( 1995-يىل 5-ئاينىڭ 10-كۈنى 8-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ 13-يىغىنىدا ماقۇللانغان، 2003-يىل 12-ئاينىڭ 27-كۈنى 10-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك دۆلەت قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى 6-يىغىنىنىڭ «< جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ سودا بانكىسى قانۇنى > غا تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى قارارى»غا ئاساسەن 1-قېتىم تۈزىتىلگەن، 2015-يىل 8-ئاينىڭ 29-كۈنى 12-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك پارتىيە قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ 16-يىغىنىنىڭ «تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى قارار»ىغا ئاساسەن 1
< جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ سودا بانكىسى قانۇنى > نىڭ قارارى > 2-قېتىم تۈزىتىلدى )

مۇندەرىجە

1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ

2-باب سودا بانكىسىنىڭ تەسىس قىلىنىشى ۋە تەشكىلىي ئاپپاراتى

3-باب پۇل ئامانەت قويغۇچىنى قوغداش

4-باب قەرز بېرىش ۋە باشقا كەسىپلەرنىڭ ئاساسىي قائىدىسى

5-باب مالىيە-بوغالتىرلىق

6-باب نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش

7-باب ئۆتكۈزۈۋېلىش ۋە ئاخىرلاشتۇرۇش

8-باب قانۇن جاۋابكارلىقى

9-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ

1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ

1-ماددا بۇ قانۇن سودا بانكىسى، پۇل ئامانەت قويغۇچىلار ۋە باشقا مۇئامىلىدارلارنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىنى قوغداش، سودا بانكىسىنىڭ ھەرىكىتىنى قېلىپلاشتۇرۇش، كىرېدىت مۈلكىنىڭ سۈپىتىنى ئۆستۈرۈش، نازارەت قىلىش-باشقۇرۇشنى كۈچەيتىش، سودا بانكىسىنىڭ مۇقىم يۈرۈشۈشىگە كاپالەتلىك قىلىش، پۇل مۇئامىلە تەرتىپىنى قوغداش، سوتسىيالىستىك بازار ئىگىلىكىنىڭ تەرەققىياتىنى ئىلگىرى سۈرۈش مەقسىتىدە چىقىرىلدى.

2-ماددا بۇ قانۇندا ئېيتىلغان سودا بانكىسى مۇشۇ قانۇن ۋە «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ شىركەت قانۇنى»بويىچە تەسىس قىلىنغان، ئاممىۋى ئامانەت پۇلنى قوبۇل قىلىش، قەرز پۇل تارقىتىش، راسچوت قىلىش قاتارلىق كەسىپلەرگە ئىگە كارخانا قانۇنىي ئىگىلىرىنى كۆرسىتىدۇ.

3-ماددا سودا بانكىسى تۆۋەندىكى بىر قىسىم ياكى بارلىق كەسىپلەر بىلەن تىجارەت قىلسا بولىدۇ :

( 1 ) ئاممىنىڭ ئامانەت پۇلىنى قوبۇل قىلىش؛

( 2 ) قىسقا مۇددەتلىك، ئوتتۇرا مۇددەتلىك ۋە ئۇزاق مۇددەتلىك قەرز پۇل تارقىتىش؛

( 3 ) دۆلەت ئىچى-سىرتى راسچوتى بېجىرىش؛

( 4 ) چەك ئېتىراپلىق ۋە دىسكونت بېجىرىش؛

( 5 ) پۇل مۇئامىلە زايومى تارقىتىش؛

( 6 ) ھۆكۈمەت زايومىنى ۋاكالىتەن تارقىتىش، ۋاكالىتەن نەقلەشتۈرۈش، سېتىپ بېرىش؛

( 7 ) ھۆكۈمەت زايومى، پۇل مۇئامىلە زايومىنى ئېلىپ-سېتىش؛

( 8 ) ئوخشاش كەسىپتىكىلەردىن قەرز ئېلىش؛

( 9 ) تاشقى پېرېۋوتنى ئېلىپ-سېتىش، ۋاكالىتەن ئېلىپ-سېتىش؛

( 10 ) بانكا كارتىسى كەسپى بىلەن شۇغۇللىنىش؛

( 11 ) كرېدىت گۇۋاھنامىسى مۇلازىمىتى ۋە كېپىللىكى بىلەن تەمىنلەش؛

( 12 ) پۇل كىرىم-چىقىم قىلىش ۋە سۇغۇرتا كەسپىنى ۋاكالىتەن بېجىرىش؛

( 13 ) ساقلاش ساندۇقى مۇلازىمىتى بىلەن تەمىنلەش؛

( 14 ) گوۋۇيۈەننىڭ بانكىچىلىق نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى تەستىقلىغان باشقا كەسىپلەر.

تىجارەت دائىرىسىنى سودا بانكىسى نىزامنامىسىدە بەلگىلەپ، گوۋۇيۈەننىڭ بانكا كەسپىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىغا تەستىقلىتىدۇ.

سودا بانكىسى جۇڭگو خەلق بانكىسىنىڭ تەستىقى بىلەن، پېرېۋوت راسچوت قىلىش، پېرېۋوت سېتىش كەسپى بىلەن شۇغۇللانسا بولىدۇ.

4-ماددا سودا بانكىسى بىخەتەرلىك، ئوبوروت، ئۈنۈمنى تىجارەت پىرىنسىپى قىلىپ، ئۆز ئالدىغا تىجارەت قىلىشنى يولغا قويىدۇ، خەۋپ-خەتەرنى ئۆزى ئۈستىگە ئالىدۇ، پايدا-زىيانغا ئۆزى ئىگە بولىدۇ، ئۆزىنى ئۆزى چەكلەيدۇ.

سودا بانكىسى قانۇن بويىچە كەسىپ قىلىدۇ، ھەرقانداق ئورۇن ۋە شەخسنىڭ ئارىلىشىشىغا ئۇچرىمايدۇ.

سودا بانكىسى ھەق تەلەپ جاۋابكارلىقىنى ئۆزىنىڭ بارلىق قانۇنىي ئىگە مال-مۈلكى بىلەن مۇستەقىل ئۈستىگە ئالىدۇ.

5-ماددا سودا بانكىسى بىلەن مۇئامىلىدارنىڭ كەسپىي ئالاقىسىدە باراۋەر، ئىختىيارىي، ئادىل ۋە سەمىمىي بولۇش، لەۋزىدە تۇرۇش پىرىنسىپىغا ئەمەل قىلىشى كېرەك.

6-ماددا سودا بانكىسى پۇل ئامانەت قويغۇچىنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىنى ھەرقانداق ئورۇن ۋە شەخسنىڭ دەخلى-تەرۇزىگە ئۇچراتماسلىققا كاپالەتلىك قىلىشى كېرەك.

7-ماددا سودا بانكىسى كىرېدىت كەسپىنى قانات يايدۇرغاندا، قەرز ئالغۇچىنىڭ مەبلەغ-ئىناۋىتىنى قاتتىق تەكشۈرۈپ، كېپىللىك بېرىپ، قەرز پۇلنى قەرەلىدە قايتۇرۇۋېلىشقا كاپالەتلىك قىلىشى كېرەك.

سودا بانكىسى قەرز ئالغۇچىدىن قەرەلى توشقان قەرز پۇلنىڭ دىرى ۋە ئۆسۈمىنى قانۇن بويىچە قايتۇرۇۋالىدۇ، بۇنى قانۇن قوغدايدۇ.

8-ماددا سودا بانكىسى كەسىپنى قانات يايدۇرۇشتا، قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردىكى ئالاقىدار بەلگىلىمىلەرگە رىئايە قىلىشى كېرەك، دۆلەت مەنپەئىتى، ئاممىۋى مەنپەئەتكە زىيان يەتكۈزسە بولمايدۇ.

9-ماددا سودا بانكىسى كەسىپنى قانات يايدۇرۇشتا، ئادىل رىقابەت پىرىنسىپىغا رىئايە قىلىشى كېرەك، ناتوغرا رىقابەت بىلەن شۇغۇللانسا بولمايدۇ.

10-ماددا سودا بانكىسى گوۋۇيۈەن بانكىچىلىق نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ نازارەت قىلىپ باشقۇرۇشىنى قانۇن بويىچە قوبۇل قىلىدۇ، لېكىن قانۇندا ئۇنىڭ مۇناسىۋەتلىك كەسىپلىرىدە باشقا نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش تارمىقى ياكى ئاپپاراتىنىڭ نازارەت قىلىپ باشقۇرۇشىدا بولىدىغانلىقى بەلگىلەنگەن بولسا، شۇ بەلگىلىمە بويىچە بولىدۇ.

2-باب سودا بانكىسىنىڭ تەسىس قىلىنىشى ۋە تەشكىلىي ئاپپاراتى

11-ماددا سودا بانكىسى قۇرۇشتا، گوۋۇيۈەننىڭ بانكا كەسپىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ تەكشۈرۈپ تەستىقلىشىدىن ئۆتكۈزۈش كېرەك.

گوۋۇيۈەن بانكىچىلىق نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ تەستىقىنى ئالماي تۇرۇپ، ھەرقانداق ئورۇن ۋە شەخسنىڭ ئاممىۋى ئامانەت پۇلنى قوبۇل قىلىش قاتارلىق سودا بانكا كەسپى بىلەن شۇغۇللىنىشىغا يول قويۇلمايدۇ، ھەرقانداق ئورۇن نامىدا «بانكا»دېگەن خەتنى ئىشلەتسە بولمايدۇ.

