( 2021-يىلى 8-ئاينىڭ 20-كۈنى 13-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ 30-يىغىنىدا ماقۇللاندى )

مۇندەرىجە

1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ

2-باب رېۋىزورلارنىڭ مەسئۇلىيىتى، مەجبۇرىيىتى ۋە ھوقۇقى

3-باب رېۋىزورلارنىڭ شەرتى ۋە تاللاپ ئىشلىتىشى

4-باب رېۋىزورلارنى تەيىنلەش ۋە قالدۇرۇش

5-باب رېۋىزورلارنى باشقۇرۇش

6-باب رېۋىزورلارنى سىناش ۋە مۇكاپاتلاش

7-باب رېۋىزورلارنىڭ نازارەت قىلىشى ۋە جازاسى

8-باب رېۋىزورلارنىڭ كەسپىي كاپالىتى

9-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ

1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ

1-ماددا بۇ قانۇن رېۋىزورلارنى باشقۇرۇش ۋە نازارەت قىلىشنى كۈچەيتىش، رېۋىزورلارنىڭ مەسئۇلىيىتىنى قانۇن بويىچە ئادا قىلىشىغا كاپالەتلىك قىلىش، رېۋىزونېرلارنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىنى قوغداش، يۇقىرى ساپالىق، كەسىپلەشكەن رېۋىزورلار قوشۇنى قۇرۇلۇشىنى ئالغا سىلجىتىش، رېۋىزىيە خىزمىتىنىڭ قېلىپلىشىشى، قانۇنچىللىشىشىنى ئالغا سىلجىتىش مەقسىتىدە، ئاساسىي قانۇن ۋە «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ رېۋىزىيە قانۇنى»غا ئاساسەن چىقىرىلدى.

2-ماددا رېۋىزورلارنى باشقۇرۇش ۋە نازارەت قىلىشتا جۇڭگو كوممۇنىستىك پارتىيەسىنىڭ رەھبەرلىكىدە چىڭ تۇرۇلدى، ماركسىزم-لېنىنىزم، ماۋ زېدۇڭ ئىدىيەسى، دېڭ شياۋپىڭ نەزەرىيەسى، «ئۈچكە ۋەكىللىك قىلىش»مۇھىم ئىدىيەسى، ئىلمىي تەرەققىيات قارىشى، شى جىنپىڭ يېڭى دەۋر جۇڭگوچە سوتسىيالىزم ئىدىيەسىنى يېتەكچى قىلىشتا چىڭ تۇرۇلدى، كادىرلارنى پارتىيە باشقۇرۇش پىرىنسىپىدا چىڭ تۇرۇلدى، رېۋىزورلارنىڭ بۇرچ تۇيغۇسى، مەسئۇلىيەت تۇيغۇسى، شان-شەرەپ تۇيغۇسى كۈچەيتىلدى،
سادىق، پاك، مەسئۇلىيەتچان رېۋىزورلار قوشۇنىنى قۇرۇپ چىقىش كېرەك.

3-ماددا رېۋىزورلار تۆۋەندىكى خادىملارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ :

( 1 ) ھەر دەرىجىلىك رېۋىزىيە كومىتېتلىرىنىڭ مۇدىرلىرى، مۇئاۋىن مۇدىرلىرى، ئەزالىرى؛

( 2 ) ھەر دەرىجىلىك رېۋىزىيە كومىتېتى ئورگانلىرىدىكى رېۋىزىيە خادىملىرى؛

( 3 ) ھەر دەرىجىلىك رېۋىزىيە كومىتېتلىرى جۇڭگو كوممۇنىستىك پارتىيەسى ئورگىنى، دۆلەت ئورگىنى، قانۇن-نىزاملاردا ئاممىۋى ئىشلارنى باشقۇرىدىغان تەشكىلات ۋە ئورۇنغا، شۇنىڭدەك تەۋەلىكىدىكى مەمۇرىي رايون قاتارلىق رېۋىزىيە ئاپپاراتلىرىدىكى رېۋىزىيە خادىملىرى، رېۋىزىيە مەخسۇس خادىملىرىنى تۇرۇشقا ئەۋەتكەن ياكى ئۇنىڭغا ھاۋالە قىلغان بولسا؛

( 4 ) رېۋىزىيە ھوقۇقىنى قانۇن بويىچە يۈرگۈزىدىغان باشقا رېۋىزىيە ئاپپاراتلىرىدىكى رېۋىزىيە خادىملىرى.

ھەر دەرىجىلىك رېۋىزىيە كومىتېتلىرى دۆلەت كارخانىلىرىغا تۇرۇشقا ئەۋەتكەن رېۋىزىيە ئاپپاراتلىرىنىڭ خادىملىرى، رېۋىزىيە مەخسۇس خادىملىرى، شۇنىڭدەك دۆلەت كارخانىلىرىدىكى رېۋىزىيە ھوقۇقىنى قانۇن بويىچە يۈرگۈزىدىغان باشقا رېۋىزىيە ئاپپاراتلىرىنىڭ خادىملىرىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇشتا مۇشۇ قانۇندىكى مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىلەر ئىجرا قىلىنسا بولىدۇ.

4-ماددا رېۋىزورلار سادىق، قەتئىي بولۇشى، مەسئۇلىيەتنى زىممىسىگە ئېلىشى، مەسئۇلىيىتىنى تولۇق ئادا قىلىشى، پاك-دۇرۇس بولۇشى، قاتتىق تەلەپچان، ئىستىلى ياخشى، چىرىكلىشىشنى رەت قىلىش، ئۆزگىرىپ كېتىشنىڭ ئالدىنى ئېلىشنىڭ ئۈلگىلىرىدىن بولۇشى كېرەك.

5-ماددا رېۋىزورلار ئاساسىي قانۇن ۋە قانۇنلارنىڭ ئىززەت-ھۆرمىتى ۋە نوپۇزىنى قوغدىشى، پاكىتنى ئاساس، قانۇننى ئۆلچەم قىلىپ، مەسئۇلىيىتىنى ئوبيېكتىپ، ئادىل ئادا قىلىشى، دەۋالاشقۇچىلارنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىنى كاپالەتلەندۈرۈشى كېرەك.

6-ماددا رېۋىزورلار مەسئۇلىيىتىنى بەلگىلەنگەن ھوقۇق دائىرىسى ۋە تەرتىپكە قاتتىق ئەمەل قىلغان ھالدا ئادا قىلىشى، دېموكراتىك مەركەزلەشتۈرۈش تۈزۈمىدە چىڭ تۇرۇشى، مۇھىم، زور ئىشلارنى كوللېكتىپ تەتقىق قىلىشى كېرەك.

7-ماددا رېۋىزىيە ئورگانلىرى رېۋىزورلارغا بولغان نازارەتچىلىك تۈزۈمى ۋە مېخانىزمىنى ئورنىتىپ ۋە مۇكەممەللەشتۈرۈپ، ھوقۇقنىڭ قاتتىق چەكلىنىپ تۇرۇشىغا ھەقىقىي كاپالەتلىك قىلىشى كېرەك.

رېۋىزورلار تەشكىلىي نازارەتچىلىك ۋە دېموكراتىك نازارەتچىلىك، ئىجتىمائىي نازارەتچىلىك، ئاممىۋى پىكىر نازارەتچىلىكىنى ئاڭلىق قوبۇل قىلىشى كېرەك.

8-ماددا رېۋىزورلارنىڭ قانۇن بويىچە مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلىشى قانۇندا قوغدىلىدۇ، مەمۇرىي ئورگانلار، ئىجتىمائىي تەشكىلاتلار ۋە شەخسلەرنىڭ ئارىلىشىشىغا ئۇچرىمايدۇ.

