( 1980-يىلى 8-ئاينىڭ 26-كۈنى ماقۇللاندى )

5-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى 15-يىغىنى گوۋۇيۈەن ئوتتۇرىغا قويغان «گۇاڭدۇڭ ئۆلكىسىنىڭ ئىقتىسادىي ئالاھىدە رايونى نىزامى»نى تەستىقلاشنى قارار قىلدى.

گۇاڭدۇڭ ئۆلكىسىنىڭ ئىقتىسادىي ئالاھىدە رايونى نىزامى

1-باب ئومۇمىي پىرىنسىپ

1-ماددا تاشقى ئىقتىسادىي ھەمكارلىق ۋە تېخنىكا ئالاقىسىنى راۋاجلاندۇرۇش، سوتسىيالىستىك زامانىۋىلاشتۇرۇش قۇرۇلۇشىنى ئىلگىرى سۈرۈش ئۈچۈن، گۇاڭدۇڭ ئۆلكىسىنىڭ شېنجېن، جۇخەي، شەنتوۋدىن ئىبارەت ئۈچ شەھىرىگە ئايرىم-ئايرىم رايون ئايرىلىپ، ئالاھىدە ئىقتىسادىي رايون تەسىس قىلىنىدۇ ( تۆۋەندە قىسقارتىلىپ ئالاھىدە رايون دېيىلىدۇ ).
ئالاھىدە مەمۇرىي رايون چەت ئەل پۇقرالىرى، جۇڭگو مۇھاجىرلىرى، شياڭگاڭلىق، ئاۋمېنلىق قېرىنداشلارنى ۋە ئۇلارنىڭ شىركىتى، كارخانىلىرىنى ( تۆۋەندە قىسقارتىلىپ سودىگەرلەر دېيىلىدۇ ) مەبلەغ سېلىپ زاۋۇت قۇرۇشىغا ياكى بىز بىلەن شېرىكلىشىپ زاۋۇت قۇرۇشىغا، كارخانا ۋە باشقا ئىشلارنى قۇرۇشىغا ھەمدە ئۇلارنىڭ مۈلكى، تېگىشلىك پايدىسى ۋە باشقا قانۇنلۇق ھوقۇق-مەنپەئىتىنى قانۇن بويىچە قوغدىشىغا ئىلھام بېرىدۇ.

2-ماددا ئالاھىدە رايون ئىچىدىكى كارخانا ۋە شەخسلەر جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ قانۇن-پەرمانلىرى ۋە ئالاقىدار بەلگىلىمىلىرىگە رىئايە قىلىشى شەرت.
بۇ نىزامدا ئالاھىدە بەلگىلىمە بولسا، مۇشۇ نىزامدىكى بەلگىلىمە بويىچە ئىجرا قىلىنىدۇ.

3-ماددا گۇاڭدۇڭ ئۆلكىلىك ئىقتىسادىي ئالاھىدە رايون باشقۇرۇش كومىتېتى تەسىس قىلىنىپ، گۇاڭدۇڭ ئۆلكىلىك خەلق ھۆكۈمىتىگە ۋاكالىتەن ئالاھىدە رايونلارنى بىرتۇتاش باشقۇرىدۇ.

4-ماددا ئالاھىدە رايون سودىگەرلەرنى كەڭ تىجارەت دائىرىسى بىلەن تەمىنلەيدۇ، ياخشى تىجارەت شارائىتى يارىتىپ بېرىدۇ، مۇقىم تىجارەت سورۇنىغا كاپالەتلىك قىلىدۇ.
خەلقئارا ئىقتىسادىي ھەمكارلىق ۋە تېخنىكا ئالماشتۇرۇش داۋامىدا ئىجابىي ئەھمىيەتكە ئىگە سانائەت، يېزا ئىگىلىكى، چارۋىچىلىق، باقمىچىلىق، ساياھەتچىلىك، تۇرالغۇ ۋە بىناكارلىق، ئالىي تېخنىكا تەتقىقات ياسىمىچىلىق كەسپى، شۇنداقلا سودىگەرلەر بىز بىلەن ئورتاق قىزىقىدىغان باشقا كەسىپلەرنىڭ ھەممىسىنى مەبلەغ سېلىپ قۇرسا ياكى بىز بىلەن شېرىكلىشىپ قۇرسا بولىدۇ.

