( 1980 ـ يىل 9 ـ ئاينىڭ 10 ـ كۈنى 5 ـ نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى 3 ـ يىغىنىدا ماقۇللانغان، 1993 ـ يىل 10 ـ ئاينىڭ 31 ـ كۈنى 8 ـ نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك پارتىيە قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى 4 ـ يىغىنىنىڭ «< جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ شەخسىيلەر تاپاۋەت بېجى قانۇنى > غا تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى قارارى»غا ئاساسەن 1 ـ قېتىم تۈزىتىلگەن، 1999 ـ يىل 8 ـ ئاينىڭ 30 ـ كۈنى 9 ـ نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك دۆلەت قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى 11 ـ يىغىنىنىڭ «‹ جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى›گە تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى»ىگە ئاساسەن 1 ـ قېتىملىق تۈزىتىلگەن
شەخسىيلەر تاپاۋەت بېجى قانۇنى > توغرىسىدىكى قارار»نىڭ 2-قېتىم تۈزىتىلىشى 2005-يىل 10-ئاينىڭ 27-كۈنى 10-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى 18-يىغىنىنىڭ «< جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ شەخسىيلەر قوشۇلما بېجى قانۇنى > غا تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى قارارى»غا ئاساسەن 3-قېتىم تۈزىتىلدى 2007-يىل 6-ئاينىڭ 29-كۈنى 10 – نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيىدا ئىمىي كومىتېت 28-يىغىنىنىڭ «‹ جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ شەخسلەر تاپاۋەت بېجى قانۇنى›غا تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدا»ىغا ئاساسەن بولدى
قارار»نىڭ 4-قېتىم تۈزىتىلگەنلىكى 2007-يىل 12-ئاينىڭ 29-كۈنى 10-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى 31-يىغىنىنىڭ «< جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ شەخسىيلەر تاپاۋەت بېجى قانۇنى > غا تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى قارارى»غا ئاساسەن 5-قېتىم تۈزىتىلدى
تۈزىتىلمە 2018-يىل 8-ئاينىڭ 31-كۈنى 13-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى 5-يىغىنىنىڭ «< جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ شەخسىيلەر تاپاۋەت بېجى قانۇنى > غا تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى قارارى»غا ئاساسەن 7-قېتىم تۈزىتىلدى )

1-ماددا جۇڭگو چېگراسى ئىچىدە تۇرۇشلۇق جايى بولغان ياكى تۇرۇشلۇق جايى بولمىغان، باج تاپشۇرغان بىر يىلدا جۇڭگو چېگراسى ئىچىدىكى جەمئىي 183 كۈن تۇرغان شەخس ئاھالە بولىدۇ.
ئاھالە شەخسلەرنىڭ جۇڭگو چېگراسى ئىچىدىن ۋە چېگرا سىرتىدىن ئېرىشكەن تاپاۋىتى مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە شەخسىيلەر تاپاۋەت بېجىغا تاپشۇرۇلىدۇ.

جۇڭگو چېگراسى ئىچىدە تۇرۇشلۇق جايى بولمىغان ھەم تۇرمىغان، ياكى تۇرۇشلۇق جايى بولمىغان، باج تاپشۇرغان بىر يىلدا جۇڭگو چېگراسى ئىچىدىكى جەمئىي 183 كۈنگە يەتمىگەن شەخس غەيرىي ئاھالە شەخس بولىدۇ.
ئاھالە ئەمەس شەخسلەرنىڭ جۇڭگو چېگراسى ئىچىدىن ئېرىشكەن تاپاۋىتى مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە شەخسىيلەر تاپاۋەت بېجىغا تاپشۇرۇلىدۇ.

باج تاپشۇرۇش يىلى مىلادىيە 1-ئاينىڭ 1-كۈنىدىن 12-ئاينىڭ 31-كۈنىگىچە بولىدۇ.

2-ماددا تۆۋەندىكى تۈرلۈك شەخسلەر تاپاۋەت بېجىغا شەخسلەر تاپاۋەت بېجى تاپشۇرۇش كېرەك :

( 1 ) مائاش، ئىش ھەققى تاپاۋىتى؛

( 2 ) ئەمگەك ھەققى تاپاۋىتى؛

( 3 ) قەلەم ھەققى تاپاۋىتى؛

( 4 ) ئالاھىدە ئىجازەتلىك ھوقۇقنى ئىشلىتىش ھەققى تاپاۋىتى؛

( 5 ) تىجارەت تاپاۋىتى؛

( 6 ) ئۆسۈم، پاي ئۆسۈمى، پايدا تاپاۋىتى؛

( 7 ) مال-مۈلۈك ئىجارە تاپاۋىتى؛

( 8 ) مال-مۈلۈكنى ئۆتۈنۈپ بېرىش تاپاۋىتى؛

( 9 ) تاسادىپىي تاپاۋەت قىلىش.