2-باب رېۋىزورلارنىڭ مەسئۇلىيىتى، مەجبۇرىيىتى ۋە ھوقۇقى

9-ماددا رېۋىزورلار تۆۋەندىكى مەسئۇلىيەتنى قانۇن بويىچە ئادا قىلىدۇ :

( 1 ) ھۆكۈمەت خادىملىرىغا قارىتا پاكلىق تەربىيەسىنى قانات يايدۇرۇش؛

( 2 ) ھۆكۈمەت خادىملىرىنىڭ ۋەزىپىسىنى قانۇن بويىچە ئادا قىلىش، ھوقۇقنى ئادىل ئىشلىتىش، ھۆكۈمەت ئىشىدا پاك بولۇش، كەسىپ بىلەن شۇغۇللىنىش، شۇنىڭدەك ئەخلاق-پەزىلىتىنى نازارەت قىلىش، تەكشۈرۈش؛

( 3 ) قانۇندا رېۋىزىيە ئورگىنىنىڭ باشقۇرۇش تەۋەلىكىدە بولىدىغانلىقى بەلگىلەنگەن ۋەزىپىگە مۇناسىۋەتلىك قانۇنغا خىلاپ قىلمىشلار ۋە ۋەزىپىگە مۇناسىۋەتلىك جىنايەتنى تەكشۈرۈش؛

( 4 ) نازارەت قىلىش، تەكشۈرۈش نەتىجىسىگە ئاساسەن، بېجىرىلگەن رېۋىزىيە ئىشلىرىغا قارىتا بىر تەرەپ قىلىش پىكرىنى ئوتتۇرىغا قويۇش؛

( 5 ) چىرىكلىككە قارشى تۇرۇش بويىچە خەلقئارا ھەمكارلىق جەھەتتىكى خىزمەتلەرنى قانات يايدۇرۇش؛

( 6 ) قانۇندا بەلگىلەنگەن باشقا مەسئۇلىيەتلەر.

رېۋىزورلار خىزمەت ھوقۇقى دائىرىسىدە بېجىرىلىدىغان رېۋىزىيە ئىشلىرىغا مەسئۇل بولىدۇ.

10-ماددا رېۋىزورلار تۆۋەندىكى مەجبۇرىيەتلەرنى ئادا قىلىشى كېرەك :

( 1 ) جۇڭگو كوممۇنىستىك پارتىيەسىنىڭ رەھبەرلىكىدە ئاڭلىق چىڭ تۇرۇپ، جۇڭگو كوممۇنىستىك پارتىيەسى ۋە دۆلەتنىڭ لۇشيەن، فاڭجېن، سىياسەتلىرى، مۇھىم، زور تەدبىر-ئورۇنلاشتۇرمىلىرىنى قاتتىق ئىجرا قىلىش؛

( 2 ) ئاساسىي قانۇن ۋە قانۇنلارغا نەمۇنىلىك بىلەن رىئايە قىلىش؛

( 3 ) دۆلەت ۋە خەلقنىڭ مەنپەئىتىنى قوغداش، قانۇننى ئادىل ئىجرا قىلىش، مەسئۇلىيەتنى دادىل زىممىگە ئېلىش، نازارەت قىلىشقا جۈرئەت قىلىش، چىرىكلىك ھادىسىلىرىگە قارشى قەتئىي كۈرەش قىلىش؛

( 4 ) رېۋىزىيە ئوبيېكتى ۋە مۇناسىۋەتلىك خادىملارنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىنى قانۇن بويىچە كاپالەتلەندۈرۈش؛

( 5 ) خىزمىتىگە سادىق بولۇش، مەسئۇلىيىتىنى تىرىشىپ تولۇق ئادا قىلىش، خىزمەت سۈپىتى ۋە ئۈنۈمىنى تىرىشىپ ئۆستۈرۈش؛

( 6 ) دۆلەت مەخپىيىتى ۋە رېۋىزىيە خىزمىتى مەخپىيىتىنى ساقلاش، مەسئۇلىيەت ئادا قىلىش جەريانىدا بىلىپ قالغان سودا مەخپىيىتى ۋە شەخسىي مەخپىيەتلىك، شەخسىي ئۇچۇرنى مەخپىي تۇتۇش؛

( 7 ) ئىنتىزامغا قاتتىق رىئايە قىلىش، كەسىپ ئەخلاقىغا رىئايە قىلىش، ئىجتىمائىي ئەخلاق، ئائىلە گۈزەل ئەخلاقىغا نەمۇنىلىك بىلەن رىئايە قىلىش؛

( 8 ) نازارەتنى ئاڭلىق قوبۇل قىلىش؛

( 9 ) قانۇندا بەلگىلەنگەن باشقا مەجبۇرىيەتلەر.

11-ماددا رېۋىزورلار تۆۋەندىكى ھوقۇقلاردىن بەھرىمەن بولىدۇ :

( 1 ) رېۋىزورلۇق مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلىشتا ھازىرلاشقا تېگىشلىك خىزمەت ھوقۇقى ۋە خىزمەت شارائىتى؛

( 2 ) رېۋىزورلۇق مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلىشتا بەھرىمەن بولۇشقا تېگىشلىك كەسپىي كاپالەت ۋە پاراۋانلىق تەمىناتى؛

( 3 ) جىسمانىي بىخەتەرلىكى، مال-مۈلكى ۋە تۇرۇشلۇق جايىنىڭ بىخەتەرلىكىنى قانۇن قوغدايدۇ؛

( 4 ) ئەرز-شىكايەت قىلىش؛

( 5 ) «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ مەمۇرلار قانۇنى»قاتارلىق قانۇنلاردا بەلگىلەنگەن باشقا ھوقۇقلار.

3-باب رېۋىزورلارنىڭ شەرتى ۋە تاللاپ ئىشلىتىشى

12-ماددا رېۋىزور بولۇشتا تۆۋەندىكى شەرتلەرنى ھازىرلاش كېرەك :

( 1 ) جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ دۆلەت تەۋەلىكىگە ئىگە بولۇش؛

( 2 ) ئاساسىي قانۇنغا سادىق بولۇش، جۇڭگو كوممۇنىستىك پارتىيەسىنىڭ رەھبەرلىكىدە ۋە سوتسىيالىستىك تۈزۈمدە چىڭ تۇرۇش؛

( 3 ) ياخشى سىياسىي ساپا، ئەخلاق-پەزىلەت ۋە پاكلىق ئىستىلىغا ئىگە بولۇش؛

( 4 ) قانۇن-نىزام، سىياسەتلەرنى پىششىق بىلىش، نازارەت قىلىش، تەكشۈرۈش، بىر تەرەپ قىلىش قاتارلىق مەسئۇلىيەتلەرنى ئادا قىلىدىغان كەسپىي بىلىم ۋە ئىقتىدارغا ئىگە بولۇش؛

( 5 ) مەسئۇلىيەتنى نورمال ئادا قىلىدىغان بەدەن شارائىتى ۋە پىسخىكا ساپاسىغا ئىگە بولۇش؛

( 6 ) ئالىي مەكتەپنىڭ تولۇق كۇرس ۋە ئۇنىڭدىن يۇقىرى ئوقۇش تارىخىنى ھازىرلاش؛

( 7 ) قانۇندا بەلگىلەنگەن باشقا شەرتلەر.

