( 1982-يىل 12-ئاينىڭ 10-كۈنى 5-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيىنىڭ 5-يىغىنىدا ماقۇللاندى )

1-باب مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى يىغىنى

1-ماددا مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى يىغىنى جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ئاساسىي قانۇنىدىكى ئالاقىدار بەلگىلىمىلەر بويىچە چاقىرىلىدۇ.

ھەر نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيىنىڭ 1-يىغىنىنى مۇشۇ نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى ۋەكىللىرى سايلىمى تاماملىنىپ 2 ئاي ئىچىدە ئالدىنقى نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيىدا دائىمىي كومىتېتى چاقىرىدۇ.

2-ماددا مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى يىغىنى ئۆتكۈزۈلۈشتىن بىر ئاي بۇرۇن، يىغىن ۋاقتى ۋە يىغىندا مۇزاكىرە قىلىش تەكلىپى بېرىلىدىغان ئاساسلىق ئىشلارنى مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى ۋەكىللىرىگە ئۇقتۇرۇشى كېرەك.

ۋاقىتلىق چاقىرىلغان مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى يىغىنىغا ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە تەتبىقلانمايدۇ.

3-ماددا مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى ۋەكىللىرى سايلاپ چىقىلغاندىن كېيىن، مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى ۋەكىللەرنىڭ سالاھىيىتىنى تەكشۈرۈش كومىتېتى تەكشۈرىدۇ.

مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى ۋەكىللەرنىڭ سالاھىيىتىنى تەكشۈرۈش كومىتېتى ئوتتۇرىغا قويغان دوكلاتقا ئاساسەن، ۋەكىللەرنىڭ سالاھىيىتىنى مۇئەييەنلەشتۈرىدۇ ياكى ئايرىم ۋەكىللەرنىڭ سايلانغانلىقىنى ئىناۋەتسىز دەپ بېكىتىدۇ، ھەر نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى 1-يىغىنىدىن بۇرۇن ۋەكىللەرنىڭ ئىسىملىكىنى ئېلان قىلىدۇ.

تولۇقلاپ سايلانغان مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى ۋەكىللىرىنىڭ ۋەكىللىك سالاھىيىتى ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە تەكشۈرۈلىدۇ.

4-ماددا مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى ۋەكىللىرى سايلام ئورنىغا ئاساسەن ۋەكىللەر ئۆمىكى تەشكىللەيدۇ.
ھەرقايسى ۋەكىللەر ئۆمەكلىرى ئايرىم-ئايرىم ھالدا ۋەكىللەر ئۆمەكلىرىنىڭ ئۆمەك باشلىقلىرى، مۇئاۋىن ئۆمەك باشلىقلىرىنى سايلىدى.

ۋەكىللەر ئۆمىكى ھەر قېتىملىق مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى يىغىنى ئۆتكۈزۈلۈشتىن بۇرۇن، مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى ئوتتۇرىغا قويغان يىغىن تەييارلىقى ئىشلىرىنى مۇزاكىرە قىلىدۇ؛
يىغىن مەزگىلىدە، مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيىنىڭ تۈرلۈك تەكلىپلىرىگە قاراپ چىقىلىدۇ ھەمدە ۋەكىللەر ئۆمىكىنىڭ باشلىقلىرى ياكى ۋەكىللەر ئۆمىكى ئەۋەتكەن ۋەكىللەر ھەيئەت رىياسىتى يىغىنىدا ياكى يىغىن ئومۇمىي يىغىنىدا ۋەكىللەر ۋەكىللەر ئۆمىكى قاراپ چىقىلغان تەكلىپلەرگە پىكىر بايان قىلسا بولىدۇ.

5-ماددا مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيىنىڭ ھەر قېتىملىق يىغىنى تەييارلىق يىغىنى ئۆتكۈزۈپ، شۇ قېتىمقى يىغىننىڭ ھەيئەت رىياسىتى ۋە باش كاتىپىنى سايلايدۇ، مۇشۇ قېتىمقى يىغىننىڭ قارالمىسى ۋە باشقا تەييارلىق ئىشلىرى توغرىسىدىكى قارارنى ماقۇللايدۇ.

تەييارلىق يىغىنىغا مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى رىياسەتچىلىك قىلىدۇ.
ھەر نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى 1-يىغىنىنىڭ تەييارلىق يىغىنىغا ئالدىنقى نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيىنىڭ دائىمىي كومىتېتى رىياسەتچىلىك قىلىدۇ.

6-ماددا ھەيئەت رىياسىتى مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى يىغىنىغا رىياسەتچىلىك قىلىدۇ.

