جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ دۆلەت مۇداپىئە قانۇنى

( 1997 ـ يىل 3 ـ ئاينىڭ 14 ـ كۈنى 8 ـ نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى 5 ـ يىغىنىدا ماقۇللانغان، 2009 ـ يىل 8 ـ ئاينىڭ 27 ـ كۈنى 11 ـ نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلقنىڭ قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى 10 ـ يىغىنىنىڭ «بىر قىسىم قانۇنلارغا تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى قارارى»غا ئاساسەن تۈزىتىلگەن )

مۇندەرىجە

1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ

2-باب دۆلەت ئاپپاراتلىرىنىڭ دۆلەت مۇداپىئە خىزمەت ھوقۇقى

3-باب قوراللىق كۈچلەر

4-باب چېگرا مۇداپىئەسى، دېڭىز مۇداپىئەسى ۋە ھاۋا مۇداپىئەسى

5-باب دۆلەت مۇداپىئە پەن تەتقىقات ئىشلەپچىقىرىشى ۋە ھەربىي ئىشلارنى زاكاز قىلىش

6-باب دۆلەت مۇداپىئە خىراجىتى ۋە دۆلەت مۇداپىئە مۈلكى

7-باب دۆلەت مۇداپىئە تەربىيەسى

8-باب دۆلەت مۇداپىئە سەپەرۋەرلىكى ۋە ئۇرۇش ھالىتى

9-باب پۇقرالار، تەشكىلاتلارنىڭ دۆلەت مۇداپىئە مەجبۇرىيىتى ۋە ھوقۇقى

10-باب ھەربىيلەرنىڭ مەجبۇرىيىتى ۋە ھوقۇق-مەنپەئىتى

11-باب تاشقى ھەربىي مۇناسىۋەت

12-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ

1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ

1-ماددا بۇ قانۇن دۆلەت مۇداپىئەسىنى بەرپا قىلىش ۋە مۇستەھكەملەش، سوتسىيالىستىك زامانىۋىلاشتۇرۇش قۇرۇلۇشىنىڭ ئوڭۇشلۇق ئېلىپ بېرىلىشىغا كاپالەتلىك قىلىش مەقسىتىدە، ئاساسىي قانۇنغا بىنائەن چىقىرىلدى.

2-ماددا دۆلەت تاجاۋۇزچىلىقتىن مۇداپىئەلىنىش ۋە تاجاۋۇزچىلىققا قارشى تۇرۇش، قوراللىق ئاغدۇرمىچىلىقنى توسۇش، دۆلەتنىڭ ئىگىلىك ھوقۇقى، بىرلىكى، زېمىن پۈتۈنلۈكى ۋە خەۋپسىزلىكىنى قوغداش يولىدا ئېلىپ بارغان ھەربىي پائالىيەتلەرگە، شۇنىڭدەك ھەربىي ئىشلارغا مۇناسىۋەتلىك سىياسىي، ئىقتىساد، دىپلوماتىيە، پەن-تېخنىكا، مائارىپ قاتارلىق جەھەتلەردىكى پائالىيەتلەرگە مۇشۇ قانۇن تەتبىقلىنىدۇ.

3-ماددا دۆلەت مۇداپىئەسى − دۆلەتنىڭ مەۋجۇت بولۇپ تۇرۇشى ۋە تەرەققىي قىلىشىنىڭ بىخەتەرلىك كاپالىتى.

دۆلەت قوراللىق كۈچلەر قۇرۇلۇشى ۋە چېگرا مۇداپىئەسى، دېڭىز مۇداپىئەسى، ھاۋا مۇداپىئەسى قۇرۇلۇشىنى كۈچەيتىپ، دۆلەت مۇداپىئەسى پەن تەتقىقات-ئىشلەپچىقىرىشىنى راۋاجلاندۇرۇپ، ئومۇمىي خەلق دۆلەت مۇداپىئە تەربىيەسىنى ئومۇملاشتۇرۇپ، سەپەرۋەرلىك تۈزۈلمىسىنى مۇكەممەللەشتۈرۈپ، دۆلەت مۇداپىئەسىنى زامانىۋىلاشتۇرۇشنى ئىشقا ئاشۇرىدۇ.

4-ماددا دۆلەت مۇستەقىل، ئۆزىگە ئۆزى ئىگە بولۇش، ئۆز كۈچىگە تايىنىپ قۇرۇلۇش قىلىش ۋە دۆلەت مۇداپىئەسىنى مۇستەھكەملەش، ئاكتىپ مۇداپىئە ئىستراتېگىيەسىنى يولغا قويۇش، ئومۇمىي خەلق ئۆزىنى قوغداش پىرىنسىپىدا چىڭ تۇرۇش.

دۆلەت كۈچنى مەركەزلەشتۈرۈپ ئىقتىسادىي قۇرۇلۇش ئېلىپ بېرىش بىلەن بىرگە، دۆلەت مۇداپىئەسى قۇرۇلۇشىنى كۈچەيتىپ، دۆلەت مۇداپىئەسى قۇرۇلۇشى بىلەن ئىقتىسادىي قۇرۇلۇشنىڭ ماس تەرەققىياتىنى ئىلگىرى سۈرىدۇ.

5-ماددا دۆلەت دۆلەت مۇداپىئە پائالىيىتىگە بىرتۇتاش رەھبەرلىك قىلىدۇ.

6-ماددا ۋەتەننى قوغداش، تاجاۋۇزچىلىققا قارشى تۇرۇش جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ھەربىر پۇقراسىنىڭ مۇقەددەس بۇرچى.

جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ پۇقرالىرى دۆلەت مۇداپىئە مەجبۇرىيىتىنى قانۇن بويىچە ئادا قىلىشى كېرەك.

7-ماددا دۆلەت ۋە جەمئىيەت ھەربىيلەرگە ھۆرمەت قىلىدۇ، ئېتىبار بېرىدۇ، ھەربىيلەرنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىنى قوغدايدۇ، ئارمىيەنى ھىمايە قىلىش، ئائىلە تەۋەلىرىگە ئېتىبار بېرىش قاتارلىق ھەر خىل شەكىلدىكى پائالىيەتلەرنى قانات يايدۇرىدۇ.

جۇڭگو خەلق ئازادلىق ئارمىيەسى ۋە جۇڭگو خەلق قوراللىق ساقچى قىسمى ھۆكۈمەتنى ھىمايە قىلىش، خەلقنى سۆيۈش پائالىيىتىنى قانات يايدۇرۇپ، ئارمىيە-ھۆكۈمەت، ئارمىيە-خەلق ئىتتىپاقلىقىنى كۈچەيتتى.

8-ماددا جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى تاشقى ھەربىي مۇناسىۋەتتە دۇنيا تىنچلىقىنى قوغدايدۇ، تاجاۋۇزچىلىق، كېڭەيمىچىلىك قىلمىشلىرىغا قارشى تۇرىدۇ.

9-ماددا دۆلەت ۋە جەمئىيەت دۆلەت مۇداپىئە پائالىيىتىدە تۆھپە قوشقان تەشكىلات ۋە شەخسنى ھەر خىل شەكىللەر بىلەن تەقدىرلەيدۇ ۋە مۇكاپاتلايدۇ.

مۇشۇ قانۇن ۋە مۇناسىۋەتلىك قانۇنلارغا خىلاپلىق قىلىپ، دۆلەت مۇداپىئەسى مەجبۇرىيىتىنى ئادا قىلىشنى رەت قىلغانلار ياكى دۆلەت مۇداپىئەسى مەنپەئىتىگە خەۋپ يەتكۈزگەنلەر قانۇن بويىچە قانۇن جاۋابكارلىقىغا تارتىلىدۇ.

