( 1996 ـ يىل 7 ـ ئاينىڭ 5 ـ كۈنى 8 ـ نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ 20 ـ يىغىنىدا ماقۇللانغان، 2009 ـ يىل 8 ـ ئاينىڭ 27 ـ كۈنى 11 ـ نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلقنىڭ قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى 10 ـ يىغىنىنىڭ «بىر قىسىم قانۇنلارغا تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى قارارى»غا ئاساسەن 1 ـ قېتىم تۈزىتىلگەن، 2015 ـ يىل 4 ـ ئاينىڭ 24 ـ كۈنى 12 ـ نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك پارتىيە قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى 14 ـ يىغىنىنىڭ «< جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى پورتلىرىغا تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى»ىگە ئاساسەن 4 ـ ئاينىڭ 14 ـ كۈنى 12-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيىدا ماقۇللانغان
قانۇن > قاتارلىق يەتتە قانۇننىڭ قارارى»2-قېتىم تۈزىتىلدى )

مۇندەرىجە

1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ

2-باب قورال-ياراغلارنى سەپلەش ۋە ئورۇنلاشتۇرۇش

3-باب قورال-ياراغ ياساش ۋە پۇقراۋى قورال-ياراغلارنى تەقسىملەش-سېتىش

4-باب قورال-ياراغلارنى كۈندىلىك باشقۇرۇش

5-باب قورال-ياراغلارنى توشۇش

6-باب قورال-ياراغلارنىڭ چېگرادىن كىرىشى ۋە چېگرادىن چىقىشى

7-باب قانۇن جاۋابكارلىقى

8-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ

1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ

1-ماددا بۇ قانۇن قورال-ياراغلارنى باشقۇرۇشنى كۈچەيتىش، جەمئىيەت ئامانلىقى تەرتىپىنى ساقلاش، جامائەت بىخەتەرلىكىنى كاپالەتلەندۈرۈش مەقسىتىدە چىقىرىلدى.

2-ماددا جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى چېگراسى ئىچىدىكى قورال-ياراغلارنى باشقۇرۇشقا مۇشۇ قانۇن تەتبىقلىنىدۇ.

جۇڭگو خەلق ئازادلىق ئارمىيەسى، جۇڭگو خەلق قوراللىق ساقچى قىسمى ۋە خەلق ئەسكەرلىرى قورال-ياراغلىرىنى باشقۇرۇشقا قارىتا، گوۋۇيۈەن، مەركىزىي ھەربىي كومىتېت ئايرىم بەلگىلىمە چىقارغان بولسا، ئالاقىدار بەلگىلىمىلەر تەتبىقلىنىدۇ.

3-ماددا دۆلەت قورال-ياراغلارنى قاتتىق باشقۇرىدۇ.
ھەرقانداق ئورۇن ياكى شەخسنىڭ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، قورال-ياراغلارنى ئىلكىدە تۇتۇشى، ياسىشى ( ئۆزگەرتىپ ياساش، قۇراشتۇرۇشنىمۇ ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ )، ئېلىپ-سېتىشى، توشۇشى، ئىجارىگە بېرىشى، ئارىيەتكە بېرىشى مەنئى قىلىنىدۇ.

دۆلەت قورال-ياراغلارنى باشقۇرۇشقا خىلاپ قانۇنغا خىلاپ جىنايى قىلمىشلارنى قاتتىق جازالايدۇ.
ھەرقانداق ئورۇن ۋە شەخسنىڭ قورال-ياراغ باشقۇرۇشقا خىلاپ قىلمىشلارنى پاش قىلىش مەجبۇرىيىتى بار.
دۆلەت پاش قىلغۇچىلارنى قوغدايدۇ، قورال-ياراغلارنى باشقۇرۇشقا خىلاپ جىنايى ھەرىكەتلەرنى پاش قىلىشتا خىزمەت كۆرسەتكەنلەرنى مۇكاپاتلايدۇ.

4-ماددا گوۋۇيۈەن گۇڭئەن تارمىقى پۈتۈن مەملىكەتنىڭ قورال-ياراغلارنى باشقۇرۇش خىزمىتىگە مەسئۇل بولىدۇ.
ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرىنىڭ گوڭئەن ئورگانلىرى شۇ مەمۇرىي رايوننىڭ قورال-ياراغلارنى باشقۇرۇش خىزمىتىگە مەسئۇل بولىدۇ.
يۇقىرى دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنى تۆۋەن دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتى جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنىنىڭ قورال-ياراغلارنى باشقۇرۇش خىزمىتىنى نازارەت قىلىدۇ.

2-باب قورال-ياراغلارنى سەپلەش ۋە ئورۇنلاشتۇرۇش

5-ماددا جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنى، دۆلەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنى، تۈرمە، ئەمگەك بىلەن تەربىيەلەش ئورگىنىدىكى خەلق ساقچىلىرى، خەلق سوت مەھكىمىسىنىڭ ئەدلىيە ساقچىلىرى، خەلق تەپتىش مەھكىمىسىنىڭ ئەدلىيە ساقچىلىرى ۋە دېلو تەھقىقلەش ۋەزىپىسىنى ئۈستىگە ئالغان تەپتىش خادىملىرى، تاموژنىنىڭ ئەتكەسچىنى تۇتۇش خادىملىرى مەسئۇلىيىتىنى قانۇن بويىچە ئادا قىلغاندا ھەقىقەتەن قورال-ياراغ ئىشلىتىش زۆرۈر بولسا، ھۆكۈمەت قورالىنى سەپلىسە بولىدۇ.

دۆلەتنىڭ مۇھىم ھەربىي سانائەت، پۇل مۇئامىلە، ئىسكىلاتتا ساقلاش، پەن تەتقىقات قاتارلىق ئورۇنلىرىدىكى مەخسۇس ۋەزىپىدىكى قوغدىغۇچى، قاراۋۇللۇق قىلىپ توشۇغۇچى خادىملار قوغداش، قاراۋۇللۇق بىلەن توشۇش ۋەزىپىسىنى ئىجرا قىلغاندا ھەقىقەتەن زۆرۈر قورال ئىشلەتسە، ھۆكۈمەت مىلتىقىنى سەپلىسە بولىدۇ.

