېلىش، ئىشلىتىۋېلىش ياكى ئېنېرگىيە ئۈنۈمى بەلگىسىدىن پايدىلىنىپ ساختا تەشۋىقات قىلىش مەنئى قىلىنىدۇ.

第二十条　用能产品的生产者、销售者，可以根据自愿原则，按照国家有关节能产品认证的规定，向经国务院认证认可监督管理部门认可的从事节能产品认证的机构提出节能产品认证申请；经认证合格后，取得节能产品认证证书，可以在用能产品或者其包装物上使用节能产品认证标志。

20-ماددا ئېنېرگىيە ئىشلىتىدىغان مەھسۇلاتنى ئىشلەپچىقارغۇچى، ساتقۇچىلار ئىختىيار پىرىنسىپىغا ئاساسەن، دۆلەتنىڭ ئېنېرگىيە تېجەيدىغان مەھسۇلاتقا ئىسپات بېرىشتىكى بەلگىلىمە بويىچە، گوۋۇيۈەننىڭ ئىسپات بېرىپ ئېتىراپ قىلىشى، نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش تارمىقى ئېتىراپ قىلغان ئېنېرگىيە تېجەيدىغان مەھسۇلاتقا گۇۋاھلىق بېرىدىغان ئاپپاراتقا ئېنېرگىيە تېجەش مەھسۇلاتىغا ئىسپات بېرىش ئىلتىماسى سۇنسا بولىدۇ؛ ئېتىراپنامىدە لاياقەتلىك بولغاندىن كېيىن، ئېنېرگىيە تېجەيدىغان مەھسۇلات ئېتىراپنامىسى ئالغاندا، ئېنېرگىيە ئىشلىتىدىغان مەھسۇلات ياكى ئۇنىڭ ئورۇسىغا ئېنېرگىيە تېجەيدىغان مەھسۇلات ئىسپات بەلگىسىنى ئىشلىتىشكە بولىدۇ.

禁止使用伪造的节能产品认证标志或者冒用节能产品认证标志。

ساختا ئېنېرگىيە تېجەش مەھسۇلاتى ئىسپات بەلگىسىنى ئىشلىتىش ياكى ئېنېرگىيە تېجەش مەھسۇلاتى دەلىللەش بەلگىسىنى ساختا ئىشلىتىش مەنئى قىلىنىدۇ.

第二十一条　县级以上各级人民政府统计部门应当会同同级有关部门，建立健全能源统计制度，完善能源统计指标体系，改进和规范能源统计方法，确保能源统计数据真实、完整。

21-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئىستاتىستىكا تارمىقى تەڭ دەرىجىلىك مۇناسىۋەتلىك تارماقلار بىلەن بىرلىكتە ئېنېرگىيە ئىستاتىستىكا تۈزۈمىنى ئورنىتىپ ۋە تاكامۇللاشتۇرۇپ، ئېنېرگىيە ئىستاتىستىكا كۆرسەتكۈچى سىستېمىسىنى مۇكەممەللەشتۈرۈپ، ئېنېرگىيە ئىستاتىستىكا ئۇسۇلىنى ياخشىلاپ ۋە قېلىپلاشتۇرۇپ، ئېنېرگىيە ئىستاتىستىكا سانلىق مەلۇماتىنىڭ ھەقىقىي، مۇكەممەل بولۇشىغا ھەقىقىي كاپالەتلىك قىلىشى كېرەك.

国务院统计部门会同国务院管理节能工作的部门，定期向社会公布各省、自治区、直辖市以及主要耗能行业的能源消费和节能情况等信息。

گوۋۇيۈەننىڭ ئىستاتىستىكا تارمىقى گوۋۇيۈەننىڭ ئېنېرگىيە تېجەش خىزمىتىنى باشقۇرۇش تارمىقى بىلەن بىرلىكتە، جەمئىيەتكە ھەرقايسى ئۆلكە، ئاپتونوم رايون، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلەر شۇنىڭدەك ئاساسلىق ئېنېرگىيە سەرپ قىلىدىغان كەسىپلەرنىڭ ئېنېرگىيە ئىستېمالى ۋە ئېنېرگىيە تېجەش ئەھۋالى قاتارلىق ئۇچۇرلارنى قەرەللىك ئېلان قىلىدۇ.

第二十二条　国家鼓励节能服务机构的发展，支持节能服务机构开展节能咨询、设计、评估、检测、审计、认证等服务。

22-ماددا دۆلەت ئېنېرگىيە تېجەش مۇلازىمىتى ئاپپاراتلىرىنىڭ تەرەققىياتىغا ئىلھام بېرىدۇ، ئېنېرگىيە تېجەش مۇلازىمەت ئاپپاراتلىرىنىڭ ئېنېرگىيە تېجەشتىن مەسلىھەت بېرىش، لايىھەلەش، باھالاش، تەكشۈرۈش، ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىش، ئىسپات بېرىش قاتارلىق مۇلازىمەتلەرنى قانات يايدۇرۇشىنى قوللايدۇ.

国家支持节能服务机构开展节能知识宣传和节能技术培训，提供节能信息、节能示范和其他公益性节能服务。

دۆلەت ئېنېرگىيە تېجەش مۇلازىمەت ئاپپاراتلىرىنىڭ ئېنېرگىيە تېجەش بىلىملىرى تەشۋىقاتى ۋە ئېنېرگىيە تېجەش تېخنىكىسى بويىچە تەربىيەلەشنى قانات يايدۇرۇپ، ئېنېرگىيە تېجەش ئۇچۇرى، ئېنېرگىيە تېجەش ئۈلگىسى ۋە باشقا ئاممىۋى مەنپەئەتدارلىق ئېنېرگىيە تېجەش مۇلازىمىتى قىلىشىنى قوللايدۇ.

第二十三条　国家鼓励行业协会在行业节能规划、节能标准的制定和实施、节能技术推广、能源消费统计、节能宣传培训和信息咨询等方面发挥作用。

23-ماددا دۆلەت ساھە جەمئىيەتلىرىنىڭ ساھەنىڭ ئېنېرگىيە تېجەش يىرىك پىلانى، ئېنېرگىيە تېجەش ئۆلچىمىنى تۈزۈش ۋە يولغا قويۇش، ئېنېرگىيە تېجەش تېخنىكىسىنى كېڭەيتىش، ئېنېرگىيە ئىستېمالىنى ئىستاتىستىكا قىلىش، ئېنېرگىيە تېجەش تەشۋىق-تەربىيەسى ۋە ئۇچۇردىن مەسلىھەت بېرىش قاتارلىق جەھەتلەردە رولىنى جارى قىلدۇرۇشىغا ئىلھام بېرىدۇ.

第三章　合理使用与节约能源

3-باب ئېنېرگىيەنى مۇۋاپىق ئىشلىتىش ۋە تېجەش

第一节　一般规定

1-پاراگراف ئادەتتىكى بەلگىلىمە

第二十四条　用能单位应当按照合理用能的原则，加强节能管理，制定并实施节能计划和节能技术措施，降低能源消耗。

24-ماددا ئېنېرگىيە ئىشلەتكۈچى ئورۇنلار ئېنېرگىيەنى مۇۋاپىق ئىشلىتىش پىرىنسىپى بويىچە، ئېنېرگىيە تېجەشنى باشقۇرۇشنى كۈچەيتىپ، ئېنېرگىيە تېجەش پىلانى ۋە ئېنېرگىيە تېجەش تېخنىكا تەدبىرى تۈزۈپ ھەمدە يولغا قويۇپ، ئېنېرگىيە سەرپىياتىنى تۆۋەنلىتىشى كېرەك.

第二十五条　用能单位应当建立节能目标责任制，对节能工作取得成绩的集体、个人给予奖励。

25-ماددا ئېنېرگىيە ئىشلەتكۈچى ئورۇنلار ئېنېرگىيە تېجەش نىشان مەسئۇلىيەت تۈزۈمى ئورنىتىشى، ئېنېرگىيە تېجەش خىزمىتىدە نەتىجىگە ئېرىشكەن كوللېكتىپ، شەخسلەرنى مۇكاپاتلىشى كېرەك.

第二十六条　用能单位应当定期开展节能教育和岗位节能培训。

26-ماددا ئېنېرگىيە ئىشلىتىدىغان ئورۇنلار ئېنېرگىيە تېجەش تەربىيەسى ۋە ئىش ئورنىدا ئېنېرگىيە تېجەش تەربىيەسىنى قەرەللىك قانات يايدۇرۇشى كېرەك.

第二十七条　用能单位应当加强能源计量管理，按照规定配备和使用经依法检定合格的能源计量器具。

27-ماددا ئېنېرگىيە ئىشلەتكۈچى ئورۇنلار ئېنېرگىيە ئۆلچىمىنى باشقۇرۇشنى كۈچەيتىپ، قانۇن بويىچە تەكشۈرۈپ بېكىتىلگەن لاياقەتلىك ئېنېرگىيە ئۆلچەم سايمانلىرىنى بەلگىلىمە بويىچە سەپلىشى ۋە ئىشلىتىشى كېرەك.

用能单位应当建立能源消费统计和能源利用状况分析制度，对各类能源的消费实行分类计量和统计，并确保能源消费统计数据真实、完整。

ئېنېرگىيە ئىشلەتكۈچى ئورۇنلار ئېنېرگىيە ئىستېمالىنى ئىستاتىستىكا قىلىش ۋە ئېنېرگىيەدىن پايدىلىنىش ئەھۋالىنى تەھلىل قىلىش تۈزۈمىنى ئورنىتىپ، تۈرلۈك ئېنېرگىيە ئىستېمالىنى تۈرگە ئايرىپ ئۆلچىشى ۋە ئىستاتىستىكا قىلىشى ھەمدە ئېنېرگىيە ئىستېمالى ئىستاتىستىكا سانلىق مەلۇماتىنىڭ ئەينەن، مۇكەممەل بولۇشىغا ھەقىقىي كاپالەتلىك قىلىشى كېرەك.

