( 1999 ـ يىل 10 ـ ئاينىڭ 31 ـ كۈنى 9 ـ نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ 12 ـ يىغىنىدا ماقۇللانغان، 2009 ـ يىل 8 ـ ئاينىڭ 27 ـ كۈنى 11 ـ نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلقنىڭ قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى 10 ـ يىغىنىنىڭ «بىر قىسىم قانۇنلارغا تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى قارارى»غا ئاساسەن 1 ـ قېتىم تۈزىتىلگەن، 2014 ـ يىل 8-ئاينىڭ 31 ـ كۈنىدىن 31 ـ كۈنىگىچە 12-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيىدا ئوتتۇرىغا قويۇلغان «‹ جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى سۇغۇرتىسى›غا تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدا »
قانۇن قاتارلىق بەش قانۇن توغرىسىدىكى قارار 2016-يىلى 11-ئاينىڭ 7-كۈنى 12-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى 24-يىغىنىنىڭ «< جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ تاشقى سودا قانۇنى > قاتارلىق 12 قانۇنغا تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى قارارى»غا ئاساسەن 3-قېتىم تۈزىتىلدى )

مۇندەرىجە

1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ

2-باب ھاۋارايى ئەسلىھەلىرىنى قۇرۇش ۋە باشقۇرۇش

3-باب مېتېئورولوگىيەلىك تەكشۈرۈش

4-باب مېتېئورولوگىيەلىك ئالدىن مەلۇمات ۋە ئاپەت خاراكتېرلىك ھاۋارايى سىگنالى

5-باب مېتېئورولوگىيەلىك ئاپەتتىن مۇداپىئەلىنىش

6-باب كىلىمات بايلىقىنى ئېچىش، پايدىلىنىش ۋە قوغداش

7-باب قانۇن جاۋابكارلىقى

8-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ

1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ

1-ماددا بۇ قانۇن مېتېئورولوگىيە ئىشلىرىنى راۋاجلاندۇرۇش، مېتېئورولوگىيە خىزمىتىنى قېلىپلاشتۇرۇش، مېتېئورولوگىيەلىك ئالدىن مەلۇماتنى توغرا، ۋاقتىدا ئېلان قىلىش، مېتېئورولوگىيە ئاپىتىدىن مۇداپىئەلىنىش، كىلىمات بايلىقىنى مۇۋاپىق ئېچىپ پايدىلىنىش ۋە قوغداش مەقسىتىدە، ئىقتىسادىي قۇرۇلۇش، دۆلەت مۇداپىئە قۇرۇلۇشى، ئىجتىمائىي تەرەققىيات ۋە خەلق تۇرمۇشىغا مېتېئورولوگىيەلىك مۇلازىمەت قىلىش مەقسىتىدە چىقىرىلدى.

2-ماددا جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى ساھەسى ۋە جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى باشقۇرۇشىدىكى باشقا دېڭىز تەۋەسىدە مېتېئورولوگىيەلىك تەكشۈرۈش، ئالدىن مەلۇمات بېرىش، مۇلازىمەت قىلىش ۋە مېتېئورولوگىيەلىك ئاپەتتىن مۇداپىئەلىنىش، كىلىمات بايلىقىدىن پايدىلىنىش، مېتېئورولوگىيە پەن-تېخنىكا تەتقىقاتى قاتارلىق پائالىيەتلەردە مۇشۇ قانۇنغا رىئايە قىلىش كېرەك.

3-ماددا مېتېئورولوگىيە ئىشلىرى ئىقتىسادىي قۇرۇلۇش، دۆلەت مۇداپىئەسى قۇرۇلۇشى، ئىجتىمائىي تەرەققىيات ۋە خەلق تۇرمۇشىدىكى ئۇل خاراكتېرلىك ئاممىۋى پاراۋانلىق ئىشى، مېتېئورولوگىيە خىزمىتىدە ئاممىۋى پاراۋانلىق مېتېئورولوگىيە مۇلازىمىتىنى بىرىنچى ئورۇنغا قويۇش كېرەك.

ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتى مېتېئورولوگىيە خىزمىتىگە بولغان رەھبەرلىك ۋە ماسلاشتۇرۇشنى كۈچەيتىپ، مېتېئورولوگىيە ئىشلىرىنى مەركەز ۋە يەرلىك تەڭ دەرىجىلىك خەلق ئىگىلىكى ۋە ئىجتىمائىي تەرەققىيات پىلانىغا، شۇنداقلا مالىيە خامچوتىغا كىرگۈزۈپ، ئۇنىڭ جەمئىيەتتىكى ئامما، ھۆكۈمەتنىڭ تەدبىر بەلگىلىشى ۋە ئىقتىسادىي تەرەققىياتقا مۇلازىمەت قىلىش ئىقتىدارىنى تولۇق جارى قىلدۇرۇشىغا كاپالەتلىك قىلىشى كېرەك.

ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى شۇ جاينىڭ ئىجتىمائىي-ئىقتىسادىي تەرەققىيات ئېھتىياجىغا ئاساسەن قۇرغان يەرلىك مېتېئورولوگىيە ئىشلىرى تۈرلىرىنىڭ سېلىنمىسىنى ئاساسلىقى شۇ دەرىجىلىك مالىيە ئۈستىگە ئالىدۇ.

مېتېئورولوگىيە ئىستانسىسى ئاممىۋى مەنپەئەتدارلىق مېتېئورولوگىيەسىگە ھەقسىز مۇلازىمەت قىلىشقا ھەقىقىي كاپالەتلىك قىلىش ئالدىنقى شەرتىدە، قانۇن بويىچە مېتېئورولوگىيە ھەقلىق مۇلازىمىتىنى قانات يايدۇرسا بولىدۇ.

4-ماددا ناھىيەلىك، شەھەرلىك مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتىغا قاراشلىق مېتېئورولوگىيە ئىستانسىسى پونكىتلىرى ئاساسلىقى يېزا ئىگىلىك ئىشلەپچىقىرىشىغا مۇلازىمەت قىلىشى، شۇ جاينىڭ يېزا ئىگىلىك ئىشلەپچىقىرىشىدا ئېھتىياجلىق بولغان ئاممىۋى پاراۋانلىق مېتېئورولوگىيە ئۇچۇر مۇلازىمىتىنى ۋاقتىدا، تەشەببۇسكارلىق بىلەن تەمىنلىشى كېرەك.

