( 1993 ـ يىلى 10 ـ ئاينىڭ 31 ـ كۈنى 8 ـ نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ 4 ـ يىغىنىدا ماقۇللانغان، 2009 ـ يىل 8 ـ ئاينىڭ 27 ـ كۈنى 11 ـ نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلقنىڭ قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى 10 ـ يىغىنىنىڭ «بىر قىسىم قانۇنلارغا تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى قارارى»غا ئاساسەن تۈزىتىلگەن، 2017 ـ يىل 2 ـ ئاينىڭ 24 ـ كۈنى 12 ـ نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك پارتىيە قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ 26 ـ يىغىنىدا تۈزىتىلدى )

مۇندەرىجە

1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ

2-باب تەشكىللەش

3-باب مەسئۇلىيەت

4-باب بەلگە ۋە نام

5-باب مال-مۈلۈك ۋە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش

6-باب قانۇن جاۋابكارلىقى

7-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ

1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ

1-ماددا بۇ قانۇن ئادەمنىڭ ھاياتى ۋە ساغلاملىقىنى، ئىززەت-ھۆرمىتىنى قوغداش، ئىنسانپەرۋەرلىك روھىنى جارى قىلدۇرۇش، تىنچلىق-تەرەققىيات ئىشلىرىنى ئىلگىرى سۈرۈش، قىزىل كىرېست جەمئىيىتىنىڭ مەسئۇلىيىتىنى قانۇن بويىچە ئادا قىلىشىنى كاپالەتلەندۈرۈش ۋە قېلىپلاشتۇرۇش مەقسىتىدە چىقىرىلدى.

2-ماددا جۇڭگو قىزىل كىرېست جەمئىيىتى جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى بىرلىككە كەلگەن قىزىل كىرېست تەشكىلاتى، ئىنسانپەرۋەرلىك خىزمىتى بىلەن شۇغۇللىنىدىغان ئىجتىمائىي قۇتقۇزۇش تەشكىلاتى.

3-ماددا جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ پۇقرالىرىدىن مىللىتى، ئىرقى، جىنسى، كەسپى، دىنىي ئېتىقادى، مائارىپ دەرىجىسىگە قارىماي، جۇڭگو قىزىل كىرېست جەمئىيىتىنىڭ نىزامنامىسىنى ئېتىراپ قىلغان ھەمدە ئەزالىق بەدىلى تاپشۇرغانلىرى جۇڭگو قىزىل كىرېمنىي جەمئىيىتىگە ئۆز ئىختىيارلىقى بىلەن قاتناشسا بولىدۇ.

كارخانا، كەسپىي ئورۇنلار ۋە مۇناسىۋەتلىك تەشكىلاتلار ئىلتىماس قىلىش ئارقىلىق قىزىل كىرېست جەمئىيىتىنىڭ كوللېكتىپ ئەزاسى بولسا بولىدۇ.

دۆلەت تەبىئىي ئىگىلەر، قانۇنىي ئىگىلەر، شۇنىڭدەك باشقا تەشكىلاتلارنىڭ قىزىل كىرېست پىدائىيلار مۇلازىمىتىگە قاتنىشىشىغا ئىلھام بېرىدۇ.

دۆلەت مەكتەپلەردە قىزىل كىرېست ياشلار-ئۆسمۈرلەر خىزمىتىنى قانات يايدۇرۇشنى قوللايدۇ.

第四条　中国红十字会应当遵守宪法和法律，遵循国际红十字和红新月运动确立的基本原则，依照中国批准或者加入的日内瓦公约及其附加议定书和中国红十字会章程，独立自主地开展工作。

جۇڭگو قىزىل كىرېست جەمئىيىتىنىڭ مەملىكەتلىك ئەزالار قۇرۇلتىيى جۇڭگو قىزىل كىرېمنىي جەمئىيىتىنىڭ نىزامنامىسىنى قانۇن بويىچە تۈزگەن ياكى ئۇنىڭغا تۈزىتىش كىرگۈزگەن، نىزامنامىسى ئاساسىي قانۇن ۋە قانۇنلارغا زىت كەلسە بولمايدۇ.