12-ماددا سودا بانكىسى قۇرۇشتا، تۆۋەندىكى شەرتلەرنى ھازىرلاش كېرەك :

( 1 ) مۇشۇ قانۇن ۋە «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ شىركەت قانۇنى»دىكى بەلگىلىمىگە ئۇيغۇن نىزامنامىسى بولۇش؛

( 2 ) مۇشۇ قانۇندا بەلگىلەنگەن رويخەتكە ئېلىنغان كاپىتالنىڭ ئەڭ تۆۋەن چېكى بولۇش؛

( 3 ) ۋەزىپە ئۆتىگەن كەسپىي بىلىم ۋە كەسپىي خىزمەت تەجرىبىسىنى ھازىرلىغان مۇدىر، يۇقىرى دەرىجىلىك باشقۇرغۇچى خادىم بولۇش؛

( 4 ) مۇكەممەل تەشكىلىي ئاپپاراتى ۋە باشقۇرۇش تۈزۈمى بولۇش؛

( 5 ) تەلەپكە ئۇيغۇن تىجارەت سورۇنى، بىخەتەرلىك ئالدىنى ئېلىش تەدبىرى ۋە كەسىپكە مۇناسىۋەتلىك باشقا ئەسلىھەلەر بولۇش.

سودا بانكىسى قۇرۇشتا، يەنە باشقا ئېھتىياتچان شەرتلەرگە ئۇيغۇن كېلىشى كېرەك.

13-ماددا مەملىكەت خاراكتېرلىك سودا بانكىسى تەسىس قىلىنغان رويخەتكە ئېلىنغان كاپىتالنىڭ ئەڭ تۆۋەن چېكى 1 مىليارد يۈەن خەلق پۇلى بولىدۇ.
شەھەر سودا بانكىسى تەسىس قىلىنغان رويخەتكە ئالدۇرۇلغان كاپىتالنىڭ ئەڭ تۆۋەن چېكى 100 مىليون يۈەن خەلق پۇلى، يېزا سودا بانكىسى تەسىس قىلغان رويخەتكە ئالدۇرۇلغان مەبلەغنىڭ ئەڭ تۆۋەن چېكى 50 مىليون يۈەن خەلق پۇل بولىدۇ.
تىزىملانغان كاپىتال ئەمەلىي تاپشۇرۇلغان كاپىتال بولۇشى كېرەك.

گوۋۇيۈەننىڭ بانكىچىلىقنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى ئېھتىياتچانلىق بىلەن نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش تەلىپىگە ئاساسەن، ئەنگە ئېلىنغان كاپىتالنىڭ ئەڭ تۆۋەن چېكىنى تەڭشىسە بولىدۇ، لېكىن ئالدىنقى تارماقتا بەلگىلەنگەن چەكتىن كەم بولسا بولمايدۇ.

14-ماددا سودا بانكىسى قۇرۇشتا، ئىلتىماس قىلغۇچى گوۋۇيۈەننىڭ بانكا كەسپىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىغا تۆۋەندىكى ھۆججەت، ماتېرىياللارنى تاپشۇرۇشى كېرەك :

( 1 ) ئىلتىماستا، ئىلتىماسقا تەسىس قىلىنىدىغان سودا بانكىسىنىڭ نامى، تۇرۇشلۇق ئورنى، رويخەتكە ئېلىنغان كاپىتال، كەسىپ دائىرىسى قاتارلىقلار ئېنىق يېزىلىشى كېرەك؛

( 2 ) مۇمكىنچىلىك تەتقىقات دوكلاتى؛

( 3 ) گوۋۇيۈەننىڭ بانكىچىلىقنى نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتى تاپشۇرۇشنى بەلگىلىگەن باشقا ھۆججەت-ماتېرىياللار.

15-ماددا سودا بانكىسى قۇرۇش ئىلتىماسى تەكشۈرۈش ئارقىلىق مۇشۇ قانۇننىڭ 14-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە ئۇيغۇن كەلسە، ئىلتىماس قىلغۇچى رەسمىي ئىلتىماس جەدۋىلىنى تولدۇرۇشى ھەمدە تۆۋەندىكى ھۆججەت-ماتېرىياللارنى تاپشۇرۇشى كېرەك :

( 1 ) نىزامنامە لايىھەسى؛

( 2 ) ۋەزىپىگە تەيىنلىنىدىغان مۇدىر، يۇقىرى دەرىجىلىك باشقۇرغۇچى خادىملارنىڭ سالاھىيەت ئىسپاتى؛

( 3 ) قانۇندا بەلگىلەنگەن مەبلەغ تەكشۈرۈش ئاپپاراتى چىقىرىپ بەرگەن مەبلەغ تەكشۈرۈش ئىسپاتى؛

( 4 ) پايچىكلار ئىسىملىكى ۋە ئۇ چىقارغان مەبلەغ سوممىسى، پاي؛

( 5 ) رويخەتكە ئېلىنغان كاپىتالنىڭ% 5 تىن ئارتۇق پايچىكىنىڭ مەبلەغ-ئىناۋەت ئىسپاتى ۋە مۇناسىۋەتلىك ماتېرىياللىرىنى ئىلكىدە تۇتۇش؛

( 6 ) ئىگىلىك باشقۇرۇش فاڭجېنى ۋە پىلانى؛

( 7 ) تىجارەت سورۇنى، بىخەتەرلىك ئالدىنى ئېلىش تەدبىرلىرى ۋە كەسىپكە مۇناسىۋەتلىك باشقا ئەسلىھەلەرگە دائىر ماتېرىياللار؛

( 8 ) گوۋۇيۈەن بانكىچىلىقنى نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتى بەلگىلىگەن باشقا ھۆججەت-ماتېرىياللار.

16-ماددا تەستىقلىنىپ قۇرۇلغان سودا بانكىلىرىغا گوۋۇيۈەننىڭ بانكا كەسپىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى تىجارەت ئىجازەتنامىسى بېرىدۇ ھەمدە مۇشۇ ئىجازەتنامىگە ئاساسەن سودا-سانائەت مەمۇرىي باشقۇرۇش تارمىقىغا تىزىملىتىپ، تىجارەت كىنىشكىسى ئالىدۇ.

17-ماددا سودا بانكىسىنىڭ تەشكىلىي شەكلى، تەشكىلىي ئاپپاراتى «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ شىركەت قانۇنى»دىكى بەلگىلىمە بويىچە بولىدۇ.

بۇ قانۇن يولغا قويۇلۇشتىن بۇرۇن قۇرۇلغان سودا بانكىلىرىنىڭ تەشكىلىي شەكلى، تەشكىلىي ئاپپاراتى «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ شىركەت قانۇنى»دىكى بەلگىلىمىگە تولۇق ئۇيغۇن كەلمىسە، ئەسلىدىكى بەلگىلىمىنى داۋاملىق قوللانسا بولىدۇ، ئالدىنقى تارماقتا بەلگىلەنگەن مۇددەتنى گوۋۇيۈەن بەلگىلەيدۇ.

18-ماددا دۆلەت شېرىكسىز سودا بانكىسى نازارەتچىلىك كومىتېتى تەسىس قىلىدۇ.
نازارەتچىلىك كومىتېتىنى ۋۇجۇدقا كەلتۈرۈش چارىسىنى گوۋۇيۈەن بەلگىلەيدۇ.

نازارەتچىلىك كومىتېتى دۆلەت شېرىكسىز سودا بانكىسىنىڭ كىرېدىت مۈلكىنىڭ سۈپىتى، مۈلۈك-قەرزدارلىق نىسبىتى، دۆلەت مۈلكىنىڭ قىممىتىنى ساقلاش، قىممىتىنى ئاشۇرۇش قاتارلىق ئەھۋاللار ۋە يۇقىرى دەرىجىلىك باشقۇرغۇچى خادىملارنىڭ قانۇن، مەمۇرىي نىزام ياكى نىزامنامىلەرگە خىلاپ قىلمىشلىرىنى ۋە بانكىنىڭ مەنپەئىتىگە زىيان يەتكۈزۈش قىلمىشلىرىنى نازارەت قىلىدۇ.

19-ماددا سودا بانكىسى كەسىپ ئېھتىياجىغا قاراپ جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ چېگرا ئىچى-سىرتىدا تارماق ئاپپارات تەسىس قىلسا بولىدۇ.
تارماق ئاپپارات تەسىس قىلىشتا، گوۋۇيۈەننىڭ بانكىچىلىق نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ تەكشۈرۈپ تەستىقلىشىدىن ئۆتكۈزۈش شەرت.
جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى چېگراسى ئىچىدىكى تارماق ئاپپاراتلار مەمۇرىي رايون بويىچە قۇرۇلمايدۇ.

سودا بانكىسى جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى چېگراسى ئىچىدە تارماق ئاپپارات قۇرغاندا، تىجارەت كۆلىمىگە مۇناسىپ تىجارەت مەبلىغى سوممىسىنى بەلگىلىمە بويىچە ئاجرىتىپ بېرىشى كېرەك.
ھەرقايسى تارماق ئاپپاراتلارغا ئاجرىتىپ بېرىلگەن تىجارەت مەبلىغى سوممىسىنىڭ ئومۇمىي يىغىندىسى باش بانكا مەبلىغى ئومۇمىي سوممىسىنىڭ ％ 60 ىدىن ئېشىپ كەتمەسلىكى كېرەك.

