( 2013 ـ يىل 4 ـ ئاينىڭ 25 ـ كۈنى 12 ـ نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ 2 ـ يىغىنىدا ماقۇللانغان، 2016 ـ يىل 11 ـ ئاينىڭ 7 ـ كۈنى 12-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيىدا ئىمىي كومىتېتى 24 ـ يىغىنىنىڭ «< جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ تاشقى سودا قانۇنى > قاتارلىق 12 قانۇنغا تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى قارارى»غا ئاساسەن 1 ـ قېتىم تۈزىتىلگەن، 2018 ـ يىل 10 ـ ئاينىڭ 26 ـ كۈنى 13 ـ نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيىدا ماقۇللانغان
6-قېتىملىق يىغىن «< جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ياۋايى ھايۋانلارنى قوغداش قانۇنى > قاتارلىق 15 قانۇنغا تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى قارار»ىغا 2-قېتىم تۈزىتىش كىرگۈزۈلدى )

مۇندەرىجە

1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ

2-باب ساياھەتچىلەر

3-باب ساياھەتنى پىلانلاش ۋە ئىلگىرى سۈرۈش

4-باب ساياھەت تىجارىتى

5-باب ساياھەت مۇلازىمىتى توختامى

6-باب ساياھەت بىخەتەرلىكى

7-باب ساياھەتنى نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش

8-باب ساياھەت ماجىرالىرىنى بىر تەرەپ قىلىش

9-باب قانۇن جاۋابكارلىقى

10-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ

1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ

1-ماددا بۇ قانۇن ساياھەتچىلەر ۋە ساياھەت تىجارەتچىلىرىنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىنى كاپالەتلەندۈرۈش، ساياھەت بازىرى تەرتىپىنى قېلىپلاشتۇرۇش، ساياھەت بايلىقىنى قوغداش ۋە ئۇنىڭدىن مۇۋاپىق پايدىلىنىش، ساياھەتچىلىكنىڭ سىجىل ساغلام تەرەققىياتىنى ئىلگىرى سۈرۈش مەقسىتىدە چىقىرىلدى.

2-ماددا جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى چېگراسى ئىچىدىكى ۋە جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى تەۋەسىدە چېگرا سىرتىغا چىقىپ ساياھەت قىلىش، دەم ئېلىش، ئىستىراھەت قىلىش قاتارلىق شەكىلدىكى ساياھەت پائالىيەتلىرى، شۇنىڭدەك ساياھەت پائالىيىتىگە مۇناسىۋەتلىك مۇلازىمەت قىلىدىغان تىجارەت پائالىيەتلىرىگە مۇشۇ قانۇن تەتبىقلىنىدۇ.

3-ماددا دۆلەت ساياھەت ئىشلىرىنى راۋاجلاندۇرىدۇ، ساياھەت ئاممىۋى مۇلازىمىتىنى مۇكەممەللەشتۈرىدۇ، ساياھەتچىلەرنىڭ ساياھەت پائالىيىتىدىكى ھوقۇقىنى قانۇن بويىچە قوغدايدۇ.

4-ماددا ساياھەتچىلىك تەرەققىياتىدا ئىجتىمائىي ئۈنۈم، ئىقتىسادىي ئۈنۈم ۋە ئېكولوگىيە ئۈنۈمىنىڭ بىرلىكى پىرىنسىپىغا ئەمەل قىلىش كېرەك.
دۆلەت تۈرلۈك بازار سۇبيېكتلىرىنىڭ ساياھەت بايلىقىنى ئۈنۈملۈك قوغداش ئالدىنقى شەرتىدە، ساياھەت بايلىقىدىن قانۇن بويىچە مۇۋاپىق پايدىلىنىشىغا ئىلھام بېرىدۇ.
ئاممىۋى بايلىقتىن پايدىلىنىپ قۇرىدىغان ساياھەت سورۇنلىرى ئاممىۋى مەنپەئەتدارلىق خاراكتېرىنى گەۋدىلەندۈرۈشى كېرەك.

5-ماددا دۆلەت ساغلام، مەدەنىي، مۇھىت ئاسرايدىغان ساياھەت ئۇسۇلىنى تەشەببۇس قىلىدۇ، تۈرلۈك ئىجتىمائىي ئاپپاراتلارنىڭ ساياھەت ئاممىۋى مەنپەئەت تەشۋىقاتىنى قانات يايدۇرۇشىغا مەدەت ۋە ئىلھام بېرىدۇ، ساياھەتچىلىك تەرەققىياتىنى ئىلگىرى سۈرۈشكە گەۋدىلىك تۆھپە قوشقان ئورۇن ۋە شەخسلەرنى مۇكاپاتلايدۇ.

6-ماددا دۆلەت ساياھەت مۇلازىمىتى ئۆلچىمى ۋە بازار قائىدىسىنى ئورنىتىپ ۋە مۇكەممەللەشتۈرۈپ، كەسىپ مونوپوللۇقى ۋە رايون مونوپوللۇقىنى مەنئى قىلىدۇ.
ساياھەت تىجارەتچىلىرى سەمىمىي تىجارەت قىلىشى، ئادىل رىقابەتلىشىشى، ئىجتىمائىي مەسئۇلىيەتنى ئۈستىگە ئېلىشى، ساياھەتچىلەرگە بىخەتەر، ساغلام، پاكىز، قولايلىق ساياھەت مۇلازىمىتى قىلىشى كېرەك.

7-ماددا گوۋۇيۈەن ساياھەتنى ئۇنىۋېرسال ماسلاشتۇرۇش مېخانىزمى بەرپا قىلىپ ۋە ئۇنى تاكامۇللاشتۇرۇپ، ساياھەتچىلىك تەرەققىياتىنى ھەر تەرەپلىمە ماسلاشتۇرىدۇ.

ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى ساياھەت خىزمىتىگە بولغان تەشكىللەش ۋە رەھبەرلىكنى كۈچەيتىپ، مۇناسىۋەتلىك تارماقلار ياكى ئاپپاراتلارنى ئايدىڭلاشتۇرۇپ، شۇ مەمۇرىي رايوننىڭ ساياھەتچىلىك تەرەققىياتى ۋە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇشىنى بىرتۇتاش پىلانلاپ ماسلاشتۇرۇشى كېرەك.

8-ماددا قانۇن بويىچە قۇرۇلغان ساياھەت ساھە تەشكىلاتلىرى تەلەپچان بولۇپ باشقۇرىدۇ.

2-باب ساياھەتچىلەر

9-ماددا ساياھەتچىلەر ساياھەت مەھسۇلاتى ۋە مۇلازىمىتىنى ئۆز ئالدىغا تاللاشقا ھوقۇقلۇق، ساياھەت تىجارەتچىلىرىنىڭ مەجبۇرىي سودا قىلىش قىلمىشىنى رەت قىلىشقا ھوقۇقلۇق.

ساياھەتچىلەر ئۆزى سېتىۋالغان ساياھەت مەھسۇلاتى ۋە مۇلازىمىتىنىڭ ھەقىقىي ئەھۋالىنى بىلىشكە ھوقۇقلۇق.

ساياھەتچىلەر ساياھەت تىجارەتچىسىدىن پۈتۈم بويىچە مەھسۇلات ۋە مۇلازىمەت قىلىشنى تەلەپ قىلىشقا ھوقۇقلۇق.

10-ماددا ساياھەتچىلەرنىڭ ئىنسانىي ئىززىتى، مىللىي ئۆرپ-ئادىتى ۋە دىنىي ئېتىقادىغا ھۆرمەت قىلىش كېرەك.

11-ماددا مېيىپلەر، ياشانغانلار، قۇرامىغا يەتمىگەنلەر قاتارلىق ساياھەتچىلەر ساياھەت پائالىيىتىدە قانۇن-نىزاملار ۋە مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىلەر بويىچە قولايلىقتىن ۋە ئېتىباردىن بەھرىمەن بولىدۇ.

12-ماددا ساياھەتچىلەر جىسمانىي بىخەتەرلىكى، مال-مۈلۈك بىخەتەرلىكى جەھەتتە خەتەرگە يولۇققاندا، قۇتقۇزۇشنى ۋە قوغداشنى تەلەپ قىلىش ھوقۇقىغا ئىگە.

ساياھەتچىلەرنىڭ جىسمانىي، مال-مۈلكى زىيانغا ئۇچرىغان بولسا، قانۇن بويىچە تۆلەم ئېلىش ھوقۇقىغا ئىگە.

13-ماددا ساياھەتچىلەر ساياھەت پائالىيىتىدە ئىجتىمائىي ئاممىۋى تەرتىپ ۋە ئىجتىمائىي ئەخلاققا رىئايە قىلىشى، شۇ جاينىڭ ئۆرپ-ئادىتى، مەدەنىيەت ئەنئەنىسى ۋە دىنىي ئېتىقادىغا ھۆرمەت قىلىشى، ساياھەت بايلىقىنى ئاسرىشى، ئېكولوگىيەلىك مۇھىتنى ئاسرىشى، ساياھەت مەدەنىيلىكى ھەرىكەت قائىدىسىگە رىئايە قىلىشى كېرەك.

14-ماددا ساياھەتچىلەر ساياھەت پائالىيىتىدە ياكى ماجىرا ھەل قىلغاندا، شۇ جايدىكى ئاھالىنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىگە زىيان سالسا، باشقىلارنىڭ ساياھەت پائالىيىتىگە كاشىلا قىلسا، ساياھەت تىجارەتچىلىرى ۋە ساياھەت كەسىپكارلىرىنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىنى زىيانغا ئۇچراتسا بولمايدۇ.

15-ماددا ساياھەتچىلەر ساياھەت مۇلازىمىتىنى سېتىۋالغان، قوبۇل قىلغاندا، ساياھەت تىجارەتچىسىگە ساياھەت پائالىيىتىگە مۇناسىۋەتلىك شەخسىي ساغلاملىق ئۇچۇرلىرىنى ئەينەن ئېيتىشى، ساياھەت پائالىيىتىدىكى بىخەتەرلىك ئاگاھ بەلگىلىمىسىگە رىئايە قىلىشى كېرەك.

ساياھەتچىلەر دۆلەتنىڭ زور تاسادىپىي ۋەقەگە تاقابىل تۇرۇپ ساياھەت پائالىيىتىنى ۋاقىتلىق چەكلەش تەدبىرىگە، شۇنىڭدەك مۇناسىۋەتلىك تارماق، ئاپپارات ياكى ساياھەت تىجارەتچىسىگە قوللانغان بىخەتەرلىك بويىچە ئالدىنى ئېلىش ۋە جىددىي بىر تەرەپ قىلىش تەدبىرىگە ماسلىشىشى كېرەك.

ساياھەتچىلەردىن بىخەتەرلىك ئاگاھ بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلغانلىرى ياكى دۆلەتنىڭ ئېغىر، زور تاسادىپىي ۋەقەلەرگە تاقابىل تۇرۇپ ساياھەت پائالىيىتىنى ۋاقىتلىق چەكلەش تەدبىرى، بىخەتەرلىك بويىچە ئالدىنى ئېلىش ۋە جىددىي بىر تەرەپ قىلىش تەدبىرىگە ماسلاشمىغانلىرى قانۇن بويىچە مۇناسىپ جاۋابكارلىقنى ئۈستىگە ئالىدۇ.

16-ماددا چېگرادىن چىقىدىغان ساياھەتچىلەر چېگرا سىرتىدا قانۇنسىز تۇرۇپ قالسا بولمايدۇ، ئۆمەك بىلەن بىللە چېگرادىن چىقىدىغان ساياھەتچىلەر ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن ئۆمەككە بۆلۈنسە، ئۆمەكتىن ئايرىلسا بولمايدۇ.

چېگرادىن كىرىدىغان ساياھەتچىلەر چېگرا ئىچىدە قانۇنسىز تۇرۇپ قالسا بولمايدۇ، ئۆمەك بىلەن چېگرادىن كىرىدىغان ساياھەتچىلەر ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن ئۆمەككە بۆلۈنسە، ئۆمەكتىن ئايرىلسا بولمايدۇ.

3-باب ساياھەتنى پىلانلاش ۋە ئىلگىرى سۈرۈش

17-ماددا گوۋۇيۈەن ۋە ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى ساياھەتچىلىك تەرەققىياتىنى خەلق ئىگىلىكى ۋە ئىجتىمائىي تەرەققىيات يىرىك پىلانىغا كىرگۈزۈشى كېرەك.

گوۋۇيۈەن ۋە ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى، شۇنىڭدەك ساياھەت بايلىقى مول رايون بار شەھەر ۋە ناھىيە دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتى خەلق ئىگىلىكى ۋە ئىجتىمائىي تەرەققىيات يىرىك پىلانىدىكى تەلەپ بويىچە ساياھەت تەرەققىيات يىرىك پىلانىنى تەشكىللەپ تۈزۈشى كېرەك.
مەمۇرىي رايون ھالقىغان ھەمدە ئومۇميۈزلۈك پايدىلىنىشقا باب كېلىدىغان ساياھەت بايلىقىدىن پايدىلىنىشتا، يۇقىرى دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتى بىرلىككە كەلگەن ساياھەت تەرەققىيات يىرىك پىلانىنى تۈزۈشكە تەشكىللىشى ياكى مۇناسىۋەتلىك يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى كېڭىشىپ تۈزۈشى كېرەك.