ھەيئەت رىياسىتى بىرقانچە كىشىنىڭ نۆۋەت بىلەن يىغىن ئىجرائىيە رەئىسلىكىنى ئۈستىگە ئېلىشىغا تۈرتكە بولدى.

ھەيئەت رىياسىتى دائىمىي رەئىسلەردىن بىرقانچە كىشىنى سايلايدۇ، ھەيئەت رىياسىتىنىڭ يىغىنىنى چاقىرىدۇ ھەم رىياسەتچىلىك قىلىدۇ.

7-ماددا مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى يىغىنىدا كاتىبات باشقارمىسى تەسىس قىلىنىدۇ، باش كاتىپنىڭ رەھبەرلىكىدە خىزمەت قىلىدۇ.

مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى يىغىنىغا مۇئاۋىن باش كاتىپلاردىن بىرقانچىسى تەسىس قىلىندى.
مۇئاۋىن باش كاتىپ نامزاتىنى ھەيئەت رىياسىتى قارار قىلىدۇ.

8-ماددا گوۋۇيۈەن تەركىبىدىكى خادىملار، مەركىزىي ھەربىي كومىتېت تەركىبىدىكى خادىملار، ئالىي خەلق سوت مەھكىمىسىنىڭ باشلىقى ۋە ئالىي خەلق تەپتىش مەھكىمىسىنىڭ باش تەپتىشى، مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى يىغىنىغا سىرتتىن قاتنىشىدۇ؛
باشقا ئالاقىدار ئورگان، تەشكىلاتلارنىڭ مەسئۇللىرى ھەيئەت رىياسىتىنىڭ قارارى بىلەن مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى يىغىنىغا سىرتتىن قاتناشسا بولىدۇ.

9-ماددا مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى ھەيئەت رىياسىتى، مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى، مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيىنىڭ مەخسۇس كومىتېتلىرى، گوۋۇيۈەن، مەركىزىي ھەربىي كومىتېت، ئالىي خەلق سوت مەھكىمىسى، ئالىي خەلق تەپتىش مەھكىمىسى مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيىغا مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيىنىڭ خىزمەت ھوقۇقى دائىرىسىگە كىرىدىغان تەكلىپلەرنى بەرسە بولىدۇ، تەكلىپلەرنى ھەيئەت رىياسىتىنىڭ قارارى بىلەن ۋەكىللەر ئۆمەكلىرىنىڭ قاراپ چىقىشىغا سۇنىدۇ،
ياكى ئالاقىدار مەخسۇس كومىتېتلارنىڭ قاراپ چىقىشىغا، دوكلات بېرىشىگە تاپشۇرىدۇ، ئاندىن ھەيئەت رىياسىتىنىڭ قاراپ چىقىپ قارار قىلىشىنى يىغىندا ئاۋازغا قويۇشقا سۇنىدۇ.

10-ماددا بىر ۋەكىللەر ئۆمىكى ياكى 30 دىن ئارتۇق ۋەكىل مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيىغا مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيىنىڭ خىزمەت ھوقۇقى دائىرىسىگە كىرىدىغان تەكلىپلەرنى بەرسە بولىدۇ، ھەيئەت رىياسىتى يىغىن قارالمىسىغا كىرگۈزۈش-كىرگۈزمەسلىكنى ياكى ئاۋۋال مۇناسىۋەتلىك مەخسۇس كومىتېتلارنىڭ قاراپ چىقىشىغا، يىغىن قارالمىسىغا كىرىش-كىرمەسلىك پىكرىنى ئوتتۇرىغا قويۇشىغا تاپشۇرغاندىن كېيىن، ئاندىن يىغىن قارالمىسىغا كىرگۈزۈش-كىرگۈزمەسلىكنى قارار قىلىدۇ.

11-ماددا مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيىغا بېرىلگەن تەكلىپلەر يىغىندا ئاۋازغا قويۇشقا تاپشۇرۇلۇشتىن بۇرۇن، تەكلىپ بەرگۈچى قايتۇرۇۋېلىشنى تەلەپ قىلسا، شۇ تەكلىپنى قاراپ چىقىش دەرھال ئاخىرلىشىدۇ.

12-ماددا مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى يىغىنىنىڭ ئاساسىي قانۇنغا تۈزىتىش كىرگۈزۈش لايىھەسى، قانۇن لايىھەسى ۋە باشقا تەكلىپلەرنى ماقۇللىشى جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ئاساسىي قانۇنىدىكى ئالاقىدار بەلگىلىمىلەر بويىچە بولىدۇ.