20-ماددا سودا بانكىسىنىڭ تارماق ئاپپاراتى قۇرۇشتا، ئىلتىماس قىلغۇچى گوۋۇيۈەننىڭ بانكا كەسپىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىغا تۆۋەندىكى ھۆججەت، ماتېرىياللارنى تاپشۇرۇشى كېرەك :

( 1 ) ئىلتىماستا، ئىلتىماسقا تەسىس قىلىنىدىغان تارماق ئاپپاراتنىڭ نامى، تىجارەت مەبلىغى سوممىسى، كەسىپ دائىرىسى، باش بانكا ۋە تارماق ئاپپارات تۇرۇشلۇق جاي قاتارلىقلار ئېنىق يېزىلىشى كېرەك؛

( 2 ) ئىلتىماس قىلغۇچىنىڭ يېقىنقى ئىككى يىللىق مالىيە-بوغالتىرلىق دوكلاتى؛

( 3 ) ۋەزىپىگە تەيىنلىنىدىغان يۇقىرى دەرىجىلىك باشقۇرغۇچى خادىملارنىڭ سالاھىيەت ئىسپاتى؛

( 4 ) ئىگىلىك باشقۇرۇش فاڭجېنى ۋە پىلانى؛

( 5 ) تىجارەت سورۇنى، بىخەتەرلىك ئالدىنى ئېلىش تەدبىرلىرى ۋە كەسىپكە مۇناسىۋەتلىك باشقا ئەسلىھەلەرگە دائىر ماتېرىياللار؛

( 6 ) گوۋۇيۈەن بانكىچىلىق نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتى بەلگىلىگەن باشقا ھۆججەت-ماتېرىياللار.

21-ماددا تەستىقلىنىپ تەسىس قىلىنغان سودا بانكىسىنىڭ تارماق ئاپپاراتلىرىغا گوۋۇيۈەننىڭ بانكا كەسپىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى تىجارەت ئىجازەتنامىسى بېرىدۇ ھەمدە مۇشۇ ئىجازەتنامىگە ئاساسەن سودا-سانائەت مەمۇرىي باشقۇرۇش تارمىقىغا تىزىملىتىپ، تىجارەت كىنىشكىسى ئالىدۇ.

22-ماددا سودا بانكىسى ئۆزىنىڭ تارماق ئاپپاراتىدا پۈتۈن بانكا بويىچە بىرتۇتاش ھېسابات قىلىشنى يولغا قويىدۇ، مەبلەغنى بىرتۇتاش ئورۇنلاشتۇرىدۇ، دەرىجە بويىچە باشقۇرىدىغان مالىيە تۈزۈمىنى يولغا قويىدۇ.

سودا بانكىسىنىڭ تارماق ئاپپاراتلىرىنىڭ قانۇنىي ئىگە سالاھىيىتى بولمايدۇ، ئۇلار باش بانكا ھوقۇق بەرگەن دائىرىدە قانۇن بويىچە كەسىپ قىلىدۇ، ئۇلارنىڭ ھەق تەلەپ جاۋابكارلىقىنى باش بانكا ئۈستىگە ئالىدۇ.

23-ماددا تەستىقلىنىپ قۇرۇلغان سودا بانكىسى ۋە ئۇنىڭ تارماق ئاپپاراتلىرىنى گوۋۇيۈەننىڭ بانكىچىلىق نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى ئېلان قىلىدۇ.

سودا بانكىسى ۋە ئۇنىڭ تارماق ئاپپاراتلىرى تىجارەت كىنىشكىسى ئالغان كۈندىن باشلاپ يولسىز سەۋەبلەر بىلەن ئالتە ئايدىن ئارتۇق تىجارەت قىلمىغان ياكى تىجارەت باشلىغاندىن كېيىن ئۆز ئالدىغا تىجارەتنى ئۇدا ئالتە ئايدىن ئارتۇق توختاتقان بولسا، گوۋۇيۈەننىڭ بانكىچىلىق نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى ئۇنىڭ تىجارەت ئىجازەتنامىسىنى بىكار قىلىدۇ ھەمدە ئېلان چىقىرىدۇ.

24-ماددا سودا بانكىسىدا تۆۋەندىكى ئۆزگەرتىش ئىشلىرىنىڭ بىرى بولسا، گوۋۇيۈەن بانكىچىلىقنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ تەستىقىنى ئېلىشى كېرەك :

( 1 ) نامىنى ئۆزگەرتىش؛

( 2 ) رويخەتكە ئېلىنغان كاپىتالنى ئۆزگەرتىش؛

( 3 ) باش بانكا ياكى شۆبە تارماق بانكىنىڭ تۇرۇشلۇق ئورنىنى ئۆزگەرتىش؛

( 4 ) كەسىپ دائىرىسىنى تەڭشەش؛

( 5 ) قولىدىكى كاپىتال ئومۇمىي سوممىسى ياكى پاي ئومۇمىي سوممىسى% 5 تىن يۇقىرى بولغان پايچىكلارنى ئۆزگەرتىش؛

( 6 ) نىزامنامىگە تۈزىتىش كىرگۈزۈش؛

( 7 ) گوۋۇيۈەن بانكىچىلىق نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى بەلگىلىگەن باشقا ئۆزگەرتىش ئىشلىرى.

مۇدىر، يۇقىرى دەرىجىلىك باشقۇرغۇچى خادىملارنى ئالماشتۇرغاندا، گوۋۇيۈەننىڭ بانكىچىلىق نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ ۋەزىپە ئۆتەش سالاھىيىتىنى تەكشۈرۈشىگە يوللاش كېرەك.

25-ماددا سودا بانكىلىرىنىڭ ئايرىلىشى ۋە بىرلەشتۈرۈلۈشى «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ شىركەت قانۇنى»دىكى بەلگىلىمە بويىچە بولىدۇ.

سودا بانكىسىنىڭ ئايرىلىشى ۋە قوشۇلۇشىنى گوۋۇيۈەننىڭ بانكا كەسپىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ تەكشۈرۈپ تەستىقلىشىدىن ئۆتكۈزۈش كېرەك.

26-ماددا سودا بانكىسى قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردىكى بەلگىلىمە بويىچە تىجارەت ئىجازەتنامىسىنى ئىشلىتىشى كېرەك.
تىجارەت ئىجازەتنامىسىنى ياسىۋېلىش، ئۆزگەرتىۋېلىش، ئۆتۈنۈپ بېرىش، ئىجارىگە بېرىش، ئارىيەتكە بېرىش مەنئى قىلىنىدۇ.

27-ماددا تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلسە، سودا بانكىسىنىڭ مۇدىرى، يۇقىرى دەرىجىلىك باشقۇرغۇچىسى بولسا بولمايدۇ :

( 1 ) خىيانەتچىلىك، پارىخورلۇق، مال-مۈلۈكنى ئىگىلىۋېلىش، مال-مۈلكىنى ئىشلىتىۋېلىش جىنايىتى ياكى ئىجتىمائىي، ئىقتىسادىي تەرتىپكە بۇزغۇنچىلىق قىلىش جىنايىتى ئۆتكۈزگەنلىكى ئۈچۈن جىنايى جازا ھۆكۈم قىلىنغان ياكى جىنايەت ئۆتكۈزگەنلىكى ئۈچۈن سىياسىي ھوقۇقىدىن مەھرۇم قىلىنغانلار؛

( 2 ) تىجارىتى ياخشى بولمىغانلىقتىن ۋەيرانچىلىق ھېساباتى ئېنىقلانمىغان شىركەت، كارخانىنىڭ مۇدىرى ياكى زاۋۇت باشلىقى، دىرېكتورلۇقىنى ئۈستىگە ئالغان ھەمدە شۇ شىركەت، كارخانىنىڭ ۋەيران بولۇشىدا شەخسىي جاۋابكارلىقنى ئۈستىگە ئالغانلار؛

( 3 ) قانۇنغا خىلاپ ھالدا تىجارەت كىنىشكىسى بىكار قىلىنغان شىركەت، كارخانىنىڭ قانۇندا بەلگىلەنگەن ۋەكىلى بولغان ھەمدە شەخسىي جاۋابكارلىقى بارلار؛

( 4 ) شەخس ئۈستىگە ئالغان سوممىسى كۆپرەك قەرزنى مۇددىتى توشۇپ ئۈزمىگەنلەر.

28-ماددا ھەرقانداق ئورۇن ۋە شەخس سودا بانكىسى پاي ئومۇمىي سوممىسىنىڭ ％ 5 تىن كۆپرەكىنى سېتىۋېلىشتا، گوۋۇيۈەننىڭ بانكىچىلىقنى نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ تەستىقىنى ئالدىن ئېلىشى كېرەك.

3-باب پۇل ئامانەت قويغۇچىنى قوغداش

29-ماددا سودا بانكىسى شەخسلەر ئامانەت پۇل كەسپىنى بېجىرىشتە، ئامانەت قويۇشتا ئىختىيارىي بولۇش، پۇل ئېلىش ئەركىن بولۇش، ئامانەت پۇلنىڭ ئۆسۈمى بولۇش، پۇل قويغۇچىنىڭ مەخپىيەتلىكىنى ساقلاش پىرىنسىپىغا ئەمەل قىلىشى كېرەك.

سودا بانكىسى شەخسلەرنىڭ ئامانەت قويغان پۇلىنى ھەرقانداق ئورۇن ياكى شەخسنىڭ سۈرۈشتۈرۈشى، توڭلىتىشى، تۇتۇپ قېلىشىنى رەت قىلىشقا ھوقۇقلۇق، لېكىن قانۇندا ئايرىم بەلگىلەنگەنلىرى بۇنىڭ سىرتىدا.

30-ماددا سودا بانكىسى ئورۇن ئامانەت قويغان پۇلنى ھەرقانداق ئورۇن ياكى شەخسنىڭ سۈرۈشتۈرۈشىنى رەت قىلىشقا ھوقۇقلۇق، لېكىن قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردا ئايرىم بەلگىلەنگەنلىرى بۇنىڭ سىرتىدا؛
ھەرقانداق ئورۇن ياكى شەخسنىڭ توڭلىتىشى، تۇتۇپ قېلىشىنى رەت قىلىشقا ھوقۇقلۇق، لېكىن قانۇندا ئايرىم بەلگىلىمە بولغانلىرى بۇنىڭ سىرتىدا.