5-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتى پۈتۈن مەملىكەتنىڭ مېتېئورولوگىيە خىزمىتىگە مەسئۇل بولىدۇ.
يەرلىك ھەر دەرىجىلىك مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتلىرى يۇقىرى دەرىجىلىك مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتى ۋە شۇ دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ رەھبەرلىكىدە شۇ مەمۇرىي رايوننىڭ مېتېئورولوگىيە خىزمىتىگە مەسئۇل بولىدۇ.

گوۋۇيۈەننىڭ باشقا مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى ۋە ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ باشقا مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرىغا قاراشلىق مېتېئورولوگىيە ئىستانسىسى تەڭ دەرىجىلىك مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتىنىڭ مېتېئورولوگىيە خىزمىتىگە بولغان يېتەكچىلىكى، نازارەتچىلىكى ۋە ساھە باشقۇرۇشىنى قوبۇل قىلىشى كېرەك.

6-ماددا ھاۋارايى كەسپىي پائالىيىتى قىلىشتا، دۆلەت تۈزگەن ھاۋارايى تېخنىكا ئۆلچىمى، قائىدىسى ۋە قائىدىسىگە رىئايە قىلىش كېرەك.

7-ماددا دۆلەت مېتېئورولوگىيە پەن-تېخنىكا تەتقىقاتى، مېتېئورولوگىيە ئىلىم-پەن بىلىملىرىنى ئومۇملاشتۇرۇشقا ئىلھام ۋە مەدەت بېرىپ، مېتېئورولوگىيە ئىختىساسلىقلىرىنى يېتىشتۈرۈپ، ئىلغار مېتېئورولوگىيە پەن-تېخنىكىسىنى كېڭەيتىپ، مېتېئورولوگىيە پەن-تېخنىكىسى نەتىجىلىرىنى قوغدايدۇ، خەلقئارا مېتېئورولوگىيە ھەمكارلىقى ۋە ئالاقىسىنى كۈچەيتىدۇ، مېتېئورولوگىيە ئۇچۇر كەسپىنى راۋاجلاندۇرۇپ، مېتېئورولوگىيە خىزمىتى سەۋىيەسىنى ئۆستۈرىدۇ.

ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى ئاز سانلىق مىللەت رايونلىرى، چەت-يىراق نامرات رايونلار، جاپالىق رايونلار ۋە ئاراللاردىكى مېتېئورولوگىيە ئىستانسىسى پونكىتلىرىنىڭ قۇرۇلۇشى ۋە يۈرۈشۈشىگە كۆڭۈل بۆلۈشى ۋە مەدەت بېرىشى كېرەك.

مېتېئورولوگىيە خىزمىتىدە گەۋدىلىك تۆھپە قوشقان ئورۇن ۋە شەخسلەر مۇكاپاتلىنىدۇ.

8-ماددا چەت ئەل تەشكىلاتلىرى ۋە شەخسلىرى جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى تەۋەلىكىدىكى ۋە جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى باشقۇرۇشىدىكى باشقا دېڭىز تەۋەسىدە مېتېئورولوگىيەلىك پائالىيەت بىلەن شۇغۇللىنىشتا، گوۋۇيۈەننىڭ مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتىنىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلار بىلەن بىرلىكتە تەستىقىنى ئېلىشى شەرت.

2-باب ھاۋارايى ئەسلىھەلىرىنى قۇرۇش ۋە باشقۇرۇش

9-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتى مۇناسىۋەتلىك تارماقلارنى تەشكىللەپ مېتېئورولوگىيەلىك تەكشۈرۈش ئەسلىھەلىرى، مېتېئورولوگىيە ئۇچۇرىنى مەخسۇس يەتكۈزۈش ئەسلىھەلىرى، چوڭ تىپتىكى مېتېئورولوگىيە مەخسۇس تېخنىكىلىق جابدۇقلىرى قاتارلىق مۇھىم مېتېئورولوگىيە ئەسلىھەلىرى قۇرۇلۇشى يىرىك پىلانىنى تۈزۈپ، گوۋۇيۈەنگە تەستىقلاتقاندىن كېيىن يولغا قويۇشى كېرەك.
مېتېئورولوگىيە ئەسلىھەلىرى قۇرۇلۇشى يىرىك پىلانىنى تەڭشەش، تۈزىتىشتە، گوۋۇيۈەنگە تەستىقلىتىش شەرت.

مېتېئورولوگىيە ئەسلىھەلىرى قۇرۇلۇشى يىرىك پىلانىنى تۈزۈشتە، مۇۋاپىق ئورۇنلاشتۇرۇش، ئۈنۈملۈك پايدىلىنىش، ھازىر ۋە ئۇزاق مۇددەتلىك ئېھتىياجغا تەڭ ئېتىبار بېرىش پىرىنسىپىغا ئەمەل قىلىپ، تەكرار قۇرۇلۇش قىلىشتىن ساقلىنىش كېرەك.

10-ماددا مۇھىم مېتېئورولوگىيە ئەسلىھەلىرى قۇرۇلۇشى تۈرى مۇھىم مېتېئورولوگىيە ئەسلىھەلىرى قۇرۇلۇشىنىڭ يىرىك پىلانىدىكى تەلەپكە ئۇيغۇن بولۇشى ھەمدە تۈر تەۋسىيەنامىسى ۋە مۇمكىنچىلىك تەتقىقات دوكلاتى تەستىقلىنىشتىن بۇرۇن، گوۋۇيۈەننىڭ مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتى ياكى ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتىدىن پىكىر ئېلىشى كېرەك.

11-ماددا دۆلەت مېتېئورولوگىيە ئەسلىھەلىرىنى قانۇن بويىچە قوغدايدۇ، ھەرقانداق تەشكىلات ياكى شەخسنىڭ مېتېئورولوگىيە ئەسلىھەلىرىنى ئىگىلىۋېلىشىغا، بۇزۇۋېتىشىگە ياكى ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن يۆتكىۋېتىشىگە يول قويۇلمايدۇ.

مېتېئورولوگىيە ئەسلىھەلىرى تاقابىل تۇرغىلى بولمايدىغان ئەھۋال سەۋەبىدىن بۇزغۇنچىلىققا ئۇچرىغاندا، شۇ جايدىكى خەلق ھۆكۈمىتى جىددىي تەدبىر قوللىنىپ، كۈچ تەشكىللەپ ئەسلىگە كەلتۈرۈپ، مېتېئورولوگىيە ئەسلىھەلىرىنىڭ نورمال يۈرۈشۈشىگە ھەقىقىي كاپالەتلىك قىلىشى كېرەك.