13-ماددا مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ باشلىقى، مۇئاۋىن باشلىقلىرى، باش كاتىپى، ئەزالىرى نامزاتى، جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ رەئىسى ۋە مۇئاۋىن رەئىسى نامزاتى، مەركىزىي ھەربىي كومىتېتنىڭ رەئىسى نامزاتى ۋە ئالىي خەلق سوت مەھكىمىسىنىڭ باشلىقى ۋە ئالىي خەلق تەپتىش مەھكىمىسى باش تەپتىشى نامزاتىنى ھەيئەت رىياسىتى كۆرسىتىدۇ، ۋەكىللەر ئۆمەكلىرى پىكىرلىشىپ كېڭەشكەندىن كېيىن،
ئاندىن ھەيئەت رىياسىتى كۆپ ساندىكى ۋەكىللەرنىڭ پىكرىگە ئاساسەن رەسمىي نامزاتلار ئىسىملىكىنى بېكىتىدۇ.

14-ماددا گوۋۇيۈەن زۇڭلىسى ۋە گوۋۇيۈەن تەركىبىدىكى باشقا خادىملار نامزاتىنى، مەركىزىي ھەربىي كومىتېتنىڭ رەئىستىن باشقا تەركىبىدىكى خادىملار نامزاتىنى ئاساسىي قانۇندىكى مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىلەر بويىچە كۆرسىتىدۇ.

15-ماددا مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيىنىڭ ئۈچتىن ئارتۇق ۋەكىللەر ئۆمىكى ياكى ئوندىن ئارتۇق ۋەكىلى مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى تەركىبىدىكىلەر، جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ رەئىسى، مۇئاۋىن رەئىسلىرى، گوۋۇيۈەن ۋە مەركىزىي ھەربىي كومىتېت تەركىبىدىكىلەر ۋە ئالىي خەلق سوت مەھكىمىسىنىڭ باشلىقى ۋە ئالىي خەلق تەپتىش مەھكىمىسىنىڭ باش تەپتىشىنى ۋەزىپىسىدىن قالدۇرۇش تەكلىپىنى بەرسە بولىدۇ،
ھەيئەت رىياسىتى يىغىننىڭ قاراپ چىقىشىغا سۇنىدۇ.

16-ماددا مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى يىغىنى مەزگىلىدە، بىر ۋەكىللەر ئۆمىكى ياكى 30 دىن ئارتۇق ۋەكىل گوۋۇيۈەنگە ۋە گوۋۇيۈەننىڭ مىنىستىرلىق-كومىتېتلىرىغا يازما سۈرۈشتۈرمە قويسا بولىدۇ، ھەيئەت رىياسىتى سۈرۈشتۈرمىنى قوبۇل قىلغۇچى ئورگاننىڭ يازما جاۋاب بېرىشىگە تاپشۇرۇشنى قارار قىلىدۇ،
ياكى سۈرۈشتۈرمىنى قوبۇل قىلغۇچى ئورگاننىڭ رەھبىرى ھەيئەت رىياسىتى يىغىنىدا ياكى ئالاقىدار مەخسۇس كومىتېتلار يىغىنىدا ياكى ئالاقىدار ۋەكىللەر ئۆمىكى يىغىنىدا ئاغزاكى جاۋاب بېرىدۇ.
ھەيئەت رىياسىتى يىغىنى ياكى مەخسۇس كومىتېت يىغىنىدا جاۋاب بەرگەن، سۈپىتىنى ئۆستۈرۈپ دېلو سۈرۈشتۈرىدىغان ۋەكىللەر ئۆمىكىنىڭ باشلىقلىرى ياكى سۈپىتىنى ئۆستۈرۈپ تەكلىپ سۈرۈشتۈرىدىغان ۋەكىللەر يىغىنغا سىرتتىن قاتنىشىپ پىكىر بايان قىلسا بولىدۇ.

17-ماددا مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى تەكلىپلەرنى قاراپ چىققاندا، ۋەكىللەر مۇناسىۋەتلىك دۆلەت ئورگانلىرىدىن سوئال سورىسا بولىدۇ، مۇناسىۋەتلىك ئورگان ۋەكىللەر گۇرۇپپىسى ياكى ۋەكىللەر ئۆمىكى يىغىنىغا ئادەم ئەۋەتىپ ئىزاھات بېرىدۇ.

18-ماددا مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى يىغىنىدا سايلام ئۆتكۈزۈش ۋە تەكلىپ ماقۇللاشتا، ھەيئەت رىياسىتى نامسىز بېلەت تاشلاش ئۇسۇلى ياكى قول كۆتۈرۈپ ئاۋاز بېرىش ئۇسۇلى ياكى باشقا ئۇسۇللارنى قوللىنىشنى قارار قىلىدۇ.

