( 1998-يىل 12-ئاينىڭ 29-كۈنى 9-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ 6-يىغىنىدا ماقۇللانغان، 2004-يىل 8-ئاينىڭ 28-كۈنى 10-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلقنىڭ قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى 11-يىغىنىنىڭ «< جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ئاكسىيە قانۇنى > غا تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى قارارى»غا ئاساسەن 1-قېتىم تۈزىتىلگەن، 2005-يىل 10-ئاينىڭ 27-كۈنى 10 – نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيىدا تۈزىتىش كىرگۈزۈلگەن، 2013-يىل 6-ئاينىڭ 29 – كۈنىگە ئاساسەن تۈزىتىش كىرگۈزۈلگەن،
12-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى 3-يىغىنىنىڭ «< جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ مەدەنىيەت يادىكارلىقلىرىنى قوغداش قانۇنى > قاتارلىق 12 قانۇنغا تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى قارارى»غا ئاساسەن 2-قېتىم تۈزىتىلدى، 2014-يىل 8-ئاينىڭ 31-كۈنى 12-نۆۋەتلىك جۇڭخۇا خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ 10-يىغىنىنىڭ «> جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ سۇغۇرتا قانۇنى > قاتارلىق بەش قانۇنغا تۈزىتىش كىرگۈزۈش بولغان قارارى»غا بىنائەن 3-قېتىم تۈزىتىلىدۇ )
جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ئاكسىيە قانۇنى
مۇندەرىجە
1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ
2-باب ئاكسىيە تارقىتىش
3-باب ئاكسىيە سودىسى
1-پاراگراف ئادەتتىكى بەلگىلىمە
2-پاراگراف ئاكسىيەنى بازارغا سېلىش
3-پاراگراف ئۇچۇرنى داۋاملىق ئاشكارىلاش
4-پاراگراف مەنئى قىلىنغان سودا ھەرىكىتى
تۆتىنچى باب پېيى بازارغا سېلىنغان شىركەتلەرنى سېتىۋېلىش
5-باب ئاكسىيە سودا بازىرى
6-باب ئاكسىيە شىركىتى
7-باب ئاكسىيە تىزىملاش-راسچوت ئاپپاراتى
8-باب ئاكسىيە مۇلازىمەت ئاپپاراتى
9-باب ئاكسىيەچىلىك جەمئىيىتى
10-باب ئاكسىيە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتى
11-باب قانۇن جاۋابكارلىقى
12-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ
1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ
1-ماددا بۇ قانۇن ئاكسىيە تارقىتىش ۋە سودا ھەرىكىتىنى قېلىپلاشتۇرۇش، مەبلەغ سالغۇچىلارنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىنى قوغداش، ئىجتىمائىي-ئىقتىسادىي تەرتىپ ۋە ئاممىۋى مەنپەئەتنى قوغداش، سوتسىيالىستىك بازار ئىگىلىكىنىڭ تەرەققىياتىنى ئىلگىرى سۈرۈش مەقسىتىدە چىقىرىلدى.
2-ماددا جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى چېگراسى ئىچىدە پاي چېكى، شىركەت زايومى ۋە گوۋۇيۈەن قانۇن بويىچە بېكىتكەن باشقا ئاكسىيەلەرنى تارقىتىش ۋە سودىغا مۇشۇ قانۇن تەتبىقلىنىدۇ؛
بۇ قانۇندا بەلگىلەنمىگەنلىرىگە «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ شىركەت قانۇنى»ۋە باشقا قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردىكى بەلگىلىمىلەر تەتبىقلىنىدۇ.
ھۆكۈمەت زايومى، ئاكسىيە سېلىنمىسى فوندى ئۈلۈشىنى بازارغا سېلىش سودىسىغا مۇشۇ قانۇن تەتبىقلىنىدۇ؛
باشقا قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردا ئايرىم بەلگىلىمە بولسا، شۇ بەلگىلىمە تەتبىقلىنىدۇ.
ھاسىلىي ئاكسىيە تۈرىنى تارقىتىش ۋە سودىلىشىشنى باشقۇرۇش چارىسىنى گوۋۇيۈەن مۇشۇ قانۇندىكى پىرىنسىپ بويىچە بەلگىلەيدۇ.
3-ماددا ئاكسىيە تارقىتىش، سودا قىلىش پائالىيىتىدە ئاشكارا، ئادىل، ھەققانىي بولۇش پىرىنسىپى يولغا قويۇلۇشى شەرت.
4-ماددا ئاكسىيە تارقىتىش، سودا قىلىش پائالىيىتىدىكى توختاملاشقۇچىلار باراۋەر قانۇنىي ئورۇنغا ئىگە بولۇپ، ئىختىيارىي بولۇش، ھەقلىق بولۇش، سەمىمىي بولۇش، لەۋزىدە تۇرۇش پىرىنسىپىغا ئەمەل قىلىشى كېرەك.
5-ماددا ئاكسىيە تارقىتىش، سودا قىلىش پائالىيىتىدە قانۇن، مەمۇرىي نىزاملارغا رىئايە قىلىش شەرت؛
ئالدامچىلىق قىلىش، ئىچكى سودا قىلىش ۋە ئاكسىيە بازىرىنى كونترول قىلىۋېلىش قىلمىشلىرى مەنئى قىلىنىدۇ.
6-ماددا ئاكسىيە كەسپى ۋە بانكا كەسپى، ھاۋالە كەسپى، سۇغۇرتا كەسپى كەسىپكە ئايرىپ تىجارەت قىلىش، كەسىپكە ئايرىپ باشقۇرۇشنى يولغا قويىدۇ، ئاكسىيە شىركىتى بانكا، ھاۋالە، سۇغۇرتا كەسپى ئاپپاراتى بىلەن ئايرىم-ئايرىم تەسىس قىلىنىدۇ.
دۆلەت ئايرىم بەلگىلىگەنلىرى بۇنىڭ سىرتىدا.
7-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى پۈتۈن مەملىكەتتىكى ئاكسىيە بازىرىنى قانۇن بويىچە مەركەزلىك بىرتۇتاش نازارەت قىلىدۇ-باشقۇرىدۇ.
گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتى ئېھتىياجغا قاراپ ۋاكالەت ئاپپاراتى تەسىس قىلىپ، بېرىلگەن ھوقۇق بويىچە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلسا بولىدۇ.
8-ماددا دۆلەت ئاكسىيە تارقىتىش، سودا پائالىيىتىنى مەركەزلىك بىرتۇتاش نازارەت قىلىش-باشقۇرۇشنى يولغا قويۇش ئالدىنقى شەرتىدە، قانۇن بويىچە ئاكسىيەچىلىك جەمئىيىتى قۇرىدۇ، قانۇنىيەتلىك باشقۇرىدۇ.
9-ماددا دۆلەت ئىقتىسادىي تەپتىش ئورگىنى ئاكسىيە سودا ئورنى، ئاكسىيە شىركىتى، ئاكسىيە تىزىملاش-راسچوت ئاپپاراتى، ئاكسىيە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتىنى قانۇن بويىچە ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىدۇ.
2-باب ئاكسىيە تارقىتىش
10-ماددا ئاكسىيەنى ئاشكارا تارقىتىش قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردا بەلگىلەنگەن شەرتلەرگە ئۇيغۇن بولۇشى ھەمدە قانۇن بويىچە گوۋۇيۈەننىڭ ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى ياكى گوۋۇيۈەن ھوقۇق بەرگەن تارماققا تەستىقلىتىشى شەرت؛
قانۇن بويىچە تەستىقلاتماي تۇرۇپ، ھەرقانداق ئورۇن ۋە شەخسنىڭ ئاكسىيەنى ئاشكارا تارقىتىشىغا يول قويۇلمايدۇ.
تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلسە، ئاشكارا تارقىتىلىدۇ :
( 1 ) مۇئەييەن ئوبيېكتقا ئاكسىيە تارقاتقانلار؛
( 2 ) مۇئەييەن ئوبيېكتقا ئاكسىيە تارقاتقانلار جەمئىي 200 دىن ئاشسا؛
( 3 ) قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردا بەلگىلەنگەن باشقا تارقىتىش ھەرىكەتلىرى.
ئاكسىيەنى ئاشكارا تارقاتماسلىقتا ئېلان، ئاشكارا نەسىھەت قىلىش ۋە شەكلىنى ئۆزگەرتىپ ئاشكارىلاشقا يول قويۇلمايدۇ.
11-ماددا تارقاتقۇچى پاي چېكىنى ئاشكارا تارقىتىشنى، پاي چېكىگە ئالماشتۇرغىلى بولىدىغان شىركەت زايومىنى ئاشكارا تارقىتىشنى ئىلتىماس قىلىپ، قانۇن بويىچە سېتىپ بېرىش ئۇسۇلىنى قوللانغان ياكى قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردا تونۇشتۇرۇش تۈزۈمى يولغا قويۇلىدۇ دەپ بەلگىلەنگەن باشقا ئاكسىيەلەرنى ئاشكارا تارقاتقان بولسا، تونۇشتۇرۇش سالاھىيىتىگە ئىگە ئاپپاراتنى تونۇشتۇرغۇچىلىقنى ئۈستىگە ئېلىشقا تەكلىپ قىلىشى كېرەك.
تونۇشتۇرغۇچى كەسىپ قائىدىسى ۋە كەسىپ قائىدىسىگە رىئايە قىلىشى، سەمىمىي، لەۋزىدە تۇرۇشى، مەسئۇلىيىتىنى تىرىشىپ ئادا قىلىشى، تارقاتقۇچىنىڭ ئىلتىماس ھۆججىتى ۋە ئۇچۇر ئاشكارىلاش ماتېرىيالىنى ئېھتىياتچانلىق بىلەن تەكشۈرۈشى، تارقاتقۇچىنىڭ ئۆلچەملىك يۈرۈشۈشىگە ھەيدەكچىلىك قىلىشى كېرەك.
تونۇشتۇرغۇچىنىڭ سالاھىيىتى ۋە ئۇنى باشقۇرۇش چارىسىنى گوۋۇيۈەننىڭ ئاكسىيە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتى بەلگىلەيدۇ.
12-ماددا پاي چەكلىك شىركىتى قۇرۇپ، پاي چېكىنى ئاشكارا تارقىتىشتا، «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ شىركەت قانۇنى»دا بەلگىلەنگەن شەرتلەرگە ۋە گوۋۇيۈەن تەستىقلىغان گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى بەلگىلىگەن باشقا شەرتلەرگە ئۇيغۇن كېلىش، گوۋۇيۈەننىڭ ئاكسىيە نازارەت قىلىش – باشقۇرۇش ئاپپاراتىغا پاي توپلاش ئىلتىماسى ۋە تۆۋەندىكى ھۆججەتلەرنى يوللاش كېرەك :
( 1 ) شىركەت نىزامنامىسى؛
( 2 ) تەشەببۇس قىلغۇچىلار كېلىشىم تۈزۈش؛
( 3 ) تەشەببۇس قىلغۇچىنىڭ ئىسىم-فامىلىسى ياكى نامى، تەشەببۇس قىلغۇچى سېتىۋالغان پاي سانى، چىقارغان مەبلىغىنىڭ تۈرى ۋە مەبلەغ تەكشۈرۈش ئىسپاتى؛
( 4 ) پاي توپلاش چۈشەندۈرمىسى؛
( 5 ) پاي پۇلىنى ۋاكالىتەن تاپشۇرۇۋالىدىغان بانكىنىڭ نامى ۋە ئادرېسى؛
( 6 ) سېتىپ بەرگۈچى ئاپپاراتنىڭ نامى ۋە ئالاقىدار كېلىشىملەر.
مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە تەۋسىيەچى تەكلىپ قىلىشتا، تەۋسىيەچى بەرگەن تارقىتىش تەۋسىيەنامىسىنىمۇ يوللاش كېرەك.
قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردا شىركەت قۇرۇشتا تەستىقلىتىش شەرت دەپ بەلگىلەنگەن بولسا، مۇناسىپ تەستىق ھۆججىتىنىمۇ تاپشۇرۇشى كېرەك.
13-ماددا شىركەت يېڭى پاينى ئاشكارا تارقىتىشتا، تۆۋەندىكى شەرتلەرگە ئۇيغۇن كېلىشى كېرەك :
( 1 ) مۇكەممەل ھەم يۈرۈشۈشى ياخشى بولغان تەشكىلىي ئاپپاراتنى ھازىرلىغان بولۇش؛
( 2 ) سىجىل پايدا ئېلىش ئىقتىدارىغا ئىگە بولۇش، مالىيە ئەھۋالى ياخشى بولۇش؛
( 3 ) يېقىنقى ئۈچ يىلدا مالىيە-بوغالتىرلىق ھۆججىتىدە ساختا خاتىرە بولماسلىق، قانۇنغا خىلاپ باشقا ئېغىر قىلمىشلار بولماسلىق؛
( 4 ) گوۋۇيۈەن تەستىقلىغان گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى بەلگىلىگەن باشقا شەرتلەر.
پېيى بازارغا سېلىنغان شىركەت يېڭى پاينى ئاشكارا تارقاتمىسا، گوۋۇيۈەن تەستىقلىغان گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى بەلگىلىگەن شەرتكە ئۇيغۇن كېلىشى ھەمدە گوۋۇيۈەننىڭ ئاكسىيە نازارەت قىلىش – باشقۇرۇش ئاپپاراتىغا تەستىقلىتىشى كېرەك.
14-ماددا شىركەت يېڭى پاينى ئاشكارا تارقىتىشتا، گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىغا پاي توپلاش ئىلتىماسى ۋە تۆۋەندىكى ھۆججەتلەرنى يوللىشى كېرەك :
( 1 ) شىركەتنىڭ تىجارەت كىنىشكىسى؛
( 2 ) شىركەت نىزامنامىسى؛
( 3 ) پايچىكلار يىغىنىنىڭ قارارى؛
( 4 ) پاي توپلاش چۈشەندۈرمىسى؛
( 5 ) مالىيە-بوغالتىرلىق دوكلاتى؛
( 6 ) پاي پۇلىنى ۋاكالىتەن تاپشۇرۇۋالىدىغان بانكىنىڭ نامى ۋە ئادرېسى؛
( 7 ) سېتىپ بەرگۈچى ئاپپاراتنىڭ نامى ۋە ئالاقىدار كېلىشىملەر.
مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە تەۋسىيەچى تەكلىپ قىلىشتا، تەۋسىيەچى بەرگەن تارقىتىش تەۋسىيەنامىسىنىمۇ يوللاش كېرەك.
15-ماددا شىركەت پاي چېكىنى ئاشكارا تارقىتىپ توپلىغان مەبلەغنى پاي چېكىگە خېرىدار چاقىرىش چۈشەندۈرمىسىدە كۆرسىتىلگەن مەبلەغنىڭ ئىشلىتىلىش ئورنى بويىچە ئىشلىتىشى شەرت.
پاي توپلاش چۈشەندۈرمىسىدە كۆرسىتىلگەن مەبلەغنىڭ ئىشلىتىلىش ئورنىنى ئۆزگەرتىشتە، پايچىكلار يىغىنى قارار چىقىرىشى شەرت.
ئىشلىتىلىش ئورنىنى ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن ئۆزگەرتىۋەتكەن ھەمدە تۈزەتمىگەن ياكى پايچىكلار يىغىنىنىڭ ئېتىراپ قىلىشىدىن ئۆتكۈزمىگەنلەرنىڭ يېڭى پاينى ئاشكارا تارقىتىشىغا يول قويۇلمايدۇ.
16-ماددا شىركەت زايومىنى ئاشكارا تارقىتىشتا، تۆۋەندىكى شەرتلەرگە ئۇيغۇن كېلىشى كېرەك :
( 1 ) پاي چەكلىك شىركىتىنىڭ ساپ مۈلكى خەلق پۇلىدىن 30 مىليون يۈەندىن تۆۋەن بولماسلىقى، چەكلىك مەسئۇلىيەت شىركىتىنىڭ ساپ مۈلكى جۇڭگو پۇلىدىن 60 مىليون يۈەن تۆۋەن بولماسلىقى؛
( 2 ) جەمئىي زايوم قالدۇقى شىركەتنىڭ ساپ مۈلكىنىڭ% 40 ىدىن ئېشىپ كەتمەسلىك؛
( 3 ) يېقىنقى ئۈچ يىلدىكى تەقسىم قىلغىلى بولىدىغان ئوتتۇرىچە پايدا شىركەت زايومىنىڭ بىر يىللىق ئۆسۈمىنى تۆلەشكە يېتىدۇ؛
( 4 ) توپلىغان مەبلەغنىڭ سېلىنغان مەبلىغى دۆلەتنىڭ كەسىپ سىياسىتىگە ئۇيغۇن بولۇش؛
( 5 ) زايوم ئۆسۈم نىسبىتى گوۋۇيۈەن بەلگىلىگەن ئۆسۈم نىسبىتى سەۋىيەسىدىن ئېشىپ كەتمەسلىك؛
( 6 ) گوۋۇيۈەن بەلگىلىگەن باشقا شەرتلەر.
شىركەت زايومىنى ئاشكارا تارقىتىشتىن توپلانغان مەبلەغنى جەزمەن تەستىقلاشقا ئىشلىتىش كېرەك، زىياننى ۋە غەيرىي ئىشلەپچىقىرىش خاراكتېرلىك چىقىملارنى تولۇقلاشقا ئىشلىتىشكە بولمايدۇ.
پېيى بازارغا سېلىنغان شىركەت تارقىتىدىغان پاي چېكىگە ئايلاندۇرۇشقا بولىدىغان شىركەت زايومى 1-تارماقتا بەلگىلەنگەن شەرتلەردىن سىرت، يەنە مۇشۇ قانۇندىكى پاي چېكىنى ئاشكارا تارقىتىش شەرتلىرىگىمۇ ئۇيغۇن كېلىشى ھەمدە گوۋۇيۈەننىڭ ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىغا تەستىقلىتىشى كېرەك.
17-ماددا شىركەت زايومىنى ئاشكارا تارقىتىشنى ئىلتىماس قىلىشتا، گوۋۇيۈەن ھوقۇق بەرگەن تارماق ياكى گوۋۇيۈەننىڭ ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىغا تۆۋەندىكى ھۆججەتلەرنى يوللاش كېرەك :
( 1 ) شىركەتنىڭ تىجارەت كىنىشكىسى؛
( 2 ) شىركەت نىزامنامىسى؛
( 3 ) شىركەت زايومى توپلاش ئۇسۇلى؛
( 4 ) مۈلۈك باھالاش دوكلاتى ۋە مەبلەغ تەكشۈرۈش دوكلاتى؛
( 5 ) گوۋۇيۈەن ھوقۇق بەرگەن تارماق ياكى گوۋۇيۈەننىڭ ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى بەلگىلىگەن باشقا ھۆججەتلەر.
مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە تەۋسىيەچى تەكلىپ قىلىشتا، تەۋسىيەچى بەرگەن تارقىتىش تەۋسىيەنامىسىنىمۇ يوللاش كېرەك.
18-ماددا تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلسە، شىركەت زايومىنى يەنە بىر قېتىم ئاشكارا تارقىتىشقا بولمايدۇ :
( 1 ) ئالدىنقى قېتىم ئاشكارا تارقىتىلغان شىركەت زايومى تېخى يېتەرلىك توپلانمىغان بولسا؛
( 2 ) ئاشكارا تارقىتىلغان شىركەت زايومى ياكى باشقا قەرزدارلىقىدا توختامغا خىلاپلىق قىلىش ياكى دىرى بىلەن ئۆسۈمىنى تۆلەشنى كېچىكتۈرۈش پاكىتى بولسىمۇ، يەنىلا داۋاملىشىش ھالىتىدە تۇرۇۋاتىدۇ؛
( 3 ) مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، شىركەت زايومىنى ئاشكارا تارقىتىشتىن توپلانغان مەبلەغنىڭ ئىشلىتىلىش ئورنىنى ئۆزگەرتىش.
19-ماددا تارقاتقۇچى ئاكسىيە تارقىتىشتا يوللايدىغان ئىلتىماس ھۆججىتىنىڭ شەكلى، يوللاش ئۇسۇلىنى قانۇن بويىچە تەستىقلاشقا مەسئۇل بولغان ئاپپارات ياكى تارماق بەلگىلەيدۇ.
20-ماددا تارقاتقۇچى گوۋۇيۈەننىڭ ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىغا ياكى گوۋۇيۈەن ھوقۇق بەرگەن تارماققا يوللايدىغان ئاكسىيە تارقىتىش ئىلتىماس ھۆججىتى ھەقىقىي، توغرا، مۇكەممەل بولۇشى شەرت.
ئاكسىيە تارقىتىشقا ئالاقىدار ھۆججەت بېرىدىغان ئاكسىيە مۇلازىمەت ئاپپاراتى ۋە خادىملىرى قانۇندا بەلگىلەنگەن مەسئۇلىيىتىنى قاتتىق ئادا قىلىپ، ئۇلارغا بېرىلگەن ھۆججەتلەرنىڭ چىنلىقى، توغرىلىقى ۋە مۇكەممەللىكىگە كاپالەتلىك قىلىشى شەرت.
21-ماددا تارقاتقۇچى پاي چېكىنى تۇنجى قېتىم ئاشكارا تارقىتىشنى ئىلتىماس قىلسا، ئىلتىماس ھۆججىتىنى تاپشۇرغاندىن كېيىن، گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە مۇناسىۋەتلىك ئىلتىماس ھۆججىتىنى ئالدىن ئاشكارىلىشى كېرەك.
22-ماددا گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى تارقىتىشنى تەكشۈرۈش كومىتېتى تەسىس قىلىپ، پاي چېكى تارقىتىش ئىلتىماسىنى قانۇن بويىچە تەكشۈرىدۇ.
تارقىتىشنى تەكشۈرۈش كومىتېتى گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ كەسپىي خادىملىرى ۋە تەكلىپ قىلغان شۇ ئاپپارات سىرتىدىكى مۇناسىۋەتلىك مۇتەخەسسىسلەردىن تەركىب تاپىدۇ، پاي چېكى تارقىتىش ئىلتىماسىنى بېلەت تاشلاش ئۇسۇلى ئارقىلىق ئاۋازغا قويىدۇ، تەكشۈرۈش پىكرىنى ئوتتۇرىغا قويىدۇ.
تارقىتىش تەكشۈرۈش كومىتېتىنىڭ كونكرېت تەشكىلىي چارىسى، تەركىبىدىكى خادىملارنىڭ ۋەزىپە ئۆتەش مۇددىتى، خىزمەت تەرتىپىنى گوۋۇيۈەننىڭ ئاكسىيە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتى بەلگىلەيدۇ.
23-ماددا گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتى قانۇندا بەلگىلەنگەن شەرت بويىچە پاي چېكى تارقىتىش ئىلتىماسىنى تەستىقلاشقا مەسئۇل بولىدۇ.
تەستىقلاش تەرتىپىنى ئاشكارىلاش، قانۇن بويىچە نازارەتنى قوبۇل قىلىش كېرەك.
پاي چېكى تارقىتىش ئىلتىماسىنى تەكشۈرۈش ۋە تەستىقلاشقا قاتناشقان خادىملارنىڭ پاي چېكى تارقىتىشنى ئىلتىماس قىلغۇچى بىلەن پايدا-زىيان مۇناسىۋىتى بولسا بولمايدۇ، تارقىتىشنى ئىلتىماس قىلغۇچىنىڭ سوۋغىتىنى بىۋاسىتە ياكى ۋاسىتىلىك قوبۇل قىلسا بولمايدۇ، تارقىتىش ئىلتىماسى تەستىقلانغان پاي چېكىنى ئىلكىدە تۇتسا بولمايدۇ، تارقىتىش ئىلتىماس قىلغۇچى بىلەن يەڭ ئىچىدە ئۇچراشسا بولمايدۇ.
گوۋۇيۈەن ھوقۇق بەرگەن تارماقنىڭ شىركەت زايومى تارقىتىش ئىلتىماسىنى تەستىقلىشى ئالدىنقى ئىككى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە بولىدۇ.
24-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى ياكى گوۋۇيۈەن ھوقۇق بەرگەن تارماق ئاكسىيە تارقىتىش ئىلتىماس ھۆججىتىنى قوبۇل قىلغان كۈندىن باشلاپ ئۈچ ئاي ئىچىدە، قانۇندا بەلگىلەنگەن شەرت ۋە قانۇندا بەلگىلەنگەن تەرتىپ بويىچە تەستىقلاش ياكى تەستىقلىماسلىق توغرىسىدا قارار چىقىرىشى كېرەك، تارقاتقۇچى تەلەپكە ئاساسەن ئىلتىماس ھۆججىتىنى تولۇقلاش، تۈزىتىش كىرگۈزۈش ۋاقتىنى ئۆز ئىچىگە ئالمايدۇ؛
تەستىقلانمىسا، سەۋەبىنى چۈشەندۈرۈش كېرەك.
25-ماددا ئاكسىيە تارقىتىش ئىلتىماسى تەستىقلانغاندىن كېيىن، تارقاتقۇچى قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردىكى بەلگىلىمە بويىچە، ئاكسىيەنى ئاشكارا تارقىتىشتىن بۇرۇن، ئىئانە توپلاش ھۆججىتىنى ئاشكارا تارقىتىشنى ئېلان قىلىشى ھەمدە بۇ ھۆججەتنى ئاممىنىڭ كۆرۈشى ئۈچۈن بەلگىلەنگەن سورۇندا تەييارلاپ قويۇشى كېرەك.
ئاكسىيە تارقىتىش ئۇچۇرى قانۇن بويىچە ئاشكارىلىنىشتىن ئىلگىرى، ھەرقانداق ئەھۋالدىن خەۋەردار كىشى شۇ ئۇچۇرنى ئاشكارىلىسا ياكى ئاشكارىلاپ قويسا بولمايدۇ.
تارقاتقۇچى ئىئانە توپلاش ھۆججىتىنى ئاشكارا تارقىتىشتىن بۇرۇن ئاكسىيە تارقاتسا بولمايدۇ.
26-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى ياكى گوۋۇيۈەن ھوقۇق بەرگەن تارماق چىقىرىلغان ئاكسىيە تارقىتىشنى تەستىقلاش قارارىنى قانۇندا بەلگىلەنگەن شەرتكە ياكى قانۇندا بەلگىلەنگەن تەرتىپكە ئۇيغۇن كەلمەيدىغانلىقى، ئاكسىيە تېخى تارقىتىلمىغانلىقىنى بايقىسا، بىكار قىلىشى، تارقىتىشنى توختىتىشى كېرەك.
تارقىتىلغان بولسىمۇ پېيى تېخى بازارغا سېلىنمىغان بولسا، تارقىتىشنى تەستىقلاش قارارى بىكار قىلىنىدۇ، تارقاتقۇچى تارقىتىش باھاسى بويىچە بانكىنىڭ شۇ مەزگىلدىكى ئامانەت پۇل ئۆسۈمىنى ئاكسىيە ئىلكىدە تۇتقۇچىغا قوشۇپ ھېسابلىشى كېرەك؛
تونۇشتۇرغۇچى تارقاتقۇچى بىلەن بىرلىكتە چاتما جاۋابكارلىقنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك، لېكىن ئۆزىدە خاتالىق يوقلۇقىنى ئىسپاتلاپ بېرەلىگەنلىرى بۇنىڭ سىرتىدا؛
تارقاتقۇچىنىڭ پاي كونترول پايچىكى، ئەمەلىي كونترول قىلغۇچىسىدا خاتالىق بولسا، تارقاتقۇچى بىلەن بىرلىكتە چاتما جاۋابكارلىقنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك.