31-ماددا سودا بانكىسى جۇڭگو خەلق بانكىسى بەلگىلىگەن ئامانەت پۇل ئۆسۈم نىسبىتىنىڭ يۇقىرى-تۆۋەن چېكى بويىچە، ئامانەت پۇل ئۆسۈم نىسبىتىنى بېكىتىشى ھەمدە ئېلان چىقىرىشى كېرەك.

32-ماددا سودا بانكىسى جۇڭگو خەلق بانكىسىنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە، جۇڭگو خەلق بانكىسىغا ئامانەت پۇل تەييارلىق فوندىنى تاپشۇرۇپ، زاپاس پۇلنى يېتەرلىك قالدۇرۇشى كېرەك.

33-ماددا سودا بانكىسى ئامانەت پۇلىنىڭ دىرى ۋە ئۆسۈمىنى تۆلەشكە كاپالەتلىك قىلىشى كېرەك، ئامانەت پۇلنىڭ دىرى ۋە ئۆسۈمىنى كېچىكتۈرۈپ تۆلەشكە، رەت قىلىشقا بولمايدۇ.

4-باب قەرز بېرىش ۋە باشقا كەسىپلەرنىڭ ئاساسىي قائىدىسى

34-ماددا سودا بانكىسى خەلق ئىگىلىكى ۋە ئىجتىمائىي تەرەققىياتنىڭ ئېھتىياجىغا ئاساسەن، دۆلەتنىڭ كەسىپ سىياسىتىنىڭ يېتەكچىلىكىدە قەرز پۇل كەسپىنى قانات يايدۇرىدۇ.

35-ماددا سودا بانكىسى قەرز پۇلىدا، قەرز ئالغۇچىنىڭ قەرز پۇلنى ئىشلىتىش ئورنى، قايتۇرۇش ئىقتىدارى، قەرز قايتۇرۇش ئۇسۇلى قاتارلىق ئەھۋاللىرىنى قاتتىق تەكشۈرۈش كېرەك.

سودا بانكىسى قەرز پۇلى بېرىشتە، تەكشۈرۈش بىلەن قەرز بېرىشنى ئايرىش، دەرىجە بويىچە تەكشۈرۈپ تەستىقلاش تۈزۈمىنى يولغا قويۇش كېرەك.

36-ماددا سودا بانكىسى قەرز پۇلىدا، قەرز ئالغۇچى كېپىللىك بېرىشى كېرەك.
سودا بانكىسى كاپالەتلىگۈچىنىڭ قايتۇرۇش ئىقتىدارى، رەنە بۇيۇم، گۆرۈ نەرسىنىڭ ھوقۇق تەۋەلىكى ۋە قىممىتىنى، شۇنىڭدەك رەنە ھوقۇقى، گۆرۈ ھوقۇقىنى ئېلىش مۇمكىنچىلىكىنى قاتتىق تەكشۈرۈشى كېرەك.

سودا بانكىسى تەكشۈرۈش، باھالاش ئارقىلىق، قەرز ئالغۇچىنىڭ مەبلەغ-ئىناۋىتىنىڭ ياخشى ئىكەنلىكىنى مۇئەييەنلەشتۈرۈپ، قەرزنى ھەقىقەتەن قايتۇرالىسا، كېپىللىك بەرمىسىمۇ بولىدۇ.

37-ماددا سودا بانكىسى قەرز پۇلى بېرىشتە، قەرز ئالغۇچى بىلەن يازما توختام تۈزۈشى كېرەك.
توختامدا قەرز پۇل تۈرى، قەرز پۇلنىڭ ئىشلىتىلىش ئورنى، سوممىسى، ئۆسۈم نىسبىتى، قەرز قايتۇرۇش مۇددىتى، قەرز قايتۇرۇش ئۇسۇلى، خىلاپلىق جاۋابكارلىقى ۋە ئىككى تەرەپ پۈتۈشۈشكە تېگىشلىك دەپ قارىغان باشقا ئىشلارنى پۈتۈشۈش كېرەك.

38-ماددا سودا بانكىسى قەرز پۇل ئۆسۈم نىسبىتىنىڭ يۇقىرى-تۆۋەن چېكى بويىچە، جۇڭگو خەلق بانكىسى بەلگىلىگەن ئۆسۈم نىسبىتىنى بېكىتىشى كېرەك.

39-ماددا سودا بانكىسى قەرز پۇلى تۆۋەندىكى مۈلۈك-قەرزدارلىق نىسبىتىنى باشقۇرۇش توغرىسىدىكى بەلگىلىمىگە ئەمەل قىلىشى كېرەك :

( 1 ) كاپىتالنىڭ تولۇش نىسبىتى ％ 8 تىن تۆۋەن بولماسلىق؛

( 2 ) كۆچمە مۈلۈك قالدۇقى بىلەن كۆچمە قەرز قالدۇقىنىڭ نىسبىتى ％ 25 تىن تۆۋەن بولماسلىق؛

( 3 ) بىر قەرز ئالغۇچىنىڭ قەرز پۇل قالدۇقى بىلەن سودا بانكىسى كاپىتال قالدۇقىنىڭ نىسبىتى ％ 10 تىن ئېشىپ كەتمەسلىكى كېرەك؛

( 4 ) گوۋۇيۈەننىڭ بانكا كەسپىنى نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ مۈلۈك-قەرز نىسبىتىنى باشقۇرۇشقا دائىر باشقا بەلگىلىمىلىرى.

بۇ قانۇن يولغا قويۇلۇشتىن بۇرۇن قۇرۇلغان سودا بانكىسىنىڭ بۇ قانۇن يولغا قويۇلغاندىن كېيىن مۈلۈك-قەرزدارلىق نىسبىتى ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمىگە ئۇيغۇن كەلمىسە، بەلگىلىك مۇددەت ئىچىدە ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمىگە ماس كېلىشى كېرەك.
كونكرېت چارىسىنى گوۋۇيۈەن بەلگىلەيدۇ.

40-ماددا سودا بانكىسى مۇناسىۋەتداشلارغا ئىناۋەتلىك قەرز پۇل تارقاتسا بولمايدۇ؛
مۇناسىۋەتلىك كىشىلەرگە كېپىللىك قەرز پۇلى بېرىشنىڭ شەرتى باشقا قەرز ئالغۇچىلارنىڭ ئوخشاش تۈردىكى قەرز پۇل ئېلىش شەرتىدىن ياخشى بولسا بولمايدۇ.

ئالدىنقى تارماقتا ئېيتىلغان مۇناسىۋەتلىك كىشىلەر مۇنۇلارنى كۆرسىتىدۇ :

( 1 ) سودا بانكىسىنىڭ مۇدىرى، نازارەتچىسى، باشقۇرغۇچىلىرى، كىرېدىت كەسپى خادىملىرى ۋە ئۇلارنىڭ يېقىن تۇغقانلىرى؛

( 2 ) ئالدىنقى تۈردە كۆرسىتىلگەن خادىملار مەبلەغ سالغان ياكى يۇقىرى دەرىجىلىك باشقۇرۇش ۋەزىپىسىنى ئۆتىگەن شىركەت، كارخانا ۋە باشقا ئىقتىسادىي تەشكىلاتلار.

41-ماددا ھەرقانداق ئورۇن ۋە شەخسنىڭ سودا بانكىسىنى قەرز پۇل بېرىش ياكى كېپىللىك بېرىشكە زورلىشىغا يول قويۇلمايدۇ.
سودا بانكىسى ھەرقانداق ئورۇن ۋە شەخسنىڭ مەجبۇرىي بۇيرۇق چۈشۈرۈپ قەرز پۇل بېرىش ياكى كېپىللىك بېرىشنى تەلەپ قىلىشىنى رەت قىلىشقا ھوقۇقلۇق.

42-ماددا قەرز ئالغۇچى قەرز پۇلنىڭ دىرى ۋە ئۆسۈمىنى ۋاقتىدا قايتۇرۇشى كېرەك.

قەرز ئالغۇچى مۇددىتى توشقاندىن كېيىن كېپىللىك قەرز پۇلىنى قايتۇرمىسا، سودا بانكىسى قانۇن بويىچە كاپالەتلىگۈچىدىن قەرز پۇلنىڭ دىرى ۋە ئۆسۈمىنى قايتۇرۇشنى ياكى شۇ كېپىللىك بۇيۇمىدىن ئاۋۋال تۆلىتىۋېلىشقا ھوقۇقلۇق.
سودا بانكىسى رەنە ھوقۇقى، گۆرۈ ھوقۇقىنى يۈرگۈزۈش ئارقىلىق ئېرىشكەن كۆچمەس مۈلۈك ياكى پاي ھوقۇقىغا ئېرىشكەن كۈندىن باشلاپ 2 يىل ئىچىدە بىر تەرەپ قىلىشى كېرەك.

قەرز ئالغۇچى مۇددىتى توشقاندىن كېيىن ئىناۋەتلىك قەرز پۇلنى قايتۇرمىسا، توختامدا پۈتۈشكىنى بويىچە جاۋابكارلىقنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك.

43-ماددا سودا بانكىسىنىڭ جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى چېگراسى ئىچىدە ھاۋالىلىك مەبلەغ سېلىشى ۋە ئاكسىيە تىجارىتى كەسپى بىلەن شۇغۇللىنىشىغا، ئۆزى ئىشلەتمەيدىغان كۆچمەس مۈلۈككە مەبلەغ سېلىشىغا ياكى بانكىدىن باشقا پۇل مۇئامىلە ئاپپاراتلىرى ۋە كارخانىلارغا مەبلەغ سېلىشىغا يول قويۇلمايدۇ، لېكىن دۆلەت ئايرىم بەلگىلىگەنلىرى بۇنىڭ سىرتىدا.