18-ماددا ساياھەت تەرەققىيات يىرىك پىلانى ساياھەتچىلىك تەرەققىياتىنىڭ ئومۇمىي تەلىپى ۋە تەرەققىيات نىشانى، ساياھەت بايلىقىنى قوغداش ۋە ئۇنىڭدىن پايدىلىنىشتىكى تەلەپ ۋە تەدبىر، شۇنىڭدەك ساياھەت مەھسۇلاتلىرىنى يارىتىش، ساياھەت مۇلازىمەت سۈپىتىنى ئۆستۈرۈش، ساياھەت مەدەنىيىتى قۇرۇلۇشى، ساياھەت ئوبرازىنى كېڭەيتىش، ساياھەت ئۇل ئەسلىھەسى ۋە ئاممىۋى مۇلازىمەت ئەسلىھەسى قۇرۇلۇشىدىكى تەلەپ ۋە تۈرتكىلىك تەدبىر قاتارلىق مەزمۇنلارنى ئۆز ئىچىگە ئېلىشى كېرەك.

ساياھەت تەرەققىيات يىرىك پىلانىغا ئاساسەن، ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى نۇقتىلىق ساياھەت بايلىقلىرىدىن ئېچىپ پايدىلىنىش مەخسۇس يىرىك پىلانىنى تۈزۈپ، مۇئەييەن رايوندىكى ساياھەت تۈرى، ئەسلىھەسى ۋە مۇلازىمەت ئىقتىدارىنىڭ يۈرۈشلۈكىگە مەخسۇس تەلەپ قويسا بولىدۇ.

19-ماددا ساياھەت تەرەققىيات يىرىك پىلانىنى يەردىن پايدىلىنىش ئومۇمىي يىرىك پىلانى، شەھەر-يېزا يىرىك پىلانى، مۇھىت ئاسراش يىرىك پىلانى، شۇنىڭدەك باشقا تەبىئىي بايلىق ۋە مەدەنىيەت يادىكارلىقى قاتارلىق ئادىمىيەت بايلىقىنى قوغداش ۋە ئۇنىڭدىن پايدىلىنىش يىرىك پىلانى بىلەن جىپسىلاشتۇرۇش كېرەك.

20-ماددا ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى يەردىن پايدىلىنىش ئومۇمىي يىرىك پىلانى، شەھەر-يېزا يىرىك پىلانىنى تۈزۈشتە، مۇناسىۋەتلىك ساياھەت تۈرى، ئەسلىھەلىرىنىڭ بوشلۇق جايلىشىشى ۋە قۇرۇلۇش يېرى تەلىپىنى تولۇق ئويلىشىشى كېرەك.
قاتناش، خەۋەرلىشىش، سۇ بېرىش، توك بېرىش، مۇھىت ئاسراش قاتارلىق ئۇل ئەسلىھە ۋە ئاممىۋى مۇلازىمەت ئەسلىھەلىرىنى پىلانلاش ۋە قۇرۇشتا، ساياھەتچىلىك تەرەققىياتىنىڭ ئېھتىياجىغا تەڭ ئېتىبار بېرىش كېرەك.

21-ماددا تەبىئىي بايلىق ۋە مەدەنىيەت يادىكارلىقى قاتارلىق ئادىمىيەت بايلىقىدىن ساياھەت قىلىپ پايدىلىنىشتا، مۇناسىۋەتلىك قانۇن-نىزاملاردىكى بەلگىلىمىگە قاتتىق ئەمەل قىلىش، بايلىق، ئېكولوگىيەنى قوغداش ۋە مەدەنىيەت يادىكارلىقلىرى بىخەتەرلىكى تەلىپىگە ئۇيغۇن كېلىش، شۇ جاينىڭ ئەنئەنىۋى مەدەنىيىتى ۋە ئۆرپ-ئادىتىگە ھۆرمەت قىلىش ۋە ئۇنى قوغداش، بايلىقنىڭ رايون بىر پۈتۈنلۈكى، مەدەنىيەت ۋەكىللىك خاراكتېرى ۋە رايون ئالاھىدىلىكىنى قوغداش شەرت،
ھەمدە ھەربىي ئەسلىھەلەرنى قوغداش ئېھتىياجىنى ئويلىشىدۇ.
مۇناسىۋەتلىك مەسئۇل تارماقلار بايلىق قوغداش ۋە ساياھەتتىن پايدىلىنىش ئەھۋالىنى نازارەت قىلىپ تەكشۈرۈشنى كۈچەيتىشى كېرەك.

22-ماددا ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى شۇ دەرىجىلىك ھۆكۈمەتلەر تۈزگەن ساياھەت تەرەققىيات يىرىك پىلانىنىڭ ئىجرا قىلىنىش ئەھۋالىنى باھالاشقا تەشكىللىشى ھەمدە جەمئىيەتكە ئېلان قىلىشى كېرەك.

23-ماددا گوۋۇيۈەن ۋە ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى ساياھەتچىلىكنىڭ سىجىل ساغلام تەرەققىياتىغا پايدىلىق كەسىپ سىياسىتىنى تۈزۈپ ھەمدە تەشكىللەپ يولغا قويۇپ، ساياھەت ئىستىراھەت سىستېمىسى قۇرۇلۇشىنى ئالغا سۈرۈپ، تەدبىر قوللىنىپ رايون ساياھەت ھەمكارلىقىغا تۈرتكە بولۇپ، رايون ھالقىغان ساياھەت لىنىيەلىرى ۋە مەھسۇلاتلىرىنى يارىتىشقا ئىلھام بېرىشى كېرەك،
ساياھەت بىلەن سانائەت، يېزا ئىگىلىكى، سودا، مەدەنىيەت، سەھىيە، تەنتەربىيە، پەن-مائارىپ ساھەلىرىنىڭ يۇغۇرۇلۇشى ئىلگىرى سۈرۈلۈپ، ئاز سانلىق مىللەت رايونلىرى، كونا ئىنقىلابىي رايونلار، چەت-ياقا رايونلار ۋە نامرات رايونلارنىڭ ساياھەتچىلىك تەرەققىياتىغا يار-يۆلەك بولىدۇ.

24-ماددا گوۋۇيۈەن ۋە ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى ئەمەلىي ئەھۋالغا قاراپ مەبلەغ ئورۇنلاشتۇرۇپ، ساياھەت ئۇل ئەسلىھە قۇرۇلۇشى، ساياھەت ئاممىۋى مۇلازىمىتى ۋە ساياھەت ئوبرازىنى كېڭەيتىشنى كۈچەيتىشى كېرەك.

25-ماددا دۆلەت ساياھەت ئوبرازىنى كېڭەيتىش ئىستراتېگىيەسىنى تۈزىدۇ ھەمدە يولغا قويىدۇ.
گوۋۇيۈەننىڭ ساياھەت مەسئۇل تارمىقى دۆلەتنىڭ ساياھەت ئوبرازىنى چېگرا سىرتىدا كېڭەيتىش خىزمىتىنى بىرتۇتاش پىلانلاپ تەشكىللەيدۇ، ساياھەت ئوبرازىنى كېڭەيتىش ئاپپاراتى ۋە تورى قۇرىدۇ، ساياھەت خەلقئارا ھەمكارلىقى ۋە ئالاقىسىنى قانات يايدۇرىدۇ.

ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى شۇ جاينىڭ ساياھەت ئوبرازىنى كېڭەيتىش خىزمىتىنى بىرتۇتاش پىلانلاپ تەشكىللەيدۇ.

26-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ ساياھەت مەسئۇل تارمىقى ۋە ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى ئېھتىياجغا قاراپ ساياھەت ئاممىۋى ئۇچۇرى ۋە مەسلىھەت سۇپىسى قۇرۇپ، ساياھەتچىلەرگە ساياھەت مەنزىرە رايونى، لىنىيە، قاتناش، ھاۋارايى، ياتاق، بىخەتەرلىك، داۋالاش-جىددىي قۇتقۇزۇش قاتارلىق زۆرۈر ئۇچۇرلار ۋە مەسلىھەت مۇلازىمىتىنى ھەقسىز تەمىنلىشى كېرەك.
رايون تەسىس قىلىنغان شەھەرلىك ۋە ناھىيە دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ مۇناسىۋەتلىك تارمىقى ئېھتىياجغا قاراپ قاتناش تۈگۈنى، سودا مەركىزى ۋە ساياھەتچىلەر توپلاشقان سورۇندا ساياھەت مەسلىھەتچىلىك مەركىزى قۇرۇشى، مەنزىرە رايونى ۋە ئاساسلىق مەنزىرە رايونىغا بارىدىغان يولغا ساياھەت كۆرسەتمە بەلگىسى ئورنىتىشى كېرەك.

ساياھەت بايلىقى مول بولغان رايون بار شەھەر ۋە ناھىيە دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتى شۇ جاينىڭ ئەمەلىي ئەھۋالىغا ئاساسەن، ساياھەت يولۇچى توشۇش مەخسۇس لىنىيەسى ياكى ساياھەتچىلەر ئۆتەڭ بېكىتى قۇرۇپ، ساياھەتچىلەرنىڭ شەھەر ۋە ئەتراپتا ساياھەت قىلىشىغا مۇلازىمەت قىلسا بولىدۇ.

27-ماددا دۆلەت ساياھەت كەسپىي تەربىيەسى ۋە تەربىيەلىشىنى تەرەققىي قىلدۇرۇشقا ئىلھام ۋە مەدەت بېرىپ، ساياھەت كەسىپكارلىرىنىڭ ساپاسىنى ئۆستۈرىدۇ.

4-باب ساياھەت تىجارىتى

28-ماددا ساياھەت كوپىراتىپى قۇرۇشتا، ساياھەتچىلەرنى جەلپ قىلىپ، تەشكىللەپ، كۈتۈۋېلىپ، ئۇلارغا ساياھەت مۇلازىمىتى قىلىشتا، تۆۋەندىكى شەرتلەرنى ھازىرلىشى، ساياھەت مەسئۇل تارمىقىنىڭ ئىجازىتىنى ئېلىشى، قانۇن بويىچە سودا-سانائەتنى مەمۇرىي باشقۇرۇش بويىچە تىزىملىتىشى كېرەك :

( 1 ) مۇقىم تىجارەت سورۇنى بولۇش؛

( 2 ) زۆرۈر تىجارەت ئەسلىھەلىرى بولۇش؛

( 3 ) بەلگىلىمىگە ئۇيغۇن كېلىدىغان رويخەتكە ئېلىنغان كاپىتال بولۇش؛

( 4 ) زۆرۈر ئىگىلىك باشقۇرغۇچى ۋە ساياھەت يېتەكچىسى بولۇش؛

( 5 ) قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردا بەلگىلەنگەن باشقا شەرتلەر.

29-ماددا ساياھەت كوپىراتىپى تۆۋەندىكى كەسىپلەرنى قىلسا بولىدۇ :

( 1 ) چېگرا ئىچىدە ساياھەت قىلىش؛

( 2 ) چېگرادىن چىقىپ ساياھەت قىلىش؛

( 3 ) چېگرا ساياھىتى؛

( 4 ) چېگرادىن كىرىپ ساياھەت قىلىش؛

( 5 ) باشقا ساياھەت كەسپى.

ساياھەت كوپىراتىپى ئالدىنقى تارماقنىڭ 2-ۋە 3-كەسپىنى باشقۇرۇشتا، مۇناسىپ كەسپىي تىجارەت ئىجازىتى ئېلىشى كېرەك، كونكرېت شەرتىنى گوۋۇيۈەن بەلگىلەيدۇ.

30-ماددا ساياھەت كوپىراتىپى ساياھەت كوپىراتىپىنىڭ كەسپىي تىجارەت ئىجازەتنامىسىنى ئىجارىگە بەرسە، ئارىيەتكە بەرسە ياكى ساياھەت كوپىراتىپىنىڭ كەسپىي سودا تىجارەت ئىجازىتىنى باشقا شەكىللەر بىلەن قانۇنسىز ئۆتۈنۈپ بەرسە بولمايدۇ.

31-ماددا ساياھەت كوپىراتىپى بەلگىلىمە بويىچە ساياھەت مۇلازىمەت سۈپىتى كاپالەت پۇلى تاپشۇرۇپ، ساياھەتچىلەرنىڭ ھوقۇق-مەنپەئىتى زىيىنىنى تۆلەش ۋە ساياھەتچىلەرنىڭ جىسمانىي بىخەتەرلىكى خەۋپكە ئۇچرىغاندا جىددىي قۇتقۇزۇش-ياردەم بېرىش خىراجىتىنى تۆلەپ تۇرۇشقا ئىشلىتىشى كېرەك.

32-ماددا ساياھەت كوپىراتىپى ساياھەتچىلەرنى جەلپ قىلىش، تەشكىللەش ئۈچۈن ئۇچۇر ئېلان قىلىشتا ھەقىقىي، توغرا بولۇشى شەرت، ساختا تەشۋىقات قىلىپ، ساياھەتچىلەرنى ئازدۇرۇشقا يول قويۇلمايدۇ.

33-ماددا ساياھەت كوپىراتىپى ۋە ئۇنىڭ كەسىپكارلىرى ساياھەتچىلەرنى تەشكىللىشى، كۈتۈۋېلىشى كېرەك، دۆلىتىمىزنىڭ قانۇن-نىزاملىرىغا ۋە ئىجتىمائىي ئەخلاققا خىلاپ تۈرلەر ياكى پائالىيەتلەرنى ئېكسكۇرسىيە قىلىشقا ياكى ئۇنىڭغا قاتنىشىشقا ئورۇنلاشتۇرسا بولمايدۇ.

34-ماددا ساياھەت كوپىراتىپى ساياھەت پائالىيىتى ئۇيۇشتۇرۇشتا، لاياقەتلىك تەمىنلىگۈچىدىن مەھسۇلات ۋە مۇلازىمەت زاكاز قىلىشى كېرەك.