بۇ قانۇن يولغا قويۇلۇشتىن بۇرۇنقى رېۋىزىيە خادىملىرىدىن ئالدىنقى تارماقنىڭ 6-تارماقچىسىدا بەلگىلەنگەن ئوقۇش تارىخى شەرتىنى ھازىرلىمىغانلىرى تەربىيەلىنىشى ۋە باھالىنىشى كېرەك، كونكرېت چارىسىنى دۆلەت رېۋىزىيە كومىتېتى چىقىرىدۇ.

13-ماددا تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلسە، رېۋىزور بولسا بولمايدۇ :

( 1 ) جىنايەت ئۆتكۈزۈپ جىنايى ئىشلار جازاسىغا ئۇچرىغانلار، شۇنىڭدەك جىنايى قىلمىشى يېنىكرەك بولغانلىقتىن خەلق تەپتىش مەھكىمىسى تەرىپىدىن قانۇن بويىچە ئەيىبلىمەسلىك قارارى چىقىرىلغان ياكى خەلق سوت مەھكىمىسى تەرىپىدىن جىنايى جازادىن قانۇن بويىچە كەچۈرۈم قىلىنغانلار؛

( 2 ) جۇڭگو كوممۇنىستىك پارتىيەسىنىڭ پارتىيە ئىچىدىكى ۋەزىپىسىدىن ئېلىپ تاشلانغان، پارتىيەدە قالدۇرۇپ سىنالغان، پارتىيەدىن قوغلانغانلار؛

( 3 ) ۋەزىپىسىدىن ئېلىپ تاشلانغان ياكى خىزمەتتىن ھەيدەلگەنلەر؛

( 4 ) لەۋزىدە تۇرمىغانلىق بويىچە بىرلىشىپ جازالاش ئوبيېكتى قاتارىغا كىرگۈزۈلگەنلەر؛

( 5 ) جورىسى دۆلەت ( چېگرا ) سىرتىدا كۆچۈپ تۇرغان ياكى جورىسى يوق، لېكىن پەرزەنتلىرى دۆلەت ( چېگرا»سىرتىدا كۆچۈپ كەتكەن بولسا؛

( 6 ) قانۇندا بەلگىلەنگەن باشقا ئەھۋاللار.

14-ماددا رېۋىزورلارنى تاللاپ ئىشلىتىشتە ئەخلاقلىق ھەم قابىلىيەتلىك بولۇش، ئەخلاقنى ئالدىنقى ئورۇنغا قويۇشتا چىڭ تۇرۇلىدۇ، ھەر يەر-ھەر يەردىن بولۇش، ياخشىلارنى ئىشقا قويۇشتا، كەسىپنى ئالدىنقى ئورۇنغا قويۇش، ئادىل-دۇرۇس بولۇشتا چىڭ تۇرۇلىدۇ.سىياسىي ئۆلچەم گەۋدىلەندۈرۈلىدۇ، خىزمەت ئەمەلىي نەتىجىسىگە ئەھمىيەت بېرىلىدۇ.

15-ماددا رېۋىزورلار ئىمتىھان ئېلىش، باھالاش چارىسىنى قوللىنىپ، رېۋىزورلۇق شەرتىگە ئۇيغۇن كېلىدىغان خادىملاردىن ئەلالىرىنى تاللاپ ئىشلىتىدۇ.

16-ماددا رېۋىزور قوبۇل قىلىشتا، قانۇن ۋە دۆلەتنىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىسى بويىچە ئاشكارا ئىمتىھان ئېلىش، قاتتىق تەكشۈرۈش، باراۋەر رىقابەتلىشىش، ئەلالىرىنى تاللاپ قوبۇل قىلىش چارىسىنى قوللىنىش كېرەك.

17-ماددا رېۋىزىيە كومىتېتى رېۋىزىيە خىزمىتى ئېھتىياجىغا ئاساسەن، قانۇن ۋە دۆلەتنىڭ ئالاقىدار بەلگىلىمىلىرى بويىچە جۇڭگو كوممۇنىستىك پارتىيەسىنىڭ ئورگىنى، دۆلەت ئورگىنى، كەسپىي ئورۇن، دۆلەت كارخانىسى قاتارلىق ئورگان، ئورۇنلىرىدىكى ھۆكۈمەت ئىشى بىلەن شۇغۇللىنىدىغان خادىملار ئىچىدىن ۋەزىپە ئۆتەش شەرتىگە ئۇيغۇن كېلىدىغان خادىملارنى رېۋىزورلۇققا تاللاپ قويسا بولىدۇ.

18-ماددا رېۋىزىيە كومىتېتى رېۋىزىيە خىزمىتىنىڭ ئېھتىياجىغا ئاساسەن، قانۇن ۋە دۆلەتنىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىلىرى بويىچە رېۋىزىيە ئورگانلىرىنىڭ فۇنكسىيەلىك مەسئۇلىيىتىگە مۇناسىۋەتلىك كەسىپ ياكى ئوقۇتۇش، تەتقىقات بىلەن شۇغۇللىنىدىغان خادىملار ئىچىدىن ۋەزىپە ئۆتەش شەرتىگە ئۇيغۇن كېلىدىغان خادىملارنى رېۋىزورلۇققا تاللاپ ئۆستۈرسە ياكى تەكلىپ قىلسا بولىدۇ.

4-باب رېۋىزورلارنى تەيىنلەش ۋە قالدۇرۇش

19-ماددا دۆلەت رېۋىزىيە كومىتېتىنىڭ مۇدىرىنى مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى سايلايدۇ ۋە قالدۇرۇۋېتىدۇ، مۇئاۋىن مۇدىرلىرى ۋە ئەزالىرىنى دۆلەت رېۋىزىيە كومىتېتى مۇدىرى مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ تەيىنلىشى ۋە قالدۇرۇشىغا سۇنىدۇ.

يەرلىك ھەر دەرىجىلىك رېۋىزىيە كومىتېتلىرىنىڭ مۇدىرىنى شۇ دەرىجىلىك خەلق قۇرۇلتىيى سايلايدۇ ۋە قالدۇرۇۋېتىدۇ، مۇئاۋىن مۇدىرلىرى ۋە ئەزالىرىنى رېۋىزىيە كومىتېتىنىڭ مۇدىرى شۇ دەرىجىلىك خەلق قۇرۇلتىيىدا تەيىنلەش ۋە قالدۇرۇشقا سۇنىدۇ.

شىنجاڭ ئىشلەپچىقىرىش-قۇرۇلۇش بىڭتۇەنىنىڭ ھەر دەرىجىلىك رېۋىزىيە كومىتېتلىرىنىڭ مۇدىرلىرى، مۇئاۋىن مۇدىرلىرى، ئەزالىرىنى شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق رېۋىزىيە كومىتېتىنىڭ مۇدىرى ئاپتونوم رايونلۇق خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ ۋەزىپىگە تەيىنلىشى ۋە قالدۇرۇشىغا سۇنىدۇ.

باشقا رېۋىزورلارنى تەيىنلەش-قالدۇرۇش باشقۇرۇش ھوقۇق دائىرىسى ۋە بەلگىلەنگەن تەرتىپ بويىچە بولىدۇ.

20-ماددا رېۋىزورلار ۋەزىپىگە ئولتۇرغاندا قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە ئاساسىي قانۇن قەسىمى بېرىشى كېرەك.

