( 1993 ـ يىلى 9 ـ ئاينىڭ 2 ـ كۈنى 8 ـ نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ 3 ـ يىغىنىدا ماقۇللاندى 2017 ـ يىلى 11 ـ ئاينىڭ 4 ـ كۈنى 12 ـ نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلقنىڭ قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ 30 ـ يىغىنىدا ئۆزگەرتىلدى )

مۇندەرىجە

1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ

2-باب ناتوغرا رىقابەت قىلمىشلىرى

3-باب ناتوغرا رىقابەتكە چېتىشلىق قىلمىشلارنى تەكشۈرۈش

4-باب قانۇن جاۋابكارلىقى

5-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ

1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ

1-ماددا بۇ قانۇن سوتسىيالىستىك بازار ئىگىلىكىنىڭ ساغلام تەرەققىياتىنى ئىلگىرى سۈرۈش، ئادىل رىقابەتكە ئىلھام بېرىش ۋە ئۇنى قوغداش، ناتوغرا رىقابەت قىلمىشلىرىنى توسۇش، تىجارەتچىلەر ۋە ئىستېمالچىلارنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىنى قوغداش مەقسىتىدە چىقىرىلدى.

2-ماددا تىجارەتچىلەر ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت پائالىيىتىدە ئىختىيارىي، باراۋەر، ئادىل، سەمىمىي بولۇش پىرىنسىپىغا ئەمەل قىلىشى، قانۇنغا ۋە سودا ئەخلاقىغا رىئايە قىلىشى كېرەك.

بۇ قانۇندا ئېيتىلغان ناتوغرا رىقابەت قىلمىشى تىجارەتچىلەرنىڭ ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت پائالىيىتىدە مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىلەرگە خىلاپ ھالدا، بازار رىقابىتى تەرتىپىنى قالايمىقانلاشتۇرىدىغان، باشقا تىجارەتچىلەر ياكى ئىستېمالچىلارنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىگە زىيان يەتكۈزىدىغان قىلمىشىنى كۆرسىتىدۇ.

بۇ قانۇندا ئېيتىلغان تىجارەتچى تاۋار ئىشلەپچىقىرىدىغان، تىجارەت قىلىدىغان ياكى مۇلازىمەت قىلىدىغان ( تۆۋەندە ئېيتىلغان تاۋار مۇلازىمىتىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ ) تەبىئىي ئىگە، قانۇنىي ئىگە ۋە قانۇنىي ئىگە ئەمەس تەشكىلاتنى كۆرسىتىدۇ.

3-ماددا ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى تەدبىر قوللىنىپ، ناتوغرا رىقابەت قىلمىشلىرىنى توسۇپ، ئادىل رىقابەتلىشىش ئۈچۈن ياخشى مۇھىت ۋە شارائىت يارىتىشى كېرەك.

گوۋۇيۈەن ناتوغرا رىقابەتكە قارشى تۇرۇش خىزمىتىنى ماسلاشتۇرۇش مېخانىزمى ئورنىتىپ، ناتوغرا رىقابەتكە قارشى تۇرۇشقا دائىر زور سىياسەتلەرنى مۇھاكىمە قىلىپ قارار قىلىدۇ، بازار رىقابىتى تەرتىپىنى ساقلاشقا دائىر زور مەسىلىلەرنى ماس بىر تەرەپ قىلىدۇ.

4-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ سودا-سانائەت مەمۇرىي باشقۇرۇش مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلىدىغان تارماقلىرى ناتوغرا رىقابەت قىلمىشلىرىنى تەكشۈرۈپ بىر تەرەپ قىلىدۇ؛
قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردا باشقا تارماقلارنىڭ تەكشۈرۈپ بىر تەرەپ قىلىشى بەلگىلەنگەن بولسا، شۇ بەلگىلىمە بويىچە بولىدۇ.

5-ماددا دۆلەت بارلىق تەشكىلات ۋە شەخسنىڭ ناتوغرا رىقابەت قىلمىشىنى جەمئىيەت نازارەت قىلىشىغا ئىلھام، مەدەت بېرىدۇ ۋە ئۇنى قوغدايدۇ.