27-ماددا پاي چېكى قانۇن بويىچە تارقىتىلغاندىن كېيىن، تارقاتقۇچىنىڭ تىجارىتى ۋە پايدىسىنىڭ ئۆزگىرىشىگە تارقاتقۇچى ئۆزى مەسئۇل بولىدۇ؛
بۇنىڭدىن كېلىپ چىققان مەبلەغ سېلىش خەۋپ-خەتىرىگە مەبلەغ سالغۇچى ئۆزى مەسئۇل بولىدۇ.
28-ماددا تارقاتقۇچى مۇئەييەن ئوبيېكتقا تارقىتىدىغان ئاكسىيەنى قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردا ئاكسىيە شىركىتى سېتىپ بېرىشى كېرەك دەپ بەلگىلەنگەن بولسا، تارقاتقۇچى ئاكسىيە شىركىتى بىلەن سېتىپ بېرىش كېلىشىمى ئىمزالىشى كېرەك.
ئاكسىيە سېتىپ بېرىش كەسپىدە ۋاكالىتەن سېتىش ياكى سېتىشنى ھۆددە قىلىش ئۇسۇلى قوللىنىلىدۇ.
ئاكسىيەنى ۋاكالىتەن سېتىش ئاكسىيە شىركىتىنىڭ ۋاكالىتەن تارقاتقۇچىسىغا ۋاكالىتەن ئاكسىيە سېتىپ، سېتىشنى ئۈستىگە ئېلىش مۇددىتى ئاخىرلاشقاندا، سېتىلمىغان ئاكسىيەنىڭ ھەممىسىنى تارقاتقۇچىغا قايتۇرۇپ بېرىدىغان سېتىپ بېرىش ئۇسۇلىنى كۆرسىتىدۇ.
ئاكسىيەگە ھۆددە قىلىش-سېتىش ئاكسىيە شىركىتى تارقاتقۇچىنىڭ ئاكسىيەسىنى كېلىشىم بويىچە تولۇق سېتىۋالىدىغان ياكى سېتىش مۇددىتى ئاخىرلاشقاندا، سېتىشتىن كېيىنكى قالدۇق ئاكسىيەنىڭ ھەممىسىنى ئۆزى سېتىۋالىدىغان سېتىپ بېرىش ئۇسۇلىنى كۆرسىتىدۇ.
29-ماددا ئاكسىيەنى ئاشكارا تارقىتىدىغان تارقاتقۇچى سېتىپ بېرىدىغان ئاكسىيە شىركىتىنى قانۇن بويىچە ئۆز ئالدىغا تاللاشقا ھوقۇقلۇق.
ئاكسىيە شىركەتلىرى ناتوغرا رىقابەت ۋاسىتىلىرى ئارقىلىق ئاكسىيە سېتىپ بېرىش كەسپىنى چاڭگىلىغا كىرگۈزۈۋالسا بولمايدۇ.
30-ماددا ئاكسىيە شىركىتى ئاكسىيەنى سېتىپ بېرىشتە، تارقاتقۇچى بىلەن ۋاكالىتەن سېتىش ياكى سېتىشنى ھۆددە قىلىش كېلىشىمى ئىمزالىشى، ئۇنىڭغا تۆۋەندىكى ئىشلار ئېنىق يېزىلىشى كېرەك :
( 1 ) ئالاقىدارلارنىڭ نامى، تۇرۇشلۇق جايى ۋە قانۇندا بەلگىلەنگەن ۋەكىلىنىڭ ئىسىم-فامىلىسى؛
( 2 ) ۋاكالىتەن سېتىش، ھۆددە ئېلىپ سېتىش ئاكسىيەسىنىڭ تۈرى، مىقدارى، سوممىسى ۋە تارقىتىش باھاسى؛
( 3 ) ۋاكالىتەن سېتىش، سېتىشنى ھۆددە قىلىش مۇددىتى ۋە باشلىنىش-ئاخىرلىشىش كۈنى؛
( 4 ) ۋاكالىتەن سېتىش، سېتىپ بېرىشنى ھۆددە قىلىشتىكى پۇل تۆلەش ئۇسۇلى ۋە ۋاقتى؛
( 5 ) ۋاكالىتەن سېتىش، سېتىپ بېرىشنى ھۆددە قىلىش ھەققى ۋە راسچوت قىلىش چارىسى؛
( 6 ) خىلاپلىق جاۋابكارلىقى؛
( 7 ) گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتى بەلگىلىگەن باشقا ئىشلار.
31-ماددا ئاكسىيە شىركىتى ئاكسىيەنى سېتىپ بېرىشتە، ئاشكارا تارقىتىلغان ئىئانە توپلاش ھۆججىتىنىڭ چىنلىقى، توغرىلىقى، مۇكەممەللىكىنى تەكشۈرۈشى كېرەك؛
ساختا خاتىرە، ئازدۇرۇش خاراكتېرلىك بايان قىلىش ياكى زور چۈشۈپ قالغانلىقى بايقالسا، سېتىش پائالىيىتى قىلسا بولمايدۇ؛
سېتىلىپ بولغانلىرىنى سېتىش پائالىيىتىنى دەرھال توختىتىش ھەمدە تۈزىتىش تەدبىرى قوللىنىش شەرت.
32-ماددا مۇئەييەن بولمىغان ئوبيېكتقا تارقىتىلغان ئاكسىيەنىڭ پۇل سوممىسى ئومۇمىي قىممىتى خەلق پۇلىدىن 50 مىليون يۈەندىن ئاشسا، سېتىشنى ئۈستىگە ئېلىش ئۆمىكى سېتىپ بېرىشى كېرەك.
سېتىشنى ئۈستىگە ئېلىش ئۆمىكى ئاساسلىق ساتقۇچى ۋە سېتىشقا قاتناشقان ئاكسىيە شىركىتىدىن تەركىب تېپىشى كېرەك.
33-ماددا ئاكسىيەنى ۋاكالىتەن سېتىش، ھۆددە ئېلىپ سېتىش مۇددىتى ئەڭ ئۇزۇن بولغاندا 90 كۈندىن ئېشىپ كەتمەسلىكى كېرەك.
ئاكسىيە شىركىتى ۋاكالىتەن سېتىش، ھۆددە قىلىپ سېتىش مەزگىلىدە، ۋاكالىتەن ساتقان، ھۆددە قىلىپ ساتقان ئاكسىيەنى سېتىۋالغۇچىغا ئالدىن سېتىپ بېرىشكە كاپالەتلىك قىلىشى كېرەك، ئاكسىيە شىركىتى شۇ شىركەت ۋاكالىتەن سېتىپ بەرگەن ئاكسىيە ۋە ئالدىن سېتىۋالغان ھەمدە ھۆددە ئېلىپ ساتقان ئاكسىيەنى ساقلاپ قويسا بولمايدۇ.
34-ماددا پاي چېكى تارقىتىشتا ئۆرلىگەن باھادا تارقىتىلىدىغان بولسا، تارقىتىش باھاسىنى تارقاتقۇچى بىلەن سېتىپ بەرگەن ئاكسىيە شىركىتى كېڭىشىپ بېكىتىدۇ.
35-ماددا پاي چېكى تارقىتىشتا ۋاكالىتەن سېتىش ئۇسۇلى قوللىنىلىدۇ، ۋاكالىتەن سېتىش مۇددىتى توشقاندا، مەبلەغ سالغۇچىلارغا سېتىلىدىغان پاي چېكىنىڭ سانى ئاشكارا تارقىتىدىغان پاي چېكى سانىنىڭ ％ 70 ىگە يەتمىسە، تارقىتىش مەغلۇپ بولغان بولىدۇ.
تارقاتقۇچى تارقىتىش باھاسى بويىچە بانكىنىڭ شۇ مەزگىلدىكى ئامانەت پۇل ئۆسۈمىگە ئاساسەن پاي چېكى سېتىۋالغۇچىغا قايتۇرۇپ بېرىشى كېرەك.
36-ماددا پاي چېكىنى ئاشكارا تارقىتىشتا، ۋاكالىتەن سېتىش، سېتىشنى ھۆددە قىلىش مۇددىتى توشقاندا، تارقاتقۇچى پاي چېكىنىڭ تارقىتىلىش ئەھۋالىنى بەلگىلەنگەن مۇددەت ئىچىدە گوۋۇيۈەننىڭ ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىغا ئەنگە ئالدۇرۇشى كېرەك.
3-باب ئاكسىيە سودىسى
1-پاراگراف ئادەتتىكى بەلگىلىمە
37-ماددا ئاكسىيە سودىسى قىلغۇچىلار قانۇن بويىچە ئېلىپ-ساتىدىغان ئاكسىيە قانۇن بويىچە تارقىتىلغان ھەمدە تاپشۇرۇلغان ئاكسىيە بولۇشى شەرت.
قانۇن بويىچە تارقىتىلمايدىغان ئاكسىيەنى ئېلىپ-سېتىشقا بولمايدۇ.
38-ماددا قانۇن بويىچە تارقىتىلغان پاي چېكى، شىركەت زايومى ۋە باشقا ئاكسىيەلەرنى قانۇندا ئۆتۈنۈپ بېرىش مۇددىتى توغرىسىدا چەكلىمە خاراكتېرلىك بەلگىلىمە بولسا، بەلگىلەنگەن مۇددەت ئىچىدە ئېلىپ-سېتىشقا بولمايدۇ.
39-ماددا قانۇن بويىچە ئاشكارا تارقىتىلغان پاي چېكى، شىركەت زايومى ۋە باشقا ئاكسىيەلەرنى قانۇن بويىچە قۇرۇلغان ئاكسىيە سودا ئورنىدا بازارغا سېلىپ سودا قىلىش ياكى گوۋۇيۈەن تەستىقلىغان باشقا ئاكسىيە سودا ئورنىدا ئۆتۈنۈپ بېرىش كېرەك.
40-ماددا ئاكسىيەنى ئاكسىيە سودا ئورنىدا بازارغا سېلىپ سودا قىلىشتا، ئاشكارا مەركەزلىك سودا ئۇسۇلى ياكى گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتى تەستىقلىغان باشقا ئۇسۇللارنى قوللىنىش كېرەك.
41-ماددا ئاكسىيە سودىسىدا توختاملاشقۇچىلار ئېلىپ-ساتىدىغان ئاكسىيەدە قەغەز يۈزى شەكلى ياكى گوۋۇيۈەننىڭ ئاكسىيە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتى بەلگىلىگەن باشقا شەكىللەر قوللىنىلسا بولىدۇ.
42-ماددا ئاكسىيە سودىسى نەق مال ۋە گوۋۇيۈەن بەلگىلىگەن باشقا ئۇسۇللار ئارقىلىق ئېلىپ بېرىلىدۇ.
43-ماددا ئاكسىيە سودا ئورنى، ئاكسىيە شىركىتى ۋە ئاكسىيە تىزىملاش-راسچوت ئاپپاراتىنىڭ كەسىپكارلىرى، ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ خادىملىرى، شۇنىڭدەك قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردا پاي چېكى سودىسىغا قاتنىشىش مەنئى قىلىنغان باشقا خادىملارنىڭ ۋەزىپە ئۆتەش مۇددىتى ياكى قانۇندا بەلگىلەنگەن مۆھلەت ئىچىدە، بىۋاسىتە ياكى ئىسمىنى ئۆزگەرتىۋېلىشىغا، باشقىلارنىڭ نامىدىن پايدىلىنىپ پاي چېكىنى ئىلكىدە تۇتۇشىغا، ئېلىپ-سېتىشىغا يول قويۇلمايدۇ،
باشقىلار سوۋغا قىلغان پاي چېكىنى قوبۇل قىلىشقىمۇ بولمايدۇ.
ھەرقانداق كىشى ئالدىنقى تارماقتا كۆرسىتىلگەن خادىم بولغاندا، ئەسلىدىكى قولىدىكى پاي چېكىنى قانۇن بويىچە ئۆتۈنۈپ بېرىشى شەرت.
44-ماددا ئاكسىيە سودا ئورنى، ئاكسىيە شىركىتى، ئاكسىيە تىزىملاش-راسچوت ئاپپاراتى خېرىدار ئاچقان ھېساباتنىڭ مەخپىيەتلىكىنى قانۇن بويىچە ساقلىشى شەرت.
45-ماددا پاي چېكى تارقىتىشقا ئىقتىسادىي تەپتىش دوكلاتى، مۈلۈك باھالاش دوكلاتى ياكى قانۇن پىكىرنامىسى قاتارلىق ھۆججەتلەرنى چىقارغان ئاكسىيە مۇلازىمەت ئاپپاراتى ۋە خادىملىرى شۇ پاي چېكىنى سېتىشنى ئۈستىگە ئېلىش مۇددىتى ئىچىدە ۋە مۇددىتى توشقاندىن كېيىنكى ئالتە ئاي ئىچىدە شۇ خىل پاي چېكىنى ئېلىپ-ساتسا بولمايدۇ.
ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمىدىن باشقا، پېيى بازارغا سېلىنغان شىركەتكە ئىقتىسادىي تەپتىش دوكلاتى، مۈلۈك باھالاش دوكلاتى ياكى قانۇن پىكىرنامىسى قاتارلىق ھۆججەتلەرنى چىقىرىپ بېرىدىغان ئاكسىيە مۇلازىمەت ئاپپاراتى ۋە خادىملىرىنىڭ پېيى بازارغا سېلىنغان شىركەتنىڭ ھاۋالىسىنى قوبۇل قىلغان كۈندىن باشلاپ يۇقىرىقى ھۆججەتلەر ئاشكارىلانغاندىن كېيىنكى بەش كۈن ئىچىدە، بۇ خىل پاي چېكىنى ئېلىپ-سېتىشىغا يول قويۇلمايدۇ.
46-ماددا ئاكسىيە سودىسىدا ئېلىنىدىغان ھەق مۇۋاپىق بولۇشى ھەمدە ھەق ئېلىش تۈرلىرى، ھەق ئۆلچىمى ۋە ھەق ئېلىش چارىسىنى ئاشكارىلىشى شەرت.
ئاكسىيە سودىسىغا دائىر ھەق ئېلىش تۈرلىرى، ھەق ئېلىش ئۆلچىمى ۋە باشقۇرۇش چارىسىنى گوۋۇيۈەننىڭ ئالاقىدار مەسئۇل تارمىقى بىرتۇتاش بەلگىلەيدۇ.
47-ماددا پېيى بازارغا سېلىنغان شىركەتنىڭ مۇدىرى، نازارەتچىسى، يۇقىرى دەرىجىلىك باشقۇرغۇچى خادىمى، پېيى بازارغا سېلىنغان شىركەت پېيىنىڭ ％ 5 تىن كۆپرەكىنى ئىگىلىگەن پايچىكلار قولىدىكى شۇ شىركەتنىڭ پاي چېكىنى سېتىۋالغاندىن كېيىنكى ئالتە ئاي ئىچىدە ساتىدۇ ياكى ساتقاندىن كېيىنكى ئالتە ئاي ئىچىدىكى يەنە سېتىۋالىدۇ، بۇنىڭدىن ئېرىشكەن پايدا شۇ شىركەتكە تەۋە بولىدۇ
شىركەت مۇدىرىيىتى ئېرىشكەن پايدىسىنى قايتۇرۇۋېلىشى كېرەك.
لېكىن، ئاكسىيە شىركەتلىرى ھۆددە ئېلىپ سېتىش-سېتىۋېلىش-سېتىشتىن كېيىن ئېشىپ قالغان پاي چېكىنىڭ% 5 تىن ئارتۇق پېيىنى ئىلكىدە تۇتقان بولسا، شۇ پاي چېكىنى سېتىش ئالتە ئايلىق ۋاقىت چەكلىمىسىگە ئۇچرىمايدۇ.
شىركەت مۇدىرىيىتى ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە ئىجرا قىلىنمىسا، پايچىكلار مۇدىرىيەتتىن 30 كۈن ئىچىدە ئىجرا قىلىشنى تەلەپ قىلىشقا ھوقۇقلۇق.
شىركەت مۇدىرىيىتى يۇقىرىقى مۆھلەت ئىچىدە ئىجرا قىلىنمىغان بولسا، پايچىكلار شىركەتنىڭ مەنپەئىتى ئۈچۈن ئۆز نامىدا خەلق سوت مەھكىمىسىگە بىۋاسىتە دەۋا قىلىشقا ھوقۇقلۇق.
شىركەت مۇدىرىيىتى 1-تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە ئىجرا قىلمىسا، جاۋابكار مۇدىر قانۇن بويىچە چاتما جاۋابكارلىقنى ئۈستىگە ئالىدۇ.
2-پاراگراف ئاكسىيەنى بازارغا سېلىش
48-ماددا ئاكسىيەنى بازارغا سېلىش سودىسىنى ئىلتىماس قىلىشتا، ئاكسىيە سودا ئورنىغا ئىلتىماس سۇنۇش كېرەك، ئاكسىيە سودا ئورنى قانۇن بويىچە تەكشۈرۈپ ماقۇللايدۇ ھەمدە ئىككى تەرەپ بازارغا سېلىش كېلىشىمى ئىمزالايدۇ.
ئاكسىيە بېرژىسى گوۋۇيۈەن ھوقۇق بەرگەن تارماقنىڭ قارارىغا ئاساسەن ھۆكۈمەت زايومىنى بازارغا سېلىش سودىسىنى ئورۇنلاشتۇرىدۇ.
49-ماددا پاي چېكى ئىلتىماس قىلىنغان، پاي چېكىگە ئالماشتۇرغىلى بولىدىغان شىركەت زايومى ياكى قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردا تونۇشتۇرۇش تۈزۈمى يولغا قويۇلۇشى بەلگىلەنگەن باشقا ئاكسىيە سودىسى قىلىشتا، تونۇشتۇرۇش سالاھىيىتىگە ئىگە ئاپپاراتنى تونۇشتۇرغۇچىلىقنى ئۆتەشكە تەكلىپ قىلىش كېرەك.
بۇ قانۇننىڭ 11-ماددىسىنىڭ 2-، 3-تارمىقىدىكى بەلگىلىمە پېيىنى بازارغا سېلىپ تونۇشتۇرغۇچىلارغا تەتبىقلىنىدۇ.
50-ماددا پاي چەكلىك شىركىتى پاي چېكىنى بازارغا سېلىشنى ئىلتىماس قىلىشتا، تۆۋەندىكى شەرتلەرگە ئۇيغۇن كېلىشى كېرەك :
( 1 ) پاي چېكى گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ تەستىقى بىلەن ئاشكارا تارقىتىلدى؛
( 2 ) شىركەتنىڭ پاي ئومۇمىي سوممىسى خەلق پۇلى 30 مىليون يۈەندىن كەم بولماسلىق؛
( 3 ) ئاشكارا تارقىتىلغان پاي شىركەت پېيى ئومۇمىي سانىنىڭ ％ 25 تىن كۆپرەكىگە يەتتى؛
شىركەت پېيىنىڭ ئومۇمىي سوممىسى خەلق پۇلى 400 مىليون يۈەندىن ئاشسا، ئاشكارا پاي تارقىتىش نىسبىتى% 10 تىن يۇقىرى بولىدۇ؛
( 4 ) شىركەتتە يېقىنقى ئۈچ يىلدىن بۇيان قانۇنغا خىلاپ ئېغىر قىلمىش كۆرۈلمىگەن، مالىيە-بوغالتىرلىق دوكلاتىدا ساختا خاتىرە يوق.
ئاكسىيە سودا بازىرى ئالدىنقى تارماقتا بەلگىلەنگەن بازارغا سېلىش شەرتىنى بەلگىلىسە ھەمدە گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىغا تەستىقلاتسا بولىدۇ.
51-ماددا دۆلەت كەسىپ سىياسىتىگە ھەمدە پېيى بازارغا سېلىش شەرتىگە ئۇيغۇن كېلىدىغان شىركەتلەرنىڭ پاي چېكىنى بازارغا سېلىپ سودا قىلىشىغا ئىلھام بېرىدۇ.
52-ماددا پاي چېكىنى بازارغا سېلىش سودىسىنى ئىلتىماس قىلىشتا، ئاكسىيە سودا ئورنىغا تۆۋەندىكى ھۆججەتلەرنى يوللاش كېرەك :
( 1 ) بازارغا سېلىش دوكلاتى؛
( 2 ) پاي چېكىنى بازارغا سېلىشنى ئىلتىماس قىلغان پايچىكلار يىغىنىنىڭ قارارى؛
( 3 ) شىركەت نىزامنامىسى؛
( 4 ) شىركەتنىڭ تىجارەت كىنىشكىسى؛
( 5 ) بوغالتىرلىق ئورنى قانۇن بويىچە ئىقتىسادىي تەپتىش قىلغان شىركەتنىڭ يېقىنقى ئۈچ يىللىق مالىيە-بوغالتىرلىق دوكلاتى؛
( 6 ) قانۇن پىكىرنامىسى ۋە پېيىنى بازارغا سېلىش تەۋسىيەنامىسى؛
( 7 ) يېقىنقى بىر قېتىملىق پاي توپلاش چۈشەندۈرمىسى؛
( 8 ) ئاكسىيە سودا بازىرىنىڭ پېيىنى بازارغا سېلىش قائىدىسىدە بەلگىلەنگەن باشقا ھۆججەتلەر.
53-ماددا پاي چېكىنى بازارغا سېلىش سودىسى ئىلتىماسى ئاكسىيە سودا ئورنىنىڭ تەكشۈرۈپ ماقۇللۇقىدىن ئۆتكەندىن كېيىن، بازارغا سېلىش كېلىشىمى ئىمزالىغان شىركەت بەلگىلەنگەن مۇددەت ئىچىدە پاي چېكىنى بازارغا سېلىشقا ئالاقىدار ھۆججەتلەرنى ئېلان قىلىشى ھەمدە بۇ ھۆججەتنى ئاممىنىڭ كۆرۈشى ئۈچۈن بەلگىلەنگەن سورۇندا تەييارلاپ قويۇشى كېرەك.
54-ماددا بازارغا سېلىش كېلىشىمى ئىمزالىغان شىركەت ئالدىنقى ماددىدا بەلگىلەنگەن ھۆججەتنى ئېلان قىلغاندىن باشقا، يەنە تۆۋەندىكى ئىشلارنىمۇ ئېلان قىلىشى كېرەك :
( 1 ) پاي چېكى ئاكسىيە سودا ئورنىدا سودىلىشىش ئىجازىتىگە ئېرىشكەن ۋاقىت؛
( 2 ) شىركەتنىڭ پېيى ئەڭ كۆپ بولغان ئالدىنقى ئون پايچىكنىڭ ئىسىملىكى ۋە ئىلكىدىكى پاي سوممىسى؛
( 3 ) شىركەتنى ئەمەلىي كونترول قىلغۇچى؛
( 4 ) مۇدىر، نازارەتچىلىك، يۇقىرى دەرىجىلىك باشقۇرغۇچى خادىملارنىڭ ئىسىم-فامىلىسى ۋە ئۇلارنىڭ شۇ شىركەتنىڭ پاي چېكى ۋە زايومىنى ئىلكىدە تۇتۇش ئەھۋالى.
55-ماددا پېيى بازارغا سېلىنغان شىركەتلەردە تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلسە، ئاكسىيە سودا ئورنى پاي چېكىنى بازارغا سېلىش سودىسىنى ۋاقتىنچە توختىتىشنى قارار قىلىدۇ :
( 1 ) شىركەتنىڭ پاي ئومۇمىي سوممىسى، پاي ھوقۇقىنىڭ تارقىلىشى قاتارلىقلاردا ئۆزگىرىش بولۇپ، پېيىنى بازارغا سېلىش شەرتىنى ھازىرلىمىغان بولسا؛
( 2 ) شىركەت مالىيە ئەھۋالىنى بەلگىلىمە بويىچە ئاشكارىلىمىسا ياكى مالىيە-بوغالتىرلىق دوكلاتىنى ساختا خاتىرىلىمىسە، مەبلەغ سالغۇچىلارنى خاتا يېتەكلىشى مۇمكىن؛
( 3 ) شىركەتتە قانۇنغا خىلاپ ئېغىر، زور قىلمىش بولسا؛
( 4 ) شىركەت يېقىنقى ئۈچ يىلدا ئۇدا زىيان تارتتى؛
( 5 ) ئاكسىيە سودا بازىرىنىڭ پېيىنى بازارغا سېلىش قائىدىسىدە بەلگىلەنگەن باشقا ئەھۋاللار.
56-ماددا پېيى بازارغا سېلىنغان شىركەتلەردە تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلسە، ئاكسىيە بېرژىسى پاي چېكىنى بازارغا سېلىش سودىسىنى ئاخىرلاشتۇرۇشنى قارار قىلىدۇ :
( 1 ) شىركەت پېيىنىڭ ئومۇمىي سوممىسى، پاي ھوقۇقىنىڭ تارقىلىشى قاتارلىقلاردا ئۆزگىرىش بولۇپ، پېيىنى بازارغا سېلىش شەرتىنى ھازىرلىمىسا، ئاكسىيە بېرژىسىدا بەلگىلەنگەن مۆھلەتتىمۇ پېيىنى بازارغا سېلىش شەرتىگە توشمىسا؛
( 2 ) شىركەت مالىيە ئەھۋالىنى بەلگىلىمە بويىچە ئاشكارىلىمىغان ياكى مالىيە-بوغالتىرلىق دوكلاتىنى ساختا خاتىرىلىگەن ھەمدە تۈزىتىشنى رەت قىلغان بولسا؛
( 3 ) شىركەت يېقىنقى ئۈچ يىلدا ئۇدا زىيان تارتىپ، كېيىنكى بىر يىلدا پايدىنى ئەسلىگە كەلتۈرەلمىسە؛
( 4 ) شىركەت تارقىتىۋېتىلگەن ياكى ۋەيران بولغانلىقى جاكارلانغان بولۇش؛
( 5 ) ئاكسىيە سودا بازىرىنىڭ پېيىنى بازارغا سېلىش قائىدىسىدە بەلگىلەنگەن باشقا ئەھۋاللار.
57-ماددا شىركەت زايومىنى بازارغا سېلىش سودىسىنى ئىلتىماس قىلىشتا، تۆۋەندىكى شەرتلەرگە ئۇيغۇن كېلىشى كېرەك :
( 1 ) شىركەت زايومىنىڭ مۇددىتى بىر يىلدىن يۇقىرى بولۇش؛
( 2 ) شىركەت زايومىنىڭ ئەمەلىي تارقىتىلغان سوممىسى خەلق پۇلى 50 مىليون يۈەندىن كەم بولماسلىق؛
( 3 ) شىركەت زايومنى بازارغا سېلىشنى ئىلتىماس قىلغاندىمۇ، قانۇندا بەلگىلەنگەن شىركەت زايومى تارقىتىش شەرتىگە ئۇيغۇن كېلىش.
58-ماددا شىركەت زايومىنى بازارغا سېلىش سودىسىنى ئىلتىماس قىلىشتا، ئاكسىيە سودا ئورنىغا تۆۋەندىكى ھۆججەتلەرنى يوللاش كېرەك :
( 1 ) بازارغا سېلىش دوكلاتى؛
( 2 ) شىركەت زايومىنى بازارغا سېلىشنى ئىلتىماس قىلىدىغان مۇدىرىيەت قارارى؛
( 3 ) شىركەت نىزامنامىسى؛
( 4 ) شىركەتنىڭ تىجارەت كىنىشكىسى؛
( 5 ) شىركەت زايومى توپلاش ئۇسۇلى؛
( 6 ) شىركەت زايومىنىڭ ئەمەلىي تارقىتىلغان سوممىسى؛
( 7 ) ئاكسىيە سودا بازىرىنىڭ پېيىنى بازارغا سېلىش قائىدىسىدە بەلگىلەنگەن باشقا ھۆججەتلەر.
پاي چېكىگە ئايلاندۇرۇشقا بولىدىغان شىركەت زايومىنى بازارغا سېلىش سودىسىغا ئالماشتۇرۇشنى ئىلتىماس قىلغاندا، يەنە تونۇشتۇرغۇچى بەرگەن بازارغا سېلىش تەۋسىيەنامىسىنى يوللاش كېرەك.