12-ماددا ھەرقانداق تەشكىلات ياكى شەخسنىڭ قانۇن بويىچە تەستىقلاتماي تۇرۇپ، مېتېئورولوگىيە ئىستانسىسى پونكىتىنى يۆتكىۋېتىشىگە يول قويۇلمايدۇ؛
ھەقىقەتەن شەھەر يىرىك پىلانى ياكى دۆلەتنىڭ نۇقتىلىق قۇرۇلۇشىنى يولغا قويۇش سەۋەبىدىن، دۆلەتنىڭ تۈپ كىلىمات پونكىتى، ئاساسىي مېتېئورولوگىيە پونكىتىنى يۆتكەشكە توغرا كەلسە، گوۋۇيۈەننىڭ مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتىغا تەستىقلىتىش كېرەك؛
باشقا مېتېئورولوگىيە ئىستانسىسى پونكىتلىرىنى يۆتكەشكە توغرا كەلسە، ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتىغا تەستىقلىتىش كېرەك.
كۆچۈرۈش-قۇرۇش خىراجىتىنى قۇرۇلۇش قىلدۇرغۇچى ئورۇن ئۈستىگە ئالىدۇ.

13-ماددا مېتېئورولوگىيە مەخسۇس تېخنىكا جابدۇقلىرى گوۋۇيۈەننىڭ مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتى بەلگىلىگەن تېخنىكا تەلىپىگە ئۇيغۇن بولۇشى ھەمدە گوۋۇيۈەننىڭ مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتىنىڭ تەكشۈرۈشىدىن ئۆتكۈزۈلۈشى كېرەك؛
تەكشۈرۈلمىگەن ياكى تەكشۈرۈشتە لاياقەتسىز بولغانلارنى مېتېئورولوگىيە كەسپىدە ئىشلىتىشكە بولمايدۇ.

14-ماددا مېتېئورولوگىيە ئۆلچەم سايمانلىرىنى «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ئۆلچەش قانۇنى»دىكى ئالاقىدار بەلگىلىمىلەرگە ئاساسەن، مېتېئورولوگىيە ئۆلچىمىنى تەكشۈرۈش ئاپپاراتى تەكشۈرۈپ بېكىتىشى كېرەك.
تەكشۈرۈپ بېكىتىلمىگەن، تەكشۈرۈپ بېكىتىشتە لاياقەتسىز بولغان ياكى تەكشۈرۈپ بېكىتىش كۈچكە ئىگە مۇددىتىدىن ئېشىپ كەتكەن ھاۋارايى ئۆلچەش سايمانلىرىنى ئىشلىتىشكە بولمايدۇ.

گوۋۇيۈەننىڭ مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتى ۋە ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتى ئېھتىياجغا ئاساسەن مېتېئورولوگىيە ئۆلچەم ئەسۋابلىرىنى ئورناتسا بولىدۇ، ئۇلارنىڭ تۈرلۈك ئەڭ يۇقىرى ئۆلچەم ئەسۋابلىرى «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ئۆلچەش قانۇنى»دىكى بەلگىلىمە بويىچە، باھالاشتا لاياقەتلىك بولغاندىن كېيىن ئىشلىتىلسە بولىدۇ.

3-باب مېتېئورولوگىيەلىك تەكشۈرۈش

15-ماددا ھەر دەرىجىلىك مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتىغا قاراشلىق مېتېئورولوگىيە سۇپا پونكىتلىرى گوۋۇيۈەننىڭ مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتىنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە مېتېئورولوگىيەلىك تەكشۈرۈشى ھەمدە مۇناسىۋەتلىك مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتىغا مېتېئورولوگىيەلىك تەكشۈرۈش ماتېرىياللىرىنى جەملەپ تاپشۇرۇشى كېرەك.
يۇقىرى دەرىجىلىك مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتىنىڭ تەستىقىنى ئالماي تۇرۇپ، مېتېئورولوگىيەلىك تەكشۈرۈشنى توختىتىپ تۇرۇشقا بولمايدۇ.

گوۋۇيۈەننىڭ مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتى ۋە مۇناسىۋەتلىك يەرلىك مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتى دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە ئاساسىي مېتېئورولوگىيەلىك تەكشۈرۈش ماتېرىياللىرىنى مۇۋاپىق پەيتتە ئېلان قىلىشى كېرەك.

16-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ باشقا مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى ۋە ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ باشقا مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرىغا قاراشلىق مېتېئورولوگىيە ئىستانسىسى-پونكىتلىرى ھەم مېتېئورولوگىيەلىك تەكشۈرۈش بىلەن شۇغۇللىنىدىغان باشقا تەشكىلات ۋە شەخسلەر دۆلەتنىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىسى بويىچە گوۋۇيۈەننىڭ مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتى ياكى ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايون، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرنىڭ مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتى ئېرىشكەن مېتېئورولوگىيەلىك تەكشۈرۈپ ئۆلچەش ماتېرىياللىرىنى پېرېۋوت قىلىپ تاپشۇرۇشى كېرەك.

ھەر دەرىجىلىك مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتلىرى مېتېئورولوگىيە ماتېرىيالىدىن تەڭ پايدىلىنىش، ئورتاق پايدىلىنىش پىرىنسىپى بويىچە، دۆلەتنىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىسىگە ئاساسەن، مېتېئورولوگىيە خىزمىتى بىلەن شۇغۇللىنىدىغان باشقا ئاپپاراتلار بىلەن مۇناسىۋەتلىك مېتېئورولوگىيە ئۇچۇر ماتېرىياللىرىنى ئالماشتۇرۇشى كېرەك.

17-ماددا جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ئىچكى سۇ تەۋەلىكى، دېڭىز تەۋەلىكى ۋە جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى باشقۇرۇشىدىكى باشقا دېڭىز تەۋەلىكىدىكى دېڭىز بۇرغىلاش سۇپىلىرى ۋە جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ دۆلەت تەۋەلىكىگە ئىگە خەلقئارا ئاۋىياتسىيە لىنىيەسىدە ئۇچىدىغان ئاۋىياتسىيە ۋاسىتىلىرى، يىراق ئوكيان يۈرۈۋاتقان كېمە-پاراخوتلار دۆلەتنىڭ ئالاقىدار بەلگىلىمىسى بويىچە مېتېئورولوگىيەلىك تەكشۈرۈشى ھەمدە مېتېئورولوگىيەلىك تەكشۈرۈش ئۇچۇرىنى دوكلات قىلىشى كېرەك.