دۆلەت ئورگىنى ۋە ئۇنىڭ خادىملىرى ناتوغرا رىقابەت قىلمىشلىرىنى قوللىماسلىقى، قانات ئاستىغا ئالماسلىقى كېرەك.

ساھە تەشكىلاتلىرى ساھە تەلەپچانلىقىنى كۈچەيتىشى، ئەزالارنىڭ قانۇن بويىچە رىقابەتلىشىشىگە يېتەكچىلىك قىلىشى، ئۇنى قېلىپلاشتۇرۇشى، بازار رىقابىتى تەرتىپىنى قوغدىشى كېرەك.

2-باب ناتوغرا رىقابەت قىلمىشلىرى

6-ماددا تىجارەتچى تۆۋەندىكى ئارىلاشتۇرۇۋېتىش قىلمىشلىرىنى قىلسا بولمايدۇ، كىشىنى باشقىلارنىڭ مەھسۇلاتى ئىكەن ياكى باشقىلار بىلەن مۇئەييەن ئالاقىسى بار ئىكەن دەپ خاتا تونۇتۇپ قويىدۇ :

( 1 ) باشقىلارغا بەلگىلىك تەسىر كۆرسىتىدىغان تاۋار نامى، ئورۇسى، بېزىكى قاتارلىق ئوخشاش ياكى ئوخشاپ كېتىدىغان بەلگىلەرنى ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن ئىشلىتىش؛

( 2 ) باشقىلارنىڭ بەلگىلىك تەسىرى بولغان كارخانا نامى ( قىسقارتىلىپ، دۇكان نامى قاتارلىقلارنى ئۆز مەيلىچە ئىشلىتىش )، ئىجتىمائىي تەشكىلاتنىڭ نامى ( قىسقارتىلمىسى قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ )، ئىسىم-فامىلىسى ( تەخەللۇسى، ئەدەبىي لەقىمى، تەرجىمە نامى قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالغان ) نى ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن ئىشلىتىش؛

( 3 ) باشقىلارنىڭ بەلگىلىك تەسىرى بولغان دائىرە نامى ئاساسىي قىسمى، تور بېكىتى نامى، تور بېتى قاتارلىقلارنى ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن ئىشلىتىش؛

( 4 ) كىشىنى خاتا ھالدا باشقىلارنىڭ مەھسۇلاتى دەپ قارايدىغان ياكى باشقىلار بىلەن مۇئەييەن ئالاقىسى بار بولغان ئارىلاشتۇرۇۋېتىش قىلمىشى.

7-ماددا تىجارەتچىلەر سودا پۇرسىتى ياكى رىقابەت ئەۋزەللىكىگە ئېرىشىش ئۈچۈن، تۆۋەندىكى ئورۇن ياكى شەخسلەرگە پۇل-مال ياكى باشقا ۋاسىتىلەرنى قوللىنىپ پارا بەرسە بولمايدۇ :

( 1 ) قارشى تەرەپ بىلەن سودىلىشىدىغان خىزمەتچى خادىملار؛

( 2 ) سودىلاشقۇچى قارشى تەرەپ ئالاقىدار ئىشلارنى بېجىرىشنى ھاۋالە قىلغان ئورۇن ياكى شەخسلەر؛

( 3 ) خىزمەت ھوقۇقى ياكى تەسىر كۈچىدىن پايدىلىنىپ سودىغا تەسىر يەتكۈزگەن ئورۇن ياكى شەخسلەر.

تىجارەتچى سودا پائالىيىتىدە سودىدىكى قارشى تەرەپكە باھانى ئېنىق چۈشۈرسە ياكى ۋاسىتىچىگە شېرىنكانە بەرسە بولىدۇ.
تىجارەتچى سودىدىكى قارشى تەرەپكە باھانى چۈشۈرگەن، ۋاسىتىچى تەرەپكە شېرىنكانە بەرگەن بولسا، ئەينەن ھېسابقا كىرگۈزۈشى كېرەك.
باھانى چۈشۈرگەن، شېرىنكانىنى قوبۇل قىلغان تىجارەتچىلەرمۇ ھېسابقا ئەينەن كىرگۈزۈشى كېرەك.