59-ماددا شىركەت زايومىنى بازارغا سېلىش سودىسى ئىلتىماسى ئاكسىيە بېرژىسىنىڭ تەكشۈرۈپ ماقۇللۇقىدىن ئۆتكەندىن كېيىن، بازارغا سېلىش كېلىشىمى ئىمزالىغان شىركەت بەلگىلەنگەن مۇددەت ئىچىدە شىركەت زايومىنى بازارغا سېلىشقا دائىر ھۆججەت ۋە ئالاقىدار ھۆججەتلەرنى ئېلان قىلىشى ھەمدە ئۇنىڭ ئىلتىماس ھۆججىتىنى ئاممىنىڭ كۆرۈشى ئۈچۈن بەلگىلەنگەن سورۇنغا تەييارلاپ قويۇشى كېرەك.
60-ماددا شىركەت زايومىنى بازارغا سېلىپ سودا قىلغاندىن كېيىن، شىركەتتە تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلسە، ئاكسىيە بېرژىسى شىركەت زايومىنى بازارغا سېلىش سودىسىنى ۋاقتىنچە توختىتىشنى قارار قىلىدۇ :
( 1 ) شىركەتتە قانۇنغا خىلاپ ئېغىر، زور قىلمىش بولسا؛
( 2 ) شىركەتنىڭ ئەھۋالىدا زور ئۆزگىرىش بولۇپ، شىركەت زايومىنى بازارغا سېلىش شەرتىگە ئۇيغۇن كەلمەسلىك؛
( 3 ) شىركەت زايومى تارقىتىشتا توپلانغان مەبلەغ تەكشۈرۈپ تەستىقلانغان ئىشلىتىش ئورنى بويىچە ئىشلىتىلمەسلىك؛
( 4 ) شىركەت زايومى توپلاش ئۇسۇلى بويىچە مەجبۇرىيىتىنى ئادا قىلمىغانلار؛
( 5 ) شىركەت يېقىنقى ئىككى يىلدىن بۇيان ئۇدا زىيان تارتتى.
61-ماددا شىركەتتە ئالدىنقى ماددىنىڭ ( 1 ) تارماقچىسى، ( 4 ) تارماقچىسىدا كۆرسىتىلگەن ئەھۋاللارنىڭ بىرى بولغانلىقى تەكشۈرۈپ ئېنىقلانغاندىن كېيىن ئاقىۋىتى ئېغىر بولغانلار ياكى ئالدىنقى ماددىنىڭ ( 2 ) تارماقچىسى ۋە ( 3 ) تارماقچىسى ھەمدە ( 5 ) تارماقچىسىدە كۆرسىتىلگەن ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلۈپ، مۆھلەت ئىچىدە تۈگىتەلمىگەنلەر
ئاكسىيە بېرژىسى شىركەت زايومىنى بازارغا سېلىش سودىسىنى ئاخىرلاشتۇرۇشنى قارار قىلىدۇ.
شىركەت تارقىتىۋېتىلگەن ياكى ۋەيران بولغانلىقى جاكارلانغان بولسا، ئاكسىيە بېرژىسى شىركەت زايومىنى بازارغا سېلىش سودىسىنى ئاخىرلاشتۇرىدۇ.
62-ماددا ئاكسىيە سودا بازىرى چىقارغان بازارغا سالماسلىق، بازارغا سېلىشنى ۋاقتىنچە توختىتىش، بازارغا سېلىشنى ئاخىرلاشتۇرۇش قارارىغا قايىل بولمىسا، ئاكسىيە سودا بازىرى قۇرغان قايتا ئېنىقلىغۇچى ئاپپاراتقا قايتا ئېنىقلاشنى ئىلتىماس قىلسا بولىدۇ.
3-پاراگراف ئۇچۇرنى داۋاملىق ئاشكارىلاش
63-ماددا تارقاتقۇچى، پېيى بازارغا سېلىنغان شىركەت قانۇن بويىچە ئاشكارىلىغان ئۇچۇرلار جەزمەن ھەقىقىي، توغرا، مۇكەممەل بولۇشى كېرەك، ساختا خاتىرە، ئازدۇرۇش خاراكتېرلىك بايان قىلىشقا ياكى زور دەرىجىدە چۈشۈرۈپ قويۇشقا بولمايدۇ.
64-ماددا گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ تەستىقى بىلەن، پاي چېكىنى قانۇن بويىچە ئاشكارا تارقىتىش ياكى گوۋۇيۈەن ھوقۇق بەرگەن تارماقنىڭ تەستىقى بىلەن، شىركەت زايومىنى قانۇن بويىچە ئاشكارا تارقىتىشتا، پاي توپلاش چۈشەندۈرمىسى، شىركەت زايومى توپلاش چارىسىنى ئېلان قىلىش كېرەك.
يېڭى پاي چېكى ياكى شىركەت زايومىنى قانۇن بويىچە ئاشكارا تارقاتقاندا، مالىيە-بوغالتىرلىق دوكلاتىنىمۇ ئېلان قىلىش كېرەك.
65-ماددا پېيى بازارغا سېلىنغان شىركەت ۋە شىركەت زايومىدا پېيى بازارغا سېلىنىپ سودا قىلغان شىركەت ھەر بوغالتىرلىق يىلىنىڭ ئالدىنقى يېرىم يىلىدا ئاياغلاشقان كۈندىن باشلاپ ئىككى ئاي ئىچىدە، گوۋۇيۈەننىڭ ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى ۋە ئاكسىيە سودا ئورنىغا تۆۋەندىكى مەزمۇنلار خاتىرىلەنگەن ئوتتۇرا مەزگىللىك دوكلاتنى يوللىشى ھەمدە ئېلان قىلىشى كېرەك :
( 1 ) شىركەت مالىيە-بوغالتىرلىق دوكلاتى ۋە تىجارەت ئەھۋالى؛
( 2 ) شىركەتكە چېتىلىدىغان مۇھىم، زور دەۋا ئىشلىرى؛
( 3 ) تارقىتىلغان پاي چېكى، شىركەت زايومىنىڭ ئۆزگىرىش ئەھۋالى؛
( 4 ) پايچىكلار يىغىنىنىڭ قاراپ چىقىشىغا سۇنۇلىدىغان مۇھىم ئىشلار؛
( 5 ) گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتى بەلگىلىگەن باشقا ئىشلار.
66-ماددا پېيى بازارغا سېلىنغان شىركەت ۋە شىركەت زايومىدا پېيى بازارغا سېلىنىپ سودا قىلغان شىركەت ھەر قېتىملىق بوغالتىرلىق يىلى ئاياغلاشقان كۈندىن باشلاپ تۆت ئاي ئىچىدە، گوۋۇيۈەننىڭ ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى ۋە ئاكسىيە سودا ئورنىغا تۆۋەندىكى مەزمۇنلار خاتىرىلەنگەن يىللىق دوكلاتنى يوللىشى ھەمدە ئېلان قىلىشى كېرەك :
( 1 ) شىركەتنىڭ ئومۇمىي ئەھۋالى؛
( 2 ) شىركەت مالىيە-بوغالتىرلىق دوكلاتى ۋە تىجارەت ئەھۋالى؛
( 3 ) مۇدىر، نازارەتچى، يۇقىرى دەرىجىلىك باشقۇرغۇچى خادىملارنىڭ قىسقىچە تونۇشتۇرۇلۇشى ۋە ئۇلارنىڭ پاي تۇتۇش ئەھۋالى؛
( 4 ) تارقىتىلغان پاي چېكى، شىركەت زايومىنىڭ ئەھۋالى، جۈملىدىن شىركەتنىڭ پېيى ئەڭ كۆپ بولغان ئالدىنقى ئون پايچىكنىڭ تىزىملىكى ۋە ئىلكىدىكى پاي سوممىسىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ؛
( 5 ) شىركەتنى ئەمەلىي كونترول قىلغۇچى؛
( 6 ) گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتى بەلگىلىگەن باشقا ئىشلار.
67-ماددا پېيى بازارغا سېلىنغان شىركەتنىڭ پاي چېكى سودا باھاسىغا بىرقەدەر زور تەسىر كۆرسىتىش ئېھتىمالى بولغان چوڭ-چوڭ ۋەقەلەردىن مەبلەغ سالغۇچى تېخى خەۋەر تاپمىغاندا، پېيى بازارغا سېلىنغان شىركەت شۇ چوڭ-چوڭ ئىشقا ئالاقىدار ئەھۋالنى دەرھال گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتى ۋە ئاكسىيە سودا ئورنىغا ۋاقىتلىق دوكلات يوللىشى ھەمدە ئېلان چىقىرىشى كېرەك،
ۋەقەنىڭ سەۋەبى، ھازىرقى ھالىتى ۋە كېلىپ چىقىش ئېھتىمالى بولغان قانۇن ئاقىۋىتىنى چۈشەندۈرۈش.
تۆۋەندىكى ئەھۋاللار ئالدىنقى تارماقتا ئېيتىلغان مۇھىم، زور ۋەقە :
( 1 ) شىركەتنىڭ تىجارەت فاڭجېنى ۋە تىجارەت دائىرىسىدىكى زور ئۆزگىرىشلەر؛
( 2 ) شىركەتنىڭ مۇھىم، زور مەبلەغ سېلىش ھەرىكىتى ۋە مۇھىم، زور مال-مۈلۈك سېتىۋېلىش قارارى؛
( 3 ) شىركەت مۇھىم توختام تۈزگەندە، شىركەتنىڭ مۈلكى، قەرزى، ھوقۇق-مەنپەئىتى ۋە تىجارەت نەتىجىسىگە مۇھىم تەسىر كۆرسىتىشى مۇمكىن؛
( 4 ) شىركەتتە زور قەرز ۋە قەرەلى توشقان زور قەرزىنى ئۈزمەسلىك ئەھۋالىغا خىلاپلىق قىلىش ئەھۋالى؛
( 5 ) شىركەتتە زور زىيان تارتىش ياكى زور زىيان كۆرۈلۈش؛
( 6 ) شىركەتنىڭ ئىشلەپچىقىرىش-تىجارەت تاشقى شارائىتىدا يۈز بەرگەن زور ئۆزگىرىشلەر؛
( 7 ) شىركەت مۇدىرى، ئۈچتىن بىر قىسىمدىن ئارتۇق نازارەتچىسى ياكى دىرېكتورىدا ئۆزگىرىش بولغان بولسا؛
( 8 ) شىركەتنىڭ% 5 تىن ئارتۇق پېيىنى ئىگىلىگەن پايچىك ياكى ئەمەلىي كونترول قىلغۇچىنىڭ پېيىنى ئىلكىدە تۇتۇش ياكى شىركەتنى كونترول قىلىش ئەھۋالىدا خېلى زور ئۆزگىرىش بولغان بولسا؛
( 9 ) شىركەتنىڭ مەبلەغ ئازايتىش، قوشۇۋېتىش، ئايرىش، تارقىتىۋېتىش ۋە ۋەيران بولۇشنى ئىلتىماس قىلىش قارارى؛
( 10 ) شىركەتكە چېتىلىدىغان زور دەۋالاردا پايچىكلار يىغىنى، مۇدىرىيەتنىڭ قارارى قانۇن بويىچە بىكار قىلىنىدۇ ياكى ئىناۋەتسىز دەپ جاكارلىنىدۇ؛
( 11 ) شىركەت جىنايەتكە چېتىلغانلىقتىن ئەدلىيە ئورگانلىرى تەرىپىدىن دېلو تۇرغۇزۇلۇپ تەكشۈرۈلگەن، شىركەتنىڭ مۇدىرى، نازارەتچىسى، يۇقىرى دەرىجىلىك باشقۇرغۇچى خادىملىرى جىنايەتكە چېتىلغاندىن كېيىن، ئەدلىيە ئورگانلىرى تەرىپىدىن مەجبۇرلاش تەدبىرى قوللىنىلغان؛
( 12 ) گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتى بەلگىلىگەن باشقا ئىشلار.
68-ماددا پېيى بازارغا سېلىنغان شىركەتنىڭ مۇدىرى، يۇقىرى دەرىجىلىك باشقۇرغۇچىلىرى شىركەتنىڭ قەرەللىك دوكلاتىغا يازما مۇئەييەنلەشتۈرۈش پىكرىنى ئىمزالىشى كېرەك.
پېيى بازارغا سېلىنغان شىركەتنىڭ نازارەتچىلىك كومىتېتى مۇدىرىيەت تۈزگەن شىركەتنىڭ قەرەللىك دوكلاتىنى تەكشۈرۈشى ھەمدە يازما تەكشۈرۈش پىكرىنى ئوتتۇرىغا قويۇشى كېرەك.
پېيى بازارغا سېلىنغان شىركەتنىڭ مۇدىرى، نازارەتچىسى، يۇقىرى دەرىجىلىك باشقۇرغۇچى خادىملىرى پېيى بازارغا سېلىنغان شىركەت ئاشكارىلىغان ئۇچۇرلارنىڭ ھەقىقىي، توغرا، مۇكەممەل بولۇشىغا كاپالەتلىك قىلىشى كېرەك.
69-ماددا تارقاتقۇچى، پېيى بازارغا سېلىنغان شىركەت ئېلان قىلغان پاي توپلاش چۈشەندۈرمىسى، شىركەت زايومى توپلاش چارىسى، مالىيە-بوغالتىرلىق دوكلاتى، پېيىنى بازارغا سېلىش دوكلات ھۆججىتى، يىللىق دوكلات، ئوتتۇرا مەزگىللىك دوكلات، ۋاقىتلىق دوكلات، شۇنىڭدەك باشقا ئۇچۇر ئاشكارىلاش ماتېرىياللىرى ساختا خاتىرە، ئازدۇرۇش خاراكتېرلىك بايان قىلىپ ياكى زور دەرىجىدە چۈشۈرۈپ قويۇپ، مەبلەغ سالغۇچىنى ئاكسىيە سودىسىدا زىيانغا ئۇچراتقان بولسا،
تارقاتقۇچى، پېيى بازارغا سېلىنغان شىركەت تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك؛
تارقاتقۇچى، پېيى بازارغا سېلىنغان شىركەتنىڭ مۇدىرى، نازارەتچىسى، يۇقىرى دەرىجىلىك باشقۇرغۇچى خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرى شۇنىڭدەك تونۇشتۇرغۇچى، سېتىپ بەرگەن ئاكسىيە شىركىتى تارقاتقۇچى، پېيى ئېلان قىلىنغان شىركەت بىلەن بىرلىكتە چاتما تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك، لېكىن ئۆزىدە خاتالىق يوقلۇقىنى ئىسپاتلاپ بېرەلىگەنلىرى بۇنىڭ سىرتىدا؛
تارقاتقۇچى، پېيى بازارغا سېلىنغان شىركەتنىڭ پاي كونترول پايچىكى، ئەمەلىي كونترول قىلغۇچىسىدا خاتالىق بولسا، تارقاتقۇچى، بازارغا سېلىنغان شىركەت بىلەن بىرلىكتە چاتما تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك.
70-ماددا قانۇن بويىچە ئاشكارىلاشقا تېگىشلىك ئۇچۇرلارنى گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى بېكىتكەن تاراتقۇدا ئېلان قىلىش، شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا، ئۇنى شىركەت تۇرۇشلۇق جاي، ئاكسىيە سودا ئورنىدا تەييارلاپ، جەمئىيەتتىكى ئاممىنىڭ كۆرۈشىگە بېرىش كېرەك.
71-ماددا گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى بازارغا سېلىنغان شىركەتنىڭ يىللىق دوكلاتى، ئوتتۇرا مەزگىللىك دوكلاتى، ۋاقىتلىق دوكلاتى ۋە ئېلان قىلىش ئەھۋالىنى نازارەت قىلىدۇ، بازارغا سېلىنغان شىركەتنىڭ يېڭى پاينى ئايرىش ياكى تەقسىملەش-سېتىش ئەھۋالىنى نازارەت قىلىدۇ.بازارغا سېلىنغان شىركەتنىڭ پاي كونترول پايچىكى ۋە ئۇچۇر ئاشكارىلاش مەجبۇرىيىتىنىڭ ھەرىكىتىنى نازارەت قىلىدۇ.
ئاكسىيە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتى، ئاكسىيە بېرژىسى، تونۇشتۇرغۇچى، سېتىپ بەرگەن ئاكسىيە شىركىتى ۋە ئالاقىدار خادىملار شىركەتنىڭ قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردىكى بەلگىلىمە بويىچە جەزمەن چىقىرىدىغان ئېلانى چىقىرىشى، ئېلان چىقىرىشتىن بۇرۇن ئۇنىڭ مەزمۇنىنى ئاشكارىلاپ قويماسلىقى كېرەك.
72-ماددا ئاكسىيە سودا بازىرى ئاكسىيە پېيىنى بازارغا سېلىش سودىسىنى ۋاقتىنچە توختىتىش ياكى ئاخىرلاشتۇرۇشنى قارار قىلسا، ۋاقتىدا ئېلان چىقىرىشى ھەمدە گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىغا ئەنگە ئالدۇرۇشى كېرەك.
4-پاراگراف مەنئى قىلىنغان سودا ھەرىكىتى
73-ماددا ئاكسىيە سودىسىنىڭ ئىچكى ئۇچۇرىدىن خەۋەردار كىشىلەر ۋە ئىچكى ئۇچۇرغا قانۇنسىز ئېرىشكۈچىلەرنىڭ ئىچكى ئۇچۇردىن پايدىلىنىپ ئاكسىيە سودىسى ھەرىكىتى قىلىشى مەنئى قىلىنىدۇ.
74-ماددا ئاكسىيە سودىسىنىڭ ئىچكى ئۇچۇرىنى بىلگۈچىلەر مۇنۇلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ :
( 1 ) تارقاتقۇچىنىڭ مۇدىرى، نازارەتچىسى، يۇقىرى دەرىجىلىك باشقۇرغۇچى خادىملىرى؛
( 2 ) شىركەتنىڭ% 5 تىن ئارتۇق پېيىنى ئىگىلىگەن پايچىك ۋە ئۇنىڭ مۇدىرى، نازارەتچىسى، يۇقىرى دەرىجىلىك باشقۇرغۇچى خادىملىرى، شىركەتنى ئەمەلىي كونترول قىلغۇچى ۋە ئۇنىڭ مۇدىرى
( 3 ) تارقاتقۇچى پاي كونترول قىلغان شىركەت ۋە ئۇنىڭ مۇدىرى، نازارەتچىسى، يۇقىرى دەرىجىلىك باشقۇرغۇچى خادىملار؛
( 4 ) شىركەت ۋەزىپىسىدە شىركەتنىڭ ئالاقىدار ئىچكى ئۇچۇرىغا ئېرىشەلەيدىغان خادىملار؛
( 5 ) ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ خادىملىرى، شۇنىڭدەك قانۇندا بەلگىلەنگەن مەسئۇلىيىتى بىلەن ئاكسىيە تارقىتىش، سودىنى باشقۇرىدىغان باشقا خادىملار؛
( 6 ) تونۇشتۇرغۇچى، سېتىپ بەرگەن ئاكسىيە شىركىتى، ئاكسىيە بېرژىسى، ئاكسىيە تىزىملاش-راسچوت ئاپپاراتى، ئاكسىيە مۇلازىمەت ئاپپاراتىنىڭ ئالاقىدار خادىملىرى؛
( 7 ) گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى بەلگىلىگەن باشقىلار.
75-ماددا ئاكسىيە سودىسى پائالىيىتىدە، شىركەتنىڭ تىجارىتى، مالىيەسى ياكى شۇ شىركەتنىڭ ئاكسىيە بازار باھاسىغا زور تەسىر كۆرسىتىدىغان، ئاشكارىلانمىغان ئۇچۇرلار ئىچكى ئۇچۇر ھېسابلىنىدۇ.
تۆۋەندىكى ئۇچۇرلارنىڭ ھەممىسى ئىچكى ئۇچۇرلارغا تەۋە :
( 1 ) مۇشۇ قانۇننىڭ 67-ماددىسىنىڭ 2-تارمىقىدا كۆرسىتىلگەن مۇھىم، زور ۋەقەلەر؛
( 2 ) شىركەتنىڭ پاي پايدىسىنى تەقسىملەش ياكى مەبلەغنى كۆپەيتىش پىلانى؛
( 3 ) شىركەتنىڭ پاي ھوقۇقى قۇرۇلمىسىدىكى زور ئۆزگىرىشلەر؛
( 4 ) شىركەتنىڭ قەرز كېپىللىكىدىكى زور ئۆزگىرىش؛
( 5 ) شىركەتنىڭ تىجارەتكە ئىشلىتىپ ئىشلەتكەن ئاساسلىق مۈلكىنى رەنە قويۇش، سېتىش ياكى بىراك قىلىش ئەھۋالى شۇ مۈلۈكنىڭ ％ 30 ىدىن ئاشقان بولۇش؛
( 6 ) شىركەتنىڭ مۇدىرى، نازارەتچىسى، يۇقىرى دەرىجىلىك باشقۇرغۇچىلىرىنىڭ ھەرىكىتى قانۇن بويىچە زور زىيان تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئېلىشى مۇمكىن؛
( 7 ) پېيى بازارغا سېلىنغان شىركەت سېتىۋېلىشقا ئالاقىدار لايىھە؛
( 8 ) گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى بېكىتكەن ئاكسىيە سودا باھاسىغا كۆرۈنەرلىك تەسىرى بولىدىغان باشقا مۇھىم ئۇچۇرلار.
76-ماددا ئاكسىيە سودىسىنىڭ ئىچكى ئۇچۇرىنى بىلگۈچىلەر ۋە ئىچكى ئۇچۇرغا قانۇنسىز ئېرىشكۈچىلەر ئىچكى ئۇچۇرنى ئاشكارىلاشتىن بۇرۇن، شۇ شىركەتنىڭ ئاكسىيەسىنى ئېلىپ-ساتسا ياكى ئاشكارىلاپ قويسا بولمايدۇ ياكى باشقىلارغا شۇ ئاكسىيەنى ئېلىپ-سېتىش تەكلىپى بەرسە بولمايدۇ.
شىركەتنىڭ ％ 5 تىن ئارتۇق پېيىنى ئىلكىدە تۇتقان ياكى كېلىشىم، باشقا ئورۇنلاشتۇرۇش ئارقىلىق باشقىلار بىلەن بىرلىكتە ئىلكىدە تۇتقان تەبىئىي ئىگە، قانۇنىي ئىگە، باشقا تەشكىلاتلار بازارغا سېلىنغان شىركەتنىڭ پېيىنى سېتىۋالىدۇ، بۇ قانۇندا ئايرىم بەلگىلىمە بولسا، شۇ بەلگىلىمە تەتبىقلىنىدۇ.
ئىچكى سودا ھەرىكىتى مەبلەغ سالغۇچىغا زىيان سالغان بولسا، قىلمىشچى قانۇن بويىچە تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك.
77-ماددا ھەرقانداق كىشىنىڭ تۆۋەندىكى ۋاسىتىلەر بىلەن ئاكسىيە بازىرىنى كونترول قىلىشى مەنئى قىلىنىدۇ :
( 1 ) ئۆز ئالدىغا ياكى تىل بىرىكتۈرۈش ئارقىلىق مەبلەغ ئەۋزەللىكى، پاي ئەۋزەللىكىنى مەركەزلەشتۈرۈپ ياكى ئۇچۇر ئەۋزەللىكىدىن پايدىلىنىپ بىرلىشىپ ياكى ئۇدا ئېلىپ-سېتىپ، ئاكسىيە سودا باھاسى ياكى ئاكسىيە سودا مىقدارىنى كونترول قىلىش؛
( 2 ) باشقىلار بىلەن تىل بىرىكتۈرۈپ، ئالدىن پۈتۈشكەن ۋاقىت، باھا ۋە ئۇسۇل بىلەن ئۆزئارا ئاكسىيە سودىسى قىلىپ، ئاكسىيە سودىسىنىڭ باھاسى ياكى ئاكسىيە سودا مىقدارىغا تەسىر يەتكۈزۈش؛
( 3 ) ئۆزى ئەمەلىي كونترول قىلغان ھېساباتلار ئارىسىدا ئاكسىيە سودىسى قىلىپ، ئاكسىيە سودىسىنىڭ باھاسى ياكى ئاكسىيە سودا مىقدارىغا تەسىر يەتكۈزۈش؛
( 4 ) ئاكسىيە بازىرىنى باشقا ۋاسىتىلەر بىلەن كونترول قىلىش.
ئاكسىيە بازىرىنى كونترول قىلىپ مەبلەغ سالغۇچىغا زىيان سالغان بولسا، قىلمىشچى قانۇن بويىچە تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئېلىشى لازىم.
78-ماددا دۆلەت خادىملىرى، تارقىتىش ۋاسىتىسى كەسىپكارلىرى ۋە مۇناسىۋەتلىك خادىملارنىڭ ساختا ئۇچۇر ئويدۇرۇشى، تارقىتىشىنى مەنئى قىلىپ، ئاكسىيە بازىرىنى قالايمىقانلاشتۇرىدۇ.
ئاكسىيە بېرژىسى، ئاكسىيە شىركىتى، ئاكسىيە تىزىملاش-راسچوت ئاپپاراتى، ئاكسىيە مۇلازىمەت ئاپپاراتى ۋە ئۇنىڭ كەسىپكارلىرى، ئاكسىيەچىلىك جەمئىيىتى، ئاكسىيە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتى ۋە ئۇنىڭ خادىملىرىنىڭ ئاكسىيە سودىسى پائالىيىتىدە ساختا بايان قىلىشى ياكى ئۇچۇر ئازدۇرۇشى مەنئى قىلىنىدۇ.
تۈرلۈك تارقىتىش ۋاسىتىلىرىنىڭ ئاكسىيە بازىرى ئۇچۇرىنى تارقىتىشى چوقۇم ھەقىقىي، ئوبيېكتىپ بولۇشى كېرەك، خاتا يېتەكلەش مەنئى قىلىنىدۇ.
79-ماددا ئاكسىيە شىركىتى ۋە ئۇنىڭ كەسىپكارلىرىنىڭ خېرىدارلارنىڭ مەنپەئىتىگە زىيان يەتكۈزىدىغان تۆۋەندىكى ئالدامچىلىق قىلمىشلىرى بىلەن شۇغۇللىنىشى مەنئى قىلىنىدۇ :
( 1 ) خېرىدارنىڭ ھاۋالىسىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئۇنىڭ ئۈچۈن ئاكسىيە ئېلىپ-سېتىش؛
( 2 ) مۇئامىلىدارغا سودىنى بەلگىلەنگەن ۋاقىتتا بەلگىلىمەيدىغان يازما مۇئەييەنلەشتۈرۈش ھۆججىتى بېرىش؛
( 3 ) خېرىدار ھاۋالە قىلىپ ئېلىپ-ساتقان ئاكسىيە ياكى مۇئامىلىدارنىڭ ھېساباتىدىكى مەبلەغنى ئىشلىتىۋېلىش؛
( 4 ) خېرىدارنىڭ ھاۋالىسىنى ئالماي تۇرۇپ، خېرىدار ئۈچۈن ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن ئاكسىيە ئېلىپ-سېتىش ياكى خېرىدارنىڭ نامىدىن پايدىلىنىپ ئاكسىيە ئېلىپ-سېلىش؛
( 5 ) شېرىنكانە كىرىمىگە ئېرىشىش ئۈچۈن، خېرىدارنى زۆرۈر بولمىغان ئاكسىيە سودىسى قىلىشقا قىزىقتۇرغان بولۇش؛
( 6 ) تارقىتىش ۋاسىتىسىدىن پايدىلىنىپ ياكى باشقا ئۇسۇللار ئارقىلىق مەبلەغ سالغۇچىلارنى ساختا ياكى خاتا يۆنىلىشكە يېتەكلەيدىغان ئۇچۇر بىلەن تەمىنلەش، تارقىتىش؛
( 7 ) خېرىدارنىڭ ھەقىقىي مەقسەت ئىپادىسىگە خىلاپ باشقا قىلمىشلار.
