( 2015-يىل 12-ئاينىڭ 27-كۈنى 12-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ 18-يىغىنىدا ماقۇللاندى )
جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ئائىلە زۇلۇمىغا قارشى تۇرۇش قانۇنى
مۇندەرىجە
1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ
2-باب ئائىلە زۇلۇمىنىڭ ئالدىنى ئېلىش
3-باب ئائىلە زوراۋانلىقىنى بىر تەرەپ قىلىش
4-باب جىسمانىي بىخەتەرلىكنى قوغداش بۇيرۇقى
5-باب قانۇن جاۋابكارلىقى
6-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ
1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ
1-ماددا بۇ قانۇن ئائىلە زۇلۇمىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى توسۇش، ئائىلە ئەزالىرىنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىنى قوغداش، باراۋەر، ئىناق، مەدەنىي ئائىلە مۇناسىۋىتىنى قوغداش، ئائىلە ئىناقلىقى ۋە جەمئىيەت مۇقىملىقىنى ئىلگىرى سۈرۈش مەقسىتىدە چىقىرىلدى.
2-ماددا بۇ قانۇندا ئېيتىلغان ئائىلە زۇلۇمى ئائىلە ئەزالىرى ئارا ئۇرۇش، باغلاش، زەخىملەندۈرۈش، جىسمانىي ئەركىنلىكنى چەكلەش شۇنىڭدەك دائىملىق تىللاش، قورقۇتۇش قاتارلىق ئۇسۇللار بىلەن جىسمانىي، روھىي جەھەتتىن زىيانكەشلىك قىلىش قىلمىشىنى كۆرسىتىدۇ.
3-ماددا ئائىلە ئەزالىرى ئۆزئارا ياردەم بېرىشى، ئۆزئارا كۆيۈنۈشى، ئىناق ئۆتۈشى، ئائىلىدىكى مەجبۇرىيىتىنى ئادا قىلىشى كېرەك.
ئائىلە زۇلۇمىغا قارشى تۇرۇش − دۆلەت، جەمئىيەت ۋە ھەربىر ئائىلىنىڭ ئورتاق مەسئۇلىيىتى.
دۆلەت ھەرقانداق شەكىلدىكى ئائىلە زۇلۇمىنى مەنئى قىلىدۇ.
4-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئاياللار، بالىلار خىزمىتىگە مەسئۇل ئاپپاراتى مۇناسىۋەتلىك تارماقلارنىڭ ئائىلە زۇلۇمىغا قارشى تۇرۇش خىزمىتىنى ياخشى ئىشلىشىنى تەشكىللەش، ماسلاشتۇرۇش، يېتەكچىلىك قىلىش، ھەيدەكچىلىك قىلىشقا مەسئۇل بولىدۇ.
ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى، ئەدلىيە ئورگانلىرى، خەلق تەشكىلاتلىرى، ئىجتىمائىي تەشكىلاتلار، شەھەر ئاھالە كومىتېتلىرى، كەنت ئاھالە كومىتېتلىرى، كارخانا، كەسپىي ئورۇنلار مۇشۇ قانۇن ۋە مۇناسىۋەتلىك قانۇنلاردىكى بەلگىلىمە بويىچە ئائىلە زۇلۇمىغا قارشى تۇرۇش خىزمىتىنى ياخشى ئىشلىشى كېرەك.
ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى ئائىلە زۇلۇمىغا قارشى تۇرۇش خىزمىتىگە زۆرۈر خىراجەت كاپالىتى بېرىشى كېرەك.
5-ماددا ئائىلە زۇلۇمىغا قارشى تۇرۇش خىزمىتىدە ئالدىنى ئېلىشنى ئاساس قىلىش، تەربىيە بېرىش، تۈزەش بىلەن جازالاشنى بىرلەشتۈرۈش پىرىنسىپىغا ئەمەل قىلىنىدۇ.
ئائىلە زۇلۇمىغا قارشى خىزمەتتە زىيانلانغۇچىنىڭ ھەقىقىي ئارزۇسىغا ھۆرمەت قىلىش، ئالاقىدارلارنىڭ شەخسىيىتىنى قوغداش كېرەك.