تىجارەتچىنىڭ خادىملىرى پارا بەرگەن بولسا، تىجارەتچى ھەرىكىتى دەپ بېكىتىش كېرەك؛
لېكىن، تىجارەتچى شۇ خادىمنىڭ ھەرىكىتىنىڭ تىجارەتچىگە سودا پۇرسىتى ياكى رىقابەت ئەۋزەللىكى يارىتىش بىلەن مۇناسىۋەتسىز ئىكەنلىكىنى ئىسپاتلايدىغان دەلىل-ئىسپاتى بولغانلىرى بۇنىڭ سىرتىدا.

8-ماددا تىجارەتچىلەر ئۆز مەھسۇلاتىنىڭ ئىقتىدارى، ئىقتىدارى، سۈپىتى، سېتىلىش ئەھۋالى، خېرىدارلارغا بەرگەن باھاسى، ئىلگىرى ئېرىشكەن شان-شەرىپى قاتارلىقلارغا قارىتا ساختا ياكى خاتا چۈشەنچە پەيدا قىلىدىغان سودا تەشۋىقاتى ئېلىپ بېرىپ، ئىستېمالچىلارنى ئالدىسا، خاتا يۆنىلىشكە يېتەكلىسە بولمايدۇ.

تىجارەتچىلەر ساختا سودا تەشكىللەش قاتارلىق ئۇسۇللار ئارقىلىق باشقا تىجارەتچىلەرنىڭ ساختا ياكى خاتا چۈشەنچە پەيدا قىلىدىغان سودا تەشۋىقاتى ئېلىپ بېرىشىغا ياردەم بەرسە بولمايدۇ.

9-ماددا تىجارەتچىلەر سودا مەخپىيىتىگە دەخلى-تەرۇز قىلىدىغان تۆۋەندىكى قىلمىشلارنى سادىر قىلسا بولمايدۇ :

( 1 ) ھوقۇقدارنىڭ سودا مەخپىيىتىگە ئوغرىلىق قىلىش، پارا بېرىش، ئالدامچىلىق قىلىش، تەھدىت سېلىش ياكى باشقا ناتوغرا ۋاسىتىلەر بىلەن ئېرىشىۋېلىش؛

( 2 ) ھوقۇقدارنىڭ ئىلگىرىكى ۋاسىتىلەرنى قوللىنىپ ئېرىشكەن سودا مەخپىيىتىنى ئاشكارىلاپ قويۇش، ئىشلىتىش ياكى باشقىلارنىڭ ئىشلىتىشىگە رۇخسەت قىلىش؛

( 3 ) پۈتۈمگە ياكى ھوقۇقدارنىڭ سودا مەخپىيىتىنى ساقلاشقا ئالاقىدار تەلىپىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئۆزى ئىگىلىگەن سودا مەخپىيىتىنى ئاشكارىلاپ قويۇش، ئىشلىتىش ياكى باشقىلارنىڭ ئىشلىتىشىگە رۇخسەت قىلىش.

3-كىشى سودا مەخپىيىتى ھوقۇقدارىنىڭ ئىشچى-خىزمەتچىسى، ئالدىنقى خىزمەتچىسى ياكى باشقا ئورۇن، شەخسنىڭ ئالدىنقى تارماقتا كۆرسىتىلگەن قانۇنغا خىلاپ قىلمىش سادىر قىلغانلىقىنى بىلىپ تۇرۇپ ياكى بىلىشكە تېگىشلىك تۇرۇپ، سودا مەخپىيىتىگە ئېرىشكەن، ئاشكارىلىغان، ئىشلەتكەن ياكى باشقىلارنىڭ ئىشلىتىشىگە رۇخسەت قىلغانلار سودا مەخپىيىتىگە دەخلى-تەرۇز قىلغانلىق بولىدۇ.