2-باب دۆلەت ئاپپاراتلىرىنىڭ دۆلەت مۇداپىئە خىزمەت ھوقۇقى

10-ماددا مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى ئاساسىي قانۇندىكى بەلگىلىمىلەر بويىچە، ئۇرۇش ۋە تىنچلىق مەسىلىسىنى بەلگىلەيدۇ ھەمدە ئاساسىي قانۇندا بەلگىلەنگەن دۆلەت مۇداپىئەسى جەھەتتىكى باشقا خىزمەت ھوقۇقلىرىنى يۈرگۈزىدۇ.

مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى ئاساسىي قانۇندىكى بەلگىلىمىلەر بويىچە، ئۇرۇش ھالىتىنى ئېلان قىلىش، پۈتۈن مەملىكەتتە ئومۇمىي سەپەرۋەر قىلىش ياكى قىسمەن سەپەرۋەر قىلىشنى قارار قىلىدۇ ھەمدە ئاساسىي قانۇندا بەلگىلەنگەن دۆلەت مۇداپىئەسى جەھەتتىكى باشقا خىزمەت ھوقۇقلىرىنى يۈرگۈزىدۇ.

11-ماددا جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ رەئىسى مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيىنىڭ قارارىغا ۋە مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ قارارىغا ئاساسەن، ئۇرۇش ھالىتىنى جاكارلايدۇ، سەپەرۋەرلىك بۇيرۇقى چىقىرىدۇ ھەمدە ئاساسىي قانۇندا بەلگىلەنگەن دۆلەت مۇداپىئەسى جەھەتتىكى باشقا خىزمەت ھوقۇقلىرىنى يۈرگۈزىدۇ.

12-ماددا گوۋۇيۈەن دۆلەت مۇداپىئە قۇرۇلۇشى ئىشلىرىغا رەھبەرلىك قىلىدۇ ۋە ئۇنى باشقۇرىدۇ، تۆۋەندىكى خىزمەت ھوقۇقلىرىنى يۈرگۈزىدۇ :

( 1 ) دۆلەت مۇداپىئە قۇرۇلۇشى تەرەققىيات يىرىك پىلانى ۋە پىلانىنى تۈزۈش؛

( 2 ) دۆلەت مۇداپىئە قۇرۇلۇشى جەھەتتىكى فاڭجېن-سىياسەت ۋە مەمۇرىي نىزاملارنى تۈزۈش؛

( 3 ) دۆلەت مۇداپىئەسى پەن تەتقىقات ئىشلەپچىقىرىشىغا رەھبەرلىك قىلىش ۋە ئۇنى باشقۇرۇش؛

( 4 ) دۆلەت مۇداپىئە خىراجىتى ۋە دۆلەت مۇداپىئە مۈلكىنى باشقۇرۇش؛

( 5 ) خەلق ئىگىلىكى سەپەرۋەرلىك خىزمىتى ۋە خەلق قوراللىق سەپەرۋەرلىكى، خەلق ھاۋا مۇداپىئەسى، دۆلەت مۇداپىئە قاتنىشى قاتارلىق جەھەتلەردىكى مۇناسىۋەتلىك خىزمەتلەرگە رەھبەرلىك قىلىش ۋە ئۇنى باشقۇرۇش؛

( 6 ) ئارمىيەنى ھىمايە قىلىپ ئائىلە تەۋەلىرىگە ئېتىبار بېرىش خىزمىتىگە ۋە ھەربىي خىزمەتتىن چېكىنگەن ھەربىيلەرنى ئورۇنلاشتۇرۇش خىزمىتىگە رەھبەرلىك قىلىش ۋە ئۇنى باشقۇرۇش؛

(七)领导国防教育工作;

( 8 ) مەركىزىي ھەربىي كومىتېت بىلەن جۇڭگو خەلق قوراللىق ساقچى قىسمى، خەلق ئەسكەرلىرىنىڭ قۇرۇلۇشى ۋە ئەسكەر قوبۇل قىلىش، زاپاس ساقلاش خىزمىتىگە، شۇنىڭدەك چېگرا مۇداپىئەسى، دېڭىز مۇداپىئەسى، ھاۋا مۇداپىئەسىنى باشقۇرۇش خىزمىتىگە ئورتاق رەھبەرلىك قىلىش؛

( 9 ) قانۇندا بەلگىلەنگەن دۆلەت مۇداپىئە قۇرۇلۇشى ئىشلىرىغا مۇناسىۋەتلىك باشقا خىزمەت ھوقۇقلىرى.

13-ماددا مەركىزىي ھەربىي كومىتېت پۈتۈن مەملىكەتتىكى قوراللىق كۈچلەرگە رەھبەرلىك قىلىپ، تۆۋەندىكى خىزمەت ھوقۇقلىرىنى يۈرگۈزىدۇ :

( 1 ) پۈتۈن مەملىكەتتىكى قوراللىق كۈچلەرگە بىرتۇتاش قوماندانلىق قىلىش؛

( 2 ) ھەربىي ئىستراتېگىيە ۋە قوراللىق كۈچلەرنىڭ ئۇرۇش قىلىش فاڭجېنىنى قارار قىلىش؛

( 3 ) جۇڭگو خەلق ئازادلىق ئارمىيەسىنىڭ قۇرۇلۇشىغا رەھبەرلىك قىلىش ۋە ئۇنى باشقۇرۇش، يىرىك پىلان تۈزۈش، پىلان تۈزۈش ھەمدە تەشكىللەپ يولغا قويۇش؛

( 4 ) مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيىغا ياكى مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىغا تەكلىپ بېرىش؛

( 5 ) ئاساسىي قانۇن ۋە قانۇنلارغا بىنائەن ھەربىي نىزام چىقىرىش، قارار ۋە بۇيرۇقلارنى ئېلان قىلىش؛

( 6 ) جۇڭگو خەلق ئازادلىق ئارمىيەسىنىڭ تۈزۈلمىسى ۋە ئىشتاتىنى بەلگىلەش، باش ئىشتاب، شۇنىڭدەك ھەربىي رايون، قىسىم تۈرلىرى ۋە ئاپتونوم رايون دەرىجىلىك باشقا ئورۇنلارنىڭ ۋەزىپىسى ۋە مەسئۇلىيىتىنى بەلگىلەش؛

( 7 ) قانۇن، ھەربىي نىزاملاردىكى بەلگىلىمە بويىچە، قوراللىق كۈچ ئەزالىرىنى تەيىنلەش ۋە قالدۇرۇش، تەربىيەلەش، سىناش، مۇكاپاتلاش ۋە جازالاش؛

( 8 ) قوراللىق كۈچلەرنىڭ قورال-جابدۇق تۈزۈلمىسى ۋە قورال-جابدۇق تەرەققىيات يىرىك پىلانى، پىلانىنى تەستىقلاش، گوۋۇيۈەن بىلەن ھەمكارلىشىپ دۆلەت مۇداپىئەسى پەن تەتقىقات ئىشلەپچىقىرىشىنى رەھبەرلىك قىلىش ۋە باشقۇرۇش؛

( 9 ) گوۋۇيۈەن بىلەن بىرلىكتە دۆلەت مۇداپىئە خىراجىتى ۋە دۆلەت مۇداپىئە مۈلكىنى باشقۇرۇش؛

( 10 ) قانۇندا بەلگىلەنگەن باشقا خىزمەت ھوقۇقلىرى.