قۇرامىغا يەتمىگەنلەر، ياشانغانلار، مېيىپلەر، ھامىلىدارلىق مەزگىلى ۋە بالا ئېمىتىۋاتقان ئاياللار، ئېغىر كېسەللەر ئائىلە زۇلۇمىغا ئۇچرىسا، ئالاھىدە قوغداش كېرەك.
2-باب ئائىلە زۇلۇمىنىڭ ئالدىنى ئېلىش
6-ماددا دۆلەت ئائىلە گۈزەل ئەخلاقى تەشۋىق-تەربىيەسىنى قانات يايدۇرۇپ، ئائىلە زۇلۇمىغا قارشى تۇرۇش بىلىملىرىنى ئومۇملاشتۇرۇپ، پۇقرالارنىڭ ئائىلە زۇلۇمىگە قارشى تۇرۇش ئېڭىنى كۈچەيتىدۇ.
ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى، كوممۇنىستىك ياشلار ئىتتىپاقى، ئاياللار بىرلەشمىسى، مېيىپلەر بىرلەشمىسى ئۆز خىزمىتى دائىرىسىدە ئائىلە گۈزەل ئەخلاقى ۋە ئائىلە زۇلمىغا قارشى تۇرۇش تەشۋىق-تەربىيەسىنى تەشكىللەپ قانات يايدۇرۇشى كېرەك.
رادىيو، تېلېۋىزىيە، گېزىت-ژۇرنال، تور قاتارلىقلاردا ئائىلە گۈزەل ئەخلاقى ۋە ئائىلە زۇلۇمىغا قارشى تۇرۇش تەشۋىقاتىنى قانات يايدۇرۇش كېرەك.
مەكتەپلەر، يەسلىلەر ئائىلە گۈزەل ئەخلاقى ۋە ئائىلە زۇلۇمىغا قارشى تۇرۇش تەربىيەسىنى قانات يايدۇرۇشى كېرەك.
7-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى، ئەدلىيە ئورگانلىرى، ئاياللار بىرلەشمىسى ئائىلە زۇلۇمىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى توسۇشنى كەسپىي تەربىيەلەش ۋە ئىستاتىستىكا خىزمىتىگە كىرگۈزۈشى كېرەك.
داۋالاش ئاپپاراتى ئائىلە زۇلۇمىغا ئۇچرىغۇچىنى داۋالاش خاتىرىسىنى ياخشى قالدۇرۇشى كېرەك.
8-ماددا يېزىلىق، بازارلىق خەلق ھۆكۈمىتى، كوچا ئىش باشقارمىسى ئائىلە زۇلۇمىنىڭ ئالدىنى ئېلىش خىزمىتىنى تەشكىللەپ قانات يايدۇرۇشى، شەھەر ئاھالە كومىتېتى، كەنت ئاھالە كومىتېتى، جەمئىيەت خىزمىتى مۇلازىمەت ئاپپاراتى ماسلىشىشى، ھەمكارلىشىشى كېرەك.
9-ماددا ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى ئىجتىمائىي خىزمەت مۇلازىمەت ئاپپاراتى قاتارلىق ئىجتىمائىي تەشكىلاتلارنىڭ پىسخىكا ساغلاملىقى بويىچە مەسلىھەت بېرىش، ئائىلە مۇناسىۋىتىگە يېتەكچىلىك قىلىش، ئائىلە زۇلۇمىنىڭ ئالدىنى ئېلىش بىلىملىرى تەربىيەسى قاتارلىق مۇلازىمەتلەرنى قانات يايدۇرۇشىنى قوللىشى كېرەك.
10-ماددا خەلق مۇرەسسە تەشكىلاتلىرى ئائىلە ماجىرالىرىنى قانۇن بويىچە مۇرەسسە قىلىپ، ئائىلە زۇلۇمىنىڭ ئالدىنى ئېلىشى ۋە ئازايتىشى كېرەك.