19-ماددا مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى يىغىن ئۆتكۈزگەندە، ئاز سانلىق مىللەت ۋەكىللىرىگە زۆرۈر تەرجىمە تەييارلىقى قىلىشى كېرەك.

20-ماددا مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى يىغىنى ئاشكارا ئۆتكۈزۈلىدۇ؛
زۆرۈر تېپىلغاندا ھەيئەت رىياسىتى ۋە ۋەكىللەر ئۆمەكلىرىنىڭ ئۆمەك باشلىقلىرى يىغىنىنىڭ قارارى بىلەن مەخپىي يىغىن ئۆتكۈزۈشكە بولىدۇ.

21-ماددا مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى ۋەكىللىرىنىڭ مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيىغا ياكى مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىغا بېرىدىغان ھەرقايسى تەرەپلەردىكى خىزمەتلەر توغرىسىدىكى تەكلىپ، تەنقىد ۋە پىكىرلىرىنى مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى نورمال كومىتېتىنىڭ ئىش بېجىرىش ئاپپاراتى مۇناسىۋەتلىك ئورگانلار، تەشكىلاتلارنىڭ مۇھاكىمە قىلىپ بىر تەرەپ قىلىشىغا تاپشۇرىدۇ ھەمدە مەسئۇللۇق بىلەن جاۋاب بېرىدۇ.

2-باب مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى

22-ماددا مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ئاساسىي قانۇنىدا بەلگىلەنگەن خىزمەت ھوقۇقىنى يۈرگۈزىدۇ.

23-ماددا مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى تۆۋەندىكى خادىملاردىن تەركىب تاپىدۇ :

كومىتېت باشلىقى،

مۇئاۋىن كومىتېت باشلىقلىرى،

باش كاتىپ،

ئەزالار بىر قانچە ئادەم.

دائىمىي كومىتېت تەركىبىدىكىلەرنى مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى ۋەكىللەر ئارىسىدىن سايلاپ چىقىدۇ.

دائىمىي كومىتېت تەركىبىدىكىلەر دۆلەتنىڭ مەمۇرىي ئورگىنى، سوت ئورگىنى ۋە تەپتىش ئورگىنىدا ۋەزىپە ئۆتىسە بولمايدۇ؛
يۇقىرىقى ۋەزىپىلەرنى ئۆتىگەن بولسا، دائىمىي كومىتېتتىكى ۋەزىپىسىدىن ئىستېپا بېرىشى شەرت.

24-ماددا دائىمىي كومىتېتنىڭ باشلىقى دائىمىي كومىتېتنىڭ يىغىنى ۋە دائىمىي كومىتېتنىڭ خىزمىتىگە رىياسەتچىلىك قىلىدۇ.
مۇئاۋىن كومىتېت باشلىقلىرى، باش كاتىپ كومىتېت باشلىقىنىڭ خىزمىتىگە ياردەملىشىدۇ.
مۇئاۋىن كومىتېت باشلىقلىرى كومىتېت باشلىقىنىڭ ھاۋالىسى بىلەن كومىتېت باشلىقىنىڭ قىسمەن خىزمەت ھوقۇقىنى ۋاكالىتەن يۈرگۈزسە بولىدۇ.

كومىتېت باشلىقىنىڭ سالامەتلىكى يار بەرمىگەندە ياكى ئورنى بوش قالغاندا، دائىمىي كومىتېت مۇئاۋىن كومىتېت باشلىقلىرى ئىچىدىن بىرىنى كومىتېت باشلىقلىق ۋەزىپىسىنى ۋاكالىتەن ئۆتەشكە سايلايدۇ، كومىتېت باشلىقى سالامەتلىكى ئەسلىگە كەلگەنگە ياكى مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى يېڭى كومىتېت باشلىقىنى سايلاپ چىققانغا قەدەر.

25-ماددا دائىمىي كومىتېتنىڭ كومىتېت باشلىقى، مۇئاۋىن باشلىقلىرى، باش كاتىپتىن تەركىب تاپقان كومىتېت باشلىقلىرى يىغىنى دائىمىي كومىتېتنىڭ كۈندىلىك مۇھىم خىزمەتلىرىنى بىر تەرەپ قىلىدۇ :

( 1 ) دائىمىي كومىتېتنىڭ ھەر قېتىملىق يىغىنىنىڭ يىغىن ۋاقتىنى قارار قىلىپ، يىغىن قارالما لايىھەسىنى تۈزۈش؛

( 2 ) دائىمىي كومىتېتقا بېرىلگەن تەكلىپ ۋە سۈرۈشتۈرۈش تەكلىپىنى مۇناسىۋەتلىك مەخسۇس كومىتېتلارنىڭ قاراپ چىقىشىغا تاپشۇرۇش ياكى دائىمىي كومىتېت ئومۇمىي يىغىنىنىڭ قاراپ چىقىشىغا سۇنۇشنى قارار قىلىش؛

( 3 ) مەخسۇس كومىتېتلارنىڭ كۈندىلىك خىزمەتلىرىگە يېتەكچىلىك قىلىش ۋە ئۇنى ماسلاشتۇرۇش؛

( 4 ) دائىمىي كومىتېتنىڭ باشقا مۇھىم كۈندىلىك خىزمەتلىرىنى بىر تەرەپ قىلىش.