5-ماددا ئالاھىدە رايوننىڭ يەر تۈزلەش قۇرۇلۇشى ۋە سۇ بېرىش، سۇ چىقىرىش، توك بېرىش، يول، پىرىستان، خەۋەرلىشىش، ئىسكىلاتتا ساقلاش قاتارلىق تۈرلۈك ئاممىۋى ئەسلىھەلىرىنى گۇاڭدۇڭ ئۆلكىلىك ئىقتىسادىي ئالاھىدە رايونىنى باشقۇرۇش كومىتېتى مەسئۇل بولۇپ قۇرىدۇ، زۆرۈر تېپىلغاندا چەت ئەل مەبلىغىنى جەلپ قىلىپ قۇرۇشقا قاتناشتۇرسىمۇ بولىدۇ.

6-ماددا ھەرقايسى ئالاھىدە رايونلار ئايرىم-ئايرىم ھالدا دۆلەت ئىچى-سىرتىدىكى مۇتەخەسسىسلەر ۋە دۆلىتىمىزنىڭ زامانىۋىلاشتۇرۇش قۇرۇلۇشىغا قىزغىن كۆڭۈل بۆلىدىغان مۇناسىۋەتلىك زاتلارنى تەكلىپ قىلىپ، مەسلىھەتچىلەر كومىتېتى تەشكىللەپ، بۇ ئالاھىدە رايوننىڭ مەسلىھەت بېرىش ئاپپاراتى قىلىدۇ.

2-باب رويخەتكە ئالدۇرۇش ۋە تىجارەت قىلىش

7-ماددا سودىگەرلەر ئالاھىدە رايوندا مەبلەغ سېلىپ زاۋۇت قۇرۇپ، تۈرلۈك ئىقتىسادىي ئىشلارنى يولغا قويۇشتا، گۇاڭدۇڭ ئۆلكىلىك ئىقتىسادىي ئالاھىدە رايون باشقۇرۇش كومىتېتىغا ئىلتىماس سۇنىدۇ، تەكشۈرۈپ تەستىقلىغاندىن كېيىن، رويخەتكە ئېلىش گۇۋاھنامىسى ۋە يەر ئىشلىتىش گۇۋاھنامىسى بېرىدۇ.

8-ماددا سودىگەرلەر ئالاھىدە رايون ئىچىدە قۇرغان جۇڭگو بانكىسى ياكى بىزنىڭ تەستىقىمىز بىلەن تەسىس قىلىنغان باشقا بانكا ھېسابات نومۇرى ئاچسا ھەمدە تاشقى پېرېۋوتقا مۇناسىۋەتلىك ئىشلارنى بېجىرسە بولىدۇ.

سودىگەرلەرنىڭ تۈرلۈك سۇغۇرتىلىرىنى ئالاھىدە رايون ئىچىدە تەسىس قىلىنغان جۇڭگو خەلق سۇغۇرتا شىركىتى ياكى بىز تەرەپنىڭ تەستىقى بىلەن تەسىس قىلىنغان باشقا سۇغۇرتا شىركەتلىرىگە سۇغۇرتىلاشقا بولىدۇ.

9-ماددا ئالاھىدە رايون كارخانىلىرىنىڭ مەھسۇلاتلىرى خەلقئارا بازاردا سېتىلىدۇ؛
ئۇنىڭ مەھسۇلاتى ئەگەر دۆلىتىمىزنىڭ ئىچكى جايلىرىغا سېتىلسا، گۇاڭدۇڭ ئۆلكىلىك ئىقتىسادىي ئالاھىدە رايون باشقۇرۇش كومىتېتىنىڭ تەكشۈرۈپ تەستىقلىشىدىن ئۆتكۈزۈلۈشى ھەمدە تاموژنىنىڭ باج تولۇقلاش رەسمىيىتى بېجىرىلىشى شەرت.

10-ماددا سودىگەرلەر ئالاھىدە رايوندا ئۆز كارخانىلىرىنى مۇستەقىل باشقۇرسا، چەت ئەل تەۋەلىكىدىكى خادىملارنى تېخنىكا ۋە باشقۇرۇش خىزمىتىگە تەكلىپ قىلسا بولىدۇ.