5-ماددا ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى قىزىل كىرېست جەمئىيىتىنى قوللايدۇ ۋە ئۇلارغا ياردەم بېرىدۇ، قىزىل كىرېست جەمئىيىتىنىڭ مەسئۇلىيىتىنى قانۇن بويىچە ئادا قىلىشىغا كاپالەتلىك قىلىدۇ ھەمدە ئۇنىڭ پائالىيىتىنى نازارەت قىلىدۇ.

第六条　中国红十字会根据独立、平等、互相尊重的原则，发展同各国红十字会和红新月会的友好合作关系。

2-باب تەشكىللەش

7-ماددا مەملىكەت بويىچە جۇڭگو قىزىل كىرېست باش جەمئىيىتى قۇرۇلىدۇ.
جۇڭگو قىزىل كىرېست باش جەمئىيىتى تاشقى مۇناسىۋەتتە جۇڭگو قىزىل كىرېمنىي جەمئىيىتىگە ۋەكىللىك قىلىدۇ.

ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى جايلار مەمۇرىي رايون بويىچە يەرلىك ھەر دەرىجىلىك قىزىل كىرېست جەمئىيەتلىرىنى قۇرۇپ، ئەمەلىي خىزمەت ئېھتىياجىغا قاراپ مەخسۇس خىزمەتچى خادىم قويىدۇ.

پۈتۈن مەملىكەت خاراكتېرلىك كەسىپلەردە ئېھتىياجغا قاراپ كەسپىي قىزىل كىرېست جەمئىيىتىنى قۇرۇشقا بولىدۇ.

يۇقىرى دەرىجىلىك قىزىل كىرست جەمئىيىتى تۆۋەن دەرىجىلىك قىزىل كىرىست جەمئىيىتىنىڭ خىزمىتىگە يېتەكچىلىك قىلىدۇ.

8-ماددا ھەر دەرىجىلىك قىزىل كىرېست جەمئىيەتلىرى كېڭەش، نازارەتچىلىك ھەيئىتى تەسىس قىلىدۇ.
كېڭەش، نازارەتچىلىك كومىتېتىنى ئەزالار قۇرۇلتىيى سايلام ئارقىلىق ۋۇجۇدقا كەلتۈرىدۇ، ئەزالار قۇرۇلتىيى ئالدىدا جاۋابكار بولىدۇ ھەمدە خىزمىتىدىن دوكلات بېرىدۇ، ئۇنىڭ نازارىتىنى قوبۇل قىلىدۇ.

كېڭەشنىڭ دېموكراتىك سايلام ئارقىلىق جەمئىيەت باشلىقى ۋە مۇئاۋىن باشلىقلىرى ۋۇجۇدقا كېلىدۇ.
كېڭەش ئەزالار قۇرۇلتىيىنىڭ قارارىنى ئىجرا قىلىدۇ.

ئىجرا كومىتېتى − كېڭەشنىڭ دائىمىي ئىجرا ئاپپاراتى، ئۇنىڭ خادىملىرىنىڭ تەركىبىنى كېڭەش قارار قىلىدۇ، كېڭەش ئالدىدا جاۋابكار بولىدۇ ھەمدە خىزمىتىدىن دوكلات بېرىدۇ.

نازارەتچىلىك ھەيئىتى دېموكراتىك ھالدا باش نازارەتچى ۋە مۇئاۋىن باش نازارەتچىلەرنى سايلاپ چىقىدۇ.
كېڭەش ۋە ئىجرا كومىتېتىنىڭ خىزمىتى نازارەتچىلىك كومىتېتىنىڭ نازارىتىدە بولىدۇ.