14-ماددا گوۋۇيۈەن ۋە مەركىزىي ھەربىي كومىتېت ئەھۋالغا قاراپ ماسلاشتۇرۇش يىغىنى ئېچىپ، دۆلەت مۇداپىئە ئىشلىرىغا مۇناسىۋەتلىك مەسىلىلەرنى ھەل قىلسا بولىدۇ.
يىغىندا كېلىشكەن ئىشلارنى گوۋۇيۈەن ۋە مەركىزىي ھەربىي كومىتېت ئۆز خىزمەت ھوقۇقى دائىرىسىدە تەشكىللەپ يولغا قويىدۇ.

15-ماددا يەرلىك ھەردەرىجىلىك خەلق قۇرۇلتايلىرى ۋە ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك ھەر دەرىجىلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتلىرى شۇ مەمۇرىي رايوندا دۆلەت مۇداپىئە ئىشلىرىغا مۇناسىۋەتلىك قانۇن-نىزاملارنىڭ ئەمەل قىلىنىشى ۋە ئىجرا قىلىنىشىغا كاپالەتلىك قىلىدۇ.

يەرلىك ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى قانۇندا بەلگىلەنگەن ھوقۇق دائىرىسىدە شۇ مەمۇرىي رايوننىڭ ئەسكەر قوبۇل قىلىش، خەلق ئەسكىرى، زاپاس ئەسكەر، دۆلەت مۇداپىئە تەربىيەسى، خەلق ئىگىلىكى سەپەرۋەرلىكى، خەلق ھاۋا مۇداپىئەسى، دۆلەت مۇداپىئە قاتنىشى، دۆلەت مۇداپىئە ئەسلىھەلىرىنى قوغداش، ھەربىي سەپتىن چېكىنگەن ھەربىيلەرنى ئورۇنلاشتۇرۇش ۋە ئارمىيەنى ھىمايە قىلىپ ئائىلە تەۋەلىرىگە ئېتىبار بېرىش قاتارلىق خىزمەتلەرنى باشقۇرىدۇ.

16-ماددا يەرلىك ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى ۋە شۇ جايدا تۇرۇشلۇق ھەربىي ئورگانلار ئېھتىياجغا قاراپ ئارمىيە-يەرلىك بىرلەشمە يىغىنى ئېچىپ، شۇ مەمۇرىي رايوننىڭ دۆلەت مۇداپىئە ئىشلىرىغا مۇناسىۋەتلىك مەسىلىلىرىنى ماسلاشتۇرۇپ ھەل قىلىدۇ.

ئارمىيە بىلەن يەرلىكنىڭ بىرلەشمە يىغىنىنى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ مەسئۇلى بىلەن شۇ جايدا تۇرۇشلۇق ھەربىي ئورگاننىڭ مەسئۇلى بىرلىكتە چاقىرىدۇ.
ئارمىيە-يەرلىك بىرلەشمە يىغىنىغا قاتنىشىدىغان خادىملارنى يىغىن چاقىرغۇچىسى بېكىتىدۇ.

ئارمىيە بىلەن يەرلىك بىرلەشمە يىغىنىدا كېلىشكەن ئىشلارنى يەرلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى ۋە شۇ جايدا تۇرۇشلۇق ھەربىي ئورگان ئۆز ھوقۇق دائىرىسى بويىچە بېجىرىدۇ، مۇھىم، زور ئىشلارنى يۇقىرىغا ئايرىم-ئايرىم دوكلات قىلىشى كېرەك.

3-باب قوراللىق كۈچلەر

17-ماددا جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ قوراللىق كۈچلىرى خەلققە مەنسۇپ.
ئۇنىڭ ۋەزىپىسى دۆلەت مۇداپىئەسىنى مۇستەھكەملەش، تاجاۋۇزچىلىققا قارشى تۇرۇش، ۋەتەننى قوغداش، خەلقنىڭ تىنچ ئەمگىكىنى قوغداش، دۆلەتنىڭ قۇرۇلۇش ئىشلىرىغا قاتنىشىش، جان-دىل بىلەن خەلق ئۈچۈن خىزمەت قىلىش.

18-ماددا جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ قوراللىق كۈچلىرى ئاساسىي قانۇن ۋە قانۇنلارغا ئەمەل قىلىشى، ئارمىيەنى قانۇن بويىچە ئىدارە قىلىشتا چىڭ تۇرۇشى شەرت.

19-ماددا جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ قوراللىق كۈچلىرىگە جۇڭگو كوممۇنىستىك پارتىيەسىنىڭ رەھبەرلىكى قىلىنىدۇ.
قوراللىق كۈچلەر ئىچىدىكى جۇڭگو كوممۇنىستىك پارتىيەسى تەشكىلاتلىرى جۇڭگو كوممۇنىستىك پارتىيەسىنىڭ نىزامنامىسى بويىچە ھەرىكەت ئېلىپ بارىدۇ.

20-ماددا دۆلەت قوراللىق كۈچلەرنى ئىنقىلابىيلاشتۇرۇش، زامانىۋىلاشتۇرۇش، مۇنتىزىملاشتۇرۇش قۇرۇلۇشىنى كۈچەيتىپ، دۆلەت مۇداپىئە كۈچىنى ئاشۇرىدۇ.

21-ماددا جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ قوراللىق كۈچلىرى زامانىۋى ئۇرۇشنىڭ تەلىپىگە لايىقلىشىشى، ھەربىي مەشىقنى كۈچەيتىشى، سىياسىي خىزمەتنى قانات يايدۇرۇشى، كاپالەت سەۋىيەسىنى ئۆستۈرۈشى، جەڭگىۋارلىقىنى ئومۇميۈزلۈك ئۆستۈرۈشى كېرەك.

22-ماددا جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ قوراللىق كۈچلىرى جۇڭگو خەلق ئازادلىق ئارمىيەسىنىڭ ھەربىي خىزمەت ئۆتەۋاتقان قىسمى ۋە زاپاس قىسمى، جۇڭگو خەلق قوراللىق ساقچى قىسمى، خەلق ئەسكەرلىرىدىن تەركىب تاپىدۇ.

جۇڭگو خەلق ئازادلىق ئارمىيەسىنىڭ رەسمىي خىزمەت ئۆتەۋاتقان قىسمى دۆلەتنىڭ دائىمىي ئارمىيەسى بولۇپ، ئاساسلىقى قوغدىنىش، ئۇرۇش قىلىش ۋەزىپىسىنى ئۈستىگە ئالىدۇ، زۆرۈر تېپىلغاندا قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە جەمئىيەت تەرتىپىنى ساقلاشقا ياردەملەشسە بولىدۇ؛
زاپاس قىسىم ئادەتتە بەلگىلىمە بويىچە مەشىق قىلىدۇ، زۆرۈر تېپىلغاندا قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە جەمئىيەت تەرتىپىنى ساقلاشقا ياردەملەشسە بولىدۇ، ئۇرۇش مەزگىلىدە دۆلەت چىقارغان سەپەرۋەرلىك بۇيرۇقى بويىچە رەسمىي قىسىمغا ئۆزگەرتىلىدۇ.

جۇڭگو خەلق قوراللىق ساقچى قىسمى گوۋۇيۈەن، مەركىزىي ھەربىي كومىتېتنىڭ رەھبەرلىكى ۋە قوماندانلىقىدا دۆلەت تاپشۇرغان بىخەتەرلىكنى قوغداش ۋەزىپىسىنى ئۈستىگە ئالىدۇ، جەمئىيەت تەرتىپىنى قوغدايدۇ.

خەلق ئەسكەرلىرى ھەربىي ئورگاننىڭ قوماندانلىقىدا، ئۇرۇش تەييارلىقى ۋەزىپىسى، قوغدىنىش-ئۇرۇش قىلىش ۋەزىپىسىنى ئۈستىگە ئېلىپ، جەمئىيەت تەرتىپىنى ساقلاشقا ياردەملىشىدۇ.