21-ماددا رېۋىزورلاردا تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلسە، ئۇلارنىڭ رېۋىزور ۋەزىپىسىدىن قالدۇرۇلىدۇ :

( 1 ) جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ دۆلەت تەۋەلىكىدىن ئايرىلغانلار؛

( 2 ) ۋەزىپىسىنى ئۆزگەرتىشتە رېۋىزور ۋەزىپىسىنى ساقلاپ قېلىش ھاجەتسىز بولغانلار؛

( 3 ) پېنسىيىگە چىققانلار؛

( 4 ) ئىستېپا بەرگەن ياكى قانۇن بويىچە ئىشتىن بوشىتىلىدىغانلار؛

( 5 ) ئىنتىزامغا، قانۇنغا خىلاپلىق قىلغانلىقتىن يۆتكىۋېتىلگەن ياكى خىزمەتتىن ھەيدەلگەنلەر؛

( 6 ) قانۇندا بەلگىلەنگەن باشقا ئەھۋاللار.

22-ماددا رېۋىزورلار خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى تەركىبىدىكىلەرنى قوشۇمچە ئۆتىسە، مەمۇرىي ئورگان، سوت ئورگىنى، تەپتىش ئورگىنىنىڭ ۋەزىپىسىنى قوشۇمچە ئۆتىسە بولمايدۇ، كارخانا ياكى باشقا پايدا ئالىدىغان تەشكىلات، كەسپىي ئورۇنلارنىڭ ۋەزىپىسىنى قوشۇمچە ئۆتىسا بولمايدۇ، خەلق زاسېداتېللىرى، خەلق نازارەتچىلىرى، كەسپىي ئادۋوكاتلار، كېسىمچىلەر ۋە ھۆكۈمەت گۇۋاھچىلىرىنى قوشۇمچە ئۆتىسە يول قويۇلمايدۇ.

رېۋىزورلار خىزمەت ئېھتىياجى بىلەن قوشۇمچە ۋەزىپە ئۆتەشتە، باشقۇرۇش ھوقۇق دائىرىسى بويىچە تەستىقلىتىشى كېرەك، لېكىن قوشۇمچە ۋەزىپە ھەققى ئالسا بولمايدۇ.

23-ماددا رېۋىزورلار ناھىيە دەرىجىلىك، رايون بار شەھەر دەرىجىلىك رېۋىزىيە كومىتېتىنىڭ مۇدىرلىقىنى ئۆتەۋاتقان بولسا، مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمە بويىچە رايون ھالقىپ ئۆزىنى چەتكە ئېلىشى كېرەك.

24-ماددا رېۋىزورلار ئارىسىدا ئەر-خوتۇنلۇق، بىۋاسىتە قانداشلىق، ئۈچ ئەۋلاد ئىچىدىكى شىرەم قانداشلىق ۋە يېقىن قۇدىلىق مۇناسىۋىتى بولسا، بىرلا ۋاقىتتا تۆۋەندىكى ۋەزىپىلەرنى ئۆتىسە بولمايدۇ :

( 1 ) بىر رېۋىزىيە كومىتېتىنىڭ مۇدىرى، مۇئاۋىن مۇدىرلىرى، ئەزالىرى، يۇقىرىقى خادىملار ۋە باشقا رېۋىزورلار؛

( 2 ) رېۋىزىيە كومىتېتى ئورگىنىنىڭ بىر تارمىقىدىكى رېۋىزورلار؛

( 3 ) بىر تۇرۇشقا ئەۋەتىلگەن ئاپپارات، ۋاكالەت ئاپپاراتى ياكى باشقا رېۋىزىيە ئاپپاراتىنىڭ رېۋىزورلىرى؛

( 4 ) يۇقىرى-تۆۋەن قوشنا ئىككى دەرىجىلىك رېۋىزىيە كومىتېتىنىڭ مۇدىرى، مۇئاۋىن مۇدىرلىرى، ئەزالىرى.

5-باب رېۋىزورلارنى باشقۇرۇش

25-ماددا رېۋىزورلار دەرىجىسى 13-دەرىجىگە ئايرىلىدۇ، تەرتىپ بويىچە باش رېۋىزور، 1-دەرىجىلىك مۇئاۋىن باش رېۋىتەپتىش، 2-دەرىجىلىك مۇئاۋىن ئومۇمىي رېۋىزور.1-دەرىجىلىك يۇقىرى رېۋىزور

26-ماددا دۆلەت رېۋىزىيە كومىتېتىنىڭ مۇدىرى باش رېۋىزور بولىدۇ.

27-ماددا رېۋىزورلارنىڭ دەرىجىسىنى بېكىتىشتە، رېۋىزورلار ئۈستىگە ئالغان ۋەزىپە دەرىجىسى، ئەخلاق-قابىلىيەت ئىپادىسى، كەسپىي سەۋىيەسى، خىزمەت ئەمەلىي نەتىجىسى ۋە خىزمەت مۇددىتى قاتارلىقلار ئاساس قىلىنىدۇ.

رېۋىزورلارنىڭ دەرىجىسىنى ئۆستۈرۈشتە ۋاقتىدا ئۆستۈرۈش بىلەن ئەلالىرىنى تاللاپ ئۆستۈرۈشنى بىرلەشتۈرۈش ئۇسۇلى قوللىنىلىدۇ، ئالاھىدە مۇنەۋۋەر بولغان ياكى ئالاھىدە تۆھپە قوشقانلار مۇددەتتىن بۇرۇن تاللاپ ئۆستۈرۈشكە بولىدۇ.

28-ماددا رېۋىزورلارنىڭ دەرىجىسىنى تەسىس قىلىش، بېكىتىش ۋە ئۆستۈرۈشنىڭ كونكرېت چارىسىنى دۆلەت ئايرىم بەلگىلەيدۇ.

29-ماددا يېڭى تەيىنلەنگەن رېۋىزورلار خىزمەتتىن بۇرۇن تەربىيەلەش تۈزۈمىنى يولغا قويىدۇ.

30-ماددا رېۋىزورلارنى پىلانلىق ھالدا سىياسىي، نەزەرىيە ۋە كەسپىي جەھەتتىن تەربىيەلەش كېرەك.

تەربىيەلەشتە سىياسىي ئورگان خاسلىقىنى گەۋدىلەندۈرۈپ، نەزەرىيەنى ئەمەلىيەتكە بىرلەشتۈرۈش، ئېھتىياجغا قاراپ ئوقۇتۇش، ئەمەلىي ئۈنۈمگە ئەھمىيەت بېرىشتە چىڭ تۇرۇپ، كەسپىي ئىقتىدارنى ئۆستۈرۈش كېرەك.

رېۋىزورلارنىڭ تەربىيەلىنىش ئەھۋالى رېۋىزورلارنى باھالاش مەزمۇنى ۋە ۋەزىپىگە تەيىنلەش، دەرىجە ئۆستۈرۈشنىڭ ئاساسلىرىنىڭ بىرى قىلىنىدۇ.

31-ماددا رېۋىزورلارنى تەربىيەلەش ئاپپاراتى ئالاقىدار بەلگىلىمىلەر بويىچە رېۋىزورلەرنى تەربىيەلەش ۋەزىپىسىنى ئۈستىگە ئالىدۇ.

32-ماددا دۆلەت رېۋىزىيەنىڭ پەن قۇرۇلۇشىنى كۈچەيتىپ، شارائىتى ھازىرلانغان ئادەتتىكى ئالىي مەكتەپلەرنىڭ رېۋىزىيە كەسپى تەسىس قىلىشى ياكى رېۋىزىيە دەرسى تەسىس قىلىشىغا ئىلھام بېرىپ، ئەخلاقلىق ھەم قابىلىيەتلىك يۇقىرى ساپالىق رېۋىزورلار زاپاس ئىختىساسلىقلىرىنى يېتىشتۈرۈپ، رېۋىزورلارنىڭ كەسپىي ئىقتىدارىنى ئۆستۈرىدۇ.