11-ماددا ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇن شۇ ئورۇندىكى كىشىلەردە ئائىلە زۇلۇمى پەيدا قىلىش ئەھۋالىنى بايقىسا، تەنقىد-تەربىيە بېرىشى ھەمدە ئائىلىدىكى زىددىيەتنى مۇرەسسە قىلىش، تۈگىتىش خىزمىتىنى ياخشى ئىشلىشى كېرەك.
12-ماددا قۇرامىغا يەتمىگەنلەرنىڭ ۋەسىيلىرى مەدەنىي ئۇسۇلدا ئائىلە تەربىيەسى بېرىشى، ۋەسىيلىك ۋە تەربىيە مەسئۇلىيىتىنى قانۇن بويىچە ئادا قىلىشى كېرەك، ئائىلە زۇلۇمى سېلىشقا يول قويۇلمايدۇ.
3-باب ئائىلە زوراۋانلىقىنى بىر تەرەپ قىلىش
13-ماددا ئائىلە زۇلۇمىدا زىيانلانغۇچى ۋە ئۇنىڭ قانۇندا بەلگىلەنگەن ۋاكالەتچىسى، يېقىن تۇغقانلىرى زىيانلانغۇچى ياكى زىيانلانغۇچى تۇرۇشلۇق ئورۇن، شەھەر ئاھالە كومىتېتى، كەنت ئاھالە كومىتېتى، ئاياللار بىرلەشمىسى قاتارلىق ئورۇنلارغا ئەرز قىلسا، ئىنكاس قىلسا ياكى ياردەم تەلەپ قىلسا بولىدۇ.
مۇناسىۋەتلىك ئورۇنلار ئائىلە زۇلۇمى بىلەن قىلىنغان ئەرز-شىكايەت، ئىنكاس ياكى ياردەم تەلىپىنى تاپشۇرۇۋالغاندىن كېيىن ياردەم بېرىشى، بىر تەرەپ قىلىشى كېرەك.
ئائىلە زۇلۇمىدا زىيانلانغۇچى ۋە ئۇنىڭ قانۇندا بەلگىلەنگەن ۋاكالەتچىسى، يېقىن تۇغقانلىرى جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنىغا دېلو مەلۇم قىلسىمۇ ياكى خەلق سوت مەھكىمىسىگە قانۇن بويىچە دەۋا قىلسىمۇ بولىدۇ.
ئورۇن، شەخسلەر يۈز بېرىۋاتقان ئائىلە زوراۋانلىقى قىلمىشىنى بايقىسا، ۋاقتىدا نەسىھەت قىلىپ توسۇشقا ھوقۇقلۇق.
14-ماددا مەكتەپ، بالىلار باغچىسى، داۋالاش ئاپپاراتى، شەھەر ئاھالە كومىتېتى، كەنت ئاھالە كومىتېتى، ئىجتىمائىي خىزمەت مۇلازىمەت ئاپپاراتى، قۇتقۇزۇشنى باشقۇرۇش ئاپپاراتى، پاراۋانلىق ئاپپاراتى ۋە ئۇنىڭ خادىملىرى خىزمەت جەريانىدا ھەق تەلەپ ھەرىكەت ئىقتىدارى يوقلار، ھەق تەلەپ ھەرىكەت ئىقتىدارىنى چەكلىگەنلەرنىڭ ئائىلە زۇلۇمىغا ئۇچرىغانلىقى ياكى گۇمانىي ئۇچرىغانلىقىنى بايقىسا، جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنىغا ۋاقتىدا دېلو مەلۇم قىلىشى كېرەك.
جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنى دېلو مەلۇم قىلغۇچىنىڭ ئۇچۇرىنى مەخپىي تۇتۇشى كېرەك.
15-ماددا جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنى ئائىلە زۇلۇمىغا دائىر دېلونى تاپشۇرۇۋالغاندىن كېيىن، ۋاقتىدا ساقچى چىقىپ، ئائىلە زۇلۇمىنى توسۇشى، مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمە بويىچە تەكشۈرۈپ دەلىل-ئىسپات ئېلىشى، زىيانلانغۇچىنىڭ داۋالىنىشىغا، يارىلىنىش ئەھۋالىنى بېكىتىشىگە ياردەملىشىشى كېرەك.