ئاھالە ئالدىنقى تارماقنىڭ ( 1 ) تارماقچىسىدىن ( 4 ) تارماقچىسىگىچە بولغان تارماقچىلىرىدا ئېرىشكەن تاپاۋەت ( تۆۋەندە ئۇنىۋېرسال تاپاۋەت دېيىلىدۇ ) بولسا، شەخسىيلەر تاپاۋەت بېجى باج تاپشۇرغان يىل بويىچە بىرلەشتۈرۈپ ھېسابلىنىدۇ؛
ئاھالە ئەمەس شەخسلەر ئالدىنقى تارماقنىڭ ( 1 ) تارماقچىسىدىن ( 4 ) تارماقچىسىگىچە بولغان تارماقچىلىرىدا ئېرىشكەن بولسا، شەخسلەر تاپاۋەت بېجى ئايغا ياكى قېتىمغا بۆلۈپ ھېسابلىنىدۇ.
باج تاپشۇرغۇچىلار ئالدىنقى تارماقنىڭ ( 5 ) تارماقچىسىدىن ( 9 ) تارماقچىسىگىچە بولغان تاپاۋىتىگە ئېرىشكەن بولسا، مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە شەخسىيلەر تاپاۋەت بېجى ئايرىم-ئايرىم ھېسابلىنىدۇ.

3-ماددا شەخسلەر تاپاۋەت بېجىنىڭ باج نىسبىتى :

( 1 ) ئۇنىۋېرسال تاپاۋەتكە% 3 تىن% 45 كىچە بولغان نورمىدىن ئارتۇق باج نىسبىتى تەتبىقلىنىدۇ ( باج نىسبىتى جەدۋىلى قوشۇمچە قىلىنغاندىن كېيىن )؛

( 2 ) تىجارەت تاپاۋىتىگە% 5 تىن% 35 كىچە بولغان نورمىدىن ئارتۇق باج نىسبىتى تەتبىقلىنىدۇ ( باج نىسبىتى جەدۋىلى قوشۇمچە قىلىنغاندىن كېيىن )؛

( 3 ) ئۆسۈم، پاي ئۆسۈمى، پايدا تەقسىماتى، مال-مۈلۈك ئىجارە تاپاۋىتى، مال-مۈلۈكنى ئۆتۈنۈپ بېرىش تاپاۋىتى ۋە تاسادىپىي تاپاۋەتنىڭ تەتبىقلىنىدىغان نىسبەتلىك باج نىسبىتى، باج نىسبىتى ％ 20 بولىدۇ.

4-ماددا تۆۋەندىكى تۈرلۈك شەخسلەر تاپاۋەت بېجىدا شەخسىي تاپاۋەت بېجى كەچۈرۈم قىلىنىدۇ :

( 1 ) ئۆلكە دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتى، گوۋۇيۈەننىڭ مىنىستىرلىق، كومىتېتلىرى ۋە جۇڭگو خەلق ئازادلىق ئارمىيەسىنىڭ جۈندىن يۇقىرى ئورۇنلىرى، شۇنىڭدەك چەت ئەل تەشكىلاتلىرى، خەلقئارا تەشكىلاتلار تارقاتقان پەن-مائارىپ، تېخنىكا، مەدەنىيەت، سەھىيە، تەنتەربىيە، مۇھىت ئاسراش قاتارلىق جەھەتلەردىكى مۇكاپات پۇلى؛

( 2 ) دۆلەت زايومى ۋە دۆلەت تارقاتقان پۇل مۇئامىلە زايومىنىڭ ئۆسۈمى؛

( 3 ) دۆلەتنىڭ بىرتۇتاش بەلگىلىمىسى بويىچە بېرىلگەن ياردەم پۇل، قوشۇمچە پۇل؛

( 4 ) پاراۋانلىق پۇلى، نەپىقە پۇلى، قۇتقۇزۇش پۇلى؛

( 5 ) سۇغۇرتا تۆلەم پۇلى؛

( 6 ) ھەربىيلەرنىڭ كەسىپ ئالماشتۇرۇش ھەققى، خادىملارنى ئەسلىگە كەلتۈرۈش ھەققى، ھەربىي خىزمەتتىن قايتۇرۇش پۇلى؛

( 7 ) كادىرلار، ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ ماكانلىشىش ھەققى، خىزمىتىدىن قايتۇرۇش ھەققى، ئاساسىي كۈتۈنۈش پۇلى ياكى پېنسىيە پۇلى، دەم ئېلىشقا چىقىش ھەققى، دەم ئېلىشقا چىققان تۇرمۇش ياردەم پۇلىنى دۆلەتنىڭ بىرتۇتاش بەلگىلىمىسى بويىچە تارقىتىش؛

( 8 ) ئالاقىدار قانۇنلاردىكى بەلگىلىمە بويىچە، باج كەچۈرۈم قىلىشقا تېگىشلىك ھەرقايسى دۆلەتلەرنىڭ جۇڭگودا تۇرۇشلۇق ئەلچىخانا، كونسۇلخانىلىرىنىڭ دىپلوماتىيە ۋەكىللىرى، كونسۇل ئەمەلدارلىرى ۋە باشقا خادىملىرىنىڭ كىرىمى؛

( 9 ) جۇڭگو ھۆكۈمىتى قاتناشقان خەلقئارا ئەھدىنامە، ئىمزالىغان كېلىشىمدە باج كەچۈرۈم قىلىش بەلگىلەنگەن تاپاۋەت؛

( 10 ) گوۋۇيۈەن بەلگىلىگەن باج كەچۈرۈم قىلىنغان باشقا تاپاۋەت.