11-ماددا سودىگەرلەر ئالاھىدە رايون قۇرغان كارخانىلارنى يېرىم يولدا تىجارەتنى توختاتسا، گۇاڭدۇڭ ئۆلكىلىك ئىقتىسادىي ئالاھىدە رايون باشقۇرۇش كومىتېتىغا سەۋەبىنى مەلۇم قىلىشى، تىجارەتنى توختىتىش رەسمىيىتىنى بېجىرىشى، ھەقدارلىق-قەرزدارلىقنى ئېنىقلىشى كېرەك؛
ئىش توختىتىلغاندىن كېيىن ئۇنىڭ مۈلكىنى ئۆتۈنۈپ بېرىشكە بولىدۇ، مەبلىغىنى پېرېۋوت قىلىشقا بولىدۇ.

3-باب ئېتىبار بېرىش چارىسى

12-ماددا ئالاھىدە رايوننىڭ يېرى جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى ئىلكىدە بولىدۇ.
سودىگەرلەر يەر ئىشلىتىشتە ئەمەلىي ئېھتىياجغا قاراپ بېرىدۇ، ئۇنىڭ ئىشلىتىلىش مۇددىتى، ئىشلىتىش ھەققى سوممىسى ۋە تاپشۇرۇش چارىسى ئوخشاش بولمىغان ساھە ۋە ئىشلىتىش ئورنىغا ئاساسەن ئېتىبار بېرىلىدۇ، كونكرېت چارىسى ئايرىم بەلگىلىنىدۇ.

13-ماددا ئالاھىدە مەمۇرىي رايون كارخانىلىرى ئىشلەپچىقىرىشقا كېرەكلىك ماشىنا-ئۈسكۈنە، زاپچاس، خام ئەشيا-ماتېرىيال، توشۇش قورالى ۋە باشقا ئىشلەپچىقىرىش ماتېرىياللىرىنى ئىمپورت قىلسا، ئىمپورت بېجى كەچۈرۈم قىلىنىدۇ؛
زۆرۈر تۇرمۇش بۇيۇملىرىدىن كونكرېت ئەھۋالغا قاراپ ئايرىم-ئايرىم باج ئېلىشقا ياكى ئىمپورت بېجىنى كېمەيتىشكە، كەچۈرۈم قىلىشقا بولىدۇ.
يۇقىرىقى بۇيۇملارنى ئىمپورت قىلغاندا ۋە ئالاھىدە رايون مەھسۇلاتلىرىنى ئېكسپورت قىلغاندا، بىردەك تاموژنىغا ئىلتىماس قىلىش رەسمىيىتىنى بېجىرىش كېرەك.

14-ماددا ئالاھىدە مەمۇرىي رايون كارخانىلىرى تاپاۋەت بېجىنىڭ باج نىسبىتى ％ 15 بولىدۇ.
بۇ نىزام ئېلان قىلىنغاندىن كېيىنكى ئىككى يىل ئىچىدە مەبلەغ سېلىپ قۇرغان كارخانىلار ياكى سېلىنما سوممىسى 5 مىليون دوللاردىن ئاشقان كارخانىلار ياكى تېخنىكىلىقى بىرقەدەر يۇقىرى، مەبلەغ ئوبوروت مۇددىتى بىرقەدەر ئۇزاق بولغان كارخانىلارغا ئالاھىدە ئېتىبار بېرىش تەمىناتى بېرىلىدۇ.

15-ماددا سودىگەرلەرنىڭ كارخانا تاپاۋەت بېجىنى تاپشۇرغاندىن كېيىن ئېرىشكەن قانۇنلۇق پايدىسى، ئالاھىدە مەمۇرىي رايون كارخانىلىرىدىكى چەت ئەللىك ئىشچى-خىزمەتچىلەر، جۇڭگو چياۋمىن ئىشچى-خىزمەتچىلىرى، شياڭگاڭ، ئاۋمېن ئىشچى-خىزمەتچىلىرىنىڭ شەخسىيلەر تاپاۋەت بېجىنى تاپشۇرۇپ بولغاندىن كېيىنكى مائاشى ۋە باشقا ھەققانىي كىرىمى ئالاھىدە مەمۇرىي رايوننىڭ تاشقى پېرېۋوت باشقۇرۇش چارىسىدىكى بەلگىلىمە بويىچە، ئالاھىدە رايون ئىچىدىكى جۇڭگو بانكىسى ياكى باشقا بانكىلار ئارقىلىق پېرېۋوت قىلىنسا بولىدۇ.