第二十八条　能源生产经营单位不得向本单位职工无偿提供能源。任何单位不得对能源消费实行包费制。

28-ماددا ئېنېرگىيە ئىشلەپچىقىرىش-تىجارەت ئورۇنلىرى شۇ ئورۇننىڭ ئىشچى-خىزمەتچىلىرىگە ئېنېرگىيەنى ھەقسىز بەرسە بولمايدۇ. ھەرقانداق ئورۇن ئېنېرگىيە ئىستېمالىغا قارىتا ھەقنى ھۆددە ئېلىش تۈزۈمىنى يولغا قويسا بولمايدۇ.

第二节　工业节能

2-پاراگراف سانائەتتە ئېنېرگىيە تېجەش

第二十九条　国务院和省、自治区、直辖市人民政府推进能源资源优化开发利用和合理配置，推进有利于节能的行业结构调整，优化用能结构和企业布局。

29-ماددا گوۋۇيۈەن ۋە ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى ئېنېرگىيە بايلىقىنى ياخشى ئېچىش، پايدىلىنىش ۋە ئۇنى مۇۋاپىق تەقسىملەشنى ئالغا سۈرۈپ، ئېنېرگىيە تېجەشكە پايدىلىق ساھەلەر قۇرۇلمىسىنى تەڭشەشنى ئالغا سىلجىتىپ، ئېنېرگىيە ئىشلىتىش قۇرۇلمىسى ۋە كارخانىلارنىڭ جايلىشىشىنى ياخشىلايدۇ.

第三十条　国务院管理节能工作的部门会同国务院有关部门制定电力、钢铁、有色金属、建材、石油加工、化工、煤炭等主要耗能行业的节能技术政策，推动企业节能技术改造。

30-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ ئېنېرگىيە تېجەش خىزمىتىنى باشقۇرىدىغان تارمىقى گوۋۇيۈەننىڭ مۇناسىۋەتلىك تارمىقى بىلەن بىرلىكتە ئېلېكتىر ئېنېرگىيەسى، پولات-تۆمۈر، رەڭلىك مېتال، قۇرۇلۇش ماتېرىياللىرى، نېفىت پىششىقلاش، خىمىيە سانائىتى، كۆمۈر قاتارلىق ئاساسلىق ئېنېرگىيە سەرپ قىلىدىغان ساھەلەرگە دائىر ئېنېرگىيە تېجەش تېخنىكا سىياسەتلىرىنى تۈزۈپ، كارخانىلارنىڭ ئېنېرگىيە تېجەش تېخنىكىسىنى ئۆزگەرتىشىگە تۈرتكە بولىدۇ.

第三十一条　国家鼓励工业企业采用高效、节能的电动机、锅炉、窑炉、风机、泵类等设备，采用热电联产、余热余压利用、洁净煤以及先进的用能监测和控制等技术。

31-ماددا دۆلەت سانائەت كارخانىلىرىنىڭ يۇقىرى ئۈنۈملۈك، ئېنېرگىيە تېجەيدىغان ئېلېكتىر موتور، پار قازان، خۇمدان، شامال گېنېراتورى، پومپا تۈرىدىكى ئۈسكۈنىلەرنى قوللىنىپ، ئىسسىقلىق بىلەن توكنى بىرلەشتۈرۈپ ئىشلەپچىقىرىش، قالدۇق ئىسسىقلىق، قالدۇق بېسىمدىن پايدىلىنىش، ساپ كۆمۈر شۇنىڭدەك ئېنېرگىيە ئىشلىتىشتىكى ئىلغار كۆزىتىش-ئۆلچەش ۋە تىزگىنلەش قاتارلىق تېخنىكىلارنى قوللىنىشىغا ئىلھام بېرىدۇ.

第三十二条　电网企业应当按照国务院有关部门制定的节能发电调度管理的规定，安排清洁、高效和符合规定的热电联产、利用余热余压发电的机组以及其他符合资源综合利用规定的发电机组与电网并网运行，上网电价执行国家有关规定。

32-ماددا ئېلېكتىر تورى كارخانىلىرى گوۋۇيۈەننىڭ مۇناسىۋەتلىك تارمىقى تۈزگەن ئېنېرگىيە تېجەيدىغان توكنى ئورۇنلاشتۇرۇش، باشقۇرۇش بەلگىلىمىسىگە ئاساسەن، پاكىز، يۇقىرى ئۈنۈملۈك ۋە بەلگىلىمىگە ئۇيغۇن كېلىدىغان ئىسسىقلىق ئېلېكتىرىنى بىرلىشىپ ئىشلەپچىقىرىدىغان، قالدۇق ئىسسىقلىق، قالدۇق بېسىمدىن پايدىلىنىپ توك چىقىرىدىغان گېنېراتورلار گۇرۇپپىسى، شۇنىڭدەك بايلىقتىن ئۇنىۋېرسال پايدىلىنىش بەلگىلىمىسىگە ئۇيغۇن كېلىدىغان باشقا گېنېراتورلار گۇرۇپپىسىنى ئېلېكتىر تورى بىلەن تورلاشتۇرۇپ يۈرۈشتۈرۈشى، توردىكى توك باھاسىدا دۆلەتنىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىسىنى ئىجرا قىلىشى كېرەك.

第三十三条　禁止新建不符合国家规定的燃煤发电机组、燃油发电机组和燃煤热电机组。

33-ماددا دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە ئۇيغۇن كەلمەيدىغان كۆمۈر يېقىلغۇلۇق گېنېراتورلار گۇرۇپپىسى، ماي يېقىلغۇلۇق گېنېراتورلار گۇرۇپپىسى ۋە كۆمۈر يېقىلغۇلۇق ئىسسىقلىق گېنېراتورلار گۇرۇپپىسىنى يېڭىدىن قۇرۇش مەنئى قىلىنىدۇ.

第三节　建筑节能

3 §.بىناكارلىقتا ئېنېرگىيە تېجەش

第三十四条　国务院建设主管部门负责全国建筑节能的监督管理工作。

34-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ قۇرۇلۇش مەسئۇل تارمىقى پۈتۈن مەملىكەتنىڭ بىناكارلىقتا ئېنېرگىيە تېجەشنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش خىزمىتىگە مەسئۇل بولىدۇ.

县级以上地方各级人民政府建设主管部门负责本行政区域内建筑节能的监督管理工作。

ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرىنىڭ قۇرۇلۇش مەسئۇل تارماقلىرى شۇ مەمۇرىي رايوندا قۇرۇلۇشتا ئېنېرگىيە تېجەشنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش خىزمىتىگە مەسئۇل بولىدۇ.

县级以上地方各级人民政府建设主管部门会同同级管理节能工作的部门编制本行政区域内的建筑节能规划。建筑节能规划应当包括既有建筑节能改造计划。

ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرىنىڭ قۇرۇلۇش مەسئۇل تارماقلىرى تەڭ دەرىجىلىك ئېنېرگىيە تېجەش خىزمىتىنى باشقۇرىدىغان تارماقلار بىلەن بىرلىكتە شۇ مەمۇرىي رايوندىكى ئىمارەتلەردە ئېنېرگىيە تېجەش يىرىك پىلانىنى تۈزىدۇ. ئىمارەتتە ئېنېرگىيە تېجەش يىرىك پىلانى ئىمارەتنى ئېنېرگىيە تېجەيدىغان قىلىپ ئۆزگەرتىش پىلانىنى ئۆز ئىچىگە ئېلىشى كېرەك.

第三十五条　建筑工程的建设、设计、施工和监理单位应当遵守建筑节能标准。

35-ماددا بىناكارلىق قۇرۇلۇشىنى قىلىش، لايىھەلەش، قۇرۇلۇش قىلىش ۋە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئورۇنلىرى ئىمارەتتە ئېنېرگىيە تېجەش ئۆلچىمىگە ئەمەل قىلىشى كېرەك.

不符合建筑节能标准的建筑工程，建设主管部门不得批准开工建设；已经开工建设的，应当责令停止施工、限期改正；已经建成的，不得销售或者使用。

بىناكارلىق قۇرۇلۇشىدا ئېنېرگىيە تېجەش ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن كەلمەيدىغان بىناكارلىق قۇرۇلۇشىدا قۇرۇلۇش مەسئۇل تارمىقىنىڭ قۇرۇلۇش باشلاشنى تەستىقلىشىغا يول قويۇلمايدۇ؛ قۇرۇلۇش باشلانغان بولسا، قۇرۇلۇشنى توختىتىش، بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە تۈزىتىشكە بۇيرۇش كېرەك؛ پۈتكەنلىرىنى سېتىشقا ياكى ئىشلىتىشكە بولمايدۇ.

建设主管部门应当加强对在建建筑工程执行建筑节能标准情况的监督检查。

قۇرۇلۇش مەسئۇل تارمىقى قۇرۇلۇش قىلىنىۋاتقان بىناكارلىق قۇرۇلۇشىدا ئىمارەتنىڭ ئېنېرگىيە تېجەش ئۆلچىمىنى ئىجرا قىلىش ئەھۋالىنى نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈشنى كۈچەيتىشى كېرەك.

第三十六条　房地产开发企业在销售房屋时，应当向购买人明示所售房屋的节能措施、保温工程保修期等信息，在房屋买卖合同、质量保证书和使用说明书中载明，并对其真实性、准确性负责。

36-ماددا ئۆي-زېمىن تەرەققىيات كارخانىسى ئۆي ساتقاندا، سېتىۋالغۇچىغا سېتىلىدىغان ئۆينىڭ ئېنېرگىيە تېجەش تەدبىرى، ئىسسىقلىق ساقلاش قۇرۇلۇشىنىڭ رېمونت كاپالەت مۇددىتى قاتارلىق ئۇچۇرلارنى ئېنىق كۆرسىتىشى، ئۆي سېتىۋېلىش-سېتىش توختامى، سۈپەت كاپالەتنامىسى ۋە ئىشلىتىش چۈشەندۈرمىسىگە ئېنىق يېزىشى ھەمدە ئۇنىڭ چىنلىقى، توغرىلىقىغا مەسئۇل بولۇشى كېرەك.

第三十七条　使用空调采暖、制冷的公共建筑应当实行室内温度控制制度。具体办法由国务院建设主管部门制定。

37-ماددا ھاۋا تەڭشىگۈچ ئارقىلىق ئىسسىتىدىغان، سوۋۇتىدىغان ئاممىۋى ئىمارەتلەردە ئۆي ئىچى تېمپېراتۇرىسىنى كونترول قىلىش تۈزۈمىنى يولغا قويۇش كېرەك. كونكرېت چارىسىنى گوۋۇيۈەننىڭ قۇرۇلۇش مەسئۇل تارمىقى تۈزىدۇ.