ئالدىنقى تارماقنىڭ باج كەچۈرۈم قىلىش توغرىسىدىكى 10-بەلگىلىمىسىنى گوۋۇيۈەن مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىغا ئەنگە ئالدۇرىدۇ.

5-ماددا تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلسە، شەخسىي تاپاۋەت بېجىنى كېمەيتىپ ئېلىشقا بولىدۇ، كونكرېت دائىرىسى ۋە مۇددىتىنى ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى بەلگىلەيدۇ ھەمدە تەڭ دەرىجىلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىغا ئەنگە ئالدۇرىدۇ :

( 1 ) مېيىپلەر، يېتىم ياشانغانلار ۋە ئىنقىلابىي قۇربانلار ئائىلە تەۋەلىرىنىڭ تاپاۋىتى؛

( 2 ) تەبىئىي ئاپەت سەۋەبىدىن زور زىيانغا ئۇچرىغانلار.

گوۋۇيۈەن باج كېمەيتىدىغان باشقا ئەھۋاللارنى بەلگىلەپ، مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىغا ئەنگە ئالدۇرسا بولىدۇ.

6-ماددا باج تاپشۇرۇشقا تېگىشلىك تاپاۋەت سوممىسىنى ھېسابلاش :

( 1 ) ئاھالە شەخسنىڭ ئۇنىۋېرسال تاپاۋىتى ھەربىر باج تاپشۇرۇش يىلىدىكى كىرىم سوممىسىدىن 60 مىڭ يۈەن خىراجەت، شۇنىڭدەك مەخسۇس تۈر بويىچە چىقىرىۋېتىلىدىغان، مەخسۇس تۈر بويىچە قوشۇمچە چىقىرىۋېتىلىدىغان ۋە قانۇن بويىچە بېكىتىلگەن باشقا چىقىرىۋېتىلگەندىن كېيىنكى قالدۇق سومما باج تاپشۇرۇشقا تېگىشلىك تاپاۋەت سوممىسى بولىدۇ.

( 2 ) ئاھالە ئەمەس شەخسلەرنىڭ مائاش، ئىش ھەققى تاپاۋىتىنىڭ ھەر ئايلىق كىرىمدىن ئېلىنغان خىراجەت 5000 يۈەندىن كېيىنكى قالدۇقى باج تاپشۇرۇشقا تېگىشلىك تاپاۋەت سوممىسى قىلىنىدۇ؛
ئەمگەك-مۇلازىمەت ھەققى تاپاۋىتى، قەلەم ھەققى تاپاۋىتى، ئالاھىدە ئىجازەتلىك ھوقۇق ئىشلىتىش ھەققى تاپاۋىتىنىڭ ھەر قېتىملىق كىرىم سوممىسى باج تاپشۇرۇشقا تېگىشلىك تاپاۋەت سوممىسى بولىدۇ.

( 3 ) تىجارەت تاپاۋىتى، ھەر باج تاپشۇرىدىغان يىلدىكى كىرىم ئومۇمىي سوممىسىدىن تەننەرخ، خىراجەت ۋە زىياندىن كېيىنكى قالدۇق سومما چىقىرىۋېتىلىپ، باج تاپشۇرۇشقا تېگىشلىك تاپاۋەت سوممىسى قىلىنىدۇ.

( 4 ) مال-مۈلۈكنى ئىجارە قىلىپ تاپقان ھەر قېتىملىق كىرىمى 4000 يۈەندىن ئاشمىسا، 800 يۈەن خىراجەت كېمەيتىلىدۇ؛
4000 يۈەندىن يۇقىرى بولغانلىرىدىن 20 پىرسەنت خىراجەت چىقىرىۋېتىلىدۇ، قالدۇقى باج تاپشۇرۇشقا تېگىشلىك تاپاۋەت سوممىسى بولىدۇ.

( 5 ) مال-مۈلۈكنى ئۆتۈنۈپ بېرىشتىن قىلىنغان تاپاۋەتتىن، ئۆتۈنۈپ بېرىلگەن مال-مۈلۈكنىڭ ئەسلىي قىممىتى ۋە مۇۋاپىق خىراجىتىدىن كېيىنكى قالدۇقى چىقىرىۋېتىلىپ، باج تاپشۇرۇشقا تېگىشلىك تاپاۋەت سوممىسى قىلىنىدۇ.