23-ماددا جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىدىكى قوراللىق كۈچلەرنىڭ كۆلىمى دۆلەتنىڭ خەۋپسىزلىكى ۋە مەنپەئىتىنى قوغداش ئېھتىياجىغا ئۇيغۇنلىشىشى كېرەك.

24-ماددا جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ھەربىي مەجبۇرىيىتى ھەربىي خىزمەت ۋە زاپاس ھەربىيلىككە ئايرىلىدۇ.
رەسمىي ھەربىيلەر ۋە زاپاس خادىملارنىڭ ھەربىي مەجبۇرىيەت ئۆتەش تۈزۈمى قانۇندا بەلگىلىنىدۇ.

دۆلەت قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە رەسمىي ھەربىي خىزمەت ئۆتەۋاتقان ھەربىيلەر ۋە زاپاس ھەربىيلەرگە ئۇنۋان-دەرىجە تۈزۈمىنى يولغا قويىدۇ.

25-ماددا دۆلەت ھەرقانداق تەشكىلات ياكى شەخسنىڭ قانۇنسىز ھالدا قوراللىق تەشكىلات قۇرۇشىنى مەنئى قىلىدۇ، قانۇنسىز قوراللىق ھەرىكەتنى مەنئى قىلىدۇ، رەسمىي ھەربىي ياكى قوراللىق كۈچ تەشكىلاتى قىياپىتىگە كىرىۋېلىشنى مەنئى قىلىدۇ.

4-باب چېگرا مۇداپىئەسى، دېڭىز مۇداپىئەسى ۋە ھاۋا مۇداپىئەسى

26-ماددا جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ قۇرۇقلۇق تەۋەلىكى، ئىچكى سۇ تەۋەلىكى، دېڭىز تەۋەلىكى ۋە ھاۋا تەۋەلىكى مۇقەددەس، چېقىلىشقا بولمايدۇ.
دۆلەت چېگرا مۇداپىئەسى، دېڭىز مۇداپىئەسى ۋە ھاۋا مۇداپىئەسى قۇرۇلۇشىنى كۈچەيتىپ، ئۈنۈملۈك مۇداپىئەلىنىش ۋە باشقۇرۇش تەدبىرلىرىنى قوللىنىپ، قۇرۇقلۇق، ئىچكى سۇ، دېڭىز تەۋەلىكى ۋە ھاۋا تەۋەلىكىنىڭ بىخەتەرلىكىنى قوغدايدۇ، دۆلەتنىڭ دېڭىز-ئوكيان ھوقۇق-مەنپەئىتىنى قوغدايدۇ.

27-ماددا مەركىزىي ھەربىي كومىتېت چېگرا مۇداپىئەسى، دېڭىز مۇداپىئەسى ۋە ھاۋا مۇداپىئەسى مۇداپىئە خىزمىتىگە بىرتۇتاش رەھبەرلىك قىلىدۇ.

يەرلىك ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى، گوۋۇيۈەننىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى ۋە مۇناسىۋەتلىك ھەربىي ئورگانلار دۆلەت بەلگىلىگەن خىزمەت ھوقۇقى دائىرىسىدە چېگرا مۇداپىئەسى، دېڭىز مۇداپىئەسى ۋە ھاۋا مۇداپىئەسىنى باشقۇرۇش ۋە مۇداپىئە خىزمىتىگە ئىش تەقسىماتى بويىچە مەسئۇل بولۇپ، دۆلەتنىڭ خەۋپسىزلىكى ۋە مەنپەئىتىنى ئورتاق قوغدايدۇ.

28-ماددا دۆلەت چېگرا مۇداپىئەسى، دېڭىز مۇداپىئەسى ۋە ھاۋا مۇداپىئەسىنىڭ ئېھتىياجىغا ئاساسەن، ئۇرۇش قىلىش، قوماندانلىق قىلىش، خەۋەرلىشىش، مۇداپىئە كۆرۈش، قاتناش، كاپالەت قاتارلىق دۆلەت مۇداپىئە ئەسلىھەلىرىنى قۇرىدۇ.
ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى ۋە ھەربىي ئورگانلار قانۇن-نىزاملاردىكى بەلگىلىمە بويىچە، دۆلەت مۇداپىئە ئەسلىھەلىرى قۇرۇلۇشىنى كاپالەتلەندۈرۈشى، دۆلەت مۇداپىئە ئەسلىھەلىرىنىڭ بىخەتەرلىكىنى قوغدىشى كېرەك.

5-باب دۆلەت مۇداپىئە پەن تەتقىقات ئىشلەپچىقىرىشى ۋە ھەربىي ئىشلارنى زاكاز قىلىش

29-ماددا دۆلەت دۆلەت مۇداپىئە پەن-تېخنىكا سانائىتى سىستېمىسىنى بەرپا قىلىپ ۋە مۇكەممەللەشتۈرۈپ، دۆلەت مۇداپىئە پەن تەتقىقات ئىشلەپچىقىرىشىنى راۋاجلاندۇرۇپ، قوراللىق كۈچلەرنى ئىقتىدارى ئىلغار، سۈپىتى ئىشەنچلىك، يۈرۈشلەشتۈرۈلۈشى مۇكەممەل، مەشغۇلات قىلىش ۋە رېمونت قىلىشقا قولايلىق قورال-جابدۇقلار، شۇنىڭدەك باشقا ئەسقاتىدىغان ھەربىي ماددىي ئەشيالار بىلەن تەمىنلەپ، دۆلەت مۇداپىئە ئېھتىياجىنى قاندۇرىدۇ.

30-ماددا دۆلەت مۇداپىئە پەن-تېخنىكا سانائىتىدە ئارمىيە بىلەن خەلق بىرلىشىش، تىنچلىق مەزگىل بىلەن ئۇرۇش مەزگىلىنى بىرلەشتۈرۈش، ھەربىي بۇيۇملارنى ئالدىنقى ئورۇنغا قويۇش، خەلق ئارقىلىق ئارمىيەنى بېقىش فاڭجېنى يولغا قويۇلىدۇ.

دۆلەت دۆلەت دۆلەت مۇداپىئە پەن-تېخنىكا سانائىتى قۇرۇلۇشىنى بىرتۇتاش پىلانلاپ، كۆلىمى مۇۋاپىق، كەسىپلىرى يۈرۈشلەشكەن، جايلىشىشى مۇۋاپىق بولغان دۆلەت مۇداپىئە پەن تەتقىقات ئىشلەپچىقىرىش ئىقتىدارىنى ساقلايدۇ.

31-ماددا دۆلەت دۆلەت مۇداپىئە پەن-تېخنىكىسىنىڭ تەرەققىياتىنى ئىلگىرى سۈرۈپ، يۇقىرى يېڭى تېخنىكا تەتقىقاتىنى كۈچەيتىپ، يۇقىرى يېڭى تېخنىكىنىڭ قورال-جابدۇق تەرەققىياتىدىكى باشلامچىلىق رولىنى جارى قىلدۇرۇپ، تېخنىكا زاپىسىنى كۆپەيتىپ، يېڭى تىپتىكى قورال-جابدۇقلارنى تەتقىق قىلىپ ياسايدۇ.

32-ماددا دۆلەت دۆلەت مۇداپىئە پەن تەتقىقات ئىشلەپچىقىرىشىغا قارىتا بىرتۇتاش رەھبەرلىك قىلىدۇ ۋە پىلانلىق تەڭشەش-تىزگىنلەشنى يولغا قويىدۇ.