33-ماددا رېۋىزورلار قانۇن ۋە دۆلەتنىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىسى بويىچە ۋەزىپە ئۆتەش-ئالماشتۇرۇشنى يولغا قويىدۇ.

34-ماددا رېۋىزورلار ئىستېپا بېرىشنى ئىلتىماس قىلىشتا، ئۆزى يازما ئوتتۇرىغا قويۇشى، باشقۇرۇش ھوقۇق دائىرىسى بويىچە تەستىقلىغاندىن كېيىن، بەلگىلەنگەن تەرتىپ بويىچە ۋەزىپىسىدىن قالدۇرۇشى كېرەك.

35-ماددا رېۋىزورلاردىن قانۇن بويىچە ئىستېپا بېرىشكە تېگىشلىك ئەھۋالى بولغانلىرى بەلگىلەنگەن تەرتىپ بويىچە ۋەزىپىسىدىن قالدۇرۇلىدۇ.

رېۋىزورنى ئىشتىن بوشىتىشنى باشقۇرۇش ھوقۇق دائىرىسى بويىچە قارار قىلىش كېرەك.
ئىشتىن بوشىتىش قارارىدا ئىشتىن بوشىتىلغان رېۋىزورغا يازما ئۇقتۇرۇش قىلىپ، قارار چىقىرىشنىڭ سەۋەبى ۋە ئاساسىنى تەڭ ئېنىق بەلگىلەش كېرەك.

6-باب رېۋىزورلارنى سىناش ۋە مۇكاپاتلاش

36-ماددا رېۋىزورلارنى باھالاشتا ئومۇميۈزلۈك، ئوبيېكتىپ، ئادىل بولۇش، ئادەتتىكى باھالاش، مەخسۇس باھالاش ۋە يىللىق باھالاشنى بىرلەشتۈرۈش كېرەك.

37-ماددا رېۋىزورلار باشقۇرۇش ھوقۇق چېكى بويىچە، رېۋىزورلارنىڭ ئەخلاقى، ئىقتىدارى، تىرىشچانلىقى، نەتىجىسى، پاكلىقىنى ئومۇميۈزلۈك باھالىشى، سىياسىي ساپاسى، خىزمەت ئەمەلىي نەتىجىسى ۋە پاك-تەلەپچان بولۇش ئەھۋالىنى نۇقتىلىق باھالىشى كېرەك.

38-ماددا يىللىق باھالاش نەتىجىسى ئەلا، لاياقەتلىك، ئاساسىي لاياقەتلىك ۋە لاياقەتسىز بولۇشتىن ئىبارەت تۆت دەرىجىگە ئايرىلىدۇ.

باھالاش نەتىجىسى رېۋىزورلارنىڭ دەرىجىسى، مائاشىنى تەڭشەش ھەمدە رېۋىزورلارنى مۇكاپاتلاش-جازالاش، ۋەزىپىسىدىن قالدۇرۇش، ۋەزىپىسىنى تۆۋەنلىتىش، ۋەزىپىسىدىن قالدۇرۇشنىڭ ئاساسى قىلىنىدۇ.

39-ماددا يىللىق باھالاش نەتىجىسى رېۋىزورغا يازما ئۇقتۇرۇش قىلىنىدۇ.
رېۋىزورلارنىڭ باھالاش نەتىجىسىگە باشقىچە پىكرى بولسا، قايتا ئېنىقلاشنى ئىلتىماس قىلسا بولىدۇ.

40-ماددا رېۋىزىيە خىزمىتىدە كۆرۈنەرلىك نەتىجە ياراتقان ۋە تۆھپە قوشقان ياكى باشقا گەۋدىلىك ئىش ئىزلىرى بار رېۋىزورلار، رېۋىزورلەر كوللېكتىپى مۇكاپاتلىنىدۇ.

41-ماددا رېۋىزورلاردىن تۆۋەندىكى ئىپادىلەرنىڭ بىرى بولغانلىرى مۇكاپاتلىنىدۇ :

( 1 ) نازارەتچىلىك مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلىپ، ئۈنۈمى كۆرۈنەرلىك بولغانلار؛

( 2 ) ۋەزىپىگە مۇناسىۋەتلىك قانۇنغا خىلاپلىق قىلىش ۋە ۋەزىپىگە مۇناسىۋەتلىك جىنايەتنى تەكشۈرۈش، بىر تەرەپ قىلىش خىزمىتىدە كۆرۈنەرلىك نەتىجە ياراتقان ۋە تۆھپە قوشقانلار؛

( 3 ) قىممىتى بار رېۋىزىيە تەكلىپىنى ئوتتۇرىغا قويۇپ، ئېغىر، زور خەۋپ-خەتەر، يوشۇرۇن خەۋپنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى تۈگىتىش ئۈنۈمى كۆرۈنەرلىك بولغان بولسا؛

( 4 ) رېۋىزىيە نەزەرىيەسىنى تەتقىق قىلىش، رېۋىزىيە ئەمەلىيەت تەجرىبىلىرىنى يەكۈنلەش نەتىجىسى گەۋدىلىك بولغان، رېۋىزىيە خىزمىتىگە قارىتا يېتەكچىلىك رولى بارلار؛

( 5 ) باشقا تۆھپىسى بارلار.

رېۋىزورلارنىڭ مۇكاپاتى ئالاقىدار بەلگىلىمىلەر بويىچە بولىدۇ.

7-باب رېۋىزورلارنىڭ نازارەت قىلىشى ۋە جازاسى

42-ماددا رېۋىزىيە ئورگانلىرى خىزمەت تەرتىپىنى قېلىپلاشتۇرۇپ، ئىچكى نازارەتچىلىك قىلىش، چەكلەش مېخانىزمى قۇرۇلۇشىنى كۈچەيتىپ، رېۋىزورلارنىڭ ۋەزىپە ئىجرا قىلىش ۋە قانۇنغا رىئايە قىلىش ئەھۋالىنى نازارەت قىلىشنى كۈچەيتىشى كېرەك.

43-ماددا ھەرقانداق ئورۇن ۋە شەخس رېۋىزورلارنىڭ ئىنتىزامغا، قانۇنغا خىلاپ قىلمىشلىرىنى پاش قىلىش، ئەرز-شىكايەت قىلىشقا ھوقۇقلۇق.
پاش قىلغۇچى، ئەرز-شىكايەتنى قوبۇل قىلغان ئورگان ۋاقتىدا تەكشۈرۈپ بىر تەرەپ قىلىشى ھەمدە نەتىجىسىنى پاش قىلغۇچىغا، ئەرز-شىكايەت قىلغۇچىغا ئۇقتۇرۇشى كېرەك.

ھەرقانداق كىشىنىڭ قانۇن بويىچە پاش قىلغان، ئەرز-شىكايەت قىلغان ئورۇن ۋە شەخسنى بېسىشىغا ۋە زەربە بېرىپ ئۆچ ئېلىشىغا يول قويۇلمايدۇ.

44-ماددا سوت ئورگىنى، تەپتىش ئورگىنى، قانۇن ئىجرا قىلغۇچى تارماق قاتارلىقلار ئۆتكۈزۈپ بەرگەن رېۋىزورلارنىڭ ئىنتىزامغا، قانۇنغا خىلاپ ھالدا مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلىش مەسىلىسى توغرىسىدىكى يىپ ئۇچىنى رېۋىزىيە ئورگانلىرى ۋاقتىدا تەكشۈرۈپ بىر تەرەپ قىلىشى كېرەك.