9-ماددا جۇڭگو قىزىل كىرېست باش جەمئىيىتىدە پەخرىي جەمئىيەت باشلىقى ۋە پەخرىي مۇئاۋىن جەمئىيەت باشلىقى تەسىس قىلىنسا بولىدۇ.
پەخرىي جەمئىيەت باشلىقى ۋە پەخرىي مۇئاۋىن جەمئىيەت باشلىقلىرىنى جۇڭگو قىزىل كىرېست باش جەمئىيىتى كېڭىشى تەكلىپ قىلىدۇ.

10-ماددا جۇڭگو قىزىل كىرېست باش جەمئىيىتى ئىجتىمائىي تەشكىلات تىپىدىكى قانۇنىي ئىگە سالاھىيىتىگە ئىگە بولىدۇ؛
يەرلىك ھەر دەرىجىلىك قىزىل كىرېست جەمئىيەتلىرى، كەسپىي قىزىل كىرېست جەمئىيەتلىرى قانۇن بويىچە ئىجتىمائىي تەشكىلات تىپىدىكى قانۇنىي ئىگە سالاھىيىتىگە ئېرىشتى.

3-باب مەسئۇلىيەت

11-ماددا قىزىل كىرېست جەمئىيىتى تۆۋەندىكى مەسئۇلىيەتلەرنى ئادا قىلىدۇ :

( 1 ) قۇتقۇزۇش، ئاپەتتىن قۇتقۇزۇشقا ئالاقىدار خىزمەتلەرنى قانات يايدۇرۇپ، قىزىل كىرېست جىددىي ئىشلارغا تاقابىل تۇرۇش قۇتقۇزۇش سىستېمىسىنى بەرپا قىلىمىز.
ئۇرۇش، قوراللىق توقۇنۇش ۋە تەبىئىي ئاپەت، ھادىسە ئاپىتى، ئاممىۋى سەھىيە ۋەقەسى قاتارلىق تاسادىپىي ۋەقەلەردە، يارىدار، ئاغرىقلار ۋە باشقا زىيانكەشلىككە ئۇچرىغۇچىلارنى جىددىي قۇتقۇزۇش-ياردەم بېرىش ۋە ئىنسانپەرۋەرلىك ياردىمى بېرىش؛

( 2 ) جىددىي ئىشلارغا تاقابىل تۇرۇش-قۇتقۇزۇش بويىچە تەربىيەلەشنى قانات يايدۇرۇپ، جىددىي ئىشلارغا تاقابىل قىلىش-قۇتقۇزۇش، ئاپەتتىن مۇداپىئەلىنىش-خەتەردىن ساقلىنىش ۋە سەھىيە-ساغلاملىق بىلىملىرىنى ئومۇملاشتۇرۇپ، پىدائىيلارنى نەق مەيداندا قۇتقۇزۇشقا قاتنىشىشقا تەشكىللەش؛

( 3 ) ھەقسىز قان تەقدىم قىلىش، جەسەت ۋە ئادەم بەدىنىدىكى ئەزالارنى تەقدىم قىلىش خىزمىتىگە قاتنىشىش، تۈرتكە بولۇش، قان ياساش غول ھۈجەيرىسى تەقدىم قىلىشقا ئالاقىدار خىزمەتلەرنى قانات يايدۇرۇشقا قاتنىشىش؛

( 4 ) قىزىل كىرېست پىدائىيلار مۇلازىمىتى، قىزىل كىرېست ياشلار-ئۆسمۈرلەر خىزمىتىنى تەشكىللەپ قانات يايدۇرۇش؛

( 5 ) خەلقئارا ئىنسانپەرۋەرلىك ياردىمى خىزمىتىگە قاتنىشىش؛

( 6 ) خەلقئارا قىزىل كىرېست ۋە قىزىل ئاي ھەرىكىتىنىڭ ئاساسىي پىرىنسىپى ۋە جەنۋە ئەھدىنامىسى ھەم ئۇنىڭ قوشۇمچە كېلىشىمنامىسىنى تەشۋىق قىلىش؛