44-ماددا سودا بانكىسى چەك ئېتىراپلىق قىلىش، پۇل پېرېۋوت قىلىش، ھاۋالىلىك پۇل ئېلىش قاتارلىق راسچوت كەسپىنى بېجىرگەندە، بەلگىلەنگەن مۇددەتتە نەقلەشتۈرۈشى، كىرىم-چىقىم قىلىپ ھېسابقا كىرگۈزۈشى كېرەك، تالوننى باستۇرۇپ قويۇشقا، باستۇرۇپ قويۇشقا ياكى بەلگىلىمىگە خىلاپ ھالدا بېلەتنى قايتۇرۇشقا بولمايدۇ.
نەقلەشتۈرۈش، كىرىم-چىقىمنى ھېسابقا كىرگۈزۈش مۇددىتىگە دائىر بەلگىلىمىلەرنى ئېلان قىلىش كېرەك.

45-ماددا سودا بانكىسى پۇل مۇئامىلە زايومى تارقىتىشتا ياكى چېگرا سىرتىدىن قەرز پۇل ئېلىشتا، قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردىكى بەلگىلىمە بويىچە تەستىقلىتىشى كېرەك.

46-ماددا ئوخشاش كەسىپتىكىلەر ئارا قەرز ئېلىشتا، جۇڭگو خەلق بانكىسىنىڭ بەلگىلىمىسىگە ئەمەل قىلىش كېرەك.
ئۆتنە ئېلىنغان مەبلەغدىن پايدىلىنىپ مۇقىم مۈلۈك قەرز پۇلى تارقىتىش ياكى مەبلەغ سېلىشقا ئىشلىتىش مەنئى قىلىنىدۇ.

بۆلۈپ تارقىتىلغان مەبلەغ ئامانەت پۇل تەييارلىق فوندىنى تولۇق تاپشۇرۇش، زاپاس پۇلنى يېتەرلىك قالدۇرۇش ۋە جۇڭگو خەلق بانكىسىنىڭ قەرەلى توشۇپ قەرز پۇل ئالغاندىن كېيىنكى بىكار تۇرغان مەبلەغنى قايتۇرۇش بىلەنلا چەكلىنىدۇ.
ئۆتنە ئېلىنغان مەبلەغ چەك راسچوتى، شۆبە-تارماق بانكىلار ئارا پېرېۋوت پەرقى پۇلىنىڭ يېتەرسىزلىكىنى تولۇقلاش ۋە ۋاقىتلىق ئوبوروت مەبلىغىنىڭ ئېھتىياجىنى ھەل قىلىشقا ئىشلىتىلىدۇ.

47-ماددا سودا بانكىلىرىنىڭ بەلگىلىمىگە خىلاپ ھالدا ئۆسۈم نىسبىتىنى ئۆستۈرۈشىگە ياكى تۆۋەنلىتىشىگە، شۇنىڭدەك باشقا ناتوغرا ۋاسىتىلەرنى قوللىنىپ، ئامانەت پۇل قوبۇل قىلىشىغا، قەرز پۇل تارقىتىشىغا يول قويۇلمايدۇ.

48-ماددا كارخانا، كەسپىي ئورۇنلار بىر سودا بانكىسىنىڭ تىجارەت ئورنىنى ئۆز ئالدىغا تاللاپ، كۈندىلىك ھېسابات يۆتكەش، راسچوت قىلىش ۋە نەق پۇل كىرىم-چىقىمى بېجىرىش ئاساسىي ھېساباتى ئاچسا بولىدۇ، ئىككىدىن ئارتۇق ئاساسىي ھېسابات ئاچسا بولمايدۇ.

ھەرقانداق ئورۇن ۋە شەخسنىڭ ئىدارە مەبلىغىنى شەخسىي نامىدا ھېسابات ئېچىپ ساقلىشىغا يول قويۇلمايدۇ.

49-ماددا سودا بانكىسىنىڭ تىجارەت ۋاقتى مۇئامىلىدارلارغا قولايلىق يارىتىشى ھەمدە ئېلان چىقىرىشى كېرەك.
سودا بانكىسى ئېلان قىلىنغان تىجارەت ۋاقتىدا تىجارەت قىلىشى كېرەك، ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن تىجارەتنى توختىتىشقا ياكى تىجارەت ۋاقتىنى قىسقارتىشقا بولمايدۇ.

50-ماددا سودا بانكىسى كەسىپ بېجىرىدۇ، مۇلازىمەت قىلىدۇ، بەلگىلىمە بويىچە رەسمىيەت ھەققى ئالىدۇ.
ھەق ئېلىش تۈرى ۋە ئۆلچىمىنى گوۋۇيۈەننىڭ بانكىچىلىق نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى، جۇڭگو خەلق بانكىسى مەسئۇلىيىتى ۋە ئىش تەقسىماتىغا ئاساسەن، ئايرىم-ئايرىم ھالدا گوۋۇيۈەننىڭ باھا مەسئۇل تارمىقى بىلەن بىرلىكتە بېكىتىدۇ.

51-ماددا سودا بانكىسى دۆلەتنىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىسى بويىچە مالىيە-بوغالتىرلىق مەلۇمات جەدۋىلى، كەسپىي توختام، شۇنىڭدەك باشقا ماتېرىياللارنى ساقلىشى كېرەك.

52-ماددا سودا بانكىسىنىڭ خادىملىرى قانۇن، مەمۇرىي نىزام ۋە باشقا كەسىپ باشقۇرۇش بەلگىلىمىسىگە رىئايە قىلىشى كېرەك، تۆۋەندىكى قىلمىشلارنى سادىر قىلسا بولمايدۇ :

( 1 ) ۋەزىپىسىدىكى قولايلىقتىن پايدىلىنىپ، پارا سورىغان، پارا ئالغان ياكى دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلىپ ھەر خىل ناملاردىكى ئۈستەك، رەسمىيەت ھەققى ئالغانلار؛

( 2 ) ۋەزىپىسىدىكى قولايلىقتىن پايدىلىنىپ، شۇ بانكا ياكى خېرىدارلارنىڭ مەبلىغىنى خىيانەت قىلغان، ئىشلىتىۋالغان، ئىگىلىۋالغان بولسا؛

( 3 ) بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، يۈز ـ خاتىر قىلىپ ئۇرۇق ـ تۇغقانلىرى، دوستلىرىغا قەرز پۇل بېرىش ياكى كېپىللىك بېرىش؛

( 4 ) باشقا ئىقتىسادىي تەشكىلاتلاردا قوشۇمچە ۋەزىپە ئۆتەش؛

( 5 ) قانۇن، مەمۇرىي نىزام ۋە كەسىپ باشقۇرۇش بەلگىلىمىسىگە خىلاپ باشقا قىلمىشلار.

53-ماددا سودا بانكىسى خادىملىرى ۋەزىپە ئۆتىگەن مەزگىلدە بىلگەن دۆلەت مەخپىيىتى، سودا مەخپىيىتىنى ئاشكارىلاپ قويسا بولمايدۇ.

5-باب مالىيە-بوغالتىرلىق

54-ماددا سودا بانكىسى قانۇن ۋە دۆلەتنىڭ بىرلىككە كەلگەن بوغالتىرلىق تۈزۈمى، شۇنىڭدەك گوۋۇيۈەن بانكىچىلىق نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ ئالاقىدار بەلگىلىمىسى بويىچە، شۇ بانكىنىڭ مالىيە، بوغالتىرلىق تۈزۈمىنى ئورنىتىشى ۋە مۇكەممەللەشتۈرۈشى كېرەك.

55-ماددا سودا بانكىسى دۆلەتنىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىسى بويىچە، ئۆزىنىڭ كەسپىي پائالىيىتى ۋە مالىيە ئەھۋالىنى ھەقىقىي خاتىرىلىشى ھەمدە ئومۇميۈزلۈك ئىنكاس قىلىشى، يىللىق مالىيە-بوغالتىرلىق دوكلاتى تۈزۈشى، گوۋۇيۈەننىڭ بانكا كەسپىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى، جۇڭگو خەلق بانكىسى ۋە گوۋۇيۈەننىڭ مالىيە تارمىقىغا ۋاقتىدا يوللىشى كېرەك.
سودا بانكىسى قانۇندا بەلگىلەنگەن بوغالتىرلىق ھېسابات دەپتىرىدىن سىرت، ئايرىم بوغالتىرلىق ھېسابات دەپتىرى تۇرغۇزسا بولمايدۇ.

56-ماددا سودا بانكىسى ھەر بىر بوغالتىرلىق يىلى ئاخىرلىشىپ ئۈچ ئاي ئىچىدە، گوۋۇيۈەن بانكىچىلىقنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە، ئالدىنقى يىللىق تىجارەت نەتىجىسى ۋە ئىقتىسادىي تەپتىش دوكلاتىنى ئېلان قىلىشى كېرەك.

57-ماددا سودا بانكىسى دۆلەتنىڭ ئالاقىدار بەلگىلىمىسى بويىچە ھېسابتا تۇرۇپ قالغان تەييارلىق فوندىنى ئېلىپ، ھېسابتا تۇرۇپ قالغاننى ھېسابتىن كۆتۈرۈۋېتىشى كېرەك.

58-ماددا سودا بانكىسىنىڭ بوغالتىرلىق يىلى مىلادىيە كالېندارى بويىچە 1-ئاينىڭ 1-كۈنىدىن 12-ئاينىڭ 31-كۈنىگىچە بولىدۇ.

6-باب نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش

59-ماددا سودا بانكىسى مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىلەرگە ئاساسەن، شۇ بانكىنىڭ كەسىپ قائىدىسىنى تۈزۈشى، شۇ بانكىنىڭ خەۋپ-خەتەرنى باشقۇرۇش ۋە ئىچكى كونترول قىلىش تۈزۈمىنى ئورنىتىشى ۋە مۇكەممەللەشتۈرۈشى كېرەك.