35-ماددا ساياھەت كوپىراتىپى ساياھەت پائالىيىتىنى نامۇۋاپىق تۆۋەن باھادا تەشكىللەپ، ساياھەتچىلەرنى ئالدىسا ھەمدە مال سېتىۋېلىشنى ئورۇنلاشتۇرۇش ياكى باشقا ھەق تۆلەش ئارقىلىق شېرىنكانە ئېلىش قاتارلىق ناتوغرا مەنپەئەتكە ئېرىشسە بولمايدۇ.

ساياھەت كوپىراتىپى ساياھەتچىلەرنى تەشكىللەش، كۈتۈۋېلىشتا، كونكرېت مال سېتىۋېلىش ئورنى بەلگىلەپ بەرسە، ئايرىم ھەق تۆلەيدىغان ساياھەت تۈرىنى ئورۇنلاشتۇرسا بولمايدۇ.
لېكىن، ئىككى تەرەپ كېڭىشىپ بىرلىككە كەلگەن ياكى ساياھەتچىلەر تەلەپ قىلغان بولسا، ھەمدە باشقا ساياھەتچىلەرنىڭ سەپەر ئورۇنلاشتۇرۇشىغا تەسىر يەتكۈزمەيدىغانلىرى بۇنىڭ سىرتىدا.

ئالدىنقى ئىككى تارماقتىكى بەلگىلىمىگە خىلاپ ئەھۋال كۆرۈلگەندە، ساياھەتچىلەر ساياھەت سەپىرى ئاخىرلاشقاندىن كېيىنكى 30 كۈن ئىچىدە ساياھەت كوپىراتىپىدىن مال قايتۇرۇش رەسمىيىتىنى بېجىرىپ بېرىشنى ھەمدە قايتۇرىدىغان مال پۇلىنى ئاۋۋال تۆلەپ تۇرۇشنى ياكى ئايرىم ھەق تۆلەيدىغان ساياھەت تۈرى خىراجىتىنى قايتۇرۇپ بېرىشنى تەلەپ قىلىشقا ھوقۇقلۇق.

36-ماددا ساياھەت كوپىراتىپى ئۆمەك تەشكىللەپ چېگرادىن چىقىپ ساياھەت قىلىشتا ياكى ئۆمەك تەشكىللەپ، كۈتۈۋېلىپ چېگرادىن كىرىپ ساياھەت قىلىشتا، بەلگىلىمە بويىچە ئۆمەك يېتەكچىسى ياكى ساياھەت يېتەكچىسىنى پۈتۈن مۇساپىدە ھەمراھ بولۇشقا ئورۇنلاشتۇرۇشى كېرەك.

37-ماددا ساياھەت يېتەكچىسى سالاھىيەت ئىمتىھانىغا قاتنىشىپ لاياقەتلىك بولغان، ساياھەت كوپىراتىپى بىلەن ئەمگەك توختامى تۈزگەن ياكى مۇناسىۋەتلىك ساياھەت ساھە تەشكىلاتىدا رويخەتكە ئالدۇرغانلار ساياھەت يېتەكلەش كىنىشكىسى ئېلىشنى ئىلتىماس قىلسا بولىدۇ.

38-ماددا ساياھەت كوپىراتىپى ئۆزى تەكلىپ قىلىپ ئىشلەتكەن ساياھەت يېتەكچىسى بىلەن قانۇن بويىچە ئەمگەك توختامى تۈزۈشى، ئەمگەك ھەققى تۆلىشى، ئىجتىمائىي سۇغۇرتا ھەققى تاپشۇرۇشى كېرەك.

ساياھەت كوپىراتىپى ساياھەت يېتەكچىسىنى ساياھەتچىلەرگە مۇلازىمەت قىلىشقا ۋاقىتلىق تەكلىپ قىلىشتا، ساياھەت يېتەكچىسىگە مۇشۇ قانۇننىڭ 60-ماددىسىنىڭ 3-تارمىقىدا بەلگىلەنگەن ساياھەت يېتەكچىسى مۇلازىمەت ھەققىنى تولۇق تۆلىشى كېرەك.

ساياھەت كوپىراتىپى ساياھەت يېتەكچىسىنى كوللېكتىپ ساياھىتىگە مۇلازىمەت قىلىشقا ئورۇنلاشتۇرغاندا، ساياھەت يېتەكچىسىدىن ھەرقانداق ھەقنى تۆلەپ تۇرۇشنى ياكى ساياھەت يېتەكچىسىدىن ھېچقانداق ھەق ئېلىشنى تەلەپ قىلسا بولمايدۇ.

39-ماددا ساياھەتچىلىك كەسپى بىلەن شۇغۇللىنىشتا، ساياھەت يېتەكلەش گۇۋاھنامىسى ئېلىش، مۇناسىپ ئوقۇش تارىخىغا، تىل ئىقتىدارىغا ۋە ساياھەت كەسىپ كەچۈرمىشىگە ئىگە بولۇش ھەمدە ئۇنى ساياھەتچىلىك كەسپى بىلەن شۇغۇللىنىشقا ئەۋەتكەن چېگرادىن چىقىپ ساياھەت كەسپى تىجارىتى قىلىش ئىجازىتى ئالغان ساياھەت كوپىراتىپى بىلەن ئەمگەك توختامى تۈزۈش كېرەك.

40-ماددا ساياھەت يېتەكچىسى ۋە يېتەكچى ساياھەتچىلەرگە مۇلازىمەت قىلىشتا، ساياھەت كوپىراتىپىنىڭ تەيىنلىشىنى قوبۇل قىلىشى شەرت، ساياھەت يېتەكچىسى ۋە يېتەكچىلىك كەسپىنى ئۆز ئالدىغا كاسىنا ئىش قىلسا بولمايدۇ.

41-ماددا ساياھەت يېتەكچىسى ۋە يېتەكچىسى كەسپىي پائالىيەت بىلەن شۇغۇللىنىشتا، ساياھەت يېتەكلەش كىنىشكىسى تاقىشى، كەسىپ ئەخلاقىغا رىئايە قىلىشى، ساياھەتچىلەرنىڭ ئۆرپ-ئادىتى ۋە دىنىي ئېتىقادىغا ھۆرمەت قىلىشى، ساياھەتچىلەرگە ساياھەت مەدەنىي ھەرىكەت قائىدىسىنى ئۇقتۇرۇشى ۋە چۈشەندۈرۈشى، ساياھەتچىلەرنى ساغلام، مەدەنىي ساياھەت قىلىشقا يېتەكلىشى، ساياھەتچىلەرنىڭ ئىجتىمائىي ئەخلاققا خىلاپ قىلمىشلىرىنى نەسىھەت قىلىشى ۋە توسۇشى كېرەك.

ساياھەت يېتەكچىسى ۋە يېتەكچى ساياھەت سەپەر ئورۇنلاشتۇرۇشىنى قاتتىق ئىجرا قىلىشى كېرەك، ساياھەت لىنىيەسىنى ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن ئۆزگەرتىشكە ياكى مۇلازىمەت پائالىيىتىنى توختىتىپ تۇرۇشقا يول قويۇلمايدۇ، ساياھەتچىلەردىن تاپان ھەققى ئېلىشقا يول قويۇلمايدۇ، ساياھەتچىلەرنى مال سېتىۋېلىشقا ياكى ئايرىم ھەق تۆلەيدىغان ساياھەت تۈرىگە قاتنىشىشقا يېتەكلەش، ئالداش، مەجبۇرلاش ياكى شەكلى ئۆزگەرگەن مەجبۇرلاشقا يول قويۇلمايدۇ.

42-ماددا مەنزىرە رايونىنى ئېچىۋېتىشتە تۆۋەندىكى شارائىتلارنى ھازىرلاش ھەمدە ساياھەت مەسئۇل تارمىقىنىڭ پىكرىنى ئاڭلاش كېرەك :

( 1 ) زۆرۈر ساياھەت يۈرۈشلۈك مۇلازىمىتى ۋە قوشۇمچە ئەسلىھەلىرى بولۇش؛

( 2 ) زۆرۈر بىخەتەرلىك ئەسلىھەلىرى ۋە تۈزۈمى بولۇش، بىخەتەرلىك خەۋپ-خەتىرىنى باھالاشتىن ئۆتۈش، بىخەتەرلىك شەرتىنى قاندۇرۇش؛

( 3 ) زۆرۈر مۇھىت ئاسراش ئەسلىھەلىرى ۋە ئېكولوگىيە ئاسراش تەدبىرلىرى بولۇش؛

( 4 ) قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردا بەلگىلەنگەن باشقا شەرتلەر.

43-ماددا ئاممىۋى بايلىق قۇرۇلۇشىدىن پايدىلىنىدىغان مەنزىرە رايونلىرىنىڭ ئىشىك بېلىتى، شۇنىڭدەك مەنزىرە رايونىدىكى ساياھەت سورۇنى، قاتناش قورالى قاتارلىقلاردىن ئايرىم ھەق ئېلىنىدىغان تۈرلەردە، ھۆكۈمەت باھا بېكىتىش ياكى ھۆكۈمەت يېتەكچى باھانى يولغا قويۇش، باھانىڭ ئۆسۈشىنى قاتتىق كونترول قىلىش كېرەك.
ھەق ئالماقچى ياكى باھانى ئۆستۈرمەكچى بولسا، ئىسپات ئاڭلاش يىغىنى ئېچىپ، ساياھەتچىلەر، تىجارەتچىلەر ۋە مۇناسىۋەتلىك تەرەپلەردىن پىكىر ئېلىپ، ئۇنىڭ زۆرۈرلۈكى ۋە مۇمكىنچىلىكىنى دەلىللەش كېرەك.

ئاممىۋى بايلىقتىن پايدىلىنىپ قۇرۇلغان مەنزىرە رايونلىرى ئايرىم ھەق ئېلىش تۈرلىرىنى كۆپەيتىش قاتارلىق ئۇسۇللار ئارقىلىق باھانى ئۆزگەرتىپ ئۆستۈرسە بولمايدۇ؛
ئايرىم ھەق ئېلىنىدىغان تۈرلەردە سېلىنما تەننەرخى قايتۇرۇۋېلىنغان بولسا، مۇناسىپ ھالدا باھانى تۆۋەنلىتىش ياكى ھەق ئېلىشنى ئەمەلدىن قالدۇرۇش كېرەك.

ئاممىۋى مەنپەئەت خاراكتېرىدىكى شەھەر باغچىسى، مۇزېي، خاتىرە سارىيى قاتارلىقلارنى نۇقتىلىق قوغدىلىدىغان مەدەنىيەت يادىكارلىقى ئورۇنلىرى ۋە قىممەتلىك مەدەنىيەت يادىكارلىقى ئورۇنلىرىدىن باشقا، تەدرىجىي ھەقسىز ئېچىۋېتىش كېرەك.

44-ماددا مەنزىرە رايونى بېلەت باھاسى، ئايرىم ھەق ئېلىنىدىغان تۈرنىڭ باھاسى ۋە كوللېكتىپ ھەق ئېلىش باھاسىنى كۆزگە چېلىقىدىغان جايدا ئېلان قىلىشى كېرەك.
مەنزىرە رايونى بېلەت باھاسىنى ئۆستۈرۈشنى 6 ئاي بۇرۇن ئېلان قىلىشى كېرەك.

ئوخشاش بولمىغان مەنزىرە رايونىنىڭ بېلىتى ياكى ئوخشاش بىر مەنزىرە رايونىدىكى ئوخشاش بولمىغان ساياھەت سورۇنلىرىنىڭ بېلىتى بىرلەشتۈرۈپ سېتىلىدىغانلىرىنىڭ بېلىتى بىرلەشتۈرۈلگەندىن كېيىنكى باھاسى ھەرقايسى يەككە تۈردىكى بېلەت باھاسىنىڭ يىغىندىسىدىن يۇقىرى بولسا بولمايدۇ، ھەمدە ساياھەتچىلەر بۇنىڭ ئىچىدىكى يەككە تۈردىكى بېلەتنى سېتىۋېلىشنى تاللاشقا ھوقۇقلۇق.

مەنزىرە رايونىدىكى يادرولۇق ساياھەت تۈرلىرىنى مەلۇم سەۋەبلەر تۈپەيلىدىن ساياھەتچىلەرگە ئېچىۋېتىش ياكى مۇلازىمەت قىلىشنى ۋاقتىنچە توختىتىشتا، ئېلان قىلىش ھەمدە مۇناسىپ ھەقنى ئازايتىش كېرەك.

45-ماددا مەنزىرە رايونى كۈتۈۋالىدىغان ساياھەتچى مەنزىرە رايونى مەسئۇل تارمىقى بېكىتكەن ئەڭ زور كۆتۈرۈش مىقدارىدىن ئېشىپ كەتمەسلىكى كېرەك.
مەنزىرە رايونى مەنزىرە رايونى مەسئۇل تارمىقى بېكىتكەن ئەڭ زور كۆتۈرۈش مىقدارىنى ئېلان قىلىپ، ساياھەتچىلەر ئېقىم مىقدارىنى تىزگىنلەش لايىھەسى تۈزۈشى ۋە يولغا قويۇشى كېرەك ھەمدە بېلەت بېلىتىنى ئالدىن كېلىشىش قاتارلىق ئۇسۇللارنى قوللىنىپ، مەنزىرە رايونى كۈتۈۋالىدىغان ساياھەتچى سانىنى تىزگىنلىشى كېرەك.

