( 1994-يىل 8-ئاينىڭ 31-كۈنى 8-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ 9-يىغىنىدا ماقۇللاندى، 2006-يىل 2-ئاينىڭ 28-كۈنى 10-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلقنىڭ قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى 20-يىغىنىنىڭ «< جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ئىقتىسادىي تەپتىش قانۇنى > غا تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى قارارى»غا ئاساسەن تۈزىتىلدى )
جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ئىقتىسادىي تەپتىشلىك قانۇنى
مۇندەرىجە
1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ
2-باب ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگانلىرى ۋە ئىقتىسادىي تەپتىش خادىملىرى
3-باب ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگانلىرىنىڭ مەسئۇلىيىتى
4-باب ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىنىڭ ھوقۇق دائىرىسى
5-باب مۇپەتتىشلىك تەرتىپى
6-باب قانۇن جاۋابكارلىقى
7-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ
1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ
1-ماددا بۇ قانۇن دۆلەتنىڭ ئىقتىسادىي تەپتىش نازارەتچىلىكىنى كۈچەيتىش، دۆلەتنىڭ مالىيە-ئىقتىساد تەرتىپىنى قوغداش، مالىيە مەبلىغىنىڭ ئىشلىتىلىش ئۈنۈمىنى ئۆستۈرۈش، پاكلىق قۇرۇلۇشىنى ئىلگىرى سۈرۈش، خەلق ئىگىلىكى ۋە جەمئىيەتنىڭ ساغلام تەرەققىياتىنى كاپالەتلەندۈرۈش مەقسىتىدە، ئاساسىي قانۇنغا بىنائەن چىقىرىلدى.
2-ماددا دۆلەت ئىقتىسادىي تەپتىشلىك نازارەتچىلىك تۈزۈمىنى يولغا قويىدۇ.
گوۋۇيۈەن ۋە ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى تەسىس قىلىدۇ.
گوۋۇيۈەندىكى تارماقلار ۋە يەرلىك ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى ھەمدە ئۇنىڭ تارماقلىرىنىڭ مالىيە كىرىم-چىقىمى، دۆلەت ئىلكىدىكى پۇل مۇئامىلە ئاپپاراتلىرىنىڭ ۋە كارخانا، كەسپىي تەشكىلاتلارنىڭ مالىيە كىرىم-خىراجىتى، شۇنىڭدەك مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىشقا تېگىشلىك باشقا مالىيە كىرىم-چىقىم، مالىيە كىرىم-ئېكسپورتى مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمە بىلەن ئىقتىسادىي تەپتىش نازارەتچىلىكىنى قوبۇل قىلىدۇ.
ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى ئالدىنقى تارماقتا كۆرسىتىلگەن مالىيە كىرىم-چىقىمى ياكى مالىيە كىرىم-چىقىمىنىڭ چىنلىقى، قانۇنلۇقلۇقى ۋە ئۈنۈمىنى قانۇن بويىچە ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىپ نازارەت قىلىدۇ.
3-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى قانۇندا بەلگىلەنگەن خىزمەت ھوقۇقى ۋە تەرتىپ بويىچە ئىقتىسادىي تەپتىش نازارەتچىلىكى قىلىدۇ.
ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى مالىيە كىرىم-چىقىمى، مالىيە كىرىم-چىقىمىغا مۇناسىۋەتلىك قانۇن-نىزاملارغا ۋە دۆلەتنىڭ باشقا مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىلىرىگە ئاساسەن ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىپ باھالايدۇ، قانۇندا بەلگىلەنگەن خىزمەت ھوقۇقى دائىرىسىدە ئىقتىسادىي تەپتىش قارارى چىقىرىدۇ.
4-ماددا گوۋۇيۈەن ۋە ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى شۇ دەرىجىلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىغا ھەر يىلى ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىنىڭ خامچوت ئىجراسى ۋە باشقا مالىيە كىرىم-چىقىمىنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىش خىزمىتىدىن دوكلات بېرىشى كېرەك.
ئىقتىسادىي تەپتىش خىزمىتى دوكلاتىدا خامچوت ئىجراسى ھەققىدىكى ئىقتىسادىي تەپتىش ئەھۋالىنى نۇقتىلىق دوكلات قىلىش كېرەك.
زۆرۈر تېپىلغاندا، خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى ئىقتىسادىي تەپتىشلىك خىزمىتىدىن دوكلات توغرىسىدا قارار چىقارسا بولىدۇ.
گوۋۇيۈەن ۋە ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى ئىقتىسادىي تەپتىش خىزمىتىدىن دوكلاتتا كۆرسىتىلگەن مەسىلىلەرنى تۈزىتىش ئەھۋالى ۋە بىر تەرەپ قىلىش نەتىجىسىنى شۇ دەرىجىلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىغا دوكلات قىلىشى كېرەك.
5-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى ئىقتىسادىي تەپتىش نازارەتچىلىكى ھوقۇقىنى قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە مۇستەقىل يۈرگۈزىدۇ، باشقا مەمۇرىي ئورگانلار، ئىجتىمائىي تەشكىلاتلار ۋە شەخسلەرنى ئارىلاشتۇرمايدۇ.
6-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگانلىرى ۋە ئىقتىسادىي تەپتىش خادىملىرى ئىقتىسادىي تەپتىش ئىشلىرىنى بېجىرىشتە، ئوبيېكتىپ، ئادىل بولۇشى، ھەقىقەتنى ئەمەلىيەتتىن ئىزدىشى، پاك-دۇرۇس بولۇشى، سىر ساقلىشى كېرەك.