60-ماددا سودا بانكىسى مەزكۇر بانكىنىڭ ئامانەت پۇل، قەرز پۇل، راسچوت، ھېسابتا تۇرۇپ قېلىش قاتارلىق تۈرلۈك ئەھۋاللارنى تەپتىش قىلىش، تەكشۈرۈش تۈزۈمىنى ئورنىتىشى، تاكامۇللاشتۇرۇشى كېرەك.

سودا بانكىسى تارماق ئاپپاراتنى دائىملىق تەپتىش قىلىشى ۋە تەكشۈرۈپ نازارەت قىلىشى كېرەك.

61-ماددا سودا بانكىسى بەلگىلىمە بويىچە گوۋۇيۈەننىڭ بانكا كەسپىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى، جۇڭگو خەلق بانكىسىغا مۈلۈك قەرز جەدۋىلى، پايدا جەدۋىلى، شۇنىڭدەك باشقا مالىيە-بوغالتىرلىق، ئىستاتىستىكا مەلۇمات جەدۋىلى ۋە ماتېرىياللارنى يوللىشى كېرەك.

62-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ بانكىچىلىقنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى مۇشۇ قانۇننىڭ 3-باب، 4-باب، 5-بابىدىكى بەلگىلىمىلەر بويىچە، سودا بانكىسىنىڭ ئامانەت پۇل، قەرز پۇل، راسچوت، ھېسابتا تۇرۇپ قېلىش قاتارلىق ئەھۋاللىرىنى خالىغان چاغدا تەكشۈرۈش-نازارەت قىلىشقا ھوقۇقلۇق.
تەكشۈرۈش-نازارەت قىلىشتا، تەكشۈرگۈچى-نازارەت قىلغۇچىلار قانۇنلۇق كىنىشكىلىرىنى كۆرسىتىشى كېرەك.
سودا بانكىسى گوۋۇيۈەننىڭ بانكا كەسپىنى نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ تەلىپى بويىچە مالىيە-بوغالتىرلىق ماتېرىيالى، كەسپىي توختام ۋە تىجارەت باشقۇرۇشقا ئالاقىدار باشقا ئۇچۇرلار بىلەن تەمىنلىشى كېرەك.

جۇڭگو خەلق بانكىسى «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ جۇڭگو خەلق بانكىسى قانۇنى»نىڭ 32-، 34-ماددىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە سودا بانكىسىنى تەكشۈرۈش-نازارەت قىلىشقا ھوقۇقلۇق.

63-ماددا سودا بانكىسى ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىنىڭ ئىقتىسادىي تەپتىش نازارەتچىلىكىنى قانۇن بويىچە قوبۇل قىلىشى كېرەك.

7-باب ئۆتكۈزۈۋېلىش ۋە ئاخىرلاشتۇرۇش

64-ماددا سودا بانكىسىدا ئىناۋەت كىرىزىسى كۆرۈلگەن ياكى يۈزبېرىش ئېھتىمالى بولغان بولۇپ، پۇل ئامانەت قويغۇچىنىڭ مەنپەئىتىگە ئېغىر تەسىر يەتكۈزگەن بولسا، گوۋۇيۈەن بانكا كەسپىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى شۇ بانكىنى ئۆتكۈزۈۋالسا بولىدۇ.

ئۆتكۈزۈۋېلىشتىكى مەقسەت ئۆتكۈزۈۋېلىنغان سودا بانكىسىغا زۆرۈر تەدبىر قوللىنىپ، پۇل ئامانەت قويغۇچىنىڭ مەنپەئەتىنى قوغداپ، سودا بانكىسىنىڭ نورمال تىجارەت ئىقتىدارىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈشتىن ئىبارەت.
ئۆتكۈزۈۋېلىنغان سودا بانكىسىنىڭ ھەقدارلىق-قەرزدارلىق مۇناسىۋىتى ئۆتكۈزۈۋېلىش سەۋەبلىك ئۆزگىرىپ كەتمەيدۇ.

65-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ بانكىچىلىق نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ قارارىنى ئۆتكۈزۈۋالىدۇ ھەمدە تەشكىللەپ يولغا قويىدۇ.
گوۋۇيۈەننىڭ بانكىچىلىقنى نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ ئۆتكۈزۈۋېلىش قارارىغا تۆۋەندىكى مەزمۇنلار ئېنىق يېزىلىشى كېرەك :

( 1 ) ئۆتكۈزۈۋېلىنغان سودا بانكىسىنىڭ نامى؛

( 2 ) ئۆتكۈزۈۋېلىش سەۋەبى؛

( 3 ) تەشكىلاتنى ئۆتكۈزۈۋېلىش؛

( 4 ) ئۆتكۈزۈۋېلىش مۇددىتى.

ئۆتكۈزۈۋېلىنغان قارارنى گوۋۇيۈەننىڭ بانكىچىلىق نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى ئېلان قىلىدۇ.

66-ماددا ئۆتكۈزۈۋېلىش ئۆتكۈزۈۋېلىش قارارى يولغا قويۇلغان كۈندىن باشلاپ باشلىنىدۇ.

ئۆتكۈزۈۋېلىش باشلانغان كۈندىن باشلاپ، سودا بانكىسىنىڭ ئىگىلىك باشقۇرۇش ھوقۇقىنى ئۆتكۈزۈۋېلىش تەشكىلاتى يۈرگۈزىدۇ.

67-ماددا ئۆتكۈزۈۋېلىش مۇددىتى توشقاندا، گوۋۇيۈەننىڭ بانكىچىلىق نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى مۇددەتنى ئۇزارتىشنى قارار قىلسا بولىدۇ، لېكىن ئۆتكۈزۈۋېلىش مۇددىتى ئەڭ ئۇزاق بولغاندا ئىككى يىلدىن ئېشىپ كەتسە بولمايدۇ.

68-ماددا تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلسە، ئۆتكۈزۈۋېلىش ئاخىرلىشىدۇ :

( 1 ) ئۆتكۈزۈۋېلىش قارارىدا بەلگىلەنگەن مۇددەت توشقان ياكى گوۋۇيۈەننىڭ بانكا كەسپىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى قارار قىلغان ئۆتكۈزۈۋېلىش مۇددىتى توشقان بولسا؛

( 2 ) ئۆتكۈزۈۋېلىش مۇددىتى توشۇشتىن بۇرۇن، شۇ سودا بانكىسى نورمال تىجارەت ئىقتىدارىنى ئەسلىگە كەلتۈرگەن بولسا؛

( 3 ) ئۆتكۈزۈۋېلىش مۇددىتى توشۇشتىن ئىلگىرى، سودا بانكىسى بىرلەشكەن ياكى قانۇن بويىچە ۋەيران بولغانلىقىنى جاكارلىغان بولسا.

69-ماددا سودا بانكىسى ئايرىلىپ كېتىش، قوشۇلۇپ كېتىش ياكى شىركەت نىزامنامىسىدە بەلگىلەنگەن تارقىتىۋېتىش سەۋەبى پەيدا بولۇش سەۋەبىدىن تارقىتىۋېتىشكە توغرا كەلسە، گوۋۇيۈەننىڭ بانكىچىلىق نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتىغا ئىلتىماس سۇنۇشى ھەمدە تارقىتىۋېتىش سەۋەبى ۋە ئامانەت پۇلنىڭ دىرى ۋە ئۆسۈمى قاتارلىق قەرز ئۈزۈش پىلانىنى قوشۇمچە قىلىشى كېرەك.
گوۋۇيۈەن بانكىچىلىق نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى تەستىقلىغاندىن كېيىن تارقىتىۋېتىلىدۇ.

سودا بانكىسى تارقىتىۋېتىلگەن بولسا، قانۇن بويىچە ھېسابات ئېنىقلاش گۇرۇپپىسى قۇرۇپ، ھېسابات ئېنىقلاپ، قەرز قايتۇرۇش پىلانى بويىچە ئامانەت پۇلنىڭ دىرى ۋە ئۆسۈمى قاتارلىق قەرزلەرنى ۋاقتىدا قايتۇرۇشى كېرەك.
گوۋۇيۈەن بانكا كەسپىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ نازارەت قىلىش، ھېسابات ئېنىقلاش جەريانى.

70-ماددا سودا بانكىسى تىجارەت ئىجازەتنامىسىنى بىكار قىلىش سەۋەبىدىن ئەمەلدىن قالدۇرۇلغان بولسا، گوۋۇيۈەن بانكىچىلىق نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى قانۇن بويىچە ۋاقتىدا ھېسابات ئېنىقلاش گۇرۇپپىسى قۇرۇپ، ھېسابات ئېنىقلاپ، قەرز ئۈزۈش پىلانى بويىچە ئامانەت پۇلنىڭ دىرى ۋە ئۆسۈمى قاتارلىق قەرزلىرىنى ۋاقتىدا قايتۇرۇشى كېرەك.

71-ماددا سودا بانكىسى قەرەلى توشقان قەرز پۇلىنى تۆلىيەلمىسە، گوۋۇيۈەننىڭ بانكىچىلىق نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ ماقۇللۇقىنى ئالغاندىن كېيىن، خەلق سوت مەھكىمىسى ئۇنىڭ ۋەيران بولغانلىقىنى قانۇن بويىچە جاكارلايدۇ.
سودا بانكىسىنىڭ ۋەيران بولغانلىقى جاكارلانغان بولسا، خەلق سوت مەھكىمىسى گوۋۇيۈەننىڭ بانكا كەسپىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى قاتارلىق ئالاقىدار تارماقلار ۋە ئالاقىدار خادىملارنى تەشكىللەپ ھېسابات ئېنىقلاش گۇرۇپپىسى قۇرۇپ، ھېسابات ئېنىقلايدۇ.