45-ماددا رېۋىزىيە كومىتېتى خىزمەت ئېھتىياجىغا ئاساسەن، بەلگىلىمە بويىچە ھەرقايسى تەرەپلەرنىڭ ۋەكىللىرى ئارىسىدىن ئالاھىدە تەكلىپ قىلىنغان رېۋىزور قاتارلىق نازارەتچىلىك خادىملىرى رېۋىزورلارنىڭ مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلىش ئەھۋالىنى نازارەت قىلىدۇ، رېۋىزىيە خىزمىتىنى كۈچەيتىش ۋە ياخشىلاش توغرىسىدىكى پىكىر-تەكلىپلەرنى ئوتتۇرىغا قويىدۇ.

46-ماددا رېۋىزورلار دېلو ئەھۋالىنى سۈرۈشتۈرسە، دېلو سۈرۈشتە قىلسا، ئارىغا ئادەم قويۇپ ئارىلىشىۋالسا بولمايدۇ.
يۇقىرىقى قىلمىشلارنى رېۋىزىيە ئىشلىرىنى بېجىرىدىغان رېۋىزورلار يۇقىرىغا ۋاقتىدا دوكلات قىلىشى كېرەك.
مۇناسىۋەتلىك ئەھۋاللارنى تىزىملاپ ئەنگە ئالدۇرۇش كېرەك.

رېۋىزىيە ئىشلىرىنى بېجىرىدىغان رېۋىزورلار تەستىقلاتماي تۇرۇپ تەكشۈرۈلگۈچى، دېلوغا چېتىشلىق كىشىلەر ۋە ئۇنىڭ مۇئەييەن مۇناسىۋىتى بىلەن ئۇچراشسا ياكى ئۇلار بىلەن ئالاقە قىلسا بولمايدۇ.
يۇقىرىقى قىلمىشلارنى ئەھۋالدىن خەۋەر تاپقان رېۋىزورلار يۇقىرىغا ۋاقتىدا دوكلات قىلىشى كېرەك.
مۇناسىۋەتلىك ئەھۋاللارنى تىزىملاپ ئەنگە ئالدۇرۇش كېرەك.

47-ماددا رېۋىزىيە ئىشلىرىنى بېجىرىدىغان رېۋىزورلاردا تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلسە، ئۆزى ئۆزىنى چەتكە ئېلىشى كېرەك، رېۋىزىيە ئوبيېكتى، پاش قىلغۇچى، ئەرز قىلغۇچى ۋە باشقا مۇناسىۋەتلىك خادىملارمۇ ئۇنىڭدىن ئۆزىنى چەتكە ئېلىشنى تەلەپ قىلىشقا ھوقۇقلۇق؛
ئۆزىنى چەتكە ئېلىشنى تەشەببۇسكارلىق بىلەن ئىلتىماس قىلمىغان بولسا، رېۋىزىيە ئورگىنى ئۇنىڭ ئۆزىنى چەتكە ئېلىشىنى قانۇن بويىچە قارار قىلىشى كېرەك :

( 1 ) رېۋىزىيە ئوبيېكتى ياكى پاش قىلغۇچى، شىكايەت قىلغۇچىنىڭ يېقىن تۇغقانلىرى بولسا؛

( 2 ) شۇ دېلودا گۇۋاھچى بولغان بولسا؛

( 3 ) ئۆزى ياكى ئۇنىڭ يېقىن تۇغقانلىرىنىڭ بېجىرىلگەن رېۋىزىيە ئىشلىرى بىلەن پايدا-زىيان مۇناسىۋىتى بولسا؛

( 4 ) رېۋىزىيە ئىشلىرىنىڭ ئادىل بىر تەرەپ قىلىنىشىغا تەسىر يەتكۈزۈش ئېھتىمالى بولغان باشقا ئەھۋاللار.

48-ماددا رېۋىزورلار مەخپىيەتلىكنى ساقلاش تۈزۈمىنى قاتتىق ئىجرا قىلىپ، رېۋىزىيە ئىشلىرىدىن خەۋەردار بولۇش دائىرىسى ۋە ۋاقتىنى تىزگىنلىشى كېرەك، مەسىلە يىپ ئۇچى ۋە دېلوغا چېتىشلىق ماتېرىياللارنى ئۆز مەيلىچە ساقلىماسلىقى، تىقىۋالماسلىقى، كۆرمەسلىكى، كۆپەيتىۋالماسلىقى، ئېلىپ يۈرمەسلىكى، رېۋىزىيە خىزمىتى مەخپىيەتلىكىنى ئاشكارىلاپ قويماسلىقى كېرەك.

رېۋىزورلار ئىش ئورنىدىن ئايرىلغان، خىزمەتتىن ئايرىلغاندىن كېيىن، مەخپىيەتلىكنى ساقلاش مەزگىلىنى باشقۇرۇش بەلگىلىمىسىگە رىئايە قىلىشى، مەخپىيەتلىكنى ساقلاش مەجبۇرىيىتىنى قاتتىق ئادا قىلىشى كېرەك، ئالاقىدار مەخپىيەتلىكنى ئاشكارىلاپ قويۇشقا بولمايدۇ.

49-ماددا رېۋىزور ۋەزىپىسىدىن ئايرىلىپ ئۈچ يىل ئىچىدە، رېۋىزىيە ۋە ئەدلىيە خىزمىتىگە مۇناسىۋەتلىك بولغان ھەمدە مەنپەئەت توقۇنۇشى يۈزبېرىش ئېھتىمالى بولغان كەسىپ بىلەن شۇغۇللانسا بولمايدۇ.

رېۋىزورلار ۋەزىپىسىدىن ئايرىلغاندىن كېيىن، ئەسلىدىكى رېۋىزىيە ئورگىنىنىڭ دېلو بېجىرىشتىكى دەۋا ۋاكالەتچىسى ياكى ئاقلىغۇچىسى بولسا بولمايدۇ، لېكىن دەۋالاشقۇچىلارنىڭ ۋەسىيسى ياكى يېقىن تۇغقانلىرى ۋاكالىتەن دەۋا قىلغانلىرى، ئاقلىغانلىرى بۇنىڭ سىرتىدا.

رېۋىزورلار ئىشتىن بوشىتىلغاندىن كېيىن، دەۋا ۋاكالەتچىسى ياكى ئاقلىغۇچى بولسا بولمايدۇ، لېكىن دەۋالاشقۇچىلارنىڭ ۋەسىيسى ياكى يېقىن تۇغقانلىرى ۋاكالىتەن دەۋا قىلغانلىرى، ئاقلىغانلىرى بۇنىڭ سىرتىدا.

50-ماددا رېۋىزورلار رەھبىرىي كادىرلارنىڭ جورىسى، پەرزەنتى ۋە ئۇنىڭ جورىسىنىڭ سودا قىلىش، كارخانا قۇرۇش ھەرىكىتىنى قېلىپلاشتۇرۇشقا دائىر بەلگىلىمىلەرگە رىئايە قىلىشى كېرەك.
بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلغانلار بىر تەرەپ قىلىنىدۇ.

51-ماددا رېۋىزورنىڭ جورىسى، ئاتا-ئانىسى، پەرزەنتى ۋە ئۇنىڭ جورىسى شۇ رېۋىزوردا ۋەزىپە ئۆتەۋاتقان رېۋىزىيە ئورگىنىنىڭ دېلو بېجىرىشتىكى دەۋا ۋاكالەتچىسى، ئاقلىغۇچىسى بولسا ياكى باشقا ھەقلىق قانۇن مۇلازىمىتى قىلسا بولمايدۇ.