خېرىدارنى ئالداپ ئېلىۋېلىش قىلمىشى خېرىدارغا زىيان سالغان بولسا، قىلمىشچى قانۇن بويىچە تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك.
80-ماددا قانۇنىي ئىگىنىڭ باشقىلارنىڭ ھېساباتىدىن قانۇنسىز پايدىلىنىپ ئاكسىيە سودىسى قىلىشى مەنئى قىلىنىدۇ؛
قانۇنىي ئىگىنىڭ ئۆزىنىڭ ياكى باشقىلارنىڭ ئاكسىيە ئىسچوتىنى ئارىيەتكە بېرىشى مەنئى قىلىنىدۇ.
81-ماددا مەبلەغنىڭ بازارغا كىرىش يوللىرى قانۇن بويىچە كېڭەيتىلىپ، مەبلەغنىڭ بەلگىلىمىگە خىلاپ ھالدا پاي چېكى بازىرىغا كىرىشى مەنئى قىلىنىدۇ.
82-ماددا ھەرقانداق كىشىنىڭ ئاكسىيەنى ھۆكۈمەت پۇلىغا ئىشلىتىۋېلىپ ئېلىپ-سېتىشى مەنئى قىلىنىدۇ.
83-ماددا دۆلەت كارخانىلىرى ۋە دۆلەت مۈلكى پاي كونتروللۇقىدىكى كارخانىلار پېيى بازارغا سېلىنىپ سودا قىلىدىغان پاي چېكىنى ئېلىپ-سېتىشتا، دۆلەتنىڭ ئالاقىدار بەلگىلىمىلىرىگە ئەمەل قىلىشى شەرت.
84-ماددا ئاكسىيە سودا بازىرى، ئاكسىيە شىركىتى، ئاكسىيە تىزىملاش-راسچوت ئاپپاراتى، ئاكسىيە مۇلازىمەت ئاپپاراتى ۋە ئۇنىڭ كەسىپكارلىرى ئاكسىيە سودىسىدا بايقىغان مەنئى قىلىنغان سودا ھەرىكىتىنى ئاكسىيە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتىغا ۋاقتىدا دوكلات قىلىشى كېرەك.
تۆتىنچى باب پېيى بازارغا سېلىنغان شىركەتلەرنى سېتىۋېلىش
85-ماددا مەبلەغ سالغۇچى چاقىرىق قىلىپ سېتىۋېلىش، كېلىشىم تۈزۈپ سېتىۋېلىش ۋە پېيى بازارغا سېلىنىدىغان باشقا قانۇنلۇق ئۇسۇللارنى قوللىنىپ سېتىۋالسا بولىدۇ.
86-ماددا ئاكسىيە بېرژىسىنىڭ ئاكسىيە سودىسى ئارقىلىق، مەبلەغ سالغۇچى پېيى بازارغا سېلىنغان شىركەت تارقاتقان بىر پاينى ئىلكىدە تۇتقان ياكى كېلىشىم، باشقا ئورۇنلاشتۇرۇش ئارقىلىق باشقىلار بىلەن ئورتاق ئىلكىدە تۇتقان بولسا، شۇ پاكىت يۈز بەرگەن كۈندىن باشلاپ ئۈچ كۈن ئىچىدە گوۋۇيۈەننىڭ ئاكسىيە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتى، ئاكسىيە بېرژىسىغا يازما دوكلات قىلىشى، پېيى بازارغا سېلىنغان شۇ شىركەتكە ئۇقتۇرۇشى كېرەك،
ھەمدە ئېلان قىلىدۇ؛
يۇقىرىقى مۇددەت ئىچىدە، پېيى بازارغا سېلىنغان شۇ شىركەتنىڭ پاي چېكىنى قايتا ئېلىپ-سېتىشقا بولمايدۇ.
مەبلەغ سالغۇچى پېيى بازارغا سېلىنغان شىركەت تارقاتقان پاينى ئىلكىدە تۇتقان ياكى كېلىشىم، باشقا ئورۇنلاشتۇرۇش ئارقىلىق باشقىلار بىلەن ئورتاق ئىلكىدە تۇتقان بولسا،% 5 كە يەتكەندىن كېيىن، ئۇنىڭ قولىدىكى پېيى بازارغا سېلىنغان شۇ شىركەت تارقاتقان پاي نىسبىتى ھەر قېتىم ئاشسا ياكى% 5 ئازايسا، ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە دوكلات قىلىشى ۋە ئېلان قىلىشى كېرەك.
دوكلات قىلىش مۇددىتى ئىچىدە ۋە دوكلات قىلغان، ئېلان چىقارغاندىن كېيىنكى ئىككى كۈن ئىچىدە، بازارغا سېلىنغان شۇ شىركەتنىڭ پاي چېكىنى قايتا ئېلىپ-سېتىشقا بولمايدۇ.
87-ماددا ئالدىنقى ماددىدىكى بەلگىلىمە بويىچە بېرىلگەن يازما دوكلات ۋە ئېلان تۆۋەندىكى مەزمۇنلارنى ئۆز ئىچىگە ئېلىشى كېرەك :
( 1 ) پاي چېكىنى تۇتقۇچىنىڭ نامى، تۇرۇشلۇق جايى؛
( 2 ) قولىدىكى پاي چېكىنىڭ نامى، سوممىسى؛
( 3 ) ئىلكىدىكى پاي چېكى قانۇندا بەلگىلەنگەن نىسبەتكە يەتكەن ياكى ئىلكىدىكى پاي چېكىنىڭ كۆپىيىش-ئازىيىش ئۆزگىرىشى قانۇندا بەلگىلەنگەن نىسبەتقا يەتكەن كۈن.
88-ماددا ئاكسىيە بېرژىسىنىڭ ئاكسىيە سودىسى ئارقىلىق، مەبلەغ سالغۇچى پېيى بازارغا سېلىنغان شىركەت تارقاتقان پېيى 30 پىرسەنتكە يەتكەندە ئىلكىدە تۇرغان ياكى كېلىشىم، باشقا ئورۇنلاشتۇرۇش ئارقىلىق باشقىلار بىلەن ئورتاق ئىلكىدە تۇرغان بولسا، داۋاملىق سېتىۋالسا، شۇ پاي چېكى بازارغا سېلىنغان شىركەتنىڭ بارلىق پايچىكلىرىغا پېيى بازارغا سېلىنغان شىركەتنىڭ ھەممە ياكى بىر قىسىم پېيىنى سېتىۋېلىش چاقىرىقى چىقىرىشى كېرەك.
پېيى بازارغا سېلىنغان شىركەتنىڭ قىسمەن پېيىنى سېتىۋېلىش چاقىرىقىدا، سېتىۋېلىنغان شىركەتنىڭ پايچىكلىرى سېتىشقا ۋەدە بەرگەن پاينىڭ سوممىسى ئالدىن سېتىۋالغان پاي سوممىسىدىن ئېشىپ كەتسە، سېتىۋالغۇچى نىسبەت بويىچە سېتىۋالىدۇ.
89-ماددا ئالدىنقى ماددىدىكى بەلگىلىمە بويىچە سېتىۋېلىش چاقىرىقى چىقىرىشتا، سېتىۋالغۇچى پېيى بازارغا سېلىنغان شىركەتنىڭ سېتىۋېلىش دوكلاتىنى ئېلان قىلىشى ھەمدە تۆۋەندىكى ئىشلارنى ئېنىق يېزىشى شەرت :
( 1 ) سېتىۋالغۇچىنىڭ نامى، تۇرۇشلۇق جايى؛
( 2 ) سېتىۋالغۇچىنىڭ سېتىۋېلىش توغرىسىدىكى قارارى؛
( 3 ) سېتىۋېلىنغان پېيى بازارغا سېلىنغان شىركەتنىڭ نامى؛
( 4 ) سېتىۋېلىش مەقسىتى؛
( 5 ) سېتىۋالغان پاينىڭ تەپسىلىي نامى ۋە ئالدىن سېتىۋالغان پاينىڭ سوممىسى؛
( 6 ) سېتىۋېلىش مۇددىتى، سېتىۋېلىش باھاسى؛
( 7 ) سېتىۋېلىشقا كېرەكلىك مەبلەغ سوممىسى ۋە مەبلەغ كاپالىتى؛
( 8 ) پېيى بازارغا سېلىنغان شىركەتنىڭ سېتىۋېلىش دوكلاتىنى ئېلان قىلغاندا، سېتىۋېلىنغان شىركەتنىڭ پاي سانى شۇ شىركەت تارقاتقان پاي ئومۇمىي سانىنىڭ نىسبىتىنى ئىگىلەيدۇ.
90-ماددا سېتىۋېلىش چاقىرىقىدا پۈتۈشكەن سېتىۋېلىش مۇددىتى 30 كۈندىن، ھەمدە 60 كۈندىن ئېشىپ كەتمەسلىكى كېرەك.
91-ماددا سېتىۋېلىش چاقىرىقىدا بېكىتىلگەن ماقۇللۇق بېرىش مۇددىتى ئىچىدە، سېتىۋالغۇچى ئۇنىڭ سېتىۋېلىش چاقىرىقىنى بىكار قىلسا بولمايدۇ.
سېتىۋالغۇچى سېتىۋېلىش چاقىرىقىنى ئۆزگەرتمەكچى بولسا، ۋاقتىدا ئېلان قىلىشى، كونكرېت ئۆزگەرتىش ئىشلىرىنى ئېنىق يېزىشى كېرەك.
92-ماددا سېتىۋېلىش چاقىرىقىدا ئوتتۇرىغا قويۇلغان تۈرلۈك سېتىۋېلىش شەرتلىرى سېتىۋېلىنىدىغان شىركەتتىكى بارلىق پايچىكلارغىمۇ تەتبىقلىنىدۇ.
93-ماددا چاقىرىقلىق سېتىۋېلىش ئۇسۇلى قوللىنىلغاندا، سېتىۋالغۇچى سېتىۋېلىش مۇددىتى ئىچىدە سېتىۋېلىنغان شىركەتنىڭ پاي چېكىنى ساتسا بولمايدۇ، چاقىرىقتىكى بەلگىلىمىدىن باشقا شەكىل ۋە چاقىرىقتىن ھالقىغان شەرت بىلەن سېتىۋېلىنىدىغان شىركەتنىڭ پاي چېكىنى سېتىۋالسىمۇ بولمايدۇ.
94-ماددا كېلىشىملىك سېتىۋېلىش ئۇسۇلى قوللىنىلغاندا، سېتىۋالغۇچى قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردىكى بەلگىلىمە بويىچە سېتىۋېلىنغان شىركەتنىڭ پايچىكلىرى بىلەن كېلىشىم شەكلىدە پېيىنى ئۆتۈنۈپ بەرسە بولىدۇ.
بازارغا سېلىنغان شىركەتنى كېلىشىم شەكلىدە سېتىۋالغاندا، كېلىشىم ھاسىل قىلىنغاندىن كېيىن، سېتىۋالغۇچى 3 كۈن ئىچىدە سېتىۋېلىش كېلىشىمىنى گوۋۇيۈەننىڭ ئاكسىيە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتى ۋە ئاكسىيە سودا ئورنىغا يازما دوكلات قىلىشى ھەمدە ئېلان قىلىشى شەرت.
ئېلان چىقىرىشتىن بۇرۇن سېتىۋېلىش كېلىشىمىنى ئادا قىلىشقا بولمايدۇ.
95-ماددا كېلىشىم بويىچە سېتىۋېلىش ئۇسۇلى قوللىنىلسا، كېلىشىم تۈزگەن ئىككى تەرەپ ئاكسىيە تىزىملاش-راسچوت ئاپپاراتىغا كېلىشىم بويىچە ئۆتۈنۈپ بېرىلگەن پاي چېكىنى ساقلاشنى ۋاقىتلىق ھاۋالە قىلسا ھەمدە مەبلەغنى بەلگىلەنگەن بانكىغا ئامانەت قويسا بولىدۇ.
96-ماددا كېلىشىملىك سېتىۋېلىش ئۇسۇلىنى قوللانغاندا، سېتىۋالغۇچى پېيى بازارغا سېلىنغان شىركەت تارقاتقان پېيى 30 پىرسەنتكە يەتكەندە داۋاملىق سېتىۋالسا ياكى كېلىشىم، باشقا ئورۇنلاشتۇرۇش ئارقىلىق باشقىلار بىلەن بىرلىكتە سېتىۋالسا، شۇ پېيى بازارغا سېلىنغان شىركەتنىڭ بارلىق پايچىكلىرىغا پېيى بازارغا سېلىنغان كارخانىنىڭ بارلىق ياكى بىر قىسىم پېيىنى سېتىۋېلىش چاقىرىقى چىقىرىشى كېرەك.
لېكىن، گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتى چاقىرىق چىقىرىشنى كەچۈرۈم قىلغانلىرى بۇنىڭ سىرتىدا.
سېتىۋالغۇچى ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە پېيى بازارغا سېلىنغان شىركەتنىڭ پېيىنى چاقىرىق شەكلىدە سېتىۋېلىشتا، مۇشۇ قانۇننىڭ 89-ماددىسىدىن 93-ماددىسىغىچە بولغان ماددىلىرىدىكى بەلگىلىمىگە رىئايە قىلىشى كېرەك.
97-ماددا سېتىۋېلىش مۇددىتى توشۇپ، سېتىۋېلىنغان شىركەتنىڭ پاي ھوقۇقىنىڭ تارقىلىشى پېيىنى بازارغا سېلىش شەرتىگە ئۇيغۇن كەلمىسە، پاي چېكى بازارغا سېلىنغان شىركەتنىڭ پاي چېكىنى ئاكسىيە بېرژىسى بازارغا سېلىش سودىسىنى قانۇن بويىچە ئاخىرلاشتۇرۇشى كېرەك؛
سېتىۋېلىنغان شىركەتنىڭ پاي چېكى بار قالغان پايچىكلار سېتىۋالغۇچىغا سېتىۋېلىش چاقىرىقىدىكى ئوخشاش شەرت بىلەن ئۆزىنىڭ پاي چېكىنى سېتىشقا ھوقۇقلۇق، سېتىۋالغۇچى سېتىۋېلىشى كېرەك.
سېتىۋېلىش ھەرىكىتى تاماملانغاندىن كېيىن، سېتىۋېلىنغان شىركەت پاي چەكلىك شىركىتى شەرتىنى ھازىرلىمىسا، قانۇن بويىچە كارخانا شەكلىنى ئۆزگەرتىشى كېرەك.
98-ماددا پاي چېكى بازارغا سېلىنىدىغان شىركەتتە سېتىۋېلىشتا، سېتىۋالغۇچىنىڭ ئىلكىدىكى سېتىۋېلىنغان پاي چېكى بازارغا سېلىنغان شىركەتنىڭ سېتىۋېلىش ھەرىكىتى تاماملانغاندىن كېيىنكى 12 ئاي ئىچىدە ئۆتۈنۈپ بېرىلسە بولمايدۇ.
99-ماددا سېتىۋېلىش ھەرىكىتى تاماملانغاندىن كېيىن، سېتىۋالغۇچى بىلەن سېتىۋېلىنغان شىركەت بىرلەشسە ھەمدە شۇ شىركەت تارقىتىۋېتىلسە، تارقىتىۋېتىلگەن شىركەتنىڭ ئەسلىدىكى پاي چېكىنى سېتىۋالغۇچى قانۇن بويىچە ئالماشتۇرىدۇ.
100-ماددا سېتىۋېلىش ھەرىكىتى تاماملانغاندىن كېيىن، سېتىۋالغۇچى 15 كۈن ئىچىدە سېتىۋېلىش ئەھۋالىنى گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتىغا ۋە ئاكسىيە سودا ئورنىغا دوكلات قىلىشى ھەمدە ئېلان قىلىشى كېرەك.
101-ماددا سېتىۋېلىنىپ بازارغا سېلىنغان شىركەتتىكى دۆلەت مەبلەغ سېلىشقا ھوقۇق بەرگەن ئاپپاراتنىڭ ئىلكىدە بولغان پاي گوۋۇيۈەننىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە، ئالاقىدار مەسئۇل تارماقنىڭ تەستىقىدىن ئۆتكۈزۈلۈشى كېرەك.
گوۋۇيۈەننىڭ ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى پېيى بازارغا سېلىنغان شىركەتلەرنى سېتىۋېلىشنىڭ كونكرېت چارىسىنى مۇشۇ قانۇندىكى پىرىنسىپ بويىچە تۈزۈشى كېرەك.
5-باب ئاكسىيە سودا بازىرى
102-ماددا ئاكسىيە بېرژىسى ئاكسىيە مەركەزلىك سودىسىنى سورۇن ۋە ئەسلىھە بىلەن تەمىنلەيدىغان، ئاكسىيە سودىسىنى تەشكىللەيدىغان ۋە نازارەت قىلىدىغان، تەلەپچانلىق بىلەن باشقۇرىدىغان قانۇنىي ئىگىنى كۆرسىتىدۇ.
ئاكسىيە سودا ئورنىنى قۇرۇش ۋە تارقىتىۋېتىشنى گوۋۇيۈەن قارار قىلىدۇ.
103-ماددا ئاكسىيە سودا بازىرى قۇرۇشتا نىزامنامە تۈزۈش شەرت.
ئاكسىيە سودا ئورنىنىڭ نىزامنامىسىنى تۈزۈش ۋە ئۇنىڭغا تۈزىتىش كىرگۈزۈشتە، گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ تەستىقىنى ئېلىش شەرت.
104-ماددا ئاكسىيە سودا بازىرى نامىغا ئاكسىيە سودا بازىرىدىكى خەت شەكلىنى ئېنىق كۆرسىتىشى شەرت.
باشقا ھەرقانداق ئورۇن ياكى شەخسنىڭ ئاكسىيە سودا ئورنى ياكى ئوخشاپ كېتىدىغان نامىنى ئىشلىتىشىگە يول قويۇلمايدۇ.
105-ماددا ئاكسىيە سودا بازىرى ئۆز ئالدىغا ئىدارە قىلالايدىغان تۈرلۈك خىراجەت كىرىمىنى ئالدى بىلەن ئۇنىڭ ئاكسىيە سودا سورۇنى ۋە ئەسلىھەلىرىنىڭ نورمال يۈرۈشۈشىگە كاپالەتلىك قىلىش ھەمدە تەدرىجىي ياخشىلاشقا ئىشلىتىشى كېرەك.
ئەزالىق تۈزۈمى يولغا قويۇلغان ئاكسىيە سودا ئورنىنىڭ مال-مۈلۈك جۇغلانمىسى ئەزالىرىنىڭ ئىگىدارلىقىدا بولىدۇ، ئۇنىڭ ھوقۇق-مەنپەئىتىدىن ئەزالىرى ئورتاق بەھرىمەن بولىدۇ، ئۇ داۋاملىشىۋاتقان مەزگىلدە، ئۇنىڭ مال-مۈلۈك ھاسىلاتىنى ئەزالىرىغا تەقسىم قىلىپ بېرىشكە بولمايدۇ.
106-ماددا ئاكسىيە سودا ئورنىدا كېڭەش تەسىس قىلىنىدۇ.
107-ماددا ئاكسىيە سودا ئورنىدا بىر باش دىرېكتور تەسىس قىلىنىدۇ، ئۇنى گوۋۇيۈەننىڭ ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى تەيىنلەيدۇ ۋە قالدۇرىدۇ.
108-ماددا «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ شىركەت قانۇنى»نىڭ 146-ماددىسىدا بەلگىلەنگەن ئەھۋاللار ياكى تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلسە، ئاكسىيە سودا ئورنىنىڭ مەسئۇلى بولسا بولمايدۇ :
( 1 ) قانۇنغا خىلاپ قىلمىش ياكى ئىنتىزامغا خىلاپ قىلمىش تۈپەيلىدىن ۋەزىپىسىدىن بىكار قىلىنغان ئاكسىيە سودا ئورنى، ئاكسىيە تىزىملاش-راسچوت ئاپپاراتىنىڭ مەسئۇلى ياكى ئاكسىيە شىركىتىنىڭ مۇدىرى، نازارەتچىسى، يۇقىرى دەرىجىلىك باشقۇرغۇچى خادىملىرى ۋەزىپىسىدىن بىكار قىلىنغان كۈندىن باشلاپ بەش يىلدىن ئاشمىغان بولسا؛
( 2 ) قانۇنغا، ئىنتىزامغا خىلاپ قىلمىش سەۋەبىدىن سالاھىيىتى ئېلىپ تاشلانغان ئادۋوكات، رويخەتكە ئېلىنغان بوغالتىر ياكى مەبلەغ سېلىش مەسلىھەتچىلىكى ئاپپاراتى، مالىيە مەسلىھەتچىسى ئاپپاراتى، مەبلەغ-ئىناۋەت دەرىجىسىنى باھالاش ئاپپاراتى، مۈلۈك باھالاش ئاپپاراتى، دەلىللەش ئاپپاراتىنىڭ كەسپىي خادىملىرىنىڭ سالاھىيىتى ئېلىپ تاشلەنگەن كۈندىن باشلاپ بەش يىلدىن ئاشمىدى.
109-ماددا قانۇنغا خىلاپ قىلمىش ياكى ئىنتىزامغا خىلاپ قىلمىش تۈپەيلىدىن ئىشتىن بوشىتىلغان ئاكسىيە سودا ئورنى، ئاكسىيە تىزىملاش-راسچوت ئاپپاراتى، ئاكسىيە مۇلازىمەت ئاپپاراتى، ئاكسىيە شىركىتىنىڭ كەسىپكارلىرى ۋە ئىشتىن بوشىتىلغان دۆلەت ئورگىنى خادىملىرىنى ئاكسىيە سودا ئورنىنىڭ كەسىپكارلىقىغا تەكلىپ قىلىشقا بولمايدۇ.
110-ماددا ئاكسىيە سودا ئورنىدا مەركەزلەشتۈرۈپ سودىغا قاتنىشىدىغانلار ئاكسىيە سودا ئورنىنىڭ ئەزاسى بولۇشى شەرت.
111-ماددا مەبلەغ سالغۇچى ئاكسىيە شىركىتى بىلەن ئاكسىيە سودىسى ھاۋالە كېلىشىمى ئىمزالىشى ھەمدە ئاكسىيە شىركىتىدە ئاكسىيە سودىسى ئىسچوتى ئېچىپ، يازما، تېلېفون ۋە باشقا ئۇسۇللار بىلەن، شۇ ئاكسىيە شىركىتىگە ئاكسىيەنى ۋاكالىتەن ئېلىپ-سېتىشنى ھاۋالە قىلىشى كېرەك.
112-ماددا ئاكسىيە شىركىتى مەبلەغ سالغۇچىنىڭ ھاۋالىسى بويىچە، ئاكسىيە سودىسى قائىدىسى بويىچە سودا ئىلتىماسىنى سۇنىدۇ، ئاكسىيە سودا ئورنىدا ئېلىپ بېرىلغان مەركەزلەشتۈرۈپ سودىغا قاتنىشىدۇ ھەمدە پۈتۈشۈش نەتىجىسىگە ئاساسەن مۇناسىپ راسچوت قىلىپ تاپشۇرۇۋېلىش جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئالىدۇ؛
ئاكسىيەنى تىزىملاش-راسچوت قىلىش ئاپپاراتى پۈتۈشۈش نەتىجىسىگە ئاساسەن، راسچوت قىلىپ تاپشۇرۇۋېلىش قائىدىسى بويىچە ئاكسىيە شىركىتى بىلەن ئاكسىيە ۋە مەبلەغنى راسچوت قىلىپ تاپشۇرۇۋالىدۇ ھەمدە ئاكسىيە شىركىتى مۇئامىلىدارىغا ئاكسىيەنى تىزىملاش، نامىنى يۆتكەش رەسمىيىتىنى بېجىرىپ بېرىدۇ.
113-ماددا ئاكسىيە سودا ئورنى ئادىل مەركەزلىك سودا ئۇيۇشتۇرۇشنى كاپالەتكە ئىگە قىلىشى، ئاكسىيە سودىسىنىڭ شۇ چاغدىكى بازار ئەھۋالىنى ئېلان قىلىشى ھەمدە سودا كۈنى بويىچە ئاكسىيە بازىرى ئەھۋال جەدۋىلى تۈزۈپ ئېلان قىلىشى كېرەك.
ئاكسىيە سودا ئورنىنىڭ رۇخسىتىسىز، ھەرقانداق ئورۇن ۋە شەخسنىڭ ئاكسىيە سودىسىنىڭ بازار ئەھۋالىنى ئېلان قىلىشىغا يول قويۇلمايدۇ.
114-ماددا تاسادىپىي ۋەقە سەۋەبىدىن ئاكسىيە سودىسىنىڭ نورماللىقىغا تەسىر يەتكەندە، ئاكسىيە سودا ئورنى تېخنىكىلىق توختىتىش تەدبىرى قوللانسا بولىدۇ؛
تاقابىل تۇرغىلى بولمايدىغان تاسادىپىي ۋەقە ياكى ئاكسىيە سودىسىنىڭ نورمال تەرتىپىنى قوغداش ئۈچۈن، ئاكسىيە بېرژىسى بازارنى ۋاقىتلىق توختىتىشنى قارار قىلسا بولىدۇ.
ئاكسىيە سودا ئورنى تېخنىكىلىق توختىتىش تەدبىرى قوللىنىشى ياكى بازارنى ۋاقىتلىق توختىتىشنى قارار قىلىشى، گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتىغا ۋاقتىدا دوكلات قىلىشى شەرت.
115-ماددا ئاكسىيە سودا ئورنى ئاكسىيە سودىسىنى ۋاقتىدا نازارەت قىلىپ كونترول قىلىدۇ ھەمدە گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ تەلىپى بويىچە بىنورمال سودا ئەھۋالىنى دوكلات قىلىدۇ.
ئاكسىيە بېرژىسى پېيى بازارغا سېلىنغان شىركەتنى ۋە مۇناسىۋەتلىك ئۇچۇر ئاشكارىلاش مەجبۇرىيەتچىلىرىنىڭ ئۇچۇرنى ئاشكارىلىشىنى نازارەت قىلىشى، ئۇنىڭ ئۇچۇرنى قانۇن بويىچە ۋاقتىدا، توغرا ئاشكارىلىشىغا ھەيدەكچىلىك قىلىشى كېرەك.
ئاكسىيە بېرژىسى ئېھتىياجغا قاراپ، زور نورمالسىز سودا ئەھۋالى كۆرۈلگەن ئاكسىيە ئىسچوتى سودىسىنى چەكلىسە بولىدۇ ھەمدە گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىغا ئەنگە ئالدۇرىدۇ.
116-ماددا ئاكسىيە سودا ئورنى ئۆزى ئالغان سودا ھەققى ۋە ئەزالىق ھەققى، ئورۇن ھەققىدىن بەلگىلىك نىسبەتتە خەۋپ-خەتەر فوندى تەسىس قىلىشى كېرەك.
خەۋپ-خەتەر فوندىنى ئاكسىيە بېرژىسى كېڭىشى باشقۇرىدۇ.
خەۋپ-خەتەر فوندىدىن ئېلىشنىڭ كونكرېت نىسبىتى ۋە ئۇنى ئىشلىتىش چارىسىنى گوۋۇيۈەننىڭ ئاكسىيە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتى گوۋۇيۈەننىڭ مالىيە تارمىقى بىلەن بىرلىكتە بەلگىلەيدۇ.
117-ماددا ئاكسىيە سودا ئورنى ئالغان خەۋپ-خەتەر فوندىنى ھېساب ئاچقان بانكىنىڭ مەخسۇس ھېساباتىغا كىرگۈزۈشى كېرەك، ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن ئىشلىتىشكە بولمايدۇ.