26-ماددا دائىمىي كومىتېتتا ۋەكىللەرنىڭ سالاھىيىتىنى تەكشۈرۈش كومىتېتى تەسىس قىلىنىدۇ.

ۋەكىللەر سالاھىيىتىنى تەكشۈرۈش كومىتېتىنىڭ مۇدىر ئەزاسى، مۇئاۋىن مۇدىر ئەزالىرى ۋە ئەزالىرى نامزاتىنى كومىتېت باشلىقلىرى يىغىنى دائىمىي كومىتېت تەركىبىدىكى خادىملار ئىچىدىن كۆرسىتىدۇ، دائىمىي كومىتېت يىغىنى ماقۇللايدۇ.

27-ماددا دائىمىي كومىتېتتا بەنگۇڭتىڭ تەسىس قىلىنىدۇ، ئۇ باش كاتىپنىڭ رەھبەرلىكىدە ئىشلەيدۇ.

دائىمىي كومىتېتتا مۇئاۋىن باش كاتىپلاردىن بىرقانچىسى تەسىس قىلىنىدۇ، ئۇنى كومىتېت باشلىقى دائىمىي كومىتېتنىڭ ۋەزىپىگە تەيىنلىشى ۋە قالدۇرۇشىغا سۇنىدۇ.

28-ماددا دائىمىي كومىتېت ئېھتىياجغا قاراپ خىزمەت كومىتېتى تەسىس قىلسا بولىدۇ.

خىزمەت كومىتېتىنىڭ مۇدىرى، مۇئاۋىن مۇدىرلىرى ۋە ئەزالىرىنى كومىتېت باشلىقى دائىمىي كومىتېتنىڭ ۋەزىپىگە تەيىنلىشى ۋە قالدۇرۇشىغا سۇنىدۇ.

29-ماددا دائىمىي كومىتېت يىغىنىنى كومىتېت باشلىقى چاقىرىدۇ، ئادەتتە ئىككى ئايدا بىر قېتىم ئۆتكۈزۈلىدۇ.

30-ماددا دائىمىي كومىتېت يىغىن ئۆتكۈزگەندە، ھەرقايسى ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتلىرى مۇدىر ياكى مۇئاۋىن مۇدىرلاردىن بىرىنى يىغىنغا سىرتتىن قاتنىشىپ پىكىر بايان قىلىشقا ئەۋەتسە بولىدۇ.

31-ماددا دائىمىي كومىتېت قاراپ چىققان قانۇن لايىھەسى ۋە باشقا تەكلىپلەر دائىمىي كومىتېت تەركىبىدىكى بارلىق خادىملارنىڭ تەڭدىن تولىسىنىڭ ماقۇللۇقىدىن ئۆتىدۇ.

32-ماددا مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيىنىڭ مەخسۇس كومىتېتلىرى، گوۋۇيۈەن، مەركىزىي ھەربىي كومىتېت، ئالىي خەلق سوت مەھكىمىسى، ئالىي خەلق تەپتىش مەھكىمىسى دائىمىي كومىتېتقا دائىمىي كومىتېتنىڭ خىزمەت ھوقۇقى دائىرىسىگە كىرىدىغان تەكلىپلەرنى بەرسە بولىدۇ، كومىتېت باشلىقلىرى يىغىنى دائىمىي كومىتېت يىغىنىنىڭ قاراپ چىقىشىغا سۇنۇشنى قارار قىلىدۇ ياكى ئاۋۋال مۇناسىۋەتلىك مەخسۇس كومىتېتلارنىڭ قاراپ چىقىشىغا، دوكلات بېرىشىگە تاپشۇرىدۇ،
ئاندىن دائىمىي كومىتېت يىغىنىنىڭ قاراپ چىقىشىغا سۇنىمىز.