16-ماددا سودىگەرلەر ئېرىشكەن پايدىنى ئالاھىدە رايون ئىچىدە قايتا مەبلەغ سېلىش مۇددىتى بەش يىلدىن ئاشقانلارغا ئىشلەتسە، قايتا مەبلەغ سېلىنغان قىسمىدىكى تاپاۋەت بېجىنى كېمەيتىش، كەچۈرۈم قىلىشنى ئىلتىماس قىلسا بولىدۇ.

17-ماددا ئالاھىدە مەمۇرىي رايون كارخانىلىرىنىڭ دۆلىتىمىز ئىشلەپچىقارغان ماشىنا-ئۈسكۈنە، خام ئەشيا-ماتېرىيال ۋە باشقا ماددىي ئەشيالارنى ئىشلىتىشىگە ئىلھام بېرىلىدۇ، ئۇلارنىڭ باھاسىدا دۆلىتىمىزنىڭ ئەينى چاغدىكى ئوخشاش تۈردىكى تاۋارلىرىنىڭ ئېكسپورت باھاسى بويىچە ئېتىبار بېرىلىپ، تاشقى پېرېۋوت ئارقىلىق راسچوت قىلىنسا بولىدۇ.
بۇ مەھسۇلاتلار ۋە ماددىي ئەشيالارنى مال ساتقۇچى ئورۇننىڭ سېتىش ئىسپاتىغا ئاساسەن بىۋاسىتە ئالاھىدە رايونغا توشۇشقا بولىدۇ.

18-ماددا ئالاھىدە رايونغا بېرىپ-كېلىدىغان چەت ئەللىك خادىملار، جۇڭگو چياۋمىنلىرى ۋە شياڭگاڭلىق، ئاۋمېنلىق قېرىنداشلارنىڭ چېگرادىن كىرىش-چىقىش رەسمىيەتلىرى ئاددىيلاشتۇرۇلۇپ، قولايلىق يارىتىلىدۇ.

4-باب ئەمگەك باشقۇرۇش

19-ماددا ھەرقايسى ئالاھىدە رايونلار ئەمگەك مۇلازىمەت شىركىتى تەسىس قىلىدۇ.
ئالاھىدە مەمۇرىي رايون كارخانىلىرى جۇڭگو خىزمەتچىلىرى ۋە ئىشچىلارنى ياللىغاندا ياكى شۇ جايدىكى ئەمگەك مۇلازىمەت شىركىتى تونۇشتۇرغاندا ياكى گۇاڭدۇڭ ئۆلكىلىك ئىقتىسادىي ئالاھىدە رايونى باشقۇرۇش كومىتېتىنىڭ ماقۇللۇقىنى ئېلىپ سودىگەرلەر ئۆزى تەكلىپ قىلغاندا، كارخانىلار باھالاپ قوبۇل قىلىپ، ئىشچى-خىزمەتچىلەر بىلەن ئەمگەك توختامى ئىمزالايدۇ.

20-ماددا ئالاھىدە مەمۇرىي رايون كارخانىسى ياللىغان ئىشچى-خىزمەتچىلەرنى شۇ كارخانا باشقۇرۇش تەلىپى بويىچە باشقۇرىدۇ، زۆرۈر تېپىلغاندا ئىشتىن بوشىتىۋەتسە بولىدۇ، رەسمىيەتلىرى ئەمگەك توختامىدىكى بەلگىلىمە بويىچە بېجىرىلىدۇ.

ئالاھىدە مەمۇرىي رايوندىكى كارخانىلارنىڭ ئىشچى-خىزمەتچىلىرى ئەمگەك توختامىدىكى بەلگىلىمە بويىچە كارخانىلارغا ئىستىپانامە سۇنسا بولىدۇ.

21-ماددا ئالاھىدە رايون كارخانىلىرىدىكى جۇڭگو ئىشچى-خىزمەتچىلىرىنىڭ مائاش سەۋىيەسى، مائاش شەكلى، مۇكاپاتلاش چارىسى، شۇنىڭدەك ئەمگەك سۇغۇرتىسى، دۆلەتنىڭ ئىشچى-خىزمەتچىلەرگە بېرىدىغان تۈرلۈك تولۇقلىمىلىرىنى گۇاڭدۇڭ ئۆلكىلىك ئىقتىسادىي ئالاھىدە رايون باشقۇرۇش كومىتېتىدىكى بەلگىلىمە بويىچە، كارخانا ئىشچى-خىزمەتچىلەر بىلەن توختام ئىمزالايدۇ.