18-ماددا ئاساسىي مېتېئورولوگىيەلىك تەكشۈرۈش ماتېرىيالىدىن باشقا مېتېئورولوگىيەلىك چارلاش ماتېرىياللىرىنى مەخپىي تۇتۇشقا توغرا كەلسە، ئۇنىڭ مەخپىيەتلىك دەرىجىسىنى بېكىتىش، ئۆزگەرتىش ۋە يېشىش شۇنىڭدەك ئىشلىتىش «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ دۆلەت مەخپىيىتىنى ساقلاش قانۇنى»دىكى بەلگىلىمە بويىچە بولىدۇ.

19-ماددا دۆلەت مېتېئورولوگىيەلىك چارلاش مۇھىتىنى قانۇن بويىچە قوغدايدۇ، ھەرقانداق تەشكىلات ۋە شەخسنىڭ مېتېئورولوگىيەلىك كۆزىتىش مۇھىتىنى ئاسراش مەجبۇرىيىتى بار.

20-ماددا ھاۋارايىنى تەكشۈرۈش مۇھىتىغا خەۋپ يەتكۈزىدىغان تۆۋەندىكى قىلمىشلار مەنئى قىلىنىدۇ :

( 1 ) مېتېئورولوگىيەلىك تەكشۈرۈش مۇھىتىنى قوغداش دائىرىسىدە توسالغۇ نەرسە ئورنىتىش، پارتلىتىش ۋە تاش قېزىش؛

( 2 ) مېتېئورولوگىيەنى تەكشۈرۈش مۇھىتىنى قوغداش دائىرىسىدە مېتېئورولوگىيەلىك تەكشۈرۈش ئەسلىھەلىرىنىڭ خىزمەت ئۈنۈمىگە تەسىر يەتكۈزىدىغان يۇقىرى چاستوتىلىق ئېلېكتىر ماگنىت رادىياتسىيەسى قۇرۇلمىسى قۇرۇش؛

( 3 ) مېتېئورولوگىيەلىك تەكشۈرۈش مۇھىتىنى قوغداش دائىرىسىدە مېتېئورولوگىيەلىك تەكشۈرۈشكە تەسىر كۆرسىتىدىغان باشقا قىلمىشلار بىلەن شۇغۇللىنىش.

مېتېئورولوگىيەلىك تەكشۈرۈش-مۇھىت قوغداش دائىرىسىنى بېكىتىش ئۆلچىمىنى گوۋۇيۈەننىڭ مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتى بەلگىلەيدۇ.
ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى مېتېئورولوگىيەلىك تەكشۈرۈش مۇھىتىنى قوغداش دائىرىسىنى قانۇندا بەلگىلەنگەن ئۆلچەم بويىچە بېكىتىشى ھەمدە شەھەر يىرىك پىلانى ياكى كەنت-بازار يىرىك پىلانىغا كىرگۈزۈشى كېرەك.

21-ماددا يېڭىدىن سېلىش، كېڭەيتىش، ئۆزگەرتىپ قۇرۇشتا، مېتېئورولوگىيەلىك تەكشۈرۈش مۇھىتىغا خەۋپ يەتكۈزۈشتىن ساقلىنىش كېرەك؛
ھەقىقەتەن ساقلانغىلى بولمىسا، قۇرۇلۇش قىلغۇچى ئورۇن ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتىنىڭ ماقۇللۇقىنى ئالدىن ئېلىشى ھەمدە مۇناسىپ تەدبىر قوللانغاندىن كېيىن قۇرۇلۇش قىلسا بولىدۇ.

4-باب مېتېئورولوگىيەلىك ئالدىن مەلۇمات ۋە ئاپەت خاراكتېرلىك ھاۋارايى سىگنالى

22-ماددا دۆلەت ئاممىنىڭ ھاۋارايىدىن ئالدىن مەلۇمات بېرىشى ۋە ئاپەت خاراكتېرلىك ھاۋارايى سىگنالىنى بىرتۇتاش ئېلان قىلىش تۈزۈمىنى يولغا قويىدۇ.

ھەر دەرىجىلىك مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتىغا قاراشلىق مېتېئورولوگىيە ئىستانسىسى پونكىتلىرى مەسئۇلىيىتى بويىچە جەمئىيەتكە ئاممىۋى ھاۋارايىدىن ئالدىن مەلۇمات ۋە ئاپەت خاراكتېرلىك ھاۋارايىدىن ئاگاھلاندۇرۇش سىگنالى ئېلان قىلىشى ھەمدە ھاۋارايى ئۆزگىرىش ئەھۋالىغا ئاساسەن ۋاقتىدا تولۇقلىشى ياكى تۈزىتىشى كېرەك.
باشقا ھەرقانداق تەشكىلات ياكى شەخسنىڭ جەمئىيەتكە ئاممىۋى ھاۋارايىدىن ئالدىن مەلۇمات ۋە ئاپەت خاراكتېرلىك ھاۋارايىدىن ئاگاھلاندۇرۇش سىگنالى ئېلان قىلىشىغا يول قويۇلمايدۇ.

گوۋۇيۈەننىڭ باشقا مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى ۋە ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ باشقا مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرىغا قاراشلىق مېتېئورولوگىيە ئىستانسىسى شۇ سىستېما ئىشلىتىدىغان مەخسۇس ھاۋارايىدىن ئالدىن مەلۇماتنى ئېلان قىلسا بولىدۇ.

ھەر دەرىجىلىك مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتلىرى ۋە ئۇلارغا قاراشلىق مېتېئورولوگىيە ئىستانسىسى پونكىتلىرى ئاممىنىڭ ھاۋارايىدىن ئالدىن مەلۇمات ۋە ئاپەت خاراكتېرلىك ھاۋارايىدىن ئاگاھلاندۇرۇش سىگنالىنىڭ توغرىلىقى، ۋاقىتچانلىقى ۋە مۇلازىمەت سەۋىيەسىنى ئۆستۈرۈشى كېرەك.

23-ماددا ھەر دەرىجىلىك مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتلىرىغا قاراشلىق مېتېئورولوگىيە ئىستانسىسىلىرى ئېھتىياجغا قاراپ، يېزا ئىگىلىك ھاۋارايىدىن ئالدىن مەلۇمات، شەھەر مۇھىتى ھاۋارايىدىن ئالدىن سىگنال، ئوت ئاپىتى خەتىرىنىڭ ھاۋارايى دەرىجىسىدىن ئالدىن مەلۇمات قاتارلىق كەسپىي ھاۋارايىدىن ئالدىن مەلۇماتنى ئېلان قىلىشى ھەمدە ھەربىي مېتېئورولوگىيە تارمىقىغا ماسلىشىپ، دۆلەت مۇداپىئە قۇرۇلۇشىغا كېرەكلىك ھاۋارايى مۇلازىمىتى خىزمىتىنى ئىشلىشى كېرەك.