دائىمىي كومىتېت تەركىبىدىكىلەردىن 10 دىن كۆپرەكى دائىمىي كومىتېتقا دائىمىي كومىتېتنىڭ خىزمەت ھوقۇقى دائىرىسىگە كىرىدىغان تەكلىپلەرنى بەرسە بولىدۇ، دائىمىي كومىتېت باشلىقلىرى يىغىنى دائىمىي كومىتېت يىغىنىنىڭ قاراپ چىقىشىغا سۇنۇش-سۇنماسلىقنى قارار قىلىدۇ ياكى ئاۋۋال مۇناسىۋەتلىك مەخسۇس كومىتېتلارنىڭ قاراپ چىقىشىغا، دوكلات بېرىشىگە تاپشۇرىدۇ، ئاندىن دائىمىي كومىتېت يىغىنىنىڭ كۆرۈپ چىقىشىغا سۇنۇش-كۆرسەتمەسلىكنى قارار قىلىدۇ.

33-ماددا دائىمىي كومىتېت يىغىنى مەزگىلىدە، دائىمىي كومىتېت تەركىبىدىكىلەر ئوندىن ئاشسا، دائىمىي كومىتېتقا گوۋۇيۈەن ۋە گوۋۇيۈەننىڭ مىنىستىرلىق-كومىتېتلىرىغا يازما سۈرۈشتۈرمە قويسا بولىدۇ، كومىتېت باشلىقلىرى يىغىنى سۈرۈشتۈرمىنى قوبۇل قىلغۇچى ئورگاننىڭ يازما جاۋاب بېرىشىگە تاپشۇرۇشنى قارار قىلىدۇ،
ياكى سۈرۈشتۈرمىنى قوبۇل قىلغۇچى ئورگاننىڭ رەھبىرى دائىمىي كومىتېت يىغىنىدا ياكى ئالاقىدار مەخسۇس كومىتېت يىغىنلىرىدا ئاغزاكى جاۋاب بېرىدۇ.
مەخسۇس كومىتېت يىغىنىدا جاۋاب بەرگەندە، سۈرۈشتۈرمىنىڭ سۈپىتىنى ئۆستۈرۈپ دائىمىي كومىتېت تەركىبىدىكىلەر يىغىنغا قاتنىشىپ پىكىر بەرسە بولىدۇ.

34-ماددا دائىمىي كومىتېت مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيىنىڭ ھەر قېتىملىق يىغىنى ئۆتكۈزۈلگەندە، مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيىغا خىزمەت دوكلاتى بېرىشى شەرت.

3-باب مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى ۋەكىللىرىنىڭ ھەرقايسى كومىتېتلىرى

35-ماددا مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى مىللەتلەر كومىتېتى، قانۇن كومىتېتى، مالىيە-ئىقتىساد كومىتېتى، مائارىپ-پەن-مەدەنىيەت-سەھىيە كومىتېتى، تاشقى ئىشلار كومىتېتى، جۇڭگو چياۋمىنلىرى كومىتېتى ۋە مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى قۇرۇش زۆرۈر دەپ قارىغان باشقا مەخسۇس كومىتېتلارنى تەسىس قىلىدۇ.
مەخسۇس كومىتېتلار مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيىنىڭ رەھبەرلىكىدە بولىدۇ؛
مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى يىغىنى يېپىق مەزگىلدە، مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ رەھبەرلىكىدە بولىدۇ.

مەخسۇس كومىتېتلار مۇدىر ئەزاسى، مۇئاۋىن مۇدىر ئەزالىرى ۋە كومىتېت ئەزالىرىدىن تەركىب تاپىدۇ.

ھەرقايسى مەخسۇس كومىتېتلارنىڭ مۇدىر ئەزاسى، مۇئاۋىن مۇدىر ئەزالىرى ۋە ئەزالىرى نامزاتىنى ھەيئەت رىياسىتى ۋەكىللەر ئىچىدىن كۆرسىتىدۇ، يىغىندا ماقۇللىنىدۇ.
يىغىننىڭ يېپىق مەزگىلىدە، مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى مەخسۇس كومىتېتنىڭ ئايرىم مۇئاۋىن مۇدىر ئەزالىرى ۋە قىسمەن ئەزالىرىنى تولۇقلاپ تەيىنلىسە بولىدۇ، كومىتېت باشلىقلىرى يىغىنى كۆرسىتىدۇ، دائىمىي كومىتېت يىغىنى ماقۇللايدۇ.

36-ماددا مەخسۇس كومىتېتلارنىڭ مۇدىر ئەزالىرى كومىتېت يىغىنى ۋە كومىتېتنىڭ خىزمىتىگە رىياسەتچىلىك قىلىدۇ.
مۇئاۋىن مۇدىر ئەزاسى مۇدىر ئەزانىڭ خىزمىتىگە ياردەملىشىدۇ.