ھۆكۈمەت ئىشلىرىغا ئىشلىتىلىدىغان قورال سەپلەشنىڭ كونكرېت چارىسىنى گوۋۇيۈەننىڭ جامائەت خەۋپسىزلىكى تارمىقى باشقا مۇناسىۋەتلىك دۆلەت ئورگانلىرى بىلەن بىرلىكتە قاتتىق تىزگىنلەش پىرىنسىپى بويىچە تۈزۈپ، گوۋۇيۈەنگە تەستىقلاتقاندىن كېيىن يولغا قويىدۇ.

6-ماددا تۆۋەندىكى ئورۇنلار پۇقراۋى قورال-ياراغلارنى سەپلىسە بولىدۇ :

( 1 ) ئۆلكە دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ تەنتەربىيە مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقىنىڭ تەستىقى بىلەن مەخسۇس قارىغا ئېتىش ماھارەت تەنتەربىيەسى ھەرىكىتى بىلەن شۇغۇللىنىدىغان ئورۇنلار، ئۆلكە دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتى جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنىنىڭ تەستىقى بىلەن تىجارەت خاراكتېرلىك قارىغا ئېتىش مەيدانىغا قارىغا ئېتىش ھەرىكىتى قوراللىرى سەپلەپ بېرىلسە بولىدۇ؛

( 2 ) ئۆلكە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئورمانچىلىق مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى تەستىقلىغان ئوۋ مەيدانىغا ئوۋ مىلتىقى سەپلەنسە بولىدۇ؛

( 3 ) ياۋايى ھايۋانلارنى قوغداش، بېقىش، پەن تەتقىقات ئورۇنلىرى كەسپىي ئېھتىياج بىلەن ئوۋ مىلتىقى، ناركوز ئوقى سەپلىسە بولىدۇ.

ئوۋچىلار ئوۋ رايونىدا، چارۋىچىلار چارۋىچىلىق رايونىدا ئوۋ مىلتىقى سەپلەشنى ئىلتىماس قىلسا بولىدۇ.
ئوۋ ئوۋلاش رايونى ۋە چارۋىچىلىق رايونى رايونىنى ئۆلكە دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتى بېكىتىدۇ.

پۇقراۋى قورال-ياراغلارنى بېرىش كونكرېت چارىسىنى گوۋۇيۈەننىڭ جامائەت خەۋپسىزلىكى تارمىقى قاتتىق تىزگىنلەش پىرىنسىپى بويىچە تۈزۈپ، گوۋۇيۈەنگە تەستىقلاتقاندىن كېيىن يولغا قويىدۇ.

7-ماددا ھۆكۈمەت ئىشلىرىغا ئىشلىتىلىدىغان قورال سەپلەشنى گوۋۇيۈەننىڭ جامائەت خەۋپسىزلىكى تارمىقى ياكى ئۆلكە دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنى تەستىقلايدۇ.

ھۆكۈمەت ئىشلىرىغا ئىشلىتىلىدىغان قورال-ياراغ سەپلىگەندە، گوۋۇيۈەننىڭ جامائەت خەۋپسىزلىكى تارمىقى ياكى ئۆلكە دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنى ھۆكۈمەت ئىشلىرىغا ئىشلىتىلىدىغان مىلتىق-قورال ئىشلىتىش كىنىشكىسى بېرىدۇ.

8-ماددا مەخسۇس قارىغا ئېتىش ماھارەت تەنتەربىيەسى ھەرىكىتى بىلەن شۇغۇللىنىدىغان ئورۇنلارغا قارىغا ئېتىش ھەرىكىتى قورال-ياراغلىرى سەپلەپ بېرىشنى گوۋۇيۈەننىڭ تەنتەربىيە مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى ئوتتۇرىغا قويىدۇ، گوۋۇيۈەننىڭ جامائەت خەۋپسىزلىكى تارمىقى تەستىقلايدۇ.
تىجارەتلىك قارىغا ئېتىش مەيدانلىرىغا قارىغا ئېتىش ھەرىكىتى قورال-جابدۇقلىرىنى سەپلەپ بېرىشنى ئۆلكە دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنى گوۋۇيۈەن جامائەت خەۋپسىزلىكى تارمىقىغا تەستىقلىتىدۇ.

قارىغا ئېتىش ھەرىكىتى قورال-جابدۇقلىرىنى سەپلىگەندە، ئۆلكە دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتى جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنى پۇقراۋى قورال-ياراغلارنى تۇتۇش كىنىشكىسى تارقىتىپ بېرىدۇ.

9-ماددا ئوۋچىلىق مەيدانىغا ئوۋ مىلتىقى سەپلەشتە، ئۆلكە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتى ئورمانچىلىق مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقىنىڭ تەستىق ھۆججىتىگە ئاساسەن، ئۆلكە دەرىجىلىكتىن تۆۋەن خەلق ھۆكۈمىتى جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنىنىڭ تەستىقلىشىغا سۇنىدۇ، رايون بار شەھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتى جامائەت خەۋپسىزلىك ئورگىنى پۇقراۋى قورال-ياراغلارنى سېتىۋېلىش گۇۋاھنامىسىنى تارقىتىدۇ.

10-ماددا ياۋايى ھايۋانلارنى قوغداش، بېقىش، پەن تەتقىقات ئورۇنلىرى ئوۋ مىلتىقى، ناركوز مىلتىقى سەپلەشنى ئىلتىماس قىلغاندا، شۇ جايدىكى ناھىيە دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ياۋايى ھايۋان مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى تارقاتقان ئوۋ ئوۋلاش كىنىشكىسى ياكى ئالاھىدە ئوۋ ئوۋلاشقا ئىجازەت بېرىش كىنىشكىسى ۋە ئورۇننىڭ تىجارەت كىنىشكىسىگە ئاساسەن، شۇ جايدىكى ناھىيەلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنىغا ئوتتۇرىغا قويۇشى كېرەك؛
ئوۋچى ئوۋ مىلتىقى سەپلەشنى ئىلتىماس قىلغاندا، شۇ جايدىكى ناھىيە دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ياۋايى ھايۋان مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى تارقاتقان ئوۋ ئوۋلاش كىنىشكىسى ۋە شەخسىي سالاھىيەت كىنىشكىسىگە ئاساسەن، شۇ جايدىكى ناھىيەلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنىغا بېرىشى كېرەك؛
چارۋىچىلار ئوۋ مىلتىقى سەپلەشنى ئىلتىماس قىلغاندا، شەخسىي سالاھىيەت كىنىشكىسىگە ئاساسەن، شۇ جايدىكى ناھىيە دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنىغا ئوتتۇرىغا قويۇشى كېرەك.