ساياھەتچىلەر سانى ئەڭ زور كۆتۈرۈش مىقدارىغا يېتىش ئېھتىمالى بولغاندا، مەنزىرە رايونى ئالدىن ئېلان چىقىرىشى ھەمدە شۇ جايدىكى خەلق ھۆكۈمىتىگە بىرلا ۋاقىتتا مەلۇم قىلىشى، مەنزىرە رايونى ۋە شۇ جايدىكى خەلق ھۆكۈمىتى يېتەكلەش، تارقاقلاشتۇرۇش قاتارلىق تەدبىرلەرنى ۋاقتىدا قوللىنىشى كېرەك.

46-ماددا شەھەر-بازار ۋە يېزا-كەنت ئاھالىسى ئۆزىنىڭ تۇرالغۇسى ياكى باشقا شارائىتلاردىن پايدىلىنىپ قانۇن بويىچە ساياھەت تىجارىتى بىلەن شۇغۇللىنىدۇ، ئۇنى باشقۇرۇش چارىسىنى ئۆلكە، ئاپتونوم رايون، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەر تۈزىدۇ.

47-ماددا ئېگىز بوشلۇق، يۇقىرى سۈرئەتلىك يول، سۇ ئۈستى، سۇغا شۇڭغۇش، ئېكسپېدىتسىيە قاتارلىق خەۋپ-خەتىرى يۇقىرى ساياھەت تۈرلىرىنى باشقۇرۇشتا، دۆلەتنىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىسى بويىچە تىجارەت ئىجازىتى ئېلىش كېرەك.

48-ماددا تور ئارقىلىق ساياھەت كوپىراتىپى كەسپىنى تىجارەت قىلىدىغانلار قانۇن بويىچە ساياھەت كوپىراتىپىنىڭ كەسپىي تىجارەت ئىجازىتىگە ئېرىشىشى ھەمدە ئۇنىڭ تور بېكىتى باش بېتىنىڭ كۆزگە چېلىقىدىغان يېرىگە ئۆزىنىڭ كەسپىي تىجارەت ئىجازەتنامىسى ئۇچۇرىنى ئېنىق يېزىپ قويۇشى كېرەك.

ساياھەت تىجارەت ئۇچۇرىنى ئېلان قىلىدىغان تور بېكەتلىرى ئۇچۇرىنىڭ ئەينەن، توغرا بولۇشىغا كاپالەتلىك قىلىشى كېرەك.

49-ماددا ساياھەتچىلەرگە قاتناش، ياتاق، يېمەك-ئىچمەك، كۆڭۈل ئېچىش قاتارلىق مۇلازىمەتلەرنى قىلىدىغان تىجارەتچى قانۇن-نىزاملاردا بەلگىلەنگەن تەلەپكە ئۇيغۇن كېلىشى، توختامدىكى پۈتۈم بويىچە مەجبۇرىيىتىنى ئادا قىلىشى كېرەك.

50-ماددا ساياھەت تىجارەتچىلىرى ئۆزى تەمىنلىگەن تاۋار ۋە مۇلازىمەتنىڭ جىسمانىي بىخەتەرلىك، مال-مۈلۈك بىخەتەرلىكىنى كاپالەتلەندۈرۈش تەلىپىگە ئۇيغۇن بولۇشىغا كاپالەتلىك قىلىشى كېرەك.

ساياھەت تىجارەتچىلىرى مۇناسىۋەتلىك سۈپەت ئۆلچىمى دەرىجىسىگە ئېرىشكەن بولسا، ئەسلىھەلىرى ۋە مۇلازىمىتى مۇناسىپ ئۆلچەمدىن تۆۋەن بولسا بولمايدۇ؛
سۈپەت ئۆلچىمى دەرىجىسى ئالمىغان بولسا، مۇناسىۋەتلىك سۈپەت دەرىجىسىنىڭ ئاتىلىشى ۋە بەلگىسىنى ئىشلىتىشكە بولمايدۇ.

51-ماددا ساياھەت تىجارەتچىلىرى تاۋار ياكى مۇلازىمەتنى ساتسا، سېتىۋالسا، پارا بەرسە ياكى پارا ئالسا بولمايدۇ.

52-ماددا ساياھەت تىجارەتچىسى تىجارەت پائالىيىتىدە بىلىپ قالغان ساياھەتچىلەرنىڭ شەخسىي ئۇچۇرىنى مەخپىي تۇتۇشى كېرەك.

53-ماددا يول ساياھەت يولۇچى تىرانسپورتى بىلەن شۇغۇللىنىدىغان تىجارەتچىلەر يول يولۇچى تىرانسپورت بىخەتەرلىكىنى باشقۇرۇشقا دائىر تۈرلۈك تۈزۈملەرگە رىئايە قىلىشى ھەمدە ئاپتوموبىلنىڭ كۆزگە چېلىقىدىغان يېرىگە يول ساياھەت يولۇچى تىرانسپورت مەخسۇس بەلگىسىنى ئېنىق كۆرسىتىشى، ۋاگون ئىچىدىكى كۆزگە چېلىقىپ تۇرىدىغان ئورۇندا تىجارەتچى ۋە شوپۇرنىڭ ئۇچۇرى، يول تىرانسپورت باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ نازارەتچىلىك تېلېفونى قاتارلىق ئىشلارنى ئاشكارىلىشى كېرەك.

54-ماددا مەنزىرە رايونى، قونالغۇ تىجارەتچىسى ئۆزىنىڭ قىسمەن تىجارەت تۈرى ياكى ئورنىنى باشقىلارنىڭ ياتاق، يېمەك-ئىچمەك، مال سېتىۋېلىش، سەيلە-ساياھەت، كۆڭۈل ئېچىش، ساياھەت قاتنىشى قاتارلىق تىجارەتلەر بىلەن شۇغۇللىنىشىغا ئۆتكۈزۈپ بەرگەن بولسا، ئەمەلىي تىجارەتچىنىڭ تىجارەت قىلمىشى ساياھەتچىلەرگە سالغان زىيىنىغا قارىتا چاتما جاۋابكارلىقنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك.

55-ماددا ساياھەت تىجارەتچىلىرى چېگرادىن كىرىش-چىقىش ساياھىتىنى تەشكىللەپ، كۈتۈۋېلىپ، ساياھەتچىلەرنىڭ قانۇنغا خىلاپ پائالىيەت بىلەن شۇغۇللىنىۋاتقانلىقىنى ياكى مۇشۇ قانۇننىڭ 16-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپ ئەھۋال بايقالغانلىقىنى سەزسە، جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنى، ساياھەت مەسئۇل تارمىقى ياكى دۆلىتىمىزنىڭ چەت ئەلدە تۇرۇشلۇق ئاپپاراتىغا ۋاقتىدا دوكلات قىلىشى كېرەك.

56-ماددا دۆلەت ساياھەت پائالىيىتىنىڭ خەۋپ-خەتەر دەرىجىسىگە ئاساسەن، ساياھەت كوپىراتىپى، ياتاق، ساياھەت قاتنىشى، شۇنىڭدەك مۇشۇ قانۇننىڭ 47-ماددىسىدا بەلگىلەنگەن خەۋپ-خەتىرى يۇقىرى ساياھەت تۈرى قاتارلىق تىجارەتچىلەرگە جاۋابكارلىق سۇغۇرتا تۈزۈمىنى يولغا قويىدۇ.

5-باب ساياھەت مۇلازىمىتى توختامى

57-ماددا ساياھەت كوپىراتىپى ساياھەت پائالىيىتىنى تەشكىللەش ۋە ئورۇنلاشتۇرۇشتا، ساياھەتچىلەر بىلەن توختام تۈزۈشى كېرەك.

58-ماددا ھۆددە باھالىق ساياھەت توختامى يازما شەكىلدە تۈزۈلۈشى كېرەك، ئۇ تۆۋەندىكى مەزمۇنلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ :

( 1 ) ساياھەت كوپىراتىپى، ساياھەتچىلەرنىڭ ئاساسىي ئۇچۇرى؛

( 2 ) ساياھەت سەپىرىنىڭ ئورۇنلاشتۇرۇلۇشى؛

( 3 ) ساياھەت ئۆمىكى تەشكىللىگەن ئەڭ تۆۋەن ئادەم سانى؛

( 4 ) قاتناش، ياتاق، يېمەك-ئىچمەك قاتارلىق ساياھەت مۇلازىمىتىنىڭ ئورۇنلاشتۇرۇلۇشى ۋە ئۆلچىمى؛

( 5 ) سەيلە-ساياھەت، كۆڭۈل ئېچىش قاتارلىق تۈرلەرنىڭ كونكرېت مەزمۇنى ۋە ۋاقتى؛

( 6 ) ئەركىن پائالىيەت ۋاقتىنىڭ ئورۇنلاشتۇرۇلۇشى؛

( 7 ) ساياھەت خىراجىتى ۋە ئۇنىڭ تاپشۇرۇش مۇددىتى ۋە ئۇسۇلى؛

( 8 ) خىلاپلىق جاۋابكارلىقى ۋە ماجىرانى ھەل قىلىش ئۇسۇلى؛

( 9 ) قانۇن-نىزاملاردا بەلگىلەنگەن ۋە ئىككى تەرەپ پۈتۈشكەن باشقا ئىشلار.

ھۆددە باھالىق ساياھەت توختامى تۈزگەندە، ساياھەت كوپىراتىپى ساياھەتچىلەرگە ئالدىنقى تارماقنىڭ 2-تارماقچىسىدىن 8-تارماقچىسىغىچە بولغان مەزمۇنلارنى تەپسىلىي چۈشەندۈرۈشى كېرەك.

59-ماددا ساياھەت كوپىراتىپى ساياھەت مۇساپىسى باشلىنىشتىن بۇرۇن ساياھەتچىلەرگە ساياھەت مۇساپە تالونى بېرىشى كېرەك.
ساياھەت مۇساپە تالونى ھۆددە باھالىق ساياھەت توختامىنىڭ تەركىبىي قىسمى.

60-ماددا ساياھەت كوپىراتىپى ھۆددە باھالىق ساياھەت مەھسۇلاتىنى باشقا ساياھەت كوپىراتىپىغا ۋاكالىتەن سېتىشنى ھاۋالە قىلغان ھەمدە ساياھەتچىلەر بىلەن ھۆددە باھالىق ساياھەت توختامى تۈزگەن بولسا، ھۆددە باھالىق ساياھەت توختامىغا ھاۋالە قىلغۇچى كوپىراتىپ ۋە ۋاكالەتچىلىك كوپىراتىپىنىڭ ئاساسىي ئۇچۇرلىرىنى ئېنىق يېزىشى كېرەك.

ساياھەت كوپىراتىپى مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە ھۆددە باھالىق ساياھەت توختامىدىكى كۈتۈۋېلىش كەسپىنى شۇ جايدىكى كوپىراتىپنىڭ ئىجرا قىلىشىغا ھاۋالە قىلماقچى بولسا، ھۆددە باھالىق ساياھەت توختامىدا شۇ جاينىڭ كوپىراتىپنى قوبۇل قىلغانلىقىغا دائىر ئاساسىي ئۇچۇرلارنى ئېنىق يېزىشى كېرەك.

ساياھەت يېتەكچىسىنى ساياھەتچىلەرگە مۇلازىمەت قىلىشقا ئورۇنلاشتۇرۇشتا، ھۆددە باھالىق ساياھەت توختامىغا ساياھەت يېتەكچىسى مۇلازىمەت ھەققىنى ئېنىق يېزىش كېرەك.

61-ماددا ساياھەت كوپىراتىپى كوللېكتىپ ساياھەتكە قاتناشقان ساياھەتچىلەرنى بەلگىلىمە بويىچە كۈتۈلمىگەن جىسمانىي زەخىم سۇغۇرتىسىغا قاتنىشىشقا ئەسكەرتىشى كېرەك.

62-ماددا ھۆددە باھالىق ساياھەت توختامى تۈزگەندە، ساياھەت كوپىراتىپى ساياھەتچىلەرگە تۆۋەندىكى ئىشلارنى ئۇقتۇرۇشى كېرەك :

( 1 ) ساياھەتچىلەر ساياھەت پائالىيىتىگە قاتنىشىشقا ماس كەلمەيدىغان ئەھۋاللار؛

( 2 ) ساياھەت پائالىيىتىدىكى بىخەتەرلىكتە دىققەت قىلىشقا تېگىشلىك ئىشلار؛

( 3 ) ساياھەت كوپىراتىپىنىڭ قانۇن بويىچە جاۋابكارلىقنى كېمەيتىشكە، كەچۈرۈم قىلىشقا بولىدىغان ئۇچۇرلىرى؛

( 4 ) ساياھەتچىلەر دىققەت قىلىشقا تېگىشلىك ساياھەت مەنزىلىگە مۇناسىۋەتلىك قانۇن-نىزاملار ۋە ئۆرپ-ئادەت، دىنىي چەكلىمىلەر، جۇڭگو قانۇنى بويىچە قاتنىشىشقا بولمايدىغان پائالىيەتلەر قاتارلىقلار؛

( 5 ) قانۇن-نىزاملاردا ئۇقتۇرۇپ قويۇشقا تېگىشلىك باشقا ئىشلار.

ھۆددە باھالىق ساياھەت توختامىنى ئىجرا قىلىش جەريانىدا، ئالدىنقى تارماقتا بەلگىلەنگەن ئىشلارغا يولۇققاندا، ساياھەت كوپىراتىپىمۇ ساياھەتچىگە ئۇقتۇرۇپ قويۇشى كېرەك.