بۇ قانۇندا ئېيتىلغان سودا مەخپىيىتى ئامما بىلمەيدىغان، سودا قىممىتىگە ئىگە بولغان ھەمدە ھوقۇقدار مۇناسىپ مەخپىيەتلىكنى ساقلاش تەدبىرى قوللانغان تېخنىكا ئۇچۇرى ۋە تىجارەت ئۇچۇرىنى كۆرسىتىدۇ.

10-ماددا تىجارەتچىلەرنىڭ مۇكاپاتلىق سېتىشىدا تۆۋەندىكى ئەھۋاللار كۆرۈلسە بولمايدۇ :

( 1 ) تەسىس قىلىنغان مۇكاپاتنىڭ تۈرى، مۇكاپاتنى نەقلەشتۈرۈش شەرتى، مۇكاپات سوممىسى ياكى مۇكاپات بۇيۇمى قاتارلىق مۇكاپاتلىق سېتىش ئۇچۇرلىرى ئېنىق بولمىسا، مۇكاپاتنى نەقلەشتۈرۈشكە تەسىر يېتىدۇ؛

( 2 ) مۇكاپاتلىق دەپ يالغان سۆزلەش ياكى ئىچكى قىسىمدىكى خادىملارنى مۇكاپاتقا ئېرىشتۈرۈشتەك ئالدامچىلىق ئۇسۇلىنى قوللىنىپ مۇكاپاتلىق سېتىش؛

( 3 ) مۇكاپات تارتىش شەكلىدىكى مۇكاپاتلىق سېتىش، ئەڭ يۇقىرى مۇكاپات سوممىسى 50 مىڭ يۈەندىن ئاشىدۇ.

11-ماددا تىجارەتچىلەر ساختا ئۇچۇر ياكى ئازدۇرۇش خاراكتېرلىك ئۇچۇرلارنى ئويدۇرۇپ چىقىرىپ، تارقىتىپ، رىقابەتچىسىنىڭ سودا ئىناۋىتى، تاۋار ئىناۋىتىگە زىيان سالسا بولمايدۇ.

12-ماددا تىجارەتچىلەر توردىن پايدىلىنىپ ئىشلەپچىقىرىش-تىجارەت پائالىيىتى بىلەن شۇغۇللىنىشتا، مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىلەرگە رىئايە قىلىشى كېرەك.

تىجارەتچى تېخنىكا ۋاسىتىسىدىن پايدىلىنىپ، خېرىدارنىڭ تاللىشىغا ياكى باشقا ئۇسۇللارنى قوللىنىپ، باشقا تىجارەتچىلەرنىڭ قانۇنلۇق تەمىنلىشىگە توسقۇنلۇق قىلىدىغان، بۇزغۇنچىلىق قىلىدىغان تۆۋەندىكى تور مەھسۇلاتى ياكى مۇلازىمىتىنىڭ نورمال يۈرۈشۈشىگە تەسىر يەتكۈزىدىغان قىلمىشلارنى سادىر قىلسا بولمايدۇ :

( 1 ) باشقا تىجارەتچىلەرنىڭ ماقۇللۇقىنى ئالماي تۇرۇپ، ئۇلار قانۇنلۇق تەمىنلىگەن تور مەھسۇلاتى ياكى مۇلازىمىتىگە ئۇلانما قىستۇرۇش، مەجبۇرىي نىشان ئۆزگەرتىش؛

( 2 ) خېرىدارلارنى باشقا تىجارەتچىلەر قانۇنلۇق تەمىنلىگەن تور مەھسۇلاتى ياكى مۇلازىمىتىنى ئۆزگەرتىش، تاقاش، چۈشۈرۈشكە ئازدۇرۇش، ئالداش، مەجبۇرلاش؛

( 3 ) باشقا تىجارەتچىلەر قانۇنلۇق تەمىنلىگەن تور مەھسۇلاتى ياكى مۇلازىمىتىگە يامان غەرەزدە قوشۇلمىسا؛

( 4 ) باشقا تىجارەتچىلەر قانۇنلۇق تەمىنلىگەن تور مەھسۇلاتى ياكى مۇلازىمەتنىڭ نورمال يۈرۈشۈشىگە توسقۇنلۇق قىلىدىغان، بۇزغۇنچىلىق قىلىدىغان باشقا قىلمىشلار.