118-ماددا ئاكسىيە سودا بازىرى ئاكسىيەگە دائىر قانۇن، مەمۇرىي نىزاملارغا ئاساسەن بازارغا سېلىش قائىدىسى، سودا قائىدىسى، ئەزالارنى باشقۇرۇش قائىدىسى ۋە باشقا مۇناسىۋەتلىك قائىدىلەرنى تۈزىدۇ ھەمدە گوۋۇيۈەننىڭ ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىغا تەستىقلىتىدۇ.
119-ماددا ئاكسىيە سودا ئورنىنىڭ مەسئۇلى ۋە باشقا كەسىپكارلار ئاكسىيە سودىسىغا مۇناسىۋەتلىك ۋەزىپىلەرنى ئىجرا قىلغاندا، ئۆزى ياكى تۇغقانلىرى بىلەن پايدا-زىيان مۇناسىۋىتى بولسا، ئۆزىنى چەتكە ئېلىشى كېرەك.
120-ماددا قانۇن بويىچە تۈزۈلگەن سودا قائىدىسى بويىچە قىلىنغان سودىنىڭ سودا نەتىجىسىنى ئۆزگەرتىشكە بولمايدۇ.
سودىدا بەلگىلىمىگە خىلاپ سودا قىلغۇچىلار ئۈستىگە ئېلىشقا تېگىشلىك ھەق تەلەپ جاۋابكارلىقىنى كەچۈرۈم قىلىشقا بولمايدۇ؛
بەلگىلىمىگە خىلاپ سودىدا ئېرىشكەن مەنپەئەت ئالاقىدار بەلگىلىمە بويىچە بىر تەرەپ قىلىنىدۇ.
121-ماددا ئاكسىيە سودا ئورنىدا ئاكسىيە سودىسى قىلىدىغانلار ئاكسىيە سودا ئورنىنىڭ سودا قائىدىسىگە خىلاپلىق قىلسا، ئاكسىيە سودا ئورنى ئىنتىزام جازاسى بېرىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلىرىنىڭ سالاھىيىتى ئېلىپ تاشلىنىدۇ، ئۇلارنىڭ مەيدانغا كىرىپ ئاكسىيە سودىسى قىلىشى مەنئى قىلىنىدۇ.
6-باب ئاكسىيە شىركىتى
122-ماددا ئاكسىيە شىركىتى قۇرۇشتا، گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ تەكشۈرۈپ تەستىقلىشىدىن ئۆتكۈزۈش شەرت.
گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ تەستىقىنى ئالماي تۇرۇپ، ھەرقانداق ئورۇن ۋە شەخسنىڭ ئاكسىيە كەسپى بىلەن شۇغۇللىنىشىغا يول قويۇلمايدۇ.
123-ماددا بۇ قانۇندا ئېيتىلغان ئاكسىيە شىركىتى «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ شىركەت قانۇنى»ۋە مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە قۇرۇلغان ئاكسىيە كەسپى بىلەن شۇغۇللىنىدىغان چەكلىك مەسئۇلىيەت شىركىتى ياكى پاي چەكلىك شىركىتىنى كۆرسىتىدۇ.
124-ماددا ئاكسىيە شىركىتى قۇرۇشتا، تۆۋەندىكى شەرتلەرنى ھازىرلاش كېرەك :
( 1 ) قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردىكى بەلگىلىمىگە ئۇيغۇن كېلىدىغان شىركەت نىزامنامىسى بولۇش؛
( 2 ) ئاساسلىق پايچىكلار سىجىل پايدا ئېلىش ئىقتىدارىغا ئىگە، ئىناۋىتى ياخشى، يېقىنقى ئۈچ يىلدا قانۇن-بەلگىلىمىگە خىلاپ چوڭ خاتىرىسى يوق، ساپ مۈلكى خەلق پۇلىدىن 200 مىليون يۈەندىن تۆۋەن ئەمەس؛
( 3 ) مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە ئۇيغۇن كېلىدىغان رويخەتكە ئېلىنغان كاپىتال بولۇش؛
( 4 ) مۇدىر، نازارەتچىلىك، يۇقىرى دەرىجىلىك باشقۇرغۇچى خادىم ۋەزىپە ئۆتەش سالاھىيىتىنى ھازىرلىغان، كەسىپكارلار ئاكسىيە كەسىپكارلىق سالاھىيىتىگە ئىگە بولغان بولسا؛
( 5 ) مۇكەممەل بولغان خەۋپ-خەتەرنى باشقۇرۇش ۋە ئىچكى تىزگىنلەش تۈزۈمى بولۇش؛
( 6 ) لاياقەتلىك تىجارەت سورۇنى ۋە كەسپىي ئەسلىھەسى بولۇش؛
( 7 ) قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردا بەلگىلەنگەن ۋە گوۋۇيۈەن تەستىقلىغان گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتى بەلگىلىگەن باشقا شەرتلەر.
125-ماددا ئاكسىيە شىركىتى گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ تەستىقى بىلەن تۆۋەندىكى قىسمەن ياكى بارلىق كەسىپلەر بىلەن شۇغۇللانسا بولىدۇ :
( 1 ) ئاكسىيە ۋاسىتىچىلىكى؛
( 2 ) ئاكسىيەگە مەبلەغ سېلىش مەسلىھەتچىلىكى؛
( 3 ) ئاكسىيە سودىسى، ئاكسىيە مەبلەغ سېلىش پائالىيىتىگە مۇناسىۋەتلىك مالىيە مەسلىھەتچىسى؛
( 4 ) ئاكسىيە سېتىپ بېرىش ۋە تونۇشتۇرۇش؛
( 5 ) ئاكسىيەنى ئۆز ئالدىغا تىجارەت قىلىش؛
( 6 ) ئاكسىيە مۈلكىنى باشقۇرۇش؛
( 7 ) باشقا ئاكسىيە كەسپى.
126-ماددا ئاكسىيە شىركىتى نامىغا ئاكسىيە چەكلىك مەسئۇلىيەت شىركىتى ياكى ئاكسىيە پاي چەكلىك شىركىتىنىڭ خېتىنى ئېنىق يېزىپ قويۇشى شەرت.
127-ماددا ئاكسىيە شىركىتى مۇشۇ قانۇننىڭ 125-ماددا 1-تارماقچىسىدىن ( 3 ) تارماقچىسىغىچە بولغان كەسىپلەرنى باشقۇرغاندا، رويخەتكە ئېلىنغان كاپىتالنىڭ ئەڭ تۆۋەن چېكى 50 مىليون يۈەن خەلق پۇلى بولىدۇ؛
تىجارەتنىڭ ( 4 ) تارماقچىسىدىن ( 7 ) تارماقچىسىغىچە بولغان كەسىپلىرىنىڭ بىرى بولسا، رويخەتكە ئېلىنغان كاپىتالنىڭ ئەڭ تۆۋەن چېكى 100 مىليون يۈەن خەلق پۇلى بولىدۇ؛
تىجارەتنىڭ ( 4 ) تارماقچىسىدىن ( 7 ) تارماقچىسىغىچە بولغان كەسىپلەر ئىچىدە ئىككىدىن ئارتۇق بولسا، رويخەتكە ئېلىنغان كاپىتالنىڭ ئەڭ تۆۋەن چېكى خەلق پۇلى 500 مىليون يۈەن بولىدۇ.
ئاكسىيە شىركىتىنىڭ رويخەتكە ئالدۇرغان كاپىتالى ئەمەلىي تاپشۇرۇلغان كاپىتال بولۇشى كېرەك.
گوۋۇيۈەننىڭ ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى ئېھتىياتچانلىق بىلەن نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش پىرىنسىپى ۋە تۈرلۈك كەسىپلەرنىڭ خەۋپ-خەتەر دەرىجىسىگە ئاساسەن، ئەنگە ئېلىنغان كاپىتالنىڭ ئەڭ تۆۋەن چېكىنى تەڭشىسە بولىدۇ، لېكىن ئالدىنقى تارماقتا بەلگىلەنگەن چەكتىن كەم بولسا بولمايدۇ.
128-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى ئاكسىيە شىركىتى قۇرۇش ئىلتىماسىنى قوبۇل قىلغان كۈندىن باشلاپ ئالتە ئاي ئىچىدە، قانۇندا بەلگىلەنگەن شەرت ۋە قانۇندا بەلگىلەنگەن تەرتىپ بويىچە ئېھتىياتچانلىق بىلەن نازارەت قىلىش-ئىدارە قىلىش پىرىنسىپىغا ئاساسەن تەكشۈرۈپ، تەستىقلاش ياكى تەستىقلىماسلىق توغرىسىدا قارار چىقىرىشى ھەمدە ئىلتىماس قىلغۇچىغا ئۇقتۇرۇشى كېرەك؛
تەستىقلانمايدىغانلىرىغا سەۋەبىنى ئېنىق ئېيتىش كېرەك.
ئاكسىيە شىركىتى قۇرۇش ئىلتىماسى تەستىقلانغاندا، ئىلتىماس قىلغۇچى بەلگىلەنگەن مۇددەت ئىچىدە شىركەت تىزىملاش ئورگىنىغا تىزىمغا ئېلىشنى ئىلتىماس قىلىپ، تىجارەت كىنىشكىسى ئېلىشى كېرەك.
ئاكسىيە شىركىتى تىجارەت كىنىشكىسىنى ئالغان كۈندىن باشلاپ 15 كۈن ئىچىدە، گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىغا ئاكسىيە كەسپى تىجارىتى ئىجازەتنامىسى ئېلىشنى ئىلتىماس قىلىشى كېرەك.
ئاكسىيە شىركىتى ئاكسىيە كەسپى تىجارىتى ئىجازەتنامىسى ئالماي تۇرۇپ، ئاكسىيە كەسپى بىلەن شۇغۇللانسا بولمايدۇ.
129-ماددا ئاكسىيە شىركىتى تارماق ئاپپاراتنى قۇرغان، سېتىۋالغان ياكى ئەمەلدىن قالدۇرغان، كەسىپ دائىرىسىنى ئۆزگەرتكەن، رويخەتكە ئېلىنغان كاپىتالنى كۆپەيتكەن ھەمدە پاي ھوقۇقى قۇرۇلمىسىنى زور دەرىجىدە تەڭشىگەن، رويخەتكە ئېلىنغان كاپىتال ئازايتىلغان، ％ 5 تىن ئارتۇق پاي ھوقۇقىنى ئىلكىدە تۇتقان پايچىك، ئەمەلىي كونترول قىلغۇچى ئۆزگەرتىلگەن، شىركەت نىزامنامىسىدىكى مۇھىم ماددىلار ئۆزگەرتىلگەن، بىرلەشكەن، ئايرىلغان، ئىش توختىغان، تارقالغان، ۋەيران بولغان بولسا،
گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ تەستىقىنى ئېلىشى شەرت.
ئاكسىيە شىركىتى چېگرا سىرتىدا ئاكسىيە تىجارىتى ئاپپاراتى قۇرغان، سېتىۋالغان ياكى پاي قوشۇشتا، گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ تەستىقىنى ئېلىشى شەرت.
130-ماددا گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى ئاكسىيە شىركىتىنىڭ ساپ كاپىتالى، ساپ كاپىتال بىلەن قەرزدارلىق نىسبىتى، ساپ دەسمايە بىلەن ساپ مۈلۈكنىڭ نىسبىتى، پاكىز كاپىتال بىلەن ئۆز ئالدىغا تىجارەت قىلىش، سېتىپ بېرىش، مۈلۈك باشقۇرۇش قاتارلىق كەسىپ كۆلىمىنىڭ نىسبىتى، قەرزدارلىق بىلەن ساپ مۈلۈكنىڭ نىسبىتىنى كۆرسىتىدۇ.
شۇنداقلا كۆچمە مۈلۈك بىلەن كۆچمە قەرزنىڭ نىسبىتى قاتارلىق خەۋپ-خەتەرنى تىزگىنلەش كۆرسەتكۈچى توغرىسىدا بەلگىلىمە چىقىرىلدى.
ئاكسىيە شىركىتى ئۆزىنىڭ پايچىكى ياكى پايچىكىنىڭ باغلىغۇچىسىغا مەبلەغ يۈرۈشتۈرسە ياكى كېپىللىك بەرسە بولمايدۇ.
131-ماددا ئاكسىيە شىركىتىنىڭ مۇدىرى، نازارەتچىسى، يۇقىرى دەرىجىلىك باشقۇرغۇچىلىرى دۇرۇس، سەمىمىي بولۇشى، پەزىلىتى ياخشى بولۇشى، ئاكسىيەگە دائىر قانۇن ۋە مەمۇرىي نىزاملارنى پىششىق بىلىشى، مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلىشتا زۆرۈر بولغان ئىگىلىك باشقۇرۇش ئىقتىدارىغا ئىگە بولۇشى ھەمدە ۋەزىپىگە تەيىنلىنىشتىن ئىلگىرى گوۋۇيۈەننىڭ ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى تەستىقلىغان ۋەزىپە ئۆتەش سالاھىيىتىگە ئېرىشىشى كېرەك.
«جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ شىركەت قانۇنى»نىڭ 146-ماددىسىدا بەلگىلەنگەن ئەھۋاللار ياكى تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلسە، ئاكسىيە شىركىتىنىڭ مۇدىرى، نازارەتچىسى، يۇقىرى دەرىجىلىك باشقۇرغۇچىسى بولۇشقا بولمايدۇ :
( 1 ) قانۇنغا خىلاپ قىلمىش ياكى ئىنتىزامغا خىلاپ قىلمىش تۈپەيلىدىن ۋەزىپىسىدىن بىكار قىلىنغان ئاكسىيە سودا ئورنى، ئاكسىيە تىزىملاش-راسچوت ئاپپاراتىنىڭ مەسئۇلى ياكى ئاكسىيە شىركىتىنىڭ مۇدىرى، نازارەتچىسى، يۇقىرى دەرىجىلىك باشقۇرغۇچى خادىملىرى ۋەزىپىسىدىن بىكار قىلىنغان كۈندىن باشلاپ بەش يىلدىن ئاشمىغان بولسا؛
( 2 ) قانۇنغا، ئىنتىزامغا خىلاپ قىلمىش سەۋەبىدىن سالاھىيىتى ئېلىپ تاشلانغان ئادۋوكات، رويخەتكە ئېلىنغان بوغالتىر ياكى مەبلەغ سېلىش مەسلىھەتچىلىكى ئاپپاراتى، مالىيە مەسلىھەتچىسى ئاپپاراتى، مەبلەغ-ئىناۋەت دەرىجىسىنى باھالاش ئاپپاراتى، مۈلۈك باھالاش ئاپپاراتى، دەلىللەش ئاپپاراتىنىڭ كەسپىي خادىملىرىنىڭ سالاھىيىتى ئېلىپ تاشلەنگەن كۈندىن باشلاپ بەش يىلدىن ئاشمىدى.
132-ماددا قانۇنغا، ئىنتىزامغا خىلاپ قىلمىش سەۋەبىدىن ئىشتىن بوشىتىلغان ئاكسىيە سودا ئورنى، ئاكسىيە تىزىملاش-راسچوت ئاپپاراتى، ئاكسىيە مۇلازىمەت ئاپپاراتى، ئاكسىيە شىركىتىنىڭ كەسىپكارلىرى ۋە ئىشتىن بوشىتىلغان دۆلەت ئورگىنى خادىملىرىنى ئاكسىيە شىركىتىنىڭ كەسىپكارلىقىغا تەكلىپ قىلىشقا بولمايدۇ.
133-ماددا دۆلەت ئورگىنى خادىملىرى ۋە قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردا شىركەتتە قوشۇمچە ۋەزىپە ئۆتەش مەنئى قىلىنىدۇ دەپ بەلگىلەنگەن باشقا خادىملارنىڭ ئاكسىيە شىركىتىدە قوشۇمچە ۋەزىپە ئۆتۈشىگە يول قويۇلمايدۇ.
134-ماددا دۆلەت ئاكسىيەگە مەبلەغ سالغۇچىلارنى قوغداش فوندى تەسىس قىلىدۇ.
ئاكسىيەگە مەبلەغ سالغۇچىلارنى قوغداش فوندى ئاكسىيە شىركىتى تاپشۇرغان مەبلەغ ۋە قانۇن بويىچە جۇغلانغان باشقا مەبلەغلەردىن تەركىب تاپىدۇ، ئۇنى غەملەش، باشقۇرۇش ۋە ئىشلىتىشنىڭ كونكرېت چارىسىنى گوۋۇيۈەن بەلگىلەيدۇ.
135-ماددا ئاكسىيە شىركىتى ھەر يىلى باجدىن كېيىنكى پايدىدىن سودا خەۋپ-خەتىرى تەييارلىق فوندى ئېلىپ، ئاكسىيە سودىسىدىكى زىياننى تولدۇرۇشقا ئىشلىتىدۇ، ئۇنىڭ ئېلىش كونكرېت نىسبىتىنى گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتى بەلگىلەيدۇ.
136-ماددا ئاكسىيە شىركىتى ئىچكى كونترول تۈزۈمىنى ئورنىتىپ ۋە مۇكەممەللەشتۈرۈپ، ئۈنۈملۈك ئايرىش تەدبىرى قوللىنىپ، شىركەت بىلەن خېرىدارلار، ئوخشاش بولمىغان خېرىدارلار ئوتتۇرىسىدىكى مەنپەئەت توقۇنۇشىنىڭ ئالدىنى ئېلىشى كېرەك.
ئاكسىيە شىركىتى ئۆزىنىڭ ئاكسىيە ۋاسىتىچىلىك كەسپى، ئاكسىيە سېتىپ بېرىش كەسپى، ئاكسىيە تىجارىتى كەسپى ۋە ئاكسىيە مۈلكىنى باشقۇرۇش كەسپىنى ئايرىپ بېجىرىشى شەرت، ئارىلاش مەشغۇلات قىلىشقا بولمايدۇ.
137-ماددا ئاكسىيە شىركىتىنىڭ ئۆز ئالدىغا تىجارەت قىلىش كەسپى ئۆز نامىدا ئېلىپ بېرىلىشى شەرت، باشقىلارنىڭ نامىدىن ياكى شەخسىي نامىدىن پايدىلىنىپ ئېلىپ بېرىلسا بولمايدۇ.
ئاكسىيە شىركىتىنىڭ ئۆز ئالدىغا تىجارەت قىلىش كەسپىدە چوقۇم ئۆزىدە بار مەبلەغ ۋە قانۇن بويىچە توپلانغان مەبلەغنى ئىشلىتىش كېرەك.
ئاكسىيە شىركەتلىرى ئۆزىنىڭ شەخسىي ھېساباتىنى باشقىلارنىڭ ئىشلىتىشىگە بېرىپ تۇرسا بولمايدۇ.
138-ماددا ئاكسىيە شىركەتلىرى قانۇن بويىچە ئۆز ئالدىغا تىجارەت قىلىش ھوقۇقىغا ئىگە، قانۇنلۇق تىجارىتىگە ئارىلاشمايدۇ.
139-ماددا ئاكسىيە شىركىتى مۇئامىلىدارلىرىنىڭ سودا راسچوت مەبلىغىنى سودا بانكىسىغا ئامانەت قويۇش، ھەربىر مۇئامىلىدارنىڭ نامىدا يەككە مۇستەقىل ئائىلە باشقۇرۇش كېرەك.
كونكرېت چارە ۋە يولغا قويۇش قەدەم-باسقۇچلىرىنى گوۋۇيۈەن بەلگىلەيدۇ.
ئاكسىيە شىركەتلىرى مۇئامىلىدارلارنىڭ سودا راسچوت مەبلىغى ۋە ئاكسىيەسىنى ئۆزىنىڭ مال-مۈلكىگە كىرگۈزۈۋەتسە بولمايدۇ.
ھەرقانداق ئورۇن ياكى شەخسنىڭ خېرىدارنىڭ سودا راسچوت مەبلىغى ۋە ئاكسىيەسىنى ھەرقانداق شەكىلدە ئىشلىتىۋېلىشى مەنئى قىلىنىدۇ.
ئاكسىيە شىركىتى ۋەيران بولغاندا ياكى ھېسابات ئېنىقلىغاندا، مۇئامىلىدارنىڭ سودا راسچوت مەبلىغى ۋە ئاكسىيەسى ئۇنىڭ ۋەيران بولغان مال-مۈلكى ياكى راسچوت مال-مۈلكىگە تەۋە بولمايدۇ.
خېرىدارنىڭ قەرزى ياكى قانۇندا بەلگىلەنگەن باشقا ئەھۋاللار تۈپەيلىدىن بولمىغان ئەھۋالدا، خېرىدارنىڭ سودا راسچوت مەبلىغى ۋە ئاكسىيەسىنى پېچەتلەشكە، توڭلىتىۋېتىشكە، تۇتۇپ قېلىشقا ياكى مەجبۇرىي ئىجرا قىلدۇرۇشقا بولمايدۇ.
140-ماددا ئاكسىيە شىركىتى ۋاسىتىچىلىك كەسپىنى بېجىرىشتە، بىرتۇتاش تۈزۈلگەن ئاكسىيە سېتىۋېلىش-سېتىش ھاۋالىنامىسىنى ھاۋالە قىلغۇچىنىڭ ئىشلىتىشىگە بېرىشى كېرەك.
باشقا ھاۋالە ئۇسۇللىرىنى قوللىنىشتا، ھاۋالە خاتىرىسى قالدۇرۇش شەرت.
خېرىدارنىڭ ئاكسىيەنى ئېلىپ-سېتىش ھاۋالىسى پۈتۈشۈلگەن-پۈتۈشۈلمىگەنلىكىدىن قەتئىينەزەر، ئۇنىڭ ھاۋالە خاتىرىسى بەلگىلەنگەن مۇددەت بويىچە ئاكسىيە شىركىتىدە ساقلىنىشى كېرەك.
141-ماددا ئاكسىيە شىركىتى ئاكسىيە سېتىۋېلىش-سېتىش ھاۋالىسىنى قوبۇل قىلغاندا، ھاۋالىنامىسىگە ئاساسەن ئېنىق يېزىلغان ئاكسىيە نامى، سېتىۋېلىش-سېتىش مىقدارى، باھا قويۇش ئۇسۇلى، باھا دائىرىسى قاتارلىقلارغا ئاساسەن، سودا قائىدىسى بويىچە ئاكسىيەنى ۋاكالىتەن ئېلىپ-سېتىپ، ئەينەن سودا خاتىرىسى قالدۇرۇشى كېرەك؛
سېتىۋېلىش-سېتىش پۈتۈشكەندىن كېيىن، بەلگىلىمە بويىچە سېتىۋېلىش-سېتىش پۈتۈشۈش دوكلات تالونى تۈزۈپ خېرىدارغا تاپشۇرۇش كېرەك.
ئاكسىيە سودىسىدا سودا ھەرىكىتى ۋە ئۇنىڭ سودا نەتىجىسىنى مۇئەييەنلەشتۈرگەن ھېسابات تالونى ھەقىقىي بولۇشى شەرت ھەمدە سودا بېجىرگۈچى خادىملاردىن باشقا تەكشۈرگۈچى خادىملار بىر-بىرلەپ تەكشۈرۈپ، ھېساباتتىكى ئاكسىيە قالدۇقىنىڭ ئەمەلىي ئىلكىدىكى ئاكسىيە بىلەن بىردەك بولۇشىغا كاپالەتلىك قىلىدۇ.
142-ماددا ئاكسىيە شىركىتى خېرىدارلارنىڭ ئاكسىيە ئېلىپ-سېتىشىغا مەبلەغ يۈرۈشتۈرۈش، ئاكسىيە يۈرۈشتۈرۈش مۇلازىمىتى قىلىشتا، گوۋۇيۈەننىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە ھەمدە گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ تەستىقىنى ئېلىشى كېرەك.
143-ماددا ئاكسىيە شىركىتى ۋاسىتىچىلىك كەسپى قىلىدۇ، خېرىدارنىڭ تولۇق ھوقۇقلۇق ھاۋالىسىنى قوبۇل قىلىپ ئاكسىيە ئېلىپ-سېتىش، ئاكسىيە تۈرىنى تاللاش، ئېلىپ-سېتىش مىقدارى ياكى ئېلىپ-سېتىش باھاسىنى بېكىتسە بولمايدۇ.
144-ماددا ئاكسىيە شىركىتى مۇئامىلىدارنىڭ ئاكسىيە سودىسىدىن ئالغان پايدىسى ياكى ئاكسىيە سودىسىدىن كەلگەن زىياننى تۆلەش ھەققىدە ھەرقانداق ئۇسۇلدا ۋەدە بەرسە بولمايدۇ.
145-ماددا ئاكسىيە شىركىتى ۋە ئۇنىڭ كەسىپكارلىرى قانۇن بويىچە قۇرۇلغان تىجارەت سورۇنىدا خېرىدارنىڭ ھاۋالىسى بىلەن ئاكسىيە ئېلىپ-سېتىش ھاۋالىسىنى ئاستىرتىن قوبۇل قىلمىسا بولمايدۇ.
146-ماددا ئاكسىيە شىركىتى كەسىپكارلىرىدىن ئاكسىيە سودىسى پائالىيىتىدە، قارىمىقىدىكى ئاكسىيە شىركىتىنىڭ بۇيرۇقىنى ئىجرا قىلغان ياكى ۋەزىپىسىدىن پايدىلىنىپ سودا قائىدىسىگە خىلاپلىق قىلغانلىرىنىڭ بارلىق جاۋابكارلىقىنى قارىمىقىدىكى ئاكسىيە شىركىتى ئۈستىگە ئالىدۇ.
147-ماددا ئاكسىيە شىركىتى مۇئامىلىدارنىڭ ھېساب ئاچقان ماتېرىيالى، ھاۋالە خاتىرىسى، سودا خاتىرىسى ۋە ئىچكى باشقۇرۇش، كەسپىي تىجارەتكە ئالاقىدار تۈرلۈك ماتېرىياللارنى ئوبدان ساقلىشى كېرەك، ھەرقانداق كىشى يوشۇرۇپ قويسا، ياسىۋالسا، ئۆزگەرتىۋەتسە ياكى بۇزۇۋەتسە بولمايدۇ.
يۇقىرىقى ماتېرىياللارنى ساقلاش مۇددىتى 20 يىلدىن كەم بولسا بولمايدۇ.
148-ماددا ئاكسىيە شىركىتى بەلگىلىمە بويىچە گوۋۇيۈەننىڭ ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىغا كەسىپ، مالىيە قاتارلىق تىجارەت باشقۇرۇش ئۇچۇرلىرى ۋە ماتېرىياللىرىنى يوللىشى كېرەك.
گوۋۇيۈەننىڭ ئاكسىيە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتى ئاكسىيە شىركىتى ۋە ئۇنىڭ پايچىكلىرى، ئەمەلىي كونترول قىلغۇچىلىرىدىن بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە مۇناسىۋەتلىك ئۇچۇر، ماتېرىياللارنى بېرىشنى تەلەپ قىلىشقا ھوقۇقلۇق.
ئاكسىيە شىركىتى ۋە ئۇنىڭ پايچىكى، ئەمەلىي كونترول قىلغۇچىسى گوۋۇيۈەننىڭ ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىغا يوللىغان ياكى بەرگەن ئۇچۇر، ماتېرىياللار ھەقىقىي، توغرا، تولۇق بولۇشى شەرت.
149-ماددا گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى زۆرۈر تاپسا، بوغالتىرلىق ئورنى، مۈلۈك باھالاش ئاپپاراتىغا ئاكسىيە شىركىتىنىڭ مالىيە ئەھۋالى، ئىچكى كونترول ئەھۋالى، مۈلۈك قىممىتىنى ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىش ياكى باھالاشنى ھاۋالە قىلسا بولىدۇ.
كونكرېت چارىسىنى گوۋۇيۈەننىڭ ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى مۇناسىۋەتلىك مەسئۇل تارماقلار بىلەن بىرلىكتە تۈزىدۇ.