دۆلەت دۆلەت مۇداپىئە پەن تەتقىقات-ئىشلەپچىقىرىش ۋەزىپىسىنى ئۈستىگە ئالغان كارخانا، كەسپىي ئورۇنلارنى زۆرۈر كاپالەت شارائىتى ۋە ئېتىبار بېرىش سىياسىتى بىلەن تەمىنلەيدۇ.
يەرلىك ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى دۆلەت مۇداپىئەسى پەن تەتقىقات-ئىشلەپچىقىرىش ۋەزىپىسىنى ئۈستىگە ئالغان كارخانا، كەسپىي ئورۇنلارغا ھەمكارلىشىشى ۋە مەدەت بېرىشى كېرەك.

دۆلەت مۇداپىئەسى پەن تەتقىقات، ئىشلەپچىقىرىش ۋەزىپىسىنى ئۈستىگە ئالغان كارخانا، كەسپىي ئورۇنلار دۆلەت مۇداپىئەسى پەن تەتقىقاتى، ئىشلەپچىقىرىش ۋەزىپىسىنى ئورۇندىشى، قورال-جابدۇقلارنىڭ سۈپىتىگە كاپالەتلىك قىلىشى شەرت.

33-ماددا دۆلەت زۆرۈر تەدبىر قوللىنىپ، دۆلەت مۇداپىئە پەن-تېخنىكا ئىختىساسلىقلىرىنى يېتىشتۈرىدۇ ۋە بارلىققا كەلتۈرىدۇ، ئۇلارغا پايدىلىق مۇھىت ۋە شارائىت يارىتىپ بېرىدۇ، ئۇلارنىڭ رولىنى تولۇق جارى قىلدۇرىدۇ.

دۆلەت مۇداپىئە پەن-تېخنىكا خىزمەتچىلىرى پۈتكۈل جەمئىيەتنىڭ ھۆرمىتىگە ئېرىشىشى كېرەك.
دۆلەت دۆلەت مۇداپىئە پەن-تېخنىكا خىزمەتچىلىرىنىڭ تەمىناتىنى پەيدىنپەي ئۆستۈرۈپ، ئۇلارنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىنى قوغدايدۇ.

34-ماددا دۆلەت دۆلەت مۇداپىئە قۇرۇلۇشىنىڭ ئېھتىياجىغا ۋە سوتسىيالىستىك بازار ئىگىلىكىنىڭ تەلىپىگە ئاساسەن، دۆلەتنىڭ ھەربىي مال زاكاز قىلىش تۈزۈمىنى يولغا قويىدۇ، قورال-جابدۇقلارنى ۋە باشقا ھەربىي ماددىي ئەشيالارنى سېتىۋېلىش ۋە تەمىنلەشنى كاپالەتلەندۈرىدۇ.

6-باب دۆلەت مۇداپىئە خىراجىتى ۋە دۆلەت مۇداپىئە مۈلكى

35-ماددا دۆلەت دۆلەت مۇداپىئە ئىشلىرىغا كېتىدىغان زۆرۈر خىراجەتنى كاپالەتلەندۈرىدۇ.
دۆلەت مۇداپىئە خىراجىتىنى ئاشۇرۇش دۆلەت مۇداپىئە ئېھتىياجىغا ۋە خەلق ئىگىلىكىنىڭ تەرەققىيات سەۋىيەسىگە لايىقلىشىشى كېرەك.

36-ماددا دۆلەت دۆلەت مۇداپىئە خىراجىتىگە قارىتا مالىيەدىن پۇل ئاجرىتىش تۈزۈمىنى يولغا قويىدۇ.

37-ماددا دۆلەت قوراللىق كۈچ قۇرۇلۇشى، دۆلەت مۇداپىئە پەن تەتقىقات ئىشلەپچىقىرىشى ۋە باشقا دۆلەت مۇداپىئە قۇرۇلۇشىغا بىۋاسىتە سالغان مەبلەغ، ئاجرىتىپ ئىشلەتكەن يەر قاتارلىق بايلىقلار، شۇنىڭدەك بۇنىڭدىن شەكىللەنگەن دۆلەت مۇداپىئەسى مەقسىتىگە ئىشلىتىلىدىغان قورال-جابدۇق ۋە ئۈسكۈنە-ئەسلىھە، ماددىي ئەشيا-سايمان، تېخنىكا مۇۋەپپەقىيىتى قاتارلىقلار دۆلەت مۇداپىئە مۈلكىگە كىرىدۇ.

دۆلەت مۇداپىئەسى مۈلكى دۆلەت ئىگىدارلىقىدا بولىدۇ.

38-ماددا دۆلەت دۆلەت مۇداپىئە قۇرۇلۇشى ۋە ئىقتىسادىي قۇرۇلۇشنىڭ ئېھتىياجىغا قاراپ، دۆلەت مۇداپىئە مۈلكىنىڭ كۆلىمى، قۇرۇلمىسى ۋە جايلىشىشىنى بېكىتىدۇ، دۆلەت مۇداپىئە مۈلكىنى تەڭشەيدۇ ۋە بىر تەرەپ قىلىدۇ.

دۆلەت مۇداپىئە مۈلكىنى باشقۇرغۇچى ئاپپارات ۋە ئىگىلىگۈچى، ئىشلەتكۈچى ئورۇنلار دۆلەت مۇداپىئە مۈلكىنى قانۇن بويىچە باشقۇرۇپ، دۆلەت مۇداپىئە مۈلكىنىڭ ئۈنۈمىنى تولۇق جارى قىلدۇرۇشى كېرەك.

39-ماددا دۆلەت دۆلەت مۇداپىئە مۈلكىنى زىيانغا ئۇچراتماي قوغدايدۇ، دۆلەت مۇداپىئە مۈلكىنىڭ بىخەتەرلىكى، پۈتۈنلۈكى ۋە ئۈنۈمىنى كاپالەتلەندۈرىدۇ.

ھەرقانداق تەشكىلات ياكى شەخسنىڭ دۆلەت مۇداپىئە مۈلكىنى بۇزۇشى، زىيانغا ئۇچرىتىشى ۋە ئىگىلىۋېلىشى مەنئى قىلىنىدۇ.
دۆلەت مۇداپىئە مۈلكىنى ئىگىلىگەن، ئىشلەتكۈچى ئورۇن گوۋۇيۈەن، مەركىزىي ھەربىي كومىتېت ھوقۇق بەرگەن ئاپپاراتنىڭ تەستىقىنى ئالماي تۇرۇپ، دۆلەت مۇداپىئە مۈلكىنى دۆلەت مۇداپىئەسىگە ئىشلىتىش مەقسىتىنى ئۆزگەرتسە بولمايدۇ.
دۆلەت مۇداپىئە مۈلكى تەستىقلانغاندىن كېيىن دۆلەت مۇداپىئە مەقسىتىگە ئىشلىتىلمىسە، مۇناسىۋەتلىك قانۇن-نىزاملاردىكى بەلگىلىمە بويىچە باشقۇرۇلىدۇ.

7-باب دۆلەت مۇداپىئە تەربىيەسى

40-ماددا دۆلەت دۆلەت مۇداپىئە تەربىيەسىنى قانات يايدۇرۇش ئارقىلىق، پۇقرالارنى دۆلەت مۇداپىئە قارىشىنى كۈچەيتىپ، دۆلەت مۇداپىئە بىلىملىرىنى ئىگىلەپ، ۋەتەنپەرۋەرلىك روھىنى جارى قىلدۇرۇپ، دۆلەت مۇداپىئە مەجبۇرىيىتىنى ئاڭلىق ئادا قىلىش ئىمكانىيىتىگە ئىگە قىلىدۇ.