3-باب ناتوغرا رىقابەتكە چېتىشلىق قىلمىشلارنى تەكشۈرۈش

13-ماددا نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش تارمىقى ناتوغرا رىقابەت قىلمىشلىرىغا چېتىشلىق قىلمىشلارنى تەكشۈرۈشتە تۆۋەندىكى تەدبىرلەرنى قوللانسا بولىدۇ :

（一）进入涉嫌不正当竞争行为的经营场所进行检查；

( 2 ) تەكشۈرۈلۈۋاتقان تىجارەتچى، مەنپەئەتدارلار ۋە باشقا مۇناسىۋەتلىك ئورۇن، شەخسلەردىن سوراش، ئۇلاردىن مۇناسىۋەتلىك ئەھۋاللارنى چۈشەندۈرۈشنى ياكى تەكشۈرۈلۈش ھەرىكىتىگە مۇناسىۋەتلىك باشقا ماتېرىياللارنى بېرىشنى تەلەپ قىلىش؛

( 3 ) ناتوغرا رىقابەت قىلمىشىغا چېتىشلىق كېلىشىم، ھېسابات دەپتىرى، تالون، ھۆججەت، خاتىرە، كەسپىي خەت-چەك ۋە باشقا ماتېرىياللارنى سۈرۈشتۈرۈش، كۆپەيتىش؛

( 4 ) ناتوغرا رىقابەت قىلمىشىغا چېتىشلىق پۇل-ماللارنى پېچەتلەش، تۇتۇپ قېلىش؛

( 5 ) ناتوغرا رىقابەت قىلمىشىغا چېتىشلىق تىجارەتچىنىڭ بانكا ھېساباتىنى سۈرۈشتۈرۈش.

ئالدىنقى تارماقتا بەلگىلەنگەن تەدبىرنى قوللىنىشنى نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش تارمىقىنىڭ ئاساسلىق مەسئۇلىغا يازما دوكلات قىلىش ھەمدە تەستىقلىتىش كېرەك.
ئالدىنقى تارماقنىڭ ( 4 )، ( 5 ) تارماقچىسىدا بەلگىلەنگەن تەدبىرنى قوللىنىشتا، رايون بار شەھەر دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتى نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش تارمىقىنىڭ ئاساسلىق مەسئۇلىغا يازما دوكلات قىلىش ھەمدە تەستىقلىتىش كېرەك.

نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش تارماقلىرى ناتوغرا رىقابەتكە چېتىشلىق قىلمىشلارنى تەكشۈرۈشتە «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ مەمۇرىي مەجبۇرلاش قانۇنى»ۋە باشقا ئالاقىدار قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردىكى بەلگىلىمىگە رىئايە قىلىشى ھەمدە تەكشۈرۈپ بىر تەرەپ قىلىش نەتىجىسىنى جەمئىيەتكە ۋاقتىدا ئاشكارىلىشى كېرەك.

14-ماددا نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش تارمىقى ناتوغرا رىقابەت قىلمىشىغا چېتىشلىق قىلمىشلارنى تەكشۈرگەندە، تەكشۈرۈلگەن تىجارەتچى، مەنپەئەتدارلار ھەم باشقا مۇناسىۋەتلىك ئورۇن، شەخسلەر مۇناسىۋەتلىك ماتېرىيال ياكى ئەھۋاللارنى ئەينەن تەمىنلىشى كېرەك.