52-ماددا رېۋىزورلاردىن تۆۋەندىكى قىلمىشلارنىڭ بىرىنى سادىر قىلغانلىرى قانۇن بويىچە بىر تەرەپ قىلىنىدۇ؛
جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ :

( 1 ) خىيانەتچىلىك، پارىخورلۇق قىلغانلار؛

( 2 ) نازارەتچىلىك مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلماي ياكى توغرا ئادا قىلماي، بايقاشقا تېگىشلىك مەسىلىلەرنى بايقىماي ياكى بايقالغان مەسىلىلەرنى دوكلات قىلماي، بىر تەرەپ قىلماي، يامان تەسىر پەيدا قىلغانلار؛

( 3 ) مەسىلە يىپ ئۇچىنى تەستىقلاتماي، ھوقۇق بەرمەي تۇرۇپ بىر تەرەپ قىلىپ، زور دېلو ئەھۋالىنى بايقاپ يوشۇرۇپ مەلۇم قىلمىغان ياكى دېلوغا چېتىشلىق ماتېرىياللارنى ئۆز ئالدىغا ساقلىغان، بىر تەرەپ قىلغانلار؛

( 4 ) خىزمەت ھوقۇقى ياكى ۋەزىپىسىدىكى تەسىردىن پايدىلىنىپ تەكشۈرۈش خىزمىتىگە ئارىلىشىۋالغان، دېلو ئارقىلىق كۆمىچىگە چوغ تارتقانلار؛

( 5 ) تەكشۈرۈش خىزمىتى ئۇچۇرىنى ئوغرىلىغان، ئاشكارىلاپ قويغان ياكى پاش قىلغان ئىش، پاش قىلىشنى قوبۇل قىلىش ئەھۋالى ۋە پاش قىلغۇچىنىڭ ئۇچۇرىنى ئاشكارىلاپ قويغانلار؛

( 6 ) دەلىل-ئىسپات، دېلو ماتېرىياللىرىنى يوشۇرغان، ياسىۋالغان، ئۆزگەرتىۋالغان، قەستەن بۇزۇۋەتكەنلەر؛

( 7 ) تەكشۈرۈلگۈچى ياكى دېلوغا چېتىلغۇچىنى ئىقرار قىلىشقا مەجبۇرلىغان، ئالداپ ئىقرار قىلدۇرغانلار ياكى ھاقارەتلىگەن، ئۇرغان، خورلىغان، تەن جازاسى بەرگەن، شەكلى ئۆزگەرگەن تەن جازاسى بەرگەنلەر؛

( 8 ) بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ تەكشۈرۈش تەدبىرى قوللانغان ياكى دېلوغا چېتىشلىق پۇل-مالنى بىر تەرەپ قىلغانلار؛

( 9 ) بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، دېلو بېجىرىش بىخەتەرلىك ھادىسىسى يۈزبەرگەن ياكى بىخەتەرلىك ھادىسىسى يۈزبەرگەندىن كېيىن يوشۇرۇپ مەلۇم قىلمىغان، پاكىتقا ئۇيغۇن بولمىغان، مۇۋاپىق بىر تەرەپ قىلمىغانلار؛

( 10 ) ۋەزىپىگە مۇناسىۋەتلىك قانۇنغا خىلاپ باشقا جىنايى قىلمىشلار.

رېۋىزورلاردىن ئىنتىزامغا، قانۇنغا خىلاپ باشقا قىلمىشلارنى سادىر قىلىپ، رېۋىزورلار قوشۇنىنىڭ ئوبرازىغا تەسىر يەتكۈزگەن، دۆلەت ۋە خەلقنىڭ مەنپەئىتىگە زىيان يەتكۈزگەنلىرى قانۇن بويىچە مۇناسىپ جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

53-ماددا رېۋىزورلار ئىنتىزامغا، قانۇنغا خىلاپلىق قىلىشقا چېتىلغانلىقتىن، دېلو تۇرغۇزۇلۇپ تەكشۈرۈلگەن، تەكشۈرۈلگەن، تەھقىقلەنگەن، مەسئۇلىيىتىنى داۋاملىق ئادا قىلىشقا مۇۋاپىق كەلمىسە، باشقۇرۇش ھوقۇق دائىرىسى ۋە بەلگىلەنگەن تەرتىپ بويىچە ۋەزىپىسىنى ئادا قىلىشى ۋاقتىنچە توختىتىلىدۇ.

54-ماددا رېۋىزورلارنىڭ جاۋابكارلىقىنى سۈرۈشتۈرۈش تۈزۈمى يولغا قويۇلۇپ، خىزمەت ھوقۇقىدىن كەلسە-كەلمەس پايدىلىنىپ، ۋەزىپە-مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلماي ئېغىر ئاقىۋەت پەيدا قىلغانلار ئۆمۈرلۈك جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ ياكى جاۋابكارلىقى سۈرۈشتۈرۈلىدۇ.

رېۋىزورلار ۋەزىپىگە مۇناسىۋەتلىك قانۇنغا ئېغىر خىلاپلىق قىلىش، ۋەزىپىگە مۇناسىۋەتلىك جىنايەت ئۆتكۈزۈشكە چېتىلغاندا ياكى دېلونى بىر تەرەپ قىلىشتا ئېغىر، زور سەۋەنلىك كۆرۈلگەندە، جاۋابكار رەھبەرلىك خادىمى ۋە بىۋاسىتە جاۋابكارلارنىڭ جاۋابكارلىقىنى سۈرۈشتۈرۈشى كېرەك.

8-باب رېۋىزورلارنىڭ كەسپىي كاپالىتى

55-ماددا تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنى ھېسابقا ئالمىغاندا، رېۋىزورلارنى يۆتكەپ كېتىشكە بولمايدۇ :

( 1 ) بەلگىلىمە بويىچە ۋەزىپىگە تەيىنلەشتە ئۆزىنى چەتكە ئېلىشقا توغرا كەلسە؛

( 2 ) بەلگىلىمە بويىچە ۋەزىپە ئۆتەش-ئالماشتۇرۇشنى يولغا قويغانلار؛

( 3 ) ئاپپارات، ئىشتاتنى تەڭشەش سەۋەبىدىن خىزمەتنى تەڭشەشكە توغرا كەلسە؛

( 4 ) ئىنتىزامغا، قانۇنغا خىلاپلىق قىلىش سەۋەبىدىن رېۋىزىيە خىزمىتى بىلەن داۋاملىق شۇغۇللىنىشقا ماس كەلمىگەنلەر؛

( 5 ) قانۇندا بەلگىلەنگەن باشقا ئەھۋاللار.

56-ماددا ھەرقانداق ئورۇن ياكى شەخسنىڭ رېۋىزوردىن قانۇندا بەلگىلەنگەن مەسئۇلىيەت دائىرىسىدىن ھالقىغان ئىش قىلىشنى تەلەپ قىلىشىغا يول قويۇلمايدۇ.

رېۋىزورلارنىڭ قانۇن بويىچە مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلىشىغا ئارىلىشىدىغان ھەرقانداق قىلمىشنى رېۋىزورلار رەت قىلىشقا ھەمدە ئومۇميۈزلۈك ئەينەن خاتىرىلەشكە ۋە دوكلات قىلىشقا ھوقۇقلۇق؛
ئىنتىزامغا، قانۇنغا خىلاپ ئەھۋال بولسا، مۇناسىۋەتلىك ئورگان ئەھۋالنىڭ ئېغىر-يېنىكلىكىگە قاراپ مۇناسىۋەتلىك خادىملارنىڭ جاۋابكارلىقىنى سۈرۈشتۈرىدۇ.