( 6 ) ئۆسۈم، پاي ئۆسۈمى، پايدا تاپاۋىتى ۋە تاسادىپىي تاپاۋەتنىڭ ھەر قېتىملىق كىرىم سوممىسى باج تاپشۇرۇشقا تېگىشلىك تاپاۋەت سوممىسى بولىدۇ.

ئەمگەك-مۇلازىمەت ھەققى تاپاۋىتى، قەلەم ھەققى تاپاۋىتى، ئالاھىدە ئىجازەتلىك ئىشلىتىش ھەققى كىرىمىدىن% 20 خىراجەتنى چىقىرىۋەتكەندىن كېيىنكى قالدۇق كىرىم سوممىسى بولىدۇ.
قەلەم ھەققىدىن ئېرىشكەن كىرىم سوممىسى ％ 70 بويىچە كېمەيتىلىدۇ.

شەخسلەر ئۆزىنىڭ تاپاۋىتىنى مائارىپ، نامراتلارنى يۆلەش، قىيىنچىلىقى بارلارغا ياردەم بېرىش قاتارلىق ئاممىۋى پاراۋانلىق-خەيرىيەت ئىشلىرىغا ئىئانە قىلىدۇ، ئىئانە سوممىسى باج تاپشۇرغۇچى ئىلتىماس قىلغان باج تاپشۇرۇشقا تېگىشلىك تاپاۋەت سوممىسىنىڭ ％ 30 ىدىن ئېشىپ كەتمىگەن قىسمى باج تاپشۇرۇشقا تېگىشلىك تاپاۋىتىدىن تۇتۇپ قېلىنسا بولىدۇ؛
گوۋۇيۈەن ئاممىۋى پاراۋانلىق-خەيرىيەت ئىشلىرىغا ئىئانە قىلىشتا تولۇق سوممىلىق باجدىن بۇرۇن تۇتۇپ قېلىشنى بەلگىلىگەن بولسا، شۇ بەلگىلىمە بويىچە بولىدۇ.

بۇ ماددىنىڭ 1-تارمىقىدا بەلگىلەنگەن مەخسۇس تۇتۇپ قېلىش ئاھالە شەخسلەر دۆلەت بەلگىلىگەن دائىرە ۋە ئۆلچەم بويىچە تاپشۇرىدىغان ئاساسىي كۈتۈنۈش سۇغۇرتىسى، ئاساسىي داۋالىنىش سۇغۇرتىسى، ئىشسىزلىق سۇغۇرتىسى قاتارلىق ئىجتىمائىي سۇغۇرتا ۋە تۇرالغۇ جامائەت فوندى قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ؛
مەخسۇس قوشۇمچە چىقىرىۋېتىلىدىغان تۈرلەر پەرزەنتلەرنى تەربىيەلەش، داۋاملىق تەربىيەلەش، ئېغىر كېسەل داۋالىتىش، تۇرالغۇ قەرز پۇلى ئۆسۈمى ياكى تۇرالغۇ ئىجارە ھەققى، ياشانغانلارنى بېقىش قاتارلىق چىقىملارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ، كونكرېت دائىرىسى، ئۆلچىمى ۋە يولغا قويۇش قەدەم-باسقۇچىنى گوۋۇيۈەن بېكىتىدۇ ھەمدە مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىغا ئەنگە ئالدۇرىدۇ.

7-ماددا ئاھالە شەخسلەرنىڭ جۇڭگو چېگرا سىرتىدىن ئېرىشكەن تاپاۋىتى چېگرا سىرتىدا تاپشۇرغان شەخسىيلەر تاپاۋەت بېجىنىڭ باج سوممىسىدىن كەچۈرۈم قىلىنسا بولىدۇ، لېكىن توغرىلاپ چىقىرىۋېتىلىدىغان كەچۈرۈم سوممىسى شۇ باج تاپشۇرغۇچىنىڭ چېگرا سىرتىدا ئېرىشكەن مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە ھېسابلانغان تاپشۇرۇشقا تېگىشلىك باج سوممىسىدىن ئېشىپ كەتمەسلىكى كېرەك.