15-ماددا نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش تارمىقى ۋە ئۇنىڭ خادىملىرىنىڭ تەكشۈرۈش جەريانىدا بىلىپ قالغان سودا مەخپىيىتىنى ساقلاش مەجبۇرىيىتى بار.

16-ماددا ناتوغرا رىقابەت قىلمىشلىرىغا چېتىشلىق ھەرقانداق ئورۇن ۋە شەخس نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش تارمىقىغا پاش قىلىشقا ھوقۇقلۇق، نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش تارمىقى پاش قىلىشنى تاپشۇرۇۋالغاندىن كېيىن قانۇن بويىچە ۋاقتىدا بىر تەرەپ قىلىشى كېرەك.

نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش تارمىقى پاش قىلىشنى جەمئىيەتكە قوبۇل قىلىش تېلېفون نومۇرى، خەت ساندۇقى ياكى ئېلېكتىرونلۇق يوللانما ئادرېسىنى ئاشكارا قوبۇل قىلىشى ھەمدە پاش قىلغۇچىنىڭ مەخپىيەتلىكىنى ساقلىشى كېرەك.
ھەقىقىي ئىسىم بىلەن پاش قىلغان ھەمدە مۇناسىۋەتلىك پاكىت ۋە دەلىل-ئىسپاتلارنى تەمىنلىگەن نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش تارمىقى بىر تەرەپ قىلىش نەتىجىسىنى پاش قىلغۇچىغا ئۇقتۇرۇشى كېرەك.

4-باب قانۇن جاۋابكارلىقى

17-ماددا تىجارەتچىلەردىن مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، باشقىلارغا زىيان سالغانلىرى قانۇن بويىچە ھەق تەلەپ جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك.

تىجارەتچىلەرنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتى ناتوغرا رىقابەت قىلمىشى سەۋەبىدىن زىيانغا ئۇچرىسا، خەلق سوت مەھكىمىسىگە دەۋا قىلسا بولىدۇ.

ناتوغرا رىقابەت قىلمىشى سەۋەبىدىن زىيانغا ئۇچرىغان تىجارەتچىنىڭ تۆلەم سوممىسى ھوقۇقى چېقىلىش سەۋەبىدىن ئۇچرىغان ئەمەلىي زىيىنىغا قاراپ بېكىتىلىدۇ؛
ئەمەلىي زىياننى ھېسابلاش تەس بولسا، ھوقۇققا چېقىلغۇچىنىڭ ھوقۇققا چېقىلىش سەۋەبىدىن ئېرىشكەن مەنپەئىتىگە ئاساسەن بېكىتىلىدۇ.
تۆلەم سوممىسى تىجارەتچىنىڭ ھوقۇققا چېقىلىش قىلمىشىنى توسۇش ئۈچۈن تۆلىگەن مۇۋاپىق چىقىمىنىمۇ ئۆز ئىچىگە ئېلىشى كېرەك.

تىجارەتچىلەر مۇشۇ قانۇننىڭ 6-، 9-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ھوقۇقدارنىڭ ھوقۇقى چېقىلىش سەۋەبىدىن ئۇچرىغان ئەمەلىي زىيىنى، ھوقۇققا چېقىلغۇچىنىڭ ھوقۇققا چېقىلىش سەۋەبىدىن ئېرىشكەن مەنپەئىتىنى بېكىتكىلى بولمىسا، خەلق سوت مەھكىمىسى ھوقۇققا چېقىلىش قىلمىشى ئەھۋالىغا قاراپ ھوقۇقدارغا 3 مىليون يۈەندىن تۆۋەن تۆلەم بېرىشكە ھۆكۈم چىقىرىدۇ.