22-ماددا ئالاھىدە رايون كارخانىلىرىدا زۆرۈر ئەمگەك مۇھاپىزىتى تەدبىرلىرى بولۇشى، ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ بىخەتەرلىك، تازىلىق شارائىتىدا ئىشلىشىگە كاپالەتلىك قىلىشى كېرەك.

5-باب تەشكىللەش ۋە باشقۇرۇش

23-ماددا گۇاڭدۇڭ ئۆلكىلىك ئىقتىسادىي ئالاھىدە رايونىنى باشقۇرۇش كومىتېتى تۆۋەندىكى خىزمەت ھوقۇقلىرىنى يۈرگۈزىدۇ :

( 1 ) ئالاھىدە رايون تەرەققىيات پىلانىنى تۈزۈش ھەمدە تەشكىللەپ يولغا قويۇش؛

( 2 ) سودىگەرلەرنىڭ ئالاھىدە رايونغا مەبلەغ سېلىش تۈرلىرىنى تەكشۈرۈش، تەستىقلاش؛

( 3 ) ئالاھىدە مەمۇرىي رايوندا سودا-سانائەتنى مەمۇرىي باشقۇرۇش بويىچە تىزىملىتىش ۋە يەرنى تەكشۈرۈپ تەقسىملەش رەسمىيىتىنى بېجىرىش؛

( 4 ) ئالاھىدە رايون ئىچىدە تەسىس قىلىنغان بانكا، سۇغۇرتا، باج، تاموژنا، چېگرا تەكشۈرۈش، پوچتا-تېلېگراف قاتارلىق ئاپپاراتلارنىڭ خىزمەت مۇناسىۋىتىنى ماسلاشتۇرۇش؛

( 5 ) ئالاھىدە رايون كارخانىلىرى ئېھتىياجلىق ئىشچى-خىزمەتچىلەرنى مەنبە بىلەن تەمىنلەش ھەمدە ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ ھەققانىي ھوقۇق-مەنپەئىتىنى قوغداش؛

6.ئالاھىدە رايوننىڭ مائارىپ، مەدەنىيەت، سەھىيە ۋە تۈرلۈك پاراۋانلىق ئىشلىرىنى ئۆتكۈزۈش؛

7.ئالاھىدە رايوننىڭ ئامانلىقىنى قوغداش، ئالاھىدە رايوننىڭ جىسمانىي ۋە مال-مۈلكىنىڭ دەخلى-تەرۇزغا ئۇچرىماسلىقىنى قانۇن بويىچە قوغداش.

24-ماددا شېنجېن ئالاھىدە رايونىنى گۇاڭدۇڭ ئۆلكىلىك ئىقتىسادىي ئالاھىدە رايون باشقۇرۇش كومىتېتى بىۋاسىتە باشقۇرىدۇ؛
جۇخەي، شەنتوۋ ئالاھىدە رايونلىرىدا زۆرۈر ئىش بېجىرىش ئاپپاراتلىرى تەسىس قىلىندى.

25-ماددا ئالاھىدە رايوننىڭ ئىقتىسادىي پائالىيەتلىرىنىڭ قانات يايدۇرۇلۇشىغا ماسلىشىش ئۈچۈن، گۇاڭدۇڭ ئۆلكىلىك ئىقتىسادىي ئالاھىدە رايون تەرەققىيات شىركىتى تەسىس قىلىنىدۇ.
شىركەتنىڭ كەسىپ دائىرىسى:مەبلەغ توپلاش ۋە ھاۋالىلىك مەبلەغ سېلىش كەسپىنى بېجىرىش؛
ئالاھىدە رايوننى باشقۇرىدىغان ياكى سودىگەرلەر بىلەن شېرىكلىشىپ باشقۇرىدىغان مۇناسىۋەتلىك كارخانىلار؛
ئالاھىدە رايون سودىگەرلىرىنىڭ ئىچكى جايلار بىلەن بولغان سودا ئالاقىسىدىكى سېتىۋېلىش-سېتىش ئىشلىرىنى ۋاكالىتەن بېجىرىدۇ ھەمدە مەسلىھەتلىشىش مۇلازىمىتى بىلەن تەمىنلەيدۇ.

6-باب قوشۇمچە پىرىنسىپ

26-ماددا بۇ نىزامنى گۇاڭدۇڭ ئۆلكىلىك خەلق قۇرۇلتىيى ماقۇللايدۇ ھەمدە جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىغا تەستىقلاتقاندىن كېيىن يولغا قويىدۇ.