ھەق تەلەپ ھەرىكەت ئىقتىدارى يوقلار، ھەق تەلەپ ھەرىكەت ئىقتىدار چەكلەنگەنلەر ئائىلە زۇلۇمى سەۋەبىدىن ئېغىر زىيانغا ئۇچرىغان، جىسمانىي بىخەتەرلىك تەھدىتىگە ئۇچرىغان ياكى ھالىدىن خەۋەر ئالىدىغان ئادەم چىقماسلىق قاتارلىق خەتەرلىك ھالەتتە قالغاندا، جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنى خەلق ئىشلىرى تارمىقىغا ئۇنى ۋاقىتلىق پاناھلاندۇرۇش ئورنى، قۇتقۇزۇشنى باشقۇرۇش ئاپپاراتى ياكى پاراۋانلىق ئاپپاراتىغا ئورۇنلاشتۇرۇشنى ئۇقتۇرۇشى ۋە ئۇنىڭغا ھەمكارلىشىشى كېرەك.
16-ماددا ئائىلىدە زوراۋانلىق قىلىش قىلمىشى يېنىكرەك بولۇپ، قانۇن بويىچە ئامانلىق باشقۇرۇش جازاسى بېرىلمىگەنلەرگە جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنى زىيانكەشلىك قىلغۇچىغا تەنقىد-تەربىيە بېرىدۇ ياكى ئاگاھلاندۇرۇشنامە بېرىدۇ.
ئاگاھلاندۇرۇشنامە باشقىلارغا زىيانكەشلىك قىلغۇچىنىڭ سالاھىيەت ئۇچۇرى، ئائىلە زۇلۇمى قىلىش پاكىتىنى بايان قىلىش، باشقىلارغا زىيانكەشلىك قىلىپ ئائىلە زۇلىمى سېلىشنى مەنئى قىلىش قاتارلىق مەزمۇنلارنى ئۆز ئىچىگە ئېلىشى كېرەك.
17-ماددا جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنى ئاگاھلاندۇرۇشنى زىيانلانغۇچىغا، زىيانلانغۇچىغا تاپشۇرۇپ بېرىشى ھەمدە شەھەر ئاھالە كومىتېتى، كەنت ئاھالە كومىتېتىغا ئۇقتۇرۇش قىلىشى كېرەك.
ئاھالە كومىتېتى، كەنت ئاھالە كومىتېتى، جامائەت خەۋپسىزلىكى ساقچىخانىسى ئاگاھلاندۇرۇشنامىنى تاپشۇرۇۋالغان زىيانكەشلىك قىلغۇچى، زىيانلانغۇچىنى تەكشۈرۈشى، زىيانكەشلىك قىلغۇچىنىڭ ئائىلە زۇلۇمى قىلماسلىقىنى نازارەت قىلىشى كېرەك.
18-ماددا ناھىيە دەرىجىلىك ياكى رايون بار شەھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتى ئۆز ئالدىغا ياكى قۇتقۇزۇش-ياردەم بېرىشنى باشقۇرۇش ئاپپاراتىغا تايىنىپ ۋاقىتلىق پاناھلىنىش ئورنى قۇرۇپ، ئائىلە زۇلۇمىغا ئۇچرىغۇچىغا ۋاقىتلىق تۇرمۇش ياردىمى بەرسە بولىدۇ.
19-ماددا قانۇن ياردىمى ئاپپاراتى ئائىلە زۇلۇمىدا زىيانلانغۇچىغا قانۇن بويىچە قانۇن ياردىمى بېرىشى كېرەك.
خەلق سوت مەھكىمىسى ئائىلە زۇلۇمىغا ئۇچرىغۇچىدىن قانۇن بويىچە كېچىكتۈرۈپ ئېلىشى، كېمەيتىپ ئېلىشى ياكى دەۋا ھەققىنى كەچۈرۈم قىلىشى كېرەك.