63-ماددا ساياھەت كوپىراتىپى ساياھەتچىلەرنى ئۆمەك تەشكىللەپ ساياھەت قىلىشقا جەلپ قىلغاندا، پۈتۈشكەن ئادەم سانىغا يەتمەي تۇرۇپ ئۆمەك چىقىرالمىسا، ئۆمەك تەشكىللەنگەن كوپىراتىپ توختامنى بىكار قىلسا بولىدۇ.
لېكىن، چېگرا ئىچىدىكى ساياھەتتە كەم دېگەندە 7 كۈن بۇرۇن ساياھەتچىلەرگە ئۇقتۇرۇش قىلىش، چېگرادىن چىقىپ ساياھەت قىلىشتا كەم دېگەندە 30 كۈن بۇرۇن ساياھەتچىگە ئۇقتۇرۇش قىلىش كېرەك.

پۈتۈشكەن ئادەم سانىغا يەتمىگەنلىكتىن ئۆمەك چىقىرىشقا بولمىسا، ئۆمەك تەشكىللىگەن كوپىراتىپ ساياھەتچىنىڭ يازما ماقۇللۇقىنى ئالغاندىن كېيىن، باشقا ساياھەت كوپىراتىپىغا توختامنى ئىجرا قىلىشنى ھاۋالە قىلسا بولىدۇ.
ئۆمەك تەشكىللىگۈچى ساياھەتچىلەرگە مەسئۇل بولىدۇ، ھاۋالە قىلىنغان ساياھەت كوپىراتىپى ئۆمەك تەشكىللىگۈچى ئالدىدا مەسئۇلىيەتنى ئۈستىگە ئالىدۇ.
ساياھەتچىلەر قوشۇلمىسا، توختامنى بىكار قىلسا بولىدۇ.

پۈتۈشكەن ئۆمەك تەشكىللەنگەنلەر سانىغا يەتمىگەنلىك سەۋەبىدىن توختام بىكار قىلىنسا، ئۆمەك تەشكىللىگۈچى ساياھەتچىلەرگە ئالغان بارلىق ھەقنى قايتۇرۇپ بېرىشى كېرەك.

64-ماددا ساياھەت سەپىرى باشلىنىشتىن بۇرۇن، ساياھەتچىلەر ھۆددە باھالىق ساياھەت توختامىدىكى ھوقۇق-مەجبۇرىيىتىنى 3-كىشىگە ئۆتۈنۈپ بەرسە بولىدۇ، ساياھەت كوپىراتىپى يولسىز سەۋەبلەر بىلەن رەت قىلسا بولمايدۇ، شۇ سەۋەبتىن كۆپىيىپ كەتكەن خىراجەتنى ساياھەتچىلەر بىلەن 3-كىشى ئۈستىگە ئالىدۇ.

65-ماددا ساياھەت سەپىرى ئاخىرلىشىشتىن بۇرۇن، ساياھەتچىلەر توختامنى بىكار قىلغان بولسا، ئۆمەك تەشكىللىگۈچى زۆرۈر خىراجەتنى تۇتۇپ قالغاندىن كېيىن، قالدۇق پۇلنى ساياھەتچىلەرگە قايتۇرۇپ بېرىشى كېرەك.

66-ماددا ساياھەتچىلەردە تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلسە، ساياھەت كوپىراتىپى توختامنى بىكار قىلسا بولىدۇ :

( 1 ) يۇقۇملۇق كېسەل قاتارلىق كېسىلى بولۇپ، باشقا ساياھەتچىلەرنىڭ ساغلاملىقى ۋە بىخەتەرلىكىگە خەۋپ يەتكۈزۈش ئېھتىمالى بولسا؛

( 2 ) ئاممىۋى بىخەتەرلىككە خەۋپ يەتكۈزىدىغان بۇيۇملارنى ئېلىپ يۈرگەن ھەمدە مۇناسىۋەتلىك تارماقلارنىڭ بىر تەرەپ قىلىشىغا تاپشۇرۇشقا قوشۇلمىغانلار؛

( 3 ) قانۇنغا خىلاپ ياكى ئىجتىمائىي ئەخلاققا خىلاپ ھەرىكەت بىلەن شۇغۇللانغانلار؛

( 4 ) باشقا ساياھەتچىلەرنىڭ ھوقۇق-مەنپەئىتىگە ئېغىر تەسىر يەتكۈزىدىغان ھەرىكەت بىلەن شۇغۇللانغانلار ھەمدە نەسىھەتنى ئاڭلىمىغانلار، توسقىلى بولمايدىغانلار؛

( 5 ) قانۇندا بەلگىلەنگەن باشقا ئەھۋاللار.

ئالدىنقى تارماقتا بەلگىلەنگەن ئەھۋال سەۋەبىدىن توختام بىكار قىلىنسا، ئۆمەك تەشكىللىگەن كوپىراتىپ زۆرۈر خىراجەتنى تۇتۇپ قالغاندىن كېيىن، قالدۇق پۇلنى ساياھەتچىگە قايتۇرۇپ بېرىشى كېرەك؛
ساياھەت كوپىراتىپىغا زىيان سالغاندا، ساياھەتچىلەر قانۇن بويىچە تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك.

67-ماددا تاقابىل تۇرغىلى بولمايدىغان ئەھۋال ياكى ساياھەت كوپىراتىپى، ياردەمچى كىشى مۇۋاپىق دىققەت قىلىش مەجبۇرىيىتىنى ئادا قىلىپمۇ ساقلىنالمىغان ۋەقە سەۋەبىدىن ساياھەت سەپىرىگە تەسىر يەتسە، تۆۋەندىكى ئەھۋال بويىچە بىر تەرەپ قىلىنىدۇ :

( 1 ) توختامنى داۋاملىق ئىجرا قىلغىلى بولمىسا، ساياھەت كوپىراتىپى ۋە ساياھەتچىلەر توختامنى بىكار قىلسا بولىدۇ.
توختامنى تولۇق ئادا قىلغىلى بولمىسا، ساياھەت كوپىراتىپى ساياھەتچىگە چۈشەندۈرگەندىن كېيىن، توختامنى مۇۋاپىق دائىرىدە ئۆزگەرتسە بولىدۇ؛
ساياھەتچىلەر ئۆزگەرتىشكە قوشۇلمىسا، توختامنى بىكار قىلسا بولىدۇ.

( 2 ) توختام بىكار قىلىنغان بولسا، ئۆمەك تەشكىللىگەن كوپىراتىپ يەرگە بارغان كوپىراتىپ ياكى ياردەمچى كىشىگە تۆلىگەن ھەمدە قايتۇرغىلى بولمايدىغان خىراجەتنى تۇتۇپ قالغاندىن كېيىن، قالغان پۇلنى ساياھەتچىلەرگە قايتۇرۇپ بېرىشى كېرەك؛
توختام ئۆزگەرتىلگەن بولسا، كۆپىيىپ كەتكەن خىراجەتنى ساياھەتچى ئۈستىگە ئالىدۇ، كېمىيىپ كەتكەن خىراجەت ساياھەتچىگە قايتۇرۇپ بېرىلىدۇ.

( 3 ) ساياھەتچىلەرنىڭ جىسمانىي بىخەتەرلىكى، مال-مۈلۈك بىخەتەرلىكىگە خەۋپ يەتسە، ساياھەت كوپىراتىپى مۇناسىپ بىخەتەرلىك تەدبىرى قوللىنىشى كېرەك، شۇڭا چىقارغان خىراجەتنى ساياھەت كوپىراتىپى بىلەن ساياھەتچىلەر ئۈستىگە ئالىدۇ.

( 4 ) ساياھەتچىلەرنىڭ تۇرۇپ قېلىشىنى كەلتۈرۈپ چىقارسا، ساياھەت كوپىراتىپى مۇناسىپ ئورۇنلاشتۇرۇش تەدبىرى قوللىنىشى كېرەك.
بۇنىڭدىن كۆپىيىپ كەتكەن ياتاق-تاماق خىراجىتىنى ساياھەتچىلەر ئۈستىگە ئالىدۇ؛
كۆپىيىپ كەتكەن قايتىش خىراجىتىنى ساياھەت كوپىراتىپى بىلەن ساياھەتچىلەر ئۈستىگە ئالىدۇ.

68-ماددا ساياھەت سەپىرىدە توختام بىكار قىلىنسا، ساياھەت كوپىراتىپى ساياھەتچىلەرنىڭ يولغا چىقىدىغان جايغا ياكى ساياھەتچىلەر بېكىتكەن مۇۋاپىق ئورۇنغا قايتىشىغا ياردەم بېرىشى كېرەك.
ساياھەت كوپىراتىپى ياكى ياردەمچى ئىجرا قىلىش سەۋەبىدىن توختام بىكار قىلىنغان بولسا، قايتىش خىراجىتىنى ساياھەت كوپىراتىپى ئۈستىگە ئالىدۇ.

69-ماددا ساياھەت كوپىراتىپى ھۆددە باھالىق ساياھەت توختامىدىكى پۈتۈم بويىچە مەجبۇرىيىتىنى ئادا قىلىشى كېرەك، ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن ساياھەت مۇساپىسى ئورۇنلاشتۇرۇشىنى ئۆزگەرتسە بولمايدۇ.

ساياھەتچىلەرنىڭ ماقۇللۇقى بىلەن، ساياھەت كوپىراتىپى ھۆددە باھالىق ساياھەت توختامىدىكى كۈتۈۋېلىش كەسپىنى مۇناسىپ ساپاغا ئىگە باشقا كۈتۈۋېلىش كوپىراتىپىنىڭ ئادا قىلىشىغا ھاۋالە قىلغان بولسا، شۇ جايدىكى كۈتۈۋېلىش كوپىراتىپى بىلەن يازما ھاۋالە توختامى تۈزۈپ، ئىككى تەرەپنىڭ ھوقۇقى ۋە مەجبۇرىيىتىنى پۈتۈشۈپ، شۇ جايدىكى كۈتۈۋالغۇچىغا ساياھەتچىلەر بىلەن تۈزگەن ھۆددە باھالىق ساياھەت توختامىنىڭ قوشۇمچە نۇسخىسىنى بېرىشى كېرەك،
ھەمدە شۇ جايدىكى كوپىراتىپقا كۈتۈۋېلىش ۋە مۇلازىمەت تەننەرخىدىن تۆۋەن بولمىغان خىراجەتنى تۆلەيدۇ.
يەرلىك كۈتۈۋېلىش كوپىراتىپى ھۆددە باھالىق ساياھەت توختامى ۋە ھاۋالە توختامى بويىچە مۇلازىمەت قىلىشى كېرەك.

70-ماددا ساياھەت كوپىراتىپى ھۆددە باھالىق ساياھەت توختامىدىكى مەجبۇرىيىتىنى ئادا قىلمىسا ياكى توختامدىكى مەجبۇرىيىتىنى ئادا قىلىشى پۈتۈمگە ئۇيغۇن كەلمىسە، داۋاملىق ئادا قىلىش، تولۇقلاش تەدبىرى قوللىنىش ياكى زىياننى تۆلەش قاتارلىق خىلاپلىق جاۋابكارلىقىنى قانۇن بويىچە ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك؛
ساياھەتچىلەرنى جىسمانىي زىيان، مال-مۈلۈك زىيانغا ئۇچراتقانلار قانۇن بويىچە تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك.
ساياھەت كوپىراتىپى ئىجرا قىلىش شەرتىنى ھازىرلىغان بولسىمۇ، ساياھەتچىلەر تەلەپ قىلسىمۇ توختامنى ئىجرا قىلىشنى رەت قىلىپ، ساياھەتچىلەرگە جىسمانىي زىيان سېلىش، تۇرۇپ قېلىش قاتارلىق ئېغىر ئاقىۋەتلەرنى پەيدا قىلغان بولسا، ساياھەتچىلەر يەنە ساياھەت كوپىراتىپىدىن ساياھەت ھەققىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن يۇقىرى، ئۈچ ھەسسىسىدىن تۆۋەن تۆلەم پۇلى بېرىشنى تەلەپ قىلسا بولىدۇ.

ساياھەتچىلەرنىڭ ئۆز سەۋەبىدىن ھۆددە باھالىق ساياھەت توختامىنى ئادا قىلالمىغانلىقى ياكى پۈتۈم بويىچە ئادا قىلمىغانلىقى سەۋەبىدىن ياكى ساياھەتچىلەرنى جىسمانىي ۋە مال-مۈلۈك جەھەتتىن زىيانغا ئۇچراتقان بولسا، ساياھەت كوپىراتىپى جاۋابكارلىقنى ئۈستىگە ئالمايدۇ.

ساياھەتچىلەر پائالىيەتنى ئۆزى ئورۇنلاشتۇرغان مەزگىلدە، ساياھەت كوپىراتىپى بىخەتەرلىك ئەسكەرتمىسى بېرىش، قۇتقۇزۇش مەجبۇرىيىتىنى ئادا قىلمىغان بولسا، ساياھەتچىلەرنىڭ جىسمانىي زىيىنى، مال-مۈلۈك زىيىنىغا مۇناسىپ جاۋابكارلىقنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك.

71-ماددا شۇ جايدىكى كوپىراتىپ بىلەن ئالاقىلەشكۈچى، ياردەمچىسىنى ئادا قىلىش سەۋەبىدىن توختامغا خىلاپلىق قىلغان بولسا، ئۆمەك تەشكىللىگەن كوپىراتىپ جاۋابكارلىقنى ئۈستىگە ئالىدۇ؛
ئۆمەك تەشكىللىگەن كوپىراتىپ مەسئۇلىيەتنى ئۈستىگە ئالغاندىن كېيىن، يەرلىكتىكى كوپىراتىپنى ئۆتكۈزۈۋېلىپ، ياردەمچىدىن تۆلىتىۋالسا بولىدۇ.