第三十八条　国家采取措施，对实行集中供热的建筑分步骤实行供热分户计量、按照用热量收费的制度。新建建筑或者对既有建筑进行节能改造，应当按照规定安装用热计量装置、室内温度调控装置和供热系统调控装置。具体办法由国务院建设主管部门会同国务院有关部门制定。

38-ماددا دۆلەت تەدبىر قوللىنىپ، مەركەزلىك پار بېرىلىدىغان ئىمارەتلەرگە قارىتا قەدەم-باسقۇچلارغا بۆلۈپ پار بېرىشنى ئائىلىلەرگە ئايرىپ ئۆلچەش، ئىسسىقلىق ئىشلىتىش بويىچە ھەق ئېلىش تۈزۈمىنى يولغا قويىدۇ. يېڭىدىن سېلىنغان ئىمارەتلەردە ياكى ھازىر بار بولغان ئىمارەتلەرنى ئېنېرگىيە تېجەيدىغان قىلىپ ئۆزگەرتىشتە، بەلگىلىمە بويىچە ئىسسىقلىق ئۆلچەش قۇرۇلمىسى، ئۆي ئىچىنىڭ تېمپېراتۇرىسىنى تەڭشەش-تىزگىنلەش قۇرۇلمىسى ۋە پار بېرىش سىستېمىسىنى تەڭشەش-تىزگىنلەش قۇرۇلمىسىنى ئورنىتىش كېرەك. كونكرېت چارىسىنى گوۋۇيۈەننىڭ قۇرۇلۇش مەسئۇل تارمىقى گوۋۇيۈەننىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى بىلەن بىرلىكتە تۈزىدۇ.

第三十九条　县级以上地方各级人民政府有关部门应当加强城市节约用电管理，严格控制公用设施和大型建筑物装饰性景观照明的能耗。

39-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى شەھەرنى توك تېجەپ ئىشلىتىشنى باشقۇرۇشنى كۈچەيتىپ، ئاممىۋى ئەسلىھەلەر ۋە چوڭ ئىمارەتلەرنى بېزەش، مەنزىرە ئارقىلىق يورۇتۇشتا ئېنېرگىيە سەرپىياتىنى قاتتىق تىزگىنلىشى كېرەك.

第四十条　国家鼓励在新建建筑和既有建筑节能改造中使用新型墙体材料等节能建筑材料和节能设备，安装和使用太阳能等可再生能源利用系统。

40-ماددا دۆلەت يېڭىدىن سېلىنغان ئىمارەتلەر ۋە ھازىرقى ئىمارەتلەرنى ئېنېرگىيە تېجەيدىغان قىلىپ ئۆزگەرتىشتە يېڭى تىپتىكى تام ماتېرىياللىرى قاتارلىق ئېنېرگىيە تېجەيدىغان قۇرۇلۇش ماتېرىياللىرى ۋە ئېنېرگىيە تېجەيدىغان ئۈسكۈنىلەرنى ئىشلىتىشكە، قۇياش ئېنېرگىيەسى قاتارلىق ھاسىلىي ئېنېرگىيەدىن پايدىلىنىش سىستېمىسىنى ئورنىتىش ۋە ئىشلىتىشكە ئىلھام بېرىدۇ.

第四节　交通运输节能

4-پاراگراف قاتناش-تىرانسپورتتا ئېنېرگىيە تېجەش

第四十一条　国务院有关交通运输主管部门按照各自的职责负责全国交通运输相关领域的节能监督管理工作。

41-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ قاتناش-تىرانسپورت مەسئۇل تارمىقى ئۆز مەسئۇلىيىتى بويىچە پۈتۈن مەملىكەتنىڭ قاتناش-تىرانسپورتىغا مۇناسىۋەتلىك ساھەلىرىدىكى ئېنېرگىيە تېجەشنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش خىزمىتىگە مەسئۇل بولىدۇ.

国务院有关交通运输主管部门会同国务院管理节能工作的部门分别制定相关领域的节能规划。

گوۋۇيۈەننىڭ قاتناش-تىرانسپورت مەسئۇل تارمىقى گوۋۇيۈەننىڭ ئېنېرگىيە تېجەش خىزمىتىنى باشقۇرىدىغان تارمىقى بىلەن بىرلىكتە ئايرىم-ئايرىم ھالدا مۇناسىۋەتلىك ساھەلەردىكى ئېنېرگىيە تېجەش يىرىك پىلانىنى تۈزىدۇ.

第四十二条　国务院及其有关部门指导、促进各种交通运输方式协调发展和有效衔接，优化交通运输结构，建设节能型综合交通运输体系。

42-ماددا گوۋۇيۈەن ۋە ئۇنىڭ ئالاقىدار تارماقلىرى تۈرلۈك قاتناش-تىرانسپورت ئۇسۇللىرىنىڭ ماس تەرەققىياتى ۋە ئۈنۈملۈك جىپسىلىشىشىغا يېتەكچىلىك قىلىپ ۋە ئۇنى ئىلگىرى سۈرۈپ، قاتناش-تىرانسپورت قۇرۇلمىسىنى ياخشىلاپ، ئېنېرگىيە تېجەيدىغان ئۇنىۋېرسال قاتناش-تىرانسپورت سىستېمىسى بەرپا قىلىدۇ.

第四十三条　县级以上地方各级人民政府应当优先发展公共交通，加大对公共交通的投入，完善公共交通服务体系，鼓励利用公共交通工具出行；鼓励使用非机动交通工具出行。

43-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى ئاممىۋى قاتناشنى ئالدىن تەرەققىي قىلدۇرۇشى، ئاممىۋى قاتناشقا بولغان سېلىنمىنى ئاشۇرۇشى، ئاممىۋى قاتناش مۇلازىمەت سىستېمىسىنى مۇكەممەللەشتۈرۈشى، ئاممىۋى قاتناش قوراللىرىدىن پايدىلىنىپ سەپەرگە چىقىشقا ئىلھام بېرىشى كېرەك؛ موتورسىز قاتناش ۋاسىتىلىرىنى ئىشلىتىپ سەپەرگە چىقىشقا ئىلھام بېرىش.

第四十四条　国务院有关交通运输主管部门应当加强交通运输组织管理，引导道路、水路、航空运输企业提高运输组织化程度和集约化水平，提高能源利用效率。

44-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ قاتناش-تىرانسپورت مەسئۇل تارمىقى قاتناش-تىرانسپورتنى تەشكىللەش-باشقۇرۇشنى كۈچەيتىپ، يول، سۇ يولى، ئاۋىياتسىيە تىرانسپورت كارخانىلىرىنى تىرانسپورتنى تەشكىللەش دەرىجىسى ۋە تۈجۈپىلەشتۈرۈش سەۋىيەسىنى ئۆستۈرۈشكە يېتەكلەپ، ئېنېرگىيەدىن پايدىلىنىش ئۈنۈمىنى ئۆستۈرۈشى كېرەك.

第四十五条　国家鼓励开发、生产、使用节能环保型汽车、摩托车、铁路机车车辆、船舶和其他交通运输工具，实行老旧交通运输工具的报废、更新制度。

45-ماددا دۆلەت ئېنېرگىيە تېجەيدىغان، مۇھىت ئاسرايدىغان ئاپتوموبىل، موتوسىكلىت، تۆمۈريول پاراۋۇزى، كېمە-پاراخوت ۋە باشقا قاتناش-تىرانسپورت قوراللىرىنى يارىتىش، ئىشلەپچىقىرىش، ئىشلىتىشكە ئىلھام بېرىدۇ، كونا قاتناش-تىرانسپورت ۋاسىتىلىرىنى بىراك قىلىش، يېڭىلاش تۈزۈمىنى يولغا قويىدۇ.

国家鼓励开发和推广应用交通运输工具使用的清洁燃料、石油替代燃料。

دۆلەت قاتناش-تىرانسپورت قوراللىرى ئىشلىتىلىدىغان پاكىز يېقىلغۇ، سەپلىمە يېقىلغۇ نېفىتنى يارىتىش ۋە قوللىنىشقا ئىلھام بېرىدۇ.

第四十六条　国务院有关部门制定交通运输营运车船的燃料消耗量限值标准；不符合标准的，不得用于营运。

46-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ مۇناسىۋەتلىك تارمىقى قاتناش-تىرانسپورت تىرانسپورت ئاپتوموبىللىرى ۋە پاراخوتلىرىنىڭ يېقىلغۇ سەرپىياتىنىڭ چەك قىممىتى ئۆلچىمىنى بېكىتىدۇ؛ ئۆلچەمگە ئۇيغۇن كەلمەيدىغانلىرىنى تىجارەتكە ئىشلىتىشكە بولمايدۇ.

国务院有关交通运输主管部门应当加强对交通运输营运车船燃料消耗检测的监督管理。

گوۋۇيۈەننىڭ قاتناش-تىرانسپورت مەسئۇل تارمىقى قاتناش-تىرانسپورت تىرانسپورت تىرانسپورت ئاپتوموبىللىرى، پاراخوتلىرىنىڭ يېقىلغۇ سەرپىياتىنى تەكشۈرۈشنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇشنى كۈچەيتىشى كېرەك.

第五节　公共机构节能

5-پاراگراف ئاممىۋى ئاپپاراتلاردا ئېنېرگىيە تېجەش

第四十七条　公共机构应当厉行节约，杜绝浪费，带头使用节能产品、设备，提高能源利用效率。

47-ماددا ئاممىۋى ئاپپاراتلار تېجەشلىك بولۇشنى قاتتىق يولغا قويۇپ، ئىسراپچىلىقنى توسۇپ، ئېنېرگىيە تېجەيدىغان مەھسۇلات، ئۈسكۈنىلەرنى باشلامچىلىق بىلەن ئىشلىتىپ، ئېنېرگىيەدىن پايدىلىنىش ئۈنۈمىنى ئۆستۈرۈشى كېرەك.