24-ماددا ھەر دەرىجىلىك رادىيو-تېلېۋىزىيە ئىستانسىسى پونكىتلىرى ۋە ئۆلكە دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى بېكىتكەن گېزىتلەر مەخسۇس ۋاقىت ياكى بەت ئاجرىتىپ، ھەر كۈنى ئاممىۋى ھاۋارايىدىن ئالدىن مەلۇمات ياكى ئاپەت خاراكتېرلىك ھاۋارايى سىگنالى تارقىتىشى ياكى بېسىشى كېرەك.

ھەر دەرىجىلىك مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتىغا قاراشلىق مېتېئورولوگىيە ئىستانسىسى پونكىتلىرى ئۆزى ئىشلىگەن ھاۋارايىدىن ئالدىن مەلۇمات پىروگراممىسىنىڭ سۈپىتىگە كاپالەتلىك قىلىشى كېرەك.

رادىيو-تېلېۋىزىيە تارقاتقۇچى ئورۇنلار ھاۋارايىدىن ئالدىن مەلۇمات پىروگراممىسى تارقىتىش ۋاقىت ئورۇنلاشتۇرۇشىنى ئۆزگەرتمەكچى بولسا، ئالدىن ئالاقىدار مېتېئورولوگىيە ئىستانسىسى پونكىتىنىڭ ماقۇللۇقىنى ئېلىشى كېرەك؛
دۆلەت ئىقتىسادى ۋە خەلق تۇرمۇشىغا ئېغىر، زور تەسىر كۆرسىتىش ئېھتىمالى بولغان ئاپەت خاراكتېرلىك ھاۋا رايى سىگنالى ۋە تولۇقلانغان، تۈزىتىلگەن ھاۋا رايى مەلۇماتىنى ۋاقتىدا كۆپەيتىش ياكى قىستۇرۇپ قويۇش كېرەك.

25-ماددا رادىيو، تېلېۋىزىيە، گېزىت، تېلېگراف قاتارلىق تاراتقۇلار جەمئىيەتكە مېتېئورولوگىيەلىك ئالدىن مەلۇمات ۋە ئاپەت خاراكتېرلىك ھاۋارايى سىگنالى تارقىتىشتا، مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتىغا قاراشلىق مېتېئورولوگىيە ئىستانسىسى تەمىنلىگەن مۇۋاپىق پەيتتىكى مېتېئورولوگىيە ئۇچۇرىنى ئىشلىتىشى ھەمدە ئېلان قىلغان ۋاقىت ۋە مېتېئورولوگىيە ئىستانسىسى پونكىتىنىڭ نامىنى ئېنىق يېزىشى شەرت.
مېتېئورولوگىيە ئۇچۇرىنى تارقىتىش ئارقىلىق ئېرىشكەن پايدىنىڭ بىر قىسمىنى ئېلىپ مېتېئورولوگىيە ئىشلىرىنىڭ تەرەققىياتىغا مەدەت بېرىش كېرەك.

26-ماددا ئۇچۇر كەسپى تارمىقى مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتى بىلەن زىچ ماسلىشىپ، مېتېئورولوگىيە خەۋەرلىشىشىنىڭ راۋانلىقىغا ھەقىقىي كاپالەتلىك قىلىپ، مېتېئورولوگىيە مەلۇماتى، مېتېئورولوگىيە ئالدىن مەلۇماتى ۋە ئاپەت خاراكتېرلىك ھاۋارايى سىگنالىنى توغرا، ۋاقتىدا يەتكۈزۈشى كېرەك.

مېتېئورولوگىيە-رادىيو مەخسۇس قانىلى ۋە سىگنال يولىنى دۆلەت قوغدايدۇ، ھەرقانداق تەشكىلات ياكى شەخسنىڭ ئىگىلىۋېلىشىغا ۋە كاشىلا قىلىشىغا يول قويۇلمايدۇ.

5-باب مېتېئورولوگىيەلىك ئاپەتتىن مۇداپىئەلىنىش

27-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتى مېتېئورولوگىيەلىك ئاپەتنى كۆزىتىش-ئۆلچەش، سىگنال بېرىش سىستېمىسى قۇرۇلۇشىنى كۈچەيتىپ، مۇناسىۋەتلىك تارماقلارنى تەشكىللەپ مېتېئورولوگىيەلىك ئاپەتتىن مۇداپىئەلىنىش يىرىك پىلانى تۈزۈشى ھەمدە ئۈنۈملۈك تەدبىر قوللىنىپ، مېتېئورولوگىيەلىك ئاپەتنىڭ ئالدىنى ئېلىش ئىقتىدارىنى ئۆستۈرۈشى كېرەك.
مۇناسىۋەتلىك تەشكىلات ۋە شەخسلەر خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ قوماندانلىقى ۋە ئورۇنلاشتۇرۇشىغا بويسۇنۇپ، مېتېئورولوگىيەلىك ئاپەتتىن مۇداپىئەلىنىش خىزمىتىنى ياخشى ئىشلىشى كېرەك.

28-ماددا ھەر دەرىجىلىك مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتلىرى ئېغىر، زور ئاپەت خاراكتېرلىك ھاۋارايىنى رايون، تارماق ھالقىپ بىرلەشمە كۆزىتىش-ئۆلچەش، ئالدىن مەلۇمات بېرىش خىزمىتىنى تەشكىللەپ، مېتېئورولوگىيەلىك ئاپەتتىن مۇداپىئەلىنىش تەدبىرىنى ۋاقتىدا ئوتتۇرىغا قويۇشى ھەمدە ئېغىر، زور مېتېئورولوگىيەلىك ئاپەتنى باھالاپ، شۇ دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ مېتېئورولوگىيەلىك ئاپەتنىڭ ئالدىنى ئېلىشنى تەشكىللىشىنى تەدبىر بەلگىلەش ئاساسى بىلەن تەمىنلىشى كېرەك.