20-ماددا خەلق سوت مەھكىمىلىرى ئائىلە زۇلۇمىغا چېتىلىدىغان دېلولارنى قاراپ چىقىشتا، جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنىنىڭ ساقچى چىقىش خاتىرىسى، ئاگاھلاندۇرۇشنامىسى، يارلىنىشنى باھالاش پىكرى قاتارلىق دەلىل-ئىسپاتلارغا ئاساسەن، ئائىلە زۇلۇمى پاكىتىنى بېكىتسە بولىدۇ.
21-ماددا ۋەسىيلەردىن ۋەسىيلىك قىلىنغۇچىنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىگە ئېغىر زىيان سالغانلىرى خەلق سوت مەھكىمىسى ۋەسىيلىك قىلىنغۇچىنىڭ يېقىن تۇغقانلىرى، شەھەر ئاھالە كومىتېتى، كەنت ئاھالە كومىتېتى، ناھىيە دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ خەلق ئىشلىرى تارمىقى قاتارلىق ئالاقىدار خادىملار ياكى ئورۇنلارنىڭ ئىلتىماسىغا ئاساسەن، ئۇلارنىڭ ۋەسىيلىك سالاھىيىتىنى قانۇن بويىچە بىكار قىلىپ، باشقا ۋەسىي بەلگىلەپ بەرسە بولىدۇ.
ۋەسىيلىك سالاھىيىتى بىكار قىلىنغان زىيانلانغۇچى مۇناسىپ قاراش، بېقىش، بېقىش خىراجىتىنى داۋاملىق ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك.
22-ماددا ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى، كوممۇنىستىك ياشلار ئىتتىپاقى، ئاياللار بىرلەشمىسى، مېيىپلەر بىرلەشمىسى، شەھەر ئاھالە كومىتېتى، كەنت ئاھالە كومىتېتى قاتارلىقلار ئائىلە زۇلۇمى سالغان زىيانلانغۇچىغا قانۇنچىللىق تەربىيەسى بېرىشى، زۆرۈر تېپىلغاندا زىيانلانغۇچىغا ۋە زىيانلانغۇچىغا پىسخىكا جەھەتتىن يېتەكچىلىك قىلسا بولىدۇ.
4-باب جىسمانىي بىخەتەرلىكنى قوغداش بۇيرۇقى
23-ماددا ئالاقىدارلار ئائىلە زۇلۇمىغا ئۇچراش ياكى ئائىلە زۇلۇمىگە ئۇچراشتەك رېئال خەۋپكە ئۇچراش سەۋەبىدىن خەلق سوت مەھكىمىسىگە جىسمانىي بىخەتەرلىكنى قوغداش بۇيرۇقى چىقىرىشنى ئىلتىماس قىلسا، خەلق سوت مەھكىمىسى قوبۇل قىلىشى كېرەك.
ئالاقىدارلار ھەق تەلەپ ھەرىكەت ئىقتىدارى يوق، ھەق تەلەپ ھەرىكەت ئىقتىدار چەكلەنگەن كىشىلەرنى كۆرسىتىش ياكى مەجبۇرلاش، تەھدىت سېلىش قاتارلىق سەۋەبلەر بىلەن جىسمانىي بىخەتەرلىكنى قوغداش بۇيرۇقى چىقىرىشنى ئىلتىماس قىلالمىسا، ئۇلارنىڭ يېقىن تۇغقانلىرى، جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنى، ئاياللار بىرلەشمىسى، شەھەر ئاھالە كومىتېتى، كەنت ئاھالە كومىتېتى، قۇتقۇزۇش-ياردەم بېرىشنى باشقۇرۇش ئاپپاراتى ۋاكالىتەن ئىلتىماس قىلسا بولىدۇ.
24-ماددا جىسمانىي بىخەتەرلىكنى قوغداش بۇيرۇقىنى يازما شەكىلدە ئوتتۇرىغا قويۇش كېرەك؛
يازما ئىلتىماستا ھەقىقەتەن قىيىنچىلىق بولسا، ئاغزاكى ئىلتىماس قىلسا بولىدۇ، خەلق سوت مەھكىمىسى خاتىرىگە خاتىرىلەيدۇ.