( 7 ) خەلقئارا قىزىل كىرېست ۋە قىزىل ئاي ھەرىكىتىنىڭ ئاساسىي پىرىنسىپى بويىچە خەلق ھۆكۈمىتى ھاۋالە قىلغان ئىشلارنى تاماملاش؛

( 8 ) جەنۋەدىكى ئەھدىنامە ۋە ئۇنىڭ قوشۇمچە كېلىشىمنامىسىدىكى ئالاقىدار بەلگىلىمىلەر بويىچە خىزمەتلەرنى قانات يايدۇرۇش؛

( 9 ) خەلق ھۆكۈمىتىگە ياردەملىشىپ ئۆزىنىڭ مەسئۇلىيىتىگە مۇناسىۋەتلىك باشقا ئىنسانپەرۋەرلىك مۇلازىمىتى پائالىيەتلىرىنى قانات يايدۇرۇش.

12-ماددا ئۇرۇش، قوراللىق توقۇنۇش ۋە تەبىئىي ئاپەت، ھادىسە، ئاپەت، ئاممىۋى سەھىيە ۋەقەسى قاتارلىق تاسادىپىي ۋەقەلەردە قۇتقۇزۇش، ياردەم بېرىش ۋەزىپىسىنى ئىجرا قىلىدىغان ھەمدە قىزىل كىرېست بەلگىسى بار خادىملار، ماددىي ئەشيا ۋە قاتناش قوراللىرى ئالدىن يۈرۈشكە ھوقۇقلۇق.

13-ماددا ھەرقانداق تەشكىلات ۋە شەخسنىڭ قىزىل كىرېست جەمئىيىتى خادىملىرىنىڭ قۇتقۇزۇش، ياردەم بېرىش، قۇتقۇزۇش مەسئۇلىيىتىنى قانۇن بويىچە ئادا قىلىشىغا توسقۇنلۇق قىلىشىغا يول قويۇلمايدۇ.

4-باب بەلگە ۋە نام

14-ماددا جۇڭگو قىزىل كىرېست جەمئىيىتى ئاق تەگلىك قىزىل كىرېست بەلگىسىنى ئىشلىتىدۇ.

قىزىل كىرېست بەلگىسى قوغداش رولىغا ۋە كۆرسىتىش رولىغا ئىگە.

قىزىل كىرېست بەلگىسىنى قوغداش ۋە ئىشلىتىش ئۇرۇش، قوراللىق توقۇنۇشتا چوقۇم ھۆرمەتلىنىدىغان ۋە قوغدىلىدىغان خادىم ۋە ئۈسكۈنە، ئەسلىھەلەرنى كۆرسىتىدۇ.
ئۇنى ئىشلىتىش چارىسى جەنۋەدىكى ئەھدىنامە ۋە ئۇنىڭ قوشۇمچە كېلىشىمنامىسىدىكى ئالاقىدار بەلگىلىمىلەر بويىچە ئىجرا قىلىنىدۇ.

قىزىل كىرېست بەلگىسىنىڭ ئىشلىتىلىشى قىزىل كىرېست پائالىيىتىگە مۇناسىۋەتلىك ئادەم ياكى نەرسىلەردۇر.
ئۇنى ئىشلىتىش چارىسىنى گوۋۇيۈەن ۋە مەركىزىي ھەربىي كومىتېت مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە بەلگىلەيدۇ.

15-ماددا دۆلەت قوراللىق كۈچلىرىنىڭ داۋالاش-ساقلىق ساقلاش ئاپپاراتى قىزىل كىرېست بەلگىسىنى ئىشلىتىشتە، جەنۋەدىكى ئەھدىنامە ۋە ئۇنىڭ قوشۇمچە كېلىشىمنامىسىدىكى ئالاقىدار بەلگىلىمىلەرگە ئۇيغۇن كېلىشى كېرەك.