2-باب ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگانلىرى ۋە ئىقتىسادىي تەپتىش خادىملىرى
7-ماددا گوۋۇيۈەن ئىقتىسادىي تەپتىش مەھكىمىسى تەسىس قىلىدۇ، ئۇ گوۋۇيۈەن زۇڭلىسىنىڭ رەھبەرلىكىدە پۈتۈن مەملىكەتنىڭ ئىقتىسادىي تەپتىش خىزمىتىگە مەسئۇل بولىدۇ.
باش مۇپەتتىش — ئىقتىسادىي تەپتىش مەھكىمىسىنىڭ مەمۇرىي باشلىقىدۇر.
8-ماددا ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك، رايون بار شەھەر، ئاپتونوم ئوبلاستلىق، ناھىيەلىك، ئاپتونوم ناھىيەلىك، رايونى يوق شەھەرلىك، شەھەرگە قاراشلىق رايونلۇق خەلق ھۆكۈمەتلىرىنىڭ ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى ئايرىم-ئايرىم ھالدا ئۆلكە باشلىقى، ئاپتونوم رايوننىڭ رەئىسى، شەھەر باشلىقى، ئوبلاست باشلىقى، ھاكىم، رايون باشلىقى ۋە بىر دەرىجە يۇقىرى ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىنىڭ رەھبەرلىكىدە بولىدۇ،
شۇ مەمۇرىي رايوننىڭ ئىقتىسادىي تەپتىشلىك خىزمىتىگە مەسئۇل بولىدۇ.
9-ماددا يەرلىك ھەر دەرىجىلىك ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگانلىرى شۇ دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتى ۋە بىر دەرىجە يۇقىرى ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى ئالدىدا جاۋابكار بولىدۇ ھەمدە خىزمىتىدىن دوكلات بېرىدۇ، ئىقتىسادىي تەپتىش كەسپىدە يۇقىرى دەرىجىلىك ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىنىڭ رەھبەرلىكى ئاساس قىلىنىدۇ.
10-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى خىزمەت ئېھتىياجىغا قاراپ، شۇ دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ تەستىقى بىلەن، ئۆزىنىڭ ئىقتىسادىي تەپتىش باشقۇرۇش تەۋەلىكى دائىرىسىدە ۋاكالەت ئاپپاراتى تەسىس قىلسا بولىدۇ.
ۋاكالەت ئاپپاراتى ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى بەرگەن ھوقۇققا بىنائەن، قانۇن بويىچە ئىقتىسادىي تەپتىش خىزمىتىنى ئىشلەيدۇ.
11-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىنىڭ مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلىشىغا كېرەكلىك خىراجەتنى مالىيە خامچوتىغا كىرگۈزۈشى، شۇ دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتى كاپالەتلەندۈرۈشى كېرەك.
12-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش خادىملىرى ئۆزى شۇغۇللىنىۋاتقان ئىقتىسادىي تەپتىش خىزمىتىگە ماس كېلىدىغان كەسپىي بىلىم ۋە كەسپىي ئىقتىدارنى ھازىرلىشى كېرەك.
13-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش خادىملىرى ئىقتىسادىي تەپتىش ئىشلىرىنى بېجىرىشتە، ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇن ياكى ئىقتىسادىي تەپتىش ئىشى بىلەن پايدا-زىيان مۇناسىۋىتى بولسا، ئۆزىنى چەتكە ئېلىشى كېرەك.
14-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش خادىملىرىنىڭ ۋەزىپە ئىجرا قىلىش جەريانىدا بىلىپ قالغان دۆلەت مەخپىيىتى ۋە ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇننىڭ سودا مەخپىيىتىنى ساقلاش مەجبۇرىيىتى بار.
15-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش خادىملىرىنىڭ قانۇن بويىچە ۋەزىپە ئىجرا قىلىشىنى قانۇن قوغدايدۇ.
ھەرقانداق تەشكىلات ۋە شەخسنىڭ ئىقتىسادىي تەپتىش خادىملىرىنىڭ قانۇن بويىچە ۋەزىپە ئىجرا قىلىشىنى رەت قىلىشىغا ۋە ئۇنىڭغا توسقۇنلۇق قىلىشىغا، ئىقتىسادىي تەپتىش خادىملىرىدىن زەربە بېرىپ ئۆچ ئېلىشىغا يول قويۇلمايدۇ.
ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىنىڭ مەسئۇلى قانۇندا بەلگىلەنگەن تەرتىپ بويىچە ۋەزىپىگە تەيىنلىنىدۇ ۋە قالدۇرۇلىدۇ.
ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىنىڭ مەسئۇلىدىن قانۇنغا خىلاپلىق قىلىپ ۋەزىپىسىنى ئادا قىلماسلىق ياكى ۋەزىپە ئۆتەش شەرتىگە ئۇيغۇن كەلمەيدىغان باشقا ئەھۋاللار بولمىسا، خالىغانچە ئالماشتۇرۇشقا بولمايدۇ.
يەرلىك ھەر دەرىجىلىك ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگانلىرىنىڭ مەسئۇللىرىنى تەيىنلەش-قالدۇرۇشتا، بىر دەرىجە يۇقىرى ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىدىن ئالدىن پىكىر ئېلىش كېرەك.