18-ماددا تىجارەتچىلەردىن مۇشۇ قانۇننىڭ 6-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپ ھالدا ئارىلاشتۇرۇۋېتىش قىلمىشى سادىر قىلغانلىرىنى نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش تارمىقى قانۇنغا خىلاپ قىلمىشىنى توختىتىشقا بۇيرۇيدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاۋارلىرىنى مۇسادىرە قىلىدۇ.
قانۇنغا خىلاپ تىجارەت سوممىسى 50 مىڭ يۈەندىن ئاشقانلىرىغا قوشۇمچە قانۇنغا خىلاپ تىجارەت سوممىسىنىڭ بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلسا بولىدۇ؛
قانۇنغا خىلاپ تىجارەت سوممىسى بولمىغان ياكى قانۇنغا خىلاپ تىجارەت مىقدارى 50 مىڭ يۈەنگە يەتمىسە، قوشۇمچە 250 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلسا بولىدۇ.
قىلمىشى ئېغىر بولغانلىرىنىڭ تىجارەت كىنىشكىسى بىكار قىلىنىدۇ.

تىجارەتچى تىزىملاتقان كارخانا نامى مۇشۇ قانۇننىڭ 6-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپ بولسا، نامىنى ئۆزگەرتىشنى ۋاقتىدا بېجىرىشى كېرەك؛
نامىنى ئۆزگەرتىشتىن بۇرۇن، ئەسلىدىكى كارخانىنى تىزىملىغۇچى ئورگان بىرلىككە كەلگەن ئىجتىمائىي ئىناۋەت كودىنى نامىنىڭ ئورنىغا دەسسىتىدۇ.

19-ماددا تىجارەتچىلەر مۇشۇ قانۇننىڭ 7-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ باشقىلارغا پارا بەرسە، نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش تارمىقى قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ، 100 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 300 مىليون يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ.
قىلمىشى ئېغىر بولغانلىرىنىڭ تىجارەت كىنىشكىسى بىكار قىلىنىدۇ.

20-ماددا تىجارەتچىلەر مۇشۇ قانۇننىڭ 8-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئۆزىنىڭ تاۋارلىرىغا قارىتا ساختا ياكى خاتا چۈشەنچە پەيدا قىلىدىغان سودا تەشۋىقاتى ئېلىپ بارسا ياكى ساختا سودا تەشكىللەش قاتارلىق ئۇسۇللار ئارقىلىق باشقا تىجارەتچىلەرنىڭ ساختا ياكى خاتا چۈشىنىش كەلتۈرىدىغان سودا تەشۋىقاتى ئېلىپ بېرىشىغا ياردەم بەرسە، نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش تارمىقى قانۇنغا خىلاپ قىلمىشىنى توختىتىشقا بۇيرۇيدۇ،
200 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 1 مىليون يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلارغا 1 مىليون يۈەندىن يۇقىرى، 2 مىليون يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ، تىجارەت كىنىشكىسى بىكار قىلىنسا بولىدۇ.

تىجارەتچىلەردىن مۇشۇ قانۇننىڭ 8-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلغانلىرى ساختا ئېلان چىقارغانلىرىغا «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ئېلان قانۇنى»دىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.

21-ماددا تىجارەتچىلەردىن مۇشۇ قانۇننىڭ 9-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ سودا مەخپىيىتىگە چېقىلغانلىرىنى نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش تارمىقى قانۇنغا خىلاپ قىلمىشىنى توختىتىشقا بۇيرۇيدۇ، 100 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىرلىرىغا بەش يۈز مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، ئۈچ مىليون يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.

22-ماددا تىجارەتچىلەردىن مۇشۇ قانۇننىڭ 10-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپ ھالدا مۇكاپاتلىق ساتقانلىرىنى نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش تارمىقى قانۇنغا خىلاپ قىلمىشىنى توختىتىشقا بۇيرۇيدۇ، 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ.

23-ماددا تىجارەتچىلەردىن مۇشۇ قانۇننىڭ 11-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، رىقابەتچىسىنىڭ سودا ئىناۋىتى، تاۋار ئىناۋىتىگە زىيان سالغانلىرىنى نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش تارمىقى قانۇنغا خىلاپ قىلمىشىنى توختىتىشقا، تەسىرىنى تۈگىتىشكە بۇيرۇيدۇ، 100 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىرلىرىغا بەش يۈز مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، ئۈچ مىليون يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.