8-ماددا تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلسە، باج ئورگىنى مۇۋاپىق ئۇسۇل بويىچە باج تاپشۇرۇشنى تەڭشەشكە ھوقۇقلۇق :

( 1 ) شەخسنىڭ ئالاقىدار تەرەپلەر بىلەن بولغان كەسپىي ئالاقىسى مۇستەقىل سودا پىرىنسىپىغا ئۇيغۇن كەلمەي، شۇ كىشىنىڭ ياكى ئالاقىدار تەرەپنىڭ تاپشۇرۇشقا تېگىشلىك باج سوممىسى ئازىيىپ كەتسە ھەمدە يوللۇق سەۋەبى بولمىسا؛

( 2 ) ئاھالە شەخس كونترول قىلىدىغان ياكى ئاھالە شەخس بىلەن ئاھالە كارخانىسى ئورتاق كونترول قىلىدىغان، ئەمەلىي باج سېلىقى كۆرۈنەرلىك تۆۋەن دۆلەت ( رايون ) تە تەسىس قىلىنغان كارخانىلارنىڭ مۇۋاپىق تىجارەت ئېھتىياجى بولمىسا، ئاھالە شەخسكە تەۋە بولۇشقا تېگىشلىك پايدىسىنى تەقسىم قىلمىسا ياكى ئازايتىپ تەقسىم قىلمىسا؛

( 3 ) شەخسلەر مۇۋاپىق سودا مەقسىتىگە ئىگە بولمىغان باشقا ئورۇنلاشتۇرۇشلارنى قىلىش ئارقىلىق نامۇۋاپىق باج مەنپەئىتىگە ئېرىشىدۇ.

باج ئورگىنى ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە باج تاپشۇرۇشنى تەڭشىگەندە، باج پۇلىنى تولۇقلاپ ئېلىشقا توغرا كەلسە، باجنى تولۇقلاپ ئېلىشى ھەمدە قانۇن بويىچە ئۆسۈمنى قوشۇپ ئېلىشى كېرەك.

9-ماددا شەخسىيلەر تاپاۋەت بېجىدا تاپاۋەت قىلغۇچى باج تاپشۇرغۇچى بولىدۇ، چىقىم قىلىپ ئېرىشكەن ئورۇن ياكى شەخس تۇتۇپ قالغۇچى بولىدۇ.

باج تاپشۇرغۇچىنىڭ جۇڭگو پۇقراسىلىق سالاھىيەت نومۇرى بولسا، جۇڭگو پۇقراسىلىق كىملىك نومۇرى باج تاپشۇرغۇچىنىڭ پەرقلەندۈرۈش نومۇرى بولىدۇ؛
باج تاپشۇرغۇچىنىڭ جۇڭگو پۇقراسىلىق سالاھىيەت نومۇرى بولمىسا، باج ئورگىنى باج تاپشۇرغۇچىغا پەرقلەندۈرۈش نومۇرى بېرىدۇ.
تۇتۇپ قالغۇچى باج پۇلىنى تۇتۇپ قالغاندا، باج تاپشۇرغۇچى تۇتۇپ قالغۇچىغا باج تاپشۇرغۇچىنى پەرقلەندۈرۈش نومۇرى بېرىشى كېرەك.

10-ماددا تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلسە، باج تاپشۇرغۇچىلار قانۇن بويىچە باج تاپشۇرۇش ئىلتىماسىنى بېجىرىشى كېرەك :

( 1 ) ئۇنىۋېرسال تاپاۋەتكە ئېرىشىش ئۈچۈن جەملەپ ھېسابلاپ ئېنىقلاپ تاپشۇرۇش كېرەك؛

( 2 ) باج تاپشۇرۇشقا تېگىشلىك تاپاۋەتكە ئېرىشكەن، ھەق تۇتۇپ قالغۇچى بولمىسا؛

( 3 ) باج تاپشۇرۇشقا تېگىشلىك تاپاۋەتكە ئېرىشكەن بولسىمۇ، باج پۇلىنى تۇتۇپ قالغۇچى باج پۇلىنى تۇتۇپ قالمىغان بولسا؛

( 4 ) چېگرا سىرتىدا تاپاۋەت قىلىش؛

( 5 ) چېگرا سىرتىغا كۆچۈپ كەتكەنلىكتىن جۇڭگو نوپۇسىدىن ئۆچۈرۈش؛

( 6 ) ئاھالىسىز شەخسلەر جۇڭگو چېگراسى ئىچىدە ئىككىدىن ئارتۇق جايدىن مائاش، ئىش ھەققى ئېلىش؛

( 7 ) گوۋۇيۈەن بەلگىلىگەن باشقا ئەھۋاللار.

تۇتۇپ قالغۇچى دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە بارلىق خادىملارنى تولۇق سوممىلىق تۇتۇپ قېلىشنى مەلۇم قىلىشى ھەمدە باج تاپشۇرغۇچىغا ئۆزىنىڭ شەخسىي تاپاۋىتى ۋە تۇتۇپ قېلىنغان باج پۇلى قاتارلىق ئۇچۇرلارنى تەمىنلىشى كېرەك.