150-ماددا ئاكسىيە شىركىتىنىڭ ساپ كاپىتالى ياكى باشقا خەۋپ-خەتەرنى تىزگىنلەش كۆرسەتكۈچى بەلگىلىمىگە ئۇيغۇن كەلمىسە، گوۋۇيۈەننىڭ ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى ئۇنى بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە تۈزىتىشكە بۇيرۇشى كېرەك؛
سۈرۈك ئۆتسىمۇ تۈزەتمىگەن ياكى قىلمىشى شۇ ئاكسىيە شىركىتىنىڭ مۇقىم يۈرۈشۈشىگە، خېرىدارلارنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىگە ئېغىر زىيان سالغان بولسا، گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتى ئەھۋالنى پەرقلەندۈرۈپ، ئۇنىڭغا تۆۋەندىكى تەدبىرلەرنى قوللانسا بولىدۇ :
( 1 ) كەسپىي پائالىيەتكە چەك قويۇش، قىسمەن كەسىپلەرنى ۋاقتىنچە توختىتىشقا بۇيرۇش، يېڭى كەسىپلەرنى تەستىقلاشنى توختىتىش؛
( 2 ) تىجارەت خاراكتېرلىك تارماق ئاپپاراتلارنى كۆپەيتىش، سېتىۋېلىشنى تەستىقلاشنى توختىتىش؛
( 3 ) پايدا تەقسىملەشكە چەك قويۇش، مۇدىر، نازارەتچىلىك، يۇقىرى دەرىجىلىك باشقۇرغۇچىلارغا ئىش ھەققى بېرىش، پاراۋانلىق بېرىشكە چەك قويۇش؛
( 4 ) مال-مۈلۈكنى ئۆتۈنۈپ بېرىشكە چەك قويۇش ياكى مال-مۈلۈك جەھەتتە باشقا ھوقۇقلارنى بېكىتىش؛
( 5 ) مۇدىر، نازارەتچىلىك، يۇقىرى دەرىجىلىك باشقۇرغۇچى خادىمنى ئالماشتۇرۇشقا ياكى ئۇلارنىڭ ھوقۇقىنى چەكلەشكە بۇيرۇش؛
( 6 ) پاي كونترول قىلغۇچى پايچىكلارنى پاي ھوقۇقىنى ئۆتۈنۈپ بېرىشكە بۇيرۇش ياكى ئالاقىدار پايچىكلارنىڭ پايچىكلار ھوقۇقىنى يۈرگۈزۈشىنى چەكلەش؛
( 7 ) مۇناسىۋەتلىك كەسىپلەردىكى ئىجازەتنى بىكار قىلىش.
ئاكسىيە شىركىتى تۈزەتكەندىن كېيىن، گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىغا دوكلات تاپشۇرۇشى كېرەك.
گوۋۇيۈەننىڭ ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى تەكشۈرۈپ ئۆتكۈزۈۋېلىشتا خەۋپ-خەتەرنى تىزگىنلەشكە مۇناسىۋەتلىك كۆرسەتكۈچكە ئۇيغۇن كەلسە، تەكشۈرۈپ ئۆتكۈزۈۋېلىنغان كۈندىن باشلاپ ئۈچ كۈن ئىچىدە ئۇنىڭغا قوللانغان ئالدىنقى تارماقتا بەلگىلەنگەن مۇناسىۋەتلىك تەدبىرنى بىكار قىلىشى كېرەك.
151-ماددا ئاكسىيە شىركىتىنىڭ پايچىكلىرىدا ساختا مەبلەغ چىقىرىش، مەبلەغ چىقىرىشتىن قېچىش قىلمىشى كۆرۈلسە، گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى ئۇنى بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە تۈزىتىشكە بۇيرۇشى ھەمدە ئىلكىدىكى ئاكسىيە شىركىتىنىڭ پاي ھوقۇقىنى ئۆتۈنۈپ بېرىشكە بۇيرۇسا بولىدۇ.
ئالدىنقى تارماقتا بەلگىلەنگەن پايچىكلار تەلەپ بويىچە قانۇنغا خىلاپ قىلمىشىنى تۈزىتىش، قولىدىكى ئاكسىيە شىركىتىنىڭ پاي ھوقۇقىنى ئۆتۈنۈپ بېرىشتىن ئىلگىرى، گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى ئۇلارنىڭ پايچىكلار ھوقۇقىنى چەكلىسە بولىدۇ.
152-ماددا ئاكسىيە شىركىتىنىڭ مۇدىرى، نازارەتچىسى، يۇقىرى دەرىجىلىك باشقۇرغۇچى خادىملىرى مەسئۇلىيىتىنى تىرىشىپ ئادا قىلماي، ئاكسىيە شىركىتىدە زور قانۇن-بەلگىلىمىگە خىلاپ قىلمىش ياكى زور خەۋپ-خەتەر ساقلانغان بولسا، گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى ئۇنىڭ ۋەزىپە ئۆتەش سالاھىيىتىنى ئېلىپ تاشلىسا ھەمدە شىركەتنى ئالماشتۇرۇشقا بۇيرۇسا بولىدۇ.
153-ماددا ئاكسىيە شىركىتى قانۇنغا خىلاپ تىجارەت قىلىپ ياكى زور خەۋپ-خەتەر پەيدا قىلىپ، ئاكسىيە بازىرىنىڭ تەرتىپىگە ئېغىر خەۋپ يەتكۈزگەن، مەبلەغ سالغۇچىلارنىڭ مەنپەئىتىگە ئېغىر زىيان سالغان بولسا، گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتى شۇ ئاكسىيە شىركىتىگە ئىشنى توختىتىپ تەرتىپكە سېلىشقا بۇيرۇش، باشقا ئاپپاراتنى ھاۋالىلىك باشقۇرۇشقا بەلگىلەش، ئۆتكۈزۈۋېلىش ياكى ئەمەلدىن قالدۇرۇش قاتارلىق نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش تەدبىرلىرىنى قوللانسا بولىدۇ.
154-ماددا ئاكسىيە شىركىتى ئىش توختىتىپ تەرتىپكە سېلىشقا بۇيرۇلغان، قانۇن بويىچە ھاۋالىلىك باشقۇرۇش قىلىپ بېكىتىلگەن، ئۆتكۈزۈۋېلىنغان ياكى ھېسابات ئېنىقلانغان مەزگىلدە ياكى زور خەۋپ-خەتەر كۆرۈلگەندە، گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ تەستىقى بىلەن، شۇ ئاكسىيە شىركىتىنىڭ بىۋاسىتە جاۋابكار مۇدىرى، نازارەتچىسى، يۇقىرى دەرىجىلىك باشقۇرغۇچى خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىرىغا تۆۋەندىكى تەدبىرلەرنى قوللىنىشقا بولىدۇ :
( 1 ) چېگرادىن چىقىشنى باشقۇرۇش ئورگىنىغا ئۇنىڭ چېگرادىن چىقىشىنى قانۇن بويىچە توسۇشنى ئۇقتۇرۇش قىلىش؛
( 2 ) قانۇن يۈرگۈزۈش ئورگانلىرىغا مال-مۈلكىنى يۆتكەش، ئۆتۈنۈپ بېرىش ياكى باشقا ئۇسۇللار بىلەن بىر تەرەپ قىلىشنى ئىلتىماس قىلىش ياكى مال-مۈلكىگە باشقا ھوقۇقلارنى بېكىتىش.
7-باب ئاكسىيە تىزىملاش-راسچوت ئاپپاراتى
155-ماددا ئاكسىيە تىزىملاش، راسچوت قىلىش ئاپپاراتى ئاكسىيە سودىسىنى مەركەزلەشتۈرۈپ تىزىملاش، ساقلاپ باشقۇرۇش ۋە راسچوت قىلىش مۇلازىمىتى قىلىدىغان، پايدا ئېلىشنى مەقسەت قىلمايدىغان قانۇنىي ئىگە.
ئاكسىيە تىزىملاش، راسچوت قىلىش ئاپپاراتى تەسىس قىلىشتا، گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ تەستىقىنى ئېلىش شەرت.
156-ماددا ئاكسىيە تىزىملاش، راسچوت قىلىش ئاپپاراتى قۇرۇشتا، تۆۋەندىكى شەرتلەرنى ھازىرلاش كېرەك :
( 1 ) ئۆز مەبلىغى 200 مىليون يۈەندىن كەم بولماسلىق؛
( 2 ) ئاكسىيەنى تىزىملاش، ساقلاپ باشقۇرۇش ۋە راسچوت قىلىش مۇلازىمىتىگە زۆرۈر سورۇن ۋە ئەسلىھە بولۇش؛
( 3 ) ئاساسلىق باشقۇرغۇچى ۋە كەسىپكارلار ئاكسىيە كەسىپكارلىق سالاھىيىتىگە ئىگە بولۇشى شەرت؛
( 4 ) گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتى بەلگىلىگەن باشقا شەرتلەر.
ئاكسىيە تىزىملاش راسچوت ئاپپاراتىنىڭ نامىدا ئاكسىيەنى تىزىملاش راسچوت خەت نۇسخىسى ئېنىق يېزىلىشى كېرەك.
157-ماددا ئاكسىيە تىزىملاش-راسچوت ئاپپاراتى تۆۋەندىكى فۇنكسىيەلەرنى ئادا قىلىدۇ :
( 1 ) ئاكسىيە ئىسچوتى، راسچوت ئىسچوتىنىڭ تەسىس قىلىنىشى؛
( 2 ) ئاكسىيەنى ساقلاپ بېرىش ۋە نامىنى يۆتكەش؛
( 3 ) ئاكسىيە ئىلكىدە تۇتقۇچىلارنىڭ ئىسىملىكىنى تىزىملاش؛
( 4 ) ئاكسىيە بېرژىسىدا بازارغا سېلىنغان ئاكسىيە سودىسىنى ئېنىقلاش ۋە يىغىۋېلىش؛
( 5 ) تارقاتقۇچىنىڭ ھاۋالىسى بىلەن ئاكسىيە ھوقۇق-مەنپەئىتى تارقىتىش؛
( 6 ) يۇقىرىقى كەسىپلەرگە مۇناسىۋەتلىك سۈرۈشتۈرۈشنى بېجىرىش؛
( 7 ) گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتى تەستىقلىغان باشقا كەسىپلەر.
158-ماددا ئاكسىيەنى تىزىملاش، راسچوت قىلىشتا مەملىكەت بويىچە مەركەزلىك بىرتۇتاش تىجارەت ئۇسۇلى قوللىنىلىدۇ.
ئاكسىيە تىزىملاش-راسچوت قىلىش ئاپپاراتىنىڭ نىزامنامىسى، كەسىپ قائىدىسىنى قانۇن بويىچە تۈزۈش ھەمدە گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ تەستىقىنى ئېلىش كېرەك.
159-ماددا ئاكسىيە ئىگىسىنىڭ قولىدىكى ئاكسىيەنى بازارغا سېلىپ سودىلاشقاندا، ھەممىسىنى ئاكسىيە تىزىملاش، راسچوت ئاپپاراتىدا ساقلاپ قويۇشى كېرەك.
ئاكسىيەنى تىزىملاش-راسچوت قىلىش ئاپپاراتى مۇئامىلىدارنىڭ ئاكسىيەسىنى ئىشلىتىۋالسا بولمايدۇ.
160-ماددا ئاكسىيە تىزىملاش-راسچوت ئاپپاراتى ئاكسىيە تارقاتقۇچىغا ئاكسىيە ئىگىلىرىنىڭ ئىسىملىكى ۋە ئۇنىڭغا مۇناسىۋەتلىك ماتېرىياللارنى بېرىشى كېرەك.
ئاكسىيە تىزىملاش-راسچوت ئاپپاراتى ئاكسىيەنى تىزىملاش-راسچوت قىلىش نەتىجىسىگە ئاساسەن، ئاكسىيە ئىگىسىنىڭ ئاكسىيەگە ئىگە ئىكەنلىكىدەك پاكىتنى مۇئەييەنلەشتۈرۈپ، ئاكسىيە ئىگىسىنى تىزىملاش ماتېرىيالى بىلەن تەمىنلىشى كېرەك.
ئاكسىيە تىزىملاش راسچوت ئاپپاراتى ئاكسىيە ئىگىسىنىڭ ئىسىملىكى ۋە تىزىملاش نامىنى يۆتكەش خاتىرىسىنىڭ ھەقىقىي، توغرا، مۇكەممەل بولۇشىغا كاپالەتلىك قىلىشى كېرەك، تىقىۋېلىشقا، ياسىۋېلىشقا، ئۆزگەرتىۋېتىشكە ياكى بۇزۇۋېتىشكە بولمايدۇ.
16-ماددا ئاكسىيە تىزىملاش، راسچوت ئاپپاراتى تۆۋەندىكى تەدبىرلەرنى قوللىنىپ، كەسىپنىڭ نورمال يۈرۈشۈشىگە كاپالەتلىك قىلىشى كېرەك :
( 1 ) زۆرۈر مۇلازىمەت ئۈسكۈنىلىرى ۋە مۇكەممەل سانلىق مەلۇمات بىخەتەرلىكىنى قوغداش تەدبىرلىرى بولۇش؛
( 2 ) كەسىپ، مالىيە ۋە بىخەتەرلىك، ئالدىنى ئېلىش قاتارلىق مۇكەممەل باشقۇرۇش تۈزۈملىرىنى ئورنىتىش؛
( 3 ) مۇكەممەل بولغان خەۋپ-خەتەرنى باشقۇرۇش سىستېمىسىنى بەرپا قىلىش.
16-ماددا ئاكسىيە تىزىملاش، راسچوت ئاپپاراتى تىزىملاش، ساقلاپ باشقۇرۇش ۋە راسچوت قىلىشتىكى ئەسلىي ئىسپات، شۇنىڭدەك مۇناسىۋەتلىك ھۆججەت-ماتېرىياللارنى ئوبدان ساقلىشى كېرەك.
ئۇنىڭ ساقلاش مۇددىتى 20 يىلدىن كەم بولسا بولمايدۇ.
16-ماددا ئاكسىيە تىزىملاش، راسچوت ئاپپاراتى ئاكسىيە راسچوت خەۋپ-خەتەر فوندى تەسىس قىلىپ، خىلاپلىق قىلىپ كىرىم قىلىش، تېخنىكا كاشىلىسى، مەشغۇلات خاتالىقى، تاقابىل تۇرغىلى بولمايدىغان ئەھۋال تۈپەيلىدىن كېلىپ چىققان ئاكسىيە تىزىملاش، ھېساب قىلىش ئاپپاراتىنىڭ زىيىنىنى تۆلەپ تۇرۇش ياكى تولۇقلاشقا ئىشلىتىشى كېرەك.
ئاكسىيە راسچوت خەۋپ-خەتەر فوندى ئاكسىيە تىزىملاش، راسچوت ئاپپاراتىنىڭ كەسپىي كىرىمى ۋە پايدىسىدىن ئېلىنىدۇ ھەمدە راسچوت قاتناشقۇچى ئاكسىيە سودىسى كەسىپ مىقدارىنىڭ مەلۇم نىسبىتى بويىچە تاپشۇرسا بولىدۇ.
ئاكسىيە راسچوت خەۋپ-خەتىرى فوندىنى توپلاش، باشقۇرۇش چارىسىنى گوۋۇيۈەننىڭ ئاكسىيە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتى گوۋۇيۈەننىڭ مالىيە تارمىقى بىلەن بىرلىكتە بەلگىلەيدۇ.
16-ماددا ئاكسىيە راسچوت خەۋپ-خەتىرى فوندىنى بەلگىلەنگەن بانكىنىڭ مەخسۇس ھېساباتىغا كىرگۈزۈپ، مەخسۇس باشقۇرۇش كېرەك.
ئاكسىيە تىزىملاش، راسچوت قىلىش ئاپپاراتى ئاكسىيە راسچوت خەۋپ-خەتىرى فوندى ئارقىلىق تۆلەم تۆلىگەندىن كېيىن، مۇناسىۋەتلىك جاۋابكاردىن تۆلىتىۋېلىشى كېرەك.
16-ماددا ئاكسىيە تىزىملاش، راسچوت قىلىش ئاپپاراتى تارقىتىۋېتىشنى ئىلتىماس قىلىشتا، گوۋۇيۈەننىڭ ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ تەستىقىنى ئېلىشى كېرەك.
16-ماددا مەبلەغ سالغۇچىلار ئاكسىيە شىركىتىگە ئاكسىيە سودىسى قىلىشنى ھاۋالە قىلىشتا، ئاكسىيە ھېساباتى ئېچىشنى ئىلتىماس قىلىشى كېرەك.
ئاكسىيە تىزىملاش-راسچوت ئاپپاراتى بەلگىلىمە بويىچە مەبلەغ سالغۇچىنىڭ ئۆز نامىدا مەبلەغ سالغۇچى ئۈچۈن ئاكسىيە ھېساباتى ئېچىشى كېرەك.
مەبلەغ سالغۇچى ھېسابات ئېچىشنى ئىلتىماس قىلغاندا، چوقۇم جۇڭگو پۇقرالىرىنىڭ سالاھىيىتى ياكى جۇڭگو قانۇنىي ئىگىلىرىنىڭ سالاھىيىتىنى ئىسپاتلاپ بېرىدىغان قانۇنلۇق گۇۋاھنامىسى بولۇشى كېرەك.
دۆلەت ئايرىم بەلگىلىگەنلىرى بۇنىڭ سىرتىدا.
167-ماددا ئاكسىيە تىزىملاش، راسچوت ئاپپاراتى ئاكسىيە سودىسىنى ساپ سوممىلىق راسچوت مۇلازىمىتى قىلغاندا، راسچوت قاتناشقۇچىدىن مال بانكىسىغا تاقابىل تۇرۇش پىرىنسىپى بويىچە، ئاكسىيە ۋە مەبلەغنى تولۇق تاپشۇرۇشنى ھەمدە ئېلىش كېپىللىكى بېرىشنى تەلەپ قىلىشى كېرەك.
تاپشۇرۇۋېلىش تاماملىنىشتىن بۇرۇن، ھەرقانداق ئادەمنىڭ تاپشۇرۇۋېلىنغان ئاكسىيە، مەبلەغ ۋە كېپىللىك بۇيۇمىنى ئىشلىتىشىگە بولمايدۇ.
راسچوتقا قاتناشقۇچى تاپشۇرۇۋېلىش مەجبۇرىيىتىنى ۋاقتىدا ئادا قىلمىسا، ئاكسىيە تىزىملاش، راسچوت ئاپپاراتى ئالدىنقى تارماقتا بايان قىلىنغان مال-مۈلۈكنى كەسىپ قائىدىسى بويىچە بىر تەرەپ قىلىشقا ھوقۇقلۇق.
168-ماددا ئاكسىيە تىزىملاش، راسچوت ئاپپاراتى كەسىپ قائىدىسى بويىچە ئالغان تۈرلۈك راسچوت مەبلىغى ۋە ئاكسىيەلەر مەخسۇس راسچوت قىلىپ ئېلىم ھېسابىغا ئامانەت قويۇلۇشى شەرت، پۈتۈشكەن ئاكسىيە سودىسىنى راسچوت قىلىپ ئېلىۋېلىشقىلا كەسىپ قائىدىسى بويىچە ئىشلىتىلىدۇ، مەجبۇرىي ئىجرا قىلدۇرۇشقا بولمايدۇ.
8-باب ئاكسىيە مۇلازىمەت ئاپپاراتى
169-ماددا مەبلەغ سېلىش مەسلىھەتچىلىك ئاپپاراتى، مالىيە مەسلىھەتچى ئاپپاراتى، مەبلەغ-ئىناۋەت دەرىجىسىنى باھالاش ئاپپاراتى، مۈلۈك باھالاش ئاپپاراتى، بوغالتىرلىق ئورنى ئاكسىيە مۇلازىمىتى كەسپى بىلەن شۇغۇللىنىشتا، گوۋۇيۈەننىڭ ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى ۋە مۇناسىۋەتلىك مەسئۇل تارمىقىنىڭ تەستىقىنى ئېلىشى شەرت.
مەبلەغ سېلىش مەسلىھەتچىلىكى ئاپپاراتى، مالىيە مەسلىھەتچىسى ئاپپاراتى، مەبلەغ-ئىناۋەت دەرىجىسىنى باھالاش ئاپپاراتى، مۈلۈك باھالاش ئاپپاراتى، بوغالتىرلىق ئورنىنىڭ ئاكسىيە مۇلازىمىتى كەسپى بىلەن شۇغۇللىنىشىنى تەستىقلاش، باشقۇرۇش چارىسىنى گوۋۇيۈەننىڭ ئاكسىيە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتى ۋە مۇناسىۋەتلىك مەسئۇل تارمىقى چىقىرىدۇ.
170-ماددا مەبلەغ سېلىش مەسلىھەتچىلىك ئاپپاراتى، مالىيە مەسلىھەتچى ئاپپاراتى، مەبلەغ-ئىناۋەت باھالاش ئاپپاراتىدىكى ئاكسىيە مۇلازىمىتى كەسپى بىلەن شۇغۇللىنىدىغان خادىملار ئاكسىيە كەسپىي بىلىمى ۋە ئاكسىيە كەسپى ياكى ئاكسىيە مۇلازىمىتى كەسپىدە ئىككى يىلدىن ئارتۇق تەجرىبىگە ئىگە بولۇشى شەرت.
ئۇلارنىڭ ئاكسىيە كەسىپكارلىق سالاھىيىتىنى بېكىتىش ئۆلچىمى ۋە باشقۇرۇش چارىسىنى گوۋۇيۈەننىڭ ئاكسىيە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتى بېكىتىدۇ.
171-ماددا مەبلەغ سېلىش مەسلىھەتچىلىك ئاپپاراتى ۋە ئۇنىڭ كەسىپكارلىرى ئاكسىيە مۇلازىمىتى كەسپى بىلەن شۇغۇللىنىشتا تۆۋەندىكى قىلمىشلارنى سادىر قىلسا بولمايدۇ :
( 1 ) ھاۋالە قىلغۇچىغا ۋاكالىتەن ئاكسىيەگە مەبلەغ سېلىش؛
( 2 ) ھاۋالە قىلغۇچى بىلەن ئاكسىيەگە مەبلەغ سېلىش پايدىسىدىن بەھرىمەن بولۇش ياكى ئاكسىيەگە مەبلەغ ئېلىش زىيىنىنى ئۈستىگە ئېلىشنى پۈتۈشۈش؛
( 3 ) شۇ مەسلىھەت بېرىش ئاپپاراتى مۇلازىمەت قىلغان پېيى بازارغا سېلىنغان شىركەتنىڭ پاي چېكىنى ئېلىپ-سېتىش؛
( 4 ) تارقىتىش ۋاسىتىسى ياكى باشقا ئۇسۇللار ئارقىلىق مەبلەغ سالغۇچىلارنى ساختا ياكى خاتا يۆنىلىشكە يېتەكلەيدىغان ئۇچۇر بىلەن تەمىنلەش، تارقىتىش؛
( 5 ) قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردا مەنئى قىلىنغان باشقا قىلمىشلار.
ئالدىنقى تارماقتا كۆرسىتىلگەن قىلمىشلارنىڭ بىرىنى سادىر قىلىپ، مەبلەغ سالغۇچىغا زىيان سالغان بولسا، قانۇن بويىچە تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئالىدۇ.
172-ماددا ئاكسىيە مۇلازىمىتى كەسپى بىلەن شۇغۇللىنىدىغان مەبلەغ سېلىش مەسلىھەتچىلىكى ئاپپاراتى ۋە مەبلەغ-ئىناۋەت دەرىجىسىنى باھالاش ئاپپاراتى گوۋۇيۈەننىڭ ئالاقىدار مەسئۇل تارمىقى بەلگىلىگەن ئۆلچەم ياكى ھەق ئېلىش چارىسى بويىچە مۇلازىمەت ھەققى ئېلىشى كېرەك.
173-ماددا ئاكسىيە مۇلازىمەت ئاپپاراتى ئاكسىيە تارقىتىش، بازارغا سېلىش، سودا قىلىش قاتارلىق ئاكسىيە كەسپى پائالىيەتلىرىنى ئىشلەش، ئىقتىسادىي تەپتىش دوكلاتى، مۈلۈك باھالاش دوكلاتى، مالىيە مەسلىھەتچىسى دوكلاتى، مەبلەغ-ئىناۋەت دەرىجىسىنى باھالاش دوكلاتى ياكى قانۇن پىكىرنامىسى قاتارلىق ھۆججەتلەرنى چىقىرىش ئۈچۈن، مەسئۇلىيىتىنى تىرىشىپ ئادا قىلىشى كېرەك،
ئاساس قىلىنغان ھۆججەت، ماتېرىيال مەزمۇنىنىڭ چىنلىقى، توغرىلىقى، مۇكەممەللىكىنى تەكشۈرۈپ ئېنىقلىشى ۋە دەلىللىشى كېرەك.
ئۇ ياسىغان، چىقارغان ھۆججەتتە ساختا خاتىرە قالدۇرۇلۇپ، ئازدۇرۇش خاراكتېرلىك بايان قىلىنىپ ياكى زور دەرىجىدە چۈشۈرۈپ قويۇلۇپ باشقىلارغا زىيان سېلىنغان بولسا، تارقاتقۇچى، پېيى بازارغا سېلىنغان شىركەت بىلەن بىرلىكتە چاتما تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئېلىش كېرەك، لېكىن ئۆزىدە خاتالىق يوقلۇقىنى ئىسپاتلاپ بېرەلىگەنلىرى بۇنىڭ سىرتىدا.
9-باب ئاكسىيەچىلىك جەمئىيىتى
174-ماددا ئاكسىيەچىلىك جەمئىيىتى ئاكسىيەچىلىكنىڭ قانۇنىيەتلىك تەشكىلاتى، ئىجتىمائىي تەشكىلات تىپىدىكى قانۇنىي ئىگە.
ئاكسىيە شىركىتى ئاكسىيەچىلىك جەمئىيىتىگە ئەزا بولۇشى كېرەك.
ئاكسىيەچىلىك جەمئىيىتىنىڭ ھوقۇقلۇق ئاپپاراتى بارلىق ئەزالاردىن تەركىب تاپقان ئەزالار يىغىنى بولىدۇ.
175-ماددا ئاكسىيەچىلىك جەمئىيىتىنىڭ نىزامنامىسىنى ئەزالار يىغىنى تۈزىدۇ ھەمدە گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتىغا ئەنگە ئالدۇرىدۇ.
176-ماددا ئاكسىيەچىلىك جەمئىيىتى تۆۋەندىكى مەسئۇلىيەتلەرنى ئادا قىلىدۇ :
( 1 ) ئەزالارنى ئاكسىيەگە دائىر قانۇن، مەمۇرىي نىزاملارغا رىئايە قىلىشقا تەربىيەلەش ۋە تەشكىللەش؛
( 2 ) ئەزالارنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىنى قانۇن بويىچە قوغداش، ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىغا ئەزالارنىڭ تەكلىپ ۋە تەلەپلىرىنى ئىنكاس قىلىش؛
( 3 ) ئاكسىيە ئۇچۇرلىرىنى توپلاپ ۋە رەتلەپ، ئەزالارغا مۇلازىمەت قىلىش؛
( 4 ) ئەزالار رىئايە قىلىشقا تېگىشلىك قائىدىلەرنى تۈزۈش، ئەزا ئورۇندىكى كەسىپكارلارنى كەسپىي جەھەتتىن تەربىيەلەشكە تەشكىللەش، ئەزالار ئارا كەسپىي ئالاقىنى قانات يايدۇرۇش؛
( 5 ) ئەزالار ئارا، ئەزالار بىلەن خېرىدارلار ئارىسىدا يۈز بەرگەن ئاكسىيە كەسپى ماجىراسىنى مۇرەسسە قىلىش؛
( 6 ) ئەزالارنى ئاكسىيەچىلىكنىڭ تەرەققىياتى، يۈرۈشۈشى ۋە ئالاقىدار مەزمۇنلارنى تەتقىق قىلىشقا تەشكىللەش؛
( 7 ) ئەزالارنىڭ قىلمىشىنى نازارەت قىلغان، تەكشۈرگەن، قانۇن، مەمۇرىي نىزاملار ياكى جەمئىيەت نىزامنامىسىگە خىلاپ بولغانلارغا بەلگىلىمە بويىچە ئىنتىزام جازاسى بېرىلىدۇ؛
( 8 ) ئاكسىيەچىلىك جەمئىيىتى نىزامنامىسىدە بەلگىلەنگەن باشقا مەسئۇلىيەتلەر.