دۆلەت مۇداپىئە تەربىيەسىنى ئومۇملاشتۇرۇش ۋە كۈچەيتىش پۈتۈن جەمئىيەتنىڭ ئورتاق مەسئۇلىيىتى.

41-ماددا دۆلەت مۇداپىئە تەربىيەسىدە ئومۇمىي خەلق قاتنىشىش، ئۇزاققىچە چىڭ تۇرۇش، ئەمەلىي ئۈنۈمگە ئەھمىيەت بېرىش فاڭجېنى ئىزچىللاشتۇرۇلىدۇ، دائىملىق تەربىيەلەش بىلەن مەركەزلىك تەربىيەلەشنى بىرلەشتۈرۈش، ئومۇملاشتۇرۇش تەربىيەسى بىلەن نۇقتىلىق تەربىيەنى بىرلەشتۈرۈش، نەزەرىيە تەربىيەسى بىلەن ھەرىكەت تەربىيەسىنى بىرلەشتۈرۈش پىرىنسىپى يولغا قويۇلىدۇ.

42-ماددا گوۋۇيۈەن، مەركىزىي ھەربىي كومىتېت ۋە ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى، شۇنىڭدەك مۇناسىۋەتلىك ھەربىي ئورگانلار تەدبىر قوللىنىپ، دۆلەت مۇداپىئە تەربىيەسى خىزمىتىنى كۈچەيتىشى كېرەك.

بارلىق دۆلەت ئورگانلىرى ۋە قوراللىق كۈچلەر، پارتىيەلەر ۋە ئىجتىمائىي تەشكىلاتلار، كارخانا، كەسپىي ئورۇنلار ئۆز رايونى، ئۆز تارمىقى، ئۆز ئورنىنى تەشكىللەپ دۆلەت مۇداپىئە تەربىيەسىنى قانات يايدۇرۇشى كېرەك.

مەكتەپنىڭ دۆلەت مۇداپىئە تەربىيەسى ئومۇمىي خەلق دۆلەت مۇداپىئە تەربىيەسىنىڭ ئاساسى.
ھەر دەرىجىلىك، ھەر خىل مەكتەپلەر مۇۋاپىق دۆلەت مۇداپىئە تەربىيەسى دەرسلىكى تەسىس قىلىشى ياكى مۇناسىۋەتلىك دەرسلىكلەرگە دۆلەت مۇداپىئە تەربىيەسى مەزمۇنىنى كۆپەيتىشى كېرەك.
ھەربىي ئورگان مەكتەپلەرنىڭ دۆلەت مۇداپىئە تەربىيەسىنى قانات يايدۇرۇشىغا ھەمكارلىشىشى كېرەك.

مائارىپ، مەدەنىيەت، ئاخبارات، نەشرىيات، رادىيو، كىنو-تېلېۋىزىيە تارمىقى ۋە ئورۇنلىرى زىچ ماسلىشىپ، كۆپ خىل شەكىللەرنى قوللىنىپ دۆلەت مۇداپىئە تەربىيەسىنى قانات يايدۇرۇشى كېرەك.

43-ماددا ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى دۆلەت مۇداپىئە تەربىيەسىنى خەلق ئىگىلىكى ۋە ئىجتىمائىي تەرەققىيات پىلانىغا كىرگۈزۈپ، دۆلەت مۇداپىئە تەربىيەسىگە كېرەكلىك خىراجەتنى كاپالەتلەندۈرۈشى كېرەك.

8-باب دۆلەت مۇداپىئە سەپەرۋەرلىكى ۋە ئۇرۇش ھالىتى

44-ماددا جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ئىگىلىك ھوقۇقى، بىرلىكى، زېمىن پۈتۈنلۈكى ۋە خەۋپسىزلىكى تەھدىتكە ئۇچرىغاندا، دۆلەت ئاساسىي قانۇن ۋە قانۇنلاردىكى بەلگىلىمە بويىچە پۈتۈن مەملىكەت بويىچە ئومۇمىي سەپەرۋەرلىك قىلىدۇ ياكى قىسمەن سەپەرۋەرلىك قىلىدۇ.

45-ماددا دۆلەت تىنچلىق مەزگىلىدە سەپەرۋەرلىك تەييارلىقى قىلىپ، خەلقنى قوراللىق سەپەرۋەر قىلىش، خەلق ئىقتىسادىي سەپەرۋەرلىكى، خەلق ھاۋا مۇداپىئەسى، دۆلەت مۇداپىئە قاتنىشى قاتارلىق جەھەتلەردىكى سەپەرۋەرلىك تەييارلىقىنى دۆلەتنىڭ ئومۇمىي تەرەققىيات يىرىك پىلانى ۋە پىلانىغا كىرگۈزۈپ، سەپەرۋەرلىك تۈزۈلمىسىنى مۇكەممەللەشتۈرۈپ، سەپەرۋەرلىك يوشۇرۇن كۈچىنى ئاشۇرۇپ، سەپەرۋەرلىك ئىقتىدارىنى ئۆستۈرىدۇ.

46-ماددا دۆلەت ئىستراتېگىيەلىك ماددىي ئەشيالارنى زاپاس ساقلاش تۈزۈمىنى ئورنىتىدۇ.
ئىستراتېگىيەلىك ماددىي ئەشيا زاپىسىنىڭ كۆلىمىنى مۇۋاپىق قىلىش، ساقلىنىشىنى بىخەتەر قىلىش، يۆتكەپ ئىشلىتىشىگە قولايلىق بولۇش، قەرەللىك ئالماشتۇرۇش، ئۇرۇش مەزگىلىدىكى ئېھتىياجغا كاپالەتلىك قىلىش كېرەك.

47-ماددا گوۋۇيۈەن ۋە مەركىزىي ھەربىي كومىتېت يولغا قويۇش خىزمىتىگە سەپەرۋەر قىلىش، تەييارلىق كۆرۈش ۋە سەپەرۋەر قىلىشقا ئورتاق رەھبەرلىك قىلىدۇ.

بارلىق دۆلەت ئورگانلىرى ۋە قوراللىق كۈچلەر، پارتىيەلەر ۋە ئىجتىمائىي تەشكىلاتلار، كارخانا، كەسپىي ئورۇنلار ۋە پۇقرالار تىنچلىق مەزگىلىدە قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە سەپەرۋەرلىك تەييارلىق خىزمىتىنى ئورۇندىشى شەرت؛
دۆلەت سەپەرۋەرلىك بۇيرۇقى چىقارغاندىن كېيىن، بەلگىلەنگەن سەپەرۋەرلىك ۋەزىپىسىنى ئورۇنلاش شەرت.

48-ماددا دۆلەت سەپەرۋەرلىك ئېھتىياجىغا قاراپ، تەشكىلات ۋە شەخسلەرنىڭ ئۈسكۈنە، ئەسلىھەلىرى، قاتناش قوراللىرى ۋە باشقا ماددىي ئەشيالىرىنى قانۇن بويىچە ئالسا، ئىشلەتسە بولىدۇ.

ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتى ئالغان، ئالغۇچىنىڭ ئېلىش، ئېلىپ ئىشلىتىش سەۋەبىدىن كېلىپ چىققان بىۋاسىتە ئىقتىسادىي زىيانغا دۆلەتنىڭ ئالاقىدار بەلگىلىمىسى بويىچە مۇۋاپىق تولۇقلىما بېرىدۇ.