24-ماددا تىجارەتچىلەردىن مۇشۇ قانۇننىڭ 12-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، باشقا تىجارەتچىلەرنىڭ قانۇنلۇق تەمىنلىگەن تور مەھسۇلاتى ياكى مۇلازىمىتىنىڭ نورمال يۈرۈشۈشىگە توسقۇنلۇق قىلغان، بۇزغۇنچىلىق قىلغانلىرىنى نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش تارمىقى قانۇنغا خىلاپ قىلمىشىنى توختىتىشقا بۇيرۇيدۇ، 100 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىرلىرىغا بەش يۈز مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، ئۈچ مىليون يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.

25-ماددا تىجارەتچىلەردىن مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ ناتوغرا رىقابەت بىلەن شۇغۇللانغانلىرىدا، قانۇنغا خىلاپ قىلمىشىنىڭ خەۋپ ئاقىۋىتىنى تەشەببۇسكارلىق بىلەن تۈگەتكەن ياكى يېنىكلەتكەنلىرىگە قانۇندا بەلگىلەنگەن ئەھۋاللار كۆرۈلسە، قانۇن بويىچە يېنىك ياكى مەمۇرىي جازا بېرىلىدۇ؛
قانۇنغا خىلاپ قىلمىشى يېنىك بولغان ھەمدە ۋاقتىدا تۈزىتىلگەن، خەۋپلىك ئاقىۋەت پەيدا قىلمىغانلارغا مەمۇرىي جازا بېرىلمەيدۇ.

26-ماددا تىجارەتچىلەردىن مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ ناتوغرا رىقابەت بىلەن شۇغۇللىنىپ، مەمۇرىي جازا بېرىلگەنلىرىنى نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش تارمىقى ئىناۋەت خاتىرىسىگە خاتىرىلەيدۇ ھەمدە مۇناسىۋەتلىك قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردىكى بەلگىلىمە بويىچە ئېلان قىلىدۇ.

27-ماددا تىجارەتچىلەر مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلسا، ھەق تەلەپ جاۋابكارلىقى، مەمۇرىي جاۋابكارلىق ۋە جىنايى جاۋابكارلىقنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك، ئۇلارنىڭ مال-مۈلكى تۆلەشكە يەتمىسە، ئالدى بىلەن ھەق تەلەپ جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئېلىشقا ئىشلىتىدۇ.

28-ماددا نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش تارمىقىدىن مۇشۇ قانۇن بويىچە مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلىشقا دەخلى يەتكۈزۈپ، تەكشۈرۈشنى رەت قىلغان، توسقۇنلۇق قىلغانلىرىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش تارمىقى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، شەخسلەرگە 5000 يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويسا، ئورۇنلارغا 50 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە بەرسە بولىدۇ ھەمدە جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنى قانۇن بويىچە ئامانلىق باشقۇرۇش جازاسى بەرسە بولىدۇ.

29-ماددا ئالاقىدارلار نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش تارمىقىنىڭ قارارىغا قايىل بولمىسا، قانۇن بويىچە مەمۇرىي قايتا قاراپ چىقىشنى ئىلتىماس قىلسا ياكى مەمۇرىي دەۋا قىلسا بولىدۇ.

30-ماددا نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش تارمىقىنىڭ خادىملىرىدىن خىزمەت ھوقۇقىدىن كەلسە-كەلمەس پايدىلانغان، خىزمەتتە بىپەرۋالىق قىلغان، نەپسانىيەتچىلىك قىلغانلىرى ياكى تەكشۈرۈش جەريانىدا بىلىپ قالغان سودا مەخپىيىتىنى ئاشكارىلاپ قويغانلىرىغا قانۇن بويىچە چارە كۆرۈلىدۇ.

31-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلەر قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

5-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ

32-ماددا بۇ قانۇن 2018-يىل 1-ئاينىڭ 1-كۈنىدىن باشلاپ يولغا قويۇلىدۇ.