سودا بانكىسى ۋەيران بولۇش ھېساباتىنى ئېنىقلىغاندا، ھېسابات ئېنىقلاش خىراجىتى، قەرز قالغان ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ مائاشى ۋە ئەمگەك سۇغۇرتا خىراجىتىنى بەرگەندىن كېيىن، شەخسلەر ئامانەت پۇلىنىڭ دىرى بىلەن ئۆسۈمىنى ئاۋۋال بېرىشى كېرەك.

72-ماددا سودا بانكىسىنىڭ تارقىتىۋېتىلىشى، ئەمەلدىن قالدۇرۇلۇشى ۋە ۋەيران بولغانلىقى جاكارلىنىشى بىلەن ئاخىرلىشىدۇ.

8-باب قانۇن جاۋابكارلىقى

73-ماددا سودا بانكىسىدا تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلۈپ، پۇل ئامانەت قويغۇچى ياكى باشقا مۇئامىلىدارلارغا مال-مۈلۈك زىيىنى سالغان بولسا، ئادا قىلىشنى كېچىكتۈرگەنلىك ئۆسۈمى ۋە باشقا ھەق تەلەپ جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك :

( 1 ) ئامانەت پۇلنىڭ دىرى ۋە ئۆسۈمىنى سەۋەبسىز كەينىگە سۈرگەن، تۆلەشنى رەت قىلغانلار؛

( 2 ) چەك ئېتىراپلىق بولۇش قاتارلىق راسچوت كەسپى بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلىپ، نەقلەشتۈرمىگەن، كىرىم-چىقىم قىلمىغان، ھېسابقا كىرگۈزمىگەن، تالون بېسىلىپ قالغان، بېلەت بېسىلىپ قالغان ياكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ بېلەت قايتۇرغان بولسا؛

( 3 ) شەخسىي ئامانەت پۇلى ياكى ئورۇن ئامانەت پۇلىنى قانۇنسىز سۈرۈشتۈرگەنلەر، توڭلىتىۋەتكەنلەر، تۇتۇۋالغانلار؛

( 4 ) مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپ ھالدا، پۇل ئامانەت قويغۇچى ياكى باشقا خېرىدارلارغا زىيان سالىدىغان باشقا قىلمىشلار.

ئالدىنقى تارماقتا بەلگىلەنگەن ئەھۋال كۆرۈلگەنلىرىنى گوۋۇيۈەننىڭ بانكىچىلىق نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت قىلغانلار قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتى 50 مىڭ يۈەندىن ئاشقانلىرىغا قوشۇمچە قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛
قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت قىلمىغان ياكى قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت 50 مىڭ يۈەنگە يەتمىسە، 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.

74-ماددا سودا بانكىسىدا تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلسە، گوۋۇيۈەننىڭ بانكا كەسپىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت قىلغانلار قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتى 500 مىڭ يۈەندىن ئاشقانلىرىغا ھەمدە قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛
قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت قىلمىغانلارغا ياكى قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت 500 مىڭ يۈەنگە يەتمىسە، 500 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 2 مىليون يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولسا ياكى مۆھلەت ئۆتسىمۇ تۈزەتمىگەنلەرنى ئىشنى توختىتىپ تەرتىپكە سېلىشقا ياكى تىجارەت ئىجازەتنامىسىنى بىكار قىلىشقا بۇيرۇسا بولىدۇ؛
جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ :

( 1 ) تارماق ئاپپارات قۇرۇش تەستىقلانماي تۇرۇپ؛

( 2 ) بۆلۈنۈش، بىرلىشىش ياكى بەلگىلىمىگە خىلاپ ھالدا ئۆزگەرتىلگەن ئىشلارنى تەستىقلاتمىغانلار؛

( 3 ) بەلگىلىمىگە خىلاپ ھالدا ئۆسۈم نىسبىتىنى ئۆستۈرگەن ياكى تۆۋەنلەتكەن، شۇنىڭدەك باشقا ناتوغرا ۋاسىتىلەرنى قوللىنىپ، ئامانەت پۇل قوبۇل قىلغان، قەرز پۇل تارقاتقانلار؛

( 4 ) تىجارەت ئىجازەتنامىسىنى ئىجارىگە بەرگەن، ئارىيەتكە بەرگەنلەر؛

( 5 ) تاشقى پېرېۋوتنى تەستىقلاتماي تۇرۇپ ئېلىپ-ساتقان، ۋاكالىتەن ئېلىپ-ساتقانلار؛

( 6 ) تەستىقلاتماي تۇرۇپ ھۆكۈمەت زايومىنى ئېلىپ-ساتقان ياكى پۇل مۇئامىلە زايومى تارقاتقان، ئېلىپ-ساتقانلار؛

( 7 ) دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلىپ، ھاۋالىلىك مەبلەغ سېلىش ۋە ئاكسىيە تىجارىتى كەسپى بىلەن شۇغۇللانغان، ئۆزى ئىشلەتمەيدىغان كۆچمەس مۈلۈككە مەبلەغ سالغان ياكى بانكىدىن باشقا پۇل مۇئامىلە ئاپپاراتلىرى ۋە كارخانىلارغا مەبلەغ سالغانلار؛

( 8 ) مۇناسىۋەتداشلىرىغا ئىناۋەتلىك قەرز پۇل بېرىش ياكى كېپىللىك قەرز پۇلى بېرىش شەرتى ئوخشاش تۈردىكى باشقا قەرز پۇللارنىڭ شەرتىدىن يۇقىرى بولغان قەرز ئالغۇچى.

75-ماددا سودا بانكىسىدا تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلسە، گوۋۇيۈەننىڭ بانكا كەسپىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، قوشۇمچە 200 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولسا ياكى مۆھلەت ئۆتسىمۇ تۈزەتمىگەنلەرنى ئىشنى توختىتىپ تەرتىپكە سېلىشقا ياكى تىجارەت ئىجازەتنامىسىنى بىكار قىلىشقا بۇيرۇسا بولىدۇ؛
جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ :

( 1 ) گوۋۇيۈەننىڭ بانكىچىلىق نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ تەكشۈرۈپ نازارەت قىلىشىنى رەت قىلغان ياكى ئۇنىڭغا توسقۇنلۇق قىلغانلار؛

( 2 ) ساختا ياكى مۇھىم پاكىتنى يوشۇرغان مالىيە-بوغالتىرلىق دوكلاتى، مەلۇمات جەدۋىلى ۋە ئىستاتىستىكا مەلۇمات جەدۋىلى بىلەن تەمىنلىگەنلەر؛

( 3 ) كاپىتالنىڭ يېتەرلىك بولۇش نىسبىتى، مۈلۈكنىڭ ئوبوروت نىسبىتى، ئوخشاش بىر قەرز ئالغۇچىنىڭ قەرز پۇل نىسبىتى ۋە گوۋۇيۈەننىڭ بانكا كەسپىنى نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ مۈلۈك-قەرز نىسبىتىنى باشقۇرۇشقا ئالاقىدار باشقا بەلگىلىمىلىرىگە رىئايە قىلمىغانلار.

76-ماددا سودا بانكىسىدا تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلسە، جۇڭگو خەلق بانكىسى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ، قانۇنغا خىلاپ ھالدا 500 مىڭ يۈەندىن ئارتۇق تاپاۋەت قىلغانلىرىغا قوشۇمچە قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛
قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت قىلمىغانلارغا ياكى قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت 500 مىڭ يۈەنگە يەتمىسە، 500 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 2 مىليون يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولسا ياكى مۆھلەت ئۆتسىمۇ تۈزەتمىسە، جۇڭگو خەلق بانكىسى گوۋۇيۈەننىڭ بانكىچىلىق نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىنى ئىشنى توختىتىپ تەرتىپكە سېلىشقا بۇيرۇش ياكى تىجارەت ئىجازەتنامىسىنى بىكار قىلىش تەكلىپىنى بەرسە بولىدۇ؛
جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ :

( 1 ) پېرېۋوت راسچوت قىلىش، پېرېۋوت سېتىش ئىشلىرىنى تەستىقلاتماي تۇرۇپ بېجىرگەنلەر؛

( 2 ) تەستىقلاتماي تۇرۇپ بانكىلار ئارا زايوم بازىرىدا پۇل مۇئامىلە زايومى تارقاتقان، ئېلىپ-ساتقان ياكى چېگرا سىرتىغا بېرىپ قەرز پۇل ئالغانلار؛

( 3 ) بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئوخشاش كەسىپتىكىلەر قەرز ئالغان بولسا.

77-ماددا سودا بانكىسىدا تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلسە، جۇڭگو خەلق بانكىسى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، قوشۇمچە 200 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛
قىلمىشى پەۋقۇلئاددە ئېغىر بولسا ياكى مۆھلەت ئۆتسىمۇ تۈزەتمىسە، جۇڭگو خەلق بانكىسى گوۋۇيۈەننىڭ بانكىچىلىق نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىنى ئىشنى توختىتىپ تەرتىپكە سېلىشقا بۇيرۇش ياكى تىجارەت ئىجازەتنامىسىنى بىكار قىلىش تەكلىپىنى بەرسە بولىدۇ؛
جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ :

( 1 ) جۇڭگو خەلق بانكىسىنىڭ تەكشۈرۈشى، نازارەت قىلىشىنى رەت قىلغان ياكى ئۇنىڭغا توسقۇنلۇق قىلغانلار؛

( 2 ) ساختا ياكى مۇھىم پاكىتنى يوشۇرغان مالىيە-بوغالتىرلىق دوكلاتى، مەلۇمات جەدۋىلى ۋە ئىستاتىستىكا مەلۇمات جەدۋىلى بىلەن تەمىنلىگەنلەر؛

( 3 ) ئامانەت پۇل تەييارلىق فوندىنى جۇڭگو خەلق بانكىسى بەلگىلىگەن نىسبەت بويىچە تاپشۇرمىغان بولسا.