ئىلتىماسنى قوبۇل قىلغان جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنى تەكشۈرۈپ تەستىقلىغاندىن كېيىن، رايون بار شەھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتى جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنىنىڭ پۇقراۋى قورال-ياراغلارنى سېتىۋېلىش گۇۋاھنامىسىنى تارقىتىپ بېرىشىگە يوللاش كېرەك.

11-ماددا ئوۋ مىلتىقى، ناركوز ئوقى سېتىۋالىدىغان ئورۇن ۋە شەخسلەر قورال-ياراغ سېتىۋېلىپ 30 كۈن ئىچىدە پۇقراۋى قورال-ياراغلارنى سېتىۋېلىش گۇۋاھنامىسىنى تارقىتىپ بەرگەن جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنىغا پۇقراۋى قورال-جابدۇقلارنى تۇتۇش كىنىشكىسىنى ئېلىشنى ئىلتىماس قىلىشى شەرت.

12-ماددا تىجارەت خاراكتېرلىك قارىغا ئېتىش مەيدانى، ئوۋچىلىق مەيدانىغا سەپلەنگەن پۇقراۋى قورال-ياراغلارنى تىجارەت خاراكتېرلىك قارىگە ئېتىش مەيدانى، ئوۋ مەيدانىدىن ئېلىپ چىقىشقا بولمايدۇ.

ئوۋچىلار، چارۋىچىلارغا سەپلەپ بېرىلگەن ئوۋ مىلتىقلىرىنى ئوۋ رايونى، چارۋىچىلىق رايونىدىن ئېلىپ چىقىشقا بولمايدۇ.

3-باب قورال-ياراغ ياساش ۋە پۇقراۋى قورال-ياراغلارنى تەقسىملەش-سېتىش

13-ماددا دۆلەت قورال-ياراغ ياساش، تەقسىملەش-سېتىشقا ئالاھىدە ئىجازەت بېرىش تۈزۈمىنى يولغا قويىدۇ.
ھەرقانداق ئورۇن ياكى شەخسنىڭ ئىجازەت ئالماي تۇرۇپ، قورال-ياراغ ياسىشىغا، ئېلىپ-سېتىشىغا يول قويۇلمايدۇ.

14-ماددا ھۆكۈمەت ئىشلىرىغا ئىشلىتىلىدىغان قوراللارنى دۆلەت بېكىتكەن كارخانا ياسايدۇ.

15-ماددا پۇقراۋى قورال-ياراغ ياسايدىغان كارخانىلارنى گوۋۇيۈەننىڭ مۇناسىۋەتلىك مەسئۇل تارمىقى ئوتتۇرىغا قويىدۇ، گوۋۇيۈەننىڭ جامائەت خەۋپسىزلىكى تارمىقى بېكىتىدۇ.

پۇقراۋى قورال-ياراغلارنى ساتىدىغان كارخانىلارنى ئۆلكە دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنى بېكىتىدۇ.

پۇقراۋى قورال-ياراغ ياسايدىغان كارخانىلارغا گوۋۇيۈەننىڭ جامائەت خەۋپسىزلىكى تارمىقى پۇقراۋى قورال-ياراغلارنى ياساشقا ئىجازەت بېرىش گۇۋاھنامىسى بېرىدۇ.
پۇقراۋى قورال-ياراغلارنى نورمىلىق ساتىدىغان كارخانىلارغا ئۆلكە دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتى جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنى پۇقراۋى قورال-جابدۇقلارنى نورمىلىق سېتىش-سېتىشقا ئىجازەت بېرىش گۇۋاھنامىسى بېرىدۇ.
پۇقراۋى قورال-ياراغلارنى ياساشقا ئىجازەت بېرىش كىنىشكىسى، تەقسىملەش-سېتىشقا ئىجازەت بېرىش كىنىشكىسىنىڭ كۈچكە ئىگە مۇددىتى ئۈچ يىل بولىدۇ؛
كۈچكە ئىگە مۇددىتى توشۇپ، پۇقراۋى قورال-ياراغلارنى داۋاملىق ياساش، تەقسىملەش-سېتىشقا توغرا كەلسە، ئىجازەت گۇۋاھنامىسى ئېلىشنى قايتا ئىلتىماس قىلىش كېرەك.

16-ماددا دۆلەت پۇقراۋى قورال-ياراغلارنى ياسىغان، تەقسىملەش-سېتىش مىقدارىنى نورمىلىق باشقۇرىدۇ.

پۇقراۋى قورال-ياراغلارنى ياسايدىغان يىللىق چەكنى گوۋۇيۈەننىڭ ئورمانچىلىق، تەنتەربىيە تارمىقى قاتارلىق ئالاقىدار مەسئۇل تارمىقى، ئۆلكە دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنى ئوتتۇرىغا قويىدۇ، گوۋۇيۈەننىڭ جامائەت خەۋپسىزلىكى تارمىقى پۇقراۋى قورال-ياراغ رەت نومۇرىنى بېكىتىدۇ ھەمدە بىرتۇتاش تۈزىدۇ، ئاندىن پۇقراۋى قورال-جابدۇقلارنى ياسايمەن كارخانىغا يەتكۈزىدۇ.

پۇقراۋى قورال-ياراغلارنى سېتىش-سېتىشنىڭ يىللىق نورمىسىنى گوۋۇيۈەننىڭ ئورمانچىلىق، تەنتەربىيە تارمىقى قاتارلىق ئالاقىدار مەسئۇل تارمىقى، ئۆلكە دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنى ئوتتۇرىغا قويىدۇ، گوۋۇيۈەننىڭ جامائەت خەۋپسىزلىكى تارمىقى بېكىتىدۇ ھەمدە پۇقراۋى قورال-ياراغ سېتىش كارخانىسىغا يەتكۈزىدۇ.