177-ماددا ئاكسىيەچىلىك جەمئىيىتى كېڭەش تەسىس قىلىدۇ.
كېڭەش ئەزالىرى نىزامنامىدىكى بەلگىلىمە بويىچە سايلام ئارقىلىق ۋۇجۇدقا كېلىدۇ.
10-باب ئاكسىيە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتى
178-ماددا گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى ئاكسىيە بازىرىنى قانۇن بويىچە نازارەت قىلىپ باشقۇرىدۇ، ئاكسىيە بازىرى تەرتىپىنى قوغدايدۇ، ئۇنىڭ قانۇنلۇق يۈرۈشۈشىگە كاپالەتلىك قىلىدۇ.
179-ماددا گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى ئاكسىيە بازىرىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇشتا تۆۋەندىكى مەسئۇلىيەتلەرنى ئادا قىلىدۇ :
( 1 ) ئاكسىيە بازىرىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇشقا مۇناسىۋەتلىك قائىدە-قائىدىلەرنى قانۇن بويىچە چىقىرىش ھەمدە قانۇن بويىچە تەستىقلاش ياكى تەستىقلاش ھوقۇقىنى يۈرگۈزۈش؛
( 2 ) ئاكسىيەنى تارقىتىش، بازارغا سېلىش، سودىلىشىش، تىزىملاش، ساقلاپ باشقۇرۇش، راسچوت قىلىشنى قانۇن بويىچە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش؛
( 3 ) ئاكسىيە تارقاتقۇچى، پېيى بازارغا سېلىنغان شىركەت، ئاكسىيە شىركىتى، ئاكسىيە مەبلەغ سېلىش فوندىنى باشقۇرۇش شىركىتى، ئاكسىيە مۇلازىمەت ئاپپاراتى، ئاكسىيە سودا ئورنى، ئاكسىيە تىزىملاش-راسچوت قىلىش ئاپپاراتىنىڭ ئاكسىيە كەسپىي پائالىيىتىنى قانۇن بويىچە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش؛
( 4 ) ئاكسىيە كەسپى بىلەن شۇغۇللىنىدىغان خادىملارنىڭ سالاھىيەت ئۆلچىمى ۋە ھەرىكەت مىزانىنى قانۇن بويىچە تۈزۈش ھەمدە ئۇلارنىڭ يولغا قويۇلۇشىنى نازارەت قىلىش؛
( 5 ) ئاكسىيەنىڭ تارقىتىلىش، بازارغا سېلىنىش ۋە سودىلىشىش ئۇچۇرلىرىنى ئاشكارىلاش ئەھۋالىنى قانۇن بويىچە نازارەت قىلىش، تەكشۈرۈش؛
( 6 ) ئاكسىيەچىلىك جەمئىيىتىنىڭ پائالىيىتىگە قانۇن بويىچە يېتەكچىلىك قىلىش ۋە ئۇنى نازارەت قىلىش؛
( 7 ) ئاكسىيە بازىرىنى نازارەت قىلىش-باشقۇرۇشقا دائىر قانۇن، مەمۇرىي نىزاملارغا خىلاپ قىلمىشلارنى قانۇن بويىچە تەكشۈرۈپ بىر تەرەپ قىلىش؛
( 8 ) قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردا بەلگىلەنگەن باشقا مەسئۇلىيەتلەر.
گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى باشقا دۆلەت ۋە رايوننىڭ ئاكسىيە نازارەت قىلىش – باشقۇرۇش ئاپپاراتى بىلەن نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش ھەمكارلىق مېخانىزمى ئورنىتىپ، چېگرا ھالقىپ نازارەت قىلىش-باشقۇرۇشنى يولغا قويسا بولىدۇ.
180-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى مەسئۇلىيىتىنى قانۇن بويىچە ئادا قىلىشتا، تۆۋەندىكى تەدبىرلەرنى قوللىنىشقا ھوقۇقلۇق :
( 1 ) ئاكسىيە تارقاتقۇچى، پېيى بازارغا سېلىنغان شىركەت، ئاكسىيە شىركىتى، ئاكسىيە مەبلەغ سېلىش فوندىنى باشقۇرۇش شىركىتى، ئاكسىيە مۇلازىمەت ئاپپاراتى، ئاكسىيە سودا ئورنى، ئاكسىيە تىزىملاش، راسچوت قىلىش ئاپپاراتىنى نەق مەيداندا تەكشۈرۈش؛
( 2 ) قانۇنغا خىلاپ قىلمىش يۈزبەرگەن ئورۇنغا كىرىپ تەكشۈرۈپ دەلىل-ئىسپات ئېلىش؛
( 3 ) ئالاقىدارلار ۋە تەكشۈرۈلىدىغان ۋەقەگە مۇناسىۋەتلىك ئورۇن ۋە شەخستىن سوئال سوراش، ئۇلاردىن تەكشۈرۈلىدىغان ۋەقەغا مۇناسىۋەتلىك ئىشلارغا ئىزاھات بېرىشنى تەلەپ قىلىش؛
( 4 ) تەكشۈرۈلگەن ۋەقەگە مۇناسىۋەتلىك مال-مۈلۈك ھوقۇقىنى تىزىملاش، خەۋەرلىشىش خاتىرىسى قاتارلىق ماتېرىياللارنى كۆرۈپ چىقىش، كۆپەيتىش؛
( 5 ) ئالاقىدارلار ۋە تەكشۈرۈلگەن ۋەقەگە ئالاقىدار ئورۇن ۋە شەخسلەرنىڭ ئاكسىيە سودا خاتىرىسى، تىزىملاپ نامىنى يۆتكەش خاتىرىسى، مالىيە-بوغالتىرلىق ماتېرىيالى، شۇنىڭدەك باشقا ئالاقىدار ھۆججەت ۋە ماتېرىياللارنى كۆرۈش، كۆپەيتىش؛
يۆتكەش، تىقىۋېلىش ياكى بۇزۇۋېتىش ئېھتىمالى بولغان ھۆججەت ۋە ماتېرىياللارنى پېچەتلەشكە بولىدۇ؛
( 6 ) ئالاقىدارلار ۋە تەكشۈرۈلىدىغان ۋەقەگە مۇناسىۋەتلىك ئورۇن ۋە شەخسنىڭ مەبلەغ ئىسچوتى، ئاكسىيە ئىسچوتى ۋە بانكا ئىسچوتىنى سۈرۈشتۈرۈش؛
قانۇنغا خىلاپ مەبلەغ، ئاكسىيە قاتارلىق دېلوغا چېتىشلىق مال-مۈلۈكنى يۆتكىۋەتكەن ياكى تىقىۋالغانلىقىنى ياكى تىقىۋېلىش ئېھتىمالى بولغانلىقىنى ئىسپاتلايدىغان دەلىل-ئىسپات بولسا ياكى مۇھىم دەلىل-ئىسپاتلارنى تىقىۋالغان، ياسىۋالغان، بۇزۇۋەتكەن بولسا، گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ ئاساسلىق مەسئۇلىنىڭ تەستىقى بىلەن توڭلىتىشقا ياكى پېچەتلەشكە بولىدۇ؛
( 7 ) ئاكسىيە بازىرى، ئىچكى سودا قاتارلىق ئاكسىيەگە دائىر قانۇنغا خىلاپ زور قىلمىشلارنى تەكشۈرگەندە، گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ ئاساسلىق مەسئۇلىنىڭ تەستىقى بىلەن، تەكشۈرۈلىدىغان ۋەقەگە قاتناشقۇچىلارنىڭ ئاكسىيە ئېلىپ-سېتىشىنى چەكلەشكە بولىدۇ، لېكىن چەكلەش مۇددىتى 15 سودا كۈنىدىن ئېشىپ كەتسە بولمايدۇ؛
دېلو ئەھۋالى مۇرەككەپ بولسا، سودا كۈنىنى 15 كۈن ئۇزارتىشقا بولىدۇ.
1811-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى قانۇن بويىچە مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلىپ، نازارەت قىلىدۇ، تەكشۈرىدۇ ياكى تەكشۈرىدۇ، نازارەت قىلىدىغان، تەكشۈرىدىغان خادىم ئىككى كىشىدىن كەم بولسا بولمايدۇ ھەمدە قانۇنلۇق كىنىشكا ۋە نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش، تەكشۈرۈش ئۇقتۇرۇشىنى كۆرسىتىشى كېرەك.
نازارەت قىلىدىغان-تەكشۈرىدىغان، تەكشۈرىدىغان خادىم ئىككىدىن كەم بولسا ياكى قانۇنلۇق كىنىشكىسى ۋە نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش، تەكشۈرۈش ئۇقتۇرۇشىنى كۆرسەتمىسە، تەكشۈرۈلىدىغان، تەكشۈرۈلىدىغان ئورۇن رەت قىلىشقا ھوقۇقلۇق.
182-ماددا گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ خادىملىرى خىزمىتىگە سادىق بولۇشى، قانۇن بويىچە ئىش بېجىرىشى، ئادىل-پاك بولۇشى شەرت، ۋەزىپىسىدىكى قولايلىقتىن پايدىلىنىپ نامۇۋاپىق مەنپەئەتكە ئېرىشىۋېلىشقا، بىلگەن مۇناسىۋەتلىك ئورۇن ۋە شەخسلەرنىڭ سودا مەخپىيىتىنى ئاشكارىلاپ قويۇشقا بولمايدۇ.
183-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى قانۇن بويىچە مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلىدۇ، تەكشۈرۈلىدىغان، تەكشۈرۈلىدىغان ئورۇن ۋە شەخس ماسلىشىشى، مۇناسىۋەتلىك ھۆججەت ۋە ماتېرىياللارنى ئەينەن تەمىنلىشى كېرەك، رەت قىلىشقا، توسقۇنلۇق قىلىشقا ۋە يوشۇرۇشقا بولمايدۇ.
184-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى قانۇن بويىچە چىقارغان قائىدە، قائىدە ۋە نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش خىزمىتى تۈزۈمىنى ئاشكارىلاش كېرەك.
گوۋۇيۈەننىڭ ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى تەكشۈرۈش نەتىجىسىگە ئاساسەن، ئاكسىيەگە دائىر قانۇنغا خىلاپ قىلمىشلارغا قارىتا چىقارغان جازا قارارىنى ئاشكارىلىشى كېرەك.
185-ماددا گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتى گوۋۇيۈەننىڭ باشقا پۇل مۇئامىلە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتلىرى بىلەن نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئۇچۇرىدىن تەڭ پايدىلىنىش مېخانىزمى ئورنىتىشى كېرەك.
گوۋۇيۈەننىڭ ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى مەسئۇلىيىتىنى قانۇن بويىچە ئادا قىلىپ، نازارەت قىلغاندا، تەكشۈرگەندە ياكى تەكشۈرگەندە مۇناسىۋەتلىك تارماقلار ماسلىشىشى كېرەك.
186-ماددا گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى قانۇن بويىچە مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلىپ، ئاكسىيەگە دائىر قانۇنغا خىلاپ قىلمىشنىڭ جىنايەتكە چېتىلغانلىقىنى بايقىسا، دېلونى ئەدلىيە ئورگىنىنىڭ بىر تەرەپ قىلىشىغا ئۆتكۈزۈپ بېرىشى كېرەك.
187-ماددا گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ خادىملىرى نازارەت قىلىپ باشقۇرۇلىدىغان ئاپپاراتتا ۋەزىپە ئۆتىسە بولمايدۇ.
11-باب قانۇن جاۋابكارلىقى
188-ماددا ئاكسىيەنى قانۇندا بەلگىلەنگەن ئورگاننىڭ تەستىقىدىن ئۆتكۈزمەي تۇرۇپ، ئۆز مەيلىچە ئاشكارىلىغان ياكى شەكلىنى ئۆزگەرتىپ ئاشكارا تارقاتقانلار تارقىتىشنى توختىتىشقا بۇيرۇلىدۇ، توپلانغان مەبلەغنى قايتۇرىدۇ ھەمدە بانكىنىڭ شۇ مەزگىلدىكى ئامانەت پۇلىنىڭ ئۆسۈمىنى قوشۇپ ھېسابلايدۇ، قانۇنسىز توپلانغان مەبلەغ سوممىسىنىڭ ％ 1 تىن يۇقىرى، ％ 5 تىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛
ئاكسىيەنى ئۆز مەيلىچە ئاشكارا ياكى شەكلىنى ئۆزگەرتىپ ئاشكارا تارقىتىپ قۇرغان شىركەتنى قانۇن بويىچە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلىدىغان ئاپپارات ياكى تارماق ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى يەرلىك خەلق ھۆكۈمىتى بىلەن بىرلىكتە ئەمەلدىن قالدۇرىدۇ.
بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمغا ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا ئاگاھلاندۇرۇش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 30 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 300 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
189-ماددا تارقاتقۇچى تارقىتىش شەرتىگە ئۇيغۇن كەلمەي، تارقىتىش تەستىقىنى ئالدامچىلىق ۋاسىتىسى بىلەن ئالداپ ئېلىۋالغان، ئاكسىيە تارقاتمىغان بولسا، 300 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 600 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛
ئاكسىيە تارقىتىلغان بولسا، قانۇنسىز توپلانغان مەبلەغنىڭ% 1 تىن يۇقىرى% 5 تىن تۆۋەن جەرىمانىسى قويۇلىدۇ.
بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمغا ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا 30 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 300 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ.
تارقاتقۇچىنىڭ پاي كونترول پايچىكى، ئەمەلىي كونترول قىلغۇچىسى ئالدىنقى تارماقتىكى قانۇنغا خىلاپ قىلمىش سادىر قىلىشقا كۈشكۈرتكەن بولسا، ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
190-ماددا ئاكسىيە شىركىتى تەستىقلاتماي تۇرۇپ ئۆز مەيلىچە ئاشكارا تارقاتقان ئاكسىيەنى سېتىپ بەرگەن ياكى ۋاكالىتەن ساتقانلىرى سېتىپ بېرىشنى ياكى ۋاكالىتەن ئېلىپ-سېتىشنى توختىتىشقا بۇيرۇلىدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتى مۇسادىرە قىلىنىدۇ ھەمدە قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت قىلمىغانلارغا ياكى قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت 300 مىڭ يۈەنگە يەتمىسە، 300 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 600 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
مەبلەغ سالغۇچىغا زىيان سالغانلار تارقاتقۇچى بىلەن بىرلىكتە چاتما تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك.
بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىملار ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا ئاگاھلاندۇرۇش جازاسى بېرىلىدۇ، ۋەزىپە ئۆتەش سالاھىيىتى ياكى ئاكسىيە كەسىپكارلىق سالاھىيىتى ئېلىپ تاشلىنىدۇ ھەمدە 30 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 300 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
1911-ماددا ئاكسىيە شىركەتلىرىدىن ئاكسىيە سېتىپ بېرىشتە تۆۋەندىكى قىلمىشلارنىڭ بىرىنى سادىر قىلغانلىرى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، ئاگاھلاندۇرۇش بېرىدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ، قوشۇمچە 300 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 600 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويسا بولىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلىرىنىڭ مۇناسىۋەتلىك كەسىپ ئىجازىتى ۋاقتىنچە توختىتىلىدۇ ياكى بىكار قىلىنىدۇ.
باشقا ئاكسىيە سېتىپ بەرگۈچى ئاپپارات ياكى مەبلەغ سالغۇچىغا زىيان سالغانلار قانۇن بويىچە تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئالىدۇ.
بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمغا ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا ئاگاھلاندۇرۇش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 30 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 300 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلسا بولىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىرلىرىنىڭ ۋەزىپە ئۆتەش سالاھىيىتى ياكى ئاكسىيە كەسىپكارلىق سالاھىيىتى ئېلىپ تاشلىنىدۇ :
( 1 ) مەبلەغ سالغۇچىلارنى ئازدۇرىدىغان ئېلان ياكى باشقا تەشۋىقات-تونۇشتۇرۇش پائالىيەتلىرى بىلەن شۇغۇللىنىش؛
( 2 ) ناتوغرا رىقابەت ۋاسىتىسى بىلەن سېتىپ بېرىش كەسپىنى يىغىۋېلىش؛
( 3 ) ئاكسىيە سېتىپ بېرىش كەسپىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپ باشقا قىلمىشلار.
1912-ماددا تونۇشتۇرغۇچىلاردىن ساختا خاتىرە، ئازدۇرۇش خاراكتېرلىك بايان قىلغان ياكى زور دەرىجىدە چۈشۈپ قالغان تەۋسىيەنامە چىقارغانلىرى ياكى قانۇندا بەلگىلەنگەن باشقا مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلمىغانلىرى تۈزىتىشكە بۇيرۇلىدۇ، ئاگاھلاندۇرۇش بېرىلىدۇ، كەسپىي كىرىمى مۇسادىرە قىلىنىدۇ ھەمدە كەسپىي كىرىمى بىر ھەسسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلىرىنىڭ مۇناسىۋەتلىك كەسىپ ئىجازىتى ۋاقتىنچە توختىتىلىدۇ ياكى بىكار قىلىنىدۇ.
بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمغا ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا ئاگاھلاندۇرۇش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 30 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 300 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىرلىرىنىڭ ۋەزىپە ئۆتەش سالاھىيىتى ياكى ئاكسىيە كەسىپكارلىق سالاھىيىتى ئېلىپ تاشلىنىدۇ.
193-ماددا تارقاتقۇچى، پېيى بازارغا سېلىنغان شىركەت ياكى باشقا ئۇچۇر ئاشكارىلاش مەجبۇرىيىتى بار كىشى ئۇچۇرنى ئاشكارىلاشتا بەلگىلىمە بويىچە ئىش كۆرمىگەن ياكى ئاشكارىلىغان ئۇچۇردا ساختا خاتىرە، ئازدۇرۇش خاراكتېرلىك بايان قىلغان ياكى زور دەرىجىدە چۈشۈرۈپ قويغان بولسا، تۈزىتىشكە بۇيرۇلىدۇ، ئاگاھلاندۇرۇش بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 300 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 600 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمغا ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا ئاگاھلاندۇرۇش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 30 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 300 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
تارقاتقۇچى، پېيى بازارغا سېلىنغان شىركەت ياكى باشقا ئۇچۇر ئاشكارىلاش مەجبۇرىيىتى بار كىشى مۇناسىۋەتلىك دوكلاتنى بەلگىلىمە بويىچە يوللىمىغان ياكى يوللىغان دوكلاتتا ساختا خاتىرە، ئازدۇرۇش خاراكتېرلىك بايان قىلغان ياكى زور دەرىجىدە چۈشۈرۈپ قويغان بولسا، تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، ئاگاھلاندۇرۇش بېرىدۇ ھەمدە 300 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 60 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ.
بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمغا ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا ئاگاھلاندۇرۇش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 30 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 300 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
تارقاتقۇچى، پېيى بازارغا سېلىنغان شىركەت ياكى باشقا ئۇچۇر ئاشكارىلاش مەجبۇرىيىتىنىڭ پاي كونترول قىلغۇچىسى، ئەمەلىي كونترول قىلغۇچىسى ئالدىنقى ئىككى تارماقتىكى قانۇنغا خىلاپ قىلمىش بىلەن شۇغۇللىنىشنى كۈشكۈرتكەن بولسا، ئالدىنقى ئىككى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
194-ماددا تارقاتقۇچى، پېيى بازارغا سېلىنغان شىركەتلەردىن ئاشكارا ئاكسىيە تارقىتىشتا توپلانغان مەبلەغنىڭ ئىشلىتىلىش ئورنىنى ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن ئۆزگەرتكەنلىرى تۈزىتىشكە بۇيرۇلىدۇ، بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىملارغا ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا ئاگاھلاندۇرۇش بېرىلىدۇ ھەمدە 30 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 300 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
تارقاتقۇچى، پېيى بازارغا سېلىنغان شىركەتنىڭ پاي كونترول پايچىكى، ئەمەلىي كونترول قىلغۇچىسى ئالدىنقى تارماقتىكى قانۇنغا خىلاپ قىلمىش بىلەن شۇغۇللىنىشنى كۈشكۈرتكەن بولسا، ئاگاھلاندۇرۇش جازاسى بېرىدۇ ھەمدە 300 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 600 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ.
بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمغا ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلىدۇ.
195-ماددا پېيى بازارغا سېلىنغان شىركەتنىڭ مۇدىرى، نازارەتچىسى، يۇقىرى دەرىجىلىك باشقۇرغۇچىسى، پېيى بازارغا سېلىنغان شىركەت پېيىنىڭ ％ 5 تىن كۆپرەكىنى ئىگىلىگەن پايچىكلاردىن مۇشۇ قانۇننىڭ 47-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپ ھالدا شۇ شىركەتنىڭ پاي چېكىنى ئېلىپ-ساتقانلىرىغا ئاگاھلاندۇرۇش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 30 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 100 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلسا بولىدۇ.
196-ماددا ئاكسىيە سودا سورۇنىنى قانۇنسىز ئاچقانلارنى ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى خەلق ھۆكۈمىتى بىكار قىلىدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ ھەمدە قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛
قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت قىلمىغانلارغا ياكى قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت 100 مىڭ يۈەنگە يەتمىسە، 100 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 500 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمغا ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا ئاگاھلاندۇرۇش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 30 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 300 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
197-ماددا تەستىقلاتماي تۇرۇپ، ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن ئاكسىيە شىركىتى قۇرغان ياكى قانۇنسىز ھالدا ئاكسىيە كەسپى بىلەن شۇغۇللانغانلارنى ئاكسىيە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتى بىكار قىلىدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ ھەمدە قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛
قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت قىلمىغانلارغا ياكى قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت 300 مىڭ يۈەنگە يەتمىسە، 300 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 600 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمغا ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا ئاگاھلاندۇرۇش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 30 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 300 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
198-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ۋەزىپە ئۆتەش سالاھىيىتى، ئاكسىيە كەسىپكارلىق سالاھىيىتى يوقلارنى تەكلىپ قىلغانلارنى ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، ئاگاھلاندۇرۇش جازاسى بېرىدۇ، قوشۇمچە 100 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 300 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويسا بولىدۇ؛
بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىملارغا ئاگاھلاندۇرۇش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 30 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 100 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلسا بولىدۇ.
199-ماددا قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردا پاي چېكى سودىسىغا قاتنىشىش مەنئى قىلىنىدىغانلىقى بەلگىلەنگەن خادىملاردىن پاي چېكىنى بىۋاسىتە ياكى ئىسمىنى ئۆزگەرتكەن، باشقىلارنىڭ نامىدا ئىلكىدە تۇتقان، ئېلىپ-ساتقانلىرى قانۇنسىز ئىلكىدە تۇتقان پاي چېكىنى قانۇن بويىچە بىر تەرەپ قىلىشقا بۇيرۇلىدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتى مۇسادىرە قىلىنىدۇ ھەمدە پاي چېكىنى ئېلىپ-سېتىش قاتارلىق قىممەتتىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
دۆلەت خادىملىرىغا تەۋە بولغانلىرىغا قانۇن بويىچە يەنە مەمۇرىي جازا بېرىش كېرەك.
200-ماددا ئاكسىيە سودا ئورنى، ئاكسىيە شىركىتى، ئاكسىيە تىزىملاش-راسچوت ئاپپاراتى، ئاكسىيە مۇلازىمەت ئاپپاراتىنىڭ كەسىپكارلىرى ياكى ئاكسىيەچىلىك جەمئىيىتىنىڭ خادىملىرى قەستەن ساختا ماتېرىيال بېرىپ، سودا خاتىرىسىنى يوشۇرۇپ قويغان، ياسىۋالغان، ئۆزگەرتىۋەتكەن ياكى بۇزۇۋەتكەن، مەبلەغ سالغۇچىلارنى ئاكسىيە ئېلىپ-سېتىشقا قىزىقتۇرغانلارنىڭ ئاكسىيە كەسىپكارلىق سالاھىيىتى بىكار قىلىنىدۇ،
قوشۇمچە 30 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 100 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛
دۆلەت خادىملىرىغا تەۋە بولغانلىرىغا قانۇن بويىچە يەنە مەمۇرىي جازا بېرىش كېرەك.
201-ماددا پاي چېكى تارقىتىش، بازارغا سېلىش، سودىغا سېلىش ئۈچۈن ئىقتىسادىي تەپتىش دوكلاتى، مۈلۈك باھالاش دوكلاتى ياكى قانۇن پىكىرنامىسى قاتارلىق ھۆججەتلەرنى چىقارغان ئاكسىيە مۇلازىمەت ئاپپاراتى ۋە خادىملاردىن مۇشۇ قانۇننىڭ 45-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ پاي چېكىنى ئېلىپ-ساتقانلىرى قانۇنسىز ئىلكىدە تۇتقان پاي چېكىنى قانۇن بويىچە بىر تەرەپ قىلىشقا بۇيرۇلىدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتى مۇسادىرە قىلىنىدۇ ھەمدە پاي چېكى ئېلىپ-سېتىش قىممىتى تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
202-ماددا ئاكسىيە سودىسىنىڭ ئىچكى ئۇچۇرىدىن خەۋەردار كىشىلەر ياكى ئىچكى ئۇچۇرغا قانۇنسىز ئېرىشكۈچىلەر ئاكسىيە تارقىتىش، سودىغا سېلىش ياكى ئاكسىيە باھاسىغا زور تەسىر كۆرسىتىدىغان باشقا ئۇچۇرلارنى ئاشكارىلاشتىن بۇرۇن، شۇ ئاكسىيەنى ئېلىپ-ساتسا ياكى شۇ ئۇچۇرنى ئاشكارىلاپ قويسا ياكى شۇ ئاكسىيەنى سېتىۋېلىش-سېتىش تەكلىپى بەرسە،
قانۇنسىز ئىلكىدە تۇتۇپ تۇرغان ئاكسىيەنى قانۇن بويىچە بىر تەرەپ قىلىشقا بۇيرۇسا، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ ھەمدە قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛
قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت قىلمىغانلارغا ياكى قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت 30 مىڭ يۈەنگە يەتمىسە، 30 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 600 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
ئورۇنلار ئىچكى سودا بىلەن شۇغۇللانغاندا، بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمغا ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا ئاگاھلاندۇرۇش جازاسى بېرىشى، قوشۇمچە 30 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 300 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇشى كېرەك.
ئاكسىيە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ خادىملىرىدىن ئىچكى سودا قىلغانلىرىغا ئېغىر جازا بېرىلىدۇ.
203-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئاكسىيە بازىرىنى چاڭگىلىغا كىرگۈزۈۋالغانلار قانۇنسىز ئىلكىدە تۇتۇپ تۇرغان ئاكسىيەنى قانۇن بويىچە بىر تەرەپ قىلىشقا بۇيرۇيدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ ھەمدە قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛
قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت قىلمىغانلارغا ياكى قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت 300 مىڭ يۈەنگە يەتمىسە، 300 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 3 مىليون يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
ئورۇنلار ئاكسىيە بازىرىنى باشقۇرغاندا، بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىم ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا ئاگاھلاندۇرۇش جازاسى بېرىشى، قوشۇمچە 100 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 600 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇشى كېرەك.