ھەر دەرىجىلىك مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتىغا قاراشلىق مېتېئورولوگىيە ئىستانسىسى پونكىتلىرى شۇ جايدىكى ئاپەت خاراكتېرلىك ھاۋارايىنى كۆزىتىش-ئۆلچەش ۋە ئالدىن مەلۇمات بېرىشنى كۈچەيتىشى ھەمدە ئالاقىدار مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتىغا ۋاقتىدا دوكلات قىلىشى كېرەك.
باشقا مۇناسىۋەتلىك تارماقلارغا قاراشلىق مېتېئورولوگىيە سۇپا-پونكىتلىرى ۋە ئاپەت خاراكتېرلىك ھاۋارايىنى كۆزىتىپ ئۆلچەش، ئالدىن مەلۇمات بېرىشكە مۇناسىۋەتلىك ئورۇنلار مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتىنى مېتېئورولوگىيەلىك ئاپەتنى كۆزىتىش-ئۆلچەش، ئالدىن سىگنال بېرىشتە ئېھتىياجلىق مېتېئورولوگىيەلىك تەكشۈرۈش ئۇچۇرى ۋە مۇناسىۋەتلىك سۇ ئەھۋالى، بوران-چاپقۇن قاتارلىق كۆزىتىش-ئۆلچەش ئۇچۇرلىرى بىلەن ۋاقتىدا تەمىنلىشى كېرەك.

29-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى مېتېئورولوگىيەلىك ئاپەتتىن مۇداپىئەلىنىش ئېھتىياجىغا ئاساسەن، مېتېئورولوگىيەلىك ئاپەتنىڭ ئالدىنى ئېلىش لايىھەسى تۈزۈشى ھەمدە مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتى تەمىنلىگەن مېتېئورولوگىيە ئۇچۇرىغا ئاساسەن، مېتېئورولوگىيەلىك ئاپەتتىن مۇداپىئەلىنىش لايىھەسىنى تەشكىللەپ يولغا قويۇپ، مېتېئورولوگىيە ئاپەتتىن ساقلىنىشى ياكى ئۇنى ئازايتىشى كېرەك.

30-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتى ھاۋارايىغا سۈنئىي تەسىر كۆرسىتىش خىزمىتىگە بولغان رەھبەرلىكنى كۈچەيتىشى ھەمدە ئەمەلىي ئەھۋالغا ئاساسەن، ھاۋاغا سۈنئىي تەسىر كۆرسىتىش خىزمىتىنى تەشكىللىك، پىلانلىق قانات يايدۇرۇشى كېرەك.

گوۋۇيۈەننىڭ مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتى پۈتۈن مەملىكەتنىڭ ھاۋارايىغا سۈنئىي تەسىر كۆرسىتىش خىزمىتىنى باشقۇرۇش ۋە ئۇنىڭغا يېتەكچىلىك قىلىشنى كۈچەيتىشى كېرەك.
يەرلىك ھەر دەرىجىلىك مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتلىرى ھاۋارايىغا سۈنئىي تەسىر كۆرسىتىش مەشغۇلات لايىھەسىنى تۈزۈشى ھەمدە شۇ دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ رەھبەرلىكى ۋە ماسلاشتۇرۇشى ئارقىسىدا، ھاۋارايىغا سۈنئىي زەربە بېرىش مەشغۇلاتىنى باشقۇرۇشى، يېتەكچىلىك قىلىشى ۋە تەشكىللەپ يولغا قويۇشى كېرەك.
مۇناسىۋەتلىك تارماقلار مەسئۇلىيىتى ۋە ئىش تەقسىماتى بويىچە، مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتىغا ماسلىشىپ، ھاۋارايىغا سۈنئىي تەسىر كۆرسىتىشكە مۇناسىۋەتلىك خىزمەتلەرنى ياخشى ئىشلىشى كېرەك.

ھاۋارايىغا سۈنئىي تەسىر كۆرسىتىش مەشغۇلاتىنى قىلغۇچىلار ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتى بەلگىلىگەن شەرتنى ھازىرلىشى ھەمدە گوۋۇيۈەننىڭ مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتىنىڭ تەلىپىگە ئۇيغۇن كېلىدىغان تېخنىكىلىق ئۆلچەمدىكى مەشغۇلات ئۈسكۈنىلىرىنى ئىشلىتىشى، مەشغۇلات قائىدىسىگە رىئايە قىلىشى شەرت.

31-ماددا ھەر دەرىجىلىك مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتلىرى چاقماق ئاپىتىدىن مۇداپىئەلىنىش خىزمىتىنى تەشكىللەپ باشقۇرۇشنى كۈچەيتىشى ھەمدە مۇناسىۋەتلىك تارماقلار بىلەن بىرلىكتە چاقماق سوقۇۋېتىش ئېھتىمالى بولغان ئىمارەت، قۇرۇلما ۋە باشقا ئەسلىھەلەرنى ئورنىتىشتىكى چاقماق ئاپىتىدىن مۇداپىئەلىنىش قۇرۇلمىسىنى تەكشۈرۈش خىزمىتىگە يېتەكچىلىك قىلىشى كېرەك.

ئورنىتىلغان چاقماق ئاپىتىدىن مۇداپىئەلىنىش قۇرۇلمىسى گوۋۇيۈەننىڭ مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتى بەلگىلىگەن ئىشلىتىش تەلىپىگە ئۇيغۇن بولۇشى كېرەك.

6-باب كىلىمات بايلىقىنى ئېچىش، پايدىلىنىش ۋە قوغداش

32-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتى پۈتۈن مەملىكەتتىكى كىلىمات بايلىقىنى ئۇنىۋېرسال تەكشۈرۈش، رايون ئايرىش خىزمىتىگە مەسئۇل بولۇپ، كىلىماتنى كۆزىتىپ ئۆلچەش، تەھلىل قىلىش، باھالاشقا تەشكىللەيدۇ ھەمدە كىلىماتنىڭ ناچارلىشىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىش ئېھتىمالى بولغان ئاتموسفېرا تەركىبىنى كۆزىتىپ ئۆلچەپ، مەملىكەتلىك كىلىمات ئەھۋالى ئاخباراتىنى قەرەللىك ئېلان قىلىدۇ.

33-ماددا ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى شۇ رايوننىڭ كىلىمات بايلىقى ئالاھىدىلىكىگە ئاساسەن، كىلىمات بايلىقىنى ئېچىپ پايدىلىنىش يۆنىلىشى ۋە قوغداشنىڭ مۇھىم نۇقتىسىنى پىلانلىشى كېرەك.

يەرلىك ھەر دەرىجىلىك مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتلىرى شۇ دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ يىرىك پىلانىغا ئاساسەن، شۇ دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتى ۋە تەڭ دەرىجىلىك مۇناسىۋەتلىك تارماقلارغا كىلىمات بايلىقىدىن پايدىلىنىش، ئۇنى قوغداش ۋە كىلىمات بايلىقىنى رايونغا ئايرىش، كېڭەيتىش ۋە قوللىنىش قاتارلىق نەتىجىلەر توغرىسىدا تەكلىپ بېرىشى كېرەك.