17-ماددا پۇقراۋى قورال-ياراغ ياسايدىغان كارخانىلار پۇقراۋى قورال-ياراغلارنى نورمىدىن ئاشۇرۇپ ياسىسا بولمايدۇ، ياسىغان پۇقراۋى قورال-جابدۇقلىرىنىڭ ھەممىسىنى بەلگىلەنگەن پۇقراۋى قورال-قورالنى نورمىلىق سېتىش كارخانىلىرىنىڭ سېتىشىغا تاپشۇرۇپ بېرىشى، ئۆز ئالدىغا ساتماسلىقى شەرت.
پۇقراۋى قورال-ياراغلارنى نورمىلىق ساتىدىغان كارخانىلار نورمىلىق سېتىش چېكى ئىچىدە، بەلگىلەنگەن كارخانا ياسىغان پۇقراۋى قورال-جابدۇقلارنى نورمىلىق سېتىشى لازىم.

18-ماددا پۇقراۋى قورال-ياراغ ياسايدىغان كارخانىلار پۇقراۋى قورال-ياراغلارنى دۆلەت بەلگىلىگەن تېخنىكا ئۆلچىمىگە قاتتىق ئەمەل قىلىپ ياسىشى شەرت، پۇقراۋى قورال-جابدۇقلارنىڭ ئىقتىدارى ۋە قۇرۇلمىسىنى ئۆزگەرتىشكە بولمايدۇ؛
پۇقراۋى قورال-ياراغلارنىڭ بەلگىلەنگەن ئورنىدا زاۋۇتنىڭ زاۋۇت نامى، مىلتىق تۈرى ۋاكالەت نومۇرى ۋە گوۋۇيۈەننىڭ جامائەت خەۋپسىزلىكى تارمىقى بىرتۇتاش تۈزگەن قورال-ياراغ رەت نومۇرىنى قۇيۇش شەرت، كانايسىز، تەكرار، يالغان نومۇرلۇق پۇقراۋى قورال-جابدۇقلارنى ياساشقا يول قويۇلمايدۇ.

پۇقراۋى قورال-ياراغلارنى ياسايدىغان كارخانىلار جەزمەن يېپىق ھالەتتە باشقۇرۇشنى يولغا قويۇشى، زۆرۈر بولغان بىخەتەرلىك قوغداش تەدبىرلىرىنى قوللىنىپ، پۇقراۋى قورال-جابدۇقلار ۋە پۇقراۋى قورال-ياراغ زاپچاسلىرىنىڭ يوقاپ كېتىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىشى كېرەك.

19-ماددا پۇقراۋى قورال-ياراغلارنى نورمىلىق سېتىشتا، تەقسىم قىلىپ سېتىۋېلىش گۇۋاھنامىسىنى سېلىشتۇرۇش، تەقسىم قىلىپ سېتىش گۇۋاھنامىسىدە يېزىلغان تۈر، تىپ ۋە سان بويىچە قاتتىق سېتىش شەرت؛
ئوق-دورا ساتقاندا، جەزمەن قورال تۇتۇش كىنىشكىسىنى سېلىشتۇرۇش كېرەك.
پۇقراۋى قورال-ياراغلارنى تەقسىملەش-سېتىش كارخانىلىرى گوۋۇيۈەننىڭ جامائەت خەۋپسىزلىكى تارمىقىنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە تەقسىملەش-سېتىش ئىسچوتى تۇرغۇزۇپ، ئۇزاققىچە ساقلاپ تەكشۈرۈشى شەرت.

20-ماددا جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگانلىرى پۇقراۋى قورال-ياراغلارنى ياسايدىغان، تەقسىملەش-ساتىدىغان كارخانىلارنىڭ ياساش، تەقسىملەش-سېتىش، ساقلاش ۋە ھېساب دەپتىرىنى تىزىملاش قاتارلىق ئەھۋاللىرىنى قەرەللىك تەكشۈرۈشى شەرت؛
زۆرۈر تېپىلغاندا، مەخسۇس ئادەم ئەۋەتىپ زاۋۇتتا تۇرۇپ ياساش كارخانىلىرىنى نازارەت قىلسا، تەكشۈرسە بولىدۇ.

21-ماددا پۇقراۋى قورال-ياراغلارنى تەتقىق قىلىپ ياساش ۋە تۇراقلاشتۇرۇشنى گوۋۇيۈەننىڭ مۇناسىۋەتلىك كەسپىي مەسئۇل تارمىقى گوۋۇيۈەننىڭ جامائەت خەۋپسىزلىكى تارمىقى بىلەن بىرلىكتە تەشكىللەپ يولغا قويىدۇ.

22-ماددا تەقلىدىي قورال ياساش، سېتىش مەنئى قىلىنىدۇ.

4-باب قورال-ياراغلارنى كۈندىلىك باشقۇرۇش

23-ماددا قورال-ياراغ بەرگەن، سەپلەپ بەرگەن ئورۇن ۋە شەخسلەر قورال-ياراغلىرىنى ئوبدان ساقلىشى، قورال-ياراغ بىخەتەرلىكىگە ھەقىقىي كاپالەتلىك قىلىشى شەرت.

قورال-ياراغ بەرگەن، سەپلەپ بەرگەن ئورۇنلار قورال-ياراغلارنى باشقۇرۇش مەسئۇلىيىتىنى ئايدىڭلاشتۇرۇشى، مەخسۇس ئادەم مەسئۇل قىلىشى، مەخسۇس ساقلاش ئەسلىھەسى مۇستەھكەم بولۇشى، قورال-ياراغ، ئوق-دورىلارنى ئايرىپ ساقلىشى شەرت.
شەخسلەرنىڭ ئىشلىتىشىگە بېرىلگەن قورال-ياراغلارنى تىزىملاش، ئۆتكۈزۈپ بېرىش-ئۆتكۈزۈۋېلىش، تەكشۈرۈش، ئاسراش قاتارلىق قاتتىق باشقۇرۇش تۈزۈملىرىنى ئورنىتىش، ئىشلىتىپ بولغاندىن كېيىن ۋاقتىدا يىغىۋېلىش شەرت.

شەخسلەر ئىشلىتىدىغان قورال-ياراغلارنى سەپلەپ بەرگەن، سەپلەپ بەرگەندە، جەزمەن ئۈنۈملۈك تەدبىر قوللىنىپ، ئوغرىلىنىش، بۇلىنىش، يىتۈپ كېتىش ياكى باشقا ھادىسە يۈزبېرىشنىڭ قاتتىق ئالدىنى ئېلىش كېرەك.