3-باب ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگانلىرىنىڭ مەسئۇلىيىتى
16-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى شۇ دەرىجىلىك تارماقلار ( بىۋاسىتە قاراشلىق ئورۇنلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ ) ۋە تۆۋەن دەرىجىلىك ھۆكۈمەت خامچوتىنىڭ ئىجرا قىلىنىش ئەھۋالى ۋە نەق چوتى، شۇنىڭدەك باشقا مالىيە كىرىم-چىقىم ئەھۋالىنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىپ نازارەت قىلىدۇ.
17-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش مەھكىمىسى مەركەز خامچوتىنىڭ ئىجرا قىلىنىش ئەھۋالى ۋە باشقا مالىيە كىرىم-چىقىم ئەھۋالىنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىپ نازارەت قىلىدۇ، گوۋۇيۈەن زۇڭلىسىغا ئىقتىسادىي تەپتىش نەتىجىسى دوكلاتىنى بېرىدۇ.
يەرلىك ھەر دەرىجىلىك ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگانلىرى ئايرىم-ئايرىم ھالدا ئۆلكە باشلىقى، ئاپتونوم رايوننىڭ رەئىسى، شەھەر باشلىقى، ئوبلاست باشلىقى، ھاكىم، رايون باشلىقى ۋە بىر دەرىجە يۇقىرى ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىنىڭ رەھبەرلىكىدە، شۇ دەرىجىلىك خامچوتنىڭ ئىجرا قىلىنىش ئەھۋالى ۋە باشقا مالىيە كىرىم-چىقىم ئەھۋالىنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىپ نازارەت قىلىپ، شۇ دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتى ۋە بىر دەرىجە تۆۋەن ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىغا ئىقتىسادىي تەپتىش نەتىجىسىنى دوكلات قىلىدۇ.
18-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش مەھكىمىسى مەركىزىي بانكىنىڭ مالىيە كىرىم-چىقىمىنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىپ نازارەت قىلىدۇ.
ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى دۆلەت ئىلكىدىكى پۇل مۇئامىلە ئاپپاراتلىرىنىڭ مۈلكى، قەرزى، پايدا-زىيىنىنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىدۇ.
19-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى دۆلەتنىڭ كەسپىي تەشكىلاتلىرى ۋە مالىيە مەبلىغىنى ئىشلىتىدىغان باشقا كەسپىي تەشكىلاتلارنىڭ مالىيە كىرىم-چىقىمىنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىپ نازارەت قىلىدۇ.
20-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى دۆلەت كارخانىلىرىنىڭ مۈلكى، قەرزى، پايدا-زىيىنىنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىدۇ.
21-ماددا دۆلەت كاپىتالى پاي كونترول ئورنىدا ياكى يېتەكچى ئورۇندا تۇرىدىغان كارخانىلار، پۇل مۇئامىلە ئاپپاراتلىرىنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىش-نازارەت قىلىشنى گوۋۇيۈەن بەلگىلەيدۇ.
22-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى ھۆكۈمەت مەبلەغ سالغان ۋە ھۆكۈمەت مەبلەغ سېلىشنى ئاساس قىلغان قۇرۇلۇش تۈرلىرىنىڭ خامچوت ئىجراسى ۋە نەق چوتىنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىدۇ.
23-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگانلىرى ھۆكۈمەت تارمىقى باشقۇرىدىغان ۋە باشقا ئورۇنلارنىڭ ھۆكۈمەتنىڭ ھاۋالىسى بىلەن باشقۇرىدىغان ئىجتىمائىي كاپالەت فوندى، ئىجتىمائىي ئىئانە مەبلىغى، شۇنىڭدەك باشقا مۇناسىۋەتلىك فوند، مەبلەغنىڭ مالىيە كىرىم-چىقىمىنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىدۇ.
24-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگانلىرى خەلقئارا تەشكىلاتلار ۋە چەت ئەل ھۆكۈمەتلىرىنىڭ ياردىمى، قەرز پۇل تۈرلىرىنىڭ مالىيە كىرىم-چىقىمىنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىپ نازارەت قىلىدۇ.
25-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى دۆلەتنىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىسى بويىچە، دۆلەت ئورگىنى ۋە قانۇن بويىچە ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىنىڭ ئىقتىسادىي تەپتىش نازارەتچىلىك ئوبيېكتىغا تەۋە بولغان باشقا ئورۇنلارنىڭ ئاساسلىق مەسئۇللىرىنى ۋەزىپە ئۆتىگەن مەزگىلدە شۇ رايون، شۇ تارماق ياكى شۇ ئورۇننىڭ مالىيە كىرىم-چىقىمى، مالىيە كىرىم-خىراجىتى شۇنىڭدەك مۇناسىۋەتلىك ئىقتىسادىي پائالىيەتلەردە ئۈستىگە ئېلىشقا تېگىشلىك ئىقتىسادىي جاۋابكارلىقنى ئادا قىلىش ئەھۋالىنى ئىقتىسادىي تەپتىش نازارەتچىلىكى قىلىدۇ.
26-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى مۇشۇ قانۇندا بەلگىلەنگەن ئىقتىسادىي تەپتىش ئىشلىرىدىن باشقا، باشقا قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردا ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىنىڭ ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىدىغانلىقى بەلگىلەنگەن ئىشلارنى مۇشۇ قانۇن ۋە مۇناسىۋەتلىك قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردىكى بەلگىلىمە بويىچە ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىدۇ.