يەرلىك كوپىراتىپ، ياردەمچىلىككە بېرىش سەۋەبىدىن ساياھەتچىلەر جىسمانىي جەھەتتىن، مال-مۈلۈك جەھەتتىن زىيانغا ئۇچرىغاندا، ساياھەتچى شۇ جاينىڭ كوپىراتىپىغا كۈتۈۋېلىشى، ياردەمچى كىشىدىن تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئېلىشنى تەلەپ قىلسا بولىدۇ، ئۆمەك تەشكىللىگەن كوپىراتىپتىن تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئېلىشىنى تەلەپ قىلسىمۇ بولىدۇ؛
ئۆمەك تەشكىللىگەن كوپىراتىپ مەسئۇلىيەتنى ئۈستىگە ئالغاندىن كېيىن، يەرلىكتىكى كوپىراتىپنى ئۆتكۈزۈۋېلىپ، ياردەمچىدىن تۆلىتىۋالسا بولىدۇ.
لېكىن، ئاممىۋى قاتناش تىجارەتچىلىرى سەۋەبىدىن ساياھەتچىلەرنىڭ جىسمانىي زىيىنى، مال-مۈلۈك زىيىنى كېلىپ چىقسا، ئاممىۋى قاتناش باشقۇرغۇچىسى قانۇن بويىچە تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئالىدۇ، ساياھەت كوپىراتىپى ساياھەتچىلەرنىڭ ئاممىۋى قاتناش تىجارەتچىسىدىن تۆلەم تەلەپ قىلىشىغا ياردەملىشىشى كېرەك.

72-ماددا ساياھەتچىلەردىن ساياھەت پائالىيىتىدە ياكى ماجىرا ھەل قىلغاندا ساياھەت كوپىراتىپى، ياردەمچى خادىم، ساياھەت كەسىپكارلىرى ياكى باشقا ساياھەتچىلەرنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىگە زىيان سالغانلىرى قانۇن بويىچە تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئالىدۇ.

73-ماددا ساياھەت كوپىراتىپى ساياھەتچىلەرنىڭ كونكرېت تەلىپىگە ئاساسەن ساياھەت لىنىيەسىنى ئورۇنلاشتۇرۇپ، ساياھەتچىلەر بىلەن ھۆددە باھالىق ساياھەت توختامى تۈزگەن بولسا، ساياھەتچى ساياھەت لىنىيەسىنى ئورۇنلاشتۇرۇشنى ئۆزگەرتىشنى تەلەپ قىلىدۇ، شۇ سەۋەبتىن كۆپىيىپ كەتكەن خىراجەتنى ساياھەتچىلەر ئۈستىگە ئالىدۇ، كېمىيىپ كەتكەن خىراجەتنى ساياھەتچىگە قايتۇرۇپ بېرىدۇ.

74-ماددا ساياھەت كوپىراتىپى ساياھەتچىلەرنىڭ ھاۋالىسىنى قوبۇل قىلىپ، قاتناش، ياتاق، يېمەك-ئىچمەك، ساياھەت، كۆڭۈل ئېچىش قاتارلىق ساياھەت مۇلازىمىتىنى ۋاكالىتەن زاكاز قىلىپ بەرگەندە، ۋاكالىتەن بېجىرىش ھەققى ئالغاندا، ھاۋالە ئىشنى ئۆزى بىر تەرەپ قىلىشى كېرەك.
ساياھەت كوپىراتىپىنىڭ خاتالىقى تۈپەيلىدىن ساياھەتچىلەرگە زىيان سالغان ساياھەت كوپىراتىپى تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك.

ساياھەت كوپىراتىپى ساياھەتچىلەرنىڭ ھاۋالىسىنى قوبۇل قىلىپ، ئۇنىڭغا ساياھەت سەپىرىنى لايىھەلەش، ساياھەت ئۇچۇرى مەسلىھەتچىلىكى قاتارلىق مۇلازىمەتلەرنى قىلىشتا، لايىھەنىڭ مۇۋاپىق، يولغا قويۇشقا بولۇشىغا، ئۇچۇرنىڭ ۋاقتىدا، توغرا بولۇشىغا كاپالەتلىك قىلىشى كېرەك.

75-ماددا قونالغۇ تىجارەتچىسى ساياھەت مۇلازىمەت توختامىدىكى پۈتۈم بويىچە كوللېكتىپ ساياھەتچىلەرگە ياتاق مۇلازىمىتى قىلىشى كېرەك.
قونالغۇ تىجارەتچىسى ساياھەت مۇلازىمەت توختامى بويىچە مۇلازىمەت قىلمىسا، ساياھەتچىلەرگە ئەسلىدە بېكىتىلگەن ئۆلچەمدىن تۆۋەن بولمىغان ياتاق مۇلازىمىتى قىلىشى كېرەك، شۇڭا كۆپىيىپ كەتكەن خىراجەتنى قونالغۇ تىجارەتچى ئۈستىگە ئالىدۇ؛
لېكىن تاقابىل تۇرغىلى بولمايدىغان ئەھۋال سەۋەبىدىن، ھۆكۈمەت ئاممىۋى مەنپەئەت ئېھتىياجى بىلەن تەدبىر قوللىنىپ مۇلازىمەت قىلالمىسا، ياتاق تىجارەتچىسى ساياھەتچىلەرنى ياتاقتا ياتقۇزۇشقا ياردەملىشىشى كېرەك.

6-باب ساياھەت بىخەتەرلىكى

76-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتى ساياھەت بىخەتەرلىكى خىزمىتىگە بىرتۇتاش مەسئۇل بولىدۇ.
ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى قانۇن-نىزاملار بويىچە ساياھەت بىخەتەرلىكىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلىدۇ.

77-ماددا دۆلەت ساياھەت مەنزىلىنىڭ بىخەتەرلىك خەۋپ-خەتىرىنى ئەسكەرتىش تۈزۈمىنى ئورنىتىدۇ.
ساياھەت مەنزىلىنىڭ بىخەتەرلىك خەۋپ-خەتىرى ئەسكەرتمىسىنىڭ دەرىجىسىنى ئايرىش ۋە يولغا قويۇش تەرتىپىنى گوۋۇيۈەننىڭ ساياھەت مەسئۇل تارمىقى مۇناسىۋەتلىك تارماقلار بىلەن بىرلىكتە تۈزىدۇ.

ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتى ۋە ئۇنىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى ساياھەت بىخەتەرلىكىنى تاسادىپىي ۋەقەلەرنى كۆزىتىش ۋە باھالاشنىڭ مۇھىم مەزمۇنى قىلىشى كېرەك.

78-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتى قانۇن بويىچە ساياھەتتىكى جىددىي ئىشلارغا تاقابىل تۇرۇش-باشقۇرۇشنى ھۆكۈمەتنىڭ جىددىي ئىشلارغا تاقابىل تۇرۇشنى باشقۇرۇش سىستېمىسىغا كىرگۈزۈپ، جىددىي تاقابىل تۇرۇش لايىھەسى تۈزۈپ، ساياھەت تاسادىپىي ۋەقەلىرىگە تاقابىل تۇرۇش مېخانىزمى بەرپا قىلىشى كېرەك.

تاسادىپىي ۋەقە يۈز بەرگەندىن كېيىن، شۇ جايدىكى خەلق ھۆكۈمىتى ۋە ئۇنىڭ مۇناسىۋەتلىك تارمىقى ھەم ئاپپاراتى تەدبىر قوللىنىپ قۇتقۇزۇشنى قانات يايدۇرۇشى ھەمدە ساياھەتچىلەرنىڭ يولغا چىققان جايغا ياكى ساياھەتچىلەر بېكىتكەن مۇۋاپىق جايغا قايتىشىغا ياردەملىشىشى كېرەك.

79-ماددا ساياھەت تىجارەتچىلىرى بىخەتەر ئىشلەپچىقىرىشنى باشقۇرۇش ۋە ئوت مۇداپىئە بىخەتەرلىكىنى باشقۇرۇشقا دائىر قانۇن-نىزام ۋە دۆلەت ئۆلچىمى، ساھە ئۆلچىمىنى قاتتىق ئىجرا قىلىشى، مۇناسىپ بىخەتەر ئىشلەپچىقىرىش شارائىتىنى ھازىرلىشى، ساياھەتچىلەرنىڭ بىخەتەرلىكىنى قوغداش تۈزۈمى ۋە جىددىي ئىشلارغا تاقابىل تۇرۇش لايىھەسى تۈزۈشى كېرەك.

ساياھەت تىجارەتچىلىرى ساياھەتچىلەرگە بىۋاسىتە مۇلازىمەت قىلىدىغان كەسىپكارلارغا قارىتا دائىملىق جىددىي قۇتقۇزۇش-ياردەم بېرىش ماھارەت تەربىيەسىنى قانات يايدۇرۇپ، تەمىنلىگەن مەھسۇلات ۋە مۇلازىمەتنىڭ بىخەتەرلىكىنى تەكشۈرۈشى، كۆزىتىشى ۋە باھالىشى، زۆرۈر تەدبىر قوللىنىپ خەۋپ يۈزبېرىشنىڭ ئالدىنى ئېلىشى كېرەك.

ساياھەت تىجارەتچىلىرى ياشانغانلار، قۇرامىغا يەتمىگەنلەر، مېيىپلەر قاتارلىق ساياھەتچىلەرنى تەشكىللەش، كۈتۈۋېلىشتا، مۇناسىپ بىخەتەرلىك كاپالىتى تەدبىرى قوللىنىشى كېرەك.

80-ماددا ساياھەت تىجارەتچىلىرى ساياھەت پائالىيىتىدىكى تۆۋەندىكى ئىشلارنى ساياھەتچىگە ئاشكارا ئۇسۇلدا ئالدىن چۈشەندۈرۈشى ياكى ئاگاھ بېرىشى كېرەك :

( 1 ) ئالاقىدار ئەسلىھە، ئۈسكۈنىلەرنى توغرا ئىشلىتىش ئۇسۇلى؛

( 2 ) زۆرۈر بولغان بىخەتەرلىك، ئالدىنى ئېلىش ۋە جىددىي ئىشلارغا تاقابىل تۇرۇش تەدبىرلىرى؛

( 3 ) ساياھەتچىلەرگە ئېچىۋېتىلمىگەن تىجارەت، مۇلازىمەت سورۇنى ۋە ئەسلىھە، ئۈسكۈنىلەر؛

( 4 ) مۇناسىۋەتلىك پائالىيەتلەرگە قاتنىشىشقا ماس كەلمەيدىغان كىشىلەر توپى؛

( 5 ) ساياھەتچىلەرنىڭ جىسمانىي بىخەتەرلىكى، مال-مۈلۈك بىخەتەرلىكىگە خەۋپ يەتكۈزۈش ئېھتىمالى بولغان باشقا ئەھۋاللار.

81-ماددا تاسادىپىي ۋەقە ياكى ساياھەت بىخەتەرلىك ھادىسىسى يۈز بەرگەندىن كېيىن، ساياھەت تىجارەتچىلىرى دەرھال زۆرۈر قۇتقۇزۇش ۋە بىر تەرەپ قىلىش تەدبىرى قوللىنىپ، دوكلات قىلىش مەجبۇرىيىتىنى قانۇن بويىچە ئادا قىلىشى ھەمدە ساياھەتچىلەرنى مۇۋاپىق ئورۇنلاشتۇرۇشى كېرەك.

82-ماددا ساياھەتچىلەر جىسمانىي بىخەتەرلىكى، مال-مۈلۈك بىخەتەرلىكى خەۋپكە ئۇچرىغاندا، ساياھەت تىجارەتچىسى، شۇ جايدىكى ھۆكۈمەت ۋە مۇناسىۋەتلىك ئاپپاراتتىن ۋاقتىدا قۇتقۇزۇشنى تەلەپ قىلىشقا ھوقۇقلۇق.

جۇڭگو چېگرادىن چىقىدىغان ساياھەتچىلەر چېگرا سىرتىدا قىيىن ئەھۋالغا چۈشۈپ قالغاندا، دۆلىتىمىزنىڭ شۇ جايدىكى ئاپپاراتىدىن مەسئۇلىيىتى دائىرىسىدە ياردەم بېرىش ۋە قوغداشنى تەلەپ قىلىشقا ھوقۇقلۇق.

ساياھەتچىلەر مۇناسىۋەتلىك تەشكىلات ياكى ئاپپاراتنىڭ قۇتقۇزۇشىنى قوبۇل قىلغاندىن كېيىن، ئۆزى ئۈستىگە ئېلىشقا تېگىشلىك خىراجەتنى تۆلىشى كېرەك.

7-باب ساياھەتنى نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش

83-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ساياھەت مەسئۇل تارمىقى ۋە مۇناسىۋەتلىك تارمىقى مۇشۇ قانۇن ۋە مۇناسىۋەتلىك قانۇن-نىزاملاردىكى بەلگىلىمە بويىچە، مەسئۇلىيىتى دائىرىسىدە ساياھەت بازىرىنى نازارەت قىلىدۇ، باشقۇرىدۇ.

ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتى ساياھەت مەسئۇل تارمىقى، مۇناسىۋەتلىك مەسئۇل تارماق ۋە بازار نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش، قاتناش قاتارلىق قانۇن ئىجرا قىلىش تارماقلىرىنى تەشكىللەپ مۇناسىۋەتلىك ساياھەت تىجارىتى ھەرىكىتىنى نازارەت قىلىشى، تەكشۈرۈشى كېرەك.