مەخسۇس كومىتېتلار خىزمەت ئېھتىياجىغا قاراپ بىرقانچە مۇتەخەسسىسنى مەسلىھەتچىلىككە تەيىنلىسە بولىدۇ؛
مەسلىھەتچى مەخسۇس كومىتېت يىغىنلىرىغا سىرتتىن قاتنىشىپ پىكىر بايان قىلسا بولىدۇ.

مەسلىھەتچىنى مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى ۋەزىپىگە تەيىنلەيدۇ ۋە قالدۇرىدۇ.

37-ماددا مەخسۇس كومىتېتلارنىڭ خىزمىتى تۆۋەندىكىچە :

( 1 ) مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى ھەيئەت رىياسىتى ياكى مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى تاپشۇرغان تەكلىپلەرنى قاراپ چىقىش؛

( 2 ) مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى ھەيئەت رىياسىتىگە ياكى مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىغا مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيىغا ياكى مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيىدا دائىمىي كومىتېتنىڭ خىزمەت ھوقۇقى دائىرىسىدە شۇ كومىتېتقا مۇناسىۋەتلىك تەكلىپلەرنى بېرىش؛

( 3 ) مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى تاپشۇرغان ئاساسىي قانۇن ۋە قانۇنلارغا زىت دەپ قارالغان گوۋۇيۈەننىڭ مەمۇرىي نىزاملىرى، قارارلىرى ۋە بۇيرۇقلىرىنى، گوۋۇيۈەننىڭ مىنىستىرلىق ۋە كومىتېتلىرىنىڭ بۇيرۇقلىرى، يوليورۇقلىرى ۋە قائىدىلىرىنى، ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق قۇرۇلتايلىرىنى ۋە ئۇنىڭ دائىمىي كومىتېتلىرىنىڭ يەرلىك نىزاملىرىنى ۋە قارارلىرىنى قاراپ چىقىش،
شۇنىڭدەك ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ قارار، بۇيرۇق ۋە قائىدىلىرى دوكلات بېرىدۇ؛

( 4 ) مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى ھەيئەت رىياسىتى ياكى مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى تاپشۇرغان سۈرۈشتۈرمىگە قاراپ چىقىش، سۈرۈشتۈرگۈچى ئورگاننىڭ سۈرۈشتۈرمىگە بەرگەن جاۋابىنى ئاڭلاش، زۆرۈر تېپىلغاندا مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى رىياسىتىگە ياكى مەملىكەتلىك خەلق كومىتېتى دائىمىي كومىتېتىغا دوكلات بېرىش؛

( 5 ) مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيىغا ياكى مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ خىزمەت ھوقۇقى دائىرىسىدىكى شۇ كومىتېتقا مۇناسىۋەتلىك مەسىلىلەرنى تەكشۈرۈپ تەتقىق قىلىپ، تەكلىپ بېرىش.

مىللەتلەر كومىتېتى يەنە مىللەتلەر ئىتتىپاقلىقىنى كۈچەيتىش مەسىلىسىنى تەكشۈرۈپ تەتقىق قىلىپ، تەكلىپ بەرسە بولىدۇ؛
ئاپتونوم رايوننىڭ مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىغا تەستىقلىشىغا سۇنغان ئاپتونوم رايوننىڭ ئاپتونومىيە نىزامى ۋە يەككە نىزامىنى قاراپ چىقىپ، مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى ئاپتونوم كومىتېتىغا دوكلات بېرىدۇ.

قانۇن كومىتېتلىرى مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيىغا ياكى مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىغا بەرگەن قانۇن لايىھەلىرىنى بىرتۇتاش قاراپ چىقىدۇ؛
باشقا مەخسۇس كومىتېتلار ئالاقىدار قانۇن لايىھەلىرى توغرىسىدا قانۇن كومىتېتىغا پىكىر بېرىدۇ.

38-ماددا مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى ياكى مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى مۇئەييەن مەسىلىنى تەكشۈرۈش كومىتېتى تەشكىل قىلسا بولىدۇ.
تەكشۈرۈش كومىتېتىنىڭ تەشكىلى ۋە خىزمىتىنى مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى ياكى مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى بەلگىلەيدۇ.

4-باب مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيىنىڭ ۋەكىللىرى

39-ماددا مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى ۋەكىللىرىنىڭ ھەر نۆۋەتلىك ۋەزىپە ئۆتەش مۇددىتى بەش يىل بولىدۇ، بۇ ۋەزىپە ھەر نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى 1-يىغىن ئۆتكۈزگەندىن باشلاپ، كېلەر نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيىنىڭ 1-يىغىنى ئۆتكۈزۈلگەنگە قەدەر داۋاملىشىدۇ.