49-ماددا دۆلەت ئاساسىي قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە ئۇرۇش ھالىتىنى ئېلان قىلىدۇ، تۈرلۈك تەدبىرلەرنى قوللىنىپ ئادەم كۈچى، ماددىي كۈچ ۋە مالىيە كۈچىنى مەركەزلەشتۈرۈپ، بارلىق پۇقرالارنىڭ ۋەتەننى قوغدىشىغا، تاجاۋۇزچىلىققا قارشى تۇرۇشىغا رەھبەرلىك قىلىدۇ.

9-باب پۇقرالار، تەشكىلاتلارنىڭ دۆلەت مۇداپىئە مەجبۇرىيىتى ۋە ھوقۇقى

50-ماددا قانۇن بويىچە ھەربىي خىزمەت ئۆتەش ۋە خەلق ئەسكىرى تەشكىلاتىغا قاتنىشىش جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى پۇقرالىرىنىڭ شەرەپلىك مەجبۇرىيىتىدۇر.

ھەر دەرىجىلىك ھەربىي مەجبۇرىيەت ئورگانلىرى ۋە ئاساسىي قاتلام خەلق قوراللىق ئاپپاراتلىرى قانۇن بويىچە ھەربىي مەجبۇرىيەت خىزمىتىنى بېجىرىشى، گوۋۇيۈەن ۋە مەركىزىي ھەربىي كومىتېتنىڭ بۇيرۇقى بويىچە ئەسكەر قوبۇل قىلىش ۋەزىپىسىنى ئورۇنداپ، ئەسكەرلەرنىڭ سۈپىتىگە كاپالەتلىك قىلىشى كېرەك.
باشقا ئالاقىدار دۆلەت ئورگانلىرى، ئىجتىمائىي تەشكىلاتلار ۋە كارخانا، كەسپىي ئورۇنلار خەلق ئەسكەرلىرى ۋە زاپاس ھەربىيلەر خىزمىتىنى قانۇن بويىچە ئورۇندىشى، ھەربىي مەجبۇرىيەت ئورگانلىرىنىڭ ئەسكەر قوبۇل قىلىش ۋەزىپىسىنى ئورۇندىشىغا ياردەملىشىشى كېرەك.

51-ماددا كارخانا، كەسپىي ئورۇنلار دۆلەتنىڭ تەلىپى بويىچە دۆلەت مۇداپىئەسى پەن تەتقىقات-ئىشلەپچىقىرىش ۋەزىپىسىنى ئۈستىگە ئېلىشى، دۆلەتنىڭ ھەربىي ئىشلار زاكازىنى قوبۇل قىلىشى، سۈپەت ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن كېلىدىغان قورال-جابدۇق ياكى ھەربىي ماددىي ئەشيا بىلەن تەمىنلىشى كېرەك.

كارخانا، كەسپىي ئورۇنلار دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە، قاتناش قۇرۇلۇشىدا دۆلەت مۇداپىئە تەلىپىنى ئىزچىللاشتۇرۇشى كېرەك.
ۋوگزال، پورت، ئايرودۇرۇم، يول قاتارلىق قاتناش ئەسلىھەلىرىنى باشقۇرغۇچى ئورۇنلار ھەربىي مەجبۇرىيەت ئۆتەۋاتقانلار ۋە ھەربىي ئاپتوموبىل، كېمە-پاراخوتلارنىڭ يۈرۈشىگە ئالدىن مۇلازىمەت قىلىشى، بەلگىلىمە بويىچە ئېتىبار بېرىشى كېرەك.

52-ماددا پۇقرالار دۆلەت مۇداپىئە تەربىيەسىنى قوبۇل قىلىشى كېرەك.

پۇقرالار ۋە تەشكىلاتلار دۆلەت مۇداپىئە ئەسلىھەلىرىنى قوغدىشى، دۆلەت مۇداپىئە ئەسلىھەلىرىنى بۇزۇۋەتمەسلىكى، خەۋپكە سالماسلىقى كېرەك.

پۇقرالار ۋە تەشكىلاتلار مەخپىيەتلىكنى ساقلاش بەلگىلىمىسىگە ئەمەل قىلىشى، دۆلەت مۇداپىئەسى جەھەتتىكى دۆلەت مەخپىيىتىنى ئاشكارىلاپ قويماسلىقى، دۆلەت مۇداپىئەسى توغرىسىدىكى مەخپىي ھۆججەت-ماتېرىياللارنى ۋە باشقا مەخپىي بۇيۇملارنى قانۇنسىز ئىلكىدە تۇتماسلىقى كېرەك.

53-ماددا پۇقرالار ۋە تەشكىلاتلار دۆلەت مۇداپىئە قۇرۇلۇشىنى قوللاپ، قوراللىق كۈچلەرنىڭ ھەربىي مەشىقى، ئۇرۇش تەييارلىقى ۋەزىپىسى، قوغدىنىش، ئۇرۇش قىلىش قاتارلىق پائالىيەتلىرىگە قولايلىق شارائىت يارىتىپ بېرىشى ياكى باشقا ياردەملەرنى بېرىشى كېرەك.

54-ماددا پۇقرالار ۋە تەشكىلاتلار دۆلەت مۇداپىئە قۇرۇلۇشىغا تەكلىپ بېرىش ھوقۇقىغا، دۆلەت مۇداپىئەسىگە خەۋپ يەتكۈزۈش قىلمىشلىرىنى توسۇش ياكى پاش قىلىش ھوقۇقىغا ئىگە.

55-ماددا پۇقرالار ۋە تەشكىلاتلاردىن دۆلەت مۇداپىئە قۇرۇلۇشى ۋە ھەربىي پائالىيەت سەۋەبىدىن ئىقتىسادىي جەھەتتە بىۋاسىتە زىيانغا ئۇچرىغانلىرى دۆلەتنىڭ ئالاقىدار بەلگىلىمىسى بويىچە تولۇقلىما ئالسا بولىدۇ.

10-باب ھەربىيلەرنىڭ مەجبۇرىيىتى ۋە ھوقۇق-مەنپەئىتى

56-ماددا ھەربىي خىزمەت ئۆتەۋاتقان ھەربىيلەر ۋەتەنگە سادىق بولۇشى، مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلىشى، باتۇرلۇق بىلەن كۈرەش قىلىشى، قۇربان بېرىشتىن قورقماسلىقى، ۋەتەننىڭ خەۋپسىزلىكى، شان-شەرىپى ۋە مەنپەئىتىنى قوغدىشى شەرت.

57-ماددا رەسمىي ھەربىي خىزمەت ئۆتەۋاتقان ھەربىيلەر ئاساسىي قانۇن ۋە قانۇنلارغا نەمۇنىلىك بىلەن رىئايە قىلىشى، ھەربىي نىزامغا رىئايە قىلىشى، بۇيرۇقنى ئىجرا قىلىشى، ئىنتىزامغا قاتتىق رىئايە قىلىشى شەرت.

58-ماددا رەسمىي ھەربىي خىزمەت ئۆتەۋاتقان ھەربىيلەر خەلق ئارمىيەسىنىڭ ئېسىل ئەنئەنىسىنى جارى قىلدۇرۇپ، خەلقنى قىزغىن سۆيۈپ، خەلقنى قوغداپ، سوتسىيالىستىك ماددىي مەدەنىيلىك، مەنىۋى مەدەنىيلىك قۇرۇلۇشىغا پائال قاتنىشىپ، خەتەردىن، ئاپەتتىن قۇتقۇزۇش قاتارلىق ۋەزىپىلەرنى ئورۇندىشى كېرەك.

59-ماددا ھەربىيلەر پۈتۈن جەمئىيەتنىڭ ھۆرمىتىگە سازاۋەر بولۇشى كېرەك.