84-ماددا ساياھەت مەسئۇل تارمىقى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلىشتا، قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش ئوبيېكتىدىن ھەق ئالسا بولمايدۇ.

ساياھەت مەسئۇل تارمىقى ۋە ئۇنىڭ خادىملىرى ھەرقانداق شەكىلدىكى ساياھەت تىجارىتى پائالىيىتىگە قاتناشسا بولمايدۇ.

85-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ساياھەت مەسئۇل تارمىقى تۆۋەندىكى ئىشلارنى نازارەت قىلىش، تەكشۈرۈشكە ھوقۇقلۇق :

( 1 ) ساياھەت كوپىراتىپى كەسپىنى باشقۇرۇش ھەمدە ساياھەت يېتەكچىسى، يېتەكچىلىك مۇلازىمىتى بىلەن شۇغۇللىنىشتا تىجارەت قىلىش، كەسىپ بىلەن شۇغۇللىنىش ئىجازىتى ئالغان-ئالمىغانلىقى؛

( 2 ) ساياھەت كوپىراتىپىنىڭ تىجارەت ھەرىكىتى؛

( 3 ) ساياھەت يېتەكچىسى ۋە يېتەكچى قاتارلىق ساياھەت كەسىپكارلىرىنىڭ مۇلازىمەت ھەرىكىتى؛

( 4 ) قانۇن-نىزاملاردا بەلگىلەنگەن باشقا ئىشلار.

ساياھەت مەسئۇل تارمىقى ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە نازارەت قىلسا، تەكشۈرگەندە، قانۇنغا خىلاپ دەپ گۇمان قىلىنغان توختام، تالون، ھېسابات دەپتىرى، شۇنىڭدەك باشقا ماتېرىياللارنى كۆرسە، كۆپەيتىۋالسا بولىدۇ.

86-ماددا ساياھەت مەسئۇل تارمىقى ۋە مۇناسىۋەتلىك تارماقلار قانۇن بويىچە نازارەت قىلىدۇ، تەكشۈرىدۇ، ئۇنىڭ نازارەت قىلغۇچى-تەكشۈرگۈچى خادىمى ئىككى كىشىدىن كەم بولسا بولمايدۇ ھەمدە قانۇنلۇق گۇۋاھنامىسىنى كۆرسىتىشى كېرەك.
نازارەت قىلغۇچى-تەكشۈرگۈچى ئىككىدىن كەم بولسا ياكى قانۇنلۇق گۇۋاھنامىسىنى كۆرسەتمىسە، تەكشۈرۈلگۈچى ئورۇن ۋە شەخس رەت قىلىشقا ھوقۇقلۇق.

نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش خادىملىرى نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈشتە بىلىپ قالغان تەكشۈرۈلگۈچى ئورۇننىڭ سودا مەخپىيىتى ۋە شەخسىي ئۇچۇرىنى قانۇن بويىچە مەخپىي تۇتۇشى كېرەك.

87-ماددا مۇناسىۋەتلىك ئورۇن ۋە شەخسلەر قانۇن بويىچە ئېلىپ بېرىلىدىغان نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈشكە ماسلىشىپ، ئەھۋالنى ئەينەن چۈشەندۈرۈشى ھەمدە ھۆججەت-ماتېرىياللارنى تەمىنلىشى كېرەك، رەت قىلىشقا، توسقۇنلۇق قىلىشقا ۋە يوشۇرۇشقا يول قويۇلمايدۇ.

88-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ساياھەت مەسئۇل تارمىقى ۋە مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلىش جەريانىدا ياكى پاش قىلىش، ئەرز قىلىشنى بىر تەرەپ قىلغاندا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپ قىلمىشلارنى بايقىسا، قانۇن بويىچە ۋاقتىدا بىر تەرەپ قىلىشى كېرەك؛
شۇ تارماقنىڭ مەسئۇلىيىتى دائىرىسىگە كىرمەيدىغان ئىشلارنى ۋاقتىدا يازما ئۇقتۇرۇش قىلىش ھەمدە مۇناسىۋەتلىك تارماقلارنىڭ تەكشۈرۈپ بىر تەرەپ قىلىشىغا ئۆتكۈزۈپ بېرىش كېرەك.

89-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى ساياھەت قانۇنىغا خىلاپ قىلمىشلىرىنى تەكشۈرۈپ بىر تەرەپ قىلىش ئۇچۇرلىرىدىن ئورتاق پايدىلىنىش مېخانىزمى ئورنىتىپ، تارماق ھالقىپ، رايون ھالقىپ بىرلىشىپ تەكشۈرۈپ بىر تەرەپ قىلىشقا تېگىشلىك قانۇنغا خىلاپ قىلمىشلارنى بېجىرىشكە ھەيدەكچىلىك قىلىشى كېرەك.

ساياھەت مەسئۇل تارمىقى ۋە مۇناسىۋەتلىك تارماق مەسئۇلىيىتى بويىچە، جەمئىيەتكە نازارەت قىلىش، تەكشۈرۈش ئەھۋالىنى ۋاقتىدا ئېلان قىلىشى كېرەك.

90-ماددا قانۇن بويىچە قۇرۇلغان ساياھەت ساھە تەشكىلاتى قانۇن، مەمۇرىي نىزام ۋە نىزامنامىدىكى بەلگىلىمە بويىچە ساھە تىجارەت قائىدىسى ۋە مۇلازىمەت ئۆلچىمىنى تۈزۈپ، ئەزالىرىنىڭ تىجارەت ھەرىكىتى ۋە مۇلازىمەت سۈپىتىنى تەلەپچان باشقۇرىدۇ، كەسىپ ئەخلاقى تەربىيەسى ۋە كەسپىي جەھەتتىن تەربىيەلەشنى تەشكىللەپ قانات يايدۇرۇپ، كەسىپكارلارنىڭ ساپاسىنى ئۆستۈرىدۇ.

8-باب ساياھەت ماجىرالىرىنى بىر تەرەپ قىلىش

91-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتى بىرلىككە كەلگەن ساياھەت ئەرزىنى قوبۇل قىلىش ئاپپاراتىنى بېكىتىشى ياكى تەسىس قىلىشى كېرەك.
قوبۇل قىلغۇچى ئاپپارات ئەرزنى تاپشۇرۇۋالغاندىن كېيىن ۋاقتىدا بىر تەرەپ قىلىشى ياكى ئالاقىدار تارماقلارنىڭ بىر تەرەپ قىلىشىغا ئۆتكۈزۈپ بېرىشى ھەمدە ئەرز قىلغۇچىغا ئۇقتۇرۇپ قويۇشى كېرەك.

92-ماددا ساياھەتچىلەر بىلەن ساياھەت تىجارەتچىسى ئوتتۇرىسىدا ماجىرا كۆرۈلسە، تۆۋەندىكى يوللار ئارقىلىق ھەل قىلسا بولىدۇ :

( 1 ) ئىككى تەرەپ كېڭىشىش؛

( 2 ) ئىستېمالچىلار جەمئىيىتى، ساياھەت ئەرزىنى قوبۇل قىلغۇچى ئاپپارات ياكى مۇناسىۋەتلىك مۇرەسسە تەشكىلاتىغا مۇرەسسە قىلىشنى ئىلتىماس قىلىش؛

( 3 ) ساياھەت تىجارەتچىسى بىلەن ھاسىل قىلغان كېسىم كېلىشىمىگە ئاساسەن كېسىم ئاپپاراتىنىڭ كېسىم قىلىشىغا سۇنۇش؛

( 4 ) خەلق سوت مەھكىمىسىگە دەۋا قىلىش.

93-ماددا ئىستېمالچىلار جەمئىيىتى، ساياھەت ئەرزىنى قوبۇل قىلىش ئاپپاراتى ۋە مۇناسىۋەتلىك مۇرەسسە تەشكىلاتى ئىككى تەرەپ ئىختىيار قىلغان ئاساستا، ساياھەتچىلەر بىلەن ساياھەت تىجارەتچىلىرى ئوتتۇرىسىدىكى ماجىرانى قانۇن بويىچە مۇرەسسە قىلىدۇ.

94-ماددا ساياھەتچىلەر بىلەن ساياھەت تىجارەتچىسى ئوتتۇرىسىدا ماجىرا كۆرۈلگەندە، بىر تەرەپنىڭ ساياھەتچى سانى كۆپ ھەمدە ئورتاق تەلىپى بولسا، ۋەكىلنى كېڭىشىش، مۇرەسسە قىلىش، كېسىم قىلىش، دەۋا پائالىيىتىگە قاتنىشىشقا سايلاپ چىقسا بولىدۇ.

9-باب قانۇن جاۋابكارلىقى

95-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ساياھەت كوپىراتىپى كەسپى بىلەن شۇغۇللىنىشقا ئىجازەت ئالماي تۇرۇپ تىجارەت قىلغانلارنى ساياھەت مەسئۇل تارمىقى ياكى بازار نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش تارمىقى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ ھەمدە 10 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 100 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛
قانۇنغا خىلاپ ھالدا 100 مىڭ يۈەندىن ئارتۇق تاپاۋەت قىلغانلارغا قوشۇمچە قانۇنغا خىلاپ ھالدا بىر ھەسسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
ئالاقىدار جاۋابكارلارغا 2000 يۈەندىن يۇقىرى، 20 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.

ساياھەت كوپىراتىپى مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، مۇشۇ قانۇننىڭ 29-ماددىسىنىڭ 1-تارمىقىنىڭ ( 2 )، ( 3 ) تارماقچىسىدا ئىجازەت ئالماي تۇرۇپ تىجارەت قىلغان ياكى ساياھەت كوپىراتىپىنىڭ كەسپىي تىجارەت ئىجازەتنامىسىنى ئىجارە بەرگەن، ئارىيەتكە بەرگەن ياكى ساياھەت كوپىراتىپىنىڭ كەسپى تىجارەت ئىجازىتىنى باشقا ئۇسۇللار بىلەن قانۇنسىز ئۆتۈنۈپ بەرگەنلەرگە ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلگەنلىرى ھەمدە ئىشنى توختىتىپ تەرتىپكە سېلىشقا بۇيرۇلغانلىرى؛
قىلمىشى ئېغىرلىرىنىڭ ساياھەت كوپىراتىپىنىڭ كەسپىي تىجارەت ئىجازەتنامىسى بىكار قىلىنىدۇ؛
بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمغا 2000 يۈەندىن يۇقىرى، 20 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.

96-ماددا ساياھەت كوپىراتىپىدىن مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، تۆۋەندىكى قىلمىشلارنىڭ بىرىنى سادىر قىلغانلىرىنى ساياھەت مەسئۇل تارمىقى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ ھەمدە 5000 يۈەندىن يۇقىرى، 50 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىرلىرىنى ئىش توختىتىپ تەرتىپكە سېلىشقا ياكى ساياھەت كوپىراتىپىنىڭ كەسپىي تىجارەت ئىجازەتنامىسىنى بىكار قىلىشقا بۇيرۇيدۇ؛
بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمغا ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا 2000 يۈەندىن يۇقىرى، 20 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ :

( 1 ) چېگرادىن چىقىش ياكى چېگرادىن كىرىش ئۆمىكى ساياھىتىگە يېتەكچى ياكى ساياھەت يېتەكچىسىنى پۈتۈن مۇساپىدە ھەمراھ بولۇشقا بەلگىلىمە بويىچە ئورۇنلاشتۇرمىغانلار؛

( 2 ) ساياھەت يېتەكلەش كىنىشكىسى ئالمىغان خادىملارنى ساياھەت يېتەكچىلىك مۇلازىمىتى قىلىشقا ئورۇنلاشتۇرغان ياكى يېتەكچىلىك شەرتىنى ھازىرلىمىغان خادىملارنى يېتەكچىلىك مۇلازىمىتى قىلىشقا ئورۇنلاشتۇرغانلار؛

( 3 ) ۋاقىتلىق تەكلىپ قىلىنغان ساياھەت يېتەكچىسىگە ساياھەت يېتەكچىسى مۇلازىمەت ھەققى تۆلىمىگەنلەر؛

( 4 ) ساياھەت يېتەكچىسىدىن تۆلەپ تۇرۇشنى ياكى ساياھەت يېتەكچىسىدىن ھەق ئېلىشنى تەلەپ قىلغانلار.

97-ماددا ساياھەت كوپىراتىپلىرىدىن مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، تۆۋەندىكى قىلمىشلارنىڭ بىرىنى سادىر قىلغانلىرىنى ساياھەت مەسئۇل تارمىقى ياكى مۇناسىۋەتلىك تارماق تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ ھەمدە 5000 يۈەندىن يۇقىرى، 50 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛
قانۇنغا خىلاپ ھالدا 50 مىڭ يۈەندىن ئارتۇق تاپاۋەت قىلغانلارغا قوشۇمچە قانۇنغا خىلاپ ھالدا بىر ھەسسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىرلىرىنى ئىش توختىتىپ تەرتىپكە سېلىشقا ياكى ساياھەت كوپىراتىپىنىڭ كەسپىي تىجارەت ئىجازەتنامىسىنى بىكار قىلىشقا بۇيرۇيدۇ؛
بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمغا ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا 2000 يۈەندىن يۇقىرى، 20 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ :

( 1 ) ساختا تەشۋىقات قىلىپ، ساياھەتچىلەرنى ئازدۇرغانلار؛

( 2 ) لاياقەتسىز تەمىنلىگۈچى سودىگەرگە مەھسۇلات ۋە مۇلازىمەت زاكاز قىلغانلار؛

( 3 ) ساياھەت كوپىراتىپى جاۋابكارلىق سۇغۇرتىسىغا بەلگىلىمە بويىچە قاتناشمىغانلار.