24-ماددا قورال-ياراغ ئىشلەتكۈچى خادىملار قورال-ياراغنىڭ ئىقتىدارىنى ئىگىلىشى، قورال-ياراغ ئىشلىتىشكە ئالاقىدار بەلگىلىمىلەرگە ئەمەل قىلىشى، قورال-يارالغۇنىڭ قانۇنلۇق، بىخەتەر ئىشلىتىلىشىگە كاپالەتلىك قىلىشى شەرت.
ھۆكۈمەت ئىشلىرىغا ئىشلىتىلىدىغان قورال ئىشلىتىدىغان خادىملار چوقۇم مەخسۇس تەربىيەلىنىشى كېرەك.

25-ماددا قورال-ياراغ بەرگەن، سەپلەپ بەرگەن ئورۇن ۋە شەخسلەر تۆۋەندىكى بەلگىلىمىلەرگە رىئايە قىلىشى شەرت :

( 1 ) قورال-ياراغنى ئېلىپ يۈرۈشتە قورال تۇتۇش كىنىشكىسىنى بىرلا ۋاقىتتا ئېلىۋېلىش شەرت، قورال تۇتۇش كىنىشكىسىنى ئالمىغان بولسا، جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنى قورال-ياراتقۇنى تۇتۇپ قالىدۇ؛

( 2 ) قورال-ياراغ ئېلىش مەنئى قىلىنغان رايون، سورۇنلاردا قورال-ياراغ ئېلىپ يۈرۈشكە بولمايدۇ؛

( 3 ) قورال-ياراغ ئوغرىلانغان، بۇلانغان ياكى يىتۈپ كەتكەنلەر دەرھال جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنىغا مەلۇم قىلىشى كېرەك.

26-ماددا ھۆكۈمەت ئىشلىرىغا ئىشلىتىلىدىغان قورال سەپلەنگەن خادىملار قورال تۇتۇش شەرتىگە ئۇيغۇن كەلمىسە، تۇرۇشلۇق ئورنى قورال-ياراغ ۋە قورال تۇتۇش كىنىشكىسىنى يىغىۋالىدۇ.

پۇقراۋى قورال-ياراغ سەپلەپ بەرگەن ئورۇن ۋە شەخسلەر قورال تۇتۇش شەرتىگە ئۇيغۇن كەلمىسە، قورال-ياراغلىرى بىلەن قورال تۇتۇش كىنىشكىسىنى قورال تۇتۇش كىنىشكىسى بەرگەن جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنىغا ۋاقتىدا تاپشۇرۇپ بېرىشى شەرت؛
ۋاقتىدا تاپشۇرمىغانلارنى جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنى يىغىۋالىدۇ.

27-ماددا دۆلەتنىڭ تېخنىكا ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن كەلمەيدىغان، بىخەتەر ئىشلەتكىلى بولمايدىغان قورال-ياراغلارنى بىراك قىلىش كېرەك.
قورال-ياراغ بەرگەن، ئىلكىدە تۇتقان ئورۇن ۋە شەخسلەر بىراك قىلىنغان قورال-ياراغلارنى ۋە قورال تۇتۇش كىنىشكىسىنى قورال تۇتۇش گۇۋاھنامىسى بەرگەن جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنىغا تاپشۇرۇپ بېرىشى كېرەك؛
ۋاقتىدا تاپشۇرمىغانلارنى جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنى يىغىۋالىدۇ.
بىراك قىلىنغان قورال-ياراغلارنى ۋاقتىدا كۆيدۈرۈۋېتىش كېرەك.

قورال-ياراغلارنى كۆيدۈرۈۋېتىشنى ئۆلكە دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنى مەسئۇل بولۇپ تەشكىللەپ يولغا قويىدۇ.

28-ماددا دۆلەت قورال-ياراغلارنى تەكشۈرۈش تۈزۈمىنى يولغا قويىدۇ.
قورال-ياراغنى ئىلكىدە تۇتقان ئورۇن ۋە شەخسلەر جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنى بەلگىلىگەن ۋاقىت، ئورۇندا تەكشۈرۈشنى قوبۇل قىلىشى كېرەك.
جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنى تەكشۈرگەندە، قورال تۇتقان ئورۇن ۋە شەخسنىڭ مۇشۇ قانۇندا بەلگىلەنگەن شەرتكە ئۇيغۇن كېلىدىغان-كەلمەيدىغانلىقىنى قاتتىق تەكشۈرۈشى، قورال-ياراغنىڭ ئەھۋالى ۋە ئىشلىتىلىش ئەھۋالىنى تەكشۈرۈشى شەرت؛
قانۇنغا خىلاپ ھالدا قورال-ياراغ ئىشلەتكەن، قورال تۇتۇش شەرتىگە ئۇيغۇن كەلمىگەن ياكى قورال-ياراغنى بىراك قىلىشقا تېگىشلىك بولسا، قورال-ياراغ ۋە قورال تۇتۇش كىنىشكىسى يىغىۋېلىنىشى شەرت.
تەكشۈرۈشنى رەت قىلغانلارنىڭ قورال-ياراغ ۋە قوراللىق كىنىشكىسىنى جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنى يىغىۋالىدۇ.

29-ماددا جەمئىيەت ئامانلىقى تەرتىپىنى ساقلاشنىڭ ئالاھىدە ئېھتىياجى ئۈچۈن، گوۋۇيۈەن جامائەت خەۋپسىزلىكى تارمىقىنىڭ تەستىقى بىلەن، ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرىنىڭ جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنى قىسمەن رايونلارغا قانۇنلۇق بېرىلگەن، سەپلەنگەن قورال-ياراغلارنى مەركەزلەشتۈرۈپ ساقلاش قاتارلىق ئالاھىدە تىزگىنلەش تەدبىرلىرىنى قوللانسا بولىدۇ.