34-ماددا ھەر دەرىجىلىك مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتلىرى شەھەر يىرىك پىلانى، دۆلەتنىڭ نۇقتىلىق قۇرۇلۇشى، مۇھىم، زور رايون خاراكتېرلىك ئىقتىسادىي تەرەققىيات تۈرلىرى ۋە چوڭ تىپتىكى قۇياش ئېنېرگىيەسى، شامال ئېنېرگىيەسى قاتارلىق كىلىمات بايلىقىنى ئېچىپ پايدىلىنىش تۈرلىرىنى كىلىمات مۇمكىنچىلىكىنى دەلىللەشكە تەشكىللىشى كېرەك.

ئاتموسفېرا مۇھىت تەسىرىنى باھالاش سالاھىيىتىگە ئىگە ئورۇنلار قۇرۇلۇش تۈرىنىڭ ئاتموسفېرا مۇھىت تەسىرىنى باھالىغاندا، دۆلەتنىڭ مېتېئورولوگىيە تېخنىكا ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن كېلىدىغان مېتېئورولوگىيە ماتېرىياللىرىنى ئىشلىتىشى كېرەك.

7-باب قانۇن جاۋابكارلىقى

35-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، تۆۋەندىكى قىلمىشلارنىڭ بىرىنى سادىر قىلغانلارنى مۇناسىۋەتلىك مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتى ھوقۇق دائىرىسى بويىچە قانۇنغا خىلاپ قىلمىشىنى توختىتىشقا بۇيرۇيدۇ، بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە ئەسلىي ھالىتىگە كەلتۈرۈپ بېرىدۇ ياكى باشقا قۇتقۇزۇش تەدبىرى قوللىنىدۇ، قوشۇمچە 50 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويسا بولىدۇ؛
زىيان سالغانلار قانۇن بويىچە تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئالىدۇ؛
جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ :

( 1 ) مېتېئورولوگىيە ئەسلىھەلىرىنى ئىگىلىۋالغان، بۇزۇۋەتكەن ياكى تەستىقلاتماي تۇرۇپ ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن يۆتكىۋەتكەنلەر؛

( 2 ) مېتېئورولوگىيەلىك تەكشۈرۈش-مۇھىت قوغداش دائىرىسىدە مېتېئورولوگىيەلىك تەكشۈرۈشكە دائىر مۇھىت پائالىيىتى بىلەن شۇغۇللانغانلار.

مېتېئورولوگىيەلىك تەكشۈرۈش-مۇھىت قوغداش دائىرىسىدە يەر ئىگىلەشنى قانۇنغا خىلاپ ھالدا تەستىقلىغان ياكى يېڭىدىن سېلىنغان يەر ياكى باشقا ئەسلىھەلەرنى قانۇنسىز ئىگىلىۋالغانلارغا «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ شەھەر-يېزا يىرىك پىلانى قانۇنى»ياكى «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيتىنىڭ يەر باشقۇرۇش قانۇنى»دىكى مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىلەر بويىچە جازا بېرىلىدۇ.

36-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، تېخنىكا تەلىپىگە ئۇيغۇن كەلمەيدىغان مېتېئورولوگىيە مەخسۇس تېخنىكا جابدۇقلىرىنى ئىشلىتىپ خەۋپ كەلتۈرۈپ چىقارغانلارنى مۇناسىۋەتلىك مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتى ھوقۇق دائىرىسى بويىچە تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، ئاگاھلاندۇرۇش جازاسى بېرىدۇ، قوشۇمچە 50 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويسا بولىدۇ.

37-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئىشلىتىش تەلىپىگە ئۇيغۇن كەلمەيدىغان چاقماق ئاپىتىدىن مۇداپىئەلىنىش قۇرۇلمىسىنى ئورناتقانلارنى مۇناسىۋەتلىك مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، ئاگاھلاندۇرۇش بېرىدۇ.
ئىشلىتىش تەلىپىگە ئۇيغۇن كەلمەيدىغان چاقماق ئاپىتىدىن مۇداپىئەلىنىش قۇرۇلمىسىنى ئىشلىتىپ باشقىلارغا زىيان سالغانلار قانۇن بويىچە تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئالىدۇ.

38-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، تۆۋەندىكى قىلمىشلارنىڭ بىرىنى سادىر قىلغانلارنى مۇناسىۋەتلىك مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتى ھوقۇق دائىرىسىدە تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، ئاگاھلاندۇرۇش بېرىدۇ، قوشۇمچە 50 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويسا بولىدۇ :

( 1 ) جەمئىيەتكە ئاممىۋى ھاۋارايىدىن ئالدىن مەلۇمات، ئاپەت خاراكتېرلىك ھاۋا رايىدىن ئاگاھلاندۇرۇش سىگنالىنى قانۇنسىز ئېلان قىلغانلار؛

( 2 ) رادىيو، تېلېۋىزىيە، گېزىت، تېلېگراف قاتارلىق تاراتقۇلار جەمئىيەتكە ئاممىۋى ھاۋارايىدىن ئالدىن مەلۇمات، ئاپەت خاراكتېرلىك ھاۋارايى سىگنالىنى تارقىتىدىغان، مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتىغا قاراشلىق مېتېئورولوگىيە ئىستانسىسى تەمىنلىگەن مۇۋاپىق ھاۋارايى ئۇچۇرىنى ئىشلەتمەيدىغانلار؛

( 3 ) ئاتموسفېرا مۇھىت تەسىرىنى باھالاش بىلەن شۇغۇللىنىدىغان ئورۇنلار قۇرۇلۇش تۈرىدە ئاتموسفېرا مۇھىت تەسىرىنى باھالىغاندا ئىشلەتكەن مېتېئورولوگىيە ماتېرىياللىرى دۆلەتنىڭ مېتېئورولوگىيە تېخنىكا ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن كەلمىسە.