98-ماددا ساياھەت كوپىراتىپىدىن مۇشۇ قانۇننىڭ 35-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلغانلىرىنى ساياھەت مەسئۇل تارمىقى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ، ئىش توختىتىپ تەرتىپكە سېلىشقا بۇيرۇيدۇ، قوشۇمچە 30 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 300 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛
قانۇنغا خىلاپ ھالدا 300 مىڭ يۈەندىن ئارتۇق تاپاۋەت قىلغانلارغا قوشۇمچە قانۇنغا خىلاپ ھالدا بىر ھەسسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىرلىرىنىڭ ساياھەت كوپىراتىپىنىڭ كەسپىي تىجارەت ئىجازەتنامىسى بىكار قىلىنىدۇ؛
بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمغا ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ، 2000 يۈەندىن يۇقىرى، 20 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ ھەمدە ساياھەت يېتەكلەش گۇۋاھنامىسىنى ۋاقتىنچە تۇتۇپ قالىدۇ ياكى بىكار قىلىدۇ.

99-ماددا ساياھەت كوپىراتىپى مۇشۇ قانۇننىڭ 55-ماددىسىدا بەلگىلەنگەن دوكلات قىلىش مەجبۇرىيىتىنى ئادا قىلمىسا، ساياھەت مەسئۇل تارمىقى 5000 يۈەندىن يۇقىرى، 50 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىرلىرىنى ئىش توختىتىپ تەرتىپكە سېلىشقا ياكى ساياھەت كوپىراتىپىنىڭ كەسپىي تىجارەت ئىجازەتنامىسىنى بىكار قىلىشقا بۇيرۇيدۇ؛
بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمغا ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا 2000 يۈەندىن يۇقىرى، 20 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ساياھەت يېتەكلەش گۇۋاھنامىسىنى ۋاقتىنچە تۇتۇپ قالىدۇ ياكى بىكار قىلىدۇ.

100-ماددا ساياھەت كوپىراتىپلىرىدىن مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، تۆۋەندىكى قىلمىشلارنىڭ بىرىنى سادىر قىلغانلىرىنى ساياھەت مەسئۇل تارمىقى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، 30 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 300 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ ھەمدە ئىش توختىتىپ تەرتىپكە سېلىشقا بۇيرۇيدۇ؛
ساياھەتچىلەردە تۇرۇپ قېلىش قاتارلىق ئېغىر ئاقىۋەت كېلىپ چىققانلىرىنىڭ ساياھەت كوپىراتىپىنىڭ كەسپىي تىجارەت ئىجازەتنامىسى بىكار قىلىنىدۇ؛
بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمغا ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا 2000 يۈەندىن يۇقىرى، 20 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ساياھەت يېتەكلەش گۇۋاھنامىسىنى ۋاقتىنچە تۇتۇپ قالىدۇ ياكى بىكار قىلىدۇ :

( 1 ) ساياھەت مۇساپىسىدە ساياھەت مۇساپە ئورۇنلاشتۇرۇشىنى ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن ئۆزگەرتىپ، ساياھەتچىلەرنىڭ ھوقۇق-مەنپەئىتىگە ئېغىر زىيان يەتكۈزگەنلەر؛

( 2 ) توختامنى ئىجرا قىلىشنى رەت قىلغانلار؛

( 3 ) ساياھەتچىلەرنىڭ يازما ماقۇللۇقىنى ئالماي، باشقا ساياھەت كوپىراتىپىغا ھۆددە باھالىق ساياھەت توختامىنى ئادا قىلىشنى ھاۋالە قىلغانلار.

101-ماددا ساياھەت كوپىراتىپىدىن مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ساياھەتچىلەرنى دۆلىتىمىزنىڭ قانۇن-نىزاملىرىغا ۋە ئىجتىمائىي ئەخلاققا خىلاپ تۈرلەر ياكى پائالىيەتلەرگە قاتنىشىشقا ئورۇنلاشتۇرغانلىرىنى ساياھەت مەسئۇل تارمىقى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ، ئىش توختىتىپ تەرتىپكە سېلىشقا بۇيرۇيدۇ، قوشۇمچە 20 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىرلىرىنىڭ ساياھەت كوپىراتىپىنىڭ كەسپىي تىجارەت ئىجازەتنامىسى بىكار قىلىنىدۇ؛
بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمغا ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا 2000 يۈەندىن يۇقىرى، 20 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ساياھەت يېتەكلەش گۇۋاھنامىسىنى ۋاقتىنچە تۇتۇپ قالىدۇ ياكى بىكار قىلىدۇ.

102-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ساياھەت يېتەكلەش كىنىشكىسى ئالمىغان ياكى يېتەكلەش شەرتىنى ھازىرلىمىغان ئەھۋالدا ساياھەت يېتەكچىسى، يېتەكچىلىك پائالىيىتى بىلەن شۇغۇللانغانلارنى ساياھەت مەسئۇل تارمىقى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ ھەمدە 1000 يۈەندىن يۇقىرى، 10 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇپ، ئېلان چىقىرىدۇ.

ساياھەت يېتەكچىلىرى، يېتەكچىلەردىن مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئۆز ئالدىغا كاسىنا ئىش قىلغانلارنى ساياھەت مەسئۇل تارمىقى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ، 1000 يۈەندىن يۇقىرى، 10 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ ھەمدە ساياھەت يېتەكلەش كىنىشكىسىنى ۋاقتىنچە تۇتۇپ قالىدۇ ياكى بىكار قىلىدۇ.

ساياھەت يېتەكچىسى، يېتەكچىلەردىن مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ساياھەتچىلەردىن چاي پۇلى ئالغانلىرىنى ساياھەت مەسئۇل تارمىقى قايتۇرۇشقا بۇيرۇيدۇ، 1000 يۈەندىن يۇقىرى، 10 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىرلىرىنىڭ ساياھەت يېتەكلەش گۇۋاھنامىسى ۋاقتىنچە تۇتۇپ قېلىنىدۇ ياكى بىكار قىلىنىدۇ.

103-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ساياھەت يېتەكلەش كىنىشكىسى بىكار قىلىنغان ساياھەت يېتەكچىسى، يېتەكچى ۋە ساياھەت كوپىراتىپىنىڭ كەسپىي تىجارەت ئىجازەتنامىسى بىكار قىلىنىش جازاسى بېرىلگەن ساياھەت كوپىراتىپىنىڭ ئالاقىدار باشقۇرغۇچىلىرىدىن جازا بېرىلگەن كۈندىن باشلاپ ئۈچ يىلدىن ئاشمىغانلىرىنىڭ ساياھەت يېتەكلەش كىنىشكىسى ئىلتىماس قىلىشىغا ياكى ساياھەت كوپىراتىپى كەسپى بىلەن شۇغۇللىنىشىغا يول قويۇلمايدۇ.

104-ماددا ساياھەت تىجارەتچىلىرىدىن مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىلەرگە خىلاپلىق قىلىپ، پارا بەرگەن ياكى پارا ئالغانلىرىغا بازارنى نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش تارمىقى مۇناسىۋەتلىك قانۇن-نىزاملاردىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىرلىرىنىڭ ساياھەت مەسئۇل تارمىقى ساياھەت كوپىراتىپىنىڭ كەسپىي تىجارەت ئىجازەتنامىسىنى بىكار قىلىدۇ.

105-ماددا مەنزىرە رايونىدىن مۇشۇ قانۇندا بەلگىلەنگەن ئېچىۋېتىش شەرتىگە ئۇيغۇن كەلمەيدىغانلىرىنى كۈتۈۋالغانلىرىنى مەنزىرە رايونى مەسئۇل تارمىقى ئىش توختىتىپ تەرتىپكە سېلىشقا، ئېچىۋېتىش شەرتىگە توشىدىغانلىرىغا قوشۇمچە 20 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ.

مەنزىرە رايونىدىكى ساياھەتچىلەر سانى ئەڭ زور كۆتۈرۈش مىقدارىغا يېتىش ئېھتىمالى بولغاندا، مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە ئېلان قىلمىغان ياكى شۇ جايدىكى خەلق ھۆكۈمىتىگە مەلۇم قىلمىغان، يېتەكلەش، تارقاقلاشتۇرۇش قاتارلىق تەدبىرلەرنى ۋاقتىدا قوللانمىغان ياكى ساياھەتچىلەرنى ئەڭ زور كۆتۈرۈش مىقدارىدىن ئاشۇرۇپ كۈتۈۋالغانلارنى مەنزىرە رايونىنىڭ مەسئۇل تارمىقى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، قىلمىشى ئېغىر بولغانلار
بىر ئايدىن ئالتە ئايغىچە ئىشنى توختىتىپ تەرتىپكە سېلىشقا بۇيرۇلىدىكەن.

106-ماددا مەنزىرە رايونىدىن مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، كىرىش بېلىتىنىڭ ياكى ئايرىم ھەق ئېلىنىدىغان تۈرنىڭ باھاسىنى ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن ئۆستۈرۈۋالغانلىرىغا ياكى باھاغا دائىر قانۇنغا خىلاپ باشقا قىلمىشلارنى سادىر قىلغانلىرىغا ئالاقىدار مەسئۇل تارماق ئالاقىدار قانۇن-نىزاملاردىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىدۇ.

107-ماددا ساياھەت تىجارەتچىلىرىدىن بىخەتەر ئىشلەپچىقىرىشنى باشقۇرۇش ۋە ئوت مۇداپىئە بىخەتەرلىكىنى باشقۇرۇشقا مۇناسىۋەتلىك قانۇن-نىزام ياكى دۆلەت ئۆلچىمى، ساھە ئۆلچىمىگە خىلاپلىق قىلغانلىرىغا مۇناسىۋەتلىك مەسئۇل تارماق مۇناسىۋەتلىك قانۇن-نىزاملاردىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىدۇ.

108-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپ ساياھەت تىجارەتچىلىرى ۋە ئۇلارنىڭ كەسىپكارلىرىنى ساياھەت مەسئۇل تارمىقى ۋە مۇناسىۋەتلىك تارماق ئىناۋەت ئارخىپىغا خاتىرىلەپ، جەمئىيەتكە ئېلان قىلىشى كېرەك.

109-ماددا ساياھەت مەسئۇل تارمىقى ۋە مۇناسىۋەتلىك تارماقنىڭ خادىملىرىدىن نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلىش جەريانىدا خىزمەت ھوقۇقىدىن كەلسە-كەلمەس پايدىلانغان، خىزمەتتە بىپەرۋالىق قىلغان، نەپسانىيەتچىلىك قىلغانلىرىمۇ جىنايەت شەكىللەندۈرمىگەنلىرىگە قانۇن بويىچە چارە كۆرۈلىدۇ.

110-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلەر قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

10-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ

111-ماددا بۇ قانۇندا ئىشلىتىلىدىغان تۆۋەندىكى سۆزلەرنىڭ مەنىسى :

( 1 ) ساياھەت تىجارەتچىسى ساياھەت كوپىراتىپى، مەنزىرە رايونى، شۇنىڭدەك ساياھەتچىلەرگە قاتناش، ياتاق، يېمەك-ئىچمەك، مال سېتىۋېلىش، كۆڭۈل ئېچىش قاتارلىق مۇلازىمەتلەرنى قىلىدىغان تىجارەتچىنى كۆرسىتىدۇ.

( 2 ) مەنزىرە رايونى ساياھەتچىلەرگە ساياھەت مۇلازىمىتى قىلىدىغان، باشقۇرۇش چېكى ئېنىق بولغان سورۇن ياكى رايوننى كۆرسىتىدۇ.

( 3 ) ھۆددە باھالىق ساياھەت توختامى ساياھەت كوپىراتىپى مۇساپىنى ئالدىن ئورۇنلاشتۇرۇش، قاتناش، ياتاق، يېمەك-ئىچمەك، ساياھەت يېتەكچىسى ياكى يېتەكچى قاتارلىق 2 تۈردىن ئارتۇق ساياھەت مۇلازىمىتى بىلەن تەمىنلەش ياكى قوشۇمچە ئادا قىلىش ئارقىلىق ساياھەت ھەققىنى ئومۇمىي باھادا تۆلەش توختامىنى كۆرسىتىدۇ.

( 4 ) ئۆمەك تەشكىللىگەن كوپىراتىپ ساياھەتچىلەر بىلەن ھۆددە باھالىق ساياھەت توختامى تۈزگەن ساياھەت كوپىراتىپىنى كۆرسىتىدۇ.

( 5 ) جاينىڭ كۈتۈۋالىدىغان كوپىراتىپى ئۆمەك تەشكىللىگەن كوپىراتىپنىڭ ھاۋالىسىنى قوبۇل قىلىپ، مەنزىلدە ساياھەتچىلەرنى كۈتۈۋالىدىغان ساياھەت كوپىراتىپىنى كۆرسىتىدۇ.

( 6 ) قوشۇمچە ۋەزىپىنى ئادا قىلىش ساياھەت كوپىراتىپى بىلەن توختام مۇناسىۋىتى بار، ئۇنىڭ باھانى ھۆددە قىلغان ساياھەت توختامىدىكى مەجبۇرىيىتىنى ئادا قىلىشىغا ياردەملىشىدىغان، ئەمەلىي مۇناسىۋەتلىك مۇلازىمەت قىلىدىغان قانۇنىي ئىگە ياكى تەبىئىي ئىگىنى كۆرسىتىدۇ.

112-ماددا بۇ قانۇن 2013-يىل 10-ئاينىڭ 1-كۈنىدىن باشلاپ يولغا قويۇلىدۇ.