5-باب قورال-ياراغلارنى توشۇش

30-ماددا ھەرقانداق ئورۇن ياكى شەخسنىڭ ئىجازەت ئالماي تۇرۇپ، قورال-ياراغ توشۇشىغا يول قويۇلمايدۇ.
قورال-ياراغ توشۇشقا توغرا كەلسە، جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنىغا توشۇلىدىغان قورال-ياراغنىڭ تۈرى، مىقدارى ۋە توشۇش لىنىيەسى، ئۇسۇلىنى ئەينەن مەلۇم قىلىشى، قورال-ياراغ توشۇش ئىجازەت گۇۋاھنامىسىنى ئېلىشى شەرت.
شۇ ئۆلكە، ئاپتونوم رايون، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەر ئىچىدە توشۇشتا، توشۇلىدىغان جاي، رايون بار شەھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنىغا قورال-ياراغ توشۇشقا ئىجازەت بېرىش گۇۋاھنامىسى ئېلىشنى ئىلتىماس قىلىدۇ؛
ئۆلكە، ئاپتونوم رايون، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەر ھالقىپ توشۇلىدىغانلار توشۇلىدىغان جايدىكى ئۆلكە دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرىنىڭ جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگانلىرىغا قورال-ياراغ توشۇش ئىجازىتى گۇۋاھنامىسىنى ئېلىشنى ئىلتىماس قىلىدۇ.

قورال-ياراغ توشۇشقا ئىجازەت بېرىش گۇۋاھنامىسى بولمىسا، ھەرقانداق ئورۇن ۋە شەخسنىڭ توشۇشنى ھۆددىگە ئېلىشىغا يول قويۇلمايدۇ ھەمدە تۇرۇشلۇق جايدىكى جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنىغا دەرھال مەلۇم قىلىشى كېرەك.

جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگانلىرى قورال-ياراغ توشۇشقا ئىجازەت بېرىش گۇۋاھنامىسى بولمىغان ياكى قورال-ياراغ توشۇش ئىجازەت بېرىش گۇۋاھنامىسى يوق بەلگىلىمە بويىچە قورال-ياراغ توشۇسا، توشۇغان قورال-ياراغلىرىنى تۇتۇپ قېلىشى كېرەك.

31-ماددا قورال-ياراغلارنى توشۇشتا بەلگىلىمە بويىچە بىخەتەر، ئىشەنچلىك يېپىق توشۇش ئۈسكۈنىلىرىنى ئىشلىتىش، مەخسۇس ئادەم قاراۋۇللۇق بىلەن توشۇش شەرت؛
يولدا ياتاقتا يېتىپ قالغانلارنى شۇ جايدىكى جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنىغا مەلۇم قىلىش شەرت.

قورال-ياراغ ۋە ئوق-دورىلارنى بەلگىلىمە بويىچە ئايرىپ توشۇش لازىم.

32-ماددا قورال-ياراغلارنى پوچتىدىن ئەۋەتىش ياكى پوچتىدىن ئەۋەتىلگەن بۇيۇملارغا قورال-ياراتقۇلارنى سېلىش قاتتىق مەنئى قىلىنىدۇ.

6-باب قورال-ياراغلارنىڭ چېگرادىن كىرىشى ۋە چېگرادىن چىقىشى

33-ماددا دۆلەت قورال-ياراغلارنىڭ چېگرادىن كىرىشى ۋە چېگرادىن چىقىشىنى قاتتىق باشقۇرىدۇ.
ھەرقانداق ئورۇن ياكى شەخسنىڭ رۇخسەتسىز ئۆز ئالدىغا قورال-ياراغلارنى ئېلىپ چېگرادىن كىرىشىگە، چېگرادىن چىقىشىغا يول قويۇلمايدۇ.

34-ماددا چەت ئەلنىڭ جۇڭگودا تۇرۇشلۇق دىپلوماتىيە ۋەكىل ئاپپاراتلىرى، كونسۇل ئاپپاراتلىرىنىڭ خادىملىرى قورال-ياراغلارنى ئېلىپ چېگرادىن كىرىشتە، ئالدىن جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى دىپلوماتىيە مىنىستىرلىقىغا تەستىقلىتىشى شەرت؛
قورال-ياراغلارنى چېگرادىن ئېلىپ چىقىشتا، جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى دىپلوماتىيە مىنىستىرلىقىغا ئالدىن ئۇقتۇرۇپ، مۇناسىۋەتلىك رەسمىيەتلەرنى بېجىرىش كېرەك.

ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە چېگرادىن ئېلىپ كىرىدىغان قورال-ياراغلارنى تۇرۇشلۇق ئاپپاراتتىن ئېلىپ چىقىشقا بولمايدۇ.

35-ماددا چەت ئەل تەنتەربىيە ۋەكىللەر ئۆمەكلىرى چېگرادىن كىرىپ قارىغا ئېتىش ماھارەت تەنتەربىيەسى پائالىيىتىگە قاتنىشىدۇ ياكى جۇڭگو تەنتەربىيە ۋەكىللەر ئۆمىكى چېگرادىن چىقىپ قارىغا ئېتىش مۇسابىقە تەنتەربىيەسى پائالىيىتىگە قاتناشقاندا، قارىغا ئېتىش ھەرىكىتى قوراللىرىنى ئېلىپ چېگرادىن كىرىش، چېگرادىن چىقىشقا توغرا كەلسە، گوۋۇيۈەننىڭ تەنتەربىيە مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقىنىڭ تەستىقىنى ئېلىشى شەرت.

36-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 34-، 35-ماددىسىدا:باشقا خادىملار قورال-ياراغلىرىنى ئېلىپ چېگرادىن كىرىش ۋە چىقىشتا، گوۋۇيۈەن جامائەت خەۋپسىزلىكى تارمىقىنىڭ تەستىقىنى ئالدىن ئېلىشى كېرەك، دەپ بەلگىلەنگەن.

37-ماددا قورال-ياراغنى ئېلىپ چېگرادىن كىرىش تەستىقلانغانلار چېگرادىن كىرىشتە، تەستىق ھۆججىتىگە ئاساسەن چېگرادىن كىرىدىغان جايدىكى چېگرا مۇداپىئە تەكشۈرۈش پونكىتلىرىدا قورال-يارالغۇنى تىزىملىتىشى، قورال-ياراقنى ئېلىپ كىرىشكە ئىجازەت بېرىش گۇۋاھنامىسىنى ئېلىشنى ئىلتىماس قىلىشى، تاموژنىغا مەلۇم قىلىشى، تاموژنا قورال-ياراھنى ئېلىپ توشۇشقا ئىجازەت بېرىش گۇۋاھنامىسى بىلەن ئۆتكۈزۈشى كېرەك؛
مەنزىلگە يېتىپ بارغاندىن كېيىن، قورال-ياراغنى ئېلىپ توشۇش ئىجازىتى كىنىشكىسىگە ئاساسەن، رايون بار شەھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتى جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنىغا قورال تۇتۇش كىنىشكىسىنى ئالماشتۇرۇپ بېرىشنى ئىلتىماس قىلىدۇ.