40-ماددا مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيىنىڭ ۋەكىللىرى ئاساسىي قانۇن ۋە قانۇنلارغا نەمۇنىلىك بىلەن ئەمەل قىلىشى، دۆلەت مەخپىيىتىنى ساقلىشى ھەمدە ئۆزى قاتناشقان ئىشلەپچىقىرىش، خىزمەت ۋە ئىجتىمائىي پائالىيەتلەردە ئاساسىي قانۇننىڭ ۋە قانۇنلارنىڭ يولغا قويۇلۇشىغا ياردەملىشىشى شەرت.

41-ماددا مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيىنىڭ ۋەكىللىرى ئۆزىنى سايلىغان ئورۇن ۋە خەلق بىلەن قويۇق ئالاقە باغلىشى كېرەك، ئۆزىنى سايلىغان ئورۇننىڭ خەلق قۇرۇلتىيى يىغىنىغا سىرتتىن قاتنىشىپ، خەلقنىڭ پىكىر ۋە تەلەپلىرىنى ئاڭلاپ ۋە ئىنكاس قىلىپ، خەلق ئۈچۈن تىرىشىپ خىزمەت قىلسا بولىدۇ.

42-ماددا مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى ۋەكىللىرى مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى يىغىنىغا قاتناشقاندا ۋە باشقا ۋەكىللەرگە تەۋە ۋەزىپىلەرنى ئىجرا قىلغاندا، دۆلەت ئەمەلىي ئېھتىياجغا قاراپ مۇۋاپىق تولۇقلىما بېرىدۇ ۋە ماددىي جەھەتتىن قولايلىق يارىتىپ بېرىدۇ.

43-ماددا مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى ۋەكىللىرى، مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى تەركىبىدىكىلەرنىڭ مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى ۋە مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى ئاپتونوم كومىتېتىنىڭ ھەرخىل يىغىنلىرىدا قىلغان سۆزى ۋە بەرگەن ئاۋازى قانۇندا سۈرۈشتۈرۈلمەيدۇ.

44-ماددا مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيىنىڭ ۋەكىللىرى مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى ھەيئەت رىياسىتىنىڭ رۇخسىتىسىز، مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى يىغىنى يېپىق مەزگىلدە مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ رۇخسىتىسىز قولغا ئېلىنمايدۇ ياكى جىنايى ئىشلار بويىچە سوتلانمايدۇ.

مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيىنىڭ ۋەكىللىرى تۇتۇپ تۇرۇلسا، توختىتىپ قويۇشنى ئىجرا قىلغان جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنى مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى ھەيئەت رىياسىتىگە ياكى مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىغا دەرھال مەلۇم قىلىشى كېرەك.

45-ماددا مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى ۋەكىللىرى ئۆزلىرىنى سايلىغان ئورۇننىڭ نازارىتىدە بولىدۇ.
سايلىغۇچى ئورۇن ئۆزى سايلىغان ۋەكىلنى ۋەكىللىكتىن قالدۇرۇۋېتىشكە ھوقۇقلۇق.

مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيىنىڭ ۋەكىللىرىنى ۋەكىللىكتىن قالدۇرۇۋېتىشتە، سايلىغۇچى ئورۇندىكى بارلىق ۋەكىللەرنىڭ تەڭدىن تولىسىنىڭ ماقۇللۇقىدىن ئۆتكۈزۈش شەرت.

ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتلىرى شۇ دەرىجىلىك خەلق قۇرۇلتىيى يىغىنى يېپىق مەزگىلدە، تەركىبىدىكى بارلىق خادىملارنىڭ تەڭدىن تولىسىنىڭ ماقۇللۇقى بىلەن، شۇ دەرىجىلىك خەلق قۇرۇلتىيىدا سايلانغان ئايرىم مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى ۋەكىللىرىنى قالدۇرۇۋەتسە بولىدۇ.

قالدۇرۇۋېتىلگەن ۋەكىل يۇقىرىقى يىغىنغا ياكى يازما ئەرز پىكرىگە قاتناشسا بولىدۇ.

ۋەكىللەرنى ۋەكىللىكتىن قالدۇرۇش قارارىنى مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىغا ئەنگە ئالدۇرۇش شەرت.

46-ماددا مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى ۋەكىللىرىنىڭ ئورنى مەلۇم سەۋەبلەر تۈپەيلىدىن بوش قالغان بولسا، سايلىغۇچى ئورۇن تولۇقلاپ سايلايدۇ.
ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتلىرى شۇ دەرىجىلىك خەلق قۇرۇلتىيى يىغىنى يېپىق مەزگىلدە، مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيىنىڭ بوش قالغان ئايرىم ۋەكىللىرىنى تولۇقلاپ سايلىسا بولىدۇ.