دۆلەت ئۈنۈملۈك تەدبىر قوللىنىپ رەسمىي ھەربىيلەرنىڭ شان-شەرىپى، ئىنسانىي ئىززەت-ھۆرمىتىنى قوغدايدۇ، رەسمىي ھەربىيلەرنىڭ ئۆيلىنىشىنى ئالاھىدە قوغدايدۇ.

رەسمىي ھەربىيلەرنىڭ مەسئۇلىيىتىنى قانۇن بويىچە ئادا قىلىش ھەرىكىتىنى قانۇن قوغدايدۇ.

60-ماددا دۆلەت ۋە جەمئىيەت رەسمىي ھەربىي خىزمەت ئۆتەۋاتقان ھەربىيلەرگە ئېتىبار بېرىدۇ.

دۆلەت رەسمىي ھەربىيلەرنىڭ مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلىشقا مۇناسىپ تۇرمۇش پاراۋانلىقى تەمىناتىدىن بەھرىمەن بولۇشىغا كاپالەتلىك قىلىدۇ، شارائىتى جاپالىق بولغان چېگرا مۇداپىئەسى، دېڭىز مۇداپىئەسى قاتارلىق رايونلار ياكى ئىش ئورنىدا خىزمەت قىلىۋاتقان رەسمىي ھەربىيلەرگە تۇرمۇش پاراۋانلىقى قاتارلىق جەھەتلەردە ئېتىبار بېرىدۇ.

دۆلەت ھەربىيلەر سۇغۇرتىسى تۈزۈمىنى يولغا قويىدۇ.

61-ماددا دۆلەت ھەربىي سەپتىن چېكىنگەن ھەربىيلەرنى مۇۋاپىق ئورۇنلاشتۇرۇپ، كەسىپ ئالماشتۇرغان ھەربىيلەرنى زۆرۈر كەسپىي جەھەتتىن تەربىيەلەيدۇ، دەم ئېلىشقا چىققان، پېنسىيەگە چىققان ھەربىيلەرنىڭ تۇرمۇش پاراۋانلىق تەمىناتىنى كاپالەتلەندۈرىدۇ.

ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتى كەسىپ ئالماشتۇرغان ھەربىيلەرنى ئورۇنلاشتۇرۇشقا مەسئۇل بولىدۇ، ئۇلارنىڭ ئارمىيەدىكى ۋەزىپە دەرىجىسى، تۆھپىسى ۋە ئارتۇقچىلىقىغا قاراپ خىزمەتكە ئورۇنلاشتۇرىدۇ.

كەسىپ ئالماشتۇرغان ھەربىيلەرنى قوبۇل قىلغان ئورۇنلار دۆلەتنىڭ ئالاقىدار بەلگىلىمىلىرى بويىچە تۇرمۇش پاراۋانلىق تەمىناتى، مائارىپ، تۇرالغۇ جەھەتلەردە ئېتىبار بېرىشى كېرەك.

62-ماددا دۆلەت ۋە جەمئىيەت مېيىپ ھەربىيلەرگە نەپىقە بېرىدۇ ۋە غەمخورلۇق قىلىدۇ، مېيىپ ھەربىيلەرنىڭ تۇرمۇش كەچۈرۈشى ۋە داۋالىنىشىنى قانۇن بويىچە ئالاھىدە كاپالەتكە ئىگە قىلىدۇ.

ئۇرۇش، خىزمەت ئۈستىدە مېيىپ بولغان ياكى كېسەل بولغان مېيىپ ھەربىيلەر ھەربىي خىزمەتتىن چېكىنگەندىن كېيىن، ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتى ۋاقتىدا قوبۇل قىلىپ ئورۇنلاشتۇرۇشى ھەمدە ئۇلارنىڭ تۇرمۇش سەۋىيەسىنىڭ شۇ جاينىڭ ئوتتۇرىچە تۇرمۇش سەۋىيەسىدىن تۆۋەن بولماسلىقىغا كاپالەتلىك قىلىشى كېرەك.

第六十三条 国家和社会优待现役军人家属,抚恤优待烈士家属和因公牺牲、病故军人的家属,在就业、住房、义务教育等方面给予照顾。

64-ماددا خەلق ئەسكەرلىرى، زاپاس خادىملار ۋە باشقا خادىملار قانۇن بويىچە ھەربىي مەشىققە قاتنىشىپ، ئۇرۇش تەييارلىقى ۋەزىپىسى، قوغدىنىش ئۇرۇشى ۋەزىپىسىنى ئۈستىگە ئالغاندا، ئۆز مەسئۇلىيىتى ۋە مەجبۇرىيىتىنى ئادا قىلىشى كېرەك؛
دۆلەت ۋە ئىجتىمائىي كاپالەت مۇناسىپ تەمىناتتىن بەھرىمەن بولىدۇ، مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىلەر بويىچە نەپىقە بېرىدۇ-ئېتىبار بېرىدۇ.

11-باب تاشقى ھەربىي مۇناسىۋەت

65-ماددا جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى بىر-بىرىنىڭ ئىگىلىك ھوقۇقى ۋە زېمىن پۈتۈنلۈكىگە ھۆرمەت قىلىش، بىر-بىرىگە تاجاۋۇز قىلماسلىق، بىر-بىرىنىڭ ئىچكى ئىشلىرىغا ئارىلاشماسلىق، باراۋەرلىك ئاساسىدا ئۆزئارا مەنپەئەت يەتكۈزۈش، تىنچ بىللە تۇرۇشتىن ئىبارەت بەش پىرىنسىپتا چىڭ تۇرۇپ، تاشقى ھەربىي ئىشلارنى مۇستەقىل، ئۆزىگە ئۆزى ئىگە بولغان ھالدا بىر تەرەپ قىلىدۇ، ھەربىي ئالاقە ۋە ھەمكارلىقنى قانات يايدۇرىدۇ.

66-ماددا جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى خەلقئارا جەمئىيەتنىڭ دۇنيا تىنچلىقى ۋە رايون تىنچلىقى، خەۋپسىزلىكى، مۇقىملىقىنى قوغداشقا پايدىلىق بولغان، ھەربىي ئىشلارغا مۇناسىۋەتلىك پائالىيەتلەرنى قوللىشىنى، خەلقئارا جەمئىيەتنىڭ خەلقئارا تالاش-تارتىشلارنى، ھەربىي تەييارلىقلارنى تىزگىنلەش ۋە ھەربىي ھازىرلىقلارنى قىسقارتىشنى ئادىل، مۇۋاپىق ھەل قىلىش ئۈچۈن كۆرسەتكەن تىرىشچانلىقىنى قوللايدۇ.

67-ماددا جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى تاشقى ھەربىي مۇناسىۋەتتە چەت ئەل بىلەن تۈزگەن ياكى قاتناشقان، قوبۇل قىلغان مۇناسىۋەتلىك شەرتنامە ۋە كېلىشىملەرگە ئەمەل قىلىدۇ.

12-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ

68-ماددا بۇ قانۇندىكى ھەربىيلەرگە دائىر بەلگىلىمىلەر جۇڭگو خەلق قوراللىق ساقچى قىسىملىرىغا تەتبىقلىنىدۇ.

69-ماددا جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى ئالاھىدە مەمۇرىي رايونىنىڭ مۇداپىئە ئىشلىرى ئالاھىدە مەمۇرىي رايوننىڭ نېگىزلىك قانۇنى ۋە مۇناسىۋەتلىك قانۇنلاردا بەلگىلىنىدۇ.

70-ماددا بۇ قانۇن ئېلان قىلىنغان كۈندىن باشلاپ يولغا قويۇلىدۇ.