本法所称公共机构，是指全部或者部分使用财政性资金的国家机关、事业单位和团体组织。

بۇ قانۇندا ئېيتىلغان ئاممىۋى ئاپپارات مالىيە خاراكتېرلىك مەبلەغنىڭ ھەممىسىنى ياكى قىسمەن ئىشلىتىدىغان دۆلەت ئورگانلىرى، كەسپىي ئورۇنلار ۋە كوللېكتىپ تەشكىلاتلارنى كۆرسىتىدۇ.

第四十八条　国务院和县级以上地方各级人民政府管理机关事务工作的机构会同同级有关部门制定和组织实施本级公共机构节能规划。公共机构节能规划应当包括公共机构既有建筑节能改造计划。

48-ماددا گوۋۇيۈەن ۋە ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرىنىڭ ئورگان ئىشلىرىنى باشقۇرىدىغان ئاپپاراتلىرى تەڭ دەرىجىلىك مۇناسىۋەتلىك تارماقلار بىلەن بىرلىكتە شۇ دەرىجىلىك ئاممىۋى ئاپپاراتلارنىڭ ئېنېرگىيە تېجەش يىرىك پىلانىنى تۈزىدۇ ۋە تەشكىللەپ يولغا قويىدۇ. ئاممىۋى ئاپپاراتلارنىڭ ئېنېرگىيە تېجەش يىرىك پىلانى ئاممىۋى ئاپپاراتلارنىڭ قۇرۇلۇپ بولغان ئىمارەتلەرنى ئېنېرگىيە تېجەيدىغان قىلىپ ئۆزگەرتىش پىلانىنى ئۆز ئىچىگە ئېلىشى كېرەك.

第四十九条　公共机构应当制定年度节能目标和实施方案，加强能源消费计量和监测管理，向本级人民政府管理机关事务工作的机构报送上年度的能源消费状况报告。

49-ماددا ئاممىۋى ئاپپاراتلار يىللىق ئېنېرگىيە تېجەش نىشانى ۋە يولغا قويۇش لايىھەسىنى تۈزۈپ، ئېنېرگىيە ئىستېمالى مىقدارى ۋە كۆزىتىش-باشقۇرۇشنى كۈچەيتىپ، شۇ دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئورگان ئىشلىرىنى باشقۇرۇش ئاپپاراتىغا ئالدىنقى يىللىق ئېنېرگىيە ئىستېمالى ئەھۋالى توغرىسىدىكى دوكلاتنى يوللىشى كېرەك.

国务院和县级以上地方各级人民政府管理机关事务工作的机构会同同级有关部门按照管理权限，制定本级公共机构的能源消耗定额，财政部门根据该定额制定能源消耗支出标准。

گوۋۇيۈەن ۋە ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرىنىڭ باشقۇرغۇچى ئورگان ئىشلىرى خىزمىتى ئاپپاراتى تەڭ دەرىجىلىك مۇناسىۋەتلىك تارماقلار بىلەن بىرلىكتە باشقۇرۇش ھوقۇق دائىرىسى بويىچە، شۇ دەرىجىلىك ئاممىۋى ئاپپاراتلارنىڭ ئېنېرگىيە سەرپىياتى نورمىسىنى بېكىتىدۇ، مالىيە تارمىقى شۇ نورمىغا ئاساسەن ئېنېرگىيە سەرپىياتى چىقىمى ئۆلچىمىنى بېكىتىدۇ.

第五十条　公共机构应当加强本单位用能系统管理，保证用能系统的运行符合国家相关标准。

50-ماددا ئاممىۋى ئاپپارات شۇ ئورۇننىڭ ئېنېرگىيە ئىشلىتىش سىستېمىسىنى باشقۇرۇشنى كۈچەيتىپ، ئېنېرگىيە ئىشلىتىش سىستېمىسىنىڭ يۈرۈشۈشىنىڭ دۆلەتنىڭ مۇناسىۋەتلىك ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن بولۇشىغا كاپالەتلىك قىلىشى كېرەك.

公共机构应当按照规定进行能源审计，并根据能源审计结果采取提高能源利用效率的措施。

ئاممىۋى ئاپپاراتلار بەلگىلىمە بويىچە ئېنېرگىيەنى تەپتىش قىلىشى ھەمدە ئېنېرگىيەنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىش نەتىجىسىگە ئاساسەن ئېنېرگىيەدىن پايدىلىنىش ئۈنۈمىنى ئۆستۈرۈش تەدبىرى قوللىنىشى كېرەك.

第五十一条　公共机构采购用能产品、设备，应当优先采购列入节能产品、设备政府采购名录中的产品、设备。禁止采购国家明令淘汰的用能产品、设备。

51-ماددا ئاممىۋى ئاپپاراتلار ئېنېرگىيە ئىشلىتىدىغان مەھسۇلات، ئۈسكۈنىلەرنى سېتىۋېلىشتا، ئېنېرگىيە تېجەيدىغان مەھسۇلات، ئۈسكۈنىلەرنى ھۆكۈمەت بىرتۇتاش سېتىۋېلىش تىزىملىكىگە كىرگۈزۈلگەن مەھسۇلات، ئۈسكۈنىلەرنى ئالدىن سېتىۋېلىشى كېرەك. دۆلەت رەسمىي بۇيرۇق چىقىرىپ شاللىۋەتكەن ئېنېرگىيە ئىشلىتىدىغان مەھسۇلات، ئۈسكۈنىلەرنى سېتىۋېلىش مەنئى قىلىنىدۇ.

节能产品、设备政府采购名录由省级以上人民政府的政府采购监督管理部门会同同级有关部门制定并公布。

ئېنېرگىيە تېجەيدىغان مەھسۇلات، ئۈسكۈنىلەرنى ھۆكۈمەت بىرتۇتاش سېتىۋېلىش تىزىملىكىنى ئۆلكە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمەتلىرىنىڭ ھۆكۈمەت بىرتۇتاش سېتىۋېلىشنى نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش تارماقلىرى تەڭ دەرىجىلىك مۇناسىۋەتلىك تارماقلار بىلەن بىرلىكتە تۈزىدۇ ھەمدە ئېلان قىلىدۇ.

第六节　重点用能单位节能

6-پاراگراف ئېنېرگىيە ئىشلىتىدىغان ئورۇنلار ئېنېرگىيەنى نۇقتىلىق تېجەيدۇ

第五十二条　国家加强对重点用能单位的节能管理。

52-ماددا دۆلەت ئېنېرگىيە ئىشلىتىدىغان نۇقتىلىق ئورۇنلاردا ئېنېرگىيە تېجەشنى باشقۇرۇشنى كۈچەيتىدۇ.

下列用能单位为重点用能单位:

تۆۋەندىكى ئېنېرگىيە ئىشلىتىدىغان ئورۇنلار ئېنېرگىيە ئىشلىتىدىغان نۇقتىلىق ئورۇنلار بولىدۇ :

（一）年综合能源消费总量一万吨标准煤以上的用能单位；

( 1 ) يىللىق ئۇنىۋېرسال ئېنېرگىيە ئىستېمال ئومۇمىي مىقدارى 10 مىڭ توننا ئۆلچەملىك كۆمۈردىن يۇقىرى بولغان ئېنېرگىيە ئىشلىتىش ئورۇنلىرى؛

（二）国务院有关部门或者省、自治区、直辖市人民政府管理节能工作的部门指定的年综合能源消费总量五千吨以上不满一万吨标准煤的用能单位。

( 2 ) گوۋۇيۈەننىڭ مۇناسىۋەتلىك تارمىقى ياكى ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئېنېرگىيە تېجەش خىزمىتىنى باشقۇرىدىغان تارمىقى بېكىتكەن يىللىق ئۇنىۋېرسال ئېنېرگىيە ئىستېمال ئومۇمىي مىقدارى 5000 توننىدىن ئاشىدىغان، 10 مىڭ توننىغا يەتمەيدىغان ئېنېرگىيە ئىشلىتىدىغان ئورۇنلار.

重点用能单位节能管理办法，由国务院管理节能工作的部门会同国务院有关部门制定。

ئېنېرگىيە ئىشلىتىدىغان نۇقتىلىق ئورۇنلارنىڭ ئېنېرگىيە تېجەشنى باشقۇرۇش چارىسىنى گوۋۇيۈەننىڭ ئېنېرگىيە تېجەش خىزمىتىنى باشقۇرىدىغان تارمىقى گوۋۇيۈەننىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى بىلەن بىرلىكتە تۈزىدۇ.

第五十三条　重点用能单位应当每年向管理节能工作的部门报送上年度的能源利用状况报告。能源利用状况包括能源消费情况、能源利用效率、节能目标完成情况和节能效益分析、节能措施等内容。

53-ماددا ئېنېرگىيە ئىشلىتىدىغان نۇقتىلىق ئورۇنلار ئېنېرگىيە تېجەش خىزمىتىنى باشقۇرىدىغان تارماققا ئۆتكەن يىللىق ئېنېرگىيەدىن پايدىلىنىش ئەھۋالىنى ھەر يىلى مەلۇم قىلىشى كېرەك. ئېنېرگىيەدىن پايدىلىنىش ئەھۋالى ئېنېرگىيە ئىستېمال ئەھۋالى، ئېنېرگىيەدىن پايدىلىنىش ئۈنۈمى، ئېنېرگىيە تېجەش نىشانىنىڭ ئورۇندىلىش ئەھۋالى ۋە ئېنېرگىيە تېجەش ئۈنۈمىنى تەھلىل قىلىش، ئېنېرگىيە تېجەش تەدبىرى قاتارلىق مەزمۇنلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.