39-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتى بەلگىلىگەن شەرتنى ھازىرلىماي تۇرۇپ، ھاۋارايىغا سۈنئىي تەسىر كۆرسىتىش مەشغۇلاتى قىلغانلار ياكى ھاۋارايىغا سۈنئىي تۈرتكە بولۇش مەشغۇلاتىدا گوۋۇيۈەننىڭ مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتىنىڭ تەلىپىگە ئۇيغۇن كەلمەيدىغان تېخنىكا ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن كەلمەيدىغان مەشغۇلات ئۈسكۈنىلىرىنى ئىشلەتكەنلەرنى مۇناسىۋەتلىك مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتى ھوقۇق دائىرىسىدە تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ،
ئاگاھلاندۇرۇش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 100 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلسا بولىدۇ؛
باشقىلارغا زىيان سالغانلار قانۇن بويىچە تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئالىدۇ؛
جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

40-ماددا ھەر دەرىجىلىك مېتېئورولوگىيە مەسئۇل ئاپپاراتلىرى ۋە ئۇلارغا قاراشلىق مېتېئورولوگىيە ئىستانسىسىلىرىنىڭ خادىملىرىدىن خىزمەتتە بىپەرۋالىق قىلىپ، ئاممىنىڭ ھاۋارايىدىن ئالدىن مەلۇماتى، ئاپەت خاراكتېرلىك ھاۋارايىدىن ئاگاھلاندۇرۇش سىگنالىنى، شۇنىڭدەك ئەسلىي ھاۋارايىنى تەكشۈرۈش ماتېرىيالىنى يوقىتىپ قويۇش ياكى بۇزۇۋېتىش، ھاۋارايى ماتېرىيالىنى ياسىۋېلىش قاتارلىق ھادىسىلەرنى كەلتۈرۈپ چىقارغانلىرىغا قانۇن بويىچە مەمۇرىي چارە كۆرۈلىدۇ؛
دۆلەت مەنپەئىتى ۋە خەلقنىڭ ھاياتى، مال-مۈلكىنى زور زىيانغا ئۇچرىتىپ جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلەر قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

8-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ

41-ماددا بۇ قانۇندىكى تۆۋەندىكى سۆزلەرنىڭ مەنىسى :

( 1 ) مېتېئورولوگىيە ئەسلىھەسى مېتېئورولوگىيەلىك تەكشۈرۈش ئەسلىھەسى، مېتېئورولوگىيە ئۇچۇرىنى مەخسۇس يەتكۈزۈش ئەسلىھەسى، چوڭ تىپتىكى مېتېئورولوگىيە مەخسۇس تېخنىكا جابدۇقى قاتارلىقلارنى كۆرسىتىدۇ.

( 2 ) مېتېئورولوگىيەلىك تەكشۈرۈش پەن-تېخنىكا ۋاسىتىسىدىن پايدىلىنىپ، ئاتموسفېرا ۋە يەر قاتلىمىغا يېقىن ئاتموسفېرا فىزىكىلىق جەريانى، ھادىسە ۋە ئۇنىڭ خىمىيەلىك خۇسۇسىيىتى قاتارلىقلارنى سىستېمىلىق كۆزىتىش ۋە ئۆلچەشنى كۆرسىتىدۇ.

( 3 ) مېتېئورولوگىيەلىك تەكشۈرۈش مۇھىتى تۈرلۈك كاشىلىلاردىن ساقلىنىپ، مېتېئورولوگىيەلىك تەكشۈرۈپ ئۆلچەش ئەسلىھەلىرىنىڭ مېتېئورولوگىيەلىك تەكشۈرۈشنى تەكشۈرۈش ئۇچۇرىغا توغرا ئېرىشىشىگە كاپالەتلىك قىلىشتا زۆرۈر بولغان ئەڭ كىچىك ئارىلىقتىن تەركىب تاپقان مۇھىت بوشلۇقىنى كۆرسىتىدۇ.

( 4 ) مېتېئورولوگىيەلىك ئاپەت تەيفېڭ بورىنى، قارا يامغۇر ( قار )، سوغۇق ئېقىم، بوران ( قۇم-بوران )، تۆۋەن تېمپېراتۇرا، يۇقىرى تېمپېراتۇرا، قۇرغاقچىلىق، گۈلدۈرماما، مۆلدۈر، قىروۋ ئۈششۈكى ۋە تۇمان قاتارلىقلار كەلتۈرۈپ چىقارغان ئاپەتنى كۆرسىتىدۇ.

( 5 ) ھاۋارايىغا سۈنئىي تەسىر كۆرسىتىش مېتېئورولوگىيەلىك ئاپەتتىن ساقلىنىش ياكى ئۇنى ئازايتىش، كىلىمات بايلىقىدىن مۇۋاپىق پايدىلىنىش، مۇۋاپىق شارائىتتا پەن-تېخنىكا ۋاسىتىسى ئارقىلىق قىسمەن ئاتموسفېرانىڭ فىزىكىلىق، خىمىيەلىك جەريانىغا سۈنئىي تەسىر كۆرسىتىپ، قار-يامغۇرنى كۆپەيتىش، مۆلدۈردىن مۇداپىئەلىنىش، يامغۇرنى يوقىتىش، تۇماننى يوقىتىش، قىروۋدىن مۇداپىئەلىنىش قاتارلىق مەقسەتلەرنى ئىشقا ئاشۇرۇشنى كۆرسىتىدۇ.

42-ماددا مېتېئورولوگىيە ئىستانسىسى-پونكىتى ۋە مېتېئورولوگىيە ھەقلىق مۇلازىمىتىنى قانات يايدۇرىدىغان باشقا ئورۇنلارنىڭ مېتېئورولوگىيە ھەقلىق مۇلازىمىتى قىلىش دائىرىسى، تۈرى، ھەق ئېلىش قاتارلىق كونكرېت باشقۇرۇش چارىلىرىنى گوۋۇيۈەن مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە ئاساسەن بەلگىلەيدۇ.

43-ماددا جۇڭگو خەلق ئازادلىق ئارمىيەسىنىڭ مېتېئورولوگىيە خىزمىتىنى باشقۇرۇش چارىسىنى مەركىزىي ھەربىي كومىتېت چىقىرىدۇ.

44-ماددا جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى تۈزگەن ياكى قاتناشقان ھاۋارايى پائالىيىتىگە مۇناسىۋەتلىك خەلقئارا شەرتنامىلەردە مۇشۇ قانۇنغا ئوخشاش بولمىغان بەلگىلىمە بولسا، شۇ خەلقئارا شەرتنامىدىكى بەلگىلىمىلەر بويىچە بولىدۇ؛
لېكىن، جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى ساقلاپ قېلىشنى ئېلان قىلغان ماددىلار بۇنىڭ سىرتىدا.

45-ماددا بۇ قانۇن 2000-يىل 1-ئاينىڭ 1-كۈنىدىن باشلاپ يولغا قويۇلىدۇ.
1994-يىل 8-ئاينىڭ 18-كۈنى گوۋۇيۈەن ئېلان قىلغان «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ مېتېئورولوگىيە نىزامى»بىرلا ۋاقىتتا بىكار قىلىنىدۇ.