16-ماددا قىزىل كىرېست بەلگىسى ۋە نامىنى قانۇن قوغدايدۇ.
قىزىل كىرېست بەلگىسى ۋە نامىدىن پايدىلىنىپ پايدا ئېلىش مەنئى قىلىنىدۇ، قىزىل كىرېست ئالامىتى ۋە نامىنى ھەرقانداق شەكىلدە سۇيىئىستېمال قىلىش، كەلسە-كەلمەس ئىشلىتىش، ئۆزگەرتىۋېتىش مەنئى قىلىنىدۇ.

5-باب مال-مۈلۈك ۋە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش

17-ماددا قىزىل كىرېست جەمئىيىتىنىڭ مال-مۈلكىنىڭ ئاساسلىق مەنبەسى :

( 1 ) قىزىل كىرېست جەمئىيىتى ئەزالىرى تاپشۇرغان بەدەل پۇلى؛

( 2 ) چېگرا ئىچى-سىرتىدىكى تەشكىلاتلار ۋە شەخسلەر ئىئانە قىلغان پۇل-ماللار؛

( 3 ) كۆچمە مۈلۈك ۋە كۆچمەس مۈلۈك كىرىمى؛

( 4 ) خەلق ھۆكۈمىتىگە ئاجرىتىلغان پۇل؛

( 5 ) باشقا قانۇنلۇق كىرىم.

18-ماددا دۆلەت قىزىل كىرېست جەمئىيىتى قۇرغان ئاساسىي مەقسەتكە ئۇيغۇن كېلىدىغان پاراۋانلىق ئىشلىرىغا يار-يۆلەك بولىدۇ.

19-ماددا قىزىل كىرېست جەمئىيىتى قانۇن بويىچە ئىئانە توپلاش پائالىيىتى قىلسا بولىدۇ.
ئىئانە توپلاش پائالىيىتى «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ خەيرىيەت قانۇنى»دىكى ئالاقىدار بەلگىلىمىلەرگە ئۇيغۇن بولۇشى كېرەك.

20-ماددا قىزىل كىرېست جەمئىيىتى تەبىئىي ئىگىلەر، قانۇنىي ئىگىلەر شۇنىڭدەك باشقا تەشكىلاتلار ئىئانە قىلغان پۇل-مالنى قانۇن بويىچە قوبۇل قىلغاندا، ئىئانە قىلغۇچىغا مالىيە تارمىقى بىرتۇتاش نازارەت قىلىپ ( باسقان ) ياسىغان ئاممىۋى پاراۋانلىق ئىشلىرىغا ئىئانە قىلىش تالونى چىقىرىپ بېرىشى كېرەك.
ئىئانە قىلغۇچى ئىسمىنى ئاتمىغان ياكى ئىئانە قوبۇل قىلىش تالونىنى قوبۇل قىلىشتىن ۋاز كەچكەن بولسا، قىزىل كىرېست جەمئىيىتى ئالاقىدار خاتىرىنى ياخشى قالدۇرۇشى كېرەك.

ئىئانە قىلغۇچى باجدا ئېتىبار بېرىشتىن قانۇن بويىچە بەھرىمەن بولىدۇ.

21-ماددا قىزىل كىرېست جەمئىيىتى ئىئانە توپلاش لايىھەسى، ئىئانە قىلغۇچىنىڭ ئارزۇسى ياكى ئىئانە كېلىشىمى بويىچە ئۆزى قوبۇل قىلغان ئىئانە پۇل-مالنى بىر تەرەپ قىلىشى كېرەك.

ئىئانە قىلغۇچى ئىئانە قىلغان مال-مۈلۈكنى باشقۇرۇشقا ۋە ئىشلىتىشكە دائىر ماتېرىياللارنى كۆرۈش، كۆپەيتىۋېلىشقا ھوقۇقلۇق، قىزىل كىرېست جەمئىيىتى ئىئانە قىلغۇچىغا ئالاقىدار ئەھۋاللارنى ۋاقتىدا، تەشەببۇسكارلىق بىلەن ئىنكاس قىلىشى كېرەك.