27-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى دۆلەتنىڭ مالىيە كىرىم-چىقىمىغا مۇناسىۋەتلىك مۇئەييەن ئىشلارنى مۇناسىۋەتلىك جايلار، تارماقلار ۋە ئورۇنلارغا مەخسۇس ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىپ تەكشۈرۈشكە ھەمدە شۇ دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتى ۋە بىر دەرىجە يۇقىرى ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىغا ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىپ تەكشۈرۈش نەتىجىسىنى دوكلات قىلىشقا ھوقۇقلۇق.
28-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇننىڭ مالىيە، مالىيە تەۋەلىك مۇناسىۋىتى ياكى دۆلەت مۈلكىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش مۇناسىۋىتىگە ئاساسەن، ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىش تەۋەلىك دائىرىسىنى بېكىتىدۇ.
ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگانلىرى ئوتتۇرىسىدا ئىقتىسادىي تەپتىش باشقۇرۇش تەۋەلىكىنىڭ دائىرىسى ئۈستىدە تالاش-تارتىش بولسا، ئۇلارغا ئورتاق بولغان يۇقىرى دەرىجىلىك ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى بېكىتىدۇ.
يۇقىرى دەرىجىلىك ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى ئۆزىنىڭ ئىقتىسادىي تەپتىش باشقۇرۇش تەۋەلىكى دائىرىسىدىكى مۇشۇ قانۇننىڭ 18-ماددىسىنىڭ 2-تارمىقىدىن 25-ماددىسىغىچە بولغان تارماقلىرىدا بەلگىلەنگەن ئىقتىسادىي تەپتىش ئىشلىرىنى تۆۋەن دەرىجىلىك ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىغا ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىش ھوقۇقى بەرسە بولىدۇ؛
يۇقىرى دەرىجىلىك ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى تۆۋەن دەرىجىلىك ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىنىڭ ئىقتىسادىي تەپتىش باشقۇرۇش تەۋەلىكى دائىرىسىدىكى مۇھىم، زور ئىقتىسادىي تەپتىش ئىشلىرىنى بىۋاسىتە ئىقتىسادىي تەپتىش قىلسا بولىدۇ، لېكىن زۆرۈر بولمىغان تەكرار ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىشنىڭ ئالدىنى ئېلىشى كېرەك.
29-ماددا قانۇن بويىچە ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىنىڭ ئىقتىسادىي تەپتىش نازارەتچىلىك ئوبيېكتىغا تەۋە ئورۇنلار دۆلەتنىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىسى بويىچە ئىچكى ئىقتىسادىي تەپتىش تۈزۈمىنى ئورنىتىشى ۋە مۇكەممەللەشتۈرۈشى كېرەك؛
ئىچكى قىسىمدىكى ئىقتىسادىي تەپتىش خىزمىتىدە ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىنىڭ كەسپىي يېتەكچىلىكى ۋە نازارىتىنى قوبۇل قىلىش كېرەك.
30-ماددا ئىجتىمائىي ئىقتىسادىي تەپتىش ئاپپاراتىنىڭ ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىدىغان ئورۇنلىرى قانۇن بويىچە ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىنىڭ ئىقتىسادىي تەپتىش نازارەتچىلىك ئوبيېكتىغا تەۋە بولسا، ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى گوۋۇيۈەننىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە، شۇ ئىجتىمائىي ئىقتىسادىي تەپتىش ئاپپاراتى بەرگەن ئالاقىدار ئىقتىسادىي تەپتىش دوكلاتىنى تەكشۈرۈشكە ھوقۇقلۇق.
4-باب ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىنىڭ ھوقۇق دائىرىسى
31-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇندىن ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە خامچوت ياكى مالىيە كىرىم-چىقىم پىلانى، خامچوتنىڭ ئىجرا قىلىنىش ئەھۋالى، نەق چوت، مالىيە-بوغالتىرلىق دوكلاتى تەمىنلەشنى، ئېلېكتىرونلۇق كومپيۇتېردا ساقلانغان، بىر تەرەپ قىلىنغان مالىيە كىرىم-چىقىمى، مالىيە كىرىم-خىراجىتى ئېلېكتىرونلۇق سانلىق مەلۇماتى ۋە زۆرۈر ئېلېكتىرونلۇق كومپيۇتېر تېخنىكىسى ئارخىپى ئىشلىتىشنى تەلەپ قىلىشقا ھوقۇقلۇق،
پۇل مۇئامىلە ئاپپاراتلىرىدا ھېسابات ئېچىش ئەھۋالى، ئىجتىمائىي ئىقتىسادىي تەپتىش ئاپپاراتى بەرگەن ئىقتىسادىي تەپتىش دوكلاتى، شۇنىڭدەك مالىيە كىرىم-چىقىمى ياكى مالىيە كىرىم-چىقىمىغا مۇناسىۋەتلىك باشقا ماتېرىياللارنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇن رەت قىلسا، ئارقىغا سوزسا، يالغان مەلۇم قىلسا بولمايدۇ.
ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇننىڭ مەسئۇلى شۇ ئورۇن تەمىنلىگەن مالىيە-بوغالتىرلىق ماتېرىياللىرىنىڭ چىنلىقى ۋە مۇكەممەللىكىگە مەسئۇل بولىدۇ.