25-ماددا جىسمانىي بىخەتەرلىكنى قوغداش بۇيرۇقى چىقىرىش دېلوسى ئىلتىماس قىلغۇچى ياكى ئىلتىماس قىلىنغۇچى تۇرۇشلۇق جاي، ئائىلە زوراۋانلىقى يۈز بەرگەن جايدىكى ئاساسىي قاتلام خەلق سوت مەھكىمىسىنىڭ باشقۇرۇش تەۋەلىكىدە بولىدۇ.
26-ماددا جىسمانىي بىخەتەرلىكنى قوغداش بۇيرۇقىنى خەلق سوت مەھكىمىسى كېسىم شەكلىدە چىقىرىدۇ.
27-ماددا جىسمانىي بىخەتەرلىكنى قوغداش بۇيرۇقى چىقىرىشتا، تۆۋەندىكى شەرتلەرنى ھازىرلاش كېرەك :
( 1 ) ئىلتىماس قىلىنغۇچى ئېنىق بولسا؛
( 2 ) كونكرېت تەلىپى بولۇش؛
( 3 ) ئائىلە زۇلۇمىغا ئۇچراش ياكى ئائىلە زۇلۇمىنىڭ رېئال خەۋپىگە ئۇچراش ئەھۋاللىرى بولۇش.
28-ماددا خەلق سوت مەھكىمىسى ئىلتىماسنى قوبۇل قىلغاندىن كېيىن، 72 سائەت ئىچىدە جىسمانىي بىخەتەرلىكنى قوغداش بۇيرۇقى چىقىرىشى ياكى ئىلتىماسنى رەت قىلىشى كېرەك؛
ئەھۋال جىددىي بولسا، 24 سائەت ئىچىدە چىقىرىش كېرەك.
29-ماددا جىسمانىي بىخەتەرلىكنى قوغداش بۇيرۇقى تۆۋەندىكى تەدبىرلەرنى ئۆز ئىچىگە ئالسا بولىدۇ :
( 1 ) ئىلتىماس قىلىنغۇچىنىڭ ئائىلە زۇلۇمى سېلىشىنى مەنئى قىلىش؛
( 2 ) ئىلتىماس قىلىنغۇچىنىڭ ئىلتىماس قىلغۇچى ۋە ئۇنىڭ مۇناسىۋەتلىك يېقىن تۇغقانلىرى بىلەن پاراكەندىچىلىك سېلىشى، ئىز قوغلىشى، ئۇچرىشىشىنى چەكلەش؛
( 3 ) ئىلتىماس قىلىنغۇچىنى ئىلتىماس قىلغۇچىنىڭ تۇرۇشلۇق جايىدىن كۆچۈپ چىقىشقا بۇيرۇش؛
( 4 ) ئىلتىماس قىلغۇچىنىڭ جىسمانىي بىخەتەرلىكىنى قوغداشقا دائىر باشقا تەدبىرلەر.
30-ماددا جىسمانىي بىخەتەرلىكنى قوغداش بۇيرۇقىنىڭ كۈچكە ئىگە مۇددىتى ئالتە ئايدىن ئېشىپ كەتمىسە، چىقىرىلغان كۈندىن باشلاپ كۈچكە ئىگە بولىدۇ.
جىسمانىي بىخەتەرلىكنى قوغداش بۇيرۇقى كۈچتىن قېلىشتىن ئىلگىرى خەلق سوت مەھكىمىسى ئىلتىماس قىلغۇچىنىڭ ئىلتىماسىغا ئاساسەن بىكار قىلسا، ئۆزگەرتسە ياكى ئۇزارتسا بولىدۇ.
31-ماددا ئىلتىماس قىلغۇچى ئىلتىماسنى رەت قىلىشقا قايىل بولمىسا ياكى ئىلتىماس قىلىنغۇچى جىسمانىي بىخەتەرلىكنى قوغداش بۇيرۇقىغا قايىل بولمىسا، كېسىم كۈچكە ئىگە بولغان كۈندىن باشلاپ بەش كۈن ئىچىدە كېسىم چىقارغان خەلق سوت مەھكىمىسىگە بىر قېتىم قايتا قاراپ چىقىشنى ئىلتىماس قىلسا بولىدۇ.