11-ماددا ئاھالە شەخسكە ئېرىشكەن ئۇنىۋېرسال تاپاۋەت بېجى يىل بويىچە ھېسابلىنىدۇ؛
تۇتۇپ قالغۇچى بولسا، تۇتۇپ قالغۇچى باج پۇلىنى ئاي ياكى قېتىم ئالدىن تۇتۇپ قالىدۇ؛
جەملەپ ھېسابلاپ ئېنىقلاپ تاپشۇرۇشنى بېجىرىشكە توغرا كەلسە، تاپاۋەتنى تاپقان كېيىنكى يىلى 3-ئاينىڭ 1-كۈنىدىن 6-ئاينىڭ 30-كۈنىگىچە بولغان ۋاقىت ئىچىدە جەملەپ ھېسابلاپ تاماملاپ تاپشۇرۇش كېرەك.
ئالدىن تۇتۇپ قېلىپ ئالدىن تاپشۇرۇش چارىسىنى گوۋۇيۈەننىڭ باج مەسئۇل تارمىقى تۈزىدۇ.

ئاھالە ھەق تۇتۇپ قالغۇچىغا مەخسۇس قوشۇمچە تۇتۇپ قېلىش ئۇچۇرى بەرگەن بولسا، ھەق تۇتۇپ قالغۇچى باج پۇلىنى ئاي بويىچە ئالدىن تۇتۇپ قالغاندا، بەلگىلىمە بويىچە تۇتۇپ قېلىشى كېرەك، رەت قىلىشقا بولمايدۇ.

ئاھالىسىز شەخسلەر ئالغان مائاش، ئىش ھەققى، ئەمگەك ھەققى، قەلەم ھەققى تاپاۋىتى ۋە ئالاھىدە ئىجازەتلىك ئىشلىتىش ھەققى تاپاۋىتىنىڭ تۇتۇپ قالغۇچىسى بولسا، تۇتۇپ قالغۇچى باج پۇلىنى ئايغا ياكى قېتىمغا بۆلۈپ ۋاكالىتەن تۇتۇپ قېلىپ ۋاكالىتەن تاپشۇرىدۇ، جەملەپ ھېسابلاپ ئېنىقلاپ تاپشۇرمايدۇ.

12-ماددا باج تاپشۇرغۇچى تىجارەت تاپاۋىتىگە ئېرىشسە، شەخسىي تاپاۋەت بېجى يىل بويىچە ھېسابلىنىدۇ، باج تاپشۇرغۇچى ئايلىق ياكى پەسىل ئاخىرلاشقاندىن كېيىنكى 15 كۈن ئىچىدە باج ئورگىنىغا باج تاپشۇرۇشنى ئىلتىماس قىلىش جەدۋىلىنى يوللايدۇ ھەمدە باج پۇلىنى ئالدىن تاپشۇرىدۇ؛
تاپاۋەتنى قولغا كەلتۈرگەندىن كېيىن كېيىنكى يىلى 3-ئاينىڭ 31-كۈنىدىن بۇرۇن جەملەپ ھېسابلاپ تاپشۇرۇش كېرەك.

باج تاپشۇرغۇچىلار ئۆسۈم، پاي ئۆسۈمى، پايدىغا ئېرىشىپ ئېرىشكەن، مال-مۈلۈك ئىجارە تاپاۋىتى، مال-مۈلۈكنى ئۆتۈنۈپ بېرىش تاپاۋىتى ۋە تاساددىپىي ئېرىشكەن بولسا، شەخسىيلەر تاپاۋەت بېجى ئاي ياكى قېتىم بويىچە ھېسابلىنىدۇ، باجنى تۇتۇپ قالغۇچى بولسا، باج پۇلىنى تۇتۇپ قالغۇچى ئاي ياكى رەت بويىچە ۋاكالىتەن تۇتۇپ ۋاكالىتەن تاپشۇرىدۇ.

13-ماددا باج تاپشۇرغۇچى باج تاپشۇرۇشقا تېگىشلىك تاپاۋىتىنى تۇتۇپ قالىدىغان مەجبۇرىيەت ئۆتىگۈچى بولمىسا، تاپاۋىتىنى قولغا كەلتۈرگەن كېيىنكى ئاينىڭ 15-كۈنى باج ئورگىنىغا باج تاپشۇرۇش ئىلتىماس جەدۋىلىنى يوللىشى ھەمدە باج پۇلىنى تاپشۇرۇشى كېرەك.

باج تاپشۇرغۇچى باج تاپشۇرۇشقا تېگىشلىك تاپاۋەتكە ئېرىشكەن، باجنى تۇتۇپ قالغۇچى باج پۇلىنى تۇتۇپ قالمىغان بولسا، باج تاپشۇرغۇچى تاپاۋەتنى قولغا كەلتۈرگەن يىلى 6-ئاينىڭ 30-كۈنىدىن بۇرۇن باج پۇلىنى تاپشۇرۇشى كېرەك؛
باج ئورگىنى مۇددەت ئىچىدە تاپشۇرۇشنى ئۇقتۇرغان بولسا، باج تاپشۇرغۇچىلار باج پۇلىنى مۇددەت ئىچىدە تاپشۇرۇشى كېرەك.

ئاھالە شەخسلەردىن جۇڭگو چېگرا سىرتىدىن ئېرىشكەن تاپاۋەتلىرى ئېرىشكەن كېيىنكى يىلى 3-ئاينىڭ 1-كۈنىدىن 6-ئاينىڭ 30-كۈنىگىچە باج تاپشۇرۇشنى ئىلتىماس قىلىشى كېرەك.