204-ماددا قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئۆتۈنۈپ بېرىشكە چەك قويۇلغان مۆھلەت ئىچىدە ئاكسىيە ئېلىپ-ساتقانلار تۈزىتىشكە بۇيرۇلىدۇ، ئاگاھلاندۇرۇش بېرىلىدۇ ھەمدە ئاكسىيە ئېلىپ-سېتىش قىممىتى تەڭ قىممەتتىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمغا ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا ئاگاھلاندۇرۇش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 30 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 300 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
205-ماددا ئاكسىيە شىركەتلىرىدىن مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، خېرىدارلارنىڭ ئاكسىيە ئېلىپ-سېتىشىغا مەبلەغ يۈرۈشتۈرۈش، ئاكسىيە يۈرۈشتۈرۈش مۇلازىمىتى قىلغانلىرى قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ، مۇناسىۋەتلىك كەسىپ ئىجازىتىنى ۋاقتىنچە توختىتىپ تۇرىدۇ ياكى بىكار قىلىدۇ ھەمدە قانۇنسىز مەبلەغ يۈرۈشتۈرۈش، مەبلەغ يۈرۈشتۈرۈش قىممىتى تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ.
بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىملار ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا ئاگاھلاندۇرۇش جازاسى بېرىلىدۇ، ۋەزىپە ئۆتەش سالاھىيىتى ياكى ئاكسىيە كەسىپكارلىق سالاھىيىتى ئېلىپ تاشلىنىدۇ ھەمدە 30 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 300 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
206-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 78-ماددىسىنىڭ 1-تارمىقى، 3-تارمىقىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئاكسىيە بازىرىنى قالايمىقانلاشتۇرغانلارنى ئاكسىيە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ ھەمدە قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛
قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت قىلمىغانلارغا ياكى قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت 30 مىڭ يۈەنگە يەتمىسە، 30 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
207-ماددا مۇشۇ قانۇننىڭ 78-ماددا 2-تارمىقىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئاكسىيە سودىسى پائالىيىتىدە ساختا بايان قىلغان ياكى ئۇچۇرنى خاتا يۆنىلىشكە باشلىغانلار تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، 30 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛
دۆلەت خادىملىرىغا تەۋە بولغانلىرىغا قانۇن بويىچە يەنە مەمۇرىي جازا بېرىش كېرەك.
208-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، قانۇنىي ئىگە باشقىلارنىڭ نامىدا ھېسابات نومۇرى ئاچقان ياكى باشقىلارنىڭ ھېسابات نومۇرىدىن پايدىلىنىپ ئاكسىيە ئېلىپ-ساتقانلار تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ ھەمدە قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛
قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت قىلمىغانلارغا ياكى قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت 30 مىڭ يۈەنگە يەتمىسە، 30 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 300 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىملار ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا ئاگاھلاندۇرۇش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 30 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 100 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
ئاكسىيە شىركىتى ئالدىنقى تارماقتا بەلگىلەنگەن قانۇنغا خىلاپ قىلمىش ئۈچۈن ئۆزىنىڭ ياكى باشقىلارنىڭ ئاكسىيە سودىسى ھېساباتىنى قىلغان بولسا، ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىلگەندىن باشقا، يەنە بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمى ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارنىڭ ۋەزىپە سالاھىيىتى ياكى ئاكسىيە كەسىپكارلىق سالاھىيىتىنى ئېلىپ تاشلىشى كېرەك.
209-ماددا ئاكسىيە شىركەتلىرىدىن مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، باشقىلارنىڭ نامىدىن ساختا پايدىلىنىپ ياكى شەخسىي نامىدىن پايدىلىنىپ ئاكسىيە تىجارىتى بىلەن شۇغۇللانغانلىرى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ ھەمدە قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛
قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت قىلمىغانلارغا ياكى قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت 300 مىڭ يۈەنگە يەتمىسە، 300 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 600 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىرلىرىنىڭ ئاكسىيە ئۆز ئالدىغا تىجارەت قىلىش ئىجازىتى ۋاقتىنچە توختىتىلىدۇ ياكى بىكار قىلىنىدۇ.
بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىملار ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا ئاگاھلاندۇرۇش جازاسى بېرىلىدۇ، ۋەزىپە ئۆتەش سالاھىيىتى ياكى ئاكسىيە كەسىپكارلىق سالاھىيىتى ئېلىپ تاشلىنىدۇ ھەمدە 30 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 100 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
210-ماددا ئاكسىيە شىركەتلىرىدىن مۇئامىلىدارنىڭ ھاۋالىسىگە خىلاپ ھالدا ئاكسىيە ئېلىپ-سېتىش، سودا ئىشلىرىنى بېجىرىش ياكى خېرىدارنىڭ ھەقىقىي مەقسەت ئىپادىسىگە خىلاپلىق قىلىپ، سودىدىن باشقا ئىشلارنى بېجىرگەنلىرى تۈزىتىشكە بۇيرۇلىدۇ، 10 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 100 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
خېرىدارغا زىيان سالغانلار قانۇن بويىچە تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئالىدۇ.
21-ماددا ئاكسىيە شىركىتى، ئاكسىيە تىزىملاش-راسچوت ئاپپاراتى خېرىدارنىڭ مەبلىغى ياكى ئاكسىيەسىنى ئىشلىتىۋالغان ياكى خېرىدارنىڭ ھاۋالىسىنى ئالماي تۇرۇپ، ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن خېرىدارغا ئاكسىيە ئېلىپ-ساتقانلار تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ ھەمدە قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛
قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت قىلمىغانلارغا ياكى قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت 100 مىڭ يۈەنگە يەتمىسە، 100 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 600 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىرلىرىنى تاقىۋېتىشكە ياكى مۇناسىۋەتلىك كەسپىي ئىجازەتنى بىكار قىلىشقا بۇيرۇش كېرەك.
بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىملار ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا ئاگاھلاندۇرۇش جازاسى بېرىلىدۇ، ۋەزىپە ئۆتەش سالاھىيىتى ياكى ئاكسىيە كەسىپكارلىق سالاھىيىتى ئېلىپ تاشلىنىدۇ ھەمدە 30 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 300 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
212-ماددا ئاكسىيە شىركەتلىرىدىن ۋاسىتىچىلىك كەسپى قىلىپ، خېرىدارلارنىڭ تولۇق ھوقۇقلۇق ھاۋالىسىنى قوبۇل قىلىپ ئاكسىيە ئېلىپ-ساتقانلىرى ياكى ئاكسىيە شىركەتلىرىدىن خېرىدارلارنىڭ ئاكسىيە ئېلىپ-سېتىشىدىن ئالغان پايدىسىنى ياكى ئاكسىيە ئېلىپ-سېتىشنىڭ زىيىنىنى تۆلەپ بېرىدىغانلىقى توغرىسىدا ۋەدە بەرگەنلىرى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ ھەمدە 50 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 200 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ،
ئالاقىدار كەسىپ ئىجازىتىنى ۋاقتىنچە توختىتىشقا ياكى ئەمەلدىن قالدۇرۇشقا بولىدۇ.
بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمغا ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا ئاگاھلاندۇرۇش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 30 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 100 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ، ۋەزىپە ئۆتەش سالاھىيىتى ياكى ئاكسىيە كەسىپكارلىق سالاھىيىتى ئېلىپ تاشلانسا بولىدۇ.
213-ماددا سېتىۋالغۇچىلاردىن پېيى بازارغا سېلىنغان شىركەتنى سېتىۋېلىش ئېلانى چىقىرىش، سېتىۋېلىش چاقىرىقى چىقىرىش قاتارلىق مەجبۇرىيەتلىرىنى مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە ئادا قىلمىغانلىرى تۈزىتىشكە بۇيرۇلىدۇ، ئاگاھلاندۇرۇش بېرىلىدۇ ھەمدە 100 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 300 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
تۈزىتىشتىن ئىلگىرى، سېتىۋالغۇچى ئۆزى سېتىۋالغان ياكى كېلىشىم تۈزگەن، باشقا ئورۇنلاشتۇرۇش ئارقىلىق باشقىلار بىلەن ئورتاق سېتىۋالغان پايغا ئاۋاز بېرىش ھوقۇقىنى يۈرگۈزسە بولمايدۇ.
بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمغا ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا ئاگاھلاندۇرۇش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 30 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 300 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
214-ماددا سېتىۋالغۇچى ياكى سېتىۋالغۇچىنىڭ پاي كونترول پايچىكى بازارغا سېلىنغان شىركەتتىن پايدىلىنىپ سېتىۋېلىپ، سېتىۋېلىنغان شىركەت ۋە ئۇنىڭ پايچىكلىرىنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىگە زىيان يەتكۈزسە، تۈزىتىشكە بۇيرۇلىدۇ، ئاگاھلاندۇرۇش بېرىلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىرلىرىغا قوشۇمچە 100 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 600 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
سېتىۋېلىنغان شىركەت ۋە ئۇنىڭ پايچىكلىرىغا زىيان سالغانلار قانۇن بويىچە تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئالىدۇ.
بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمغا ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا ئاگاھلاندۇرۇش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 30 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 300 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
215-ماددا ئاكسىيە شىركىتى ۋە ئۇنىڭ كەسىپكارلىرىدىن مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، خېرىدارنىڭ ئاكسىيە ئېلىپ-سېتىش ھاۋالىسىنى ئاستىرتىن قوبۇل قىلغانلىرى تۈزىتىشكە بۇيرۇلىدۇ، ئاگاھلاندۇرۇش بېرىلىدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتى مۇسادىرە قىلىنىدۇ ھەمدە قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت قىلمىغانلارغا ياكى قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت 100 مىڭ يۈەنگە يەتمىسە، 100 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 300 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
216-ماددا ئاكسىيە شىركىتىدىن بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، بازارغا سېلىنمايدىغان ئاكسىيە سودىسى تەستىقسىز بولغانلىرىنى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ ھەمدە قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ.
217-ماددا ئاكسىيە شىركىتى قۇرۇلغاندىن كېيىن يولسىز سەۋەبلەر بىلەن ئۈچ ئايدىن ئارتۇق تىجارەت قىلمىغان ياكى تىجارەت باشلىغاندىن كېيىن ئۆز ئالدىغا تىجارەتنى توختىتىپ ئۇدا ئۈچ ئايدىن ئارتۇق ۋاقىت تىجارەت قىلغان بولسا، شىركەت تىزىملاش ئورگىنى ئۇنىڭ شىركىتىنىڭ تىجارەت كىنىشكىسىنى بىكار قىلىدۇ.
218-ماددا ئاكسىيە شىركەتلىرىدىن مۇشۇ قانۇننىڭ 129-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، تارماق ئاپپاراتنى ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن قۇرغان، سېتىۋالغان، ئەمەلدىن قالدۇرغانلىرى ياكى قوشۇۋەتكەن، ئايرىۋەتكەن، ۋاقتىنچە توختاتقان، تارقىتىۋەتكەن، ۋەيران بولغانلىرى ياكى چېگرا سىرتىدا ئاكسىيە تىجارىتى ئاپپاراتى قۇرغان، سېتىۋالغان ۋە پاي قوشقانلىرى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ،
ھەمدە قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛
قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت قىلمىغانلارغا ياكى قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت 100 مىڭ يۈەنگە يەتمىسە، 100 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 600 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىملارغا ئاگاھلاندۇرۇش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 30 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 100 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
ئاكسىيە شىركەتلىرىدىن مۇشۇ قانۇننىڭ 129-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئالاقىدار ئىشلارنى ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن ئۆزگەرتكەنلىرى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، قوشۇمچە 100 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 300 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ.
بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىملارغا ئاگاھلاندۇرۇش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 50 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
219-ماددا ئاكسىيە شىركەتلىرىدىن مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، كەسىپ ئىجازىتى دائىرىسىدىن ھالقىپ ئاكسىيە كەسپى بىلەن شۇغۇللانغانلىرى تۈزىتىشكە بۇيرۇلىدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ ھەمدە قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛
قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت قىلمىغانلارغا ياكى قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت 300 مىڭ يۈەنگە يەتمىسە، 300 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 600 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلىرى تاقىۋېتىشكە بۇيرۇلىدۇ.
بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىملار ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا ئاگاھلاندۇرۇش جازاسى بېرىلىدۇ، ۋەزىپە ئۆتەش سالاھىيىتى ياكى ئاكسىيە كەسىپكارلىق سالاھىيىتى ئېلىپ تاشلىنىدۇ ھەمدە 30 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 100 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
220-ماددا ئاكسىيە شىركەتلىرىدىن ئاكسىيە ۋاسىتىچىلىك كەسپى، ئاكسىيە سېتىپ بېرىش كەسپى، ئاكسىيە تىجارىتى كەسپى، ئاكسىيە مۈلكىنى باشقۇرۇش كەسپىنى قانۇن بويىچە ئايرىپ بېجىرمىگەنلىرى، ئارىلاش مەشغۇلات قىلغانلىرىنى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ، قوشۇمچە 300 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 600 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىر بولغانلىرىنىڭ مۇناسىۋەتلىك كەسىپ ئىجازىتى بىكار قىلىنىدۇ.
بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىملار ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا ئاگاھلاندۇرۇش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 30 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 100 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىرلىرىنىڭ ۋەزىپە ئۆتەش سالاھىيىتى ياكى ئاكسىيە كەسىپكارلىق سالاھىيىتى ئېلىپ تاشلىنىدۇ.
221-ماددا ساختا ئىسپات ھۆججىتى تاپشۇرغان ياكى مۇھىم پاكىتلارنى يوشۇرۇپ، ئاكسىيە كەسپى ئىجازىتىنى ئالداپ ئېلىۋالغان بولسا ياكى ئاكسىيە شىركىتى ئاكسىيە سودىسىدا قانۇنغا ئېغىر خىلاپ قىلمىش سادىر قىلىپ، تىجارەت سالاھىيىتىدىن خالاس بولسا، ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى ئاكسىيە كەسپى ئىجازەتنامىسىنى بىكار قىلىدۇ.
222-ماددا ئاكسىيە شىركىتى ياكى ئۇنىڭ پايچىكى، ئەمەلىي كونترول قىلغۇچىسى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىغا تىجارەت باشقۇرۇش ئۇچۇرى ۋە ماتېرىيالىنى يوللاش ياكى تەمىنلەشنى رەت قىلسا، ياكى يوللىغان، تەمىنلىگەن ئىگىلىك باشقۇرۇش ئۇچۇرى ۋە ماتېرىياللىرىدا ساختا خاتىرە، ئازدۇرۇش خاراكتېرلىك بايان قىلىنغان ياكى زور دەرىجىدە چۈشۈرۈپ قويۇلغانلىرى تۈزىتىشكە بۇيرۇلىدۇ، ئاگاھلاندۇرۇش بېرىلىدۇ،
قوشۇمچە 30 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 300 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلسا، ئاكسىيە شىركىتىگە ئالاقىدار كەسپىي ئىجازەتنى ۋاقتىنچە توختىتىشقا ياكى بىكار قىلىشقا بولىدۇ.
بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمغا ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا ئاگاھلاندۇرۇش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 30 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ، ۋەزىپە ئۆتەش سالاھىيىتى ياكى ئاكسىيە كەسىپكارلىق سالاھىيىتى ئېلىپ تاشلانسا بولىدۇ.
ئاكسىيە شىركەتلىرى ئۆزىنىڭ پايچىكلىرى ياكى پايچىكلىرىنىڭ مۇناسىۋەتچىلىرىگە مەبلەغ يۈرۈشتۈرسە ياكى كېپىللىك بەرسە، تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، ئاگاھلاندۇرۇش بېرىدۇ ھەمدە 100 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 300 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ.
بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمغا ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا 30 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 100 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ.
پايچىكنىڭ خاتالىقى بولسا، تەلەپ بويىچە تۈزىتىشتىن بۇرۇن، گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى ئۇنىڭ پايچىكلار ھوقۇقىنى چەكلىسە بولىدۇ؛
تۈزىتىشنى رەت قىلغانلار ئىلكىدىكى ئاكسىيە شىركىتىنىڭ پاي ھوقۇقىنى ئۆتۈنۈپ بېرىشكە بۇيرۇلسا بولىدۇ.
223-ماددا ئاكسىيە مۇلازىمەت ئاپپاراتى مەسئۇلىيىتىنى تىرىشىپ ئادا قىلماي، ئىشلىگەن، چىقارغان ھۆججەتلەردە ساختا خاتىرە قالدۇرغان، ئازدۇرۇش خاراكتېرلىك بايان قىلغان ياكى زور دەرىجىدە چۈشۈرۈپ قويغانلارنى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، كەسپىي كىرىمىنى مۇسادىرە قىلىدۇ، ئاكسىيە مۇلازىمىتى كەسپى ئىجازىتىنى ۋاقتىنچە توختىتىدۇ ياكى بىكار قىلىدۇ ھەمدە كەسپىي كىرىمىنى بىر ھەسسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ.
بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىملار ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا ئاگاھلاندۇرۇش جازاسى بېرىلىدۇ، ئاكسىيە كەسىپكارلىق سالاھىيىتى ئېلىپ تاشلىنىدۇ ھەمدە 30 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 100 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
224-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، شىركەت زايومى تارقاتقان، سېتىپ بەرگەنلەرگە گوۋۇيۈەن ھوقۇق بەرگەن تارماق مۇشۇ قانۇندىكى مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمە بويىچە جازا بېرىدۇ.
225-ماددا پېيى بازارغا سېلىنغان شىركەت، ئاكسىيە شىركىتى، ئاكسىيە سودا ئورنى، ئاكسىيە تىزىملاش-راسچوت ئاپپاراتى، ئاكسىيە مۇلازىمەت ئاپپاراتىدىن مۇناسىۋەتلىك ھۆججەت ۋە ماتېرىياللارنى مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىگە ئەمەل قىلماي ساقلىۋالغانلىرى تۈزىتىشكە بۇيرۇلىدۇ، ئاگاھلاندۇرۇش بېرىلىدۇ ھەمدە 30 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 300 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
مۇناسىۋەتلىك ھۆججەت ۋە ماتېرىياللارنى تىقىۋالغان، ياسىۋالغان، ئۆزگەرتىۋەتكەن ياكى بۇزۇۋەتكەنلەرگە ئاگاھلاندۇرۇش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 300 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 600 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
226-ماددا گوۋۇيۈەن ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ تەستىقىنى ئالماي تۇرۇپ، ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن ئاكسىيە تىزىملاش-راسچوت ئاپپاراتى قۇرغانلارنى ئاكسىيە نازارەت قىلىش – باشقۇرۇش ئاپپاراتى بىكار قىلىدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ ھەمدە قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ.
مەبلەغ سېلىش مەسلىھەتچىلىكى ئاپپاراتى، مالىيە مەسلىھەتچىسى ئاپپاراتى، مەبلەغ-ئىناۋەت دەرىجىسىنى باھالاش ئاپپاراتى، مۈلۈك باھالاش ئاپپاراتى، بوغالتىرلىق ئورنىدىن تەستىقلاتماي تۇرۇپ، ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن ئاكسىيە مۇلازىمىتى كەسپى بىلەن شۇغۇللانغانلارنى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ ھەمدە قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ.
ئاكسىيە تىزىملاش-راسچوت ئاپپاراتى، ئاكسىيە مۇلازىمەت ئاپپاراتلىرىدىن مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە ياكى قانۇن بويىچە تۈزۈلگەن كەسىپ قائىدىسىگە خىلاپلىق قىلغانلىرىنى ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ ھەمدە قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ؛
قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت قىلمىغانلارغا ياكى قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەت 100 مىڭ يۈەنگە يەتمىسە، 100 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 300 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ؛
قىلمىشى ئېغىرلىرىنى ئاكسىيە مۇلازىمىتى كەسپى ئىجازىتىنى تاقىۋېتىش ياكى بىكار قىلىشقا بۇيرۇش كېرەك.
227-ماددا گوۋۇيۈەننىڭ ئاكسىيە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتى ياكى گوۋۇيۈەن ھوقۇق بەرگەن تارماقلاردا تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلسە، بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمغا ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا قانۇن بويىچە مەمۇرىي چارە كۆرۈلىدۇ :
( 1 ) مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە ئۇيغۇن كەلمەيدىغان ئاكسىيە تارقىتىش، ئاكسىيە شىركىتى قۇرۇش قاتارلىق ئىلتىماسلارنى تەستىقلاتقانلار، تەستىقلىغانلار؛
( 2 ) بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، مۇشۇ قانۇننىڭ 180-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپ ھالدا نەق مەيداننى تەكشۈرۈش، تەكشۈرۈپ دەلىل-ئىسپات ئېلىش، سۈرۈشتۈرۈش، توڭلىتىش ياكى پېچەتلەش قاتارلىق تەدبىرلەرنى قوللانغانلار؛
( 3 ) بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، مۇناسىۋەتلىك ئاپپارات ۋە خادىملارغا مەمۇرىي جازا بەرگەنلەر؛
( 4 ) مەسئۇلىيىتىنى قانۇن بويىچە ئادا قىلمايدىغان باشقا قىلمىشلار.
228-ماددا ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ خادىملىرى ۋە تارقىتىش-تەكشۈرۈش كومىتېتى تەركىبىدىكى خادىملار مۇشۇ قانۇندا بەلگىلەنگەن مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلماي، خىزمەت ھوقۇقىدىن كەلسە-كەلمەس پايدىلانغان، خىزمەتتە بىپەرۋالىق قىلغان، ۋەزىپىسىدىكى قولايلىقتىن پايدىلىنىپ نامۇۋاپىق مەنپەئەتكە ئېرىشكەن ياكى بىلىپ قالغان مۇناسىۋەتلىك ئورۇن ۋە شەخسلەرنىڭ سودا مەخپىيىتىنى ئاشكارىلاپ قويغانلار قانۇن بويىچە قانۇن جاۋابكارلىقىغا تارتىلىدۇ.
229-ماددا ئاكسىيە سودا بازىرى مۇشۇ قانۇندا بەلگىلەنگەن شەرتكە ئۇيغۇن كەلمەيدىغان ئاكسىيە بازىرىنى سېلىش ئىلتىماسىنى تەكشۈرۈپ ماقۇللىغانلارغا ئاگاھلاندۇرۇش جازاسى بېرىدۇ، كەسپىي كىرىمىنى مۇسادىرە قىلىدۇ ھەمدە كەسپىي كىرىمىنىڭ بىر ھەسسىسىدىن يۇقىرى، بەش ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويىدۇ.
بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىمغا ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلارغا ئاگاھلاندۇرۇش جازاسى بېرىلىدۇ، قوشۇمچە 30 مىڭ يۈەندىن يۇقىرى، 300 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويۇلىدۇ.
230-ماددا ئاكسىيە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتى ۋە ئۇنىڭ خادىملىرىنىڭ قانۇن بويىچە نازارەت قىلىش-تەكشۈرۈش، تەكشۈرۈش خىزمەت ھوقۇقىنى يۈرگۈزۈشىنى رەت قىلغان ۋە ئۇنىڭغا توسقۇنلۇق قىلغان، زوراۋانلىق قىلىش، تەھدىت سېلىش ئۇسۇلىنى قوللانمىغانلارغا قانۇن بويىچە ئامانلىق باشقۇرۇش جازاسى بېرىلىدۇ.
231-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىلەرگە خىلاپلىق قىلىپ جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلەر قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.
232-ماددا مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلغانلارنى ھەق تەلەپ تۆلەم جاۋابكارلىقى ۋە جەرىمانە، جەرىمانە جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئېلىش كېرەك، مال-مۈلكى تەڭ تۆلەشكە يەتمىگەندە، ئاۋۋال ھەق تەلەپ تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئالىدۇ.
233-ماددا قانۇن، مەمۇرىي نىزاملارغا ياكى گوۋۇيۈەننىڭ ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلغانلاردىن قىلمىشى ئېغىر بولغانلىرىغا گوۋۇيۈەننىڭ ئاكسىيە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتى مۇناسىۋەتلىك جاۋابكارلارغا ئاكسىيە بازىرىغا كىرىشنى مەنئى قىلىش تەدبىرى قوللانسا بولىدۇ.
ئالدىنقى تارماقتا ئېيتىلغان ئاكسىيە بازىرىنى مەنئى قىلىش مەلۇم مۇددەت ئىچىدە تاكى ئۆمۈر بويى ئاكسىيە كەسپى بىلەن شۇغۇللىنىشقا بولمايدىغان ياكى پېيى بازارغا سېلىنغان شىركەتنىڭ مۇدىرى، نازارەتچىسى، يۇقىرى دەرىجىلىك باشقۇرغۇچى خادىمى بولسا بولمايدىغان تۈزۈمنى كۆرسىتىدۇ.
234-ماددا مۇشۇ قانۇن بويىچە ئېلىنغان جەرىمانە ۋە مۇسادىرە قىلىنغان قانۇنغا خىلاپ تاپاۋەتنىڭ ھەممىسى دۆلەت خەزىنىسىگە تاپشۇرۇلىدۇ.
235-ماددا ئالاقىدارلار ئاكسىيە نازارەت قىلىپ باشقۇرۇش ئاپپاراتىغا ياكى گوۋۇيۈەن ھوقۇق بەرگەن تارماقنىڭ جازا قارارىغا قايىل بولمىسا، قانۇن بويىچە مەمۇرىي قايتا قاراپ چىقىشنى ئىلتىماس قىلسا ياكى قانۇن بويىچە خەلق سوت مەھكىمىسىگە بىۋاسىتە دەۋا قىلسا بولىدۇ.
12-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ
236-ماددا بۇ قانۇن يولغا قويۇلۇشتىن ئىلگىرى مەمۇرىي نىزام بويىچە ئاكسىيە سودا ئورنىدا بازارغا سېلىپ سودا قىلىش تەستىقلانغان ئاكسىيە داۋاملىق قانۇن بويىچە سودىلىشىدۇ.
بۇ قانۇن يولغا قويۇلۇشتىن ئىلگىرى مەمۇرىي نىزام ۋە گوۋۇيۈەننىڭ پۇل مۇئامىلە مەمۇرىي باشقۇرۇش تارمىقىنىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە تەستىقلىنىپ قۇرۇلغان ئاكسىيە تىجارەت ئاپپاراتى مۇشۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە تولۇق ئۇيغۇن كەلمىسە، بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە مۇشۇ قانۇندا بەلگىلەنگەن تەلەپكە يېتىشى كېرەك.
كونكرېت يولغا قويۇش چارىسىنى گوۋۇيۈەن ئايرىم بەلگىلەيدۇ.
237-ماددا تارقاتقۇچى پاي چېكى، شىركەت زايومىنى ئاشكارا تارقىتىشنى تەستىقلاشنى ئىلتىماس قىلغاندا، بەلگىلىمە بويىچە تەكشۈرۈش ھەققى تاپشۇرۇشى كېرەك.
238-ماددا چېگرا ئىچىدىكى كارخانىلار چېگرا سىرتىدا تارقىتىلغان ئاكسىيەنى بىۋاسىتە ياكى ئارىلاپ تاپشۇرۇۋېلىپ ياكى ئۇنىڭ ئاكسىيەسىنى چېگرا سىرتىدا بازارغا سېلىپ سودا قىلىشتا، گوۋۇيۈەننىڭ ئاكسىيە نازارەت قىلىش-باشقۇرۇش ئاپپاراتىنىڭ گوۋۇيۈەننىڭ بەلگىلىمىسى بويىچە تەستىقلىشىنى ئېلىشى شەرت.
239-ماددا چېگرا ئىچىدىكى شىركەتلەرنىڭ پاي چېكىنى چەت ئەل پۇلى ئارقىلىق سېتىۋېلىش ۋە سېتىشتا، كونكرېت چارىسىنى گوۋۇيۈەن ئايرىم بەلگىلەيدۇ.
240-ماددا بۇ قانۇن 2006-يىل 1-ئاينىڭ 1-كۈنىدىن باشلاپ يولغا قويۇلىدۇ.