第五十四条　管理节能工作的部门应当对重点用能单位报送的能源利用状况报告进行审查。对节能管理制度不健全、节能措施不落实、能源利用效率低的重点用能单位，管理节能工作的部门应当开展现场调查，组织实施用能设备能源效率检测，责令实施能源审计，并提出书面整改要求，限期整改。

54-ماددا ئېنېرگىيە تېجەش خىزمىتىنى باشقۇرىدىغان تارماق ئېنېرگىيە ئىشلىتىدىغان نۇقتىلىق ئورۇنلار يوللىغان ئېنېرگىيەدىن پايدىلىنىش ئەھۋالى دوكلاتىنى تەكشۈرۈشى كېرەك. ئېنېرگىيە تېجەشنى باشقۇرۇش تۈزۈمى مۇكەممەل بولمىغان، ئېنېرگىيە تېجەش تەدبىرلىرى ئەمەلىيلەشمىگەن، ئېنېرگىيەدىن پايدىلىنىش ئۈنۈمى تۆۋەن بولغان ئېنېرگىيە ئىشلىتىدىغان نۇقتىلىق ئورۇنلارغا قارىتا، ئېنېرگىيە تېجەش خىزمىتىنى باشقۇرىدىغان تارماقلار نەق مەيداننى تەكشۈرۈپ، ئېنېرگىيە ئىشلىتىش ئۈسكۈنىلىرىنىڭ ئېنېرگىيە ئۈنۈمىنى تەكشۈرۈش-ئۆلچەشنى تەشكىللەپ يولغا قويۇپ، ئېنېرگىيەنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىشقا بۇيرۇشى ھەمدە يازما تۈزىتىش تەلىپىنى ئوتتۇرىغا قويۇپ، بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە تۈزىتىشى كېرەك.

第五十五条　重点用能单位应当设立能源管理岗位，在具有节能专业知识、实际经验以及中级以上技术职称的人员中聘任能源管理负责人，并报管理节能工作的部门和有关部门备案。

55-ماددا ئېنېرگىيە ئىشلىتىدىغان نۇقتىلىق ئورۇنلار ئېنېرگىيە باشقۇرۇش ئىش ئورنى تەسىس قىلىپ، ئېنېرگىيە تېجەش كەسپىي بىلىمى، ئەمەلىي تەجرىبىسى شۇنىڭدەك ئوتتۇرا دەرىجىلىكتىن يۇقىرى تېخنىكا ئۇنۋانىغا ئىگە خادىملار ئىچىدىن ئېنېرگىيە باشقۇرۇش مەسئۇلىنى تەكلىپ قىلىشى ھەمدە ئېنېرگىيە تېجەش خىزمىتىنى باشقۇرىدىغان تارماق ۋە مۇناسىۋەتلىك تارماقلارغا ئەنگە ئالدۇرۇشى كېرەك.

能源管理负责人负责组织对本单位用能状况进行分析、评价，组织编写本单位能源利用状况报告，提出本单位节能工作的改进措施并组织实施。

ئېنېرگىيە باشقۇرۇش مەسئۇلى شۇ ئورۇننىڭ ئېنېرگىيە ئىشلىتىش ئەھۋالىنى تەھلىل قىلىش ۋە باھالاشقا تەشكىللەيدۇ، شۇ ئورۇننىڭ ئېنېرگىيەدىن پايدىلىنىش ئەھۋالى توغرىسىدىكى دوكلاتنى تەشكىللەپ تۈزىدۇ، شۇ ئورۇننىڭ ئېنېرگىيە تېجەش خىزمىتىنى ياخشىلاش تەدبىرلىرىنى ئوتتۇرىغا قويىدۇ ھەمدە تەشكىللەپ يولغا قويىدۇ.

能源管理负责人应当接受节能培训。

ئېنېرگىيە باشقۇرۇش مەسئۇلى ئېنېرگىيە تېجەش تەربىيەسىنى قوبۇل قىلىشى كېرەك.

第四章　节能技术进步

4-باب ئېنېرگىيە تېجەش تېخنىكىسىنىڭ تەرەققىياتى

第五十六条　国务院管理节能工作的部门会同国务院科技主管部门发布节能技术政策大纲，指导节能技术研究、开发和推广应用。

56-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ ئېنېرگىيە تېجەش خىزمىتىنى باشقۇرىدىغان تارمىقى گوۋۇيۈەننىڭ پەن-تېخنىكا مەسئۇل تارمىقى بىلەن بىرلىكتە ئېنېرگىيە تېجەش تېخنىكىسى سىياسىتى پىروگراممىسىنى ئېلان قىلىپ، ئېنېرگىيە تېجەش تېخنىكىسىنى تەتقىق قىلىش، ئېچىش ۋە كېڭەيتىپ قوللىنىشقا يېتەكچىلىك قىلىدۇ.

第五十七条　县级以上各级人民政府应当把节能技术研究开发作为政府科技投入的重点领域，支持科研单位和企业开展节能技术应用研究，制定节能标准，开发节能共性和关键技术，促进节能技术创新与成果转化。

57-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى ئېنېرگىيە تېجەش تېخنىكىسىنى تەتقىق قىلىپ يارىتىشنى ھۆكۈمەتنىڭ پەن-تېخنىكا سېلىنمىسىدىكى نۇقتىلىق ساھە قىلىپ، پەن تەتقىقات ئورۇنلىرى ۋە كارخانىلارنىڭ ئېنېرگىيە تېجەش تېخنىكىسىنى قوللىنىش تەتقىقاتىنى قانات يايدۇرۇشىغا مەدەت بېرىپ، ئېنېرگىيە تېجەش ئۆلچىمى تۈزۈپ، ئېنېرگىيە تېجەشتىكى ئورتاقلىققا ئىگە ۋە ئاچقۇچلۇق تېخنىكىلارنى يارىتىپ، ئېنېرگىيە تېجەش تېخنىكىسىدا يېڭىلىق يارىتىش ۋە نەتىجىلەرنى ئايلاندۇرۇشنى ئىلگىرى سۈرۈشى كېرەك.

第五十八条　国务院管理节能工作的部门会同国务院有关部门制定并公布节能技术、节能产品的推广目录，引导用能单位和个人使用先进的节能技术、节能产品。

58-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ ئېنېرگىيە تېجەش خىزمىتىنى باشقۇرىدىغان تارمىقى گوۋۇيۈەننىڭ مۇناسىۋەتلىك تارمىقى بىلەن بىرلىكتە ئېنېرگىيە تېجەش تېخنىكىسى، ئېنېرگىيە تېجەش مەھسۇلاتلىرىنى كېڭەيتىش مۇندەرىجىسىنى تۈزۈپ ھەمدە ئېلان قىلىپ، ئېنېرگىيە ئىشلەتكۈچى ئورۇن ۋە شەخسلەرنى ئىلغار ئېنېرگىيە تېجەش تېخنىكىسى ۋە ئېنېرگىيە تېجەش مەھسۇلاتلىرىنى ئىشلىتىشكە يېتەكلەيدۇ.

国务院管理节能工作的部门会同国务院有关部门组织实施重大节能科研项目、节能示范项目、重点节能工程。

گوۋۇيۈەننىڭ ئېنېرگىيە تېجەش خىزمىتىنى باشقۇرىدىغان تارمىقى گوۋۇيۈەننىڭ مۇناسىۋەتلىك تارمىقى بىلەن بىرلىكتە مۇھىم، زور ئېنېرگىيە تېجەش پەن تەتقىقات تۈرلىرى، ئېنېرگىيە تېجەش ئۈلگە تۈرلىرى، نۇقتىلىق ئېنېرگىيە تېجەش قۇرۇلۇشلىرىنى تەشكىللەپ يولغا قويىدۇ.

第五十九条　县级以上各级人民政府应当按照因地制宜、多能互补、综合利用、讲求效益的原则，加强农业和农村节能工作，增加对农业和农村节能技术、节能产品推广应用的资金投入。

59-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى شارائىتقا قاراپ ئىش كۆرۈش، كۆپ خىل ئېنېرگىيە بىر-بىرىنى تولۇقلاش، ھەر تەرەپلىمە پايدىلىنىش، ئۈنۈمگە ئەھمىيەت بېرىش پىرىنسىپى بويىچە، يېزا ئىگىلىكى ۋە يېزىلارنىڭ ئېنېرگىيە تېجەش خىزمىتىنى كۈچەيتىشى، يېزا ئىگىلىكى، يېزىلارنىڭ ئېنېرگىيە تېجەش تېخنىكىسى، ئېنېرگىيە تېجەش مەھسۇلاتلىرىنى كېڭەيتىش-ئىشلىتىشىگە مەبلەغ سېلىنمىسىنى ئاشۇرۇشى كېرەك.

农业、科技等有关主管部门应当支持、推广在农业生产、农产品加工储运等方面应用节能技术和节能产品，鼓励更新和淘汰高耗能的农业机械和渔业船舶。

يېزا ئىگىلىك، پەن-تېخنىكا قاتارلىق مۇناسىۋەتلىك مەسئۇل تارماقلار يېزا ئىگىلىك ئىشلەپچىقىرىشى، يېزا ئىگىلىك مەھسۇلاتلىرىنى پىششىقلاش، ساقلاش، توشۇش قاتارلىق جەھەتلەردە ئېنېرگىيە تېجەش تېخنىكىسى ۋە ئېنېرگىيە تېجەش مەھسۇلاتلىرىنى قوللىنىشقا مەدەت بېرىشى، كېڭەيتىشى، ئېنېرگىيە سەرپىياتى يۇقىرى يېزا ئىگىلىك ماشىنىلىرى ۋە بېلىقچىلىق كېمىلىرىنى يېڭىلاش ۋە شاللاشقا ئىلھام بېرىشى كېرەك.

国家鼓励、支持在农村大力发展沼气，推广生物质能、太阳能和风能等可再生能源利用技术，按照科学规划、有序开发的原则发展小型水力发电，推广节能型的农村住宅和炉灶等，鼓励利用非耕地种植能源植物，大力发展薪炭林等能源林。

دۆلەت يېزىلاردا پاتقاق گازىنى زور كۈچ بىلەن راۋاجلاندۇرۇشقا ئىلھام ۋە مەدەت بېرىدۇ، بىيوماسسا ئېنېرگىيەسى، قۇياش ئېنېرگىيەسى ۋە شامال ئېنېرگىيەسى قاتارلىق ھاسىلىي ئېنېرگىيەدىن پايدىلىنىش تېخنىكىسىنى كېڭەيتىدۇ، ئىلمىي پىلانلاش، تەرتىپلىك ئېچىش پىرىنسىپى بويىچە سۇ كۈچى ئارقىلىق كىچىك تىپتىكى توك چىقىرىشنى تەرەققىي قىلدۇرىدۇ، ئېنېرگىيە تېجەيدىغان يېزا تۇرالغۇسى ۋە ئوچاق قاتارلىقلارنى ئومۇملاشتۇرىدۇ، تېرىلغۇ يەردىن باشقا يەردىن پايدىلىنىپ ئېنېرگىيە ئۆسۈملۈكلىرىنى ئۆستۈرۈشكە ئىلھام بېرىدۇ، مائاش ئورمىنى قاتارلىق ئېنېرگىيە ئورمانلىرىنى زور كۈچ بىلەن تەرەققىي قىلدۇرىدۇ.