57-ماددا رېۋىزورلارنىڭ كەسپىي ئىززەت-ھۆرمىتى ۋە جىسمانىي بىخەتەرلىكىنى قانۇن قوغدايدۇ.

ھەرقانداق ئورۇن ۋە شەخسنىڭ رېۋىزورلار ۋە ئۇلارنىڭ يېقىن تۇغقانلىرىدىن زەربە بېرىپ ئۆچ ئېلىشىغا يول قويۇلمايدۇ.

رېۋىزورلار ۋە ئۇنىڭ يېقىن تۇغقانلىرىدىن ئۆچ ئېلىپ زىيانكەشلىك قىلىش، ھاقارەتلەش-تۆھمەت قىلىش، زوراۋانلىق قىلىپ زىيانكەشلىك قىلىش، تەھدىت سېلىش-قورقۇتۇش، چاتاق چىقىرىپ پاراكەندىچىلىك سېلىش قاتارلىق قانۇنغا خىلاپ جىنايى قىلمىشلارنى سادىر قىلغانلىرىنى قانۇن بويىچە قاتتىق جازالاش كېرەك.

58-ماددا رېۋىزورلار مەسئۇلىيىتىنى قانۇن بويىچە ئادا قىلىش سەۋەبلىك ئەمەلىيەتكە ئۇيغۇن بولمىغان پاش قىلىش، قارا چاپلاپ زىيانكەشلىك قىلىش، ھاقارەتلەش-تۆھمەت قىلىشقا ئۇچراپ نام-شۆھرىتىگە زىيان يەتكۈزسە، رېۋىزىيە ئورگىنى مۇناسىۋەتلىك تارماقلار بىلەن بىرلىكتە پاكىتنى ۋاقتىدا ئايدىڭلاشتۇرۇپ، ناچار تەسىرنى تۈگىتىشى ھەمدە مۇناسىۋەتلىك ئورۇن ياكى شەخسلەرنىڭ جاۋابكارلىقىنى قانۇن بويىچە سۈرۈشتۈرۈشى كېرەك.

59-ماددا رېۋىزورلار مەسئۇلىيىتىنى قانۇن بويىچە ئادا قىلىپ، ئۆزى ۋە ئۇنىڭ يېقىن تۇغقانلىرىنىڭ جىسمانىي بىخەتەرلىكى خەۋپكە ئۇچرىغاندا، رېۋىزىيە ئورگىنى، جامائەت خەۋپسىزلىكى ئورگىنى رېۋىزور ۋە ئۇنىڭ يېقىن تۇغقىنىغا جىسمانىي جەھەتتىن قوغداش، مۇئەييەن كىشىلەرنىڭ ئۇچرىشىشىنى مەنئى قىلىش قاتارلىق زۆرۈر قوغداش تەدبىرلىرىنى قوللىنىشى كېرەك.

60-ماددا رېۋىزورلار دۆلەت بەلگىلىگەن مائاش تۈزۈمىنى يولغا قويىدۇ، رېۋىزورلارنىڭ دەرىجە قوشۇمچە پۇلى ۋە باشقا قوشۇمچە پۇل، ياردەم پۇلى، مۇكاپات پۇلى، سۇغۇرتا، پاراۋانلىق تەمىناتىدىن بەھرىمەن بولىدۇ.
رېۋىزورلارنىڭ مائاش ۋە دەرىجە قوشۇمچە پۇلى بېرىش تۈزۈمىنى دۆلەت ئايرىم بەلگىلەيدۇ.

61-ماددا رېۋىزورلاردىن ھۆكۈمەت ئىشى بىلەن مېيىپ بولغانلىرى دۆلەت بەلگىلىگەن مېيىپلىك تەمىناتىدىن بەھرىمەن بولىدۇ.
رېۋىزورلار خىزمەت ئۈستىدە قۇربان بولسا ياكى كېسەل سەۋەبىدىن ۋاپات بولسا، ئۇلارنىڭ تۇغقانلىرى دۆلەت بەلگىلىگەن نەپىقە ۋە ئېتىباردىن بەھرىمەن بولىدۇ.

62-ماددا رېۋىزورلار پېنسىيەگە چىققاندىن كېيىن، دۆلەت بەلگىلىگەن كۈتۈنۈش پۇلى ۋە باشقا تەمىناتلاردىن بەھرىمەن بولىدۇ.

63-ماددا دۆلەت ئورگىنى ۋە ئۇنىڭ خادىملىرىنىڭ رېۋىزورلارنىڭ ھوقۇقىغا دەخلى-تەرۇز قىلىش قىلمىشلىرى توغرىسىدا رېۋىزورلار ئەرز-شىكايەت قىلىشقا ھوقۇقلۇق.

ئەرز-شىكايەتنى قوبۇل قىلغۇچى ئورگان قانۇن بويىچە تەكشۈرۈپ بىر تەرەپ قىلىشى ھەمدە تەكشۈرۈپ بىر تەرەپ قىلىش نەتىجىسىنى ئۆزىگە ۋاقتىدا ئۇقتۇرۇشى كېرەك.

64-ماددا رېۋىزورلار ئۆزىگە بېرىلگەن مەمۇرىي جازا، جازا ۋە كادىرلارنىڭ بىر تەرەپ قىلىنىشىغا قايىل بولمىسا، بەلگىلەنگەن تەرتىپ بويىچە قايتا قاراپ چىقىش، قايتا ئېنىقلاشنى ئىلتىماس قىلىپ، ئەرز قىلسا بولىدۇ.

65-ماددا رېۋىزورلارغا بېرىلگەن مەمۇرىي جازا، جازا ياكى كادىرلار جەھەتتىكى خاتالىقنى ۋاقتىدا تۈزىتىش كېرەك؛
نام-شۆھرىتى زىيانغا ئۇچرىغانلارنىڭ نام-شۆھرىتىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈش، تەسىرىنى تۈگىتىش، ناماقۇل بولۇش كېرەك؛
ئىقتىسادىي زىيان سالغانلار تۆلەم تۆلىشى كېرەك.
زەربە بېرىپ ئۆچ ئېلىشنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكارلىرى قانۇن بويىچە ئۇلارنىڭ جاۋابكارلىقىنى سۈرۈشتۈرۈشى كېرەك.

9-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ

66-ماددا رېۋىزورلارنىڭ ھوقۇقى-مەجبۇرىيىتى ۋە باشقۇرۇش تۈزۈمى ھەققىدە مۇشۇ قانۇندا بەلگىلىمە بولسا، مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە بولىدۇ؛
بۇ قانۇندا بەلگىلەنمىگەنلىرىگە «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ مەمۇرلار قانۇنى»قاتارلىق قانۇن-نىزاملاردىكى بەلگىلىمىلەر تەتبىقلىنىدۇ.

67-ماددا جۇڭگو خەلق ئازادلىق ئارمىيەسى ۋە جۇڭگو خەلق قوراللىق ساقچى قىسمىنىڭ رېۋىزورلار تۈزۈمى دۆلەت ۋە ئارمىيەنىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىسى بويىچە ئىجرا قىلىنىدۇ.

68-ماددا بۇ قانۇن 2022-يىل 1-ئاينىڭ 1-كۈنىدىن باشلاپ يولغا قويۇلىدۇ.