قىزىل كىرېست جەمئىيىتى ئىئانە توپلاش لايىھەسى، ئىئانە قىلغۇچىنىڭ ئارزۇسى ياكى ئىئانە كېلىشىمىدە پۈتۈشكەن ئىشلىتىش ئورنىغا خىلاپلىق قىلىپ، ئىئانە قىلغان مال-مۈلۈكنى كەلسە-كەلمەس ئىشلەتكەن بولسا، ئىئانە قىلغۇچى ئۇنىڭدىن تۈزىتىشنى تەلەپ قىلىشقا ھوقۇقلۇق؛
ئىئانە قىلغۇچى تۈزىتىشنى رەت قىلسا، خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ خەلق ئىشلىرى تارمىقىغا ئەرز قىلسا، پاش قىلسا ياكى خەلق سوت مەھكىمىسىگە دەۋا قىلسا بولىدۇ.

22-ماددا قىزىل كىرېست جەمئىيىتى مالىيە باشقۇرۇش، ئىچكى كونترول قىلىش، ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىپ ئاشكارىلاش ۋە نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش تۈزۈمىنى ئورنىتىشى كېرەك.

قىزىل كىرېست جەمئىيىتىنىڭ مال-مۈلكىنى ئىشلىتىش مەقسىتى بىلەن بىردەك بولۇشى كېرەك.

قىزىل كىرېست جەمئىيىتى چېگرا سىرتىغا ئىئانە قىلىنغان پۇل-مالنى مەخسۇس تەكشۈرۈپ نازارەت قىلىش تۈزۈمىنى ئورنىتىشى كېرەك.

قىزىل كىرېست جەمئىيىتى قانۇن بويىچە قۇرۇلغان مۇستەقىل 3-تەرەپ ئاپپاراتىنى ۋاقتىدا تەكلىپ قىلىپ، ئىئانە پۇلنىڭ كىرىمى ۋە ئىشلىتىلىش ئەھۋالىنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىپ، ئىقتىسادىي تەپتىش نەتىجىسىنى قىزىل كىرېست كېڭىشى ۋە نازارەتچىلىك كومىتېتىغا دوكلات قىلىشى ھەمدە جەمئىيەتكە ئېلان قىلىشى كېرەك.

23-ماددا قىزىل كىرېست جەمئىيىتى ئۇچۇرنى ئاشكارىلاش تۈزۈمىنى ئورنىتىپ ۋە تاكامۇللاشتۇرۇپ، ئۇچۇر ئېلان قىلىشنى قېلىپلاشتۇرۇپ، بىرلىككە كەلگەن ئۇچۇر سۇپىسىدا ئىئانە پۇلنىڭ كىرىمى ۋە ئىشلىتىلىش ئەھۋالىنى جەمئىيەتكە ۋاقتىدا ئېلان قىلىپ، جەمئىيەتنىڭ نازارىتىنى قوبۇل قىلىشى كېرەك.

24-ماددا قىزىل كىرېست جەمئىيىتىنىڭ مال-مۈلكىنىڭ كىرىمى ۋە ئىشلىتىلىش ئەھۋالى قانۇن بويىچە خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئىقتىسادىي تەپتىش قاتارلىق تارماقلىرىنىڭ نازارىتىنى قوبۇل قىلىدۇ.

قىزىل كىرېست جەمئىيىتىنىڭ جەمئىيەتنىڭ ئىئانىسىنى ۋە ئۇنى ئىشلىتىش ئەھۋالى خەلق ھۆكۈمىتى، خەلق ئىشلىرى تارماقلىرىنىڭ نازارىتىنى قانۇن بويىچە قوبۇل قىلىدۇ.

25-ماددا ھەرقانداق تەشكىلات ۋە شەخسنىڭ قىزىل كىرېست جەمئىيىتىنىڭ مال-مۈلكىنى ئاستىرتىن بۆلۈشۈۋېلىشىغا، ئىشلىتىۋېلىشىغا، تۇتۇپ قېلىشىغا ياكى ئىگىلىۋېلىشىغا يول قويۇلمايدۇ.