第五章　激励措施

5-باب رىغبەتلەندۈرۈش تەدبىرى

第六十条　中央财政和省级地方财政安排节能专项资金，支持节能技术研究开发、节能技术和产品的示范与推广、重点节能工程的实施、节能宣传培训、信息服务和表彰奖励等。

60-ماددا مەركەز مالىيەسى ۋە ئۆلكە دەرىجىلىك يەرلىك مالىيە ئېنېرگىيە تېجەش مەخسۇس مەبلىغى ئورۇنلاشتۇرۇپ، ئېنېرگىيە تېجەش تېخنىكىسىنى تەتقىق قىلىپ ئېچىش، ئېنېرگىيە تېجەش تېخنىكىسى ۋە مەھسۇلاتىدا ئۈلگە كۆرسىتىش ۋە ئۇنى كېڭەيتىش، نۇقتىلىق ئېنېرگىيە تېجەش قۇرۇلۇشلىرىنى يولغا قويۇش، ئېنېرگىيە تېجەش بويىچە تەشۋىق قىلىش-تەربىيەلەش، ئۇچۇر مۇلازىمىتى ۋە تەقدىرلەش، مۇكاپاتلاش قاتارلىقلارنى قوللايدۇ.

第六十一条　国家对生产、使用列入本法第五十八条规定的推广目录的需要支持的节能技术、节能产品，实行税收优惠等扶持政策。

61-ماددا دۆلەت مۇشۇ قانۇننىڭ 58-ماددىسىدا بەلگىلەنگەن كېڭەيتىش مۇندەرىجىسىگە كىرگۈزۈلگەن، قوللاشقا تېگىشلىك ئېنېرگىيە تېجەش تېخنىكىسى، ئېنېرگىيە تېجەش مەھسۇلاتلىرىنى ئىشلەپچىقىرىش، ئىشلىتىشتە باجدا ئېتىبار بېرىش قاتارلىق يۆلەش سىياسەتلىرىنى يولغا قويىدۇ.

国家通过财政补贴支持节能照明器具等节能产品的推广和使用。

دۆلەت مالىيە تولۇقلىما پۇلى ئارقىلىق ئېنېرگىيە تېجەيدىغان يورۇتۇش سايمانلىرى قاتارلىق ئېنېرگىيە تېجەيدىغان مەھسۇلاتلارنى كېڭەيتىش ۋە ئىشلىتىشنى قوللايدۇ.

第六十二条　国家实行有利于节约能源资源的税收政策，健全能源矿产资源有偿使用制度，促进能源资源的节约及其开采利用水平的提高。

62-ماددا دۆلەت ئېنېرگىيە بايلىقىنى تېجەشكە پايدىلىق باج سىياسىتىنى يولغا قويۇپ، ئېنېرگىيە، قېزىلما بايلىقلاردىن ھەقلىق پايدىلىنىش تۈزۈمىنى تاكامۇللاشتۇرۇپ، ئېنېرگىيە بايلىقىنى تېجەش ۋە ئېچىپ پايدىلىنىش سەۋىيەسىنىڭ ئۆسۈشىنى ئىلگىرى سۈرىدۇ.

第六十三条　国家运用税收等政策，鼓励先进节能技术、设备的进口，控制在生产过程中耗能高、污染重的产品的出口。

63-ماددا دۆلەت باج سىياسىتى قاتارلىق سىياسەتلەردىن پايدىلىنىپ، ئىلغار ئېنېرگىيە تېجەش تېخنىكىسى ۋە ئۈسكۈنىلىرىنى ئىمپورت قىلىشقا ئىلھام بېرىدۇ، ئىشلەپچىقىرىش جەريانىدىكى سەرپىياتى يۇقىرى، بۇلغىشى ئېغىر مەھسۇلاتلارنى ئېكسپورت قىلىشنى تىزگىنلەيدۇ.

第六十四条　政府采购监督管理部门会同有关部门制定节能产品、设备政府采购名录，应当优先列入取得节能产品认证证书的产品、设备。

64-ماددا ھۆكۈمەت بىرتۇتاش سېتىۋېلىشنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش تارمىقى مۇناسىۋەتلىك تارماقلار بىلەن بىرلىكتە ئېنېرگىيە تېجەيدىغان مەھسۇلات، ئۈسكۈنىلەرنى ھۆكۈمەت بىرتۇتاش سېتىۋېلىش تىزىملىكىنى تۈزۈشتە، ئېنېرگىيە تېجەيدىغان مەھسۇلات ئېتىراپنامىسى ئالغان مەھسۇلات، ئۈسكۈنىلەرنى ئاۋۋال كىرگۈزۈشى كېرەك.

第六十五条　国家引导金融机构增加对节能项目的信贷支持，为符合条件的节能技术研究开发、节能产品生产以及节能技术改造等项目提供优惠贷款。

65-ماددا دۆلەت پۇل مۇئامىلە ئاپپاراتلىرىنى ئېنېرگىيە تېجەش تۈرلىرىگە بېرىلىدىغان كىرېدىت مەدىتىنى ئاشۇرۇشقا يېتەكلەپ، شەرتكە ئۇيغۇن كېلىدىغان ئېنېرگىيە تېجەش تېخنىكىسىنى تەتقىق قىلىپ ئېچىش، ئېنېرگىيە تېجەش مەھسۇلاتلىرىنى ئىشلەپچىقىرىش، شۇنىڭدەك ئېنېرگىيە تېجەش تېخنىكىسىنى ئۆزگەرتىش قاتارلىق تۈرلەرنى ئېتىبارلىق قەرز پۇل بىلەن تەمىنلەيدۇ.

国家推动和引导社会有关方面加大对节能的资金投入，加快节能技术改造。

دۆلەت جەمئىيەتتىكى ئالاقىدار تەرەپلەرنىڭ ئېنېرگىيە تېجەش مەبلەغ سېلىنمىسىنى ئاشۇرۇشىغا تۈرتكە بولۇپ ۋە يېتەكچىلىك قىلىپ، ئېنېرگىيە تېجەش تېخنىكىسىنى ئۆزگەرتىشنى تېزلىتىدۇ.

第六十六条　国家实行有利于节能的价格政策，引导用能单位和个人节能。

66-ماددا دۆلەت ئېنېرگىيە تېجەشكە پايدىلىق باھا سىياسىتىنى يولغا قويۇپ، ئېنېرگىيە ئىشلەتكۈچى ئورۇن ۋە شەخسلەرنى ئېنېرگىيە تېجەشكە يېتەكلەيدۇ.

国家运用财税、价格等政策，支持推广电力需求侧管理、合同能源管理、节能自愿协议等节能办法。

دۆلەت مالىيە-باج، باھا قاتارلىق سىياسەتلەرنى قوللىنىپ، ئېلېكتىر ئېنېرگىيەسىگە ئېھتىياج تەرەپلىرىنى باشقۇرۇش، ئېنېرگىيە توختاملىق باشقۇرۇشنى، ئېنېرگىيە تېجەشنى ئىختىيار قىلىش كېلىشىمى قاتارلىق ئېنېرگىيە تېجەش چارىلىرىنى كېڭەيتىشكە مەدەت بېرىدۇ.

国家实行峰谷分时电价、季节性电价、可中断负荷电价制度，鼓励电力用户合理调整用电负荷；对钢铁、有色金属、建材、化工和其他主要耗能行业的企业，分淘汰、限制、允许和鼓励类实行差别电价政策。

دۆلەت يۇقىرى پەللە ۋاقىت بۆلىكىدىكى توك باھاسى، پەسىل خاراكتېرلىك توك باھاسى، يۈكنى ئۈزۈپ قويۇشقا بولىدىغان توك باھاسى تۈزۈمىنى يولغا قويۇپ، ئېلېكتىر ئېنېرگىيە ئابۇنىچىلىرىنىڭ توك ئىشلىتىش يۈكىنى مۇۋاپىق تەڭشىشىگە ئىلھام بېرىدۇ؛ پولات-تۆمۈر، رەڭلىك مېتال، قۇرۇلۇش ماتېرىياللىرى، خىمىيە سانائىتى ۋە باشقا ئاساسلىق ئېنېرگىيە سەرپ قىلىدىغان ساھەلەردىكى كارخانىلارغا قارىتا، شاللاش، چەكلەش، رۇخسەت قىلىش ۋە رىغبەتلەندۈرۈش تۈرىگە ئايرىپ، پەرقلىق توك باھاسى سىياسىتىنى يولغا قويۇش كېرەك.

第六十七条　各级人民政府对在节能管理、节能科学技术研究和推广应用中有显著成绩以及检举严重浪费能源行为的单位和个人，给予表彰和奖励。

67-ماددا ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى ئېنېرگىيە تېجەشنى باشقۇرۇش، ئېنېرگىيە تېجەيدىغان پەن-تېخنىكا تەتقىقاتى ۋە كېڭەيتىپ قوللىنىش جەريانىدا كۆرۈنەرلىك نەتىجىلەرنى ياراتقان، شۇنىڭدەك ئېنېرگىيەنى ئېغىر ئىسراپ قىلىش قىلمىشلىرىنى پاش قىلغان ئورۇن ۋە شەخسلەرنى تەقدىرلەيدۇ ۋە مۇكاپاتلايدۇ.

第六章　法律责任

6-باب قانۇن جاۋابكارلىقى

第六十八条　负责审批政府投资项目的机关违反本法规定，对不符合强制性节能标准的项目予以批准建设的，对直接负责的主管人员和其他直接责任人员依法给予处分。

68-ماددا ھۆكۈمەتنىڭ مەبلەغ سېلىش تۈرىنى تەستىقلاشقا مەسئۇل ئورگان مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، مەجبۇرلاش خاراكتېرلىك ئېنېرگىيە تېجەش ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن كەلمەيدىغان تۈرلەردە قۇرۇلۇشنى تەستىقلىغان بولسا، بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىم ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا قانۇن بويىچە چارە كۆرۈلىدۇ.