ئاھالە ئەمەس شەخسلەردىن جۇڭگو چېگراسى ئىچىدە ئىككىدىن ئارتۇق يەردىن مائاش، ئىش ھەققى ئالغانلىرى ھەق ئالغان كېيىنكى ئاينىڭ 15-كۈنى ئىچىدە باج تاپشۇرۇشنى ئىلتىماس قىلىشى كېرەك.

باج تاپشۇرغۇچىلار چېگرا سىرتىغا كۆچۈپ كېتىش سەۋەبىدىن جۇڭگو نوپۇسىنى بىكار قىلغان بولسا، جۇڭگو نوپۇسىنى ئۆچۈرۈشتىن بۇرۇن باج پۇلىنى ئېنىقلاپ بېجىرىشى كېرەك.

14-ماددا تۇتۇپ قالغۇچى ھەر ئايدا ياكى ھەر قېتىم ئالدىن تۇتۇپ قالغان، ۋاكالىتەن تۇتۇپ قالغان باج پۇلىنى كېيىنكى ئاينىڭ 15-كۈنى دۆلەت خەزىنىسىگە تاپشۇرۇشى ھەمدە باج ئورگىنىغا شەخسىيلەر تاپاۋەت بېجىنى تۇتۇپ قېلىشنى ئىلتىماس قىلىش جەدۋىلىنى يوللىشى كېرەك.

باج تاپشۇرغۇچىلار جەملەپ ھېسابلاپ باج قايتۇرۇشنى بېجىرگەن ياكى ھەق تۇتۇپ قېلىشنى ئۆتىگۈچى باج تاپشۇرغۇچى ئۈچۈن جەملەپ ھېسابلاپ ئېنىقلاپ باج قايتۇرۇشنى بېجىرگەندە، باج ئورگىنى تەكشۈرۈپ بېكىتكەندىن كېيىن، دۆلەت خەزىنىسىنى باشقۇرۇشقا ئالاقىدار بەلگىلىمىلەر بويىچە باج قايتۇرىدۇ.

15-ماددا جامائەت خەۋپسىزلىكى، خەلق بانكىسى، پۇل مۇئامىلىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش تارمىقى قاتارلىق ئالاقىدار تارماقلار باج ئورگىنىنىڭ باج تاپشۇرغۇچىنىڭ سالاھىيىتى، پۇل مۇئامىلە ھېساباتى ئۇچۇرىنى بېكىتىشىگە ھەمكارلىشىشى كېرەك.
مائارىپ، سەھىيە، داۋالاش كاپالىتى، خەلق ئىشلىرى، ئادەم كۈچى بايلىقى ۋە ئىجتىمائىي كاپالەت، تۇرالغۇ شەھەر-يېزا قۇرۇلۇشى، جامائەت خەۋپسىزلىكى، خەلق بانكىسى، پۇل مۇئامىلىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش قاتارلىق مۇناسىۋەتلىك تارماقلار باج ئورگانلىرىغا باج تاپشۇرغۇچىلار پەرزەنتلىرىنى تەربىيەلەش، داۋاملىق تەربىيەلەش، ئېغىر كېسەل داۋالىتىش، تۇرالغۇ قەرز پۇلى ئۆسۈمى، تۇرالغۇ ئىجارە ھەققى، ياشانغانلارنى بېقىش قاتارلىق مەخسۇس قوشۇمچە تۇتۇپ قېلىش ئۇچۇرلىرىنى تەمىنلىشى كېرەك.

كۆچمەس مۈلۈكنى شەخسلەر ئۆتۈنۈپ بېرىشتە، باج ئورگىنى كۆچمەس مۈلۈكنى تىزىملاش قاتارلىق مۇناسىۋەتلىك ئۇچۇرلارغا ئاساسەن تاپشۇرۇشقا تېگىشلىك شەخسىيلەر تاپاۋەت بېجىنى تەكشۈرۈشى، تىزىملىغۇچى ئاپپارات ئۆتكۈزۈپ تىزىملىغاندا، شۇ كۆچمەس مۈلۈكنى ئۆتۈنۈپ بېرىشكە مۇناسىۋەتلىك شەخسىيلەر قوشۇلما بېجىنىڭ باج تاپشۇرغانلىق ئىسپاتىنى تەكشۈرۈشى كېرەك.
پاي ھوقۇقىنى ئۆتۈنۈپ بېرىشتە، شەخسلەر پاي ھوقۇقىنى ئۆزگەرتىشنى تىزىملىتىشتا، بازار سۇبيېكتىنى تىزىملىغۇچى ئورگان شۇ پاي ھوقۇقى سودىسىغا مۇناسىۋەتلىك شەخسلەر تاپاۋەت بېجىنىڭ باج تاپشۇرغانلىق ئىسپاتىنى تەكشۈرۈشى كېرەك.