32-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلغاندا، ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇننىڭ بوغالتىرلىق ئىسپاتى، بوغالتىرلىق-راسچوت دەپتىرى، مالىيە-بوغالتىرلىق دوكلاتى ۋە ئېلېكتىرونلۇق كومپيۇتېرنى ئىشلىتىپ مالىيە كىرىم-چىقىمى، مالىيە كىرىم-چىقىم ئېلېكتىرونلۇق سانلىق مەلۇماتىنى باشقۇرۇش سىستېمىسىنى، شۇنىڭدەك مالىيە كىرىم-خىراجىتى، مالىيە چىقىم-چىقىمىغا مۇناسىۋەتلىك باشقا ماتېرىيال ۋە مۈلۈكنى تەكشۈرۈشكە ھوقۇقلۇق، ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى رەت قىلسا بولمايدۇ.
33-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلغاندا، ئىقتىسادىي تەپتىش ئىشىغا مۇناسىۋەتلىك مەسىلىلەر ھەققىدە مۇناسىۋەتلىك ئورۇن ۋە شەخسنى تەكشۈرۈشكە ھەمدە مۇناسىۋەتلىك ئىسپات ماتېرىياللىرىنى ئېلىشقا ھوقۇقلۇق.
مۇناسىۋەتلىك ئورۇنلار ۋە شەخسلەر ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىنىڭ خىزمىتىنى قوللىشى ۋە ئۇنىڭغا ھەمكارلىشىشى، ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىغا ئەھۋالنى ئەينەن ئىنكاس قىلىشى، مۇناسىۋەتلىك ئىسپات ماتېرىياللىرىنى بېرىشى كېرەك.
ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتى ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى مەسئۇلىنىڭ تەستىقى بىلەن، ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇننىڭ پۇل مۇئامىلە ئاپپاراتىدىكى ھېساباتىنى سۈرۈشتۈرۈشكە ھوقۇقلۇق.
ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىدا ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇننىڭ ھۆكۈمەت پۇلىنى شەخسىي نامىدا ئامانەت قويغانلىقىنى ئىسپاتلايدىغان دەلىل-ئىسپات بولسا، ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتى ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىنىڭ ئاساسلىق مەسئۇلىنىڭ تەستىقى بىلەن، ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇندىكى پۇل مۇئامىلە ئاپپاراتىدا شەخسىي نامىدا ئامانەت قويغان پۇلىنى سۈرۈشتۈرۈشكە ھوقۇقلۇق.
34-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلغاندا، ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇن بوغالتىرلىق دوكۇمېنتى، بوغالتىرلىق ھېساب دەپتىرى، مالىيە-بوغالتىرلىق دوكلاتى ۋە مالىيە كىرىم-چىقىمى ياكى مالىيە كىرىم-چىقىمىغا مۇناسىۋەتلىك باشقا ماتېرىياللارنى يۆتكىۋەتسە، تىقىۋالسا بولمايدۇ، ئىلكىدىكى دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپ ئېرىشكەن مۈلكىنى يۆتكىۋەتسە، يوشۇرسا بولمايدۇ.
ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇننىڭ ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمىگە خىلاپ قىلمىشىنى توسۇشقا ھوقۇقلۇق؛
زۆرۈر تېپىلغاندا، ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتى ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى مەسئۇلىنىڭ تەستىقى بىلەن مۇناسىۋەتلىك ماتېرىياللارنى ۋە دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلىپ ئېرىشكەن مۈلۈكنى پېچەتلەشكە ھوقۇقلۇق؛
بۇنىڭ ئىچىدىكى پۇل مۇئامىلە ئاپپاراتلىرىدىكى ئالاقىدار ئامانەت پۇلنى توڭلىتىش زۆرۈر بولسا، خەلق سوت مەھكىمىسىگە ئىلتىماس سۇنۇش كېرەك.
ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇننىڭ دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپ مالىيە كىرىم-چىقىمى، مالىيە كىرىم-چىقىم قىلمىشىنى توسۇشقا ھوقۇقلۇق؛
توسۇش ئۈنۈم بەرمىسە، ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتى ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى مەسئۇلىنىڭ تەستىقلىشى بىلەن، مالىيە تارمىقى ۋە مۇناسىۋەتلىك مەسئۇل تارماققا دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپ مالىيە كىرىم-چىقىمى، مالىيە كىرىم-چىقىم قىلمىشى بىلەن بىۋاسىتە مۇناسىۋەتلىك بولغان پۇللارنى ئاجرىتىپ بېرىشنى ۋاقتىنچە توختىتىشنى ئۇقتۇرىمىز، ئاجرىتىپ بېرىلگەن بولسا، ئىشلىتىش ۋاقتىنچە توختىتىلىدۇ.
ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى ئالدىنقى ئىككى تارماقتا بەلگىلەنگەن تەدبىرلەرنى قوللىنىپ، ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇننىڭ قانۇنلۇق كەسپىي پائالىيىتى ۋە ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت پائالىيىتىگە تەسىر يەتكۈزسە بولمايدۇ.