قورال-ياراغلارنى ئېلىپ چېگرادىن چىقىش تەستىقلانغان بولسا، چېگرادىن چىقىشتا تەستىق ھۆججىتى بىلەن چېگرادىن چىقىدىغان جايدىكى تاموژنىغا مەلۇم قىلىشى، چېگرا مۇداپىئە تەكشۈرۈش پونكىتى تەستىق ھۆججىتى بىلەن ئۆتكۈزۈشى كېرەك.

38-ماددا چەت ئەلنىڭ قاتناش-تىرانسپورت قوراللىرى قورال-ياراغلارنى ئېلىپ چېگرادىن كىرگەن ياكى چېگرادىن ئۆتكەنلىرىنى قاتناش-تىرانسپورت قوراللىرىنىڭ مەسئۇلى چېگرا مۇداپىئە تەكشۈرۈش پونكىتىغا مەلۇم قىلىشى، چېگرا مۇداپىئە تەكشۈرۈش پونكىتى پېچەتلىشى، قاتناش-تىرانسپورت قوراللىرىنى چېگرادىن چىقارغاندا پېچەتلىشى شەرت.

7-باب قانۇن جاۋابكارلىقى

39-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، قورال-ياراغلارنى رۇخسەتسىز ياسىغان، ئېلىپ-ساتقان ياكى توشۇغانلار جىنايى ئىشلار قانۇنىدىكى مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىلەر بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

ئورۇندا ئالدىنقى تارماقتىكى قىلمىش كۆرۈلسە، ئورۇنغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرى جىنايى ئىشلار قانۇنىدىكى ئالاقىدار بەلگىلىمە بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

40-ماددا قانۇن بويىچە بېكىتىلگەن، بېكىتىلگەن قورال-ياراغ ياساش كارخانىلىرى، سېتىش كارخانىلىرىدىن مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، تۆۋەندىكى قىلمىشلارنىڭ بىرىنى سادىر قىلغانلىرىغا ئورۇنغا جەرىمانە قويۇلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرى جىنايى ئىشلار قانۇنىدىكى مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمە بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ؛
جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنى ئۇلارنى ئىش توختىتىپ تەرتىپكە سېلىشقا ياكى قورال-ياراغ ياساشقا ئىجازەت بېرىش كىنىشكىسى، قورال-ياراغلارنى سېتىشقا ئىجازەت بېرىش كىنىشكىسىنى بىكار قىلىشقا بۇيرۇسا بولىدۇ :

( 1 ) قورال-ياراغلارنى نورمىدىن ئاشۇرۇپ ياسىغان ياكى بەلگىلەنگەن تۈر بويىچە ياسىمىغان، تەقسىملەش-ساتمىغانلار؛

( 2 ) نومۇرسىز، ئېغىر نومۇرلۇق، يالغان نومۇرلۇق قورال-ياراغلارنى ياسىغانلار؛

( 3 ) قورال-ياراغلارنى ئۆز ئالدىغا ساتقانلار ياكى چېگرا ئىچىدە ئېكسپورت قىلىنىپ ياسالغان قورال-ياراھلارنى ساتقانلار.

41-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، قورال-ياراغنى قانۇنسىز ئىلكىدە تۇتقان، ئۆز ئالدىغا ساقلىغانلار، قورال-جابدۇقلارنى قانۇنسىز توشۇغان، ئېلىپ چېگرادىن كىرگەنلەر، جىنايى ئىشلار قانۇنىدىكى مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمە بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

42-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، قورال-ياراغلارنى بىخەتەر، ئىشەنچلىك توشۇش ئۈسكۈنىلىرىنى ئىشلەتمىگەن، مەخسۇس ئادەم يالاپ توشۇمىغان، قورال-ياراغ، ئوق-دورىلارنى ئايرىپ توشۇمىغان ياكى توشۇش جەريانىدا ياتاقتا يېتىپ قالغانلىقىنى جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنىغا مەلۇم قىلمىغان، قىلمىشى ئېغىر بولغانلار جىنايى ئىشلار قانۇنىدىكى ئالاقىدار بەلگىلىمە بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ؛
جىنايەت شەكىللەندۈرمىگەنلىرىنى جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنى بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا 15 كۈندىن تۆۋەن توختىتىپ قويۇش جازاسى بېرىدۇ.

43-ماددا قورال-ياراغلارنى باشقۇرۇش بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلىپ، ھۆكۈمەت ئىشلىرىغا ئىشلىتىلىدىغان قوراللارنى ئىجارىگە بەرگەن، ئارىيەتكە بەرگەنلەرگە جىنايى ئىشلار قانۇنىدىكى مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.

ئورۇندا ئالدىنقى تارماقتىكى قىلمىش كۆرۈلسە، ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.

پۇقراۋى قورال-ياراغ ئورۇنلاشتۇرغان ئورۇنلار قورال-ياراغلارنى باشقۇرۇش بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلىپ، قورال-يارالغۇلارنى ئىجارىگە بېرىپ، ئارىيەتكە بېرىپ، ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغان ياكى باشقا ئېغىر قىلمىش سادىر قىلغان بولسا، ئۇنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا جىنايى ئىشلار قانۇنىدىكى ئالاقىدار بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.

پۇقراۋى قورال-ياراغ ئورۇنلاشتۇرغان شەخسلەردىن قورال-ياراغ باشقۇرۇش بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلىپ، قورال-ياراغلارنى ئىجارىگە بېرىپ، ئارىيەتكە بېرىپ، ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلىرىغا جىنايى ئىشلار قانۇنىدىكى ئالاقىدار بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.

قورال-ياراغلارنى باشقۇرۇش بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلىپ، قورال-يارالغۇلارنى ئىجارىگە بەرگەن، ئارىيەتكە بەرگەن، قىلمىشى يېنىك بولسىمۇ جىنايەت شەكىللەندۈرمىگەنلەرنى جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنى شەخس ياكى ئورۇننىڭ بىۋاسىتە جاۋابكارلىقى بار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا 15 كۈندىن تۆۋەن توختىتىپ قويۇش جازاسى بېرىدۇ، قوشۇمچە 5000 يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويسا بولىدۇ؛
ئىجارىگە بېرىلگەن، ئارىيەتكە بېرىلگەن قورال-ياراغلارنى مۇسادىرە قىلىش كېرەك.