78-ماددا سودا بانكىسىدا مۇشۇ قانۇننىڭ 73-ماددىسىدىن 77-ماددىسىغىچە بولغان ماددىلىرىدا بەلگىلەنگەن ئەھۋال كۆرۈلسە، بىۋاسىتە جاۋابكار مۇدىر، يۇقىرى دەرىجىلىك باشقۇرغۇچى خادىم ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا ئىنتىزام جازاسى بېرىشى كېرەك؛
جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

79-ماددا تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرىنى سادىر قىلغانلارنى گوۋۇيۈەننىڭ بانكا كەسپىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت قىلغانلار قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتى 50 مىڭ يۈەندىن ئاشىدۇ، قوشۇمچە قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛
قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت قىلمىغان ياكى قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت 50 مىڭ يۈەنگە يەتمىسە، 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ :

( 1 ) نامىدا تەستىقلاتماي تۇرۇپ «بانكا»دېگەن خەت ئىشلىتىلسە؛

( 2 ) سودا بانكىسى پاي ئومۇمىي سوممىسىنىڭ ％ 5 تىن كۆپرەكىنى تەستىقلاتماي تۇرۇپ سېتىۋالغان بولسا؛

( 3 ) ئورۇننىڭ مەبلىغىنى شەخسىي نامىدا ھېسابات ئېچىپ ساقلىغانلار.

80-ماددا سودا بانكىلىرىدىن گوۋۇيۈەننىڭ بانكىچىلىقنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىغا مۇناسىۋەتلىك ھۆججەت-ماتېرىياللارنى بەلگىلىمە بويىچە يوللىمىغانلىرىنى گوۋۇيۈەننىڭ بانكىچىلىقنى نازارەت قىلىش – باشقۇرۇش ئاپپاراتى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، مۆھلەت ئۆتسىمۇ تۈزەتمىگەنلىرىگە 100 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 300 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ.

سودا بانكىسى ئالاقىدار ھۆججەت-ماتېرىياللارنى جۇڭگو خەلق بانكىسىغا بەلگىلىمە بويىچە يوللىمىسا، جۇڭگو خەلق بانكىسى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، مۆھلەت ئۆتسىمۇ تۈزەتمىگەنلەرگە 100 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 300 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ.

81-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ بانكىچىلىق نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ تەستىقىنى ئالماي تۇرۇپ، ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن سودا بانكىسى قۇرغان ياكى ئاممىنىڭ ئامانەت پۇلىنى قانۇنسىز قوبۇل قىلىپ، ئاممىنىڭ ئامانەت پۇلىنى شەكلى ئۆزگىرىپ قوبۇل قىلىپ جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلەر قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ؛
ھەمدە گوۋۇيۈەننىڭ بانكىچىلىقنى نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتى ئەمەلدىن قالدۇرىدۇ.

سودا بانكىسىنىڭ تىجارەت ئىجازەتنامىسىنى ياسىغان، ئۆزگەرتىۋالغان، ئۆتۈنۈپ بەرگەنلەر جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلەر قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

82-ماددا قەرز ئالغۇچى ئالدامچىلىق ۋاسىتىسى ئارقىلىق قەرز پۇلنى ئالداپ ئېلىۋېلىپ جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

83-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 81-، 82-ماددىسىدا بەلگىلەنگەن قىلمىش سادىر قىلىپ، جىنايەت شەكىللەندۈرمىگەنلەرگە گوۋۇيۈەننىڭ بانكىچىلىق نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتى 500 مىڭ يۈەندىن ئاشىدۇ ھەمدە قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛
قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت قىلمىغانلارغا ياكى قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت 500 مىڭ يۈەنگە يەتمىسە، 500 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 2 مىليون يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.

84-ماددا سودا بانكىسى خادىملىرىدىن ۋەزىپىسىدىكى قولايلىقتىن پايدىلىنىپ، پارا سورىغان، پارا ئالغان ياكى دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلىپ ھەر خىل ناملاردىكى شېرىنكانە، رەسمىيەت ھەققى ئالغانلىرى جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ؛
جىنايەت شەكىللەندۈرمىگەنلىرىگە ئىنتىزام جازاسى بېرىش كېرەك.

ئالدىنقى تارماقتىكى قىلمىش سادىر قىلىپ، قەرز پۇل بېرىش ياكى كېپىللىك بېرىش سەۋەبىدىن زىيان كېلىپ چىققان بولسا، ھەممە ياكى قىسمەن تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك.

85-ماددا سودا بانكىسىنىڭ خادىملىرىدىن ۋەزىپىسىدىكى قولايلىقتىن پايدىلىنىپ، مەزكۇر بانكا ياكى مۇئامىلىدارلارنىڭ مەبلىغىنى خىيانەتچىلىك قىلغان، ئىشلىتىۋالغان، ئىگىلىۋالغانلىرى جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ؛
جىنايەت شەكىللەندۈرمىگەنلىرىگە ئىنتىزام جازاسى بېرىش كېرەك.

86-ماددا سودا بانكىسى خادىملىرىدىن مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، خىزمەتتە بىپەرۋالىق قىلىپ زىيان سالغانلىرىغا ئىنتىزام جازاسى بېرىلىدۇ؛
جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، يۈز ـ خاتىر قىلىپ، ئۇرۇق ـ تۇغقانلىرى، دوستلىرىغا قەرز پۇل بېرىش ياكى كېپىللىك بېرىپ زىيان كەلتۈرۈپ چىقارغانلار بارلىق ياكى بىر قىسىم تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك.

87-ماددا سودا بانكىسى خادىملىرىدىن ۋەزىپە ئۆتىگەن مەزگىلدە بىلىپ قالغان دۆلەت مەخپىيىتى، سودا مەخپىيىتىنى ئاشكارىلاپ قويغانلىرىغا ئىنتىزام جازاسى بېرىلىدۇ؛
جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

88-ماددا ئورۇن ياكى شەخسلەر سودا بانكىسىنى قەرز پۇل بېرىش ياكى كېپىللىك بېرىشكە زورلىسا، بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمغا ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا ياكى شەخسكە ئىنتىزام جازاسى بېرىشى كېرەك؛
زىيان سالغانلار تۆلەم جاۋابكارلىقىنىڭ ھەممىسىنى ياكى بىر قىسمىنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك.

سودا بانكىسى خادىملىرى ئورۇن ياكى شەخسكە قەرز پۇل بېرىش ياكى كېپىللىك بېرىشنى رەت قىلىشقا زورلىغان بولسا، ئىنتىزام جازاسى بېرىشى كېرەك؛
زىيان سالغانلار مۇناسىپ تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك.

89-ماددا سودا بانكىسى مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلسا، گوۋۇيۈەننىڭ بانكا كەسپىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى ئوخشاش بولمىغان ئەھۋاللارنى پەرقلەندۈرۈپ، ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مۇدىرى، يۇقىرى دەرىجىلىك باشقۇرغۇچى خادىمىنىڭ بەلگىلەنگەن مۆھلەتتىن ئۆمۈرلۈك ۋەزىپە ئۆتەش سالاھىيىتىنى بىكار قىلسا بولىدۇ، بىۋاسىتە جاۋابكار مۇدىر، يۇقىرى دەرىجىلىك باشقۇرۇش خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىنىڭ بەلگىلەنگەن مۆھلەتنى تاكى ئۆمۈر بويى بانكا خىزمىتى بىلەن شۇغۇللىنىشى مەنئى قىلىنىدۇ.

سودا بانكىسىنىڭ قىلمىشى جىنايەت شەكىللەندۈرمىگەن بولسا، بىۋاسىتە جاۋابكار مۇدىر، يۇقىرى دەرىجىلىك باشقۇرغۇچى خادىم ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا ئاگاھلاندۇرۇش جازاسى بېرىلىدۇ، 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.

90-ماددا سودا بانكىسى ۋە ئۇنىڭ خادىملىرى گوۋۇيۈەننىڭ بانكا كەسپىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى، جۇڭگو خەلق بانكىسىنىڭ جازا قارارىغا قايىل بولمىسا، «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ مەمۇرىي دەۋا قانۇنى»دىكى بەلگىلىمە بويىچە خەلق سوت مەھكىمىسىگە دەۋا قىلسا بولىدۇ.

9-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ

91-ماددا بۇ قانۇن يولغا قويۇلۇشتىن ئىلگىرى، گوۋۇيۈەننىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە تەستىقلىنىپ قۇرۇلغان سودا بانكىسى تەستىقلىتىش رەسمىيىتىنى بېجىرمەيدۇ.

92-ماددا چەت ئەل مەبلىغى سودا بانكىسى، جۇڭگو-چەت ئەل شېرىكچىلىكىدىكى سودا بانكىسى، چەت ئەل سودا بانكىسىنىڭ شۆبە بانكىلىرى مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە بولىدۇ، قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردا ئايرىم بەلگىلىمە بولسا، شۇ بەلگىلىمە بويىچە بولىدۇ.

93-ماددا شەھەر ئامانەت-قەرز كوپىراتىپى، يېزا ئامانەت-قەرز كوپىراتىپىنىڭ ئامانەت پۇل، قەرز پۇل ۋە راسچوت كەسپىنى بېجىرىشىدە مۇشۇ قانۇندىكى مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىلەر تەتبىقلىنىدۇ.

94-ماددا پوچتا كارخانىلىرىنىڭ سودا بانكىسىغا مۇناسىۋەتلىك كەسىپلەرنى بېجىرىشىدە مۇشۇ قانۇندىكى مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىلەر تەتبىقلىنىدۇ.

95-ماددا بۇ قانۇن 2015-يىل 10-ئاينىڭ 1-كۈنىدىن باشلاپ يولغا قويۇلىدۇ.