6-باب قانۇن جاۋابكارلىقى

26-ماددا قىزىل كىرېست جەمئىيىتى ۋە ئۇنىڭ خادىملىرىدىن تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلگەنلىرىنى تەڭ دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ ئىقتىسادىي تەپتىش، خەلق ئىشلىرى قاتارلىق تارمىقى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلىرىنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا قانۇن بويىچە چارە كۆرۈلىدۇ؛
زىيان سالغانلار قانۇن بويىچە ھەق تەلەپ جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئالىدۇ؛
جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ :

( 1 ) ئىئانە توپلاش لايىھەسى، ئىئانە قىلغۇچىنىڭ ئارزۇسى ياكى ئىئانە كېلىشىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئۇلار قوبۇل قىلغان ئىئانە پۇلنى ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن بىر تەرەپ قىلغانلار؛

( 2 ) مال-مۈلۈكنى ئاستىرتىن بۆلۈشۈۋالغان، ئىشلىتىۋالغان، تۇتۇپ قالغان ياكى ئىگىلىۋالغانلار؛

( 3 ) ئىئانە قىلغۇچىغا ئەھۋالنى قانۇن بويىچە ئىنكاس قىلمىغان ياكى ئىئانە تالونى كەسمىگەنلەر؛

( 4 ) ئىئانە پۇلنىڭ كىرىمى ۋە ئىشلىتىلىش ئەھۋالىنى قانۇن بويىچە ئىقتىسادىي تەپتىش قىلمىغانلار؛

( 5 ) ئۇچۇرنى قانۇن بويىچە ئاشكارىلىمىغانلار؛

( 6 ) قانۇن-نىزاملاردا بەلگىلەنگەن باشقا ئەھۋاللار.

27-ماددا تەبىئىي ئىگىلەر، قانۇنىي ئىگىلەر ياكى باشقا تەشكىلاتلاردا تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلۈپ زىيان كېلىپ چىققان بولسا، قانۇن بويىچە ھەق تەلەپ جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئالىدۇ؛
ئامانلىق باشقۇرۇشقا خىلاپ قىلمىش شەكىللەندۈرگەنلىرىگە قانۇن بويىچە ئامانلىق باشقۇرۇش جازاسى بېرىلىدۇ؛
جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ :

( 1 ) قىزىل كىرېست بەلگىسى ۋە نامىنى سۇيىئىستېمال قىلىۋالغان، كەلسە-كەلمەس ئىشلىتىۋالغان، ئۆزگەرتىۋەتكەنلەر؛

( 2 ) قىزىل كىرېست بەلگىسى ۋە نامىدىن پايدىلىنىپ پايدا ئالغانلار؛

( 3 ) ساختا ئۇچۇر ياساپ، ئېلان قىلىپ ۋە تارقىتىپ، قىزىل كىرېست جەمئىيىتىنىڭ نام-شۆھرىتىگە زىيان يەتكۈزگەنلەر؛

( 4 ) قىزىل كىرېست جەمئىيىتىنىڭ مال-مۈلكىنى ئوغرىلىغان، بۇزۇۋەتكەن ياكى باشقا ئۇسۇللار بىلەن زىيانغا ئۇچراتقانلار؛

( 5 ) قىزىل كىرېست جەمئىيىتى خادىملىرىنىڭ قۇتقۇزۇش، ياردەم بېرىش، قۇتقۇزۇش مەسئۇلىيىتىنى قانۇن بويىچە ئادا قىلىشىغا توسقۇنلۇق قىلغانلار؛

( 6 ) قانۇن-نىزاملاردا بەلگىلەنگەن باشقا ئەھۋاللار.

قىزىل كىرېست جەمئىيىتى ۋە ئۇنىڭ خادىملىرىدىن ئالدىنقى تارماقنىڭ ( 1 ) تارماقچىسى، ( 2 ) تارماقچىسىدا كۆرسىتىلگەن قىلمىشلارنى سادىر قىلغانلىرىغا ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.