ئالاقىدار تارماقلار باج تاپشۇرغۇچىلار، ھەق تۇتۇپ قېلىش مەجبۇرىيىتىنىڭ مۇشۇ قانۇنغا رىئايە قىلىش ئەھۋالىنى قانۇن بويىچە ئىناۋەت ئۇچۇر سىستېمىسىغا كىرگۈزىدۇ ھەمدە بىرلىشىپ رىغبەتلەندۈرىدۇ ياكى جازالايدۇ.

16-ماددا تۈرلۈك تاپاۋەتلەرنى ھېسابلاشتا خەلق پۇلى بىرلىك قىلىنىدۇ.
خەلق پۇلىدىن باشقا پۇلغا ئېرىشكەن بولسا، خەلق پۇلى پېرېۋوت نىسبىتىنىڭ ئوتتۇرا باھاسى بويىچە خەلق پۇلىغا سۇندۇرۇپ باج تاپشۇرۇلىدۇ.

17-ماددا تۇتۇپ قالغۇچىدىن تۇتۇپ قېلىنغان باج پۇلىغا ％ 2 رەسمىيەت ھەققى بېرىلىدۇ.

18-ماددا ئامانەت پۇل ئۆسۈمى تاپاۋىتىنى ئېلىش، كېمەيتىپ ئېلىش، ئېلىشنى توختىتىش چارىسىنى گوۋۇيۈەن بەلگىلەيدۇ ھەمدە مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىغا ئەنگە ئالدۇرىدۇ.

19-ماددا باج تاپشۇرغۇچى، تۇتۇپ قالغۇچى ۋە باج ئورگىنى ھەم ئۇنىڭ خادىملىرىدىن مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلغانلىرى «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ باج ئېلىشنى باشقۇرۇش قانۇنى»ۋە ئالاقىدار قانۇن-نىزاملاردىكى بەلگىلىمە بويىچە قانۇن جاۋابكارلىقىغا تارتىلىدۇ.

20-ماددا شەخسىي تاپاۋەت بېجى ئېلىشنى باشقۇرۇش مۇشۇ قانۇن ۋە «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ باج ئېلىشنى باشقۇرۇش قانۇنى»دىكى بەلگىلىمە بويىچە ئىجرا قىلىنىدۇ.

21-ماددا گوۋۇيۈەن مۇشۇ قانۇنغا ئاساسەن يولغا قويۇش نىزامىنى تۈزىدۇ.

22-ماددا بۇ قانۇن ئېلان قىلىنغان كۈندىن باشلاپ يولغا قويۇلىدۇ.

شەخسلەر تاپاۋەت بېجىنىڭ باج نىسبىتى جەدۋىلى

( ئىزاھات 1:بۇ جەدۋەلدە ئېيتىلغان پۈتۈن يىللىق باج تاپشۇرۇشقا تېگىشلىك تاپاۋەت سوممىسى مۇشۇ قانۇننىڭ 6-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە، ئاھالە شەخس ئېرىشكەن ئۇنىۋېرسال باج تاپشۇرۇشتا ھەر بىر يىللىق كىرىم سوممىسىدىن 60 مىڭ يۈەن خىراجەت ۋە مەخسۇس تۈر بويىچە چىقىرىۋېتىش، مەخسۇس تۈر بويىچە قوشۇمچە چىقىرىۋېتىش ۋە قانۇن بويىچە بېكىتىلگەن باشقا تۇتۇپ قېلىشتىن كېيىنكى قالدۇق سوممىنى كۆرسىتىدۇ.

ئىزاھات 2:شەھەر ئاھالىسىدىن باشقا شەخسلەر ئالغان مائاش، ئىش ھەققى، ئەمگەك ھەققى تاپاۋىتى، قەلەم ھەققى تاپاۋىتى ۋە ئالاھىدە ئىجازەت ھوقۇقى ئىشلىتىش ھەققىدىن تاپاۋەت قىلغان باج سوممىسى مۇشۇ جەدۋەلدە ئاي بويىچە ئالماشتۇرۇپ ھېسابلانغاندىن كېيىن ھېسابلىنىدۇ.
)

شەخسلەر تاپاۋەت بېجىنىڭ باج نىسبىتى جەدۋىلى 2 ( تىجارەت تاپاۋىتىگە تەتبىقلىنىدۇ )

( ئىزاھات:بۇ جەدۋەلدە ئېيتىلغان پۈتۈن يىللىق باج تاپشۇرۇشقا تېگىشلىك تاپاۋەت سوممىسى مۇشۇ قانۇننىڭ 6-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە، ھەر بىر باج تاپشۇرىدىغان يىلدىكى كىرىم ئومۇمىي سوممىسىدىن تەننەرخ، خىراجەت ۋە زىياندىن كېيىنكى قالدۇقنى كېمەيتىشنى كۆرسىتىدۇ.
)