خەلق سوت مەھكىمىسى قانۇن بويىچە جىسمانىي بىخەتەرلىكنى قوغداش بۇيرۇقى چىقارغان بولسا، قايتا قاراپ چىقىش مەزگىلىدە جىسمانىي بىخەتەرلىكنى قوغداش بۇيرۇقىنىڭ ئىجراسى توختىمايدۇ.
32-ماددا خەلق سوت مەھكىمىسى جىسمانىي بىخەتەرلىكنى قوغداش بۇيرۇقى چىقارغاندىن كېيىن، ئىلتىماس قىلغۇچى، ئىلتىماس قىلىنغۇچى، جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنى، شۇنىڭدەك شەھەر ئاھالە كومىتېتى، كەنت ئاھالە كومىتېتى قاتارلىق مۇناسىۋەتلىك تەشكىلاتلارغا يەتكۈزۈپ بېرىشى كېرەك.
جىسمانىي بىخەتەرلىكنى قوغداش بۇيرۇقىنى خەلق سوت مەھكىمىسى ئىجرا قىلىدۇ، جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنى، شۇنىڭدەك شەھەر ئاھالە كومىتېتى، كەنت ئاھالە كومىتېتى قاتارلىقلار ئىجرا قىلىشقا ياردەملىشىشى كېرەك.
5-باب قانۇن جاۋابكارلىقى
33-ماددا باشقىلارغا زىيانكەشلىك قىلىپ، ئائىلە زۇلۇمى سېلىپ، ئامانلىق باشقۇرۇشقا خىلاپ قىلمىش شەكىللەندۈرگەنلەرگە قانۇن بويىچە ئامانلىق باشقۇرۇش جازاسى بېرىلىدۇ؛
جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.
34-ماددا ئىلتىماس قىلىنغۇچى جىسمانىي بىخەتەرلىكنى قوغداش بۇيرۇقىغا خىلاپلىق قىلىپ جىنايەت شەكىللەندۈرگەن بولسا، قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ؛
جىنايەت شەكىللەندۈرمىگەنلىرىگە خەلق سوت مەھكىمىسى تەنبىھ بېرىشى كېرەك، ئەھۋالنىڭ ئېغىر-يېنىكلىكىگە قاراپ 1000 يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويسا، 15 كۈندىن تۆۋەن توختىتىپ قويۇش جازاسى بەرسە بولىدۇ.
35-ماددا مەكتەپ، بالىلار باغچىسى، داۋالاش ئاپپاراتى، شەھەر ئاھالە كومىتېتى، كەنت ئاھالە كومىتېتى، ئىجتىمائىي خىزمەت مۇلازىمەت ئاپپاراتى، قۇتقۇزۇشنى باشقۇرۇش ئاپپاراتى، پاراۋانلىق ئاپپاراتى ۋە ئۇنىڭ خادىملىرى مۇشۇ قانۇننىڭ 14-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنىغا دېلو مەلۇم قىلماي، ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلار
يۇقىرى دەرىجىلىك مەسئۇل تارماق ياكى شۇ ئورۇن بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىم ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا قانۇن بويىچە چارە كۆرىدۇ.
36-ماددا ئائىلە زۇلۇمىغا قارشى تۇرۇش مەسئۇلىيىتى بار دۆلەت خادىملىرىدىن خىزمەتتە بىپەرۋالىق قىلغان، خىزمەت ھوقۇقىدىن كەلسە-كەلمەس پايدىلانغان، نەپسانىيەتچىلىك قىلغانلىرىغا قانۇن بويىچە چارە كۆرۈلىدۇ؛
جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.
6-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ
37-ماددا ئائىلە ئەزالىرىدىن باشقا بىرلىكتە تۇرمۇش كەچۈرىدىغانلار ئارىسىدا قىلىنغان زوراۋانلىق قىلمىشى مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە بولىدۇ.
38-ماددا بۇ قانۇن 2016-يىل 3-ئاينىڭ 1-كۈنىدىن باشلاپ يولغا قويۇلىدۇ.