35-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇن ئىجرا قىلغان يۇقىرى دەرىجىلىك مەسئۇل تارماقنىڭ مالىيە كىرىم-چىقىمى، مالىيە كىرىم-چىقىمىغا مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىسى قانۇن، مەمۇرىي نىزاملارغا زىت كېلىدۇ دەپ قارىسا، ئالاقىدار مەسئۇل تارماقنىڭ تۈزىتىشىگە تەكلىپ بېرىشى كېرەك؛
ئالاقىدار مەسئۇل تارماق تۈزەتمىسە، ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى بىر تەرەپ قىلىش ھوقۇقى بار ئورگاننىڭ قانۇن بويىچە بىر تەرەپ قىلىشىغا سۇنۇشى كېرەك.
36-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى ھۆكۈمەتنىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرىغا ئىقتىسادىي تەپتىش نەتىجىسىنى ئومۇمىي ئۇقتۇرۇش قىلسا ياكى جەمئىيەتكە ئېلان قىلسا بولىدۇ.
ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى ئىقتىسادىي تەپتىش نەتىجىسىنى ئېلان قىلىشتا ياكى ئېلان قىلىشتا، دۆلەت مەخپىيىتىنى ۋە ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇننىڭ سودا مەخپىيىتىنى قانۇن بويىچە ساقلىشى، گوۋۇيۈەننىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىسىگە ئەمەل قىلىشى كېرەك.
37-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى ئىقتىسادىي تەپتىش نازارەتچىلىكى مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلىپ، جامائەت خەۋپسىزلىكى، رېۋىزىيە، مالىيە، باج، تاموژنا، باھا، سودا-سانائەت مەمۇرىي باشقۇرۇش ئورگىنى قاتارلىق ئورگانلارنىڭ ياردىمىگە سۇنسا بولىدۇ.
5-باب مۇپەتتىشلىك تەرتىپى
38-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى ئىقتىسادىي تەپتىش تۈر پىلانىغا ئاساسەن بېكىتكەن ئىقتىسادىي تەپتىش ئىشلىرى ئىقتىسادىي تەپتىش گۇرۇپپىسى بولۇپ تەشكىللىنىدۇ ھەمدە ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىشتىن ئۈچ كۈن بۇرۇن، ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچىغا ئىقتىسادىي تەپتىش ئۇقتۇرۇشىنى يەتكۈزۈشى كېرەك؛
ئالاھىدە ئەھۋالغا يولۇققاندا، شۇ دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ تەستىقى بىلەن، ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى ئىقتىسادىي تەپتىش ئۇقتۇرۇشىنى بىۋاسىتە ئېلىپ ئىقتىسادىي تەپتىش قىلسا بولىدۇ.
ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇن ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىنىڭ خىزمىتىگە ماسلىشىشى ھەمدە زۆرۈر خىزمەت شارائىتى يارىتىپ بېرىشى كېرەك.
ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى ئىقتىسادىي تەپتىش خىزمىتىنىڭ ئۈنۈمىنى ئۆستۈرۈشى كېرەك.
39-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش خادىملىرى بوغالتىرلىق دوكۇمېنتى، بوغالتىرلىق ھېسابات دەپتىرى، مالىيە-بوغالتىرلىق دوكلاتىنى تەكشۈرۈش ئارقىلىق، ئىقتىسادىي تەپتىش ئىشلىرىغا مۇناسىۋەتلىك ھۆججەت-ماتېرىياللارنى كۆرۈپ چىقىدۇ، نەق پۇل، ماددىي بۇيۇم، باھالىق ئاكسىيەنى تەكشۈرىدۇ، مۇناسىۋەتلىك ئورۇن ۋە شەخسنى تەكشۈرۈش قاتارلىق ئۇسۇللار ئارقىلىق ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىدۇ ھەمدە ئىسپات ماتېرىيالىنى ئالىدۇ.
ئىقتىسادىي تەپتىش خادىملىرى ئالاقىدار ئورۇن ۋە شەخسكە قارىتا تەكشۈرۈش ئېلىپ بارغاندا، ئىقتىسادىي تەپتىش خادىملىرىنىڭ خىزمەت كىنىشكىسى ۋە ئىقتىسادىي تەپتىش ئۇقتۇرۇشىنىڭ قوشۇمچە نۇسخىسىنى كۆرسىتىشى كېرەك.
40-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش گۇرۇپپىسى ئىقتىسادىي تەپتىش ئىشلىرىنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلغاندىن كېيىن، ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىغا ئىقتىسادىي تەپتىش گۇرۇپپىسىنىڭ ئىقتىسادىي تەپتىش دوكلاتىنى بېرىشى كېرەك.
ئىقتىسادىي تەپتىش گۇرۇپپىسىنىڭ ئىقتىسادىي تەپتىش دوكلاتىنى ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىغا يوللاشتىن بۇرۇن، ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچىدىن پىكىر ئېلىش كېرەك.
ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئىقتىسادىي تەپتىش گۇرۇپپىسىنىڭ ئىقتىسادىي تەپتىش دوكلاتىنى تاپشۇرۇۋالغان كۈندىن باشلاپ 10 كۈن ئىچىدە، يازما پىكرىنى ئىقتىسادىي تەپتىش گۇرۇپپىسىغا تاپشۇرۇپ بېرىشى كېرەك.
ئىقتىسادىي تەپتىش گۇرۇپپىسى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنىدىغان ئوبيېكتنىڭ يازما پىكرىنىمۇ ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىغا تەڭ يوللىشى كېرەك.