44-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، تۆۋەندىكى قىلمىشلارنىڭ بىرىنى سادىر قىلغانلارغا جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنى شەخس ياكى ئورۇننىڭ بىۋاسىتە جاۋابكارلىقى بار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا ئاگاھلاندۇرۇش جازاسى بېرىدۇ ياكى 15 كۈندىن تۆۋەن توختىتىپ قويىدۇ؛
جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ :

( 1 ) پۇقراۋى قورال-ياراغلارنى بەلگىلەنگەن تېخنىكا ئۆلچىمى بويىچە ياسىمىغانلار؛

( 2 ) قورال-ياراغ ئېلىش مەنئى قىلىنغان رايون، سورۇنلاردا قورال-ياراغ ئېلىپ يۈرگەنلەر؛

( 3 ) قورال-ياراغلارنى بىراك قىلىشنى يۇقىرىغا تاپشۇرمىغانلار؛

( 4 ) قورال-ياراغ ئوغرىلانغان، بۇلانغان ياكى يىتۈپ كەتكەندە، ۋاقتىدا مەلۇم قىلمىغانلار؛

( 5 ) تەقلىدىي مىلتىقنى ياسىغان، ساتقانلار.

ئالدىنقى تارماقنىڭ ( 1 ) تارماقچىسىدىن ( 3 ) تارماقچىسىغىچە بولغان تارماقچىلىرىدا كۆرسىتىلگەن قىلمىشلارنى سادىر قىلغانلارنىڭ قورال-جابدۇقلىرى مۇسادىرە قىلىنىدۇ، قوشۇمچە 5000 يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلسا بولىدۇ؛
ئالدىنقى تارماقنىڭ ( 5 ) تارماقچىسىدا كۆرسىتىلگەن قىلمىشلارنى سادىر قىلغانلارغا جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنى، سودا-سانائەت مەمۇرىي باشقۇرۇش تارمىقى ئۆزىنىڭ تەقلىدىي مىلتىقىنى مەسئۇلىيىتى دائىرىسىدە مۇسادىرە قىلىدۇ، قوشۇمچە ياسىغان، ساتقان سوممىسىنىڭ بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويسا بولىدۇ، قىلمىشى ئېغىر بولغانلىرىنىڭ تىجارەت كىنىشكىسىنى سودا-سانائەت سىياسىي باشقۇرۇش تارمىقى بىكار قىلىدۇ.

45-ماددا جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنىنىڭ خادىملىرىدىن تۆۋەندىكى قىلمىشلارنىڭ بىرىنى سادىر قىلغانلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ؛
جىنايەت شەكىللەندۈرمىگەنلىرىگە قانۇن بويىچە مەمۇرىي جازا بېرىلىدۇ :

( 1 ) مۇشۇ قانۇننىڭ 5-، 6-ماددىسىدا بەلگىلەنگىنىدىن باشقا ئورۇن ۋە شەخسلەرگە قورال-ياراغ بەرگەن، ئۇلارغا سەپلەپ بەرگەنلەر؛

( 2 ) قورال-ياراغ باشقۇرۇش گۇۋاھنامىسىنى قانۇنغا خىلاپ بەرگەنلەر؛

( 3 ) مۇسادىرە قىلىنغان قورال-ياراغلارنى ئۆزىنىڭ قىلىۋالغانلار؛

( 4 ) قورال-ياراغلارنى باشقۇرۇش مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلماي، ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلار.

8-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ

46-ماددا بۇ قانۇندا ئېيتىلغان قورال-ياراغ مىلتىق دورىسى ياكى پىرىسلانغان گاز قاتارلىقلارنى ھەرىكەتلەندۈرگۈچى كۈچ قىلىپ، تۇرۇبىسىمان ئەسۋابتىن پايدىلىنىپ مېتال ئوق ياكى باشقا ماددىلارنى قويۇپ بېرىدىغان، ئادەمنى يارىلاندۇرىدىغان ياكى سېزىمىنى يوقىتىدىغان ھەر خىل قورال-ياراغلارنى كۆرسىتىدۇ.

47-ماددا ئورۇن ۋە شەخسلەر كۆڭۈل ئېچىش پائالىيىتىنى قانات يايدۇرۇش ئۈچۈن، دىيامېتىرى 4.5 مىللىمېتىردىن ئېشىپ كەتمەيدىغان يەل مىلتىق سەپلىسە بولىدۇ.
كونكرېت باشقۇرۇش چارىسىنى گوۋۇيۈەننىڭ جامائەت خەۋپسىزلىكى تارمىقى بېكىتىدۇ.

كىنو-تېلېۋىزىيە تىياتىرلىرىنى ئىشلەشتە ئىشلىتىلىدىغان قورال-ياراغلارنى باشقۇرۇش چارىسىنى گوۋۇيۈەننىڭ جامائەت خەۋپسىزلىكى تارمىقى گوۋۇيۈەننىڭ رادىيو-كىنو-تېلېۋىزىيە مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى بىلەن بىرلىكتە تۈزىدۇ.

مۇزېي، خاتىرە سارىيى، كۆرگەزمىخانىدا ساقلاش ياكى قورال-ياراغلارنى كۆرگەزمە قىلىشنى باشقۇرۇش چارىسىنى گوۋۇيۈەننىڭ جامائەت خەۋپسىزلىكى تارمىقى گوۋۇيۈەننىڭ مۇناسىۋەتلىك مەمۇرىي مەسئۇل تارمىقى بىلەن بىرلىكتە تۈزىدۇ.

48-ماددا قورال-ياراغنىڭ ئاساسلىق زاپچاسلىرى ۋە قورال-يارالغۇغا ئىشلىتىلىدىغان ئوق-دورىلار مۇشۇ قانۇندىكى ئالاقىدار بەلگىلىمىلەر بويىچە بولىدۇ.

49-ماددا قورال-ياراغ باشقۇرۇش كىنىشكىسىنى گوۋۇيۈەننىڭ جامائەت خەۋپسىزلىكى تارمىقى بېكىتىدۇ.

50-ماددا بۇ قانۇن 1996-يىل 10-ئاينىڭ 1-كۈنىدىن باشلاپ يولغا قويۇلىدۇ.