固定资产投资项目建设单位开工建设不符合强制性节能标准的项目或者将该项目投入生产、使用的，由管理节能工作的部门责令停止建设或者停止生产、使用，限期改造；不能改造或者逾期不改造的生产性项目，由管理节能工作的部门报请本级人民政府按照国务院规定的权限责令关闭。

مۇقىم مۈلۈككە مەبلەغ سېلىش تۈرىدە قۇرۇلۇش قىلغۇچى ئورۇنلاردىن مەجبۇرلاش خاراكتېرلىك ئېنېرگىيە تېجەش ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن كەلمەيدىغان تۈرلەردە ئىش باشلىغان ياكى شۇ تۈرنى ئىشلەپچىقىرىشقا، ئىشلىتىشكە كىرىشتۈرگەن بولسا، ئېنېرگىيە تېجەش خىزمىتىنى باشقۇرۇش تارمىقى قۇرۇلۇشنى توختىتىشقا ياكى ئىشلەپچىقىرىشنى، ئىشلىتىشنى توختىتىشقا، بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە ئۆزگەرتىشكە بۇيرۇيدۇ؛ ئۆزگەرتىشكە بولمايدىغان ياكى مۇددەت ئۆتسىمۇ ئۆزگەرتىلمىگەن ئىشلەپچىقىرىش تۈرلىرىنى ئېنېرگىيە تېجەش خىزمىتىنى باشقۇرغۇچى تارماق شۇ دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ گوۋۇيۈەن بەلگىلىگەن ھوقۇق دائىرىسىدە تاقىۋېتىشكە بۇيرۇشىغا يوللايدۇ.

第六十九条　生产、进口、销售国家明令淘汰的用能产品、设备的，使用伪造的节能产品认证标志或者冒用节能产品认证标志的，依照《中华人民共和国产品质量法》的规定处罚。

69-ماددا دۆلەت رەسمىي بۇيرۇق چىقىرىپ شاللىۋەتكەن ئېنېرگىيە ئىشلىتىدىغان مەھسۇلات، ئۈسكۈنىلەرنى ئىشلەپچىقارغان، ئىمپورت قىلغان، ساتقانلارغا ساختا ئېنېرگىيە تېجەش مەھسۇلاتى ئىسپات بەلگىسى ياكى ئېنېرگىيە تېجەش مەھسۇلاتى دەلىللەش بەلگىسىنى ساختا ئىشلەتكەنلىرىگە «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ مەھسۇلات سۈپىتى قانۇنى»دىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.

第七十条　生产、进口、销售不符合强制性能源效率标准的用能产品、设备的，由产品质量监督部门责令停止生产、进口、销售，没收违法生产、进口、销售的用能产品、设备和违法所得，并处违法所得一倍以上五倍以下罚款；情节严重的，由工商行政管理部门吊销营业执照。

70-ماددا مەجبۇرلاش خاراكتېرلىك ئېنېرگىيە ئۈنۈمى ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن كەلمەيدىغان ئېنېرگىيە ئىشلىتىدىغان مەھسۇلات، ئۈسكۈنىلەرنى ئىشلەپچىقارغان، ئىمپورت قىلغان، ساتقانلارنى مەھسۇلات سۈپىتىنى نازارەت قىلىش تارمىقى ئىشلەپچىقىرىش، ئىمپورت قىلىش، سېتىشنى توختىتىشقا بۇيرۇيدۇ، قانۇنغا خىلاپ ئىشلەپچىقارغان، ئىمپورت قىلىنغان، ساتقان ئېنېرگىيە ئىشلەتكەن مەھسۇلات، ئۈسكۈنە ۋە قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ، قوشۇمچە قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛ قىلمىشى ئېغىر بولغانلىرىنىڭ تىجارەت كىنىشكىسىنى سودا-سانائەت مەمۇرىي باشقۇرۇش تارمىقى بىكار قىلىدۇ.

第七十一条　使用国家明令淘汰的用能设备或者生产工艺的，由管理节能工作的部门责令停止使用，没收国家明令淘汰的用能设备；情节严重的，可以由管理节能工作的部门提出意见，报请本级人民政府按照国务院规定的权限责令停业整顿或者关闭。

71-ماددا دۆلەت رەسمىي بۇيرۇق چىقىرىپ شاللىۋەتكەن ئېنېرگىيە ئىشلىتىش ئۈسكۈنىسى ياكى ئىشلەپچىقىرىش ھۈنەر-سەنئىتىنى ئىشلەتكەنلەرنى ئېنېرگىيە تېجەش خىزمىتىنى باشقۇرغۇچى تارماق ئىشلىتىشنى توختىتىشقا بۇيرۇيدۇ، دۆلەت رەسمىي بۇيرۇق چۈشۈرۈپ شاللىۋەتكەن ئىقتىدار ئىشلىتىش ئۈسكۈنىلىرىنى مۇسادىرە قىلىدۇ؛ قىلمىشى ئېغىرلىرىغا ئېنېرگىيە تېجەش خىزمىتىنى باشقۇرىدىغان تارماق پىكىر بېرىپ، شۇ دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ گوۋۇيۈەن بەلگىلىگەن ھوقۇق دائىرىسىدە ئىش توختىتىپ تەرتىپكە سېلىشقا ياكى تاقىۋېتىشكە بۇيرۇشىغا يوللىسا بولىدۇ.

第七十二条　生产单位超过单位产品能耗限额标准用能，情节严重，经限期治理逾期不治理或者没有达到治理要求的，可以由管理节能工作的部门提出意见，报请本级人民政府按照国务院规定的权限责令停业整顿或者关闭。

72-ماددا ئىشلەپچىقارغۇچى ئورۇنلاردىن بىرلىك مەھسۇلاتنىڭ ئېنېرگىيە سەرپىياتى چەكلىك ئۆلچىمىدىن ئاشۇرۇپ ئېنېرگىيە ئىشلەتكەنلەردىن قىلمىشى ئېغىرلىرىدىن بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە تۈزەش ئارقىلىق مۆھلەت ئۆتسىمۇ تۈزەتمىگەنلىرىنى ياكى تۈزەش تەلىپىگە يەتمىگەنلىرىنى ئېنېرگىيە تېجەش خىزمىتىنى باشقۇرغۇچى تارماق پىكىر بېرىپ، شۇ دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىگە گوۋۇيۈەن بەلگىلىگەن ھوقۇق دائىرىسىدە ئىش توختىتىپ تەرتىپكە سېلىشقا ياكى تاقىۋېتىشكە بۇيرۇسا بولىدۇ.

第七十三条　违反本法规定，应当标注能源效率标识而未标注的，由产品质量监督部门责令改正，处三万元以上五万元以下罚款。

73-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئېنېرگىيە ئۈنۈمى بەلگىسىنى بەلگە قىلىپ قويۇشقا تېگىشلىك بولسىمۇ بەلگە سالمىغانلارنى مەھسۇلات سۈپىتىنى نازارەت قىلىش تارمىقى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، 30 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 50 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ.

违反本法规定，未办理能源效率标识备案，或者使用的能源效率标识不符合规定的，由产品质量监督部门责令限期改正；逾期不改正的，处一万元以上三万元以下罚款。

مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئېنېرگىيە ئۈنۈمى بەلگىسىنى ئەنگە ئالدۇرۇشنى بېجىرمىگەن ياكى ئىشلەتكەن ئېنېرگىيە ئۈنۈمى بەلگىسى بەلگىلىمىگە ئۇيغۇن كەلمىگەنلەرنى مەھسۇلات سۈپىتىنى نازارەت قىلىش تارمىقى بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ؛ مۆھلەت ئۆتسىمۇ تۈزەتمىگەنلەرگە 10 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 30 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.

伪造、冒用能源效率标识或者利用能源效率标识进行虚假宣传的，由产品质量监督部门责令改正，处五万元以上十万元以下罚款；情节严重的，由工商行政管理部门吊销营业执照。

ئېنېرگىيە ئۈنۈمى بەلگىسىنى ياسىۋالغان، ئىشلىتىۋېلىپ ياكى ئېنېرگىيە ئۈنۈمى بەلگىسىنى ئىشلىتىپ ساختا تەشۋىق قىلغانلارنى مەھسۇلات سۈپىتىنى نازارەت قىلىش تارمىقى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 100 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛ قىلمىشى ئېغىر بولغانلىرىنىڭ تىجارەت كىنىشكىسىنى سودا-سانائەت مەمۇرىي باشقۇرۇش تارمىقى بىكار قىلىدۇ.

第七十四条　用能单位未按照规定配备、使用能源计量器具的，由产品质量监督部门责令限期改正；逾期不改正的，处一万元以上五万元以下罚款。

74-ماددا ئېنېرگىيە ئىشلىتىدىغان ئورۇنلاردىن ئېنېرگىيە ئۆلچەش سايمانلىرىنى سەپلەش، ئىشلىتىشتە بەلگىلىمە بويىچە ئىش كۆرمىگەنلىرىنى، مەھسۇلات سۈپىتىنى نازارەت قىلىش تارمىقى بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ؛ مۆھلەت ئۆتسىمۇ تۈزەتمىگەنلەرگە 10 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 50 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.

第七十五条　瞒报、伪造、篡改能源统计资料或者编造虚假能源统计数据的，依照《中华人民共和国统计法》的规定处罚。

75-ماددا ئېنېرگىيە ئىستاتىستىكا ماتېرىيالىنى يوشۇرغان، ياسىۋالغان، ئۆزگەرتىۋەتكەن ياكى ساختا ئېنېرگىيە ئىستاتىستىكا سانلىق مەلۇماتىنى ئويدۇرۇپ چىقارغانلارغا «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ئىستاتىستىكا قانۇنى»دىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.