28-ماددا ھەر دەرىجىلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرىنىڭ مۇناسىۋەتلىك تارماقلىرى ۋە ئۇلارنىڭ خادىملىرى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش داۋامىدا خىزمەت ھوقۇقىدىن كەلسە-كەلمەس پايدىلانغان، خىزمەتتە بىپەرۋالىق قىلغان، نەپسانىيەتچىلىك قىلغان بولسا، بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىم ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا قانۇن بويىچە چارە كۆرۈلىدۇ؛
جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

7-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ

29-ماددا بۇ قانۇندا ئېيتىلغان «خەلقئارا قىزىل كىرېست ۋە قىزىل يېڭى ئاي ھەرىكىتىنى بېكىتىشنىڭ ئاساسىي پىرىنسىپى»1986-يىلى 10-ئايدا جەنۋە خەلقئارا قىزىل كىرېمنىي يىغىنىنىڭ 25-قېتىملىق يىغىنىدا ماقۇللانغان «خەلقئارا قىزىل كىرىست ۋە قىزىل ئاي ھەرىكىتى نىزامنامىسى»دە بېكىتىلگەن ئىنسانپەرۋەرلىك، ئادىللىق، بىتەرەپلىك، مۇستەقىللىق، پىدائىيلار مۇلازىمىتى، بىرلىك ۋە ئومۇمىيلىقتىن ئىبارەت يەتتە ئاساسىي پىرىنسىپنى كۆرسىتىدۇ.

بۇ قانۇندا ئېيتىلغان «جەنۋە ئەھدىنامىسى»جۇڭگو تەستىقلىغان 1949-يىل 8-ئاينىڭ 12-كۈنى تۈزۈلگەن جەنۋە 4-ئەھدىنامىسىنى، يەنى :
«ئۇرۇش رايونىدىكى قوراللىق قىسىملاردا يارىلانغانلار، كېسەللەر گىرىپتار بولغانلارنىڭ ئەھۋالىنى ياخشىلاش توغرىسىدىكى جەنۋە ئەھدىنامىسى»، «دېڭىز ئۈستى قوراللىق قىسىملىرىدا يارىلانغانلار، ئاغرىغانلار ھەم پاراخوت قازا قىلغانلار ئەھۋالىغا يولۇققاندا جەنۋە ئەھدىنامىسىنى ياخشىلاش كېرەك»، «ئەسىرلەر تەمىناتى توغرىسىدىكى جەنۋە خىتابنامىسى»ۋە «ئۇرۇش مەزگىلىدە پۇقرالارنى قوغداش توغرىسىدىكى جەنۋە ۋەدىنامىسى».

بۇ قانۇندا ئېيتىلغان جەنۋە ئەھدىنامىسىنىڭ «قوشۇمچە كېلىشىمنامىسى»جۇڭگو قاتناشقان 1977-يىلى 6-ئاينىڭ 8-كۈنى تۈزگەن «1949-يىل 8-ئاينىڭ 12-كۈنى جەنۋە 4-ئەھدىنامىسىنىڭ خەلقئارالىق قوراللىق توقۇنۇشتا بەختسىزلىككە ئۇچرىغانلارنى قوغداش توغرىسىدىكى قوشۇمچە كېلىشىمنامە»ۋە «1949-يىلى 8-ئاينىڭ 21-كۈنى جەنۋا 4-ئەھدىنامىسىنىڭ غەيرىي خەلقئارالىق قوراللىق توقۇنۇشتە بەختسىزلىكنى قوغداش توغرىسىدىكى قوشۇمچە خىتابنامىسى»نى كۆرسىتىدۇ.

30-ماددا بۇ قانۇن 2017-يىل 5-ئاينىڭ 8-كۈنىدىن باشلاپ يولغا قويۇلىدۇ.