41-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى ئىقتىسادىي تەپتىش مەھكىمىسى بەلگىلىگەن تەرتىپ بويىچە ئىقتىسادىي تەپتىش گۇرۇپپىسىنىڭ ئىقتىسادىي تەپتىش دوكلاتىنى قاراپ چىقىدۇ ھەمدە ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئوبيېكتنىڭ ئىقتىسادىي تەپتىش دوكلاتىغا بەرگەن پىكرىنىمۇ تەڭ مۇھاكىمە قىلغاندىن كېيىن، ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىنىڭ ئىقتىسادىي تەپتىش دوكلاتىنى ئوتتۇرىغا قويىدۇ؛
دۆلەت بەلگىلىگەن مالىيە كىرىم-چىقىمى، مالىيە كىرىم-چىقىم قىلمىشىنى قانۇن بويىچە بىر تەرەپ قىلىشقا، جازالاشقا تېگىشلىك بولغانلىرىغا قانۇندا بەلگىلەنگەن خىزمەت ھوقۇقى دائىرىسىدە ئىقتىسادىي تەپتىش قارارى چىقىرىش ياكى ئالاقىدار مەسئۇل ئورگانغا بىر تەرەپ قىلىش، جازالاش پىكرى بېرىش كېرەك.
ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىنىڭ ئىقتىسادىي تەپتىش دوكلاتى ۋە ئىقتىسادىي تەپتىش قارارىنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇن ۋە ئالاقىدار مەسئۇل ئورگان، ئورۇنغا يەتكۈزۈپ بېرىشى كېرەك.
ئىقتىسادىي تەپتىشلىك قارارى يەتكۈزۈلگەن كۈندىن باشلاپ كۈچكە ئىگە بولىدۇ.
42-ماددا يۇقىرى دەرىجىلىك ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى تۆۋەن دەرىجىلىك ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگانلىرى چىقارغان ئىقتىسادىي تەپتىش قارارى دۆلەتنىڭ ئالاقىدار بەلگىلىمىسىگە خىلاپ دەپ قارىسا، تۆۋەن دەرىجىلىك ئىقتىسادىي تەپتىشلىك ئورگىنىغا ئۆزگەرتىش ياكى بىكار قىلىشنى بۇيرۇسا بولىدۇ، زۆرۈر تېپىلغاندا ئۆزگەرتىش ياكى بىكار قىلىش توغرىسىدا بىۋاسىتە قارار چىقارسىمۇ بولىدۇ.
6-باب قانۇن جاۋابكارلىقى
43-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇنلاردىن مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئىقتىسادىي تەپتىش ئىشىغا مۇناسىۋەتلىك ماتېرىياللارنى بېرىشنى رەت قىلغانلىرى ياكى كېچىكتۈرۈپ بەرگەنلىرى ياكى بەرگەن ماتېرىيالى چىن، مۇكەممەل بولمىغانلىرى ياكى تەكشۈرۈشنى رەت قىلغان، توسقۇنلۇق قىلغانلىرىنى ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، ئومۇمىي ئۇقتۇرۇش چىقىرىپ تەنقىدلىسە، ئاگاھلاندۇرۇش بەرسە بولىدۇ؛
تۈزىتىشنى رەت قىلغانلارنىڭ جاۋابكارلىقى قانۇن بويىچە سۈرۈشتۈرۈلىدۇ.
44-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇن مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، بوغالتىرلىق دوكۇمېنتى، بوغالتىرلىق-راسچوت دەپتىرى، مالىيە-بوغالتىرلىق دوكلاتى ۋە مالىيە كىرىم-چىقىمى، مالىيە كىرىم-چىقىمىغا مۇناسىۋەتلىك باشقا ماتېرىياللارنى يۆتكىگەن، تىقىۋالغان، ئۆزگەرتىۋەتكەن، بۇزۇۋەتكەن ياكى ئىلكىدە تۇتقان دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپ ئېرىشكەن مۈلكىنى يۆتكىۋەتكەن، تىقىۋەتكەن بولسا،
ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىم ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلاردىن قانۇن بويىچە چارە كۆرۈشكە تېگىشلىك دەپ قارىغانلىرىغا چارە كۆرۈش توغرىسىدا تەكلىپ بېرىشى كېرەك، ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇن ياكى ئۇنىڭ يۇقىرى دەرىجىلىك ئورگىنى، رېۋىزىيە ئورگىنى قانۇن بويىچە ۋاقتىدا قارار چىقىرىشى ھەمدە نەتىجىسىنى ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىغا يازما ئۇقتۇرۇشى كېرەك؛
جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.
45-ماددا شۇ دەرىجىلىك تارماقلار ( بىۋاسىتە قاراشلىق ئورۇنلارنىمۇ ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ ) ۋە تۆۋەن دەرىجىلىك ھۆكۈمەتنىڭ خامچوتقا خىلاپ قىلمىشى ياكى دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپ باشقا مالىيە كىرىم-چىقىم قىلمىشىغا قارىتا، ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى، خەلق ھۆكۈمىتى ياكى ئالاقىدار مەسئۇل تارماق قانۇندا بەلگىلەنگەن خىزمەت ھوقۇقى دائىرىسىدە قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردىكى بەلگىلىمە بويىچە، ئەھۋالغا قاراپ تۆۋەندىكى بىر تەرەپ قىلىش تەدبىرلىرىنى قوللىنىدۇ :
( 1 ) تاپشۇرۇشقا تېگىشلىك پۇلنى سۈرۈك ئىچىدە تاپشۇرۇشقا بۇيرۇش؛
( 2 ) ئىگىلىۋېلىنغان دۆلەت مۈلكىنى بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە قايتۇرۇشقا بۇيرۇش؛
( 3 ) قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە قايتۇرۇشقا بۇيرۇش؛
( 4 ) دۆلەتنىڭ بىرلىككە كەلگەن بوغالتىرلىق تۈزۈمىدىكى ئالاقىدار بەلگىلىمىلەر بويىچە بىر تەرەپ قىلىشقا بۇيرۇش؛
( 5 ) باشقا بىر تەرەپ قىلىش تەدبىرلىرى.