第七十六条　从事节能咨询、设计、评估、检测、审计、认证等服务的机构提供虚假信息的，由管理节能工作的部门责令改正，没收违法所得，并处五万元以上十万元以下罚款。

76-ماددا ئېنېرگىيە تېجەش بويىچە مەسلىھەت بېرىش، لايىھەلەش، باھالاش، تەكشۈرۈش، ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىش، دەلىللەش قاتارلىق مۇلازىمەتلەر بىلەن شۇغۇللىنىدىغان ئاپپاراتلاردىن ساختا ئۇچۇر كەلگەنلىرىنى ئېنېرگىيە تېجەش خىزمىتىنى باشقۇرغۇچى تارماق تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ ھەمدە 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 100 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ.

第七十七条　违反本法规定，无偿向本单位职工提供能源或者对能源消费实行包费制的，由管理节能工作的部门责令限期改正；逾期不改正的，处五万元以上二十万元以下罚款。

77-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، شۇ ئورۇندىكى ئىشچى-خىزمەتچىلەرگە ئېنېرگىيە تەمىناتىنى ھەقسىز بەرگەن ياكى ئېنېرگىيە ئىستېمالىدا ھەقنى ھۆددە ئېلىش تۈزۈمىنى يولغا قويغانلارنى ئېنېرگىيە تېجەش خىزمىتىنى باشقۇرىدىغان تارماق بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ؛ مۆھلەت ئۆتسىمۇ تۈزەتمىگەنلەرگە 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.

第七十八条　电网企业未按照本法规定安排符合规定的热电联产和利用余热余压发电的机组与电网并网运行，或者未执行国家有关上网电价规定的，由国家电力监管机构责令改正；造成发电企业经济损失的，依法承担赔偿责任。

78-ماددا ئېلېكتىر تورى كارخانىلىرى مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە بەلگىلىمىگە ئۇيغۇن كېلىدىغان تېرموئېلېكتىر بىرلەشمە ئىشلەپچىقىرىش ۋە قالدۇق ئىسسىقلىق، قالدۇق بېسىم كۈچىدىن پايدىلىنىپ گېنېراتورلار گۇرۇپپىسىنى ئېلېكتىر تورى بىلەن تورلاشتۇرۇپ يۈرگۈزمىگەن ياكى دۆلەتنىڭ توردىكى توك باھاسىغا ئالاقىدار بەلگىلىمىلىرىنى ئىجرا قىلمىغان بولسا، دۆلەت ئېلېكتىر ئېنېرگىيەسىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ؛ توك تارقىتىش كارخانىسىغا ئىقتىسادىي زىيان سالغانلار تۆلەم جاۋابكارلىقىنى قانۇن بويىچە ئۈستىگە ئالىدۇ.

第七十九条　建设单位违反建筑节能标准的，由建设主管部门责令改正，处二十万元以上五十万元以下罚款。

79-ماددا قۇرۇلۇش قىلغۇچى ئورۇنلاردىن قۇرۇلۇشتا ئېنېرگىيە تېجەش ئۆلچىمىگە خىلاپلىق قىلغانلىرىنى قۇرۇلۇش مەسئۇل تارمىقى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، 200 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ.

设计单位、施工单位、监理单位违反建筑节能标准的，由建设主管部门责令改正，处十万元以上五十万元以下罚款；情节严重的，由颁发资质证书的部门降低资质等级或者吊销资质证书；造成损失的，依法承担赔偿责任。

لايىھەلىگۈچى ئورۇن، قۇرۇلۇش قىلغۇچى ئورۇن، نازارەت قىلىپ باشقۇرغۇچى ئورۇنلاردىن قۇرۇلۇشتا ئېنېرگىيە تېجەش ئۆلچىمىگە خىلاپلىق قىلغانلىرىنى قۇرۇلۇش مەسئۇل تارمىقى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، 100 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛ قىلمىشى ئېغىر بولغانلىرىنىڭ سالاھىيەت گۇۋاھنامىسى تارقاتقان تارماق سالاھىيەت دەرىجىسىنى تۆۋەنلىتىدۇ ياكى سالاھىيەت گۇۋاھنامىسىنى بىكار قىلىدۇ؛ زىيان سالغانلار قانۇن بويىچە تۆلەش جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئالىدۇ.

第八十条　房地产开发企业违反本法规定，在销售房屋时未向购买人明示所售房屋的节能措施、保温工程保修期等信息的，由建设主管部门责令限期改正，逾期不改正的，处三万元以上五万元以下罚款；对以上信息作虚假宣传的，由建设主管部门责令改正，处五万元以上二十万元以下罚款。

80-ماددا ئۆي-زېمىن تەرەققىيات كارخانىلىرىدىن مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئۆي ساتقاندا، ساتقۇچىغا ساتقان ئۆينىڭ ئېنېرگىيە تېجەش تەدبىرى، ئىسسىقلىق ساقلاش قۇرۇلۇشىنىڭ رېمونت كاپالەت مۇددىتى قاتارلىق ئۇچۇرلارنى ئېنىق كۆرسەتمىگەنلىرىنى قۇرۇلۇش مەسئۇل تارمىقى بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، مۆھلەت ئۆتسىمۇ تۈزەتمىگەنلىرىگە 30 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 50 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛ يۇقىرىقى ئۇچۇرلارنى ساختا تەشۋىق قىلغانلارنى قۇرۇلۇش مەسئۇل تارمىقى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، 50 مىڭ يۈئەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈئەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ.

第八十一条　公共机构采购用能产品、设备，未优先采购列入节能产品、设备政府采购名录中的产品、设备，或者采购国家明令淘汰的用能产品、设备的，由政府采购监督管理部门给予警告，可以并处罚款；对直接负责的主管人员和其他直接责任人员依法给予处分，并予通报。

81-ماددا ئاممىۋى ئاپپاراتلار ئېنېرگىيە ئىشلىتىدىغان مەھسۇلات، ئۈسكۈنىلەرنى سېتىۋالغاندا، ئېنېرگىيە تېجەيدىغان مەھسۇلات، ئۈسكۈنىلەرنى ھۆكۈمەت بىرتۇتاش سېتىۋېلىش تىزىملىكىگە كىرگۈزۈلگەن مەھسۇلات، ئۈسكۈنىلەرنى ئالدىن سېتىۋالمىغان ياكى دۆلەت رەسمىي بۇيرۇق چىقىرىپ شاللىۋەتكەن ئېنېرگىيە ئىشلىتىدىغان مەھسۇلات ۋە ئۈسكۈنىلەرنى سېتىۋالمىغان بولسا، ھۆكۈمەت بىرتۇتاش سېتىۋېلىشنى نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش تارمىقى ئاگاھلاندۇرۇش بېرىدۇ، قوشۇمچە جەرىمانە قويسا بولىدۇ؛ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمغا ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا قانۇن بويىچە چارە كۆرۈلىدۇ ھەمدە ئومۇمىي ئۇقتۇرۇش قىلىدۇ.

第八十二条　重点用能单位未按照本法规定报送能源利用状况报告或者报告内容不实的，由管理节能工作的部门责令限期改正；逾期不改正的，处一万元以上五万元以下罚款。

82-ماددا ئېنېرگىيە ئىشلىتىدىغان نۇقتىلىق ئورۇنلاردىن ئېنېرگىيەدىن پايدىلىنىش ئەھۋالى دوكلاتىنى مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە يوللىمىغانلىرى ياكى دوكلات مەزمۇنى ھەقىقىي بولمىسا، ئېنېرگىيە تېجەش خىزمىتىنى باشقۇرىدىغان تارماق بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ؛ مۆھلەت ئۆتسىمۇ تۈزەتمىگەنلەرگە 10 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 50 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.

第八十三条　重点用能单位无正当理由拒不落实本法第五十四条规定的整改要求或者整改没有达到要求的，由管理节能工作的部门处十万元以上三十万元以下罚款。

83-ماددا ئېنېرگىيە ئىشلىتىدىغان نۇقتىلىق ئورۇنلاردىن يولسىز سەۋەبلەر بىلەن مۇشۇ قانۇننىڭ 54-ماددىسىدا بەلگىلەنگەن تۈزىتىش تەلىپىنى ئەمەلىيلەشتۈرۈشنى رەت قىلغانلىرىغا ياكى تۈزىتىشتە تەلەپكە يەتمىگەنلىرىگە ئېنېرگىيە تېجەش خىزمىتىنى باشقۇرغۇچى تارماق 100 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 300 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ.

第八十四条　重点用能单位未按照本法规定设立能源管理岗位，聘任能源管理负责人，并报管理节能工作的部门和有关部门备案的，由管理节能工作的部门责令改正；拒不改正的，处一万元以上三万元以下罚款。

84-ماددا ئېنېرگىيە ئىشلىتىدىغان نۇقتىلىق ئورۇنلاردىن مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە ئېنېرگىيە باشقۇرۇش ئىش ئورنى تەسىس قىلماي، ئېنېرگىيە باشقۇرۇش مەسئۇلىنى تەكلىپ قىلغان ھەمدە ئېنېرگىيە تېجەش خىزمىتىنى باشقۇرىدىغان تارماق ۋە مۇناسىۋەتلىك تارماقلارغا ئەنگە ئالدۇرغانلىرىنى ئېنېرگىيە تېجەش خىزمىتىنى باشقۇرغۇچى تارماق تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ؛ تۈزىتىشنى رەت قىلغانلارغا 10 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 30 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.

第八十五条　违反本法规定，构成犯罪的，依法追究刑事责任。

85-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلەر قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

第八十六条　国家工作人员在节能管理工作中滥用职权、玩忽职守、徇私舞弊，构成犯罪的，依法追究刑事责任；尚不构成犯罪的，依法给予处分。

86-ماددا دۆلەت خادىملىرىدىن ئېنېرگىيە تېجەشنى باشقۇرۇش خىزمىتىدە خىزمەت ھوقۇقىدىن كەلسە-كەلمەس پايدىلىنىپ، خىزمەتتە بىپەرۋالىق قىلىپ، نەپسانىيەتچىلىك قىلىپ جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ؛ جىنايەت شەكىللەندۈرمىگەنلىرىگە قانۇن بويىچە چارە كۆرۈلىدۇ.

第七章　附则

7-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ

第八十七条　本法自2008年4月1日起施行。

87-ماددا بۇ قانۇن 2008-يىل 4-ئاينىڭ 1-كۈنىدىن باشلاپ يولغا قويۇلىدۇ.