46-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇننىڭ دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپ مالىيە كىرىم-چىقىم قىلمىشىغا قارىتا، ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى، خەلق ھۆكۈمىتى ياكى ئالاقىدار مەسئۇل تارماق قانۇندا بەلگىلەنگەن خىزمەت ھوقۇقى دائىرىسىدە، قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردىكى بەلگىلىمە بويىچە، ئەھۋالغا قاراپ ئالدىنقى ماددىدا بەلگىلەنگەن بىر تەرەپ قىلىش تەدبىرىنى قوللىنىدۇ ھەمدە قانۇن بويىچە جازا بەرسە بولىدۇ.
47-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىنىڭ قانۇندا بەلگىلەنگەن خىزمەت ھوقۇقى دائىرىسىدە چىقارغان ئىقتىسادىي تەپتىش قارارىنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇن ئىجرا قىلىشى كېرەك.
ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچىنى تاپشۇرۇشقا تېگىشلىك پۇلنى تاپشۇرۇشقا قانۇن بويىچە بۇيرۇغان، ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئىجرا قىلىشنى رەت قىلغان بولسا، ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى ئالاقىدار مەسئۇل تارماققا ئومۇمىي ئۇقتۇرۇش قىلىشى، ئالاقىدار مەسئۇل تارماق ئالاقىدار قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردىكى بەلگىلىمە بويىچە تۇتۇپ قېلىشى ياكى باشقا بىر تەرەپ قىلىش تەدبىرى قوللىنىشى ھەمدە نەتىجىسىنى ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىغا يازما ئۇقتۇرۇشى كېرەك.
48-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇن ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىنىڭ مالىيە كىرىم-چىقىمىغا مۇناسىۋەتلىك ئىقتىسادىي تەپتىش قارارىغا قايىل بولمىسا، قانۇن بويىچە مەمۇرىي قايتا قاراپ چىقىشنى ئىلتىماس قىلسا ياكى مەمۇرىي دەۋا قىلسا بولىدۇ.
ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇن ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى چىقارغان مالىيە كىرىم-چىقىمىغا مۇناسىۋەتلىك ئىقتىسادىي تەپتىش قارارىغا قايىل بولمىسا، ئۇنى ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىنىڭ شۇ دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ھۆكۈم چىقىرىشىغا سۇنسا بولىدۇ، شۇ دەرىجىلىك خەلق كومىتېتىنىڭ قارارى ئاخىرقى قارار بولىدۇ.
49-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇننىڭ مالىيە كىرىم-چىقىمى، مالىيە كىرىم-ئېكسپورتى دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپ، ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىم ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا قانۇن بويىچە چارە كۆرۈشكە تېگىشلىك دەپ قارىسا، چارە كۆرۈش تەكلىپى بېرىشى، ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇن ياكى ئۇنىڭ يۇقىرى دەرىجىلىك ئورگىنى، رېۋىزىيە ئورگىنى قانۇن بويىچە ۋاقتىدا قارار چىقىرىشى كېرەك،
ھەمدە نەتىجىسىنى ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنىغا يازما ئۇقتۇرىدۇ.
50-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىنغۇچى ئورۇننىڭ مالىيە كىرىم-چىقىمى، مالىيە كىرىم-ئېكسپورتى قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردىكى بەلگىلىمىگە خىلاپ بولۇپ، جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.
51-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش خادىملىرىدىن ئۆچ ئالغانلارغا قانۇن بويىچە چارە كۆرۈلىدۇ؛
جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.
52-ماددا ئىقتىسادىي تەپتىش خادىملىرىدىن خىزمەت ھوقۇقىدىن كەلسە-كەلمەس پايدىلانغان، نەپسانىيەتچىلىك قىلغان، خىزمەتتە بىپەرۋالىق قىلغان ياكى بىلگەن دۆلەت مەخپىيىتى، سودا مەخپىيىتىنى ئاشكارىلاپ قويغانلىرىغا قانۇن بويىچە چارە كۆرۈلىدۇ؛
جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.
7-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ
53-ماددا جۇڭگو خەلق ئازادلىق ئارمىيەسىنىڭ ئىقتىسادىي تەپتىش خىزمىتىگە دائىر بەلگىلىمىنى مەركىزىي ھەربىي كومىتېت مۇشۇ قانۇنغا ئاساسەن چىقىرىدۇ.
54-ماددا بۇ قانۇن 1995-يىل 1-ئاينىڭ 1-كۈنىدىن باشلاپ يولغا قويۇلىدۇ.
1988-يىل 11-ئاينىڭ 30-كۈنى گوۋۇيۈەن ئېلان قىلغان «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ئىقتىسادىي تەپتىش نىزامى»بىرلا ۋاقىتتا بىكار قىلىنىدۇ.